Book Title: Hriday Nayan Nihale Jagdhani Part 02
Author(s): Anandghan, Muktidarshanvijay
Publisher: Matunga Shwetambar Murtipujak Tapagaccha Jain Sangh
View full book text
________________
787
હૃદય નયન નિહાળે જગધણી
થઇ જાય તો પછી સંસાર ક્યાં ટકી શકશે? આત્મજ્ઞાન થતાં સંસાર આપોઆપ નિર્જરી જાય છે.
હે નાથ! આપે જેમ સ્વરૂપમાં ડૂબકી મારી આપના આંતર શત્રુઓનો નાશ કર્યો, તેજ રીતે અમારા પણ આંતરશત્રુઓના નાશ થાય, તે માટે આપ બળ આપો! આપ અમારી ઉપર કરૂણાનો ધોધ વરસાવો! હૈ નાંથ આપ અનંત અનંત કરૂણારસના સાગર છો! પ્રાણી માત્ર પ્રત્યે આપ કરૂણા વહાવી રહ્યા છો! આપ અનંત ચતુષ્કમાં લીન થયા છો! તેવીજ રીતે અમને પણ અનંત ચતુષ્કમાં લીન કરો!
અઢાર દોષોમાંથી તેર દોષોનું વર્ણન કર્યા પછી છેલ્લા પાંચ અંતરાય દોષોનું વર્ણન કરે છે
દાન વિધન વારી સહુ જનને, અભયદાન પદ દાતા;
લાભ વિધન જગ વિધન નિવારક, પરમ લાભરસ માતા હો. મલ્લિજિન..૮
અર્થ : હે પ્રભુ! આપ દાનાંતરાય કર્મને નિવારીને સઘળા ભવ્ય જીવોને જેનાથી ડર ન થાય તેવી અભયદાનની પંદવીને આપનારા છો! વળી લાભાંતરાય કર્મનું નિવારણ કરીને જગતના વિઘ્નોને નિવારનારા છો, તેમ અજરામર થવારૂપ જે ઉત્કૃષ્ટ લાભ તે રૂપી રસાસ્વાદમાં આપ પુષ્ટ બનેલા છો!
વિવેચન ઃ દાનાંતરાય, લાભાંતરાય, ભોગાંતરાય, ઉપભોગાંતરાય અને વીર્યંતરાય એ પાંચ અંતરાય કર્મની ઉત્તર પ્રકૃતિઓ છે. માણસની પાસે આપવાની વસ્તુ હોય, આપવાનું મન પણ થઇ જાય, સામે લેનાર પાત્ર પણ હોય; છતાં આપી ન શકે તે દાનાંતરાય કહેવાય. જે ચીજ જોઇતી હોય તેને માટે પ્રયત્ન પણ કરવામાં આવે છતાં ન મળે તે
સુસંસ્કાર, વિનય, વિવેક, પ્રભુદર્શન, પ્રભુનામસ્મરણ, આદિ બાળકોને પ્રથમ શીખડાવાય છે.
