________________
શ્રાવક પ્રતિમા અધિકાર
कुलगणसंघपयर्ट्स, सागारं जइ हविज्ज तो कुज्जा। निरगारपच्चक्खाणेवि अरिहंताईणमुज्झिज्जा ॥१७॥ कुल-गुण-सङ्घ पदस्थं साकारं यदि भवेत् तदा कुर्याद् । નિઈપ્રત્યાધ્યાને બતાવીન ૩ / ૨૭/ .... ૨૦૨૨
ગાથાર્થ– કુલ-ગણ-સંઘ સંબંધી આગાર સહિત પચ્ચખાણ કર્યું હોય, અર્થાત્ પોતે જે પચ્ચકખાણ કર્યું હોય તેમાં જો કુલ-ગણ-સંઘની સેવા-ભક્તિની છૂટ રાખી હોય તો તેમની સેવા-ભક્તિ કરે. આગારરહિત પ્રત્યાખ્યાનમાં અરિહંત આદિનો પણ ત્યાગ કરે, અર્થાત્ અરિહંત આદિની પણ પૂજા વગેરે ન કરે.
વિશેષાર્થ– જે શ્રાવક દીક્ષા ન લઈ શકતો હોય, પણ સંસારમાં રહીને અત્યંત અલ્પપાપથી જીવન જીવતો હોય એવો શ્રાવક જિનપૂજા વગેરે પણ ન કરે. આ વિષે અષ્ટક પ્રકરણમાં બીજા અષ્ટકના પાંચમા શ્લોકની ટીકામાં કહ્યું છે કે–પ્રકૃતિથી જે પૃથ્વી આદિના ઉપમર્દનથી ભી, યતનાવાળા, સાવધ-સંક્ષેપરુચિ અને યતિક્રિયાના અનુરાગી એવા ગૃહસ્થને પણ ધર્મ માટે સાવદ્ય આરંભની પ્રવૃત્તિ યુક્ત નથી. (૧૭)
अरिहंतसिद्धचेइयसुए य धम्मे य साहुवग्गे य। आयरियउवज्झाया पवयणे दंसणे दसगं ॥१८॥ अर्हत्सिद्ध-चैत्य-श्रुतानि च धर्मश्च साधुवर्गश्च । ભાવાર્યોપાધ્યાયી પ્રવેવનં ટીમ્ II ૨૮ / ૨૦૨૨ ગાથાર્થ- અરિહંત, સિદ્ધ, પ્રતિમા, શ્રુતકશાસ્ત્ર), ધર્મ (=ચારિત્રધર્મ), સાધુસમૂહ, આચાર્ય, ઉપાધ્યાય, પ્રવચન(ચતુર્વિધા સંઘ) અને સમ્યગ્દર્શન એમ અરિહંત વગેરે દશ પદો (=સ્થાનો) છે. (૧૮)
अरिहंता विहरंता, चउक्चनिक्खेवयाइसंजुत्ता। सिद्धा कम्मविमुक्का, चेइय पासाय पडिमा वा ॥१९॥ अर्हन्तो विहरन्तश्चतुष्कनिक्षेपकादियुक्ताः । સિદ્ધા: વિમુtpદૈત્ય પ્રાસા: પ્રતિમા વા . ૨૬ II .................૨૦૨૪
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
