Descriptive Catalogue Of Manuscripts Vol 03 Part 02

Author(s): P D Navathe
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
Catalog link: https://jainqq.org/explore/018113/1

Page #1

Descriptive Catalogue of
Manuscripts
IN THE GOVERNMENT MANUSCRIPTS LIBRARY
deposited at the Bhandarkar Oriental Research Institute
Serial Number 30
VEDĀNGAS
Bhandarkar Oriental Research Institute
POONA
1990

Page #2

Descriptive Catalogue of
Manuscripts
IN THE GOVERNMENT MANUSCRIPTS LIBRARY
deposited at the Bhandarkar Oriental Research Institute
Serial Number 30
VEDĀNGAS
Bhandarkar Oriental Research Institute
POONA n
1990 de
POONA
i

Page #3

Doscriptive Catalogue of Manuscripts 10 Serial Number 30
, Bhandarkar Oriental Rescarch Institute, Poona 4 India )
POONA
FOUNDED
1911
V
॥तजस्विनावधान
वधीतमस्तु
Printed at : The Bhandarkar Institute Press, Poona. Published by : R. N. Dandekar, Honorary Secretary,
Bhandarkar Oriental Research Institute, Poona,

Page #4

Descriptive Catalogue of
Manuscripts
IN THE
GOVERNMENT MANUSCRIPTS LIBRARY
deposited at the Bhandarkar Oriental Research Institute
Serial Number 30
Volume III, Part 11 VEDĀNGAS
D. Jyotiga
Soon through the Pross by P. D. NAVATHE
Curator
Bhandarkar Oriental Research Institute
POONA
1990

Page #5

The Bhandarkar Ortontal - Rotoarch Instituto acknowlodges with gratoful thanks tho gonorous grant made by the National Archives of India, Governmont of India, towards the publication of this volume of the Descriptive Catalogus of Manuscripts.

Page #6

CONTENTS VEDĀNGAS
D. Jyotisa
No
Pages 1- 8 94 10 10-11 11-12 12-15 15-16 16-17
17
18 19-20
20
239-246 Akparacintīmapi 247 Atharvavedajyotisa 248 Adbhutasāgara 249 Ardhakanda 250-251 Adbhutasāgara 252
Arghadipika
Arobadinita 253 Adbhutasagara 254 Ardhakāņda 255.0 Aştakavargasāra 2562 Aştottarajātaki
Akhețakavicăra see 313 Kākalaksana! 257
Ayapraśnagrantha 258
Ayurdãyodābarapa 259 Aryabhatasiddhānta (Laghu ) 260
-do,261
- do with Commentary Bhatadipika 262 IstadarpapodĀbarapa 263 Istasodbana 264
-do-
with Commentary 265
Ududāyapradipa or Pārāśaripaddbati. 266
-do- or Pārāśariborā 267
-do-
with Commentary 268
or Pārāśarijataka
with Commentary - 269-270
or Pārāśaribora
with Commentary 271
or Pārāśaripaddhatt
with Commentary -272
do
or Pārāśarljātaka : with Commentary
21-22 22-23 23-24 24-26 26–27
27
27-29
29
30
31-32 32-33
34-36
do
36-38
38-39

Page #7

vi
No.
273
274
275
276 Upadeśasūtra
290
291
292
293
294
295
296
297-298
299
300
301
277-278 Ekāmśayogaprakarapa Karapakamalamārtaṇḍa
279
280-286 Karanakutūhala
287 Karapakutuhalavṛtti
288-289 Karaṇakutuhala with Commentary
307
308
309
Uḍudayapradipa or Pārāśaribora
310
311
312
-313
314
315
with Commentary
-do
with Vivarana
°pradipaṭikā or Pārāśarajātakaṭikā
Karapagrantha
302-306 Karapaprakāśa
321
322
323
Contents
Karanakutūbalaṭikā
Karaṇakutuhalaṭikā called Narmad!
Karapakutuhalavṛtti
Karanakutūhala or Grahāgamakutūhala Karanakutūbalațikā or Brahmatulyodāharaṇa
'tulyaţippana
°tulyaţikā °tulyodāharapa
Karapakutuhalabhāṣya Karaṇakutūbalasāriņi
°prakāsodaharaņa
Karanavaisnava
Kalpalată
Kākanilayaphala
Kākabhāṣāśakuna
Kākaruta
Kakalakṣaṇa and Akheṭakavicara
Kākasabdaphala Kamadhenu
316-318 Kamadhenupaddhati
319-320 Kalacakrajātaka
-do
Kalacakrasutra
Kasyapasamhita
324-326 Kundalikalpataru
(Cakrasaras roddhara)
Pages
39-40
40-41
41-42
42-43
43-45
45-46
46-53
54-55
55-58
58-59
59-61
61-62
62-63
63-65
65-66
66-67
67-69
69-70
70-71
71 72-78
78
78-79
79-81
81-82
82-83
83-84
84-85
85
86-87
87-90
90-92
92-93
93-94
94-95
95-98

Page #8

Contents
VH
334
No.
Pages 327 Keralapraśna
98-99 328 Kerala prašnagrantha or Divyacūļämaņi
99-100 323 : Keralaprašnagrantba or Keralagranthodāharapa 100-101 330 Koştakacintāmaạitikā
101-102 331-333 Kautukalilavati
102-105 Krāptikşetraprakāra
105-106 335 Kşetraparidhi
106-107 336-337 Khandakhādya
107-109 338 -dowith Tikā
109-110 339 -dowith Vivarana
110-111 340 Khandakbadyavyākhyā
112 341 Khavāyaṇasa mhitā
112-114 342 Khetasiddhi
114-115 343–348 Gamakamandana
115-121 349 Gapakavallabbanāmakaranagrantha
121-123 350 Gamakasāroddbāra
123-124 351 Ganitatattvacintāmaņi or Jātakapaddhatyudābaraņa 124-125 352-353 Gaạitatattvacintāmaņi
125-128 354 Gañitaprakaraña
128-129 355-359 Gañitaratnamālā or Gagitanāmamala
129-134 360 Gañitasära or Trisati
134-135 Gargamanorama or Prajoamanoramā
135-136 362
-do- or Praśnavidyā with ȚIkā 136-137 - do- with TIkā
137-138 Gargamanoramātikā or Lokamanoramātikā 138-139 365 Gargamanorama with Tika
139-140 366-367 Giridharānanda
141-143 368 Godhūlavicāra
144 369 Golabandhādhikāra (tika)
144-145 370 Golādhyāya
145-146 - dowith Commentary
146-147 372–374 Golānanda
148-150 375 -do- with Commentary
151-152 376 Golânandatikā
152–153 377-378 Gaurijātaka
153-155 379 Grahakalpavalli
155-157 380 Grahakautuka with Commentary
157-158
361
363 364
371

Page #9

Contents
Pages 158-160 161-163 163-164 164–166 166-167 167-168 168-169 169-170
171
394
171-172 172-173 174-175
175 175-179 179-183
187-188
No. 381-382 Grabacintamani 383_-384 Grahalāghavadhikäratikā 385 Grabanamālā
. 386 Graha alikbanānukrama .. 387 Grabañasambbūtyadhikāra 388 Grahaņapaddbati called Manorama 389 Grahapithamālā 390 Grahaprabodha 391 Grahaprabodhagăraşi 392
GrahabbĀvaphala 393 Grahabhāvādhyāya (Bhāvarahasye )
Grahayutyadhikäratikā 395 Grahalaghuprakasika 396-398 Grabalāghava or Siddhantarahasya 399-400 Grabalāghavaţikā or Siddhantarahasyaţikā 401-404 - do- called siddhāntarahasyodāharana 405-406 Grabalāghavodaharana 407 Grabalāghava with Commentary called
Grahalāghavodābarana 408 Grahalāghava with Vivarapa 409 Grabalaghavavștti called Manorama
Grabalāghava with Commentary 411 -do- -do- called Harsakaumudi
Grahalāghavasāraņi 413-414 Grabasariņi
. 415 : Grahodayāstadhikaratika 416 . Ghadiyālagnavícāra 417
Cakrapancaka 418 Cakravali 419 Caņdeśvarajātaka (Játakāstavarga)
Caturvimšati with Bālavivekini 421 Candrasuryagrahaņodābarapa 422 Candrasüryaparvasādhana 423-424 Candrārki 425 -do- with Prakrit rendering
26-430 Candronmilana 431-432 Candronmilanadipikā
410
412
189-190 190-191 191-192 192-194 194–196
196 196-198 198-199
- 200 200-201 201-202 202-203 203-204 204–205 205-206 207-208
. 209 209-216 217-219
420

Page #10

Contents
Pages 219-220 220_224 224-233 233-234 234-235 235-236 236-237 237-238 238-240 240-241 241-242
243 244–245
245 245-246 246-250 250-251 251-252 253-254 254-259
260 260-263 263-270 270-271
272
No. 433". Candronmilanatika 434-436 Camatkāracintāmaņi 437–442 - do - with Commentary 4420 Cabūkayantra with Vyākhyā 443 Cābūkayantra 444 Cūdāmaisāra 445 Cūdáratoa-Vivāhapatala 4 46 Cbāda yanirnaya 447 Jagadbhūşana 448 Jagadbhūşaņa-pancānga-sphutikaraṇādhikāra 449
Janmadipaka (Grahaphalādhyāya ) 450 Japma patrikā 451 Jayayātrā 452 Jayavipodagranthasāriņi
Jätaka 454 456 Jatakakarmapaddhati 457
-do
with Istigapitodābarana 458
-do
with Commentary 459 Jāta kakāmadhenu 460-464 Jätakacaodrikā 465 Jātakadipikā 466-467 Jātakapaddbati 468-473 - do- . with Commentary
-do- . with Udabarapa 475 Jätakapaddha'yudāharana or Kesavi
. paddbatyudāharana 476-477 Jatakapaddbati with Commentary 478 Jāta kapaddhatyudābarana
or Kesavipaddhatyudaharana Jatakapaddbatyudābarana 480
- do- or Keśavipaddbatyudaharapa 481 Jātakamārgapadma or Padmajātaka 482 Jatakayogặrnava 483 Jātakaratna 484 Jatakaratoakosa
Jätakara pakara Jāta karahasya
453
474
. 272-275
479
275-276 276-277 277-279 279-280 280-281 281–282 282-283 233-284 284-285
485 486

Page #11

Contenta
No...
487 Játakavarşapaddhati 488 Játakalaksapa 489–490 Jātakasāra 491 Jatakasäravall 492 JĀtakasudhākara 493-496 Jāta kābharapa 497 Jatakābhidbāna 498-500 Jāta kālamkāra 501 : Jātakālam käraţikā 502
Jāta kalamkarakarma 503 Jaimiulyasūtra 504 Jaiminisútra 505 Jaiminisūtraţikā 506-507 Jaiminisútravyākhyā called Subodhini 508 Jaimidiyasūtravivștti 509-515 Jaiminisūtra with Vetti 516 Jaiminisūtrasāra , 517-513 Jñāpapradipa . 519 Jõānamuktavali 520 Jyotirjñāna 521-525 Jyotiroibandha 526 Jyotirmaajarl 521 Jyotirvidā bharana :: 528-530 - do - with Sukhabodbikā 531-536 Jyotisa 537-533 Jyotişakalpataru 539 Jyotisakostakasamgraha ! 540 Jyotisakaumudi (Prabnaprakarana ) 541
- do 5.42-543 Jyotişagrantha 519 . Jyotişatattvapañcāśika 550 Jyotişanirnaya 551 - Jyotisapramukhāni prakaraṇāni 552-55329 Jyotişaratnamālā 554-559 - Do with Commentary
Pages 285-286 286,287 287289
290 290-291 292–296 296-297 297-300 300-301 301-302 302-303 303-304 304-305 305-307 307-308 308-316 319-317 317-319 319-320 320-321 321-326
326 327-328 328-332 332–337 337-339 339-340 340-341 341-342 342-348 348-349
349 350-351 351-353 353-360

Page #12

VEDĀNGAS (Vol. III, Part II)
D. JYOTIŞA अक्षरचिन्तामणि
Akşaracintamani
872 No. 239
1886-92 Sizo - 94 in. by 4in. Extent- 7 leaves; 11 lines to a page ; 48 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgarl characters; handwriting
clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines ? : and edges in single; red pigment used for marking; white S c halk ased for corrections; complete.
Age-Samivat 1855. Author - Siva. Subject — Jyotisha.
Begins — fol. 10 ...
ॐ नमः श्रीगणेशाय ॥
प्रणम्य शारदा देवीं etc. as in No. 139 141883-84. Ends-fol 7a
विवाहे शुभकर्माणि स्थिरकम्माणि चारुणे। वापीकूपतडागादि विन्ततेजे च कारयेत् । ६७। वामे वाप्यथवा दक्षे सितचंद्रोदये तथा रविरुष्णभवे देवि क्रुद्धगामी च संपदा । १८।
। रविमध्यगतो चंद्रे चंद्रमध्ये गतो रविः। .. न गंतव्यं ततः शीघ्र वक्षेत शासकोटिभिः । ६९ । इति श्रीशिवविरचितायां त्रिकालज्ञान भक्षयचिंतामणौ संपूर्णम् ॥
सं. १८५५ फाल्गुन शुक्ला ७ बुधवासरे ॥ On fol. 7b we have:
संक्रांति क्षं तिथिवारमिधे दम्याक्षरं रामहतं च सर्व एके सुभिक्षं समता द्वितीये शून्ये महर्घ्य मुनयो वदति ॥१॥

Page #13

Vedāngas
मात्मच्छाया त्रिगुणीकृत्ये तिथिवारं च मिश्रितं भष्टभिश्न हरेजयगंशे शं चैव शुभाशुभं ॥२॥ एकेन वैरिनाशः स्यात् सिद्धिः पंचमषष्टयोः त्रिचतुःसप्तमे हानि मृत्युःसप्ताष्टमे पदे ॥३॥ मंदे चंद्रे च शुक्रे च नवभिः पादसंयुते बुधाष्टनवमांगारे सप्तपादे चदेस्सुधीः ॥ ४ ॥ सूर्ये वैकादशश्चैव छायामुहूर्त प्रशस्यते
सिध्यति सर्वकार्याणि न वारो न च चंद्रमा ॥५॥ References - See No. 139/A1883-84.
अक्षरचिन्तामणि...
Akşaracintāmaņi . ) 847
1891-95
Nd
240
Size-92 10. by 31 in. Extent - 14 leaves ; 7 lines to a page ; 28 letters to a linc. Description - Country paper ; Devanāgarl characters; not very old in
appearance%3; handwriting small, clear and uniform; borders not ruled; the Ms. contains 'प्रश्ननिर्णय' only from Aksara
cintamani. Age - Samvat 1877. Author-Siva.
Subject-Jyotisa. Begins -- fol. 16
श्री गणेशाय नमः ।
प्रणम्य शारवां देवीं etc. as in No. 139/A1883-84. Ends-fol.14a
वामे वा अथवा वक्षे सितचंद्रोदये तथा . रविरुष्ण भवेद्देवी उध्र्वगामी च संपदा । १७01
रविमभ्यगतो चंद्रश्चंद्रमध्यगतो रविः HEB ततः शीघ्रं नवत्येच्छास्त्रकोटिभिः । १७१।

Page #14

jyotiga इति श्रीशिवविरचिते निकालारचिंतामणौ ... प्रश्ननिर्णयः समाप्तिमगत् ॥
संवत्सरः १८७७ समये श्रावणे शुक्लपक्षे द्वितीयायां अथवा तृतीयायां
लेऽभृगुवासरे ॥ लेषक तुलसीरामब्राह्मण पत्र चऊधा० ॥४॥ References - See No. 139141883-84.
अक्षरचिन्तामणि
Aksaracinļāmaņi
401 No. 241
1895-98 Size - 108 in. by 4g in. Extant - 16 leaves; 9 lines to a page; 30 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgarl characters; old in appear. B anco; handwriting bold, clear and uniform; borders rulea' in
two double black lines; red ink used for verse numbers; fol. 1 pasted on paper; edges extremely worn out; seems to be
complete.... . Ang Sanivat 1667. Anthor-siva... Subject-Jyotisa. Begins-fol. 10
राम ॥ ॥श्वस्ति श्रीगणेशाय नमः ॥ प्रणम्य सारदादेवी लंबोदरविनायकं । कलाकौतुकहेतुर्य त्रिकालशं गणेस्वरं ॥१॥ अंधकस्य वधार्थाय त्रिपुरनिपातने ॥
ईश्वरेण कितं प्रथं श्रिणु यत्नेन पार्वती ॥२॥ etc... ifor. To इति चिंतामणिसारण fol. 10a इति श्रीशिवविरचितायां त्रिकालज्ञान अक्षरचिंतामणी, जीवविता
प्रकरणं समातं॥ Ends-fol. 16a प्रभमात्रागुणा सप्त पुनश्चतुर्गुण भवेत्
। चंद्र सप्त नवं प्रोक षष्टं चमनाममाहरेत् ।।..

