________________
૧૧ નિલેપ અષ્ટક
[૮૭
अलिप्तो निश्चयेनात्मा लिप्तश्च व्यवहारतः । शुद्धयत्यलिप्तया शानी क्रियावान् लिप्तया दृशा ॥६॥
(૬) નિ.– નિશ્ચયનયથી જા. – જીવ ગ– કર્મથી બંધાયેલો નથી. ૨ –અને ચ. – વ્યવહારનયથી . – કર્મથી બંધાયેલ છે. જ્ઞાની – જ્ઞાનવાળો ૩. – અલિપ્ત દષ્ટિથી (અ) કિ. – ક્રિયાવાળા જિ. ૨. – લિપ્ત દષ્ટિથી જી.– શુદ્ધ થાય છે,
. (૬) નિશ્ચયનયથી આત્મા કર્મથી લેપાયેલો નથી, વ્યવહારનયથી લેપાયેલો છે. જ્ઞાનગી શુદ્ધ ધ્યાનથી અલિપ્ત દષ્ટિએ શુદ્ધ થાય છે. કિયાવાળે લિપ્ત દષ્ટિથી શુદ્ધ થાય છે.
અહીં બે પ્રકારના સાધકની વાત કરી છે. આ બે સાધકેમાં એક છે જ્ઞાનગી અને બીજા છે કર્મચાગી. વ્યવહાર નયથી આત્મા કર્મથી લેપાયેલો છે, માટે અલિપ્ત બનવા આવશ્યકાદિ કિયાઓની જરૂર છે એવી સમજપૂર્વક જિનવચનાનુસાર ક્રિયાઓમાં રક્ત બનીને ચિત્તશુદ્ધિ પ્રાપ્ત કર્યા પછી નિશ્ચયધર્મને જ આત્મામાં ભાવિત કરનાર (નિશ્ચયથી હું અલિપ્ત છું એવી જ્ઞાનધારામાં મગ્ન) સાધક જ્ઞાનગી છે, આવા જ્ઞાનયેગીને શુદ્ધ થવા માટે આવશ્યકાદિ ક્રિયાઓનું ખાસ પ્રયજન રહેતું નથી. તે (મુખ્યતયા)
