Book Title: Jaybhikkhu Smruti Granth
Author(s): Dhirubhai Thakar, Kumarpal Desai and Others
Publisher: Jaybhikkhu Sahitya Trust Prakashan
View full book text
________________
શ્રી જ્યભિખ્ખું પષ્ટિપૂવિ સ્મરણિકા: ૧૪૩ હજુ તે બે-ત્રણ વર્ષ પહેલાં શ્રી જયભિખુની ભિન્નરુચિ વાંચકોને નરવો આનંદ અને પ્રેરક વિચાષષ્ટિપૂતિ અમદાવાદ મુંબઈ અને કલકત્તામાં ઉજ- ભાથું પૂરું પાડતી. વાઈ હતી. એમની કરેલી અને અનુભવવૃદ્ધ બનેલી
એક જ વ્યક્તિમાં એવી વિવિધ શક્તિઓ હેવી લેખનીના સવિશેષ પરિપાકની આપણે અપેક્ષા રાખી
આ જમાનામાં વિરલ ઘટના ગણાય પણ સંગત રહ્યા હતા ત્યારે જ એમની ચિર વિદાયને દુઃખદ પ્રસંગ આવતાં ગુજરાતી સાહિત્ય જગતને તીવ્ર
શ્રી. જયભિખ્ખું આવું ભર્યુંભર્યું જીવન જીવી
ગયા. લગભગ જીવનના છેલ્લા શ્વાસ સુધી પોતાને આઘાત લાગે તે સ્વાભાવિક છે. એમના જેવા સાત્તિવ
ઇષ્ટ એવી સાહિત્યપ્રવૃત્તિ એ કરી શકયા. એ તો કતાના સતત ઉપાસકનો આત્મા જ્યાં હોય ત્યાં સાચે જ શાંતિ અનુભવતો હોય. આજના અને
પિતાને ઇષ્ટ એવું મૃત્યુ પામીને ખાટી ગયા છે, આવતીકાલના લેખક શ્રી જયભિખુએ સાત્તિવ.
પણ આપણું શું ? એમને લેકહૃદયમાં જીવંત રાખે કતાની ભૂમિકા પર રહીને ગુર્જરી મિરાને ચરણે
એવુ સારું સરખું સાહિત્ય એ સર્જી ગયા છે. ધરેલી સર્જન સમૃદ્ધિમાંથી પ્રેરણા લે અને આજની
એમને ઊજળો અક્ષરદેહ આપણી સમક્ષ છે; પણ તથા આવતીકાલની પેઢી તેમના સંસ્કાર સિંચતાં
આપણે તો માણસનું મન. એમણે સેંકડોના હૃદયસર્જનોનું પરિશીલન કરે એ જ તેમના માટે સાચી
માં જે માયા લગાડી છે તે એમને ઝટ લઈને કેમ
કરીને ભૂલી શકાશે ? માત્ર એક વાર એમના અંગત અંજલિ લેખાય.
સંપર્કમાં આવનાર, એમના ઘરનું પ્રેમભર્યું આતિથ્ય કુલછાબ અગ્રલેખમાંથી
માણનાર, ઘણુંખરું તો કાયમને માટે એમના પ્રેમાળ
વ્યક્તિત્વનું, એમના ઉમદા, ઉદાત્ત અને અમીરતફૂલ ખીલે છે. આજુબાજી સુભગ સુવાસ પ્રસ. ભયો સ્વભાવનું ગુણાનુરાગી બની જતું. રાવે છે, સમય થતાં ફૂલ ખરી જાય છે, પણ એની સાહિત્યક્ષેત્રે શ્રી “જયભિખુ”નું અર્પણ વિશિષ્ટ ફેરમ રહી જાય છે. માનવજીવનમાં પણ એવું જમાને ગણી શકાય એવું છે. એમણે સંખ્યાબંધ નવલજમાન બને છે.
સ્થાઓ, નવલિકાસંગ્રહે, પ્રસંગચિત્રો અને જીવન૧૯૬ની ૨૪મી ડિસેમ્બરે મા ગુર્જરીના એક ચરિત્રો લખ્યાં છે. પરંપરાગત છતાં સર્જકના પનોતા પુત્રે નશ્વર દેહ છો, પણ અક્ષરદેહે એ વ્યક્તિત્વની આગવી મુદ્રા ધરાવતું એમનું સાહિત્ય ચિરંજીવ બની રહેશે.
છે. “જીવન ખાતર કલા'માં એ માનતા. ઉદ્દબોધન આ દિવસે સાંજે પાંચેક વાગ્યે ગુજરાતના લેક
હોવા છતાં સર્જક જાગ્રત હોય અને પોતાની જાતને પ્રિય સાહિત્કાર શ્રી જયભિખુ હૃદયરોગને કારણે
વફાદાર હોય, તો એના જીવનમાં કેવી તાઝગી પ્રગટી અવસાન પામ્યા. નિકટના સ્વજનોમાં પૂજ્ય ભીખા
શકે એ વાત શ્રી. જયભિખુની ઘણી પહેલી હરોળની ભાઈ મિત્રો અને સંબંધીઓના સાચા રાહબર
રચનાઓ દ્વારા સાબિત થાય છે. બાલાભાઈ અને અસંખ્ય સાહિત્યરસિકોના માનીતા લેખન એ જ એમનું કાર્ય અને એમાંથી પ્રાપ્ત જયભિખ્ખું” એક એવી વ્યક્તિ હતા કે જેમની થતો “અન્નપૂર્ણાને પ્રસાદ' એ જ એમની કમાઈ. માત્ર ઘરમાં ઉપસ્થિતિ સ્વજનોને ઉલ્લાસ અને નિરાં- આમ છતાં, માત્ર સાહિત્યસર્જનમાંથી થતા ઉપાતનો અનુભવ કરાવતી. એમની સાથેની ગમે તે ર્જન દ્વારા ખમીરભર્યું સ્વસ્થ જીવન ગુજરાતમાં વિષય પરની વાતચીત મિત્રો અને સંબંધીઓને આનંદ- જીવી શકાય છે એ બીજા કેટલાક સમકાલીન સર્જપ્રદ અને પ્રેરક બની રહેતી, અને એમની કઈ નવલ- કોની પેઠે શ્રી “જયભિખુ એ પણ બતાવી આપ્યું કથા, નવલિકા, ધર્મકથા, બાળકથા કે પ્રસંગકથા છે. એ સ્વમાની હતા, છતાં અભિમાની નહોતા,
