________________
[
S
હાવાથી શુકલપક્ષ છે.
વિશતિવિશિકા વગેરે ગ્રંથામાં ચરમાવત કાળને ધમ યૌવનકાળ અને અચરમાવત કાળને— ચરમાવતની પહેલાના બધા કાળને ભવમાલકાળ કહ્યો છે. કારણ કે—જેમ બાળકને સમજણના અભાવે ભાગ ઉપર (વ્યક્તરૂપે) રાગ હાતા નથી, આથી તેને ધૂલિક્રીડામાં આનંદ આવે છે. પણ, એ જ બાળક યુવાન અને છે ત્યારે ભોગરાગ ઉત્પન્ન થતાં ખાલ્યાવસ્થાની ધૂલિક્રીડા વગેરે ક્રિયાએ શરમાવા જેવી લાગે છે. તેમ, અચરમાવતમાં રહેલા જીવને અજ્ઞાનતાના યાગે ધૂલિક્રીડા જેવી સંસાર ક્રિયામાં આન આવે છે. પણ એ જીવ ચરમાવત કાળમાં આવે છે ત્યારે ધરાગ ઉત્પન્ન થતાં સંસારક્રિયા શરમભરી (હેય) લાગે છે. આમ, ચરમાવ કાળ શુકલપક્ષ છે અને અચરમાવ કાળ કૃષ્ણપક્ષ છે. શુક્લપક્ષ-કૃષ્ણપક્ષની આ વ્યાખ્યા દશાશ્રુતસ્કંધની ચૂર્ણિના આધારે કરી છે. પસ્થાનાંગ સૂત્ર વગેરેના ૩ વિ. વિ. ચેાથી વિશિકા ગા. ૧૯-૨૦, પાંચમી વિ'શિકા ગા. ૧૮–૧૯. અ. સા. ગા. ૧૮–૧૯ ૪ દશાશ્રુત સ્કંધ છઠ્ઠા અધ્યાયની સૂનિા આધારે. ૫ સ્થાનોંગ પહેલા સ્થાનની ટીકા તથા ચેા. બિ. ગા. કર વગેરેના આધારે.
