Adhyatmamatpariksha Shabdasha Vivechan Part 03

Author(s): Pravinchandra K Mota
Publisher: Gitarth Ganga

Page 241

८०२.....
अध्यात्ममतपरीक्षा .......॥: १५८:१६०:१६१ 'तत्र' - त्यi=पनामise मा सिद्ध होम सीलिंगसिद्धने क्ष५९iब२, सडन ४२ता नथी. આ=ક્ષપણક, ગૃહિલિંગસિદ્ધાદિકને પણ સહન કરતા નથી જ, તો પણ આ=સ્ત્રીલિંગસિદ્ધ, અંગેનો વાદ પ્રૌઢિવાદ=પ્રખ્યાતવાદ છે. ll૧૫૯ll
मतes :- अर्थतस्य मतं दूषयितुमुपन्यस्यति - અવતરણિકાથ:- હવે એના=દિગંબરના, મતને દૂષણ આપવા માટે (ગ્રંથકાર) ઉપન્યાસ કરે છે -
था:
गाथा:- तस्स मयं थीसिद्धा जे पुट्वि चेव खीणथीवेया ।
एवं पुरिसणपुंसा थीपज्जाएण नो सिद्धी ॥१६०॥ (तस्य मतं स्त्रीसिद्धा ये पूर्वमेव क्षीणस्त्रीवेदाः । एवं पुरुषनपुंसकौ स्त्रीपर्यायेण नो सिद्धिः ॥१६०||)
चरणविरहेण हीणत्तणेण पावपयडीण बाहुल्ला ।
मणपगरिसविरहाओ सङ्घयणाभावओ चेव॥१६१॥ (चरणविरहेण हीनत्वेन पापप्रकृतीनां बाहुल्यात् । मनःप्रकर्षविरहात् संहननाभावतश्चैव ॥१६१)
ગાથાર્થ - તેમનોત્રદિગંબરનો, મત છે કે જેઓ=જે પુરુષો પૂર્વે જ ક્ષણસ્ત્રીવેદવાળા છે, તેઓ સ્ત્રીસિદ્ધ કહેવાય છે. એ પ્રમાણે પુરુષસિદ્ધ અને નપુંસકસિદ્ધ જાણવા. સ્ત્રી પર્યાય વડે સિદ્ધિ નથી.II૧૬ના
(સ્ત્રીપર્યાય વડે સિદ્ધિ નથી તેમાં હેતુ કહે છે -) ચારિત્રનો અભાવ હોવાથી, હીનપણાથી, પાપપ્રકૃતિઓના બાહુલ્યથી, મનના પ્રકર્ષના વિરહથી, સંઘયણના અભાવથી. (સ્ત્રીપર્યાય વડે સિદ્ધિ નથી.).૧૬થા
As :- इह खलु क्षपणकस्येदमभिप्रेतं- "इत्थीलिङ्गसिद्धा" इति सूत्रे लिङ्गं वेदरूपमधिकृतं न तु "इत्थीए लिङ्ग इथिलिङ्ग, इत्थीए उवलक्खणं ति वुत्तं भवइ, तं च तिविहं वेदो, सरीरं णेवत्थं च, इह सरीरनिव्वत्तीए अहिगारो, न वेयनेवत्थेहि" ति नन्द्यध्ययनचूयुक्तं स्त्रीशरीररूपम्, एवं च ये पूर्वं क्षीणस्त्रीवेदाः सन्तः सिद्धास्ते स्त्रीलिङ्गसिद्धाः । एवं ये पूर्वं क्षीणपुरुषवेदाः सन्तः सिद्धास्ते पुरुषलिङ्गसिद्धाः, ये च क्षीणनपुंसकवेदाः सन्तः सिद्धास्ते नपुंसकलिंगसिद्धाः । अमुमेवार्थं - वीस णपुंसगवेया इत्थीवेयंमि हुं ति चालीसा। पुंवेए अडयाला एगसमयंमि सिझंति ॥[ ] इत्यस्मत्सिद्धान्तोऽप्यनुसरति, शरीरनिर्वृत्तिमधिकृत्य तु पुंशरीरावस्थित एव जन्तुः सिद्ध्यति, स्त्रीशरीरेण मोक्षानवाप्तेः, यतः स्त्रीणां तावद्दुःशीलतया भीरुतया हीनिमग्नतया चाष्टादशसहस्रशीलांगपरिकलितं परमसाहस१. स्त्रीलिंगसिद्धाः। २. स्त्रियाः लिंगमिति स्त्रीलिंगम, स्त्रिय उपलक्षणमित्युक्तं भवति, तत्त्वं त्रिविधं वेदः, शरीरं नेपथ्यं च । इह शरीरनिर्वृत्याऽधिकारो न वेदनेपथ्याभ्याम्। ३. विंशतिर्नपुंसकवेदाः स्त्रीवेदे भवन्ति चत्वारिंशत् । वेदेऽष्टचत्वारिंशदेकसमये सिध्यन्ति ॥