Page #15

Vedangas
पिता वा जमनीव सत्रुपुत्रनिवर्तते
युदवेलाभवे चैव चिंता वर्तते महा ॥२॥ 1. फलाक्षरं वेद ४ संयुक्त इदुश्च सह संजुत
त्रिमिसेषां विजानीया सेषं च फलमाद्रसेत् ॥३॥.... एकेन जीवचिंता धातुचिंता द्वितीयके। सून्ये मूलं विजानीया चिंतामणिपरिस्फुटं ॥४॥
ॐ नमः पद्मासने सब्दरूपे ॐ ह्रीं क्लीं वद वद वाकवादनी स्वाहा नमः॥ संवत् १६६७ वर्षे श्रावणवदि तिथि अमावास्यां बुद्धवासरे। लिषितं विचित्र.
वने न स्वपठन्नार्थे । शुभमस्तु । श्रीराम ॥ References - See No. 139 ; A1883-84.
185
भक्षरचिन्तामणि
Akşaracintāmani No. 242
1902-1907 Size -97 In. by 4} in. Extent — 7 leaves ; 12 lines to a page ; 40 letters to a lino. Description-Country paper; Devanagari characters%3; very old and
musty in appearance; handwriting small, clear legible and uniform; borders ruled in double black lines'; odgos extro.
mely worn out; incomplete. Age - fairly old. Author - Siva. Subject-Jyotisa. Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥
प्रणम्य सारदा देवी etc. .
fol. 6 इति श्रीशिव• कालज्ञान अक्षरचिंतामणि लुकचिंता समातः ॥ Ends -- fol. 76
उषा प्रशस्यते गर्गः शकुन च बृहस्पति। अंगिरा मनउत्साहद्विजवाज्यं जनाईनः ॥९॥ पत्रायां गुरवाश्चैव शकुन चौरमेव च। उत्साहसर्वकार्याणि द्विजवाक्यं महोत्सवे ॥१०॥

Page #16

Jyotiga इति मूहुर्सप्रकरणं ॥ अथ जलयोगनिर्णयः। बुधशुक्रं च संयोगा जल चैवा प्रकीर्तिताः । रविभौमश्च जीवश्च चंद्रपोगे जलं भवे। रविभौम तथा चंद्रे सौम्ये चंद्रयोगप्रकीर्तिता ॥ १२ ॥ जलयोग विजानीयां चिंतामणिपरिस्फुट । रविशशिपरिवेखें धूर्धान्हेमेव पीडा। रविशशिपरिवेखे वृष्टिकर्ता द्वितोये ॥ १३ ।।
रविशशिपरिवेखेघा ........... References — See No. 139 / A1883-84
अक्षरचिन्तामणि
Akşaracintāmaņi
436 No. 243
A1881-82 Size - 99 in. by 3} in. Extont - 5 leaves; 14 lines to a page; 40 letters to a line. Description - Country paper ; Devanagari characters; old in appear.
ance%3D handwriting small but clear, legible and uniform%3B
borders not ruled ; red pigment used for verse numbers and - colophons%3 yellow pigment used for corrections%3; edges worn 2 . . out; complete. Kige — Appears to be old, Author - Siva. Subject-Jyotisa. Begins — fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥
प्रणम्य शारदा देवीं लंबोदरविनायकं । as in No. 1391A1883-848 fol. 16 इति शुभाशुभ शकुनप्रकरणं ॥ .... .... fol. 20 इति श्रीशिवाविरचितासमागतायां चत्वारो भेदाः संज्ञाप्रकरणं । fol. 30 इति श्रीशिवविरचितायो 'त्रिकालज्ञामाऽक्षरचिंतामणौ जीवचिंता.
प्रकरणं॥

Page #17

Vedāngas
Ends-fol. 50
आकाशे नास्ति संख्या च नानारसविभूमिके। निराकारे धूमवणे दीक्षाकाले नियोजयेत् ।।६। । न्यवादशुभकर्माणि स्थिरकर्माणि स्थिरमि। वर्णप्रकारां नामानि विना तेज न कारयेत् ॥१२॥ वामे लाभो दक्षतलं चंद्रोप्यद्य सहारुचि । रुष्णो भवे देवि मिश्र देविमित्रैः फलं वदेत् ॥ ६३ ॥ रविमध्यगतश्चंद्रो चंद्रमध्यगतो रविः। . ज्ञातव्यं गुरु तच्छीमं न भेदैः शनकोटिभिः ॥६४ ॥
इति श्रीशिवविरचितायां त्रिकालज्ञानाक्षरचिंतामणौ स्वरादिनिर्णयप्रकारः ॥श्रीकृष्णार्पणमस्तु।
अक्षरचिन्तामणि
Akşaracintāmaņi
No.244
A1882-83, Size - 9 in. by 5} in. Extant - 11 leaves ; 11 lines to a page; 25-28 letters to a line.
Description - Country paper; Devanā garī characters; old in appear.
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines ; red ink used for dandas ; folios numbered,
in both margins; fol. 6 repeated; complete. Age-Appears to be old. Author - Siva. Subject - Jyotişa. Beginse-fol. 1a
॥श्रीगणेशाय नमः ॥
- प्रणम्य शारदां देवीं etc. aa in No. 139/A1883-84. ... fol. 40 इति श्रीशिववि(र)चितायां त्रिकालज्ञानाक्षरैचिंतामणौ संज्ञा.
प्रकरणं ॥

Page #18

Jyotiga
2
and-tol. 100 be: : माकाशे नास्ति संख्या च etc. up to शासकोटिभिः as in No.
4 36/ A1881-82 followed by इति श्रीशिवचिंतामणौ त्रिकालज्ञानाक्षरि. ग्रंथः समाप्ताः॥श्री
अक्षरचिन्तामणि
Akşaracintāmani Ne245
.. 140
A1883-84 Size -6 In. by 31 in. Extent-20 leaves%3; 8 lines to a page; 17-18 letters to a line. Description-Rough country paper: Devanagari characters%3 old in
appearance; handwriting not quite clear and legible ; red pigment used for verse numbers and yellow pigment for corrections%3 sometimes portion seratched out; occasional marginal
notes ; complete. Age-Samvat 1826. . Author - Siva. Subject-Jyotisha. Begins — fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ॥ॐ नमः शिवाय। : प्रणब शाम देवी etc. as in No. 139/A1883-84. Ends-tol. 20a
नामचक्र प्रवक्ष्यामि etc. up to मिश्रिता प्रश्न उत्तराणि धराणि च ॥ as in No. 139 | A1883-84 followed by इति रखकाक्षरचिंतामणि समाप्तम् ।। संवत् १८२६ भाषाढ. ८ भोमे लिषतं पुस्तकं । शुभमस्तु ।
अक्षरचिन्तामणि
Akşaraciņtāmaņi
... ... 139 No. 246
A1838-84. size - 113 in. by 6: in.. Extent – 8 leaves; 13-14 lines to a page; 28–30 letters to a linç,
MAN

Page #19

Vedangas
Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appour.
ance; handwriting bold, clear, legible and uniform; red pigment used for marking the portion; white chalk used for corrections ; some portion on the left band side of folios seems
to be worn out and moth-eaten; complete. Age -Samvat 1878 : Saka 1742. Author - Siva. Subject — Predictions based on the astrological calculations made with
___ the help of letters. Begins — fol. 16
* श्रीगणेशाय नमः ॐ प्रणम्य शारदा देवी लंबोदरविनायकं ।
कलिकौतुकहेतु कालज्ञानं महेश्वरं । अधकस्य दधातोय त्रिपुरे विनिपातितै । ईश्वरेण कृतं ग्रंथ शृणु पार्वत्ति । २। सर्वजीववली सिंहस्तथा प्रष्णो हि ज्योतिषां प्रासद्धं सर्वलोकेषु शिवस्य वदत्तं यथा ॥ किं कुर्युः ज्योतिषाः सर्वे एक प्रष्णविनापरे । सिद्धयति सर्वकार्याणि सत्यमुक्तं वरानने ।। इमं ग्रंथं न जानाति ज्योतिषैः किं प्रयोजन
सर्वप्रश्भेश्चयं सारः चिंतामणिपरिस्फुटं ।५।
fol. 70 इति श्रीशिवविर(चि)तायां त्रिकालज्ञानाक्षरचिंतामणौ धातुप्रकरण । Endo - fol. 86 .
नामचक्र प्रविक्ष्यामि भक्षराणि स्वशणि च। उत्तराणि यदा प्रश्ने समेषु विषमस्थितः विषमेषु समं नाम श्यते च न संशयः। समेषु विषमं नाम विषमेषु समं पुनः मिश्रताप्रश्न उत्तराय धराण्यधराणि च। .
इति श्रीशिवविरचितामक्षरचिंतामणिः समाप्तः शुभमस्तुः संवत् १८७४ .. श्रावणकृष्णनवम्यां चंद्रे वासरे लिखितं पंडितकौलदुर्गाप्रसादनामाय शाके
२७४२ शुभम् दीर्घायुः॥ References - (1) Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum:
1,1a; li, 1a; iii, 14.

Page #20

Jyotiga
अथर्ववेदज्योतिष
Atharvavedajyotisa
. 16 No. 247
1870-71 Size — 8.6 in. by 4 in. Extent — 14 leaves; 11 lines to a page; 22 letters to a lino. Description - Country paper; Devanāgarī characters; old in appear.
ance%3; handwriting clear legible and uniform; borders care
lessly ruled in double black lines; red pigment used for verse - numbers and colophons; edges worn out; complete. . "Age-Samvat 1718. : Author - Not mentioned. *Subject — Jyotişa according to the Atbarvaveda. Contains 162 stanzeas,
and is divided into 14 topies. For particulars see Bharatiya tel Jyotihtàstra pp. 98-100. Begins - fol. 18
॥ ॐ नमोऽथर्ववेदाय॥ *अथ ब्रह्माण स्वयंभु गुरुं लोकपितामहम् ॥ ब्रह्मलोके सुखासीनं काश्यपः परिपृच्छति ।। किं प्रमाणं मुहूर्तानां रात्रौ वा यदि वा दिवा ॥ चंद्रादित्यगतं सर्व तन्मे प्रबूहि पृच्छतः । २। तस्य शुश्रूषमाणस्य काश्यपस्य महात्मनः ।
प्रोवाच भगन्सर्व मुहूतं ज्ञानमुत्तमम् । ३ । etc. Ends-fol. 14a
मात्मज्योतिषमित्युक्त स्वयमुक्त स्वयंभुवा ॥ तत्वतः पृच्छमानस्य काश्यपस्य महात्मनः ॥११॥ य इदं पठते विप्रो विधिवञ्च समाहितः॥ यथोक्तं लभते सर्वमाम्नायविधिदर्शनादाम्नायविधिदर्शनादिति । १२ । छ ॥ १४ ॥
इत्यथर्ववेदोक्तं ज्योतिष समाप्तम् ॥ संवत् १७१८ वर्षे कार्तिकस्यासित. चतुर्थी देवगुरोर्दिने कण्वालये रुद्रप्रयागे नर्मदोत्तरतीरे वसतोथर्ववेदाध्या. यिनः । पंचकल्पी श्री ५ काशीदासात्मजपंचोली श्री ५ रामचंद्रसूनो गजीसुतेन

Page #21

10
Vedāngas
अभ्यंतरनागरज्ञातीयेन भवदेवेनेदं ग्रंथं लिखितं । आत्मजयज्ञदेवपठनार्थ तथा च भ्रातृसुतानामभ्ययनार्थे तथा निरीक्षणार्थं तथा परोपकारार्थं ।
अद्भुतसागर
No. 248
+
. Slze — 14 in. by 5g in.
Extent --- 191 leaves 16-17 lines to a page 48-50 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanagari characters; not old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; red pigment used for marking; yellow pigment used for corrections; folios numbered in both margins; complete.
G
There is a stray leaf in the Ms. which contains a long list of the names of the various chapters in it.
Age – Samvat 1881.
Author - 1 - Ballalasena. Begins -
- fol. 1b
॥ श्री गणेशाय नमः ॥
Adbhutasagara
524 1875-76
अथाद्भुतसागर लिख्यते ॥ आवृत्ताऽनागतातीतसूक्ष्मसाक्षात्प्रदर्शकं etc. as in No. 801 / 1884-87.
fol. 9b इति श्रीमहाराजाधिराज निःशंकशंकर श्रीमद्वल्लालसेन देवविरचिते श्रीअद्भुतसागरे सूर्याद्भुतावर्त्तः । fol. 16a fa Ends - fol. 1916
• चंद्राद्भुतावर्त्तः
**********.
अद्भुते तु समुत्पन्ने यदि वृष्टिः शिवा भवेत् सप्ताहाभ्यंतरे ज्ञेयमद्भुतं निःफलं भवेत्
araर्णिकायां यदि निर्विकारमंभः पर्जन्यस्त्यजति सप्तरात्रातु प्रशममुपगच्छेति तत्र त्रिविधोत्पातोत्थमभिदेव इति पाके सभायाद्भुतावर्त्तः
इत्यद्भुतसागरे समाप्तोयं ग्रंथः संवत् १८८१ माघकृष्ण १ बुधे यादर्श....... मम दोषो न दीयते १ शुभं ॥

Page #22

Jyotiga
References - See No. 801/1884-87.
अर्धकाण्ड
Ardhakāņda
385 No. 249
-1884-86.. Size - 78 in. by 57 in. Extent – 16 leaves; 14 lines to a page; 24 letters to a lino.
Description - Country paper ; Devanāgari characters; old in appear
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines and edges in single; red pigment used for verse numbers and topical headings; folios numbered in
both margins; complete. Age - Appears to be old. Author - Not mentioned. Subject - Jyotişa prediction of weather etc.
Begins -fol. 10
॥ श्रीगणेशायनमः ॥ श्रीसरस्वत्यै नमः ॥ श्रीगुरुभ्यो नमः॥ सरस्वतीं नमस्कृत्य वाडमयं ब्रह्मरूपिणीं । वेदांगी विस्वजननी सर्वदुष्टप्रणाशिनी ॥१॥ वाङमयी त्वत्प्रसादेन लोकानां च हिताय वै। मर्धकांड प्रवक्ष्यामि निश्चलं सत्यभाषितं ॥२॥ अथातः संप्रवक्ष्यामि सारं च अर्धदीपकं।
मथितं सर्वग्रंथानि दधिमध्ये घृतं यथा ॥३॥ etc. Bads -fol. 156
उत्तरो दक्षणो विद्युद्यदि पतति घनाघनं त्रिरानि भवते वृष्टि नात्र कार्य विचारणा ॥६८ पश्चिमे तु यदा विद्युत् हेमवर्णप्रकाशितः गर्जिता प्रवला देवि शीघ्रं वर्षति माधव ।।६९ दक्षणा तु यदा विद्युत् वातं विद्याचलाचलं पंचरानि भवे वृष्टि प्रभाते विमले जले ॥ ७०

