Darshanachar

Author(s): Yugbhushanvijay
Publisher: Gitarth Ganga

Page 9

જગતમાં જે પણ સાચો ધર્મ હોય તેને અણીશુદ્ધ રીતે સમજવો, અને તે બાબતમાં નિઃશંક=શંકારહિત બનવું, એટલે સાચા ધર્મ પ્રત્યે શ્રદ્ધાળુ, સુનિશ્ચિત અને આસ્થાવાળા બનવું. જગતમાં સાચું તત્ત્વ હોય તેના પરની આસ્થા બંધાઈ જાય તો કામ થઈ જાય. જયાં સુધી સાચા પર શ્રદ્ધા ન થાય અને ખોટા પરથી આસ્થા તૂટે નહિ, ત્યાં સુધી કામ ન થાય. પણ અત્યારે તમને શંકા-કુશંકા સંસારમાં વધારે કે ધર્મમાં? તમને ડૉક્ટર કહે તેમાં વધારે શંકાકુશંકા થાય કે ભગવાન કહે તેમાં વધારે શંકા-કુશંકા થાય? સંસારમાં પણ ઘણા સલાહકારો છે. ત્યાં ફી ચૂકવી સલાહ લો છો. પણ ત્યાં શંકા-કુશંકા વધારે કે ધર્મના ક્ષેત્રમાં શંકા-કુશંકા વધારે? પ્રાણાતે પણ, ગમે તેવી કટોકટી, વિપરીત સંયોગોમાં પણ, સાચા ધર્મ પર આસ્થા છે અને રહેવાની જ, તેવું કહી શકો ખરા? વળી ભગવાન ગમે તે ધર્મ સ્વીકારવાની વાત કરતા નથી. ધર્મ ઓળખી-પારખીને સ્વીકારવાનો છે. તત્ત્વની દૃષ્ટિએ ખોટું હોય તેના પર આસ્થાવિશ્વાસ કરવાનાં નથી. સાચું અને સારું છે, ૧૦૦% નક્કર વસ્તુ છે, તેના પર જ વિશ્વાસશ્રદ્ધા કેળવવાની છે. તેથી નિઃશંકઆચારવિષયક અતિચારમાં લખ્યું કે “દેવ-ગુરુ-ધર્મ તેણે - વિષે નિઃશંકપણું ન કીધું.” ધર્મક્ષેત્રમાં મુખ્ય તત્ત્વ તરીકે દેવ-ગુરુ-ધર્મ આવશે. દુનિયાના કોઈ પણ ધર્મમાં આ ત્રણ તત્ત્વની જ વાત આવશે અને આખો ધર્મ સાંગોપાંગ રીતે આ ત્રણ તત્ત્વમાં સમાવિષ્ટ થાય છે. તત્ત્વત્રયીથી બહારની વાત ક્યાંયે નથી. બધે ઇશ્વર-ગુરુધર્મની વાત છે. આ ત્રણમાં તમારે નિઃશંક બનવાનું, અને તે બનો તો પહેલો, દર્શનાચાર તમારા જીવનમાં આવે. વળી આ દર્શનાચાર માત્ર દેરાસર-ઉપાશ્રયમાં જ નહિ, પણ ૨૪ કલાક પાળવાનો છે. તે જીવનમાં ક્યારે વણાઈ જાય? કે જ્યારે મગજમાં બેઠું હોય કે આ પ્રાણરૂપ શ્રાવકાચાર છે. શ્રાવકપણા સાથે દર્શનાચારનો અતૂટ સંબંધ છે. આ ટેલી કરવા જાતનું નિરીક્ષણ કર્યા કરવાનું. તમને કોઈ એકાંતમાં પૂછે કે, ઈશ્વરતત્ત્વ બાબતમાં તમે નિઃશંક છો? પરમાત્મતત્ત્વ જ આરાધ્ય-ઉપાસ્ય છે, તેને છોડી જગતમાં ઊંચું કાંઈ છે જ નહિ, તેવો અડીખમ વિશ્વાસ ખરો? કે હજી પરમાત્મા કેવા હશે? કોણે જોયા છે? ભગવાનની વાત કરે છે પણ ભગવાન છે જ નહિ, તેવાં ગૂંચળાંઓ છે? વળી જૈનધર્મ અમુક ઈશ્વરતત્ત્વનું વર્ણન કરે છે, તે સાચું - સારું લાગતું હોય તો તેને સમર્પિત થાઓ, ભક્તિ-ઉપાસના કરો, પણ તે નિઃશંકપણે કરો. અત્યારે પગે લાગો છો પણ વિશ્વાસ કેટલો તે પ્રશ્ન છે. બાકી હાથ તો તમે ગમે ત્યાં જોડી આવો તેવા છો. પણ પછી કોઈ પૂછે કે હૃદયમાં તેના પર શ્રદ્ધા-વિશ્વાસ કે સત્યતાની પ્રતીતિ છે? તો શું જવાબ આપશે? જેના પ્રત્યે તમને સદ્ભાવ-વિશ્વાસ નથી, તેને હાથ જોડો, તે એક પ્રકારનો દંભ છે કે બીજું કાંઈ? મને હાથ જોડે તે મારા પ્રત્યે સદ્ભાવવાળો છે એવું માનું, તો મારે થાપ જ ખાવાની આવે ને? ધર્મક્ષેત્રમાં તમે પ્રમાણિકછો કે અપ્રમાણિક તેની આ નિશાની છે. પ્રમાણિક હોય તો ગમે ત્યાં હાથ ન જ જોડે.
સભા(શિષ્ય):- અમને થોડો સદૂભાવ છે, તમારે પૂરેપૂરો જોઈએ છે. સાહેબજી -થોડો સદુભાવ તેનો શું અર્થ? તમારા બચાવ માટે મહારાજે ટકાવારી પાડી. તમને ગમતું હોય તેના પ્રત્યે જ બહુમાનની ક્રિયા કરવાની છે. માટે સાચું-સારું નથી લાગતું
રક ક ક ક ક ક ક ક ક ક
૪
રોજ એક એક એક ક
દ નાચાર)