________________
૨૬ અનુભવ અષ્ટક
[ ૧૮૧
હાથ છે. ૧૪ व्यापारः सर्वशास्त्राणां, दिकप्रदर्शन एव हि । पारंतु प्रापयत्येको-ऽनुभवो भववारिधेः ॥२॥
(૨) સ. – સર્વશાસ્ત્રોનો ચા – ઉદ્યમ રિ.– દિશાને બતાવનાર gવ – જ છે. મ. – સંસાર રૂ૫ સમુદ્રને પારંપાર તુ તે જ – એક . – અનુભવ પ્રા. – પમાડે છે. દિ – નિશ્ચિત. (સંસારને પાર અનુભવ જ પમાડે છે એ હકીકત નિશ્ચિત-ચોક્કસ છે.)
(૨) સવશાસ્ત્રોનો ઉપાયપ્રદશન રૂથ વ્યાપાર દિશાસૂચન માટે જ છે, અર્થાત્ શાસ્ત્ર મોક્ષના ઉપાયે બતાવીને માત્ર દિશા સૂચન કરે છે. સંસાર સમુદ્રને પાર તે એક અનુભવ જ પમાડે છે.
જેમ અજાણ્યા મુસાફરને માર્ગને જાણકાર માત્ર માર્ગ બતાવે છે, પણ ઈષ્ટ સ્થાને પહોંચાડતું નથી. ઈષ્ટ સ્થાને પહોંચવા તે સ્વયં પ્રવૃત્તિ કરવી પડે છે. તેમ પ્રસ્તુતમાં શાસ્ત્રો તે ભવ રૂપ સમુદ્રને પાર પામવાનો માત્ર માર્ગ બતાવે છે, પાર પમાડતા નથી, પાર તો અનુભવ જ પમાડે છે.૧૧૫A ૧૧૪ લ. વિ. નમોડલ્થ શું અરિહંતાણું પદનું વિવેચન,
પા. . પા. ૧ સે. ૪૯ ના ભાષ્યની પૂ. મહે. - શ્રીયશ વિ. મ.ની ટીકા, યો. સ. સામર્થ્ય વેગનું
વિવેચન. ૧૧૫A અ. સા. ગા. ૨૬૩