Page #23

Vedāngas
इति मेघवृष्टिधनुषाकारफलं इति अर्धकांड संसारदीपकं समाप्त Then follows a table of मास.तिथि, वार नक्षत्राs. It is called अध. चक्र. On fol. 160 there are some stray verses.
अद्भुतसागर
Adbhutasāgara
8012 No. 250
1884-87 Size — 104 in. by 5 in. Extent - 86 leaves ; 16 lines to a page ; 45 letters to a line (fol. 1-34)
- " 12 " " 35 , , (fol. 1-55) * Description - Thick country paper; Devanāgarī characters; not very
old in appearance; handwriting for fol. 1-34 is small but legible and then onwards bold, clear and legible; the folios are numbered as 1-34 and then 1-55%3; fol. 20 in the first part is missing and foll. 10, 11, 12 missing in the later part while fol. 25 is repeated; edges of some folios worn out and moth-eaten; red pigment used for marking the portion; io. complete.
Age-Does not appear to be very old.
Author - Ballāļasena.
Subject - A treatise on omens and portents, and their effects.
Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशांबिकाभ्यां नमः ॥ श्रीभवानीशंकराभ्यां नमः॥ भावात्तानागताऽतीतसूक्ष्मसाक्षाप्रदर्शक परं ज्योतिरिवानंतं ज्योतिषं तदुपास्महे १ नृपकोटिकिरीट रोचितांशुमपनप्रांशुनखांशुमंजरीकैः चरणौषधिपल्लवैर्हरतो द्विषदोजो विषमासतेंदुवंशायाः २ भुजा तेजस्तेषामियमसहमानेन बहुधा द्विधाभाव भावं न च शकलभावं गतवती यशोलाण्येनांतद्विलसति महो निर्वहति यद्विदीर्णब्रह्मांडस्थविरपिठरीकर्परपटं ३

Page #24

Jyotişa भुवः कांचीलीलाचतुरचतुरंभोधिलहरी. परीत्ताया भर्ता जनि विजयसेनः शशिकुले यदीयैरचापि ... चिनभुजनेजः सहचरैयशोभिः शोभंते परिधिपरिणद्धा इव दिशः ४ वेदायनैकपथिकः ककुभां भुजंगः पनीभुजंग इव जंगमनामुपेतः चेतौ महौषधिनिवेगवशाहितश्रीबल्लालसेन इति भूमिपतिस्ततोभूत् ५ किसक्ष्मातलयामिका इह शतं पास्न्यासूदगस्तम्बव - लक्ष्मान्येपि न चुम्बिताः ससकचोदोः ... समदं यस्यांघ्रिपतिभैक्षकाकुविलुठद्विद्वेषिनारीशिरः सिंदूरोत्करमुद्रिते जनलिपिर्मुक्तिं परिद्विषां ६ मंदारोदधसेविनोपि न गिरिभ्रांत्याभिभूतः क्वचिचक्रग्राहविविष्टितोपि विततो नक्षत्रवीथीचलैभापत्राणपरायणः क्षितिभृतांमंगैरनंगीकृतः सर्वत्राद्भुतसागरोवनिभृतां तेनायमारभ्यते ७
fol. 2a शाके खनवखेद्वब्दे चारभेद्भुतसागरः ।
गौडेंद्रकुंजरमालवस्तंभवाहुमहीपतिः॥ ग्रंथेस्मिन्नसमाप्त एव तनयसाम्राज्यरक्ष्मामहा दीक्षा चेर्वाणि दीक्ष्यणानिजकृते निष्पत्तिमभ्यर्थसः।। नानादानचितांबुसंचलनतः सूर्यात्मजासंगम गंगाया विरचय्य निर्जरपुर भार्यानुयातो गतः श्रीमल्लक्ष्मणसेनभूपतिरतिश्लाघ्यो यदुद्योगतो
निष्पन्नोद्भुतसागरः कृतिरसौ बल्लालभूमीभूजः etc. fol. 9a इति श्रीमहाराजाधिराजनिःशंकसंकरश्रीमदल्लसेनदेवविरचिते श्रीमदद्ध
तार्णवे सूर्याद्भुतावतः० । fol. 15a इति श्रीमद्वल्लालसेनदेवविरचितेद्भुतार्णवे चंद्राद्भुतावतः ३......
fol. 340 इति अद्भुतसागरे बृहस्पत्यद्भुतावतः॥ Ends-fol. 55a (86a)
वराहसंहितायां तु हस्तविसालं कुंडकमधिक्षम्यांधुप्रणनिर्देशः पंचाशत्पल. माढकमनेन मिनुयाजालं पतितं तत्र कुंडे यदि पंचाशत्पलानि पतितानि तदा जलाढकष्टष्टिभूतेति जानीयादित्यर्थः । अत्र प्रवर्षणोत्पातेषु वृष्टिविकारविहिता शांतिः कर्तव्या महाराजनिःशंकशंकरश्रीमद्वल्लालसेनदेवविरचिते श्रीमद्भुत. सागरे प्रवर्षणाद्भुतावतः ॥ ॥ अथतिवृस्थावद्भुतावत्त मन पराशर ॥

Page #25

Vedangas
भतिवर्षणमवर्षणं दुर्भिक्षाय मत्सपुराणविष्णुधर्मोतरयोः भतिवृष्टिरना. वृष्टिरनावृष्टि दुर्भिक्षादिभयं भवेत् आदिशब्देन शत्रुभयग्रहणं तथा च घराह
संहितायां दुर्भिक्षमनाष्टष्टयामतिवृष्टौ क्षुद्रभयं परभयं च बार्हस्पते च References -(1) Mss. — A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :
1,803; il, 2a; iii, 20. See also Dikshit's
Bhar. Jyo. p. 475. B-Descriptive Catalogues:-I.O.Cat.
No. 3104.
अद्भुतसागर
Adbhutasāgara
231 No. 251
1887-91 Size - 13 in. by 51 in. Extent-388+3 leaves; 9 lines to a page; 40 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanāgarl characters; not very
old in appearance; handwriting bold, clear, legible and uniform; borders ruled in triplo red lines and edges in double; red pigment used for marking; yellow pigment used for corrections%3; foll. 189, 190 missing, hence incomplete.
The Ms. contains three af at the beginning. Age- Samvat 1905, Saka 1770. Author - Ballalasenadeva Begins — fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीसरस्वत्यै नमः॥ श्री गुरुभ्यो नमः ॥
आवृत्तानागतातीतसूक्ष्मसाक्षाप्रदर्शकम् ।। etc. fol. 17a महाराजाधिराजनिःशंकशंकरश्रीमद्वल्लालसेनविरचिते श्रीमद्भुतसागरे
सूर्याभुतावतः ॥ fol. 30a इति श्रीमद्वलालसेनदेवविरचिते श्रीमद्भुतसागरे चंद्राद्भुतावतः ॥ : Ends - fol. 390a - .. अद्भुते तु समुत्पन्ने यदि वृष्टिः शिवा भवेत् ॥
समाहाभ्यंतरे ज्ञेयमद्भुतं निष्फलं भवेत् ॥

Page #26

Jyotiga
वटकर्णिकायां ॥ यदि निर्विकारमंभः पर्जन्यस्त्यजमिसप्तरानासु ॥ प्रशममुप
" गच्छति तत्र त्रिविधोत्पातोत्थमपि दैवम् ॥ इति पाकसमयाद्भुतावतः॥ ...... इति श्रीमहाराजाधिराजनिःशंकशंकर श्रीमदल्लालसेनदेवविरचिते श्री. • ... भदभुतसा(ग)रः समाप्तिमगमत् ॥ श्रावणे च शिते पक्षे सप्तम्या रविवासरे।
सं १९०५ शा १७७० । यादृशं पुस्तकं ......... दोषो न दीयते लिखितमिदं
पुस्तकं रामप्रसादपरार्थम् ॥ छ छ छ । References - See No. 801/1884-87.
अर्थदीपिका
Arghadipikā
403 No. 252
1895-98 Size — 12in. by 6 in. Extent -13 leaves 3; 13 lines to a page; 34 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanāgari characters ; handwrit.
ing bold, clear and legible; borders of some folios ruled in double black lines and edges in single; edges of some folios slightly worn out; folios numbered in both margins;
complete. Age - Samvat 1878. Author-KasInātha. Subject-Jyotisa predictions etc. . Begins-fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥ अथ अर्घदीपिका ग्रंथ लिख्यते ॥ अथातः संप्रवक्ष्यामि सारं चाप्रदीपकं
मथितं सर्वग्रंथानि दधिमध्ये घ्रतं यथा १ .. . ऋक्षं राशिग्रहाणां च तिथिवार तथैव च
योगद्वादशराशि च फलं दीपामि निश्चयं २ etc. fol. 2b इति ग्रहनक्षत्रचारफलं ।। Ends - fol. 13a
पौषे स्वमायां यदि मूलभंनो त्वक्षे तृतीया न हि रोहीणी स्यात् रक्षाविधानं श्रवणेन हीनं वीजस्य वापं तु किमर्थ कारयेत् २६

Page #27

Vedangas
.. भाषाढमासे पदि वासवादि पंचक्षकेषु तपते दिनेश
जलं तृणं धान्यरसो फलानि तदाब्दमध्ये क्रमसो वहु स्यात् २७
इति श्रीकाशीनाथभट्टाचार्यकृतं अर्धदीपिकाग्रंथ समाप्त ॥ संवत् १८७८ : मार्गशिर्ष कृष्ण ५ भौमे प्रतिलिपि - टोडामध्ये ब्राह्मण श्रीनारायणेन स्व. पठनायें।
यादृशं पुस्तकं दृष्टवा तादृशं लिषतं मया
यदि शुद्धमशुद्धं वा मम दोषो न दीयते १ शुभं भवत कल्याणमस्तु हरिः॥ राधावल्लभाय नमः This is the only Ms. recorded by Aufrecht in his Catalogus Catalogorum.
अद्भुतसागर
Adbhutasāgara
402 No. 253
1895-98 -Size - 12 in. by 5t in. 'Extent-256 leaves ; 16 lines to a page; 30-35 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgarl characters; not old in
appearance; handwriting somewhat careless but clear and legible; borders of foll. 1-36 ruled in triple red lines and edges in double; red pigment used for marking; edges of
some folios slightly worn out; complete. Age-Samvat 1929%; Saka 1:94. Author - Ballalasena. Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीगुरुभ्यो नमः ॥ भावृत्ताऽनागतातीतसूक्ष्मसाक्षात्प्रदर्शकम् etc.
as in No. 801 | 1884-87. fol. 140 इति श्रीमहाराजाधिराजनिःशंकशंकरश्रीमदल्ला( ल )सेनदेवविरचिते श्री.
___ अद्भुतसागरे सूर्याभुतावतः ॥ fol. 24b इति श्रीमदः अद्भु० चंद्राद्भुतवतः ॥ Ends - fol. 256a
अद्भुते तु समुत्पन्ने यदि वृष्टिः शिवा भवेत् सप्ताहाभ्यंतरे ज्ञेयमद्भुतं निःफलं भवेत्

Page #28

2.14
Jyotira
कर्णिकायां ॥ यदि निर्विकारमंभ पर्जन्यस्त्यजति सप्तरात्रा तु असु - पगच्छति ॥ तत्र त्रिविधोत्पातोत्थमपि दैवं ॥ इति पाकेसमायाद्भुतावर्त्तः ॥ इतिऽद्भुतसागरे समाप्तोयं ग्रंथ ॥ ॥ श्रीकृष्णगोपालः ॥ लीषतं शाकंभरंपुरमध्ये विजपटगीरधारी स्वपठनार्थ मीति मगसर शुद्ध १३ संवत् १९२९ का शाके १७९४ का शुद्ध
On fol. 2560 there are some six verses.
References - See No. 801 / 1884-87.
अर्धकाण्ड
No. 254
Slze - 8f In. by 4 in.
Extent 22 leaves; 11 lines to a page; 30 letters to a line.
Description
Age - Samvat 1875.
Author - Not mentioned.
Subject - Jyotisa.
Begins
-
- Country paper; Devanāgari characters; old in appear • ance; handwriting small but clear, legible and uniform; borders not ruled; edges slightly worn out; complete.
- fol. 1a
॥ श्रीगणेशाय नमः अथ अर्धकांड लिप्यते सरस्वतीं नमस्कृत्य etc.
17
Ardhakānda.. 464
1892-95
Ends - fol. 228
एतैश्च मंडलैर्शात्वा सुखदुःखप्रजोद्भवं शांति कुर्वति धीमंतो वलिपूजाविधानतः पुष्पप्रचुरमाज्ञौधौ । हेमः पुमान् निधिनवं वांछितः फलदो नंद्यादर्धकांडतरुः फला इति श्रीअर्धकांडं समाप्तं सं. १८७५ वैशाख शुक्ल ११

Page #29

Vedangas
अष्टकवर्गसार
Astakavargasara
818 No. 255
1887-91 Size — 107 In. by 44 in. Extent-11 leaves; 10 lines to a page; 30 letters to a line. Description - Country paper; Devanā gari characters; old in appear
ance; handwriting clear and legible but not quite uniform; borders not ruled; edges slightly worn out; fol. 1 missing ; red pigment used for marking; yellow pigment used for
corrections%3; incomplete. ABO LL-Appears to be old. Author-Visvanātha. Subject - Jyotisa; deals with calculation to be made for verifying the
accuracy or otherwise of one's horoscope. Begins — fol. 2a .. .. ग.३ १४ १५च ६ छ ७ ज झ ९ न १० श्चैकादिसंख्यया ॥११२
३ ५तथ७६८ धन १० कादिसंख्यया ॥cretc. ____fol. 44 इत्यष्टवर्गसारे तु विश्वनाथकवीरिते॥
अष्टवर्गोदयाख्योयं वर्ग आयोऽगमत्स्फुटः ॥
इति प्रथमोध्यायः ॥ श्री। ॥ श्री॥ श्री॥ Ends-fol. 12a
बिंदुरेखाफलं खेचराणां पृथक्पाकरिष्टं मयानोक्तमन्यञ्च यत् ॥ .. ग्रंथविस्तारभीत्या सुधीभिः फलं प्राक्तनग्रंथतो वीक्षणीयं बुधैः ॥ १३ ॥ श्रीरामकृष्णात्मजभानुभट्टः पुराणवेदस्मृतिसारचंच॥... तत्सूनुरासीत्कविविश्वनाथश्चकार किंचित्कविताविलासं ॥ १२५॥ सदष्टवर्गार्णवर्मथनोत्थसारामृधीरधिपः पिबंतु।। जन्मातविज्ञानफले सुरत्वं पथस्तु कर्तुर्मतिरेव सम्यक् ॥ १२४ ॥ इत्यष्टवर्गसारेस्मिन् विश्वनाथकवीरिते ॥ .. लमाष्टवर्गनिर्देशः प्रापं पूर्णत्वमष्टमः ॥१५॥
इत्यष्टवर्गसारजातकं ॥ श्रीरास्तु ॥ References-(1) Mss.-A-This is the only Ms. recorded by Aufrecht
in bis Catalogus Catalogorum.
....

