Aacharya Kumudchandrasuri Jivan Katha

Author(s): Sheelchandravijay
Publisher: N N Shah

Page 9

(૧) સર્વ સમય ઋાવધાન
તમે કદી ખિસકોલીને જોઈ છે? કેવી મજાની હોય છે એ! જ્યારે જુઓ ત્યાકે ઉછળતી અને કૂદતી, ખેલતી અને કિલ્લોલતી. વળી પળે પળે ઉદ્યમી. તમે જ્યારે નિહાળો ત્યારે એ કાંઈ ને કાંઈ ઉદ્યમ કર્યા જ કરતી હોય; ન મળે આળસ કે ન દેખાય થાક. ક્યારેક ઘર | માળો બાંધવા માટેની ધમાચકડી, તો વળી પેટિયું રળવાની દોડાદોડ તો રોજેરોજ જ. અને એ કામોમાંથી પરવારે ત્યારે કાં તો પોતાના ભાઈ-ભાંડરડાં સાથે ખેલકૂદમાં અને કાં તો કો'કની સાથે મારામારીની દોટમાં ઉદ્યમની તાજગીમઢી પ્રક્રિયા તો એની અવિરત ચાલુ જ. અને જેવી એ ઉદ્યમી તેવી જ સાવધાન પણ ખરીજ. એના જેવું નિત્યજાગૃત પ્રાણી મળવું મુશ્કેલ. કોઈ પણ ક્ષણે, કોઈ પણ સ્થિતિમાં કે સ્થળ પર એ હોય, પણ એ સતત સાવધ જ હોવાની. રસ્તાની વચમાં બે પગ ટેકવીને, બે હાથમાં પકડેલું ખાજ ખાતી ખિસકોલી ઘણાએ જોઈ હશે. એ ક્ષણે એ કેવી માસૂમ, કેટલી નિર્દોષ અને ભોળી ભોળી દેખાય છે! પણ ના, એ દેખાય છે એટલી બધી ભોળી અથવા ગાફેલ નથી હોતી. એ ખાવામાં, રમવામાં કે ઘરકામમાં ગમે તેવી લયલીન હોય, પરંતુ તેની આસપાસમાં ક્યાંય પણ જરાક પણ ખખડાટ થાય, ધબાકો થાય કે પછી પગરવ થાય, તો તે સાથે જ ખિસકોલીબ્રાઈ ક્યાંક રફૂચકર ! કિલકારી : કરતી અને છલાંગો મારતી એ એવી તો ભાગશે કે તમે જોતાં જ રહી જાવ અને એનો પત્તોય નહિ લાગે ! અરે, એથીય વધુ મજા તો એની એ છે કે જો એકાએક ગરબડ થાય અને એને એમ લાગે કે ભાગીને સંતાઈ શકાય તેવી તક નથી રહી, તો તે જ્યાં હશે ત્યાં જ ભોયસરસી ચીપકીને નિષ્ણાણ ખોળિયાની માફક સૂઈ જવાની. જાણે શત્રુદળના સૈનિકોને થાપ ખવડાવવા જમીનસરસો ચંપાઈને નિર્જીવ દેહની જેમ પડેલો સૈનિક ! અને પછી તક મળતાં જ કે ભય ઓસરતાં જ એ ઊભી થઈને આમ તેમ જતી રહેશે. કાં પછી કામે લાગી જશે: પણ ગફલતમાં તો નહિ જ રહે. કેમ કે એને માટે તો ગફલત એ મૃત્યુનો પર્યાય જ બની રહે. જેને જીવવું છે, જીવનનું મૂલ્ય સમજાયું છે, એને ગફલતમાં રહેવું કેમ પાલવે ? જે સાધુ છે, તે ખિસકોલી જેવો હોય છે સતત ઉદ્યમી, સદા સાવધાન, છતાં નિત્ય કિલ્લોલતો. નિજ સ્વભાવમાં રમતા સાધુનો આતમરામ હંમેશાં પ્રસન્ન વર્તે છેપેલી તાજગીમઢી કિલ્લોલતી ખિસકોલીની જેમ; આત્મહિત-કાજે સતત મથનારો સાધુ સદેવ અપ્રમત્ત વિહરે છે : પેલી અહર્નિશ ખંતીલી ખિસકોલીની જેમ;