________________
૨૪ સુ
ન્યાયના ભવાડા
નહિ. મૅજિસ્ટ્રેટ પેાતાની સમક્ષ રજૂ થયેલા પુરાવામાં સાચુ ખાટુ કેટલું છે તે તે બીજા મુકદ્દમાની જેમ આમાં પણ તપાસતાં ચૂકવ્યા એટલું જ નહિ પણ કાયદાનું સ્પષ્ટ અજ્ઞાન પણ તેમણે પ્રકટ કર્યું.
કલેક્ટરના બંગલાના કમ્પાઉંડના દરવાજાની સામેના રસ્તા ઉપર બેસવા માટે એમે માસની આસાન કેદની સજા ત્રણ વિદ્યાર્થી એ ઉપર કેવા ઉમદા પુરાવાને ખળે ફરમાવવામાં આવી હતી એ તે હું વીગતવાર પાછલા એક પ્રકરણમાં આપી ચૂક્યા છું. એ હાસ્યજનક કેસની વધારે ચર્ચા અનાવશ્યક છે.
વાંકાનેરના ૧૯ માણસા ઉપર હંગામેા કરવાના તથા ગેરકાયદે અટકાયતના આરેાપસર જે મુકદ્દમે ચાલ્યેા એ જરા વીગતવાર વિચારવાજેવા છે. મૅજિસ્ટ્રેટના ચુકાદામાં દર્શાવ્યા પ્રમાણે વીગતે એવી છે કે કેટલાક રેવન્યુ પટાવાળા પેાલીસ પહેરા સાથે કેટલાંક ગાડાં હાંકતા વાંકાનેરને ચારે રાતે ૮ વાગ્યે આવી પહોંચ્યા. “ રાતના વખત હતેા તેથી ચેારાથી દસ કદમ દૂર રસ્તા ઉપર તેએએ ગાડાં ઊભાં રાખ્યાં અને ત્રણ પટાવાળા વેઠિયાને એલાવવા તથા ફાનસ લેવા અંદર ગયા. વિયા ગાડાં હાંકી જતા હતા એટલામાં ૧૫૦ માણસાનાં ટાબાએ તે આંતર્યાં, અને ટાળામાંના એક માસે બળદની નાથ પકડી ગાડાં ઊભાં રાખ્યાં. ફ્રાનસ સાથે વેડ્ડિયાને ટાળામાં ધસડી જવામાં આવ્યા એટલામાં તલાટી એ સ્થળે જઈ પહેચ્યા. પેાલીસ પાસે બંદૂકા નહેાતી, પણ ટાળાને વિખેરી નાંખવાની ખાતર ફરિયાદીએ પોલીસને બંદૂક સજ્જ કરવા કહ્યું. અંકનું નામ સાંભળીને આરેાપીએ તથા બીજા વિખરાઈ ગયા અને ઘેાડે દૂર જઈ ઊભા. તેઓ ફાનસ સાથે વેઠિયાને પણ લઈ ગયા. પટાવાળા તથા પેાલીસે પેાલીસ પટેલ પાસે જઈ બધી મીના કહી. પટેલ તેમની સાથે ગુનાને સ્થળે તેા ન ગયેા, પણ તેણે પટાવાળાઓને ખીજું ફાનસ આપ્યું અને ગાડાં આગળ ચાલ્યાં. ” આટલી હકીકત ઉપર ૧૯ માણુસાને
ટટાસિસાદ માટે પકડવામાં આવ્યા.
૧૯૯