________________
૨૭ વેગ અષ્ટક
[૧૯૭
કર્યા વિના જ સહજ ભાવે થાય છે. અસંગ અનુકાનમાં સંસ્કાર એટલા બધા દઢ થઈ ગયા હોય છે કે પ્રવૃત્તિ કરતી વખતે શાસ્ત્રસ્મરણની જરૂર જ રહેતી નથી. જેમ પ્રારંભમાં ચકને ફેરવવા દંડની પ્રેરણાની જરૂર રહે છે, ભ્રમણને વેગ વધી ગયા પછી દંડની પ્રેરણું વિના પણ સંસ્કારથી જ તે ફરે છે, તેમ પ્રસ્તુતમાં પ્રારંભમાં ઉચિત પ્રવૃત્તિ માટે શાસ્ત્રપ્રેરણાની આવશ્યકતા રહે છે. શાસ્ત્રપ્રેરણાથી પ્રવૃત્તિને બહુ અભ્યાસ થઈ ગયા પછી આત્મામાં એ પ્રવૃત્તિના સંસ્કાર અતિશય દઢ થઈ જવાથી, જેમ ચંદનમાં સુગંધ સ્વાભાવિક હોય છે તેમ, સહજપણે પ્રવૃત્તિ થયા કરે છે. જિનકલ્પી આદિ વિશિષ્ટ સાધુને અસંગ અનુષ્ઠાન હેય છે.
પહેલીબીજી ગાથામાં બતાવેલા સ્થાનાદિ ૨૦ ભેદના પ્રત્યેકના પ્રીતિ આદિ ચાર ચાર ભેદ કહેવાથી યેાગના કુલ (૨૦૪૪s) ૮૦ ભેદ થયા.૨૩
स्थानाद्ययोगिनस्तीर्थो-च्छेदाद्यालम्बनादपि । सूत्रदाने महादोष, इत्याचार्याः प्रचक्षते ॥८॥
(૮) સ્થા.–સ્થાનાદિ વેગથી (સર્વથા) રહિતને તી. – ગમે તેવાને પણ સૂત્ર ન ભણાવવામાં આવે તે ૧૨૩ છે. ૧૦ ગા. ૨થી૯, અ. ઉ. અ. ૩ ગા. ૪૧
