________________ આચારાંગ સૂત્ર-૧ आगमेनानुमानेन, योगाभ्यासरसेन च / त्रिधा प्रकल्पयन् प्रज्ञां, लभते तत्त्वमुत्तमम् / / અર્થ : આગમવચન, તેને સમજવામાં સહાયક અનુમાન અને તે બેના સહારે કરેલા યોગાભ્યાસના રસથી જે આત્મા પોતાની પ્રજ્ઞાને ઘડે છે, તે ઉત્તમ આત્મતત્વને પામે છે. યોગદષ્ટિ સમુચ્ચય ગ્રંથના આ શ્લોકમાં ભગવાન શ્રી હરિભદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાએ મહામતિ પતંજલિના શબ્દો ટાંકીને પણ આત્મ સ્વરૂપની સાધનામાં આગમની પ્રધાનતા દર્શાવી છે. તે આગમ ગ્રંથો અર્થથી શાશ્વત હોય છે. જ્યારે તેની સૂત્રથી રચના તે તે કાળના તીર્થંકર પરમાત્માના શ્રીમુખે સાંભળેલા ઉપદેશ વચનોને ગૂંથીને ગણધર ભગવંતો કરતા હોય છે. વર્તમાનકાળમાં ચરમ તીર્થપતિ શ્રમણ ભગવાન શ્રી મહાવીરદેવે અર્થથી ઉપદેશેલાં અને ગણધર ભગવંતોએ સૂત્રથી ગૂંથેલાં આગમગ્રંથોમાં 45 આગમ ઉપલબ્ધ છે. જેમાં સૌ પ્રથમ શ્રી આચારાંગ સૂત્ર છે. નિયુક્તિકાર ચૌદ પૂર્વધર શ્રી ભદ્રબાહુ સ્વામીએ “મંા વિં સારો ? માયારો !' આ શબ્દોમાં આચારાંગ સૂત્રને દ્વાદશાંગીનો સાર કહ્યો છે. સંપૂર્ણ દ્વાદશાંગી ચાર અનુયોગમાં વહેંચાયેલી છે. ૧-દ્રવ્યાનુયોગ, ૨ગણિતાનુયોગ, ૩-કથાનુયોગ અને ૪-ચરણકરણાનુયોગ. નિશ્ચયનયની 4 || આગમની ઓળખ