Book Title: Jaybhikkhu Smruti Granth
Author(s): Dhirubhai Thakar, Kumarpal Desai and Others
Publisher: Jaybhikkhu Sahitya Trust Prakashan
View full book text
________________
કુટ : લાખેણી વાતાના માનવધમી સર્જક
અંશ છે.
શ્રી બાલાભાઈના વ્યક્તિત્વના મને સૌથી વધુ આકર્ષી ગયેલા અંશ છે એમની જિંદાદિલી. શૌય, સાહસ અને શહાદતની અનેક વાતે લખનારા શ્રી બાલાભાઈ જીવનમાંય એવા જિંદાદિલ રહ્યા છે. અનેક મૂંઝવતા પ્રશ્નો વચ્ચેય મે એમને સ્વસ્થ અને પ્રસન્ન રહેતા જોયા છે. શરીર પ્રમાણમાં કસાયેલું અને ખડતલ, અને હૃદય ખૂબ કામળ. સામા માણસે નાના અમથા ગુણુ કર્યાં, હાય તાય એછા ઓછા થઈ જાય.
લેખકા ધણા હોય છે, પણ વાતડાહ્યા કહી શકાય એવા થાડા હોય છે. શ્રી બાલાભાઈમાં એ વાતડાઘાપણું તમને તરત અનુભવવા મળે. પણ વાતડાહ્યા માણસમાં જે ભારેખમપણું અને મુરખ્ખીવટ કયારેક અનુભવાય છે તે શ્રી બાલાભાઈમાં મુદ્દલ ન મળે. નાના સાથે કે માટા સાથે એ રીતે એલે કે વર્તે તેમાં નરી સ્વાભાવિકતા દેખાઈ આવે. નિકટ આવેલાએમાંથી કાઈમાં હીર દેખે, તે તેને પારસ ચડાવી, વિકાસાન્મુખ કરવામાં સહેજે કસર ન રહેવા દે. પણ સૌને એમ લાગે કે કંઈક પાયાનું તત્ત્વ ખૂટે છે. શ્રી બાલાભાઈ આવે ને વાતાવરણમાં જાણે બહાર આવી જાય. તરેહ તરેહની વાર્તામાં પેાતે રસ લઈ શકે.
""
એમની હાજરીથી જ વાતાવરણ હળવું બની જાય અને નરવા વિનાદના ફુવારા ઊડ્યા કરે. ભિન્નરુચિ મિત્રોને એકસૂત્રે સાંકળી રાખવામાં શ્રી ખાલાભાઈના ઉદ્દામ વ્યક્તિના ફાળા આછા નથી.
tr
એમની આંખા કંઈક નબળી છે, પણુ માણુસતે પારખવામાં એમની આંખે ભાગ્યે જ ભૂલ કરી હશે.
શ્રી બાલાભાઈનું સાહિત્ય એમના વ્યક્તિત્વનું દ્યોતક રહ્યુ છે. જીવનધી સાહિત્યકાર તરીકે એમણે હમેશાં કલમ ચલાવી છે. કાઈ વાદ કે વાડાનુ અનુસરણ કરવું એ એમના સ્વાતંત્ર્યપ્રિય સ્વભાવમાં જ નથી. કલાના ધેારણે એમના સાહિત્યનું મૂલ્યાંકન કરનારને અહીંતહીં કહેવાપણું મળી આવે એ સંભવિત છે, પણ મંગલ તત્ત્વના ઉપાસક તરીકે જીવન ખાતર કલા 'નું સૂત્ર સ્વીકારીને પ્રવનાર શ્રી બાલાભાઈની
અનેક નવલકથા, નવલિકા, ચરિત્રો, રેખાચિત્રો પ્રસંગકથાઓ ખરેખર ‘લાખેણી વાતા’ બની રહી છે.
ન
નારીએ જાણે પાતાની રૂપસુંદર કાયાના મદમાં પેાતાનું ગુણજ્ઞ હૃદય ખાઈ દીધું હતું ! નારીના જીવનના ટૂંક સમયમાં થયેલા વિપર્યાસ સહુને પીડી રહ્યો. સ્ત્રીઓએ કેશગૂનકળાનેા વિકાસ કર્યાં, પશુ અંતરમાં તે કેવળ વિષયની ગાંઠે જ રાખી !
kr
સ્ત્રીઓએ માણસને વીંધી નાખે એ રીતે પયાધરાને શણગાર્યાં, પણ માણસને પેાતાના બનાવી નાખે એવુ' હૃદયામૃત સૂકવી નાખ્યું.
<<
સ્ત્રીઓએ એબ્ડને આકર્ષીક રીતે રક્તર ંજિત કર્યાં, પણ પારકાની સહાનુભૂતિ માટે ખળભળા ઊઠનારું લાગણીનું રક્ત ખાઈ દીધુ.
“ કામળ સ્ત્રી સૂર્યંને તાપ ન સહેવાય માટે માથે અવગુ'ન−ઓઢણુ નાખતી. હવે સ્ત્રીઓએ એઢણને પણ પેાતાનાં રૂપાળાં અગાને નિર્લજ્જ રીતે ધૂપ-છાયાની જેમ પ્રગટ ને અપ્રગટ કરનારું આકર્ષીક સાધન બનાવ્યું !
સૌંદર્યની સર્વાં કલા સ્ત્રીએએ વિસ્તારી, પણ જીવનની મહત્તમ કલાને હાસ કર્યાં.”
‘ભરત મહુબલી'માંથી
શ્રી બાલાભાઈનું મિત્રમંડળ મેાટું છે, એમના પ્રશ્ન સકે અને ચાહકાના વર્ગ વિશાળ છે; શ્રી બાલાભાઈની હૃદયવાડીને લીલી રાખવામાં એ સૌએ ખૂબ ફાળા આપ્યા છે.
