________________
૧૭૪]
૨૫ પરિગ્રહ અષ્ટક
વથ વિહાઇ રશા
न परावर्तते राशे-र्वक्रतां जातु नोज्झति । परिग्रहग्रहः कोऽयं, विडम्बितजगत्त्रयः ? ॥१॥
(૧) રારો – રાશિથી ૫.– પાછો ફરતો નથી, નાતુ – કદી પણ વ. – વકતાને ન ૩. – તજતો નથી, વિવિટંબણા પમાડી છે ત્રણે જગતને જેણે એવો સમય – આ પ-પરિગ્રહ રૂપ ગ્રહ – કો છે ?
(૧) અરે આ પરિગ્રહ રૂ૫ ગ્રહ વળી કર્યો છે ! તે રાશિથી પાછો ફરતો નથી, અર્થાત્ એક રાશિ છેડીને બીજી રાશિમાં જતો નથી, ક્યારે પણ વકતાને છોડતો નથી, એટલે કે પાછળ પડતું નથી, અને ત્રણે જગતના જીવને વિટંબણા પમાડે છે.
અહીં ચંદ્રાદિ ગ્રહથી પરિગ્રહ રૂપ ગ્રહની ત્રણ વિલક્ષણતા જણાવી છે : (૧) ચંદ્રાદિ ગ્રહ મેષ આદિ એક રાશિને છેડીને વૃષભ વગેરે બીજી રાશિમાં જાય છે, અર્થાત્ સદા એક જ રાશિમાં રહેતા નથી. જ્યારે આ પરિગ્રહ રૂપ ગ્રહ સદા
ના સમૂહ રૂપ એક જ રાશિમાં રહે છે. (૨) ચંદ્રાદિ ગ્રહો ક્યારેક ક્યારેક મંદગતિ થવાથી (રાશિથી) પાછળ પડી જાય છે, જ્યારે આ
