________________
L.
; જીવને પોતાના બોજાનો ખ્યાલ આવે અને એ બોજો દેવની સેવા, ગુરુની સેવા, ધર્મની ઉપાસના, ધર્મીનું ઉતારવાનો આ સુંદરમાં સુંદર ઉપાય છે, એમ લાગે. વાત્સલ્ય આના વગર કરી શકવાની મારી તેવડ) આ વિચારથી પણ એને ઘણો બોજ ઊતરી ગયેલો નથી, એટલે આના સંગમાં બેઠો છું, પણ મારો ઉદ્ધાર લાગે. એને હૈયે ટાઢક વળે. એ કહે કે, “હાશ, આના સંગમાં છે, એમ તો હું માનતો જ નથી.” | અનાદિકાળથી જે સમજાયું નહોતું એ હવે સમજાયું. નવકાર મંત્ર ખરી રીતે જેને ગમી ગયો હોય, તે અનાદિકાળથી જ નહોતું મળ્યું એ હવે મળ્યું. પહેલાં સંસારમાં બેઠો હોય, ભોગમાં બેઠો હોય, ધનના મને નવકાર મળ્યો તો હશે પણ તેને મેં આવી ઠગલામાં બેઠો હોય, તો પણ એના મનમાંનો ભાવ | સમજપૂર્વક સ્વીકાર્યો નહિ હોય એટલે એ મને મળ્યો આ હોય ! તોય તે ન મળ્યા જેવો થયો. હવે આને એવો નવકાર મંત્ર ગણનારનું લક્ષ્ય કર્યું હોવું જોઇએ, આત્મસાત્ કરી લઉં કે, આમાં જે પાંચ છે, તેમાં હું એની આ વાત છે. ફરીથી યાદ કરો કે, આપણને પણ સ્થાન પામી જાઉં અને અત્તે બીજા પરમેષ્ઠિપદે ખરેખર જે જોઇએ છે, તે બધું નવકાર મંત્રમાં છે અને પહોંચી જાઉં!” જૈન કુળમાં જન્મવાથી તમને નવકાર આપણને જે નથી જોઈતું તે બધું સંસારમાં છે. ઘરમાં મળી તો ગયો છે, પણ આવા પ્રકારનો ભાવ તમારે આવું બોર્ડ મારો, પણ દેખાવ માટે નહિ. હૈયાના હૈયે પેદા થયો કે નહિ?
ભાવના પ્રતીક રૂપે વારંવાર યાદ આવે એ માટે. નવકાર મંત્રમાં શું છે? અને શું નથી? રોજ નવકાર ગણનારાઓને * કોઈ પૂછે કે, નવકાર મંત્રમાં શું છે?'તો કહેવું તમે બધા તો રોજે રોજ વારંવાર નવકાર મંત્ર કે, “સંસારમાં જે નથી તે બધું સારું નવકારમાં છે. ગણનારાઓમાંના છો ને? રોજ જે નવકાર મંત્રને અને નવકારમાં જે છે તે સમજાય, એટલે સંસારનું ગણે અને નવકાર મંત્રને ગણવા દ્વારા રોજ જે બીજું બધું ભૂંડું લાગ્યા વિના રહે નહિ! બીજું બધું અરિહંત આદિ પાંચ પરમેષ્ઠિઓને નમસ્કાર કરે, ભૂંડું લાગે, એટલે શું થાય ? એનાથી અળગા તેને “અરિહંત કોણ અને કેવા? સિદ્ધ કોણ ને શાથી બનવાની મહેનત થાય !' નવકાર મંત્રમાં જે છે, તે થવાય ? આચાર્ય કેવા હોય, ઉપાધ્યાય કેવા હોય સિવાયનું શું શું છે? આખો સંસાર તો તે તમને અને સાધુ કેવા હોય ? આ જાણવાની ઇચ્છા જ ન વળગેલો છે એમ લાગે છે? બહુ ભારે લાગી ગયો થાય, એ શું બનવાજોગ છે? રોજ નવકાર ગણનાર છે સંસાર ? સંસાર એટલે શું? વિષય અને કષાય. ભાગ્યશાળીને “મારે આ પાંચને શા માટે નમસ્કાર વિષયથી અને કષાયથી છૂટ્યા એટલે આત્મા કરવાનો?” એવો વિચાર કદી પણ ન આવે, એવું ઉપરનો બોજ સર્વથા ઊતરી જતાં વાર કેટલી ? બને ખરું?
સભા : નવકાર ગણવાથી લાભ થાય, એટલું - ઘરમાં આવું બોર્ડ મારો!
જાણીએ છીએ. તમને કોઈ પૂછે કે, તમારે જો મોક્ષ જોઇએ છે જે એમ જાણે કે, આને ગણવા માત્રથી પણ લાભ અને મોક્ષ સાધવા માટે સાધુ પણું જોઈએ છે, તો આ થાય છે. તેને તો આનું સ્વરૂપ જામવાની ઇચ્છા વધારે બીજું બધું કેમ રાખીને બેઠા છો ? તો દિલથી જવાબ થવી જોઇએ ને ” જોઇએ કે, “ભાઈ, રાખવું પડ્યું છે તેથી રાખી બેઠો “શું છે આ નવકારમાં છે, જેથી આનો આટલો છું, બાકી રાખવાની જરાય ઇચ્છા નથી. આ રાખવા બધો મહિમા છે, નવકારથી માત્ર પાંચને જ નમસ્કાર છતાં પણ પ્રયાસો તો એ જ કરું છું કે, ક્યારે સાધુ બની કેમ કરાય છે ? એ પાંચને નમસ્કાર કરવાથી સર્વ શકું ! અને માટે જ આનો ઉપયોગ જેમ બને તેમ પાપોનો વિનાશ શાર્થી થાય છે? એ પાંચમાં એવું દેવની, ગુરુની અને ધર્મની સેવામાં કરું ! આ તો શું છે કે, જેથી એમને જ નમસ્કાર કરવાનું જ્ઞાનીઓએ
ત
