Book Title: Jaybhikkhu Smruti Granth
Author(s): Dhirubhai Thakar, Kumarpal Desai and Others
Publisher: Jaybhikkhu Sahitya Trust Prakashan
View full book text
________________
) વિરલ ઉદારતા
શ્રી, જયંતિ દલાલ
આમ તો રવિવાર અઠવાડિકમાં જયભિખુએ એ પણ જણાવ્યું. નાટક વિષે અભિપ્રાય પૂછવા ત્રણ દરવાજા પાસેથી આવતા દીવાન સાહેબનું વર્ણન સાથે મેં આ બાબત ભારે શું કરવું એ પુછાવ્યું. કાચબાની પીઠ જેવો પહોળો બરડો ધરાવનાર તરીકે અને એમને પત્ર આવ્યો. સાથે મહાવીરજીવન કરેલું, ત્યારનું જયભિખુનું નામ જાણેલું પણ વિષે એક ચિત્રસંપુટ જેમાં આ પ્રસંગ વિષેનું પણ પ્રત્યક્ષ પરિચય ઘણાં વરસો પછી અને તે પણ એક ચિત્ર હતું તે જેવા મોકલ્યો. અને સાથે લખ્યું અકથ્ય સંજોગોમાં થયો.
કે આમાં પોતાની કશી મૌલિકતા ન હતી. મૂળમાં જ - વર્ષો ઉપર અમદાવાદના આકાશવાણી કેન્દ્ર એ પ્રસંગ હતો. પોતે પહેલાં એ સાધનનો ઉપયોગ કર્યો પરથી મહાવીર જયંતિ પ્રસંગે એક રૂપક મહાવીરના એટલા ઉપરથી કાંઈ હક્ક બેસી નથી જતો, એવું હેયાજીવન વિષે રચવાને મને કહ્યું. જન્મ જૈન હોવા ધારણ પણ એમાં હતું અને કોઈપણ હિસાબે, જેવું છતાં આવી બાબતમાં મારી જાણકારી ઘણી ઓછી. હતું તેવું જ આ રૂપક આકાશવાણીને આપવું એવો પણ રૂપક લખવાનું માથે લીધું અને બની શકે એ આગ્રહ હતો. સાધનો હાથ કરીને એમાંથી દીક્ષા પછી દેવોએ ઓઢા- નવાઈ તે એ વાતની હતી કે પ્રસંગને જે ડેલું કપડું' મહાવીરે ત્યાયું એ પ્રસંગને લઈને મેં અંત એમણે કર્યો હતો એ જ મેં પણ કહે રૂપક “વસ્ત્રાર્ધ' લખ્યું.
હતો. મૂલાધાર હતો પણ અહીં તે વિભાવનામાં ઓછી જાણકારીને કારણે કશો દોષ રહી ને પણ સામ્ય હતું. આ વાતનો એમણે ઉલેખસરખ ગયો હોય એ ભયે “વસ્ત્રાર્ધ' મેં શ્રી ભોગીલાલ કર્યો ન હતો. પછીથી મેં આ વાત કાઢી ત્યારે એમણે સાંડેસરાને વાંચી જવા અને દેષ બતાવવા આપ્યું. બહુ મીઠાશથી એ વાતને ત્યાં જ અટકાવી દીધેલી. એમણે રૂપકને પ્રમાણપત્ર આપવા સાથે લખ્યું કે શ્રી જયભિખુ સાથે મારો આ પહેલે આ જ પ્રસંગ પર શ્રી જયભિખુએ એકાદ દિવાળી પ્રસંગ મને હરહમેશ બે વાતે યાદ રહેશેઃ એક એમાં અંકમાં વાર્તા લખી છે. વાર્તાનું નામ દેવદૂષ્ય. એમણે જે વિનય અને નમ્રતા બતાવ્યાં, શેર ન
હે મૂંઝાયો. મને આવી વાર્તા લખાયાની ખબર થયા એ રીતે બીજ તો લેખકમાં હોય છે એવું જન હતી. ઉપરાંત નવું લખવા જેટલો સમય પણ રહ્યો સામાન્ય મારકણાપણું ત્યાં ન હતું એ રીતે. ન હતો. આકાશવાણીની ઉઘરાણી શરૂ થઈ ચૂકી હતી. આ પ્રસંગ હોય અને હું સામે છેડે હેઉં તો
અને મેં કશા પણ પૂર્વ પરિચય વિના શ્રી કેમ વતું એ હું નથી જાણતો. જયભિખુ વત્ય જયભિખ્ખને પત્ર લખ્યો. અજાણુમાં મારાથી દોષ એટલી ઉદારતાથી વર્યાં હેત એમ ખાતરીપૂર્વક થયો છે એમ જણાવવા સાથે મેં એમને “વસ્ત્રાર્ધ' નથી કહી શકતો. વાંચવા મોક૯યું. વાંચવા મોકલવાથી મારો દોષ આ પછી પરિચય વધ્યો પણ એમણે આ તલભાર પણ ઓછો થાય છે એમ હું માનતો નથી પછી કઈ વાર કોઈનાય આગળ આ વાત કહી નથી.