Page #30

Jyotişi अष्टोत्तरजातकी
Aștottarajātaki
428 No.256
A 1881-82 Size — 83 In. by 4 in. Extent-7 leaves; 10 lines to a page3; 25 letters to a line... Description - Modern paper with water-marks; Devanagari chara.
cters; new in appearance; handwriting clear, legible and
uniform; borders not riled; incomplete. .. ... ........ Age - A modern copy. Author - Not mentioned. Subject - Jyotisa, Astrology. Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ अथ अष्टोत्तरजातकी लिख्यते ॥ सुर्ये भुक्तिरसाः ९ शशांकतिथयो १५ धात्रीसुते कुंजराः ८... सौम्ये सप्त दशो १७ दिशैव रविजे १० स्यैकोनविंशाः १९ गुरोः॥ राहोर्द्वादश १२ चैकविंशति भृगौ २१ वर्षाणि संस्थापयेत् ॥ भार्दादि त्रितयं रवे गणक क्रूरैस्तु सौम्यैश्चतुः ।" दशाफलं गुण्यदशाफलेन भार्ग हरे कुंजरपूर्णचंद्रेः १०८
शेषा इता द्वादशत्रिंशषष्टयदशाफलं जन्म शुभाशुनां ॥२॥ etc. Ends-fol. 7a
अथाष्टवर्गः॥ यत्र स्थितः शीतकरो नराणां स्थाजन्मराशिं तमुदाहरंति ॥ यथा तथा येषु.खगा-सलग्ना :स्थिता न ते सप्त कुतो भवंति ॥ १ ॥ आरद्रादिचतुष्कस्य रविश्चंद्रो मघात्रिके। भहिर्बुध्न्यचतुष्कस्य मैत्रत्रयपतिर्बुधः ॥४॥ पूर्वाषाढाचतुष्कस्य शनिरीज्यो वसुत्रिके । महिर्बुध्न्यचतुष्कस्य राहुः शुक्रोग्निभत्रये ॥२॥
सौम्ये त्रीणि ॥ क्रूरे चत्वारि मानं ॥ - सूर्ये षट् ६ तिथय १५ श्चंद्रे भौमेष्टो ८ त्यष्टयो १७ बुधे ॥ मंदे दश १० गुरौ गोब्जा १९ राहौ सूर्या १२ सिते विकृत् ११॥

Page #31

Vedangas
___ अंतर्दशा । युगबाणहृतं स्फुटमायुभवत्यनलादिहतं रमशाः संतमाः॥
कु भृतादिहतं दलितेन युतं च बुजीकवयो विदशापतयः॥१॥
आयप्रश्नप्रन्थ
Ayaprasnagrantha
873 No. 257
1886-92 Size -133 in. by 6 in. Extent - 4 leaves ; 8 lines to a page ; 35-40 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanāgari characters; hand.
writing bold clear, and logible ; complete. Age-Not very old. Author-Vighnaraja. Subject-An astrological treatise. Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ भूतं भविष्यत्प्रश्चश्व विज्ञातुं ज्योतिष कृतं भायप्रश्नमिदं ग्रंथं चमत्कृतकरं परम् १ उच्चारितनामाद्यक्षरवशतो ज्ञात्वाऽकारादिवगः
कृत्वा ध्वजादय आयाः कल्पनीयाः ततस्तेभ्यश्च फलं कल्पनीयम् २ etc. Ends-fol. 40
अथ ध्वजादिस्वामिनः ध्वजे सूर्यश्च विज्ञेयो धूने भौमस्तथैव च सिंहे शुक्रश्च विज्ञेयः श्वाने सौम्यस्तथैव च ५४ वृषे गुरुश्च विज्ञेयो खरे सूर्यसुतस्तथा गजे ध्वांझे च चंद्रश्च नायाधिपतयः स्मृताः ५५ प्रभप्राप्तमिदं ग्रंथं विघ्नराजेन निर्मितं वाग्देव इमं पंक्त्या त्वत्प्रसादात्करोम्यहम् ५६ इति श्रीभायप्रश्भग्रंथं समातम् ॥ श्री ॥

Page #32

507
Jyotiņa आयुयोदाहरण
Ayurdāyodābaraņa No. 258
1899-1915 Size — 114 in. by 44 in. Extent - 10+1-11 leaves; 9 lines to a page; 45-48 letters to a line. Description — Thick country paper ; Devanāgarl characters ; not very
old in appearance; handwriting clear, legible and, uniform ; extremely moth-eaten just in the centre of folios; complete.
At the end of the Ms. there is a stray leaf. Another name for
this work appear to be आयुरुदाहरण. Age-Does not appear to be very old. Author-Subramhanya (?), son of Nilakantha. Subject — Jyotiņa, astrology, according to Jaiminisūtra. Begins - fol. 16
श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीमन्मातंडभैरवाय नमः॥ मथायुर्दाहोदाह(र)णं॥ अथ श्रीमज्जैमिनीजातकानुसारेणायुयादिफलविचारः क्रियते ॥
स्वस्ति श्रीमन्नृपशालिवाहनशके १६७८ धातृसंवत्सरे चैत्र शुद्ध १४ बुधवासरे उदयात् गतघटी ३पलानि ५८ तत्समये वृषलग्नोदये जन्मकाको
विद्यते ॥ etc. Ends - fol. 100
तत्र विदशाघव्यादि ८/२० तेन गते वयसि वर्षादौ ७४ । ३ । १४ । १८१४४ शके १७५२ भाषाढ वद्य १३ उदयात् गतघटयः १२ । १८ परलोका. वाप्तिः प्रतिभाति ॥ ..
इत्यायुयोदाहरण ॥ . सुब्रमण्यो नैलकंठि जैमिनिप्रोक्तजातके ॥ . . . ____आयुयोदाहरणं बालन्युप्तत्तये करोत् ॥
॥ श्री सांबसदाशिवार्पणमस्तु
Then follows a stray leaf. __beginning :- श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीस्वामिकार्तिकाय नमः॥
श्रीकामाक्षीदेव्यै नमः ।...तर्दशानयनं ।। अत्र त्रैराशिकं etc. end :- एवं वृद्धिमतांतर्दशा साध्या ॥ श्रीकामाक्षीदेव्यै नमः ॥ श्रीस्वामिकार्तिकाय
नमः॥ ॥छ।

Page #33

21
Vedängas
अथ सव्यकालचक्रं भथापसव्यकालचक्रं ॥
References- (1)
Mss. -A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum:
1,52b.
5
1860-70
a
.
आर्यभटसिद्धान्त (लघु) Aryabhatasiddhanta ( laghu) :
No. 259 Size-88 in. by5g in. Extent-46 leaves ; 11 lines to a page ; 22-25 letters to a line. Description-Modern paper with watermarks; Devanagari characters%3B
new in appearance; handwriting clear, legible and uniform; folios numbered in both margins.
The Ms. contains 1-18 Adhikāras. Age - modern. Author - Aryabhatta. Subject -Jyotisa. Begins - fol. 1b
श्रीगणेशाय नमः लध्वयंसिद्धांत लिख्यते
विचिधखगागमपाटी कुट्टकबीजादि दृष्टशास्त्रेण . . . आर्यभट्टेन क्रियते सिद्धांतो रुचिर आर्याभिः १
रूपात्कटपयपूर्वा वर्णावर्ण । क्रमागबत्यकाः . .
म्नौशून्यं प्रथमार्थे पाछेदे ... स्तृतीयार्थे २ etc. fol. 6a इति श्रीमदाचार्याभट्टस्य ऋतौ भाभिधाख्ये महासिद्धांतेमध्यगतिर्नाम
प्रथमाधिकारः १ fol. 7a इत्यार्यभट्टसिद्धांते पाराशर्यमांतराधिकारो द्वितीयः Ends - fol. 46b
तद्गुण्यगुणकहतियुतितुल्ये गुणनोद्भवेत्स्फुट गुणनं ॥ छेउछेदकधाते शेषयुतो यो भवेदकः ॥ ६८ ॥ तेन समाने भाज्ये स्पृष्टं लब्धं तथा शेष । बगैंक्ये पदयुतिकृति शेषैक्यसमे स्फुटौ स्वपरबगौ ॥ ६९ ॥
प

Page #34

Jyotiga घनयोगसमे घनपदे सधनैक्ये शेषे कौ तौ च ॥ एवं गुणकादीनां शधनीकेयं सुखोपायः॥७॥ इत्यार्यभष्टाख्ये महासिद्धांते गोलाध्याये कुट्टकारधिकारो नामोष्टदशः॥
समाप्तोयं लध्वार्यभट्टसिद्धांतः ॥ १॥ References-(1) Mss.-A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :
i,536; iii, 120. B-Descriptive Catalogues :- Oxf. Cat. No.
770. . (2) Printed Editions :- Published with commentaries.
859 ,
आर्यभटसिद्धान्त
Aryabhatasiddhānta No. 260
1887-91 Size -9Fin. by 41 in. Extent — 5 leaves; 11 lines to a page ; 42 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear,
ance; handwriting clear, legible and uniform; edges slightly • worn out; foll. 1and 2 missing; the Ms. contains गणितपाद,
. कालक्रियापाद and गोलपाद; incomplete: Age-- Appears to be old. Author-Aryabhatta. Subject-Jyotisa. Begins — abruptly on fol. 3a
............स्वरूपाई ॥२०॥ एकोत्तराद्युपचितैर्गच्छान्येकोत्तरत्रिसंवर्गः॥
षडयुक्तः साशीतिमघनः सैकपदघनो विमूलो वा ॥२१॥ fol. 3a इति गणितपादः॥
fol. 44 इति कालक्रियापादः Ends-fol. 6a
सदसदानसमुद्रात्समुद्धृतदेवताप्रसादेन ॥ तश्दानोत्तमरत्नं मया निबद्धं स्वमतिना ।। ४९ ॥

Page #35

Vedāngas
आर्यभटीयं नानापूर्व स्वायंभुवं सदा नित्वं ॥ सुकृतायुषोः प्रणाशः कुरुते प्रतिकुंचकयोस्य ॥५०॥
इति श्रीमदाचार्यभटरचिते सिद्धांते गोलपादऽस्तृतीयः॥ श्रीरस्तु ॥ References -(1) Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :
1,536; ii, 100%; iii. 12b. B-Descriptive Catalogues :- R. Mitra Notices No. 143; Webers Cat. of Berlin
Mss. No. 834; I.O. Cat. Nos. 2767 and 6263-73.
आर्यभटसिद्धान्त
Aryabhatasiddhānta with टीका
with Commentary भटदीपिका
Bhatadipikā
848 No.261
1891-95 Size — 7 in. by 11 in. Extent - 106 leaves ; 20 lines to a page: 20-25 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; new in appear.
ance%3; handwriting clear, and legible but not quite uniforms written on one side ; the text is followed by the Commentary; white chalk and yellow pigment used for corrections; both the Text and the Commentary complete; index given at the.
end. Age-Appears to be a new copy. Author of the Text-Aryabhatta.
.. of the Comm. - Paramādiśvara. Subject-Jyotisa. Begins (Text)-fol. 1
प्रणिपत्यैकमनेक कं सत्यां देवतां परं ब्रह्म ।
भार्यभटस्त्रीणि गदति गणितं कालक्रियां गोल etc. Begins (Comm.)- fol.1
॥श्रीगणेशाय नमः॥

Page #36

Jyotiga
यतेजः प्रेरयेत् प्रज्ञां सर्वस्य शशिभूषणं । मृगटङ्काभयेष्टाङ्कः त्रिनेत्रन्तमुपास्महे ॥ लीलावती भास्करीयं लघु चान्यच्च मानसं । व्याख्यातं शिष्यबोधार्थं येन प्राक्तेन चाधुना ॥
तन्त्रस्यार्यभटीयस्य व्याख्याल्पा क्रियते मया परमादीश्वराख्येन नाम्नात्र भटदीपिका ॥
Bads ( Text ) - fol. 100b
94
तत्रायमाचार्य आर्यभटो विघ्नोपशमनार्थं स्वेष्टदेवतानमस्कारं प्रतिपाच वस्तुकथनश्चार्यरूपया करोति etc.
104509
सदसज्ज्ञानसमुद्रात् समुद्धृतं देवताप्रसादेन । सज्ज्ञानोत्तमरत्नं मया निमग्नं स्वमतिना वा ॥ ४९ ॥
आर्यभटीयं नाम्ना पूर्व स्वायंभुवं सदा सद्यत् । सुकृतायुषोः प्रणाशं कुरुते प्रतिकम्चुकं योऽस्य ॥ ५० ॥ -
परमादीश्वराख्येन कृतेयं भटदीपिका ।
प्रदीप्यतां सदा ज्योतिश्शास्त्रज्ञानां हृदालये ॥
इति भटदीपिकायां गोलपादः इत्यार्यभटीयं समाप्तं
Ends (Comm.)
25
- fol. 100
पूर्वमा दिकाले यज्जोतिश्शास्त्रं वेदात्समुद्धृत्य ग्रन्थेन लोके प्रकाशितमासीत् सदा सर्वदा सद्भूतं तदेव मया नाम्नार्यभटीयमिति तन्त्रं प्रकाशितं । अस्य शास्त्रस्य यः प्रतिकञ्चुकं कुरुते । दषोत्पादनेन तिरस्करणमित्यर्थः । तस्य सुकृतायुषोः प्रणाशस्स्यात् ॥
शास्त्रोदितैः ... वांशैश्च तासामुदवलनं मध्यलनमस्तकप्रञ्च सम्यग्ज्ञात्वा पुनरर्कस्यार्धास्तमये घटिकायन्त्रं संस्थाप्य तेन कृत्तिकादीनां ... येन कालेन विशे... प्रतिकम्न्युकोपोऽस्य ।
इति पठनीयम् दीपिकाव्याख्याया व्याकरणविरुद्धत्वात् ।
References – (1) Mss. -A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :iii, 128.
B-Descriptive Catalogues :- I. O. Cat. Nos. 6271-72. A. C. Burnell remarks Para• madisvra is the same as Paramesvara, commentator on the Suryasiddhanta and on Bhaskara and author of various

Page #37

Vedāngas
works... His commentary is included in Kern's ed. of the Aryabhatiya." (I.O.
Cat. No.6272). (2) Printed Editions :- Ed. by Dr. H. Kern (Leiden,
1874)
,
875
,
इष्टदपणोदाहरण
Istadarpaņodāharaña No. 262 Size — 107 in. by 5 in. Extent — 8 leaves; 12 lines to a page; 30-35 letters to a line. Description - Thick.country paper; Devanagari characters; hand
writing clear, legible and uniform; borders ruled in doublo red lines and edges in single; white chalk used for correc
tions; complete. Age - Appears to be old. Author - Miśra Nandarāma. Subject — Udabarapa on the Iștadarpaņa by the author himself. Begins -61. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥ नत्वा श्रीमद्विरिधरं करोमि विदुषां मुदे ॥ ..
स्वोकजन्मेष्टसंगुद्धिपद्यानां समुदाहृतिं ॥१॥ अथ निर्विघ्नसमाप्त्यर्थं मंगलमाचरनेतत्प्रामाण्यमाह॥
श्रीमद्रजजनवल्लभचरणसरोज प्रणम्याह॥
जन्मेष्टकालशुद्धिं यवनैरुदितां निबध्नामि ॥१॥ .. Ends - fol. 81
पृष्टस्थाप्रस्थितयोः क्रमतस्तत्स्याजनुर्लभ । तेन फुटोवगम्यो जनिकाल इदं च यवनोक्तिरिति । तत्र तु बहुसंमतत्वात्पूर्वोत्तरीतिरेव साध्वी ॥१८॥ इष्टवर्पणमेतन्मे सोदहरणमीरितं ।। निजानुजप्रार्थितेन दंताप्टेब्दमाधवे ॥१॥

Page #38

jyotiga इति श्रीमिभनंदरामविरचितं स्वकृतस्येष्टदर्पणस्योदाहरणसंपूर्ण ॥ -
इएशोधन
Iştaśodhana
509 No.263
1899-1915 Siz0-60 In. by43 in. Extent - 8 leaves ; 13 lines to a page ; 25 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters: not very old in
appearance%3 handwriting clear, legible and uniform; borders
ruled in double red lines%3 complete. Age - Not very old. Author - Not mentioned. Subject - Jyotişa, astrology. Begins-fol. 1a
श्रीगणेशाय नमः॥ नमस्कृत्य गुरो श्रीमत्पादपमं शुभप्रद निशेकाध्यायविवृतिध्रुवबोधाय लिख्यते ।
यवनमतविसंवादि पूर्व पूर्वं कृतं म्याख्यमवलोक्य
तबिरसनाय ग्रंथा जनसुगमपदैरादित एव व्याख्यानमारभ्यते २ etc. Ends-fol. 8a
एवं कृते जन्म शसांकतुल्यं माधानलग्ने जनिलमस्तुल्य निषेकचंद्रोपि तदावगम्य स्फुटान् निशेकान् स्फुटजन्मकालेति १ भगतस्य मिजगेहमध्यरे गौरवं प्रकुरुते गुणान्वित मोनमाश्रितवतेस्य मालये भार्गवाय ददौ गुरूरूज्यत १ . ईष्टसोधन संपूर्ण
इष्टशोधन with टीका
Istasodhana with Commentary
404 1895-98
No.264
Size -81n. by 5t in.

