Book Title: Jaybhikkhu Smruti Granth
Author(s): Dhirubhai Thakar, Kumarpal Desai and Others
Publisher: Jaybhikkhu Sahitya Trust Prakashan
View full book text
________________
SS) શબ્દોના શાહ, શિલીના બાદશાહ
હરીશ નાયક
શબ્દો ઈંટ છે. ટ ઉપર ઈટ ગોઠવાતી જાય કથા છે. જીભ ઉપર પોસ્ટલ સ્ટેમ્પ ચેટી રહે તેમ છે અને ઈમારત તૈયાર થાય છે.
એ વાક્ય દિલ ઉપર ચેટી જ રહે છે. એ ઇમારત કોઈ મંદિર હોઈ શકે છે, શાળા ઝરણું રમતું નાચવું કૂદતું કલકલ નિદાન કરતું હોઈ શકે છે, ધર્મશાળા કે વિજ્ઞાનશાળા હોઈ શકે જેમ આગળ વધે તેમ જ એમની દષ્ટિ આગળ વધે છે, અરે પરબ પાઠશાળા કે હોસ્પિટલ પણ હોઈ છે અને એક એવી માધુરીને જન્મ આપે છે કે જે
આંખ મન અને સ્મૃતિને ઉલ્લસિત બનાવી દે છે. શ્રી જયભિખુને માટે શબ્દો એવી જ ઈ. એમનું ગદ્ય કાવ્યમય છે. સાથોસાથ સરળ છે છે. તેઓ એ શબ્દોને વ્યવસ્થિત પદ્ધતિસર ગોઠવે નાનામોટા સહુને એક સરખી ખુશાલીથી તે વાંચી છે, કાબેલિયત અને કુશળતાથી ગોઠવે છે અને તૈયાર શકે છે. નિરક્ષર પ્રૌઢને માટે તેમના જેટલું સાહિત્ય થઈ જાય છે કેઈક ચિરંજીવ તીર્થસ્થાન. ભાગ્યે જ કોઈ બીજા લેખકનું ઉપયોગી થઈ શકે..
ઈંટ જે વાંકી ચૂકી હોય તે મકાન શોભે નહિ. તેમણે હંમેશાં શુભ અને કલ્યાણકારી સાહિત્ય ઈટ વધારે ઓછી હોય તો મકાન કઢંગુ અને જ સર્યું છે. જેમાંથી પ્રેરણા મળી શકે, પ્રેત્સાહન બેઢંગુ લાગે.
મળી શકે, નવજીવન નવચેતન અને નવીન તાજગી શ્રી જયભિખુના શબ્દની ઈંટ એવી રીતે મળી રહે, એજ દિશા તરફ એમની કલમ દેડી છે. ગોઠવાઈ રહે છે કે ઈમારત સોહામણી, સલુણી, બલકે જે દિશા તરફ એમની કલમ દે રમ્ય અને મનોરમ્ય લાગે. એટલું જ નહિ ત્યાં દિશામાં ભલાઈ તાજગી પ્રફુલ્લિતતા ઔદાર્ય અને આપણને આહલાદ આનંદ આશ્વાસન આરામ અને એવી કોઈ શુભ લાગણી તથા ભાવનાઓ જ દેડવા, ઉલ્લાસ જરૂર મળી રહે.
લાગી છે. તેઆ વિષય પસંદગીના શાહ છે અને શૈલીના જિંદગીમાં જે કંઈ શુભ છે, શ્રી જયભિખૂની બાદશાહ છે, પણ સહુથી વધુ તો તેઓ ગાંધી છે. કલમ એની અગ્રણી નેત્રી છે. - '
' કહેવાનો મોટો જથ્થો ધરાવનાર ગાંધી. એમના શબ્દોના તેઓ ભારે કરકસરિયા અને કોટી દિમાગના ગોડાઉનમાં એ સ્ટોક એટલે તો ભરેલો કાર છે. ઓછામાં ઓછા શબ્દોથી તેમનાં વાક્યો છે કે અત્યમાં મુકાયેલાં નાણાં વ્યાજ સહિત જેમ તૈયાર થાય છે. ઓછામાં ઓછાં વાક્યોથી તેમનાં વધતાં જ જાય છે. તેમ જ શ્રી ભિખુને કહેવત કથાનક સજઈ રહે છે. જે કંઈ લખવાનું છે તે ભંડાર દિનપ્રતિદિન વધતો જ જાય છે.
પહેલેથી માપી-તોલીને નક્કી કરીને જ તેઓ કલમ ' એ કહેવતોના ઉત્પાદક તેઓ જાતે પોતે જ છે. માંડે છે. ગાંધીના ત્રાજવાની જેમ બંને પલ્લાં બરાબર એમનું હર વાક્ય કહેવત છે. સચોટ અને ચિરંજીવી ઊતરે તેવી જ રીતે તેમની કૃતિઓનું સર્જન થાય છે..
