________________
પૃથ્વીને આધાર અને આકર્ષણ.
૧૩
હરકત થતી
ત્યારે પ્રથમ
૧૭ સમુદ્રની અંદર જ્યાં દ્રષ્ટિને કાંધ નથી, ત્યાં ઈ વહાણને દૂરથી જોવામાં આવેછે, એના શઢ દેખાય છે, અને પછી બીરૂ બીરે તેના નીચેને ભાગ દેખાવા માંડે છે. તે ઉપરથી એવું સાખીત થાય છે કે પૃથ્વી ગાળ છે, પણ સપાટ નથી, જે સપાટ હોય તેા નીચેને જે માગ ભાગ તે પેહેલાજ દેખાવા જોઇએ, વળી પૃથ્વીની પ્ર દક્ષિણાઓ ઘણા લાકોએે જાદે દે ઠેકાણેથી કરી છે, તેમાં જે જગાથી નીકળેલા તે જગએ એક શિશસ્ત્રથી પોતાનું માં નહિ ફેરવતાં પાછા આવેલા છે. હેત તા તે સમ્બાથી એમ બની શકત નહિ. વળી પૃથ્વી ગાળછે. એન્ડ્રુ કારણથી સરવેયર લેાકાને ખાડી ખાદવામાં તેની વાંકાશની કસર કાપવી પડે છે.
પૃથ્વી સપા
અને તારા
૧૮ આકાશમાં સૂર્ય ચંદ્ર હમેશ સોન્ટે પ ક્રિમમાં આથમીને પૃથ્વીની નીચે થઈને સવારમાં પૂર્વમાં ઊગતા માલૂમ પડે છે. પરતું તેને ક્ષેષ વગેરેને આધારીત તા તેમ થવાને માઠી હરકત પડત એટલુંજ નહિ, પણ પૃથ્વીની પ્રદક્ષિણા કરનાર મુસાફર દિશામાંથી નીકળે તેમને તેજ દિશાએથી પેાતાને ઠેકાણે આવવાને ઘણું ધડ પડત, પરંતુ વહાણવટીઓએ હજારા વખત એ રીતે મુસાફરી કરેલીછે,એહાલ પ્રસિદ્ધ છે તે ઉપરથી સાખીત થાય છે કે પૃથ્વી નિરાધારછે. ૧૯ કોઇ જડ પદાર્થને આપણે ગતિ આપીએ તા તે ચાલેછે,અને તે ગતિમાનની ગતિને અટકાવીખે તા તે સ્થીર રેહેછે. જડ પાદાર્યના આ ધર્મને યાદ રાખીને જો માપણે તાપમાંથી છૂટેલા મેળાને તેના પતન સ્થળ સૂધી જતાં તૈના માર્ગની જે રૂષા અનેછે તે પર વિચાર કરવાથી તે મેળાને મળેલી ગતિથી તેને તેના ક્ષિતિજામસૂત્ર માર્ગની ગતિમાંથી ખસેડીને વરૈષાના માર્ગમાં ચલાવનાર તેના પર ક્રેઇ ખીજી પ્રેરણા થવી જઈએ; એમ આ પાસેની સ્પાકૃતિમાં વિચાર કરવાથી ધ્યાનમાં આવશે. પેહેલી
સાક
પહેલી,
કૃતિમાં ગેળા જે મા ર્ગમાં જાયછે તે છે, ખી જીમાં જ તેના પર કાર્ય
Aho! Shrutgyanam