Page #39

28
Vedangas
Extent - 2 leaves; 12–13 lines to a page ; 25-35 letters to a lino.
Description-Country paper3B Devanagari characters; old in appear.
ance; handwriting clear, legible and uniform; Text in the middle with the Commentary above and below it; yellow pigment used for corrections; complete.
Ago - Appears to be old. Author of the Text- Amarasimha, son of Kumarasimha.
of the Comm. - Not mentioned.
Subject -Jyotisa, Astrology and horoscopy
Begins (Text)- fol. 10
विज्ञायते ज्ञानभिनपुंसां शुभाशुभं जन्मफलं विलनात् तदुच्यते जातकनायकोक्तुं विशेषकालादिह तस्य शुद्धिः १
लप्नांशगे ज्वे गुणतारकाणि २७३ गजेषु नेत्राणि २५८ मंदांशगे च रंध्राध्वनोहस्तिगजेक्षणानि २८८ दिनानि बाल किल मातृकुक्षौ २ etc.
Begins (Comm.)-fol. 1a
॥श्रीगणेशाय नमः ॥ विज्ञायतेति ज्ञातिभिर्लमात् पुरुषाणां शुभाशुभ जन्मफलं ज्ञायते तस्माद. कारणादस्य जन्मलग्नशुद्धिः ताजकमायकोकानि निषककालादर्भक स्थितिकाला. दुच्यते । लग्नेति भाधानलम यादशं राश्यादि यस्मिवंशक वर्तते पमिशेदो गुणतारकाणि २७३ दिनानि मातृकुक्षौ बालस्थितिः etc.
Ends (Text) - fol. 20
भाधानलममपि पूर्वमवेक्ष्य सम्यक् तत्कालखेचरयुतं सुधिया समूझ ॥
मादिभावफलमत्र च वक्षमाण . जन्मोक्ततुल्यमय निश्चयमस्य कुर्यात् ॥ ८॥ इति कुमारसिंहात्मज-अमरसिंहविरचिते ईष्टशोधन संपूर्ण ॥ .
:

Page #40

Jyotiga Endi (Comm.)-fal. 2b ... "माधानलग्नमिति । एवमुक्तप्रकारेणाधानलनं निश्रित्याधानकापि महात
भावांना प्रशाध्य जन्मोतफलवत् सर्व फर्क विचारणीयं ८ . इति इष्टशोधन संपूर्ण ॥
उडुदायप्रदीप or
Uļudāyapradipa or 'पाराशरीपद्धति
Pārāśaripaddhati No. 265.
192
1883-84 Size - 11} in, by 5} in. Batent - 2 leaves ; 12 lipes to a page; 34 lotters to a tine...
Description - Thin country paper; Devanagari characters; oldin
appearance; handwriting clear, legible and uniform; yellow pigment used for corrections ; borders ruled in double red
lines ; left-hand edges slightly moth-eaten; complete: Age — Appears to be old. Author - Not mentioned. Subject -Jyotisa. Begins-fol. 10
॥श्रीमणेशाय नमः॥ सिद्धांतमोपनिषदं शुद्धांतं परमेष्टिनः । शोणाघरमहः किंचिद्वीणाधरमुपास्महे ॥१॥ फलानि नक्षत्रदशाप्रकारेण विवृण्महे ॥
उडदायप्रदीपाख्यं कुर्मों दैवविदां मुदे ॥२॥ Bnds - fol. 2a
परस्परदशायां स्वभुक्तौ सूर्यजभार्गवौ ॥ व्यत्ययेन विशेषेण प्रविशेतां शुभाएमं ॥१९॥ कर्मलमाधिनेताराव्यन्योन्याश्रयसंस्थिती राजजोगाविति प्रोक्ता बिक्यातो विजयी भवेत् ॥४०॥..... इति श्रीपाराशरीपद्धति समासाः॥
-
-
-

Page #41

405
Vedáñgås उड्डुदायप्रदीप or
Uļudāyapradipa or i पाराशरीहोरा
Pārāśarihorā No. 266
1895-98 Size - 64 in. by 4f in. Extent - 4 leaves; 9 lines to a page ; 25 letters to a line. Description - Modern paper with watermarks; Devanāgari characters;
new in appearance%3; handwriting clear, legible and uniform;
borders not ruled, fol. 3 slightly torn; complete. Age - A modern copy. Author - Not mentioned. Subject — Jyotişa. Begins -- fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ सिद्धांतमोपनिषदं शुद्धांत परमेष्टिनः॥ शोणाधर महः किंचित्वीणाधरमुपास्मये ॥१॥ फलानि नक्षत्रदशाप्रकारेण विवृण्महे ॥ .. उडुदायप्रदीपाख्यं कूर्मो दैवविदां मुदे ॥ २ ॥ वयं पाराशरी होरामनुश्रित्य यथामति ॥ बुधैर्भावादिभिः सर्वं ज्ञेया सामान्यशास्त्रतः॥
एतच्छास्त्रानुसारेण संज्ञां बेमो विशेषतः ॥ ३॥ etc. Ends - fol. 40
धर्मकर्माधिनेतारौ भन्न्योन्याश्रयसंस्थितै . . राजयोगाविति प्रोकं विख्यातौ विजयी भवेत् ॥४१॥ अल्पायुर्दिननाथस्य शत्रौ लमाधिपे यदा॥ समत्वे मध्यमायु स्यात् मित्रे दीर्घायुरादिशेत् ॥ ४२।
इति उडदाप्रदीपाख्यं ग्रंथसमाप्तम् ॥ १॥ . .
रामाय नमः ॥ गोविंद नमः॥ .......... References-(1) Mss. -A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :
i; 62b; ii, 124,1900%; iii, 14b.

Page #42

Jyoniga,
उडदाबप्रदीप
Ududāyapradipa with टीका
with Commentary
510 No. 267
1899-1915 Size — 84 In. by 5 in. Extent -11 leaves 3 3-4 lines to a page; 20-22 letters to a line. (Text)
___ , 9-10 , , , 25 ...... (Comm.) Description - Country paper; Devapāgarl characters; not very old in
appearance ; handwriting clear, and legible; text in the middle with the commentary above and below it; borders
ruled in triple red lines; yellow pigment used for corrections; ... occasional marginal notes. Age-Sake 1736. Author ot.the Text- Not mentioned.
» of the Comm. - Not mentioned. Begins (Text)-fol. 1b
:. सिद्धांतमोपनिषदं सिद्धांत परमेष्टिनः।।... ' (.. शोणाधरं महत्किचिद्वीणाधरमुपास्महे ॥१॥ etc. Besins ( Comm.) - fol. 18 ४ . ..... श्रीगणेशाय नमः॥ 11..श्रीगजास्य नमस्कृत्य सिद्धिबुद्धिप्रदायकं ॥
. पाराशरीजातकस्य टोका चाक्रीयते मया ॥१॥
क्षत्रान्वये विष्णुदासस्तेनाहं प्रार्थितः किल ॥.. पाराशरीजातकस्य टीकां कृत्वा ममार्पय ॥२॥ गूढार्थान्प्रकटीकृत्य सशेष सुखबोधकृत् ॥
पाराशरीजातकस्य टीका चालिख्यते मया ॥ etc." Ends (Text)-fol. 110 .::. .....
धर्मलमाधिने तारावन्योन्याश्रयतस्थिती। -- ... .
राजयोगाविति प्रोक्तौ विख्यातो विजयी भवेत् ॥ १४...! .
इति श्रीपाराशरीजातके उडुदायप्रदीपाख्यो ग्रंथ समाप्तिमगमत् ॥ Ends (Comm.)- fol. 110 ..
... धर्मलनाधिनेतारौ नवमाधिलमेशौ ........

Page #43

Vodigas भन्योन्याश्रयसंस्थितौ धर्माधिपो लगे लमेशो धर्मभावे माजयोकः । .... मानवो विख्यातो विजयी च भवेत् ॥१४॥
पाराशरीजातकस्य व्याख्यानं तु मया कृतं ॥ श्रीविष्णुदासस्य मुदे परमाद्यसुखेन च ॥
इति उडदायप्रदीपस्य टीका समाप्तं ॥ कृष्णार्पणमस्तु ॥ शके १७३६ भावनामसंवत्सरे पौषराखनवम्यां गुरु . वासरे पुण्यप्रांमे मध्यरात्रौ ग्रंथोयं समाप्तः ॥ अयं जोतिषोपनामकदिनकरण लिखितः ॥ तस्यायं ग्रंथः । स्वार्थ परार्थ च ॥ छ ॥ छ ।
“हुदायप्रदीप or
Ududāyapradipa or पाराशरीजातक with
Pārāsarijātaká with व्याख्यान
Commentary
1 788... No. 268
1883-84 Size --- 84 In. by 4 in. Extent- 11 leaves ; 2-3 lines to a page; 25-30 letters to a line. (Text) ___ 6-8 , , , 35
, (Comm.) Description-Country paper: Devanagari characters; not very old
appearance ; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in triple red lines ; red pigment used for marking the portion ; yellow pigment for corrections ; folios numbered in both margins; text in the middle with the commentary above and below it; complete. There are beautiful designs on fol, 1a and on the last folio. Same as No. 510 / 1899-1915.
AE-Not very old.
Author of the Text - Not mentioned.
n of the Comm. -Not mentioned...
Subject-Jyotisa..
Begins (Text') – fol. ja
सिद्धांतमोपनिषदं सिद्धांतपरमेष्ठिनः ॥ शोणाधरंमहः किंचिद्वीणाधरमुपास्महे ॥१॥

Page #44

Jyotiga
वयं पाराशरीहोरामनुसृत्य यथामति ॥ उडुदायप्रदीपाख्यं कुो दैवविदां मुदे ॥२॥etc.
Begins ( Comm.) - fol. 1a
श्रीगणेशाय नमः॥ श्रीगजास्यं नमस्कृत्य सिधिबुद्धिप्रदायकं ॥ पाराशरीजातकस्य टीका च क्रीयते मया ॥१॥ क्षेत्रान्वये विष्णुदास तेनाहं प्रार्थितः किल ॥ पाराशरीजातकस्य टीका कृत्वा ममार्ण्य च ॥२॥ गूढार्थान्प्रकटीकृत्य शेषं च सुखबोधकृत् ॥ पाराशरीजातकस्य टीका च लिख्यते मया ॥३॥etc.
Ends (Text)-fol. 110
कर्मलनाधिनेतारावन्योन्याश्रयसंस्थितौ ॥ राजयोगाविति प्रोक्तं विख्यातो विजयी भवेत् ॥ ४२ ॥ धर्मकर्माधिनेतारावम्योन्याश्रयसंस्थितौ ॥ राजयोगाविति प्रोक्तं विख्यातो विजयी भवेत् ॥ ४६॥
Ends (Comm.)-fol. 11a
धर्मकर्मेती॥ धर्मकर्माधिनेतारौ भन्योन्याश्रयसंस्थितौ ॥ नवमाधिपो लमेशो धर्ममावे चेत् राजयोगः ॥ मानवो विख्यातो विजयीभवेत् ॥ १३ ॥
इति पाराशरीजातके ॥ उडुदायप्रदोपव्याख्यानं समातं ॥ इति दशाध्यायः॥ पाराशरीजातकस्य व्याख्यानं तु मयाकृतं ॥ श्रीविष्णुदासस्य मुदे परमाद्यसुखेन च ॥ ६९ ॥ चंद्रलमाधिपो यत्र तत्रिकोणमथापि वा।
गरोत्रिकोणे केंद्रे वा जन्मलग्नं न संशयः ॥१॥ सूर्यभादस्त ७ मिहिरा १२ घन १७ सिद्ध २४ भलमम ॥६॥
यामद्वये द्वये याते भवेल्लमस्य निश्चयः॥ अंबरं वेदकल्पोक्तं यस्य पुंसश्च विद्यते ॥ साक्षाविज्ञमाणिक्यं द्विजानां पावनं परं॥ ज्योतिषार्णवसंभूतग्रंथोयं कौस्तुभोमणिः॥ धृत्वा विष्णुर्गले चैनं भूषणाधिक्यमाप्नुयात् ॥३॥ The follow three Koştakas.

Page #45

Vedangas
उडुदायप्रदीप or
Ududāyapradipa or पाराशरीहोरा with टीका Parasarihora with Commentary
876 No. 269
1886-92 Size - 123 in. by 5g in. Extent-26 leaves%3; 10-11 lines to a page3; 35-40 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgarl characters ; not very old in
appearance%3handwriting bold, clear and legible; red pigment used for marking the portion and yellow pigment used for
corrections; complete. Age-Sake 1789. Author of the Text- Venkatesa.
of the Comm. - Lakşmipati. Subject — A commentary on the Uļudāyapradipa of Venkatesa. Begins (Text) - fol. 16
सिद्धांतमौपनिषदं etc. as in No. 141 / A1883-84. Begins (Comm.)-fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥ श्रीमतिमान् प्रणम्य भत्त्या सहृददाहृत्कमलप्रकाशहेतोः॥
उडुदायोत्थफलप्रदीपटीका क्रियते सजनरंजनी मयैषा ॥१॥etc. Ends (Text) - fol. 260
कर्मलग्नाधिनेतारावन्योन्याश्रयसंस्थितौ ॥ राजयोगाविति प्रोक्तं विख्यातो विजयी भवेत् ॥ ११ ॥ धर्मकर्माधिनेतारावन्योन्याश्रयसंस्थितौ ॥
राजयोगाविति प्रोक्तं विख्यातो विजयी भवेत् ॥ ४२ ॥ Ends (Comm.)-fol. 26a
कान्यकुब्दजे विषये पैतियाऽख्यप्रगाशंके श्रौतस्मातक्रियोपेतखोरियामनिवासिना ॥१॥ पाराडे इत्युनाम्ना श्रीभारद्वाजसगोत्रिणा नेपालाधीशराजेंद्रविक्कप्रार्थितांघ्रिणा ॥२॥ कृष्णानंदात्मजेनेयं लक्ष्मीपतिद्विजन्मना ॥ कृता सम्योडुदायस्य टीका सजनरंजनी ॥ ३ ॥

Page #46

jyotiga
वाजपेयीकुलोद्भूतरामचंद्राज्ञया मुदा प्रीयतामनया श्रीमान् विश्वेशो भगवान्स्वयं ॥४॥ योडुदायप्रदीपाख्यटीका सजनरंजनी
तस्याः पूर्तिमगादायाध्यायव्याख्यां सुनिर्मलाम् ॥१॥ इत्युडदायप्रदीपटीका यथामति लिख्यिता समा॥ संवत् १९२४ शके १७८९ तत्र आश्विनमासे कृष्णपक्षे २ चंद्रवासरे ॥ लिप्यकृतं मंगलब्राह्मण
स्वयं फठेत्. References-(1) Mss.-A-AufrechtirCatalogus Catalogorum :
ii 12a; 1906. B-Descriptive Catalogues :- Cf. Ulwar Mss.
Cat. No. 1839, Extract No. 516.
उडुदायप्रदीप also called Ududayapradipa also called पाराशरीहोरा with टीका Parasarihora with Commentary .
141 No. 270
A1883-84 Size - 111 in, by 5} in. Extent-9leaves%3 10-11 lines to a page%3; 30-35 letters to a line. Description-Country paper%3 Devanagari characters%3 old in appear
ance; bandwriting bold, clear and legible ; Text in the middle with the Commentary above and below it; yellow pigment cccasionally used for corrections; edges slightly worn out; red ink used for colophons; both the Text and the Commen
tary complete. Age-Samvat 1880. Author of the Text-Not mentioned.
, of the Comm.-Not mentioned. Subject - An anonymous commentary on the Ududāyapradipa ascri
bed to Venkateśa Yajbanārāyaṇa. Beglos (Text) - fol. 10
ॐ श्रीगणेशाय नमः ॥ ॐ सिद्धान्तमौपनिषदं शुद्धांत परमेष्टिनः शोणाधरं महा किचिद्वीणाधरमुपास्महे १

Page #47

36
Vedangas
फलानि नक्षत्रदशाप्रकारेण विवृरामहे ॥ उडदीयं प्रदीपाख्यं कूर्मो दैवविदां महे २ वयं पाराशरहोरा मनुश्रित्य यथामतिः बुधैर्भावादिभिः सर्वैज्ञेया सामान्यशास्त्रतः ३ etc.
Begins (Comm.)- fol. 16
ॐ श्रीगणेशाय नमः ॐ श्रीगुरवे नमः
ॐ सिद्धान्तमिति ॐ वीणाधरं किंचित्महः अर्थात्सस्वती रूपत्तेजः सरस्वतीति यावत् तस्या एव वीणाधारित्वात् ॥ उपास्महे भजामः किं भूतं भोपनिषदं सिद्धान्ताम् उपनिषद्ब्रह्मभागप्रतिपाद्यं सिद्धान्तस्वरूपम् etc.
Bnds (Text ) - fol. 9a
धर्मेतिधर्मे
लग्नाधनेतारौ अन्योन्याश्रयसंस्थितौ
राजयोगमिति प्रोक्तं विख्यतो विजयी भवेत् ४०
धर्मकर्माधिनेतारावन्योन्याश्रयसंस्थितौ
राजयोगमिति प्रोक्तं विख्याते विजयी भवेत् ४१
प्रतिलग्नात्समा भिज्ञपूर्वोदिष्टा विसेद्विजः तत्तद्रहस्वरूपाणि ब्रह्मेणैव विवृरामहे ४२
इति पराशरहो ( रा ) संपूर्णम् शुभं भूयात् दीर्घायुः ॥
Ends ( Comm.) - fol. 9a
ॐ नमो विघ्ननाथाय ग्रहभुक्तिसमाहितास्तिथयो ध्रुवः कराओोधुविऽसुभुक्ते ध्रुवः स्यादराम्रो विधुनेत्रनिधो भृगुस्यात् ध्रुवांकेन हीनस्ततो शौरिराहुबुधे ज्यक्रमात्स्युः प्रभक्तेखमासः ध्रुवहीनो गुरोरद्ध भौमकेतुस्तथो रविः फलानि प्रवेद
शास्वा ग्रहभुक्तनुसारतः ४२
इति श्रीपराशरी उपनिषद समाप्तः संवत् १८८० पौषमासे शुक्लपक्षे पंचम्यां भौमवासरे संपूर्ण दीर्घायुः चिरं जीवतु ॥
उदायप्रदीप or पाराशरीपद्धति with टीका
No. 271
Slze - 82 in by 4g in.
Uḍudayapradipa or Pārāśaripaddhati with Commentary.
538 1875-76

