Book Title: Jaybhikkhu Smruti Granth
Author(s): Dhirubhai Thakar, Kumarpal Desai and Others
Publisher: Jaybhikkhu Sahitya Trust Prakashan
View full book text
________________
૧૫૮ : સાત્વિક સાહિત્યકાર શીર્ષક નીચે દર ગુરુવારે તે લખતા. તેમની એ સાહિત્યકાર અને મર્મભર્યા કટાક્ષોના આલેખનકાર ટકારો ખૂબ લોકપ્રિય નીવડી હતી. તેની સાથે ચાલુ “જયભિખુ'ના તખલ્લુસથી જાણીતા થયેલા શ્રી બનાવોની નિર્ભય ને માર્મિક ટીકારૂપે મુકાતી બાલાભાઈ દેસાઈના ગયા બુધવારે દુઃખદ અવસાનથી “પ્રસંગ કથા 'નું પણ એાછું આકર્ષણ નહોતું. આવો આઘાત અનુભવ્યો. તેઓ દર વર્ષની વયે તેમના વ્યક્તિત્વને જીવંત સ્પર્શ તેમની કલમને અવસાન પામ્યા છતાંય બીજા લેખકોની જેમ એમનાં લાગેલો હતો તેની પ્રતીતિ તેમનાં લખાણોનો શબ્દ- લખાણોમાં વાર્ધક, નિરાશા, હતાશાની છાયા દેખાતી શબ્દ કરાવે છે.
નહતી, પરંતુ, જીવનની તાઝગી, નીડરતા, અભય, મા જયભિખુ માનવતાના મરમી હતા. સ ધ મા વિજેતા બનવાના તમજા જ અમના જીવનની ખુશબોના આશક હતા. જિંદાદિલી અને લખાણોમાં નીતરતાં અને વાચકોના દિલને સ્પર્શતાં. ભસ્તીથી જીવવાનું એમને પસંદ હતું. તે આનંદની શ્રી જયભિખુ જૈન અને જૈનેતર શાસ્ત્રો અને સાથે મૂલ્યોધને આગ્રહ રાખનાર સાહિત્યકાર હતા. સાહિત્યના ઊંડા અભ્યાસી હતા, ટૂંકી વાર્તાઓ, તેમનું ગાઉં
નવલકથાઓ, નિબંધ વગેરે ઘણું સાહિત્ય એમણે સ્પૃહણીય હતું. ભલભલા વહી
સર્યું છે. એ બધામાં એમની મહાનુભાવતા, વટદારોને પાણી ભરાવે તેવી વ્યવસ્થાશક્તિ તેમનામાં
માનવતા, સહુથી ઉચ્ચ કક્ષાએ દેખાઈ આવે છે. હતી. તે સંસારડાહ્યા સલાહકાર હતા અને કુશળ સમાધાનકાર હતા. તેમના પરિચયમાં આવેલ સૌ '
તેઓ ઉચ્ચ કક્ષાના માનવપ્રેમી લેખક હતા, માનવીની
સર્વ જીવનપ્રવૃત્તિઓ માનવીના જીવન માટે હોય કઈ તેમના પ્રેમને વશ થતા. મીઠી લિજજતભરી જબાન અને પ્રેમાળ વ્યક્તિત્વ એ જયભિખુની
છે અને એ જીવન ઊર્ધ્વગામી હેય એ કેન્દ્રવર્તી ધ્યેય હિની હતી,
એમનાં સઘળાં લખાણોમાં જોઈ શકાય છે.
| સરળ પ્રકૃતિના, હસમુખા સ્વભાવના, સંવેદન૧૯૬૭ના જુલાઈમાં તેમણે સાઠ વર્ષ પૂરાં
શીલ અંતરના અને ઊર્ધ્વગામી અભિવ્યક્તિમાં કર્યા. તે નિમિત્તે મિત્રોએ અને પ્રશંસકોએ કલકત્તા અને મુંબઈમાં તેમનું બહુમાન કરીને પણ લાખ
રાચનારા જયભિખુનાં લખાણોએ અનેરું આકર્ષણ
જમાવ્યું છે. વાચકના અંતરને મન-બુદ્ધિને એ રૂપિયાની ભેટ આપી હતી. તેમાંથી “જયભિખુ
સ્પર્શી શકે છે અને ઉદાત્ત ભાવના જગાડે છે સાહિત્ય ટ્રસ્ટ” સ્થપાયું. આ ટ્રસ્ટ તરફથી તૈયાર
એ એમની સિદ્ધિ છે. એમની લખાણશૈલી આ થઈ રહેલ અભિનંદન ગ્રંથ તેમને અર્પણ કરવાનો
રીતે અનોખી છે અને કાવ્યમય બને છે. સમારંભ થડા વખતમાં યોજવાનો હતો. પણ તે
શ્રી બાલાભાઈ દેસાઈ લેખક-સાહિત્યકાર તરીકે, પહેલાં તે તેમને પરલોકનું તેડું આવ્યું. અભિ
માનવી તરીકે, માનવમિત્ર તરીકે સાચું જીવન નંદન હવે નિવાપાંજલિ બનશે!
જીવી ગયા. * નિરીક્ષક
* ગુજરાત ટાઇમ્સ”
માનવીના અંતરમાં મમતા-રનેહ એવાં હોય તેઓ ગુજરાતના સાહિત્યક્ષેત્રમાં એક રત્નસમાં છે કે વજનના મૃત્યુના સમાચાર સાચા હોવાનું હતા. અને એમણે પોતાના જીવનમાં છેલ્લાં ચાળીશ માનવા મન ના પાડે છે. ચિર વિયોગની કઠોર વર્ષમાં નાનાં મોટાં એકંદર ૩૦૦ પુસ્તકો લખ્યાં વારતવિકતા રડના તારથી બંધાયેલું મને સ્વીકાર છે, જેમાંના કેટલાંક પુસ્તકો માટે એમને ભારત વાની આનાકાની કરે છે. ગુજરાતના સિદ્ધહસ્ત લેખક, સરકાર અને ગુજરાત સરકાર તરફથી પારિતોષિક
