________________
૧૩૫૧ અ. જીવ કેવો છે ?
ઉ. જીવ રસરહિત, રૂપરહિત, ગંધરહિત, અવ્યક્ત અર્થાત ઈન્દ્રિયને
ગોચર નથી એ ચેતના જેને ગુણ છે એ શબ્દરહિત, કોઈ ચિહ્નથી જેનું ગ્રહણ નથી એ અને જેને કોઈ આકાર કહેવાતો
નથી એવો જાણ. ૧૩પર પ્ર. આત્મા જ્ઞાન સ્વરૂપ હોવા ઉપરાંત તેમાં બીજી શક્તિઓ છે ?
૨. આત્માને એક જ્ઞાનમાત્ર ભાવની અંદર અનંત શક્તિઓ રહેલી
છે, તેમાંની ૪૭ શક્તિઓ “સમયસાર” ગ્રંથમાં વર્ણવી છે. ૧૩૫૩ પ્ર. આત્મા અનંત ગુણોની ખાણ અને અતિન્દ્રિય સુખને સાગર છે,
એવો વિશ્વાસ કેવી રીતે આવે ? ઉ. જેની સાથે લગ્ન કર્યા છે, તે કન્યાથી તદ્દન અજાણ હોવા છતાં પણ એવી શંકા થતી નથી કે તે અહિત કરશે, મારી નાખશે. ત્યાં વિષય ભોગમાં રુચિ હોવાથી એવી આશંકા થતી નથી અને તેના ઉપર પાકે વિશ્વાસ થઈ જાય છે કે સ્ત્રી કદી પણ અહિત કરી શક્તી નથી. તેવી રીતે જેને આત્માની રુચિ થઈ ગઈ છે તેને આત્માને એવો વિશ્વાસ આવી જાય છે કે પછી કદી પણ તે વિશ્વાસ તૂટતો નથી. જે પૂર્ણાનંદના નાથને અંતર્મુખ થઈને જોયું અને તેની ભેટ થઈ કે તે જ ક્ષણે તેને પાકે વિશ્વાસ થઈ જાય છે અને અતિન્દ્રિય આનંદને રસાસ્વાદ
આવી જાય છે. ૧૩૫૪ પ્ર. આત્માને સુખગુણ કોને કહે છે ?
ઉ, સુખ અથવા આનંદ નામને આત્મામાં અનાદિ અનંત એક ગુણ
છે. તેનું સમ્યફ, પરિણમન ચાલુ થતાં મન ઈન્દ્રિયો અને તેના વિષયથી નિરપેક્ષ પિતાને આત્માશ્રિત નિરાકુળતા લક્ષણવાળું સુખ ઉત્પન્ન થાય છે. તેના કારણરૂપ શક્તિ તે સુખ ગુણ છે. સમયસારમાં આત્માની ૪૭ શક્તિઓ વર્ણવી છે તે પૈકી સુખ ગુણ પણ એક છે. (જુઓ પ્રશ્ન :- ૨૨૫ અને ૨૨૯).
જ્ઞાન એ આત્માને દેહ છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
