________________
વિભિન્ન સ્થળ-સમયમાં બનેલી આ બે ઘટનાઓમાં વરતાતું સામ્ય શું કોઈ યોગાનુયોગ હશે? - કે કોઈ અગમ્ય/ગૂઢ ભાવીનો રહસ્યમય સંકેત હશે? જે હોય તે. પરંતુ આ બન્ને પ્રસંગો, તેના કેન્દ્રમાં રહેલા એક સાધુપુરષની સાધનાની ઊંચાઈ, એમના આત્માની નિર્મળતા અને એમની સાચી સાધુતા પ્રત્યે અંગુલિ-નિર્દેશ તો કરે જ છે. કોણ હશે એ સાધુપુરુષ? ચાલો, એમની ભૌતિક પહેચાન પામવાનો આપણે પ્રયત્ન કરીએ.
સમજણના ઘરમાં વર્તતા વૈરાગીની સ્થિતિ
“તત્ર દેવગુરુભક્તિકારક સુશ્રાવક યોગ્ય, ધર્મલાભ ! પ્રાતઃ સ્મરણીય પૂજ્યપાદ શ્રી ગુરુમહારાજના પસાયથી હમો સર્વે ખુશીમાં છે. અવિચ્છિન્ન પ્રભાવશાળી ત્રિકાળાબાધિત અદ્વિતીય અનુપમશાલી શ્રી વીતરાગધર્મ પામી તેની યથાર્થ આરાધના કરવી, જે થકી આ ભવ પર ભવ કલ્યાણ થાય. ધર્મકાર્યમાં ઉદ્યમ રાખશો. લી...” એક નૂતન દીક્ષિત મુનિના હાથે પોતાના, પૂર્વાવસ્થાના કોઈ પરિચિતને લખાયેલો આ પત્ર છે. જગતની તમામ ચીજો મેળવ્યા પછી પણ, જેણે જિનશાસન મેળવ્યું નથી તેણે હજુ કાંઈ જ મેળવ્યું નથી; અને જિનશાસન જેને મળી ગયું, તેને આ જગતમાં હવે મેળવવા લાયક, એથી ઊંચી કોઈ.ચીજ બાકી નથી રહેતી; આવી ઊંડી સમજણ અને ઘેરી શ્રદ્ધા આ પત્રનાં વાક્યોમાં છલકાઈ રહી છે. મોહજનિત ભ્રમણાની ભીંતને ભેદીને ઉગેલા વૈરાગ્યથી દીક્ષા આત્માની અંતઃસ્થિતિની ઝલક આ પત્રમાં ઘોતિત થાય છે. પરિપક્વ વૈરાગ્ય અને ગુપ્ત સમજદારીથી પ્રેરાઈને સ્વીકારેલો ત્યાગ-માર્ગ એક જીવનને કેવું આલોકિત બનાવી શકે છે, તેનો આલેખ આ પત્રના શબ્દેશબ્દમાં વાંચી શકાય છે. પોતાનું ચાલે ત્યાં સુધી ગૃહસ્થને પત્ર લખવાનું ટાળે તે સાધુ. પરંતુ કોઈ સંયોગોમાં લખવો જ પડે, તો તે કેવો પત્ર લખે, તેનો આદર્શનમૂનો, ઉપરના પત્ર દ્વારા રજૂ થાય છે. કોઈ કારણવશ, સંસારી જીવો સાથે કોઈ પ્રકારનો પત્રપ્રસંગ પાડવો પડે, તો પણ તેમાં પ્રત્યેક શબ્દ નિરવદ્યભાવ જાળવવાનો ઉપયોગ અને ધર્મમાર્ગ પ્રત્યે વળવાની પ્રેરણાનો આશય સતત ડોકાતો જ હોય; તેનો ગર્ભિત સંકેત પણ આ પત્રથી મળી રહે છે.
