________________
695
હૃદય નયન નિહાળે જગધણી
વાસ્તવિકપણે ઈષ્ટદેવનું સામાન્ય સ્વરૂપ સર્વકર્મરહિત સર્વજ્ઞ, વીતરાગ શુદ્ધ આત્મા જ છે. સ્યાદ્વાદી એવા જૈનોને તો તે સ્વરૂપ જ ઈષ્ટદેવ તરીકે ઈષ્ટ છે. પછી ભલેને તે ઈષ્ટદેવને તમે પરમાત્મા કહો, પરમ જ્યોતિ, પરમેશ્વર, પરબ્રહ્મ, શિવ, નિરંજન, નિષ્કલંક, અક્ષય, અવ્યય, શુદ્ધ, બુદ્ધ, અવિનાશી, અનુપમ, અચ્છેદ્ય, અભેધ્ય, પરમ પુરુષ, નિરાબાધ, નિર્વિકાર, નિર્મળ, નિરાકુળ, નિર્ગુણ, નિષ્ક્રિય, નિત્યમુક્ત, નિર્વિકલ્પ, સિદ્ધ, સત્યાત્મા, ચિદાનંદ, સર્વજ્ઞ, વીતરાગ, અર્હ, જિન, આપ્ત, ભગવાન, સમયસાર, ઈત્યાદિ હજારો નામોથી કહો; તે સર્વે નામો સત્યાર્થ છે અને હે ચેતન! એ તારા જ શુદ્ધાત્માના વિશેષણો છે–સર્વનામ છે તેની તું ઓળખ કર, જાણ, તેને આત્મસાત કર, તેમાં લીનતા કર તો તને તારા સર્વજ્ઞપણાની પ્રતીતિ થાય !!!
આ સ્તવનની પહેલી કડીમાં અરનાથ ભગવાનનો પરમધર્મ સ્વસમયથી પ્રામાણિત કર્યો છે; તેને હે શુદ્ધાત્મન્ ! તું જાણ ! સર્વજ્ઞ ભગવાનનો પરમ ધર્મ શું છે તેને તું જાણ !
અરનાથ ભગવાન પણ શાંતિનાથ ભગવાન અને કુંથુનાથ ભગવાનની જેમ તીર્થંકર અને ચક્રવર્તીપણાની બે પદવીઓ ધરાવનાર હતા અને તેથી તીર્થંકરપણાનો સ્વધર્મ-આત્મધર્મ અને ચક્રવર્તીપણાનો રાજ્યધર્મ એ બંને ધર્મના જાણકાર હતા અર્થાત્ રાજ્યધર્મના ત્યાગી અને સ્વધર્મઆત્મધર્મના રાગી હોવાથી યોગીરાજ અરનાથ ભગવાનને બંને ધર્મની સમજ આપવા આદરપૂર્વક વિનંતી કરે છે.
મોક્ષમાર્ગના મૂળ ઉપદેશક શ્રી સર્વજ્ઞદેવ છે, તેથી જેને ધર્મ કરવો હોય તેણે સર્વજ્ઞને ઓળખવા જોઈએ. નિશ્ચયથી જેવો સર્વજ્ઞ ભગવાનનો સ્વભાવ છે, તેવો જ સ્વભાવ આપણા આત્માનો છે, તેથી સર્વજ્ઞ પ્રભુને
પ્રત્યેક દ્રવ્યનો તિસૂયક ગુણ પોતાનો પરંતુ તે ગુણની ગુણક્રિયા બીજા દ્રવ્યો પરત્વે હોય છે.
