Book Title: Jaybhikkhu Smruti Granth
Author(s): Dhirubhai Thakar, Kumarpal Desai and Others
Publisher: Jaybhikkhu Sahitya Trust Prakashan
View full book text
________________
શ્રી જયભિખ્ખું ષષ્ટિપૂતિ સ્મરણિકા ૧૧૧ મીઠાશ, વિશુદ્ધિ, અને ધાર્મિકતા લાવવાને આપણે ભીષ્મ જેવાં કુમારા જીવનના આદર્શ તો છે. પણ પ્રયત્ન કરશું તો રાષ્ટ્રના ઘડતરમાં મોટો હિસ્સો હિન્દમાં તો મોટા આદર્શો તો રાધાકૃષ્ણ, સીતારામ આપી શકશું.”
ઉમામહેશ–પૂરા પાડી રહ્યાં છે.” નેહગીતા–: “હું ધારું છું કે, નેહતને નેહગીતા :“તમારા જેવા જીવનના સાથી સમ્બન્ધ રહગીતા જોડે થયો તેથી જ કદાચ નેહ- મળ્યા પછી અંધકારને વગડે કુમારી તરીકે વિચારવાના
જ્યોતને સર્વસ્થળે દંપતીજીવન ઊણપવાળું જણાતું કેડ ન જ થાય. બીજું તો આપણાથી શું થાય ? હોવું જોઈએ. તમે ધારો છો તેટલે અંશે મારાં એટલું તો કરીએ કે દંપતી જીવનનું ઝાંખું ઝાંખું બહેન કે તમારા ભાઈ દુ:ખી નહીં જ હોય. અલ- આદર્શ ચિત્ર તે પ્રત્યક્ષ જીવનથી દોરીએ. બત્ત હું સ્વીકારું છું કે આ પણ દેશમાં દંપતીજીવ- હવે રાત વીતી ગઈ છે. આપણે ઊંધવાને વિનની મીઠાશ સમજનાર સ્ત્રીજન બહુ નહિ હોય. ચાર કરીએ તે ઠીક.” પણ પુરુષો પણ દંપતીજીવન એટલે પશુતા એટલું જ
હોત –“બોલવા કરતાં કરી બતાવવાનું સમજતા હોય છે. ગોવર્ધનરામભાઈ ત્રિપાઠી લખી
વધારે સારું છે. આ જમાને ભાષણોને નથી; કાર્યને ગયા છે તે મને યાદ આવે છે કે–આપણી સ્ત્રીઓ
છે. નેહગીતા, તમારું નામ જ મને શુદ્ધ દંપતી પંડિત થાય, રસન્ન થાય, કુટુમ્બપોષક થાય, સ્વસ્થ
ધર્મ તરફ પ્રેરે છે. જુઓને કેવો શીતરશ્મિ ચન્દ્રરાજ થાય, શરીરે બલવતી, રોગહીન અને સુંદર થાય,
ખીલ્યો છે—જાણે મારી નેહગીતાની સમોવડીઓ ! યોગ્યતાના પ્રમાણમાં કુટુમ્બ બંધનમાંથી તેઓ મુક્ત
તેથી હું ઘણીવાર અમાસની રાતે પણ નેહગીતાના થાય, સ્વતંત્ર થાય ને તે મુક્તતાથી–સ્વતંત્રતાથી
સહવાસને લીધે ચાંદનીની લહેજત અનુભવી શકું છું.” કુટુમ્બની મૂર્ખ ઈચ્છાઓ અને કલેશમાંથી છૂટી એ
નેહગીતા–: “ ચન્દ્રની શીતલતા રમણીઓ કુટુમ્બના ખરા કલ્યાણ કરવા શક્તિમતી અને ઉત્સા
આપવા લાગશે ત્યારે જ સંસારને ધગધગતો તાપ શમી હિત બને –
જશે. જુઓને ! કેવું ઊજળું આકાશ! જાણે મારા (એટલું વાંચી ચોપડી કેરે મૂકી સ્નેહગીતા આગળ
હતના ઉજવળ અંતરનો સ્નેહ–રંગ્યો ચોક !” બોલવા લાગ્યાં,) દંપતી જીવન પર તમે આટલો બધો ભાર મૂકે
હજત-: “ ખરેખર, સ્નેહગીતા, ચંદ્રને છે તેનું ઔચિત્ય હું સમજી શકતી નથી. હું કદાચ પશુ કે તમને તે કળાતું નથી. ચન્દ્રને પુછું કે કુમારી જ રહી હોત તો તમારી સમજ પ્રમાણે તમને? નહાનાલાલની સુન્દર કવિતા યાદ આવે છેરાષ્ટ્રના ઘડતરમાં મારો કેઈ હિસ્સો ન હોત ?” કીકી સમુધરી શશાંક ભ્રકુટી પાડી નેહત –: “કુમારા જીવનની કેડીલી નેહ
ઊગ્ય પ્રફુલ્લ અમીવર્ષીણ ચંદ્રરાજ. ગીતે, ભૂલી કેમ જવાય છે કે દંપતીજીવનની વિશુદ્ધિ પૂજ્ય શશી, પૂજું તને રસની સુગધે જે સમાજમાં નથી ત્યાં શાંત કુમારી જીવન ક્યાંથી પૂછ પ્રકાશું મુજ અંતર કેરી વાંછા. સંભવે ? જ્યારે દાંપત્યની વિશુદ્ધિ સમાજમાં બહેકશે ત્યારે જ આપણા સંસારમાં કુમારાં જીવનનો ચમ
૨૫-૪-૬૮ ત્કાર અને વૈધવ્યની સાત્વિકતા પ્રકટશે; અને પછી તો ઉદ્ધવ-નિકેતન સમાજ ઉદરશે.
દ્વારકા સ્નેહગીત ! આપણી સંસ્કૃતિમાં સરસ્વતી અને
