________________
સ્થાનપદમુજબ વર્ણન અહીંયા કરી લેવું જોઈએ. ત્યાં ચંદ્ર અને સૂર્ય એ બે પોતપોતાના ક્ષેત્રના જ્યોતિષ્કોના ઈંદ્ર જ્યોતિષ્કરાજ રહે છે. તેનું વર્ણન અહીંયા સમજી લેવું. હે ભગવનું જ્યોતિષેન્દ્ર જ્યોતિષરાજ સૂર્યની કેટલી પરિષદાઓ કહેવામાં આવી છે? હે ગૌતમ! ત્રણ પરિષદાઓ કહેલ છે. તુમ્બા, ત્રુટિતા અને પ્રત્યા તેમાં તુંબા પરિષદાને આવ્યંતર પરિષદા કહેલ છે. ત્રુટિતા નામની પરિષદા ને માધ્યમિકા પરિષદા કહી છે. અને બાહ્ય પરિષદા તે પ્રત્યા નામક છે. જે પ્રમાણે કાળની સભાના દેવો અને દેવિયોનું પરિમાણ, સંખ્યા અને તેઓની સ્થિતિનું કથન કરવામાં આવેલ છે, એ જ પ્રમાણેનું કથન અહીંયા પણ સમજી લેવું. ચમરના પ્રકરણમાં આ સભાઓના નામો હોવાના સંબંધમાં કારણો બતાવેલ છે, એ જ પ્રમાણેનું તમામ કથન અહીંયા પણ કહી લેવું. સૂર્યના સંબંધમાં પરિષદા વગેરેનું જે પ્રમાણેનું કથન ત્યાં કરવામાં આવેલ છે. એ જ પ્રમાણેનું કથન અહીંયા ચંદ્રના
સંબંધમાં પણ કરી લેવું. ૧૦૧ પ્રશ્ર હે ભગવન્! દ્વીપ અને સમુદ્રો કયા સ્થાન પર કહ્યા છે? હે
ભગવન! તે દ્વીપ સમુદ્રો કેટલા મોટા વિશાળ પ્રમાણના છે? હે ભગવન્! એ દ્વીપ સમુદ્રોનો આકાર કેવો છે? હે
ભગવન્! એ દ્વીપ સમુદ્રોનું સ્વરૂપ કેવું છે? ઉત્તર હે ગૌતમ! જંબુદ્વીપ જેમાં આદિ છે એવા અનેક દ્વીપો છે.
લવણ સમુદ્ર જેની આદિમાં છે એવો સમુદ્રો છે. આ જંબુદ્વીપ વિગેરે દ્વીપો અને લવણ સમુદ્ર વિગેરે સંસ્થાનની અપેક્ષાથી એક જ પ્રકારના આકારવાળા છે. કેમ કે તેમનો આકારવૃત ગોળ કહેલ છે. તથા વિસ્તારની અપેક્ષાથી તેમનો વિસ્તાર
(૯૬)
Jain Education International 2010_03
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
