________________
૭૩
૨૦૭ પ્ર. તીર્થંકર જ્યારે જન્મે ત્યારે તેમને મતિ, શ્રુત અને અવધિજ્ઞાન હોય જ અને ક્ષાયિક સમક્તિ પણ હોય એમ નિયમ છે ?
ઉ. ના; એવા નિયમ નથી. તીર્થંકર ક્ષાયિક સમક્તિ અને ત્રણ જ્ઞાન સહિત જ જન્મે એમ કાંઇ નક્કી નથૉ. જન્મ સમયે ક્ષયેાપશમ સમક્તિ પણ હેય. (ક્ષાયિક તે ભવે પણ થાય. ) મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં જન્મ સમયે સમક્તિ ન હોય પણ એ જ ભલે તી કર ગેાત્ર બાંધી ક્ષાયિક સમક્તિ મેળવી મેક્ષે જાય.
૨૦૮ પ્ર. તીથંકર નિયમથી ક્ષત્રિય હોય અને તે સમયના દરેક ક્ષત્રિય કુટુંબમાં માંસાહાર હતેા. તે! શું તીર્થંકર પણ દીક્ષા ગ્રહણુ કરતાં પહેલાં માંસાહારી હતા ?
ઉ. (ના; ક્ષત્રિય કુટુંબમાં જન્મ થયા હૈાવા છતાં, તીર્થંકરને તે • ભવમાં કદી પણ માંસાહાર સંભવે નહીં, તીર્થંકરના માતા-પિતા નિકટના મેાક્ષભવિ હાર્ટ, ( મે ત્રણ ભવમાં મેક્ષે જનારા હેાઈ) તેમને પણ માંસાહાર હોય નહિ.)
૨૦૯ પ્ર. પ્રત્યેક ઠેકાણે તીર્થંકર ભિક્ષાર્થે જતાં સુવર્ણ દૃષ્ટિ ઇત્યાદિ થાય તેમ શાસ્ત્રમાં કહ્યું છે તે શું યથાર્થ સંભવે છે ? તે તીર્થંકરને વિષે ઘટે છે :
ઉ. તે કથન સાપેક્ષ છે. ( ઉપમાયુક્ત છે. ) તથાપિ એમ જ માનવું ચેાગ્ય છે કે આત્મસ્વરૂપે પૂર્ણ એવા પુરુષના પ્રભાવજોગ તે બનવું અત્યંત સંભવિત છે. સત્ર એમ બન્યું છે એમ કહેવાના અ નથી, એમ બનવું સંભવિત છે, એમ ઘટે છે, એમ કહેવાના હેતુ છે. સ્વાભાવિક કાઈ પુણ્યપ્રકારવશાત સુવવૃષ્ટિ ઇત્યાદિ થાય એમ કહેવું અસ ંભવિત નથી; અને તીથંકરપદને તે ખાધારૂપ નથી. ૨૧૦ પ્ર. ચાર ધાતિયાં કર્મના નાશ થઈ જવાથી કેવળી ભગવાનને અઢારમાંથી એક પણ દોષ રહેતા નથી. અઢાર દોષ કયા કહ્યા છે? ૩. (૧) ભૂખ, (૨) તરસ, (૩) રાગ, (૪) દ્વેષ, (૫) જન્મ, (૬)
વૃદ્ધાવસ્થા, (૭) મરણ, (૮) રેગ, (૯) શાક, (૧૦) ભય, (૧૧) આશ્રય†, (૧૨) નિંદ્રા, (૧૩) ખેદ, થાક, (૧૪) પરસેવેા, (૧૫)
ખિના નયન પાવે નહિ, મિના નયનકી માત.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org