Book Title: Jaybhikkhu Smruti Granth
Author(s): Dhirubhai Thakar, Kumarpal Desai and Others
Publisher: Jaybhikkhu Sahitya Trust Prakashan
View full book text
________________
શ્રી જયભિખ્ખું ષષ્ટિપૂતિ સ્મરણિકા ૮૩ સંસ્થાના સંચાલકોની ચાહના હતી. આ કારણથી તૈયાર કરી આપેલું. આ છે એમની માનવતા અને મુંબઈથી અમદાવાદ આવીને પૂ. બાપાશ્રી માટે મહાનુભાવતા ! માનપત્રનું લખાણ તૈયાર કરી આપવા શ્રી જય. આજે શ્રી જયભિખુજી એકાવન પછીના ભિખુભાઈને મેં વિનંતી કરી. એમણે મારી વિ. * વનવિહારમાંથી હેમખેમ પસાર થઈ સાઠ પૂરાં કરે છે નંતીને સ્વીકાર તે કર્યો પણ એ જ દિવસે એમની અને એકસઠના એકડામાં પ્રવેશ કરે છે. ગુજરાતી તબિયત અસ્વસ્થ બની ગઈ. તાવથી પટકાઈ પડ્યા. સાહિત્યનાં એ અહોભાગ્ય છે. એમણે સેંકડો પુસ્તકો આમ છતાં પૂ. બાપાશ્રીની જીવનયાત્રા અને એમની લખી નાખ્યાં છે તેમ હજી સેંકડો લખી નાખે સેવાવૃત્તિના વર્ણનનું સુંદર શબ્દરચના સાથેનું માન- અને બીજાં સાઠ વરસથી પણ અધિક સમય લગી પત્ર એમણે તૈયાર કરી રાખેલું. મહત્વની વાત એ એમની કમનીય કલમ એમના અંતરની અખૂટ છે કે આ લખાણ એમણે તાવથી તપતા શરીરે જ્ઞાનગંગાને જ્ઞાનપ્રવાહ વહાવતી રહે એજ પ્રાર્થના !
સાત યુગ માણસને જેમ બાળપણ, જુવાની ને બૂઢાપ સંદેશ આપો. મહારાણા પ્રતાપે અણનમ વિરતાને હોય છે, એમ ઇતિહાસને પણ અવસ્થાઓ હોય છે. એક નવો વિક્રમ સાથે છે .... , જેવા પ્રજાના રંગ એવા ઇતિહાસના રંગ. જેવાં . પાંચમ યુગ તે મરાઠા યુગ. છત્રપતિ શિવાજી સાગરનાં ભરતી-ઓટ, એવાં પ્રજાજીવનનાં ભરતીઓટી મહારાજ નાના ફડનવીસને માધવરાવ પેશ્વા વગેરે
આપણો પહેલો યુગ તે પ્રાગઐતિહાસિક યુગ. થયા. ગમે તેવું શક્તિશાળી રાખ્યું. પણ જે ઉદાન એ જમાનામાં ભગવાન ઋષભદેવ, શ્રીરામ, શ્રીકૃષ્ણ હેય તે રળાઈ જાય, એ બતાવ્યું. - વગેરે થયા. એમણે દુષ્ટોનું દમન કર્યું ને સારાનું છો યુગ તે અંગ્રેજ યુગ એમાં લોર્ડ કલાઈવ, સંરક્ષણ કરીને પોતાને અવતાર પૂરો કર્યો. લોર્ડ કર્ઝન, રાણી લક્ષ્મીબાઈ નાના સાહેબ, તાત્યા - બીજે યુગ-ઐતિહાસિક યુગ. એ વખતે ભગવાન ટોપે, અમુલખાં, બહાદુરશાહ વગેરે થયા. પરાધીન મહાવીર, ભગવાન બુદ્ધ, ચંદ્રગુપ્ત મૌર્ય, મહારાજા પ્રજાની બેહાલીનું ચિત્ર એ યુગે સ્પષ્ટ કર્યું. ક્રાન્તિની સંપ્રતિ, પ્રિયદર્શી અશોક ને વિક્રમાદિત્ય ને શીલાદિત્ય ચિનગારી પડી. આઝાદ હોના હોગા!. . . . શ્રીહર્ષ થયા. તેમણે શસ્ત્ર કરતાં પ્રેમના રાજને ' સાતમે યુગ તે હિંદને સ્વાતંત્ર્યયુગ. દાદાભાઈ, મહત્ત્વ આપ્યું.
લેકમાન્ય તિલક, સુભાષબાબુ ને સરદાર વલ્લભભાઈ ત્રીજો યુગ તે મધ્ય યુગ. એ કાળ રજપૂત આ યુગમાં થયા, સત્ય-અહિંસાનાં અવતાર મહાત્માજી રાજાઓનો. એ વખતે પૃથ્વીરાજ ચૌહાણ ને જયચંદ્ર આ યુગમાં થયા, એમણે પશુતાને સ્થાને માનવતાને રાઠોડ થયા. બધા ગુણો હેય, બધી શક્તિઓ હોય, મૂકી. બેઓ ને તોપ સામે સત્ય ને અહિંસા પણ સં૫ ન હોય તો શું થાય એ એમણે બતાવ્યું. મૂક્યાં. હિંસા સામે અહિંસા જીતી. ,
યુગ તે મુસલમાન મોગલ યુગ. એમાં આ સાતેસાત ઇતિહાસના યુગમાં આપણને એક બાદશાહ બાબર, શેરશાહ, વિક્રમાદિત્ય હેમુ, અકબર વાત શીખવે છે. ભાઈચારો રાખો. દેશભક્તિ શીખો વગેરે થયા. શેરશાહે, હેમુએ અને છેલ્લે સમ્રાટ ને પરાક્રમ પ્રગટ કરે. જે પ્રજામાં આ હશે, એ અકબરે બિનમજહબી સામ્રાજ્ય સ્થાપ્યું. હિંદ- કદી ગુલામ રહેવાની નથી. મસ્લિમ ઐક્ય હોય તે સાચું હિંદ સરજાય, એ .
“યજ્ઞ અને ઈધણમાંથી
