Book Title: Jaybhikkhu Smruti Granth
Author(s): Dhirubhai Thakar, Kumarpal Desai and Others
Publisher: Jaybhikkhu Sahitya Trust Prakashan
View full book text
________________
શ્રી. જ્યભિખ્ખું ષષ્ટિપૂર્તિ સ્મરણિકા રહે ફૂલશ્રેણી અને રત્નશ્રેણીની પુસ્તિકાઓ ઘણી વંચાય છે. સિદ્ધિ છે. આ દૃષ્ટિએ તેમને “ કલાસ'ના કરતાં
બાળસાહિત્યના અગ્રણી લેખક તરીકે શ્રી જય. “માસના “લેખક વિશેષ કહી શકાય. ભિખુએ છેલ્લાં દસ પંદર વર્ષ દરમિયાન સરકાર પણ લેખકના મૂલ્યાંકન માટે તેમના પ્રગતિઅને પ્રજા બંને પાસેથી ઉત્તમ પ્રતિષ્ઠા મેળવી છે. શીલ અને રૂઢિચુસ્ત, સુધારક અને સંરક્ષક, શિષ્ટ
ગુજરાત રાજ્ય અસ્તિત્વમાં આવ્યું તેની પહેલાં અને મસ્ત, પ્રૌઢ અને ઊછરતા એવા ભેદ પાડવા પુસ્તકોને સરકાર તરફથી પારિતોષિક આપવાની તે ખુદ સરસ્વતીની અવહેલના કરવા બરાબર ગણાય. યોજના થઈ હતી. ત્યારથી આજ સુધીમાં ભાગ્યે જ જ્યાં અને જ્યારે સર્જન થાય ત્યાં અને ત્યારે એવું કઈ વર્ષ ગયું હશે જેમાં શ્રી જયભિખુને તે જીવનના સંવેદનની સોડમ પ્રગટ કરે અને એ ઈનામ નહીં મળ્યું હોય. કિશોરોને સાહસ કરવા પ્રેરે અભિવ્યક્તિમાં તાજગીને હૃદયને અનુભવ થાય તે તેવી વાર્તાઓ તેમણે “જવાંમર્દ શ્રેણીમાં આપેલી છે. જ મહત્વનું છે. પછી જૂના-નવાના લેબલને કશે - તેમણે લખેલાં નાટકે “ગીત ગોવિંદને ગાયક” અર્થ રહે નહીં. સંદેશો, શૈલી, લઢણ, વલણ વગેરેને તથા “રસિ વાલમ' સચોટ સંવાદો, સુંદર તખ્તા- એક બાજુએ મૂકીને સર્જનને જીવનના આવિષ્કાર લાયકી અને ઉચ્ચ ભાવનાદર્શનને કારણે રેડિયો તરીકે જ જોઈ એ– મૂલવીએ તો પણ તે કસોટીમાં અને રંગભૂમિ પર સફળ પ્રયોગ પામેલ છે. શ્રી જયભિખુની અનેક કૃતિઓ ટકી શકે તેમ છે.
શ્રમણ ભગવાન મહાવીરનું તેમણે આલેખેલું ટી. એસ. એલિયટે એક ઠેકાણે કહ્યું છે કે કોઈ નિગ્રંથ ભગવાન મહાવીર” નામનું ચરિત્ર શ્રી કૃતિને મહાન કલાકૃતિ તરીકે મુલવવી હોય તો તેની ગોપાળદાસ પટેલે આપેલી “મહાવીર કથા' પછી કલાની દષ્ટિએ કસણી કરવી ઘટે, પણ જે તેને ગુજરાતીમાં લખાયેલું બીજું સળંગ મહાવીર ચરિત
મહાન કૃતિ તરીકે જોવી હોય તો તેમાંથી પ્રગટ છે. શૈલીની સરળતા, વિગતોની પ્રમાણભૂતતા અને
થતી જીવનભાવનાની દૃષ્ટિએ તેની પરીક્ષા કરવી વસ્તુની ભવ્યદાત્ત પ્રેરકતાને કારણે એનું સાહિત્યિક
જોઈએ. આ ધોરણે તપાસતાં અર, સં૫, સત્ય, મૂલ્ય ઊંચું છે.
પ્રેમ, અહિંસા વગેરેનો સંદેશો લઈને આવતી
જયભિખુની અનેક કૃતિઓ પવિત્ર આનંદ અને આમ શ્રી જયભિખુનું સાહિત્ય સંગીન અને
સંતોષનો અનુભવ કરાવે તેમ છે. માતબર છે.
તેમની ષષ્ટિપૂર્તિ નિમિત્તે સ્થપાયેલું શ્રી જયભિખ્ખ તેઓ સફળ પત્રકાર છે. “ગુજરાત સમાચાર'માં વર્ષોથી તેઓ “ઈટ અને ઇમારત”ની કટાર લખે
સાહિત્ય ટ્રસ્ટ પણ તેમના જ આદર્શ અનુસાર તેમના છે. તેનાથી તેમને વિશાળ વાચક સમુદાય મળે
સાહિત્યનું તેમ તે પ્રકારના અન્ય સાહિત્યનું પ્રકાશન છે. ભૂતકાળની માફક વર્તમાનકાળની ઘટનાઓને
કરશે. એ પણ તેમની તંદુરસ્ત અને પ્રેરક જીવનદૃષ્ટિ સાહિત્યિક આકૃતિમાં ઢાળવાની તેમને નૈસર્ગિક ઘડી આપે તેવું સાહિત્ય આપવાની ભાવનાને ફાવટ છે. છેક નજીકના વર્તમાનનું વસ્તુ પણ અનુરૂપ છે. તેમની સચોટ શૈલી અને પ્રગભ કલ્પનાના સ્પર્શથી ગુજરાતી-ભાષી જનતાને તેમની શક્તિઓનું સાહિત્યિક અપાર્થિવતા ધારણ કરી શકે છે. શ્રી ઉત્તમોત્તમ ફળ પ્રાપ્ત થાઓ. અને તે માટે ઈશ્વર જયભિખુની સર્જક પત્રકાર તરીકે આ વિશિષ્ટ તેમને તંદુરસ્તીભર્યું દીર્ઘ આયુષ્ય આપો.
