Book Title: Jaybhikkhu Smruti Granth
Author(s): Dhirubhai Thakar, Kumarpal Desai and Others
Publisher: Jaybhikkhu Sahitya Trust Prakashan
View full book text
________________
શ્રી જયભિખ્ખું ષષ્ટિપૂર્તિ મરણિકા૧૭૧ પરંતુ ભાઈ જ્યભિખુ આટલેથી અટક્યા નહિ. અને પછી દુલા કાગને આંગણે ગુજરાત-મુંબઈના તેમણે એના વિકાસમાં વ્યક્તિગત રસ લીધે અને પછી પ્રસિદ્ધ સાહિત્યકારોને જમેલે તેમણે ગોઠવી દીધું. તેને એક બેંકમાં પોતાની લાગવગ લગાડી નોકરીએ એમાં તંત્રીઓ હતા, લેખક હતા-વાર્તાકારે કવિઓ પણ મૂકી દીધે.
અને સાહિત્યકારે પણ. ગુજરાતી સાહિત્યના અગ્રણી આજે એ માણસ બેંકમાંથી સારો એવો પગાર સાહિત્યકારોથી દુલા કાગનું આંગણું પાવન બન્યું. મેળવી રહ્યો છે.
અને આ મહેમાનોની સરભરા પાછળ દુલા કાગેઆ છે શ્રી ભિખુના સ્વભાવનું બીજું
તેમના કુટુંબ અને ગ્રામજનોએ જે આવતા-સ્વાગતા પાસું. શ્રી જયભિખુમાં આત્મીયતાનો ગુણ પ્રાધા
કરી તે તેમાં ભાગ લેનારા સાહિત્યકારો આજે પણ ન્ય ભેગવે છે. જેમને માટે તેઓ કામ કરે તેના કાર્ય
ભૂલ્યા નથી. આ બધાની પાછળ ભાઈશ્રી જયભિખુનો પાછળ પિતાની સારી શક્તિ લગાવી દે કાર્યની આત્મવિશ્વાસ, કાર્યપદ્ધતિ અને સંગઠનશક્તિ જ પાછળ તેઓ પોતાનો સ્વાર્થ ન જાએ. પ્રસિદ્ધ છે
વાત ) , કારણભૂત છે. જાદુગર કે. લાલની શક્તિઓ તેમણે પારખી અને ભાઈ જયભિખુમાં આત્મીયતાને ગુણ ભારે. પછી તેને માટે પ્રશસ્તિભર્યા લખાણો લખ્યાં. કેટ- આ ગુણને ચમકાવતા કેટલાક દાખલાઓ મેં સાંભળ્યા લોકોને લાગ્યું કે જયભિખું આમાં કેમ પડી ? ૫ણું છે. અણીને વખતે તેમણે મિત્રો પાસેથી મદદ પણ મિત્રાચારીનો જેણે હાથ લંબાવ્યો તેને સહાય મેળવીને પણ સંસ્થાઓને સહાય કરી છે. કરવાની ફરજ-કર્તવ્યથી તેઓ વિમુખ કેમ બને? પોતે મોટા હોય–સારા વિદ્વાન પણ હોય છતાં આજે કે. લાલ તેમના ખાસ મિત્ર છે. એટલું જ સામાની આગળ નાના બની તેમની સેવા કરવાની તેઓ નહિ પણ તેઓ જયભિખુને પોતાના મોટાભાઈ તક શોધતા જ રહે. આવો ગુણ બહુ જ ઓછામાં જ ગણે છે.
નજરે પડે છે. પિતાના આ ગુણને લઈને જ તેઓ પ્રસિદ્ધ લેકકવિ પદ્મશ્રી દુલા કાગે એક સમયે
વિવિધ પ્રકૃતિના માનવીઓને એકી સાથે નિભાવી જયભિખુ આગળ વેદના પ્રગટ કરી–લેકકવિ
* શકે છે, શક્યા છે. એક જ ટેબલ ઉપર તેઓ વિદ્વાન ગાયક તરીકે હું ભલે બિરુદ પામે પણ સાહિત્ય
' અને શ્રીમન્તને પણ લાવી શકે તેવા કાબેલ છે. કાર-કવિઓ આગળ તે હું નાને જ ગણાઉં!
જનકલ્યાણ', “જીવનમણિ ટ્રસ્ટ' આદિ સંસ્થાભાઈ જયભિખુએ કહ્યું, “તમે તો કવિઓના
માં તેમણે પોતાને પ્રાણ રેડીને એ સંસ્થાઓને પણ કવિ છે.”
ગુજરાતની આગવી સંસ્થાઓ બનાવી છે. વિષયની
વિવિધતા પર જ તેમનું ધ્યાન કેન્દ્રિત રહેતું નહોતું દુલા કાગ કહે, “એ વાત ખોટી.
પણ છાપકામગેટઅ૫–ગોઠવણી–કવર જેકેટ વગેરે તો પછી એ વાત સાચી કેવી રીતે થાય છે દરેક નાનીમોટી વાતમાં પણ તેઓ ધ્યાન આપી પુસ્તકને
મારે આંગણે સાહિત્યકારોનો જમેલે તમે શોભીતું અને આકર્ષક બનાવવાની પૂરી કાળજી લેતા. લાવી શકો તો હું એ વાત માનું !” પછી કહે, “પણ આવા ગુણોએ જ ભાઈશ્રી જયભિખુને એક આ ગામડામાં અમારા જેવા પછાતાને ત્યાં–ગરીબોને મોટા માણસ બનાવી દીધા છે. પણ જયભિખું ત્યાં કેણુ આવે ?”
તો આજે પણ પિતાને “નાનો માણસ” જ કહે શ્રી જયભિખુએ લોકકવિના હૃદયની આ છે. તેમની આ ઉદારતા છે. તેમના વિશાળ હૃદયને વેદના પારખી અને તેની સાથે સાથે સાહિત્યકારોને આ પડઘો છે. સન્માનવાને ઉમળકો પણ તેમણે જોયો. દુલા કાગને ગુજરાત જયભિખુનું સન્માન કરે છે તે યોગ્ય કેલ આપો કે તમારી એ ઈચ્છા પૂરી થશે જ. જ છે.
