________________
ક
સ્થિતિ
""
મુલાધાર ચક્ર
૧ બેઝીક ચક્ર- કરોડરજ્જુના એકદમ નીચલા છેડા પર અથવા “કોકિક્સ’ ક્ષેત્રમાં
૨ સેક્સુ ચક્ર
૩ મેંગમેન ચક્ર
૪ નેવલ ચક્ર
જનનાંગ ક્ષેત્ર
૫ સ્પ્લીન ચક્ર
નાભીની પાછળ પીઠમાં હોય
નાભી
સ્પ્લીન પેટની ડાબી બાજુ આગળનું સોલાર ચક્ર અને નાભી અ‘આગળનું ચક્રની વચ્ચે ડાબી બાજુની નીચલી
સ્પ્લીન ચક્ર
પાંસળીની મધ્યભાગમાં
કાર્ય અને સંબંધિત અંગો
એડીનલ ગ્રંથીઓ અને જનનાંગ આ કેન્સર, ભૌતિક શરીરને નિયંત્રીત અને ઉર્જીત કરે છે. દા.ત. હાડકા માંસ પેશીઓ, લોહી અને ગ્રંથીઓ આંતરીક અંગ, આ સામાન્ય શક્તિ શરીરની ગરમી અને શીશુઓ અને બાળકોના વિકાસને પ્રભાવીત કરે છે. સ્વયંને જીવીત રાખવા અને સુરક્ષીત રાખવાનું કેન્દ્ર છે. જનનાંગ, બ્લેડર, પગ તથા શરીરના નીચલા ભાગોનું કેન્દ્ર છે.
કીડની આંતરીક ગ્રંથી અમૂક હદ સુધી આંતરીક અંગોને પણ નિયંત્રીત કરે છે. રક્ત દબાણ નિયંત્રીત કરે છે.
નાનુ અને મોટું આંતરડુ
વાયુ પ્રાણશક્તિનું મુખ્ય પ્રવેશદ્વાર અન્ય પ્રમુખ ચક્રો અને શરીરને ઉર્જીત કરે છે.
રોગ
લ્યુકેમીયા, જીવન શક્તિની ઉણપ, એલર્જી, દમ, ગુપ્ત રોગ, હાડકાનો રોગ, કરોડરજ્જુની સમસ્યા, રક્તનો રોગ, શરીરની અવિકસીતતા અને મનોવૈજ્ઞાનીક સમસ્યા
કામ સંબંધી સમસ્યાઓ ઉભી થાય છે, અને બ્લેડરના રોગ થાય છે. કીડનીની સમસ્યા, તેજસ્વીતાની ઉણપ, હાઈ બ્લડ પ્રેસર, પીઠના દુ:ખાવાની સમસ્યા
અપચો, શીશુ જન્મની સમસ્યા, એપેન્ડીકસ્, તેજસ્વીતાની ઉણપ, આંતરડા સંબંધિત અન્ય રોગો.
વિભાગ-૧