________________
[૯૫
૧૩ મીન અષ્ટક अथ मौनाष्टकम् ॥१३॥
मन्यते यो जगत्तत्त्वं स मुनिः परिकीर्तितः ।। सम्यक्त्वमेव तन्मौनं मौनं सम्यक्त्वमेव वा ॥१॥
(૧) :- જે . – જગતના સ્વરૂપને મ.– જાણે છે : - તે મુનઃ – મુનિ ૫.– કહેલ છે. તત્ – તેથી સ. સમ્યક્ત્વ gવ – જ મૌનં – મુનિપણું (છે.) વા–અથવા મૌ– મુનિપણું સ. – સમ્યકત્વ gવ – જ છે.
(૧) જગતના તને જાણે તે મુનિ એમ તીર્થકરેએ કહ્યું છે. આથી સમ્યકત્વ જ મુનિપણું-મુનિને ધર્મ છે, અથવા મુનિપણું એ સમ્યકત્વ જ છે.
અહીં એવંભૂતનયની દષ્ટિએ મૌનની-મુનિધર્મની વ્યાખ્યા કરી છે. એવંભૂત નય તે જ જ્ઞાનને પરમાર્થથી જ્ઞાન માને, કે જે જ્ઞાનથી સમ્યકત્વ રૂપ ફળ મળ્યું હોય. એ નય સમ્યકત્વને પણ ત્યારે જ માને કે જ્યારે સમ્યકત્વનું આત્મરમણતા રૂપે ફળ મળ્યું હોય. આવું સમ્યક્ત્વ મુનિમાં જ હોય. કારણ કે મુનિમાં જ આત્મરમણતા હેય. આભરમણતા મુનિપણું–મુનિ ધર્મ છે. હવે બીજી વાત. નિશ્ચય (એવંભૂત) નયની દષ્ટિએ ઉપાદાન કારણ અને કાર્ય અભિન્ન છે–
