________________
શાસ્ત્રોમાં આપી છે. આંધળો તો સારો, બહુ બહુ તો સામેની વસ્તુ જુએ નહિ. જ્યારે મિથ્યાદષ્ટિ તો ખરાબ, કારણ કે જે છે તેના કરતાં ઠીક ઊંધું જુએ છે. ન જુએ તે સારું કે ઊંધું જુએ તે સારું? આંધળો તો ભીંત વગેરેને જોતો જ નથી, જ્યારે મિથ્યાદૅષ્ટિ તો ભીંતની જગ્યાએ દરવાજો અને દરવાજાની જગ્યાએ ભીંત જુએ છે, એટલે પહેલો અથડાય.
દર્શનગુણ પેદા કરવાનું સાધન આ દર્શનાચાર છે. દર્શનગુણ એટલે ધર્મ જેવો છે તેવો તેને દેખાય. ભગવાનને હાથ જોડવા તે તો દર્શનની ક્રિયા છે, પણ તીર્થંકરોએ પ્રરૂપેલો કલ્યાણનો માર્ગ જાણે નજરોનજર સામે દેખાય, તે દર્શનગુણ છે. બહારની દૃષ્ટિ સ્પષ્ટ હોય તેને બહારની દુનિયા સ્પષ્ટ દેખાય; તેમ દર્શનગુણ પ્રગટ્યો, તેનામાં આંતરદૃષ્ટિ આવી. પછી તેને ભગવાને કહેલો ધર્મ જેવો છે તેવો દેખાશે. ભગવાને કહેલો ધર્મ જેને સ્ફુરણારૂપે દેખાય છે, એવા જીવે તીર્થંકર શબ્દ ન સાંભળ્યો હોય તો પણ જગતમાં સાચો ધર્મ, તેનું સ્વરૂપ અને તેના આચરણ બાબતમાં તેને ગેરસમજ હોય જ નહિ. જે જેવું છે તેવું ધર્મનું સ્વરૂપ તેને સ્પષ્ટ સમજાય. તેવા મહાન દર્શનગુણને પામવા આઠ પ્રકારનો દર્શનાચાર બતાવ્યો. તેનું પાલન કરતાં કરતાં દર્શનગુણ પામ્યાનાં શાસ્ત્રમાં અનેક દૃષ્ટાંત છે. તમને કોઇ પૂછે, “જૈનશાસનમાં દર્શનગુણ પામવાનો ઉપાય શું?” તો અવિધ દર્શનાચાર. આ એક એક આચાર તમારા જીવનમાં છે કે નહિ તેની તપાસ કરવા જેવી છે અને ન હોય તો પામવા પ્રયત્ન કરવા જેવો છે. વળી તેનું વર્ણન સાંભળશો તો થશે કે દુનિયામાં સત્ય, સત્યના ઉપાસક, સત્યગુણના ગ્રાહક બનવું હોય તો આ સિવાય કોઇ વિકલ્પ નથી. દુનિયામાં કોઇપણ સત્યધર્મની ઉપાસના માટેનો આચાર શોધો તો તે આ આઠ પ્રકારના દર્શનાચારમાં જ આવે.
જૈનદર્શનમાં આચારનાં ધોરણ એ પ્રકારનાં મૂકેલ છે કે જિનશાસનમાં રહેલી વ્યક્તિને સમ્યગ્દર્શનગુણ પામવો સહેલો પડે. હવે એક એકના નામ લઇ વ્યાખ્યા કરીશ. ક્યાંક યુક્તિદૃષ્ટાંત પણ આપીશ. તમારા અતિચારમાં સંક્ષેપમાં તેનો સંગ્રહ પણ છે. પણ તમારે ત્યાં સંધમાં અતિચાર ભણેલા શોધવા પડે ને? હોય તો રેકોર્ડ ગણાય.
સભા ઃ- એટલું અધઃપતન નથી થયું હજી!
સાહેબજી :- તમારા સંઘમાં ૨૦-૨૫ અતિચાર ભણેલા નીકળશે? અતિચાર તો પ્રાથમિક જ્ઞાન છે. તમારા સંઘમાં ડૉક્ટર્સ, એન્જીનીયર્સ, સી.એ.વાળાનું લિસ્ટ કરો તો? કેમ કે સંસારમાં આની માંગ છે ને? આ અતિચારો ગુજરાતીમાં છે, છતાં વ્યાખ્યાનમાં બાર મહિના નીકળી જાય એટલું તત્ત્વ તેમાં છે.
દર્શનાચારમાં પહેલા ચાર આચારનાં નામો આ પ્રમાણે છે. ૧. નિઃશંકા ૨.નિષ્કાંક્ષા ૩. નિર્વિચિકિત્સા. ૪. અમૂઢષ્ટિ.
૧. નિઃશંકા દર્શનાચાર
દર્શનાચાર પાળવા શ્રાવકે પહેલાં નિઃશંકપણું અને પછી નિષ્કાંક્ષાપણું પામવાનું છે. આ શબ્દો પણ એટલા જ નવા લાગશે. કેમ કે તમે માત્ર શરીરથી ભારતીય રહ્યા છો. આ
દર્શનાચાર) * * *
*
3 **