Page #48

jyotişa Éxtent - 10 leaves ; 3 lines to a page ; 20-22 letters to a line (Text)
8 , , 25-28 , " (Comm.) Description-Country paper; Devanagari characters; not old in
appearance%3; handwriting of the Text bold, clear and uniform% of the Comm. small, legible and uniform ; text in the middle and the comm. above and below it; the text contains alto.
gether 41 verses%3; both text and the commentary complete. Age-Samivat 1906. .
Author of the Text-Parasara.
., of the Comm. - Not mentioned. Subject - Jyotisa. Begins - (Text) fol. 10
श्रीगणेशाय नमः सिद्धांतमौपनिषदं शुद्धांतं परमेष्टिनः शोणाधरं महः किंचिद्वीणाधरमुपास्महे १ फलानि नक्षत्रदशाप्रकारेण विवृरामहे उडुदायप्रदीपाख्यं कूर्मो दैवविदा मुदे २ वयं पारासरीहोरामनुश्रुत्य यथामति
बुधैर्भावादिभि सवै ज्ञेया सामान्यशास्त्रातः ३ etc. Begins (Comm.)-fol. 10
श्रीगणेशायनमः __सिद्धांतमिति वीणाधरं किंचिन्महः अर्थात्सरस्वतीरूपं तेजः सरस्वतीति
यावत् तस्या एवं वीणाधारित्वात् उपास्महे भजामः etc. Ends ( Text ) – fol. 100
कर्मधर्माधिनतारोवन्योन्याश्रयसंस्थितौ राजयोगाविति प्रोक्तं विख्यातो विनयी भवेत् ४० धर्मकर्माधिनेतारोवन्योन्याश्रयसंस्थिती
राजयोगाविति प्रोक्तं विख्यातो विजयी भवेत् ४१
इति Bnds (Comm.)-fol. 100
धर्मेति धर्मकर्माभिनेतारो भाग्यराज्याधिपौ अन्योन्याश्रयसंस्थितौ घेत भाग्याधिपः राज्यस्थाने राज्याधिपः भाग्यस्थाने स्थितौ चेतौ राजयोगाविति प्रोक्तं विख्यातः विजयी भवेत् नराणामिति शेषः ४१

Page #49

Vedangas
इति श्रीपाराशरीपद्धत संपूर्णम् संवत् १९०६ जेष्ट शक्ल ३ भृगौ वासरे लिषतं उदयलाल विलालावासी गोहंगी काहालवासी स्वाईजपूरका पोतडीमधे लिषतं पठनार्थ शुभं भवतु ॥ श्री। श्री।
उडुदायप्रदीप or
Ududāyapradīpa or पाराशरीजातक
Pārāśarijātaka with टीका
with Commentary
874 No. 272
1891-95 Size -- 107 in. by 57 in. Extept - 10 leaves: 10-11 lines to a page; 20-30 letters to a line. Description-Thick country paper; Devanagari characters; old in
appearance%3handwriting of the text bold, of the comm. small, clear and legible; borders ruled in triple red lines and edges in single ; left-hand edges worn out; folios numbered in both morgins; text in the middle with the commentary above and
below it; complete. Age - Appears to be old.
line.
Author of the Text-Parasara.
of the Comm. - Not mentioned.
Subject -Jyotisa.
Begins (Text)-fol. 10
॥ श्री॥ सिद्धांतमौपनिषदं शुद्धांतं परमेष्टिनः। शोणाधरं महः किंचित् वीणाधरमुपास्महे ॥१॥ फलानि नक्षत्रदशाप्रकारेण विवमरे
उडुदायप्रदोपाख्यं कुर्मो दैवविदां मुदे ॥२॥ etc. Begins (Comm.)-fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥ सिद्धांतमिति वीणाधरं किंचित्महः अर्थात्सरस्वतीरूपं महः तेजः सरस्वतीति यावत् । तस्या एवं वीणाधारित्वात् उपास्महे वयं भजामः etc.

Page #50

Jyotiga Ends (Taxt)-fol. 10a
धर्मकर्माधिनेतारौवन्योन्याश्रयसंस्थिती
राजयोगाविति प्रोक्तं विख्यातो विजयी भवेत् ॥४१॥ Ends (Comm.)-fol. 10a
___धर्मकर्माधिनेतारौ भाग्यराज्याधिपौ अन्योन्याश्रयसंस्थितौ चेत् भाग्याधिपः राजास्थाने राज्याधिपः भाग्यस्थाने स्थितौ चेतौ राज्ययोगाविति प्रोक्त विष्यातः विजयश्च भवेत् नराणामिति शेषः ॥४१॥
इति श्रीपारासरचार्यविरचितं पारीसरीजातक संपूर्णमगात् ॥
.
उडुदायप्रदीप or
Ududāyapradipa or पाराशरीहोरा
Pārāśarīhorā with विवरण
with Commentary
877 No. 273
1886-92 Size - 13 in. by 6 in.. Extent-4 leaves; 12-13 lines to a page; 40 letters to a line (Text). , , 55 ,
(Comm.) Description - Thick country paper; Devanāgari characters; not very
old in appearance; bandwriting clear, legible and uniform; text in the middle with the commentary above and below it ;
complete. Age-Samvat 1908. Author of the Text -- Venkatesa.
, of the Comm.-Not mentioned. Subject - An anonymous commentary Ududāyapradipa. Begins (Text)-fol. 1a
॥श्रीगणेशाय नमः।
सिद्धांतमोपनिषदं etc. as in No. 141/A1883-84. Begins (Comm.) - fol. 1a
॥श्रीगणेशाय नमः ॥ fercraffa etc. as in No. 141 / A1883-84.

Page #51

Vedangas
Ends (Text) - fol. 40
___ कर्मलग्नाधिनेतारौ etc. up to विख्यातो विजयी भवेत् ४१ as in No,
141 / A1883-84. followed by पाराशरी संपूर्णम् ॥ श्रीरस्तु Ends (Comm.) - fol. 40
- धर्मेति धर्मकर्माधिनेतारौ भाग्यराज्याधिपौ अन्योन्याश्रयसंस्थितौ चेत भाग्याधिपः भाग्यस्थाने स्थितौ चेतौ राज्ययागाविति प्रोक्तं विख्यात विजया भवेत् नराणामिति शेषः ४१
इति पाराशरी विवर्णम् समाप्तम् संवत् १९०८ मार्गशिरे श्रीः
उडुदायप्रदीप with
Ududāyapradipa with विवरण
Vivaraņa
878 No. 274
1886-92 Size - 124 in. by 67 in. Extent-6 leaves%3 12 lines to a page3; 30-35 letters to a line. Description-Thick country paper; Devanagari characters; old and
musty in appearance; handwriting legible and uniform but rather careless; text in the middle with the commentary above and below it; occasional marginal notes; edges worn out and
slightly moth-eaten; complete. Age - Appears to be old. Author of the Text -Not mentioned.
. of the Comm.Subject -Jyotisa. Begins (Text)- fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥
सिद्धांतमौपनिषदं etc. as in No. 141 / A1883-84. Begins (Comm.)-fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥ सिद्धांतामिति ॥वीणाधर किचिन्मह अर्थात्सरस्वतीरूपतेजा सरस्वतीति यावत् । तस्या एवं वीणाधारित्वात् etc. as in No. 141 | A1883-84,

Page #52

Jyotiga
Ends (Text)-fol. 6a
कर्मलग्नाधिनेतारौ etc. upto विख्यातो विजयी भवेत् ४२ as in No.
141/A1883-84 Ends ( Comm.) - fol. 6a
- धर्मेति धर्मकर्माधिनेतारौ भाग्यराज्याधिपौ अन्योन्याश्रयसंस्थितौ चेत् भाग्याधिपः राज्यस्थाने राज्याधिपः भाग्यस्थाने स्थितौ चेतौ राजयोगाविति प्रोक्तं विख्यातविजयश्च भवेत् ४१
इति पाराशरी विवर्ण समाप्तम्
उड्डुदायप्रदीपटीका or
Ududāyapradipaţikā or पाराशरजातकटीका
Pārāśarajātakațikā
50 No. 275
1869-70 Size — 104 in. by 5 in. Extent - 13 leaves; 9 lines to a page ; 32 letters to a line. Description - Country paper; Devanā garī characters; not old in
appearance%3; handwriting bold, clear and uniform; borders ruled in triple red lines and edges in single; the Ms. contains only seven verses of the text; the commentary is in Hindi
and is complete. Age-Samvat 1926. Author - Not mentioned. Subject -Jyotisa. Begins (Text) - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ सिद्धांतमौपनिषदं रद्धांतं परमेष्टिनः॥ शोणाधरं महः किंचिद्वीणाधरमुपास्महे ॥१॥ नक्षत्रदशाप्रकारेण विवृण्महे ।।
उडुदायप्रदीपाख्यं कूर्मो दैवविदर्दा मुदे ॥ २ ॥ etc. Begins ( Comm.) – fol. 10
॥श्रीमहागणाधिपतये नमः॥ श्रीगजास्यं नमस्कृत्य सिद्धिबुद्धिप्रदायकम् ॥ पारासरीजातकस्य भाषा च क्रियते मया ॥१॥
.6

Page #53

Vedangas
क्षेत्रान्वये विष्णुदासस्तेनाहं प्रार्थितः किलः ॥. पारासरीजातकस्य भाषां कृत्वा ममार्पय ॥२॥ गूढर्यान्प्रकटीकृत्य सशेष सुखबोधकृत् ॥ पारासरीजातकं तु भाषया लिख्यते मया ॥ ३ ॥
फलानि ॥ दमिति सिद्धांतओर उपनिषदनमें प्रतिपाद्य ब्रह्माको शुद्ध अंतस्करण ॥ रक्तवाटवीणाकौं धारण करै । ऐसो जो कोई ताकी उपासना
करो हौं ॥१॥ etc. Ends -fol. 13a
कर्मलनाधिनेतारा॥ वित्यस्यार्थः। कर्मकहीयें दशमको स्वामी तो लग्नमैं होय ॥ भरलनको स्वामी दशमे होय तो राजयोग कहीयें ॥ येसे योगमें जाको जन्म होय सो मनुष्य सर्वत्र विख्यात होय ॥ अर विजयवान होय ॥४०॥
धर्मकर्माधिनतारावित्यस्यार्थ नवमस्थानकको स्वामी दशमस्थानमें होय॥ भर दशमको स्वामी नवमे होय यह राजयोग कहिये ।। यामे जाको जन्म होय तो विख्यात विजयवान होय ॥४१॥
पारासरीजातकस्य व्याख्यान भाषया कृतं । श्रीविष्णुदासस्य मुदे परमार्थसुखेन तु ॥ ४२ ॥
इति पारासरीभाषाफलं समाप्ताः। संवत् १९२६ ना श्रावण शदि ९ सोमवासरे समाप्तोयमिदं ग्रंथम् ॥
उपदेशसूत्र
Upadesasūtra
406 . .. No. 276
1895-98 Size - 111 in. by 4 in. Extent - 6 leaves; 10 lines to a page; 40-42 letters to a linc. Description -Modern paper with water marks%3 Devanagari chara.
cters, new in appearance%3B handwriting clear, legible and unlform; borders not ruled; white chalk used for corrections%B
the Ms. contains 1-4 Pādas. Age - A modern copy. Author - Jaimini (?) Subject - Jyotisa, a treatise on horoscopy.

Page #54

Jyotiga
Begins-fol. 10
__ श्री गुरुभ्यो नमः । उपदेशसूत्रं ।
अथातो जन्मजिज्ञासा । उपदेशं व्याख्यास्यामः ॥ ... द्विपदमिदं सूत्र । अभिपश्यं ... क्षानि । पार्श्वभे च । तंनिष्टाश्च तद्वत् । दारभाग्यशूलस्थागलानि
ध्यातु। fol. 5a इत्युपदेशसूत्रे भायुर्ददाये प्रथमः पादः ॥ छ । Ends --- fol. 60
... तस्मिन्नुञ्चे नीचे स्वः वा श्रीमंतः । ताराकांशो मंदायो दशेशः । स्वमित्रभे किंचित् । दुर्ग तापरता । स्ववैषम्ये यथासंक्रमं म्युक्रमे । साम्ये विपरीत । शेनौ चेत्येके । अंतरभु । त्य॑शयोरेत् । शुभदशाशुभ एते स्वामित्व्येचा। अन्येरथा । सिद्धमन्यत् ।
इत्युपदेशसूत्रे आयुर्दाये चतुर्थपादः ॥ छ ॥ ग्रंथसंख्या १२५ ॥ References - (1) Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :
1,67a; iii, 150.
एकांशयोगप्रकरण
Ekāmśayogaprakarana
- 407 No. 277
1895-98 Size - 91 in. by 4} in. Extent - 5 leaves ; 11-12 lines to a page ; 35 letters to a lino. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
ance%3B handwriting clear, legible and uniform; borders not ruled ; edges slightly worn out; red pigment used for verso
numbers and colophons; complete. Age - Samvat 1856 : Saka 1721. Author - Not mentioned. Subject - Astrology. Begins -fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ भथैकांशकसंयोगाग्रहयोर्योगतः फलं द्वाभ्यां त्रिभिश्चतुर्भिर्वा पंचभिः षट् च सप्तभिः . etc. as in No. 431 | A1881-82.

Page #55

Vedāngas
a
Ends-fol 5a
म्याघ्रचौरादिरोगैश्च etc. up to सर्वकार्यप्रसिद्धये १०१ as in No. 431/A1881-82 followed by इत्येकांशयोगप्रकरणं समाप्तम् श्रीशुभं भूयात् संवत् १८५६ शके १७२१ मिति श्रावण शुक्ल ५ भोमवासरे लिखितं हरदेवमिश्रात्मजगुमानीराममिश्रेण काश्यां स्वार्थ परार्थं च ।।
एकांशयोगप्रकरण
Ekāmíayogaprakarana
431 | No. 278
A1881-82 Size 9 in. by 44 in. Extent-5 leaves%3 10-14 lines to a page%3; 28-35 letters to a line. Description - Modern paper; Devapāgari characters; new in appear.
ance; handwriting clear and legible but not uniform; borders ruled in doublo red lines; yellow pigment used for correc.
tions; complete. Age-Saka 1708. Author-Not mentioned. Subject-Astrology. Begins - fol. 10
जीगणेशाय नमः
गतः फलं भः॥१।
गुरुः ॥ अथैकांशकसंयोगाद्' प्रहयोोगतः फलं ॥
द्वाभ्यां त्रिभिश्चतुर्भिर्वा पंचभिः षट् च सप्तभिः ॥१॥ वक्ष्यतेत्र विशेषेण वजिन् देवहितेच्छया। मनुजानां नृपाणां च विशेषाच्छुभकांक्षया ॥२॥ एकांशकसमायुक्तौ भान्विदू यदि मैत्रभो।
धाम्यसंग्रहणं श्रेष्ठं धान्यसंपद्विवृद्धये ॥३॥ etc. Ends - fol. 50
म्याघचौरादिरोगैश्च नास्त्यश्वोपद्रवः सदा॥ भाग्नेय्या दिशपर्यते दिशांवभ्यविनाशन् ॥ ९९ ॥ तोयाग्नियवनैः शांतचौरादिविषशूलकैः॥ व्याधिभिनॆव बाध्यते गृहैरश्चनराहुभिः ॥ १०॥

Page #56

Jyotiga
एवं सर्वेषु योगेषु कथितेषूदिताः क्रमात् ॥ . कुर्यात्सर्वप्रयत्नेन सर्वकार्यप्रसिद्धये ॥ १०१॥
इत्येकांशयोगप्रकरणं समाप्तं ॥ श्रीशके १७०८ पराभवाब्दे ॥ कार्तिका. सिताष्टम्यांमिंदाविंदं पुस्तकं समाप्तं ॥ माहादेवो जयति ॥ श्रीः ॥ श्रीः॥श्रीः॥ स्वार्थ परार्थ च ॥
भोग्या राहो
References-(1)
Catalogorum :
Mss.-A-Aufrecht's Catalogus
1,7403; iii, 160.
20
करणकमलमार्तण्ड
Karanakamalamārtanda | No. 279
1870-71 Size -101 In. by 3g in. Extent -11 leaves%3 12 lines to a page; 40 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters with पृष्ठमात्राs%3B
very old in appearance; handwriting small and somewhat careless but clear and legible; borders ruled in double red lines; edges on the right hand side extremely worn out; the
Ms. contains Adhikāras 1-10. Age - Saka 1180. This date appears to be doubtful. Author - Dasabala, probably identical with the Buddhist Daśabala
who composed Tithisāriņi in A. D. 1055. Subject - Jyotisa. A Karanagrantha. Bogins -- fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः ॥ या० श्रीनीलकंठेभ्यो नमः॥ दिननाथं नमस्कृत्य गणितं व्योमसद्मना । ब्रूमः करणकमलमा ......... स्फुटं ॥१ . . इह गणितविशेषाः संति सनिः प्रणीता विपुलमतिभिराचैदृष्टसिद्धांतमाग्गैः। सलधुरयमुपायः खेचराणा स्फुटोऽभूजुगदभिमतसिद्धयै यस्य नास्ति द्वितीयः ॥ २॥ etc.

