________________
761
હૃદય નયન નિહાળે જગધણી
દીક્ષા એટલે...
નામનું પરિવર્તન...
સ્થાનનું પરિવર્તન.. ક્રિયાનું પરિવર્તન.. વેષનું પરિવર્તન... સંબંધનું પરિવર્તન.. વાણીનું પરિવર્તન.
ભાવનું પરિવર્તન.. આ બધું થવા છતાં પણ દૃષ્ટિનું પરિવર્તન થયું છે? જો હો, તો આ બધું કામનું છે. અભિપ્રાય સંબંધી ભૂલો કાઢ્યા પછી જ જ્ઞાયક પર જોર આવે છે. જો દૃષ્ટિનું પરિવર્તન નથી આવ્યું તો પછી આ બધું કાંઈ વિશેષ કામનું નથી. મૂળમાં દૃષ્ટિનું પરિવર્તન તે સમ્યકત્વ છે. સમ્યકત્વના એકડાથી જ આ બધા શૂન્યોની કિંમત છે. બાકી તો એકડા વગરના મીંડાના પરિણામમાં મીંડા જ છે.
જબ જાન્યો નિજરૂપકો, તબ જાન્યો સબ લોક, નહિ જાન્યો નિજરૂપકો, સબ જાન્યો સો ફોક,
“હું મનુષ્ય છું, હું પુરુષ છું, હું સાધુ છું, હું જેન છું, હું દેહધારી, નામધારી, રૂપધારી છું, હું બીજાને સુખી કરનારો છું, મારાથી ઘર ચાલે છે, હું બધાને સાચવું છું!” આ બધી અભિપ્રાયની ભૂલો છે અને તેનાથી જ જ્ઞાયક દબાયો છે. ખોટા, અવળા, પર હું એટલે અહંકાર તળે સાચો, સવળો, સ્વ “હું” એટલે સ્વરૂપનો હુંકાર જે સોડહંકાર છે તે દબાઈ ગયો છે.
સત્ય તો સીધું અને સરળ છે જ્યારે અસત્ય તત્ત્વ વક્ર અને જટિલ છે. '