________________
૧૯ તત્વષ્ટિ અષ્ટક
[ ૧૪૧
અપેક્ષારહિત (મનવછિન્ન-) દેશની મર્યાદારહિત (મનન્ત – ) કાળની મર્યાદા રહિત (વિમાત્રમૂર્તાયઃ–) જ્ઞાનમાત્ર શરીર છે જેમનું એવા બને છે. [ નિરપેક્ષ વગેરે ત્રણ વિશેષ વિદ્ ના-જ્ઞાનના છે.]
(૮) ઉત્કર્ષ—અપકર્ષની ઘણું કલ્પનાઓથી રહિત ચેગીઓને અપેક્ષા, દેશમાન અને કાલમાનથી રહિત જ્ઞાનમાત્ર શરીર રહે છે, અર્થાત્ મુક્તિની પ્રાપ્તિ થાય છે. મુક્તિમાં ઔદારિકાદિ શરીર ન હય, કિંતુ કેવલજ્ઞાન રૂપ શરીર હોય.
૩થ તસ્વછચછE ?
रूपे रूपवती दृष्टि-दृष्ट्वा रूपं विमुह्यति । मज्जत्यात्मनि नीरूपे, तत्त्वदृष्टिस्त्वरूपिणी ॥१॥ * (૧) . . – રૂપવાળી દૃષ્ટિ પં હવા-રૂપ જોઈને કરે વિ.– રૂપમાં મોહ પામે છે. . ત. – રૂ૫ રહિત તત્ત્વની
૮૬ મતિ આદિ જ્ઞાનમાં ઇન્દ્રિયો વગેરેની અપેક્ષા રહે છે,
જ્યારે કેવલજ્ઞાનમાં તેની અપેક્ષા રહેતી નથી. મતિ આદિ જ્ઞાન નિયત ક્ષેત્ર સુધી જ થતું હોવાથી દેશમાનથી સહિત છે, જ્યારે કેવલજ્ઞાન તેનાથી રહિત છે. મતિ આદિ જ્ઞાનમાં કાલની પણ મર્યાદા હોય છે,
જ્યારે કેવલજ્ઞાન કાલની મર્યાદાથી રહિત છે. અહીં નિરપેક્ષ આદિ ત્રણે વિશેષ જ્ઞાનનાં છે ? ' ,