________________
૧૦ તૃપ્તિ અષ્ટક
* [૭૩
(ક) જેમ સ્વપ્નમાં મેંદક ખાવાથી કે જેવાથી વાસ્તવિક તૃપ્તિ થતી નથી, તેમ સંસારમાં વિષયેથી માની લીધેલી જુઠી તૃપ્તિ થાય છે. સાચી તૃપ્તિ તે મિથ્યાજ્ઞાન રહિત સમ્યગ્દષ્ટિને હોય છે. તે તૃપ્તિ આત્મવીર્યને વિપાક–પુષ્ટિ કરનારી છે. અર્થાત્ તૃપ્તિથી આત્મવીર્યની પુષ્ટિ-વૃદ્ધિ થાય છે. (તૃતિનું લક્ષણ આત્મવીર્યની પુષ્ટિ છે.)
पुद्गलैः पुद्गलास्तृप्तिं यान्त्यात्मा पुनरात्मना । परतृप्तिसमारोपो शानिनस्तन्न युज्यते ॥५॥
(૫) પુ. – પુલોથી પુ.– પુદ્ગલે તૃ.– પુદ્ગલના ઉપચય રૂ૫ તૃપ્તિ ચા-પામે છે, પુનઃ – અને કામનાઆત્માથી–આત્મગુણોના પરિણામથી . – આત્મા તૃ–તૃપ્તિ (પામે છે.) તત્ – તેથી જ્ઞા.– સમ્યજ્ઞાનવંતને ૫. – પુદ્ગલની તૃપ્તિમાં આત્માને ઉપચાર યુ.-ઘટતા નથી.
(૫) પુદ્ગલથી પુદ્ગલે જ ઉપચય રૂપ તૃપ્તિ પામે છે. તથા આત્મગુણ–પરિણામથી આત્મા તૃપ્તિ પામે છે. આથી પુગલની તૃપ્તિને આત્મામાં ઉપચાર કરે એ અભ્રાન્ત જ્ઞાનીને ઘટતું નથી. અન્યદ્રવ્યના ધર્મને અન્યદ્રવ્યમાં આપ કરે તે જ્ઞાની કેમ કહેવાય ?
ભાવ – સ્વાદિષ્ટ ભેજનથી શરીરમાં ઉપચય = પુષ્ટિ-વૃદ્ધિ થાય છે. ભેજન પુદ્ગલે છે અને
