________________
કર્યા. એકવાર ચત્તારિ - અટ્ટ - દસ - દોય તપ તપ સંલગ્ન કર્યું. વીસ સ્થાનકની ૨૦ ઓળીના ૪૨૦ઉપવાસ એકાંતરે સંલગ્ન કર્યાં. ૯૬ જિન આરાધનાના ૯૬ ઉપવાસ; ૪ થી માંડીને ૧૬ સુધીના ઉપવાસો અનેક વાર; પર્યુષણમાં ૧-૨-૩ ઉપવાસ, દીવાળીના તથા ત્રણ ચોમાસીના છઠ્ઠ એંશી વર્ષ સુધી કર્યા. વર્ષમાં આવતી છ અઢાઈઓના ૮-૮ ઉપવાસ એક જ વર્ષમાં એકવાર કર્યા. સમવસરણતપ કર્યું. - નવકારમંત્રના નવ પદના, પદના અક્ષર પ્રમાણે ૭-૫-૭-૭-૯-૮-૮-૮-૯ એ રીતે ઉપવાસ તથા એકેક પદની આરાધનાના છેડે પારણું એમ ૯ પારણાંવાળા ૬૮ ઉપવાસ એકવાર કર્યા. બીજીવાર સંલગ્ન ૬૮ ઉપવાસ કરી તેના પારણે ૧૧ આંબેલ કરી પછી પારણું એ રીતે ઉત્કૃષ્ટ નવકાર તપ કર્યો. - શત્રુજ્યતીર્થની ચોવિહાર છઠ કરી સાત યાત્રા દીક્ષા પૂર્વે ચાર વાર કરેલી; દીક્ષા પછી ૧૦ વાર કરી. એકવાર ૭ને બદલે ૧૧ યાત્રા કરી. શ્રીગિરનારતીર્થની અઢમ કરીને ૧૧ યાત્રા કરી. - એકવાર આંખે મોતિયો ઊતરાવ્યો, અને તે બે - ત્રણ દિવસમાં જ ફાગણ વદિ આઠમ આવતાં, દવાખાનામાં જ, ડોક્ટરની મના છતાં અક્રમ કર્યો. - જીવનનાં છેલ્લાં વર્ષોમાં એમને સહગ્નકૂટ તપ કરવાનો ભાવ થતાં એકાંતરા ૧૦૨૪ઉપવાસનો આરંભ કર્યો હતો. પરંતુ સ્વાથ્ય વધુ પડતું કથળી જતાં તે વાત જતી કરવી પડેલી. જોકે તેવી સ્થિતિમાં પણ એકાસણાં તથા નિત્યક્રમમાં આવતાં આંબેલ - ઉપવાસ તો ચાલુ જ રહ્યા. - આંબેલ - એકાસણાં પણ હમેશાં પુરિમઢથી જ કરતા. સાઢપોરસી તેમને ફાવતી જ નહિ. પોતાનો જાપ આદિરૂપ દૈનિક ક્રમ આટોપે ત્યારે બરાબર પુરિમુઠ્ઠનો સમય પહોંચી જતો.
બલમાં તેઓ પાંચ કે સાત દ્રવ્યો લેતાં, જેમાં મોટા ભાગનાં પ્રવાહી રહેતાં. સૂંઠ-મરીબલવણ જેવાં વ્યંજનો ઉપરથી લેવાની કદી વાત નહિ. લાવેલાં દ્રવ્યો એક મોટા પાત્રમાં ભેગાં કરી એકરસ થાય પછી જ વાપરવાની પદ્ધતિ. પાછલાં વર્ષોમાં કૃત્રિમ દાંત આવ્યા પછી તો ગોચરી કલાક કે તેથી વધુ વખત સુધી પલાળી રાખવી પડતી, પછી જ તેઓ લઈ શકતા. તેમની આ આહાર પદ્ધતિ જોઈને આચાર્ય શ્રીવિજયધર્મધુરંધરસૂરિજી કહેતા : “તપસ્વીજી, તમે હમેશાં એક જ પાત્રામાં બધા રસ ભેગા કરીને વાપરો તો તમને ક્યારેય સૂગ નથી થતી?” જવાબમાં તેઓ કહેતા : “મને તો આ રીતે વાપરવામાં ખૂબ જ આનંદ આવે. આમાં સૂગ શેની?” ત્યારે આચાર્યશ્રી અનુમોદનાપૂર્વક કહેતા : “અમને તો એક દિવસ પણ આમ ભેગું કરીને વાપરવાનું ન ફાવે. ઊલટી જ થાય. તમને ધન્ય છે.” - ૬૮ ઉપવાસની વાત કરીએ તો તે તપ કર્યું સં. ૨૦૨૫માં. ત્યારે તેઓ પૂજ્ય ગુરુજી સાથે વેજલપુર ચોમાસું રહેલા. વેજલપુરથી ભરૂચનું અંતર એક માઇલ ઉપરનું ગણાય. ૪૫ ઉપવાસ સુધી તેઓ હમેશાં આ અંતર કાપીને, કોઈના ય ટેકા વિના, તીર્થપતિ શ્રીમુનિસુવ્રત સ્વામીના
४८
