________________
૨૦ સર્વસમૃદ્ધિ અષ્ટક
[૧૪૯
એટલે તે ભૂમિમાં બાર જન વિસ્તાર પામ્યું. તેના ઉપર સઘળું સૈન્ય રહ્યું. ચકીના સ્પર્શથી રત્ન પણ બાર જન વિસ્તૃત બનીને ઉપરના ભાગમાં છવાઈ ગયું. છત્રરત્નના બરાબર મધ્યભાગમાં મણિરત્ન રાખવાથી સર્વત્ર પ્રકાશ ફેલાઈ ગયે. સાત રાત પછી વૃષ્ટિ બંધ થઈ ગઈ. આ પ્રમાણે ભરત ચક્રવતીએ ચર્મરત્ન અને છત્રરત્નના વિસ્તારથી સૈન્યનું રક્ષણ કર્યું. આ ઘટનાને અહીં ગ્રંથકાર મહાત્માએ આધ્યાત્મિક દષ્ટિએ મુનિમાં ઘટાવી છે. नवब्रह्मसुधाकुण्ड-निष्ठाधिष्ठायका मुनिः । नागलोकेशवद्भाति, क्षमां रक्षन् प्रयत्नतः ॥४॥
(૬) . – નવ પ્રકારના બ્રહ્મચર્ય રૂ૫ અમૃતકુંડની સ્થિતિના સ્વામી (અને) . – કાળજીથી ક્ષમાં – સહિષ્ણુતાને (પૃથ્વીને) ૨. – રાખતા મુનઃ – સાધુ ના. – શેષનાગની જેમ માતિ – શેભે છે. •
() નવપ્રકારના બ્રહ્મચર્ય રૂપ અમૃતકુંડેની સ્થિતિના સ્વામી અને પ્રયત્નથી ક્ષમાનું પાલન કરતા મુનિ નાગલોકના સ્વામી શેષનાગની જેમ શેભે છે.
શેષનાગ નવ અમૃતકુંડેને અધિષ્ઠાતા છે અને ક્ષમાને–પૃથ્વીને ધારણ કરે છે એવી લેકેપ્તિ
