________________
- પિતા, બંધુ, ધન-બધું જ નવકારમાં તેમને મળે છે. પણ શુદ્ધ આત્મસ્વભાવમાં સ્થિત કે શુદ્ધ આપણે જોઈ ગયા કે નવકાર પ્રત્યેના પોતાના આ સ્વભાવની પ્રાપ્તિના પંથે જાગ્રત પ્રયાસ કરી ભાવને તેઓ, નવકાર ગણતાં પૂર્વે, એક શ્લોક રહેલ આત્માઓના નિત્યસ્મરણપૂર્વક, તેમના દ્વારા નિત્ય વ્યક્ત કરે છે.
પ્રત્યે શ્રદ્ધા, આદર અને સમર્પણનો ભાવ વ્યક્ત જ્યાં શ્રદ્ધા હોય છે ત્યાં સમર્પિત બનતાં કરવાનો નિરંતર ઉધમ. માણસને મુશ્કેલી નથી પડતી. મુંબઈથી પૂના જવા નવકારનો સૌથી મોટો ચમત્કાર ગાડીમાં બેઠા પછી માર્ગમાં આવતા મોટા મોટા આ રીતે થતી નવકારની આરાધના માત્ર પર્વતોની હારમાળા, નદી, નાળાં વગેરે વિદ્ગો શી નવકારના જાપમાં અટકી જતી નથી; સાધકના રીતે વટાવવાં એની ચિંતા કોણ કરે છે? તમે હાથમાં જીવનમાં તે પરિવર્તન લાવે જ છે. નકશો લઈને નથી બેસતા. પૂનાની ટિકિટ લઈ નવકારના સાચા સાધકનું જીવન તદવી રહી ટ્રેનમાં બેઠા પછી તમને સહીસલામત પૂના શકતું જ નથી. કોઈ ભલે કહે કે અમે નવકાર પહોંચાડવાની સઘળી જવાબદારી રેલવે કંપની ગણીશું, બીજું કંઈ નહીં કરીએ, પણ આ એક સિદ્ધ ઉપાડી લે છે. નદી-નાળાં શી રીતે ઓળંગવાં, વચ્ચે હકીકત છે કે નિર્મળ ભાવે નવકારનો જાપ કરનારનું આવતા પહાડો કેવી રીતે વટાવવા, એની બધી જીવન મોક્ષલક્ષી બન્યા વિના રહેતું જ નથી. ઉપર યોજના રેલવે કંપની કરે છે. તમે માત્ર ટિકિટ કઢાવી બતાવેલ પ્રક્રિયા મુજબ જે નવકાર ગણે તેના પૂનાની ગાડીમાં બેસી જાઓ છો. ટ્રેન પૂના અવશ્ય જીવનમાં ધર્મ આવ્યા વિના રહેતો નથી. નવકારનો લઈ જશે, એ વિશ્વાસ હોવાથી વચ્ચે આવાં મોટાં સૌથી મોટો ચમત્કાર આ જ છે : નવકાર આવ્યો વિપ્નો પડેલાં હોવાં છતાં તમે બેડિંગ પાથરી ત્યાં પાપ ટકી શકતું નથી. નિરાંતે ઊંઘી જાઓ છો. એ જ રીતે નવકારમાં
હાથપગ હલાવીએ તો જ કાર્ય થાય, એવો શ્રદ્ધા રાખી તેને સમર્પિત થઈ જનાર સાધકને
નિયમ નથી, વસ્તુસ્વભાવ પણ કાર્ય કરે છે. જડ મુક્તિપુરી સુધી નિર્વિને પહોંચાડી દેવાની સઘળી
ગણાતો પારો અનાજના કોઠારમાં મૂકવામાં આવે જવાબદારી નવકાર સંભાળી લે છે.
છે, તો એ થોડા પારાના અસ્તિત્વ માત્રથી મણબંધ જૈન કુળમાં જન્મેલ આપણા સૌનું એ સૌભાગ્ય અનાજમાં સડો પેસતો નથી; તો જે મનમાં અચિંત્ય છે કે, મત-પંથ કે નામ-રૂપની કોઈ આડશ ઊભી શક્તિશાળી અરિહંત પરમાત્મા બિરાજે તે મનમાં કર્યા વિના, શુદ્ધ આત્મસ્વભાવમાં સ્થિત સર્વ દુવૃત્તિઓનો સડો એમની સાથે કેમ વસી શકે? મુક્તાત્માઓ અને નિજ શુદ્ધ સ્વભાવની અર્થાત્ નવકાર આવે કે જીવન શુદ્ધ બને જ પ્રાપ્તિના પંથે નિષ્ઠાપૂર્વકનો કેન્દ્રિત પ્રયાસ મોહનો હ્રાસ થઈ, નવકારના સાચા સાધકના કરી રહેલ સર્વ સાધકો (પરમેષ્ઠીઓ) પ્રત્યે જીવનમાં તપ, નિયમ અને સંયમ ક્રમશઃ ખીલે. શ્રદ્ધા અને આદર અભિવ્યક્ત કરતો શ્રી નવકાર” તપ, નિયમ સંયમની વૃદ્ધિ અને આત્મભાવની - શ્રી નવકાર મહામંત્ર આપણને સાંપડ્યો છે. જાગૃતિ એ નવકારની સાધનાનો માપદંડ છે.
નવકારના જાપ એટલે અમનસ્ક ચિત્તે અને પોતાના જીવનની લગામ નવકારને સોંપી ભાવશૂન્ય હૈયે નવકારના અક્ષરોનું રટણમાત્ર નહિ; દેનારનો નવકાર પોતે સારથિ બની, તેને તપ,
*किं वन्निएणा बहुणा? तं नत्यि जयम्मि जं किर न सक्को। काउं एस जियाणं, भत्तिपउत्तो नमुक्कारो।।
– શ્રી વૃદ્ધનમસ્કારફલસ્તોત્ર, ગાથા ૯૨
- “ફટકયું મન માને નહીં સમજાવું કઈ પેર; મહામંત્રના ધ્યાનથી, ડાહ્યું થઈ આવે ઘેર.'– ૨૫.
૩૯
