________________
સાધુ, સાવદ્યભીરુ હોય; તેનું પ્રત્યેક વચન-બોલાતું કે લખાતું-શાસનની નિષ્ઠાથી સભર હોય. સાધુ, મળેલા ભવનું અને ધર્મનું મૂલ્ય બરાબર પ્રીછતો હોય; એને ઝાંખપ લાગે તેવું લખવાનું તેને માટે કલ્પનાતીત હોય. સંસારની સઘળીયે મોહજાળોનો પૂરો અનુભવ થયા પછી વિકસેલી સાચી સમજના ફળસ્વરૂપે જાગેલા અને પછી પાકટ બનેલા વૈરાગ્યથી વાસિત આત્માની આ સ્થિતિ છે. આવી ઉત્તમ સ્થિતિથી સંપન્ન એક આત્માની આપણે અહીં વાત કરવી છે. એ ધન્ય આત્માનું નામ છે; “આચાર્ય શ્રી વિજયકુમુદચન્દ્રસૂરિ મહારાજ : તપસ્વીજી મહારાજ.” ઉપર વર્ણવ્યો તેવો વૈરાગ્ય, તેવી સમજણ અને તેવી શાસનનિષ્ઠા તેમના આ પત્રમાં આપણને ચાખવા મળે છે. પ્રશ્ન એટલો જ થાય કે આવા પરિપુષ્ટ વૈરાગ્યનો આવિર્ભવ જેના અંતરમાં થાય તેની મૂળભૂત ધાતુ કેવી હશે? ક્યારેક, કોઈ નિમિત્તવશ પ્રગટેલો વૈરાગ્ય, પછીથી જુદાં નિમિત્તો ઉપસ્થિત થતાં કડડભૂસ થતો પણ જોવા મળે છે. પરંતુ અમુક આત્માના ચિત્તમાં એકવાર ઉગેલો વૈરાગ્ય અંતિમ શ્વાસપર્યત એવો જ દઢ, બલ્ક વૃદ્ધિગત બનતો રહે છે, એ જોઈને થાય કે એમના જીવનનું પોત કેવું ઘટ્ટ હશે? આ પ્રશ્નનો શ્રેષ્ઠ ઉત્તર એટલે તપસ્વીજી મહારાજનું જીવન. આપણા સમયમાં જ થઈ ગયેલા, સર્વ સમય સાવધાન અને મહાવિદેહના વટેમાર્ગ, આ તપસ્વી સાધુપુરુષનું જીવન સ્વયં, વૈરાગ્યવાસિત જીવન-સાધનાને લગતા તમામ પ્રશ્નોના સમાધાનસમું છે. એમના જીવન-પરિચયના પડછે, આપણા ચિત્તમાં ઉગતાં પ્રશ્નોનું નિરાકરણ આપણે મેળવીએ.
(૪).
પૂર્વાવસ્થા - ૧
દક્ષિણ ગુજરાત : લીલા સોનાની ખાણ જેવો ફળદ્રુપ પ્રદેશ. નવસારી: ઇતિહાસનાં અગણિત સંભારણાંને સંઘરીને બેઠેલું અને વળી આધુનિક ઈતિહાસનાં નવસર્જન માટે થનગનતું મજાનું શહેર. એના ખોળે રમતું ખોબલા જેવું ગામ તવડી. વાસ્તવમાં તો એ ગામડું જ, પણ ગામના ગોંદરે જ વહેતી “પૂર્ણા નદીના સાદા વહેતા વહેણને લીધે એનો એક આગવો મોભો ઉપસતો હતો. જેને લીધે “રૂપકડા ગામ' તરીકેનો એનો વટ,
