Book Title: Hriday Nayan Nihale Jagdhani Part 02
Author(s): Anandghan, Muktidarshanvijay
Publisher: Matunga Shwetambar Murtipujak Tapagaccha Jain Sangh
View full book text
________________
શ્રી મલ્લિનાથજી ,
774
ત્યારે એ વૃત્તિઓને જોવી પણ એને પોષવી નહિ. એને સાકાર ન બનવા દેવી, એની રચના જ ન થવા દેવી. તો જ એ વૃત્તિઓ વિદાય લેશે અને તો જ સ્વરૂપમાં સ્થિરતા થશે. આ સ્થિરતા સઘન થતાં એક વખત ગ્રંથિ ભેદાઈ જશે; સમ્યગુદર્શન-આત્માનો અનુભવ થશે. તે થતાં તેનો સઘળો પરિવાર પણ ઓટોમેટિક-સ્વયમેવ આવી મળશે અને ત્યારે મિથ્થામતિ એની મેળે ભાગી જશે. એને ભગાડવી નહિ પડે.
અંધકારને ભગાડવા માટે કશું કરવાની જરૂર નથી, માત્ર દીવો જ સળગાવવાની જરૂર છે. સમ્યગ્રદર્શન થતાં વીતરાગ પરિણતિનો અંશ પ્રગટે છે. તે થતાં મિથ્યામતિ પોતાની જાતને ચૈતન્યનો અપરાધ કરનારી જાણીને ત્યાંથી વિદાય થઈ જાય છે.
પ્રસ્તુત કડીમાં યોગીરાજજીએ “મિથ્યાતિ અપરાધણ જાણી, ઘરથી બાહિર કાઢી” એવો જે વચન પ્રયોગ કર્યો છે તે વ્યવહાર નય સંમત છે. લોકમાં તો મિથ્યામતિને ઘરમાંથી કાઢી મૂકી એમ જ કહેવાય પણ તત્વદૃષ્ટિ-નિશ્ચય દૃષ્ટિ એ છે કે સમકિત સાથે સંબંધ થતા મિયામતિ છૂટી ગઈ. અવળી માન્યતા જ સવળી થઈ જાય છે. મિથ્યાત્વના
અશુદ્ધ દલિક જ સમ્યકત્વના શુદ્ધ દલિક થઈ જાય છે. એટલે કે ઉત્કૃષ્ટ દ્રિસ્થાનિક તેમજ ત્રિસ્થાનિક અને ચતુસ્થાનિક રસરૂપે વેદાઈ રહેલા મિથ્યાત્વના દલિકોમાંથી જ્યારે ભોગાસક્તિની ઉપાદેયતા તૂટવાના કારણે ગ્રંથિભેદ, અનિવૃત્તિકરણ અને અંતરકરણની (ઉપશમસમ્યકત્વની) વિશુદ્ધિથી મધ્યમ દ્રિસ્થાનિક કે તેનાથી અલ્પ રસ શેષ રહે છે ત્યારે તે મિથ્યાત્વના દલિકો “શુદ્ધપુંજ” તરીકે ઓળખાય છે અને સમ્યકત્વ મોહનીય તરીકેની સંશાને પામે છે; જેના ઉદયથી જીવને આત્માનું તાત્ત્વિક શ્રદ્ધાન થાય છે. સમ્યકત્વ મોહનીયના ઉદયકાલમાં મિથ્યાત્વના અતિ મંદ રસવાળા દલિકો
અત્યંતર ક્રોધ-માન-માયા-લોભને ન વેદવાં તે અત્યંતર મોક્ષમાર્ગ છે.
