________________
૧૫૧૯ પ્ર. આત્મધ્યાનથી શુ થાય ?
.
આ મધ્યાનથી આત્મા દેહથી તદ્દન ભિન્ન ભાસે અને તે ભિન્નતા યથા અનુભવમાં નિરંતર રહ્યા કરે. અને જેમ જેમ આત્મધ્યાન કરવામાં આવે તેમ તેમ સાચુ જ્ઞાન અને સાચા વૈરાગ્ય શુદ્ધાત્માના સ્વભાવમાં એકરૂપ લીનતા પામે છે તેમ તેમ વીતરાગતાના અંશ વમાન થતા જાય છે. આ જ ધ્યાનની અગ્નિ કમ મળને બાળીને ભસ્મ કરે છે. આત્મધ્યાન તે મેક્ષમાર્ગ છે. ધ્યાન નિવિકલ્પ થવા માટે છે.
૪૬૯
૧૫૨૦ પ્ર. ધ્યાનના ઉત્તમ ઉપાય શું છે?
. લક્ષણથી, ગુણથી અને વેદનથી જેને આત્મસ્વરૂપ જણાયું છે, તેને ધ્યાનના એ એક ઉપાય છે, કે જેથી આત્મપ્રદેશની સ્થિરતા થાય છે, અને પરિણામ પણ સ્થિર થાય છે.
“ઔષધ વિચાર ધ્યાન.” આત્મા મને દેહથી ભિન્ન લાગે છે કે કેમ ? એમ વિચારવું, તે ધ્યાન છે. વિચારરૂપ ધ્યાન થયા પછી નિર્વિકપ ધ્યાન થાય છે. નહીં તેા ધ્યાન ન થાય, કલ્પના થાય.
૧૫૨૧ પ્ર, કઇ વસ્તુએ આત્મધ્યાનના કારણરૂપ છે?
. નીચેની પાંચ વસ્તુએ આત્મધ્યાનના કારણરૂપ છે. (૧) વૈરાગ્ય. વૈરાગ્ય એટલે ત્રણ વસ્તુએ ઉપર વૈરાગ્ય લાવવા. (૧) સ ંસાર (૨) શરીર (૩) ભાગ. (૨) તત્ત્વજ્ઞાનની નિર્મળતા.
(૩) મનનુ વશ થવું.
(૪) બાહ્યાભ્યતર પરિગ્રહના ત્યાગ. (પ) બાવીસ પરિષદ્ધને જીતવા.
૧૫૨૨ પ્ર. આત્મધ્યાન કેમ થાય ?
ઉ. સર્વ વિપના, તર્કના ત્યાગ કરીને, મનનેા, વચનને, કાયાા, ઇન્દ્રિયને, આહારનેા, નિદ્રાના જય કરીને, નિર્વિકલ્પપણે અંત
દાને ભાગ મળે ખચિત, તપથી ઈન્દ્ર થવાય; જન્મ મરણથી રહિતપદ,' જ્ઞાને કરી પમાય.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
