________________
757
હૃદય નયન નિહાળે જગધણી
પ્રભુમાં પ્રીતિ હોય તો પ્રભુની સન્મુખ થવાય, પ્રભુને હૃદયમાં સ્થાન અપાય, પ્રભુના નામમાં રમાય, પ્રભુના ગુણમાં ગદ્ગદિત બનાય અને અંતે સ્વરૂપમાં રમમાણ થઇ જવાય.
પરમાત્માએ રાગાદિ શત્રુઓને મૂળમાંથી ઉખેડી કાઢીને ધૂળ ચાટતા કર્યાં છે. જગત જેની પાછળ પાગલ બન્યું છે, તેની પ્રભુએ સર્વથા ઉપેક્ષા કરી છે. પરમાત્માના ભક્તની પરમાત્મામાં જ ગતિ અને મતિ છે, તેથી તે અર્થ-કામથી દૂર રહી શકે છે. તે તો ત્રણલોકના નાથને જ પોતાની સાચી મૂડી સમજે છે. એ માને છે કે જેને પ્રભુ સાથે પ્રીત નથી અને સ્વનું ભાન નથી, એના જેવો જગતમાં કોઇ દરિદ્રી નથી; પછી ભલેને તે સંપત્તિથી ધનવાન કેમ ન હોય ? કારણકે ખોવાઇ. ગયેલા આત્મ-ધનને મેળવી આપનાર તો ભગવાન છે-ભગવાનની પ્રીતિ-ભક્તિ છે. આત્મ ઐશ્વર્ય મેળવ્યા પછીથી જંગતમાં કાંઇ પણ મેળવવા યોગ્ય રહેતું નથી.
ભગવાનની કરૂણા બનાવે છે. સંસારના પરોણા... ભગવાનની ભક્તિ તો આપે છે મુક્તિની આસક્તિ...
ભગવાનની મૂર્તિ નેગમનયથી પરમાત્મા કહેવાય છે પણ આપણે સાધના નૈગમનયથી અર્થાત્ મૂર્તિ માનીને નથી કરવાની, પરંતુ સાધના તો એવંભૂતનયથી અર્થાત્ સાક્ષાત્ પરમાત્મા માનીને કરવાની છે. જીવિતસ્વામીની આરાધના કરવાની છે.
આત્માની દોષમય અવસ્થાનો નાશ કરવા અને લોકોત્તમ ગુણસંપત્તિને વરવા પ્રભુ પ્રત્યે પ્રીતિ-ભક્તિ આવશ્યક છે; એ વાત આ સ્તવનની પહેલી કડીમાં યોગીરાજશ્રી આનંદઘનજી જણાવી રહ્યા છે.
આત્મા પર દ્રવ્યનો જ્ઞાયક છે અને સ્વ દ્રવ્યનો વેક છે.