Page #57

Vedāngas fol. 24 इति दशबलविरचिते ज्योतिःशास्ने करणकमलमार्तडे मध्यग्रहानयनाधि
कारः प्रथमः समाप्तः ॥ छ । fol. 4a इति दशबलविरचिते स्फुटग्रहानयनाधिकारो द्वितीयः समाप्तः
॥छ ।। ७६॥ Ends-fol. 11b
बलभान्वयसंजातो विरोचनसुतः सुधीः। इदं दशबलश्रीमान् चक्रे करणमुत्तमं । १०
राब्रह्मांडविसारिभिः प्रतिदिनं विस्तारिताः कीर्तयः । स्मृत्वा तश्चरणांबुजानि रचितोस्माभिः परप्रार्थितै -
ग्ग्रंथोऽयं तदुपाजितैश्च सुकृतैः प्रीतिं भजतां प्रजाः ॥ ११ इति दशबलविरचिते ज्योतिःशास्त्रे करणकमलमार्तडे स्फुटाधिमासक. संवत्सरानयनाधिकारो दशमः समाप्तः ॥ श्रीः ॥ छ । शाके ९८० रविमंडलाते शास्त्रादौ चांद्रशुद्धिध्रुवकः ॥ २८॥३६ । ५७।३८ रविमंडलाते शास्त्रादौ भव. मादि । ४३ । १०।१४ भब्दानां एकादिनवांनानां प्रथमा द्वितीय-तृतीय-चतुर्थस्थितानां पृथक् पृथक् नवकाः कोष्टे लिखिताः। शुद्धि अवमादि तथा ग्रहाणां॥
Then follows an astronomical table. On fol. 10b we have:
श्रीशाके १९८० माघशुदि ७ भृगुवासरे कमलपुरमध्ये लखितंगब्राह्मण
चालिचूवत। References-(1) Mss. -A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum:
This is the only Ms. of the work available. See also Bhar. Jyo. pp. 226, 239-40,335,343.
-
-
-
करणकुतूहल
Karaṇakutūhala
879 No. 280
1886-92 Size -8gin. by41 in. Extent — 22 leaves ; 8 lines to a page ; 20-22 letters to a line. Description - Rough country paper ; Devanāgarl characters; hand.
writing bold, clear and uniform; borders not ruled ; yellow pigment used for corrections%3B complete. .

Page #58

Jyotiga
Age-Samvat 1835. Author - Bbāskarācārya. Subject — Jyotişa. Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ गणेशं ... रं पद्मजन्माच्युतेशान् ग्रहान् भास्करो भास्करादीश्च नस्वा .
लघुप्रक्रियं प्रस्फुटं खेटकर्म प्रवक्ष्याम्यथ ब्रह्मसिद्धांततुल्यं ' etc. . . Bnds - fol. 210
भासीत्सज्जनधाम्नि विज्जलेविडे शांडिल्यगोत्रोद्भवः ... श्रौतस्मातविचारसारचतुरः सौजन्यरत्नाकरः । ज्योतिर्वित्तिलको महेश्वर इति ख्यातः क्षितौ स्वैर्गणैस्तत्सूनुः करणकतूहलमिदं चक्रे कविर्भास्करः ५ इतीह भास्करोदिते ग्रहागमकुतूहले विदग्धबुद्धिवल्लभे रवींदुपर्वसाधनं ६
इति श्रीमरुणकचक्रचूडामणि-भास्कराचार्यविरचिते करणकुतूहले दशमो. धिकार समाप्त
स्वस्ति श्रीनृपविक्रमाच्छविविधुनागेंदुभिः संमितै
ताब्दै नृपशालिवाहनशकापत्यनाग अंगेदुभिः मासे मार्गसिते रससुप्ततिथौ च चांद्रीदिने प्रालिखीमगरे गोरगसंमिते च हरिणा च करणं शुभम् ।
समाप्तोयं ग्रंथ लिषतं रामलालेन स्वात्मार्थ पठनार्थकं भाद्रे च शुक्लपक्षे तु प्रतिपत् रविवासरे १ संवत् १८३५ शाके १७००॥ श्रीगुरवे नमः॥
॥ श्रीरस्तु ॥ ॥ शुभं भूयात् ॥ References -(1) Mss. -A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :
i,81a; ii, 15b, 19103; iil, 18a. B- Descriptive Catalogues:-I.O.Cat..
No. 2925-27 and 8051; B. B. R.A.S. Cat. Nos. 216-19.
Karaṇakutūhala
.408 1895-98
No. 281 Size -8t in. by 4, in.

Page #59

Vedangas
Extent-22 leaves%3; 8 lines to a page%3; 18-20 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgarl characters; old in appear:
ance; handwriting bold, clear and legible; borders ruled in double black lines%3; red pigment used for colophons%3; edges,
worn out; moth-eaten; brittle leaves; complete. Age - Saka 1632. Author - Bhāskarācārya. Subject - Jyotişa. Begins-fol. 10
॥ श्रीगणपतिजयति॥ • गणेशं गिरं पनजन्माच्युतेशान् etc. as in No. 295 / 1882-83. fol. 4b इति श्रीभास्कराचार्यविरचिते कर्णकुतूहले मध्यमाधिकारः प्रथमः ॥छ।
fol. 70 इति श्रीभास्कराचार्यविरचिते कर्णकुतूहले स्पष्टाधिकारो द्वितीयः ॥२॥ Ends-fol. 22
मासीत्सजनधाम्नि etc. up to चक्रे कविर्भास्करः ॥४॥as in No. 29511882-83 followed by इति श्रीभास्कराचार्यविरचिते करणकुतूहल संत्रवाधिकारो दशमः ॥१०॥ समाप्तोयं ग्रंथः॥ संवत्सप्तदशशशताधिकससषष्टिमे वर्षे शा. १५३२ प्र. सौम्यायने मधुयास्यसिते पक्षे दस्रतियो क्रोडदिने अयेह श्रीखर्पपुरस्थानात् उदीच्यज्ञात्युद्भव न्या. श्री ५ प्रयागसुत सदाशिवेन लिषितं ।। समस्तपुत्रार्थे श्री श्रीशुभं भवतु । श्री
- Then follows some portion. References -See No. 879/1886-92.
करणकुतूहल
Karaṇakutūhala
331 No. 282
1879-80 Size -91 in. by 4 in. Extent-11 leaves%3; 8 lines to a page%3; 36 letters to a linc. Description - Country paper; Devanāgari characters; very old in
appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ryled in double black lines; edges extremely worn out;

Page #60

Jyotiza
1 yellow- plement used for corrections%3; complete, written by
, one Suryadasa. Age-Samvat 1586. Author-Bhaskara. Subject -Jyotisa. Begins – fol. 10 .... ॥ श्रीगणेशाय नमः॥
गणेशं गिरं पनजन्माच्युतेशान् etc. as In No. 295/1882-83. fol. 20 इति भास्करोये कुतूहले मध्यमाधिकार प्रथमः ॥१॥ Ends-fol. 11a
मासीत्सज्जनधाम्नि etc. up to इति भास्करविरचिते. करणकुवरले पर्वसंभवाधिकारः ॥ समाप्तोयं ग्रंथः ॥ शुभं भवतु ॥ लेषकपाठकयो । भी
श्रीमविक्रमभूमिनाथसमयादंगाऽगबाणेदुके १५८६ 5 . 'यातेब्दे मार्गमासि बहलदलतरे पंचमी ५ युक्ताका
तस्यां श्रीस्तंभतीर्थे कृतवसतिरसौ काविराजिः स्वदोभ्यो
मूदीच्यज्ञातिसंज्ञोऽलिखदिममखिलं सूर्यदासाऽभिधानः ॥१॥ श्री ॥ श्री ॥ श्री ॥ श्री ॥ छ ॥ अथासंभवाय ॥ उपायः etc.
समलिप्तिकमात्तंडे राशिमेकं विशोधयेत् ॥ . . शेष चक्राच संपात्य राश्याचं स्थापयेत्सुधीः ॥१॥ कलीकृतं वर्गितं च द्विघ्नं चक्रकलो २११०० धुतं ॥ . लन्धमावाल्यकं शेयं निज़विश्वाशसंयुतं ॥२॥ कलारुपधरस्याऽस्य स्वस्वहारहतस्य च। शेरे राश्यादिके नंदं ९ भागं यत्नाद्विलोकयेत् ॥३॥ रविभौमांशकं दृष्टवा निरभ्र प्रासमादिशेत् ॥ शनिसौम्यनवांशेषु(तुं) सानिलं ... इवर्षणं ॥ ४ ॥ शशिशुक्रनवांशेतु प्रावृट्काले महाजले ॥ . गुरोरंशकमासाद्य दृश्यते स बलाहकं ॥५॥
यो जानाति घटीलने ग्रहणे वाभ्रसंभवं ॥ .. तस्याऽहं पादयुगलं प्रणम्यैवं समर्चयेत् ॥ ६॥ ___... इत्यप्रज्ञातोपाय ॥ श्री ॥ श्री ॥ Roferénces + See No. 879 / 1886–92.

Page #61

Vedangas
करणकुतूहल
Karaṇakutūhala
465 No. 283
1892-95 Size - 87 in. by 4} in. Extent- 20 leaves; 6-7 lines to a page; 25-26 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgarl characters; old in appear.
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines%3; folios numbered in both margins%3; foll.
1-2 missing; incomplete. Age - Samvat 1816.
Author -Bhaskara. Subject - Jyotisa. Begins abruptly-fol. 3a
.....इचलंगणाक्षितियमेंद्रा १४२१ दिकैर्वजित १० गणोद्विधाके १९ भयमाविभिन्न ४२२७ भक्तः फलांशांतरमिन्द्रमंत्री etc. fol. 4a इतीह भास्करोदिते ग्रहागमे कुतूहले
. विदग्धबुद्धिवल्लभे न भोगमध्यसाधनं
इति मध्यमाधिकारः Ends - fol. 22a
भासीत्सजनधाम्मि etc. up to चक्रे कविर्भास्करः ५ as in No. 295/ 1882-83 followed by इतोह भास्करोदिते महागमे कुतूहले विदग्धबुद्धि वल्लभे रवीन्दपर्वसंभवः ६
इति श्रीमद्गणकचक्रचूडामणिभास्कराचार्यविरचिते करणकुतूहले दशमो. धिकारः॥ मिति कार्तिक ... दि ३ चंद्रवासरेण लिपिकृतं पुरोहितक्रपारामेण ।।
संवत् १८१६ का.... References - See No. 879/1886-92.
करणकुतूहल
Karaṇakutūhala
295 1882-83
No.284
Size - 10 in. by 41 in.

Page #62

Jyotiga
Extent - 14 leaves ; 9 lines to a page; 28 letters to a line.
** Description - Thick country paper ; Devanāgarl characters; not very
old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in triple red lines with two yellow lines between them; edges also ruled in double red lines with a thick yellow line between them; white chalk used for corrections ; folios
numbered in both margins%3; complete. Age — Samvat 1820. Author - Bbāskarācārya. Subject-Jyotisa. Begins - fol. 16
॥ॐ॥ श्रीसारदासद्गुरुभ्योन्मः गणेशं गिरं पद्मजन्मायुतेशान् ग्रहान् भास्करो भास्करादिश्च नत्वा लघुप्रकृयं प्रस्फुटं खेटकर्म प्रवक्ष्याम्यथः ब्रह्मसिद्धांततुल्यं १ सकः पंचदिक् चंद्रहीनोऽर्कनिघ्ना मधोर्यातमाशान्वितोधाद्विनिनात् रसागान्वितात् स्वऽभ्रखाकाशहीनात्
शरांगेरवाप्ताधिमाशे युगद्व etc. fol. 3a इतिही भास्करोदिते प्रहागमे कर्णकतूहले
विदग्धबुद्धिवल्लभे नभोगमसाधनं १ fol. 5a इतिह भास्करोदिते महागमे कर्णकतूहले
विदग्धबुद्धिवल्लभे दिवौकशा स्फुटांगतिः २ Ends-fol. 14a
भासीत्सजनधाम्मि बिंदूनगरे शांडिल्यगोत्रो द्विज श्रोतमार्तविचारसारचतुरः सौजन्यरत्नाकरः योतिविभिलको महेश्वर इति क्षातक्षितौ स्वैगुणे स्तनस्तानकरणं कुतूहलमिदं चक्रे कविर्भास्कर ४
इतिही भास्करोदिते महागमे कर्णकतूहले - विदग्धबुद्धिवल्लभे रविंदूपर्वसंभवः
इति श्रीकर्णकतूहले समातिगममतः संवत् खश्विगजा इंदुस्तैख्यमार्शकर्मवायां प्रतीपयज्ञः पारे लिखिता गणिगजेंद्र विजयेत्।
मंगलं लेखकानां च पाठकानां च मंगलं मंगलं सर्वलोकानां भूमौ भूपतिमंगलं १

Page #63

52
Vedangas
References See No. 879/1886-92.
करणकुतूहल
No. 285
Size - 10g In. by 4g in.
Extent – 17 leaves; 8 lines to a page; 28 letters to a line.
Description
Country paper; Devanagari characters with
Ts; very old in appearance; handwriting clear, legible and uniform ; borders ruled in double black lines; edges' extremely worn out; red pigment used for verse numbers and colophons ; complete.
Age – Samvat 1607; Saka 1472.
Author - Bhāskara.
Subject – Jyotisa.
-
Begins fol. 16
Karaṇakutuhala
294
1882-83
॥ ॐ नमः श्रीगणेशाय नमः ॥ गणेश गिरं etc. as in No. 295 / 1882-83.
fol. 36 इतिह भास्करोदिते महागमे कुतुहले विदग्धबुधिवल्लभे नभोगमध्यसाधनं ॥ इति मध्यमाधिकारः
Bnds - fol. 176
आसीत्सज्जनधानि विकुल्लवटे शांडिल्यगोत्रो द्विजः श्रौतस्मार्त्तविचार सारचतुरः सौजन्यरत्नाकरः - ज्योतिर्वित्तिको महेश्वर इति ख्यातः खितौ स्वैर्गुणै स्तत्सूनुः करणं कुतुहलभिदं चक्रे कविर्भास्करः ॥ ४५
इति भास्करोदिते महागमे कुतुहले विदग्धबुधिवल्लभे पर्वसंभवाधिकारो दशमः ॥ १० ॥ श्री ॥
संवत १६०७ वर्षे तस्मि शाके १४७२ प्रवर्त्तमाने । कार्त्तिक वदि १४ शुक्रे ॥ अदेहव्यभ्यनं कुर्वाणे श्रीटंकारीस्थाने ज्योतिश्रीसिंद्यासंनिधौ श्रीसौराष्ट्रमंडले । लाठीवास्तम्य । कं पंड्या देवाकरसुतरत्नेश्वरेणेदं पुस्तकं ॥ घोघामाथी ब्रह्मतु ... पत्र १७ छे । ..

