Book Title: Hriday Nayan Nihale Jagdhani Part 02
Author(s): Anandghan, Muktidarshanvijay
Publisher: Matunga Shwetambar Murtipujak Tapagaccha Jain Sangh
View full book text
________________
શ્રી મલ્લિનાથજી , 762
- શાયકની જાગૃતિમાં જગતનું તત્ત્વ લય પામે છે ત્યારે અંદરના જ્ઞાનનો વિસ્ફોટ થાય છે. સ્વરૂપનો વિસ્ફોટ થતાં જગતને જાણવાનો રસ રહેતો નથી. જ્ઞાન, જ્ઞાયકમાં કરે ત્યારે સમકિત થાય છે. જ્ઞાન, જ્ઞાયકમાં ઠરે ક્યારે? ચોવીસે કલાક હું શાયક છું એવું પ્રતીતિમાંશ્રદ્ધામાં રહે ત્યારે જ્યારે જે વસ્તુની જરૂર પડે ત્યારે તેનો ઉપયોગ કરી લેવો પણ તેને માટે સારો કે ખરાબ અભિપ્રાય બાંધવો નહિ. - આચારાંગમાં પ્રભુની ૧રા વર્ષની સાધનાનું વર્ણન છે. પ્રભુ
ક્યારે કયા વિષય પરથી ધ્યાનની ગોદમાં સરી પડી ઉજ્જવલ ધ્યાનની શંગે બિરાજતાં તેનો કોઈ નિયમ ન હતો. એક પુગલ પરમાણુ પર પણ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી તેઓ પરમ એકાગ્ર થઈ તત્ત્વમંથનની સીમા પર્યત પહોંચી જતા ને દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ, ભાવના સીમાડા ભેદી ક્યાં
ખોવાઈ જતાં તે અનંત ભાવ નિધાન સામર્થ્ય તેઓ સ્વયં જ જાણે. - એક પુલ પરમાણુ ઉપરથી દ્રવ્ય-ગુણ-પર્યાયના અનંત મોડનાશક અનુપ્રેક્ષણ પર સહજ રીતે તેઓ આરોહણ કરતા. તેઓનો સ્વય, ગ્રહણનો પૂર્વઘૂંટીત અભ્યાસ એવો તો સઘન હોય છે કે પર શેય વિષયક તત્ત્વોદધિનું તીવમંથન-શોધન છતાં સ્વજોય એટલે કે *ણાયક એમની પકડમાંથી એક ક્ષણ પણ છૂટતો નથી. બલ્ક સઘન થાય છે. એનું એક કારણ એ પણ છે કે નિર્મળ દર્શનયોગમાંથી ઉત્પન્ન થયેલ એમનું વિશ્વદર્શન રાગોત્પાદક નહિ પણ તીવ્ર વૈરાગ્યોત્પાદક હોય છે. જ્ઞાન જેમ જેમ એકાગ્ર, સ્થિર, શાંત થતું જાય છે, તેમ તેમ તરંગ શમાતા જાય છે. જ્ઞાન નિર્મળ થતું જાય છે. તેમાં સ્વનું પરમજ્જવલ પ્રતિબિંબ પડે છે કારણકે તેમાં સ્વના વેદનની ઉત્કટ રતિ હોય છે. સ્વરૂપ ગ્રહણના આશ્રયે ક્ષયોપશમ જ્ઞાન પણ અફાટ ઉછળે
આખું વિશ્વ પરિઘ છે. અને તેની ઘરી-કેન્દ્રબિંદુ જીવ-આત્મા સ્વયં છે.
