________________
શ્રી કુંથુનાથજી ,
646
જ્ઞાનીઓ કાયકલેશ તરીકે ઓળખાવે છે. એને માટે તામલી તાપસના દૃષ્ટાંતને વિચારવા જેવું છે.
જો કષ્ટ મુનિ મારગ પાવે, બળદ થાય તો સારું રે, ભાર વડે જે તાવડે ભમતો, ખમતો ગાઢ પ્રહારો રે.... +
- ૩૫૦ ગાથા સ્તવન ઢાળ પડેલી. ઉપા. યશોવિજયજી આ તો જ્ઞાન અને ધ્યાનના અભ્યાસપૂર્વક તપ તપતા હોવા છતાં પણ ક્યારેક તેવા ઉગ્ર તપસ્વીઓનું મન પણ એવા દુર્ગાનમાં ચડી જાય છે અને અંદરથી એવું ચિંતવન કરી નાખે છે કે તેવા તપસ્વીઓ પણ ક્ષણવારમાં મોહના પાશમાં પટકાઈ જાય છે. સાધ્યની સમીપમાં પહોંચેલો હોવા છતાં લાખો યોજન દૂર ફેંકાઈ જાય છે.
કમલપ્રભ આચાર્ય ચૈત્યવાસીઓની સામે મંદિર બંધાવવાના વિષયમાં સન્માર્ગની પ્રરૂપણા કરી અને તીર્થંકરનામકર્મના દલિકો એકઠા કર્યા. એક ભવ વેદ્ય સંસાર કર્યો પણ સાધ્વીજીની બાબતમાં ચૈત્યવાસીઓ આગળ ઉત્સુત્ર પ્રરૂપણા કરી, જ્યાં અનેકાંત નહોતો ત્યાં અનેકાંત સ્થાપન કર્યો તો તીર્થંકરનામકર્મના દલિકો વિખરાઈ ગયા. સમ્યકત્વ ચાલ્યું ગયું અને અનંત ઉત્સર્પિણી-અવસર્પિણી જેટલો સંસાર વધારી દીધો. એક ક્ષણ વારમાં તો મન એવું ચિંતવી નાખે છે કે અધ્યાત્મના ગિરિ શિખરે રહેલાને ઠેઠ પાતાળમાં ફેંકી દે છે. મોટા મોટા માંધાતાઓને પણ એક ક્ષણવારમાં નીચે પટકનાર. પછાડનાર વૈરીડું આ મન છે. જંગલમાં રહીને ઘોર તપને તપતા એવા વિશ્વામિત્ર જેવા ઋષિઓ પણ દેવલોકમાં રહેલી રંભા, ઉર્વશી અને મેનકાના કટાક્ષે ભ્રષ્ટ થઈ સંન્યાસ હારી ગયાના તેમજ દુર્ગતિમાં ગયાના દૃષ્ટાંતોની ઈતિહાસ સાક્ષી પુરે છે. ઉત્કૃષ્ટ વેરાગ્યથી ચારિત્ર લઈ આત્મકલ્યાણને સાધતા નંદિષણમુનિ પણ ગોચરી માટે
જે સત્ તત્ત્વને બતાડે છે અને સત્ વડે સાધના કરાવી આપે છે તે સશુરૂ છે.