________________
ગંભીર ગણાય. હમણાં જ લીંબુનું પાણી, દવાઓ, દૂધ વગેરે આપવું જરૂરી છે. નહિ તો બાજી અમારા વશમાં નહિ રહે, ડોક્ટરોનું સખત દબાણ, શિષ્યોનો તથા શ્રાવકવર્ગનો જોરદાર આગ્રહ,પણ તપસ્વી મહારાજ તો સંથારામાં સૂતાં સૂતાં પોતાના ઈન્કારને જ વળગી રહ્યા. ક્ષીણ સ્વરે તેમણે એટલું જ કહ્યું: “ઘણી ઉંમર થઈ છે. નહિ બચું એમ તો તમે બધા કહો જ છો. તો જો જવાનું જ હોય તો આંબેલ જેવું તપ અને ગિરિરાજ જેવી ભૂમિ ક્યાં મળવાનાં? હું પચ્ચકખાણ તો નહિ જ ભાંગું. છતાં તમે ચિંતા ન કરો. સૌ સારાં વાનાં થશે.” ડોક્ટરો બાહ્ય ઉપચાર કરીને પુષ્કળ પાણી પીવાની સૂચના આપીને ગયા. સાંજે ફરી તપાસ્યા અને કહ્યું કે સવાર કરતાં ઠીક ગણાય. પણ અવસ્થા છે એટલે ક્યારે બગડે તે ન કહેવાય, માટે કાલે સવારે ... ડોક્ટર આટલું બોલ્યા ત્યાં તો તપસ્વી મહારાજે વાત પકડી લીધીઃ “કાલે પણ આંબેલ થઈ જશે, ડૉક્ટર !” ડોક્ટર કહે કે “મહારાજશ્રી, આંતરડાં સૂકાઈ ગયાં છે. એ જો વધુ ચોંટી જશે તો ઓપરેશન સિવાય કોઈ વિકલ્પ નહિ રહે. અને ઓપરેશનનું પરિણામ કેવું આવે તે કહી ન શકાય. માટે આંબેલ છોડવું જ પડશે.” “ડૉક્ટર, ચિંતા નહિ કરો. બે આંબેલ પણ થઈ જશે, અને પછી ચોમાસીનો છઠ પણ થઈ જશે.” ડોક્ટર તો સ્તબ્ધ ! તેમણે જોયું કે આમના મનોબળ સામે આપણી વાતો નકામી છે. તેમણે બે આંબેલ કરવા દીધાં, ને બાહ્યોપચાર ચાલુ રાખ્યા. તેરશની સાંજે ડોક્ટરે વિનંતિ કરી કે “કાલે એકાસણું કરજો અને પરમ દિ' ઉપવાસ રાખજો.” પણ ન માન્યા. “તો કાલે આંબેલ અને પૂનમે ઉપવાસ રાખો” - ડોક્ટરે કહ્યું. પણ તેઓ એકના બે ન જ થયા. તેમણે કહ્યું, “કાલની ચિંતા કાલે. આજે આજનું કરો.” ચોમાસી ચૌદશની સવાર પડી. પ્રતિક્રમણમાં તેમણે જાતે ચોવિહાર છઠ્ઠનું પચ્ચખાણ કરી લીધું. ડોક્ટર નિયમ મુજબ તપાસવા આવ્યા અને કહ્યું કે “આજે તો આંબેલ જ કરજો હોં.” ત્યારે કહે, “આંબેલની વાત છોડો ડોક્ટર, આજે તો છ& થઈ ગયો છે, અને કાલે કાર્તકી - પૂનમની જાત્રા કરવાની છે.” ડોક્ટરનું માથું તેમના આ આત્મબળ આગળ નમી પડ્યું. તેમણે કહ્યું: “અમે તમને શું સાજા કરીએ? તમારી આ સાધનાની શક્તિ જ તમને સાંભળે છે.” અને કાર્તિકી પૂનમે સવારે, કાયા ક્ષીણ થઈ હોવા છતાં, ઘાસની ખુરશીમાં બેસીને ગિરિરાજની વિધિસહિત યાત્રા તેઓએ કરી. નીચે ઊતરીને ઠાણાઓ ઠાણે ની મર્યાદા પણ સાચવી, અને કાર્તક વદિ એકમે એકાસણું કરીને જ ઓળીનું સમાપન કર્યું.
૫૪
