________________
૧૨]
૮ ત્યાગ અષ્ટક
પગ દશામાં વતે છે. આ દિશામાં વર્તતા ત્યાગીને ત્યાગ નિર્વિકલ્પ ત્યાગ છે. આ દિશામાં હું અમુક (આવશ્યકાદિ) ક્રિયા કરુ વગેરે વિક–સંકલ્પો ન હોવાથી કિયા પણ ન હોય. આથી અહીં કહ્યું કે નિર્વિકલ્પ ત્યાગની અવસ્થામાં વિકલ્પ નથી અને ક્રિયા પણ નથી. આજ વિષયને ભાવ છઠ્ઠા અષ્ટકની ત્રીજી ગાથામાં યહ શમાવ સુષ્યસ્યન્તતબિયઃ એ શબ્દોમાં કહ્યો છે.
योगसन्यासतस्त्यागी योगानण्यखिलांस्त्यजेत् । इत्येवं निर्गुण ब्रह्म परोक्तमुपपद्यते ॥७॥
(૭) .–ચાગનો રોધ કરવાથી ત્યાની - ત્યાગવા . – બધા શાન – યોગેનો પ– પણ ચ. – ત્યાગ કરે. ૬.– એ પ્રમાણે ૧. – બીજાએ કહેલ નિ. – ગુણરહિત બ્રહ્મઆત્મસ્વરૂપ ૩.- ઘટે છે.
(૭) ક્ષાપશમિક ધર્મને ત્યાગી ગના નિરોધથી સર્વગને પણ ત્યાગ કરે. આ પ્રમાણે બીજાએ કહેલ ગુણ રહિત આત્મા પણ ઘટે છે.
- સાંખ્યદર્શનના પ્રણેતા કપિલ વગેરે આત્માને સર્વથા ગુણેથી (જ્ઞાનાદિ ગુણેથી પણ) રહિત માને છે. પણ તે અસત્ય છે. આત્મા જ્યારે ય સર્વથા ગુણ રહિત બનતું જ નથી. આત્મા સર્વથા ગુણરહિત બને તે આત્માનું અસ્તિત્વ
