________________
તદુપરાંત અહોરાત્રિના પૌષધોપવાસ ૧૯૮૯ થી ૧૯૯૫ સુધીમાં ઘણા કર્યા. દર વર્ષે ચોસઠ પહોરી પૌષધ ખરા જ. પર્વદિનોએ પણ. વ્રતોમાં કરેલી ધારણા પ્રમાણે પૌષધોપવાસ તથા દેશાવગાશિક ખરાં જ. તે ઉપરાંત, ૧૯૮૮ થી ૯૫ના ગાળામાં ૧૯૩ો અહોરાત્ર પૌષધોપવાસ તો વધારાના કર્યાનું તેમની નોંધમાં તેમણે સ્વહસ્તે નોંધ્યું છે. એ જ રીતે, દર વર્ષે એક કે બે વખત કરવા ધારેલ દેશાવગાશિક વ્રતનો આંક ૧૯૯૫માં જ ૫૮નો આવ્યો હતો. ચૌદ નિયમ નિત્ય સવારે ધારવાના અને સાંજે સંક્ષેપવાના, તેની તેમની નોંધ જોતાં અચંબો થાય. નાનકડી ચબરખીમાં થયેલી એ નોંધમાં, કેટલું ધાર્યું તેની સંખ્યા, કેટલું વાપર્યું તેની સંખ્યા, ધારણા કરતાં ઓછું જ વાપર્યું હોય તેથી તે ન વાપરવાથી થયેલ લાભમાં કેટલું તેની વિગત, આ બધું જ જોવા મળે. સાથે નિયમોની ટૂંકાક્ષરી પણ સુસ્પષ્ટ સમજૂતી પણ ખરી જ. નવકારવાળી તથા સામાયિકની આરાધના તો નિત્ય ચાલુ જ હોય. પણ તે માટે ૧૯૮૮માં નિયમો લીધાઃ રોજ એક સામાયિક કરવાની અને અમુક નવકારવાળી ગણવી જ. પણ વધારો એટલો બધો કે ૧૯૯૫ સુધીમાં પ૬૫૬ સામાયિક અને ૧૦૧૬૩ બાંધી માળા કર્યાની નોંઘ મળે છે. આમાં પણ કોઈક સ્વજન કે મુનિરાજ આદિના સ્વર્ગગમનાદિ નિમિત્તે ધારેલ સામાયિક તથા માળા અલગ જ. શ્રાવકોચિત અન્ય આવશ્યક નિયમોમાં-સાત વ્યસન અને ચાર મહાવિગઈનો સર્વથા ત્યાગ, ઉકાળેલ પાણી પીવાનું, નિત્ય ઉભય ટંકનાં પ્રતિક્રમણ, પાંચ તિથિએ તથા બે શાશ્વત ઓળીમાં લીલોતરીનો ત્યાગ, વાસી-દ્વિદેળ બોળ-અથાણાં-કંદમૂળ આદિ, અભક્ષ્ય અનંતકાય-બરફઆઈસક્રીમ વગેરે, પાન-સોપારી-ચા-બીડી-રાત્રિભોજન આ બધાંનો સર્વથા ત્યાગ, આર્કા નક્ષત્ર પછી કેરીનો આઠ માસ ત્યાગ, નાટક, સિનેમા, કાર્નિવલ જોવાનો સર્વથા ત્યાગ, નિત્ય ચોવિહાર (કારણે તિવિહાર) તથા નવકારશી; ચોમાસામાં ભાજીપાલાનો ત્યાગ, વ્રત લીધા પછી સંથારા પર શયન, દર વર્ષે કોઈક તીર્થની યાત્રા કરવી જ વગેરે વગેરે. વળી ચાતુર્માસ દરમ્યાન, - મગ સિવાયનું આખું કઠોળ તથા અમુક સિવાયની સર્વ લીલોતરી બંધ; બજારના રવા, મેંદા, લોટનો ત્યાગ; ખાંડનો ત્યાગ; પગરખાની એક જોડીની છૂટ અને પાછળથી તો તેનો પણ ત્યાગ; બહારના (ઘર સિવાયના) ચૂલામાં પણ અમુકની જયણા અને શેષનો ત્યાગ, (સ્વામીભક્તિમાં તથા ગોચરીપૌષધમાં તે વિષયની જયણા). ૧૯૯૬માં છ વિગઇનો ત્રણ મહિના માટે ત્યાગ; સૂકો મેવો બંધ ; રોજ એક કાચી વિગઈનો ત્યાગ; થાળી ધોઈને પીવી (કાયમ) વગેરે વગેરે... આવા તો એટલા બધા નિયમો છે કે તે વાંચીને જ આપણી આંખો પહોળી થઈ જાય ! પાલીતાણામાં શ્રી સિદ્ધગિરિની છાયામાં ૧૯૯૪માં ચોમાસું પણ કર્યું, અને ભવ આલોચના પણ લીધી અને કરી. અને આ બધી વાતો તો મુખ્યત્વે છગનભાઈની થઈ. પણ ગજરાબહેનની સ્થિતિ શી? તેવો પ્રશ્ન અહીં આપણને અવશ્ય થાય. આનો જવાબ શોધતાં એક મુદ્દો આંખે ઊડીને વળગે છે કે , ગજરાબહેનની ક્ષમતા છગનભાઈ જેટલી નહિ જ હોય; અને વળી છગનભાઈની સારવાર