Page #64

Jyotisa
References - See No. 879 / 1886-92.
ext
करणकुतूहल
No. 286
000
Size - 10 in. by 4 in.
Extent – 15 leaves ; 8 lines to a page ; 35 letters to a line. Wellow: Description
+
1
Age - Samivat 1789.
Author — Bhāskarācārya.
Subject – Jyotisa.
-
Ends
Country paper; Devanagari characters; not very old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in triple red lines and edges in single; yellow pigment used for corrections; white chalk also used; red ink used for verse numbers and colophons ; complete.
adul
Begins — fol. 10
Karaṇakutuhala
293
1882-83
53
॥ ॐ ॥ श्रीसारदासद्गुरुभ्यो नमः ॥
गणेशं गिरं पद्मजन्म्ययुतेशान् etc. as in No. 295 / 1882-83 fol. 30 इतिहि भास्करोदिते ग्रहागमे कतूहले विदग्धबुधिवल्लभे नभोगमसाधनंः ॥ १ ॥
fol. 15b
आसीत्सज्जनधाम्नि etc. up to इति श्रीकर्णकतुहलसमासिगममत् as in No. 295 / 1882-83 followed by सकलपंडित शिरोमणिपंडितश्री १०८ श्रीकांतिविजयगणित शिक्ष्यपंडितश्री १९: । श्रीधीरविजयगणि । तत्शिक्ष्यगणि- अनंत विजय लिपिकृतात् ॥ १ ॥
References – See No. 879 / 1886-92.
संवत् १७८९ वर्षे शाके १६५४ प्रवत्र्तमाने । श्रावणादि १४ दिने । भोमवासरे । मेदपाटदेशे | लावानगरे | चतुर्मासं कृत्वा । श्रीऋषभदेवजीप्रशादात् ॥ श्रीरस्तु ॥ कल्यांणमस्तु ॥ श्री ॥

Page #65

54
Vedāngas
करणकुतूहलवृत्ति
Karanakutūhalavștti No. 287
1898-99 Size - 9 in. by 4} in. Extent – 13 leaves ; 19-20 lines to a page; 45 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters%3B old in appear.
ance; handwriting small but clear, legible and uniform; bore ders ruled in double red lines and edges also in double red lines; red pigment used for marking the portion ; yellow pigment nsed for corrections; complete.
A commentary on Bhāskarācārya's Karapakutūhala.
Age-Samvat 1752. Author - Sodhala. Subject - Jyotişa. Begins — fol. 10
॥ ॐ नमः गणेशं गिरं इति अहं भास्करः खेटकर्मग्रहसाधनं प्रवक्ष्यामि इति कथयिष्यामि किं कस्वा गणेश विनायकं गिरं सरस्वतीं च पद्मजन्माच्युतेशान् ब्रह्मविष्णुशंकरान् ततश्च
सूर्यप्रमुषानवग्रहांश्च प्रणम्य etc. fol. 24 इति भास्कराचार्यविरचिते करणकुतूहले
मध्यमाधिकारविवरणप्रथमं संपूर्णः १ Ends - fol. 130
विद्गलबिडे नगरे महेश्वरनामा विप्रोभूत् तस्य पुत्रो भास्कराचार्य। . करणकुतूहलं चकार अधुना प्रमाणिक वा अध्यावोपसंहारमाह।
इतीह भास्करोदिते ग्रहागमे कुतूहले
विदग्धबुद्धिवल्लभे समापमत्यसंभवः भासीद्वाजकदंबपूजितपदो वेदांगविद्गोसलः स्तत्सूनः कविरस्ति वामन इति वोतिनिधीनां वरः . तत्पुत्रस्तवलेषबुद्धिनिधिमान वितशेषसा द्विजः सिद्धांतस्य संमुद्रयानविधिना कुंभोद्भवो यः क्षितौ १ तन्मुदे किल कुतूहलयंका भ्रातिभीतिहरणीहृदयस्य । बुद्धिवृद्धिकरणी च जडान सोडलेन गणकन कतरेय २

Page #66

Jyotima
इति श्रीकर्णकतूहलटीका संपूर्णा ॥ प्रथाप्रसूत्रवृत्तिसंख्या ९४२॥ पत्तनमध्ये
लिषिता सं ॥ १७५२ वर्षे भा. व १श्वौ पं. पुन्यचंद्रपठनाय, References -(1) Mss. - A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :
1,816.
करणकुतूहल
Karanakutūbala with टीका
with Commentary
296 No.288
1882-83 Size — 114 in. by 41 in. Extent-17 leaves ; 17 lines to a page: 52-54 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters with T8HFITS ;
old and smutty in appearance%3B handwriting small, clear, legible and uniform; borders ruled in two double black lines ; red pigment used for marking; yellow pigment used for
corrections; blank space left in the middle of each folio; addl: tional marginal notes; edges worn out; the text followed
by the commentary; both complete. Age - Samivat 1519; Saka 1385. Author of the Text - Bhaskarācārya.
, of the Comm. - Sodhala. Subject -Jyotisa. Begins (Text)- fol. 1a
॥ ॐ ॥ ॐ नमो गणेशाय ॥
गणेशं गिरं पद्मजन्मव्युतेशान् etc. as in No. 295 1 1882-83. Begins (Comm.)-- fol. 1a
महं भास्करः खेटकर्मग्रहसाधनं कथयिष्यामि । किं कृत्वा गणेशं विनायक गिरं सरस्वती च । पद्मजन्माच्युतेशान् । ब्रह्माविष्णुशंकरान् ततश्च सूर्यप्रमुखासय.
ग्रहांश्च प्रणम्य etc. Ends (Text)-fol. 16b
भासीत्सजनधाम्नि etc. up to चक्रे कविर्भास्करः as in No. 2951 1882-83..

Page #67

Vedangas
Ends (Comm.)-fol. 166.
विज्जलबिडे नगरे महेश्वरनामा विप्रोभूत् । तस्य पुत्रो भास्कराचार्यः । करणं कुतूहलं चकार । अधुना प्रमाणिकया अध्यायोपसंहारमाह ॥ इतीह. समापमस्य संभवः॥
भासीद्राजकदंबपूजितपदो वेदांगविगोसलः। स्तत्सूनुः कविरस्ति वामन इति योतिनिधीनां वरः। सत्पुत्रः स्तवलेषबुद्धिविधिमान् वित्शेषसर्मा द्विजः सिद्धांतस्य समुद्रयानविधिना कुंभोद्भवो यः क्षितौ ॥१॥ तन्मुदे किल कुतूहलयंकाभ्रांतिभीतिहरिणीहृदयस्य । बुद्धि वृद्धिकरणी च जडानां । सोढलेन गणकेन कृतेयं ॥२॥...।
इति करणकुतूहलटीका समाप्ताः ॥ शुभं भवतु ॥छ॥स्वस्ति संवत १५१९ वर्षे शाके १३८५ प्रवर्त्तमाने उत्तरायनगते भगवति मातडे वैशाषमासे शुक्लपक्षे। प्रयोदश्यां तिथौ । रविवासरे करणकुतूहलपुस्तिका लिखिता॥ शुभं भवतु।
कल्याणमस्तु । यादृशं पुस्तकं ... दोषो न दीयते ॥ References - See No. 9/1898-99.
with टीका
Karaṇakutūhala with Commentary
298 . 1882-83 ,
No. 289
Size - 101 1n. by 4g in.
Extent - 60 leaves ; 15 lines to a page ; 38 letters to a line.
Description - Country paper ; Devanāgari characters; not very old in
appearance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in triple red lines; red pigment used for marking ; both
the Text and the Commentary complete. Age- Samvat 1802; Saka 1667. Author of the Text – Bhaskarācārya. , of the Comm. - Samkarakavi takes Saka 1541 for calculation,
(see Dikshit Bbār. Jyo. p. 253 ). Subject - Jyotisa.

Page #68

Jyotisa..
Begins (Text)-tol. 101 . गणेश गिरं पद्मजन्माच्युतेशान् etc. as in No. 295/1882-83. Begins (Comm.)-fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीसरस्वत्यै नमः॥
मथ ब्रह्मतुल्य उदाहरण लिख्यते॥ शंभुस्वयंभुवमहं प्रणिपत्य पूर्व नाम्यूबहं विगतकर्मरजोवितानं ॥ यो धर्मभूरुहधनो धृतवान् सुभग्यक्षेत्रेऽत्र बोधिपवस्य महोक्षलक्ष्म ॥१॥ यः शांतकांतवपुरागमयत्प्रबोध
. श्रीभाग्यभैरवकुलं वितमस्कपक॥ पक्षद्वयोपचितभानुरभानुसंगस्तं निष्फलं कमभिनम्य नवं मृगांकं ॥२॥ सुरनरसमुचितमानः सन्मानं यदनुभावतो भवति वामातनयं वार्म वामहरं तं समभिसृत्य ॥३॥ श्रीवर्धमान इह विश्वविवर्द्धमानकर्माभिजातिभिदुरो विदुरो दयालुः ॥ यो दुष्टदुःखकरिजातविघातहेतोः सिंह दधौ विनमतां शिवशर्मणेस्तु ॥ ४ ॥ बालेप्यनुग्रहवती कविशंकरस्य स्तन्येन वत्सलधिया वहतोनुवेलं॥ भापन्मतंगभिदुरं दधती मृगारिं सा सारदा मम सदा वरदास्तु देवी ॥५॥ गणपतिरगणितमानोऽवगणितविघ्नोपि मामवन् सततं ॥ भ्रमरितसुरनरसेवितचरणसरोजद्वयो जयतु ॥६॥ गुरुवरमतिशयवंतं श्रीमतं हर्षरत्ननामानं ॥
करणकूतूहलवृत्ति नत्वा वक्ष्ये सयुक्तिकामेतां ॥o notc. Ends (Text) - fol. 59a.
भासीत्सज्जनधा(म्नि) etc. up to चके कविर्भास्करः॥५॥20 in
No. 295/1882-83. Ends (Comm.)-fol. 59a
स्पष्टार्थः ॥ अथ ग्रहणोपयोगी नीरदाध्याथो व्याख्यायते ॥ etc,

Page #69

Vedangas
fol. 590 इति करणकूतूहले ग्रहणसंभवाधिकारो दशमः ॥छ॥
स्वस्ति श्रीसन्नृपविक्रमार्कसमयातितः यावत् संवत् १८०२ वर्षे । तसि श्री. शालिवाहनभूपालकृतशाके १६६७ प्रवर्तमाने उदगयने रवौ ग्रीष्मऋतौ भाषाढमासे शुक्लपक्षे तिथौ द्वितीया गुरुवासरे पुष्पभे हर्षणयोगे कौलवकर्णे मिथुनलग्ने । अचेह श्रीशीहोरपुरे वासी उदिच्यसहस्रज्ञातीय पंडाभारद्वाजात्मज मधु. सूदन तत्सुनु पंडामाहाव तत्सुत पंडाहरिकृष्ण तस्यात्मज पंडाहरिराम तत्सुत पंडादेवाकर तत्सुत रत्नेश्वरेण लिखितमिदं ब्रह्मतुल्यकरणकुतुहल उदाहरणं समाप्तिमगमत् ॥ श्रीभात्मपठनार्थ । परोपकारार्थं च ॥ श्रीरघुदेव्यायै जयतु ।। श्री लेखकपाठयोमंगलं ॥ ॥कल्याणमस्तु ॥ श्रीरस्तु ॥ शुभं भूयात् ॥ श्री।।
याशं पुस्तकं एष्ट्वा etc. ... ... ... ... एवं वदति पुस्तिका ॥२॥ श्री॥छ । छ । श्री॥
Then follow five or six verses and then we have ... ... fat नीरदार्याध्यायः ॥ लिखितं पंड्या रत्नेश्वेणेदं ... ... निरदाधिकारमध्ये
श्लोक नथी नाममात्र ॥ References - (1) Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :
i, 810; (the present Ms.); this is the only Ms. recorded by Aufrecht.
करणकुतूहलटीका
Karaṇakutūhalaţikā
386 No. 290
1884-86 Size — 91 in. by 5f In. Extent -- 43 leaves ; 12 lines to a page ; 30 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters%3; old in appear
ance; handwriting clear and legible but somewhat careloss%3; borders ruled in double black lines%3; edges worn out and moth-eaten; moth-eaten in the margins also; complete.
A commentary on tne Karanakutūbala; copied by one
Govinda son of Jagadisa. Age-Samvat 1854 : Saka 1719: Author - Ekanatha. Şubject — Jyotişa.

Page #70

Begins fol. 16
A
गणेशमिति ॥ गणेशं गिरमिति ग्रंथकारोभीष्टदेवतानमस्कारं कृत्वा वस्तुनिर्देशं करोति ॥ etc.
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ अविघ्नमस्तु ॥ नृसिंहाय नमस्तस्मै यत्कार्यो गोलजन्मभुः ॥ स्वं स्वस्वयंभुर्यतो लोका नाभिगुह्यां पद्मजाः ॥ १॥ भास्कराचार्यगणिते गणिते जलधाविधे ॥
4
कुर्वे वृत्तिं ब्रह्मतुल्ये तुल्येत्र तरणिर्यथा ॥ २ ॥
सारंगसुनुर्भुवि विष्णुनामा तस्यानुजः सर्वकलासु तिज्ञः ।
fol. 56 श्रीएकनाथकरणे कुतुहले मध्याधिकारो विहृतस्तु तेन ॥ १८ ॥ इति मध्यमाधिकारः
Ends - fol. 428
Jyotiga
संवत् १८५४ शके १७१९ प्र. पौशवीद ३ शुक्रे उ. बटि १९ परभुसमये लेखः ॥ शीमलगांमपुरस्ति ते पंढ्या जगदिशसुतगोविंदेन लिखितं इदं पुस्तकं आत्मपडनार्थं वा परोपकारार्थ ॥ यादृशं पुस्तकं दृष्टवा तादृशं लिखितं मया । यदि शुद्धं वा अशुद्धं वा मम दोशो न दियते ॥ १ ॥ छ ॥
Then follows the following portion
Beginning Ends - इति सिद्धांते उक्तं ॥ छ ॥
-
:
इति ग्रहागमे कुतुहले विदग्धबुधिवल्लभे सदधिकारे उदाहर्णमेतत् ॥ छ ॥ श्री ॥
No. 291
शानयनं ॥ चक्राथः खलु मध्यऽर्कतमसो etc..
dar Jot
References - (1) Mss. – A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-- 1, 81b; ili, 185.
करणकुतूहलटीका _called नार्मदी
Karaṇakutuhalaṭikā called Narmadi
297 1882-83
1 Size - 101 In by 5f in.
. Extent - 28 leaves ; 14 lines to a page; 36 letters to a line...
Description 1 – Thick country paper; Devanāgari characters; old In appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders

Page #71

Vedangas
ruled in double red lines; folios numbered in both margins edges warn out slightly; moth-eaten ; to complete.
A commentary on Karaṇakutābala. A - Samvat 1796 : Saka 1661. Author - Padmanabha. Subject - Jyotişa. Begins-fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीशारदाय नमः ।
अथ ब्रह्मतुल्यटीका लिख्यते ॥ शातुं सदुक्तिलयुग्विवृत्तिं तु शिष्यैः संप्रार्थितोल्पविदपि प्रतिपद्य सूचि ॥ श्रीभास्करोदितपितामहतुल्यकर्म . वृत्तिं विधातुममलामहमुद्यतोस्मि ॥१॥ गणेश नार्मदं तानुगुरुं सूर्य सरस्वति प्रणम्य पद्मनाभोहं कुर्वे टोकां सवसिना । तनादावविघ्रपरीसमाप्त्यर्थ ग्रंथारंभेभिमतदेवतानमस्कारमात्वा ॥ यः कुरुते । गणेशं गिरं पद्मजन्मेद्यादि ॥ etc. fol. sa इति श्रीभास्कराचार्यविरचितस्य ज्योतिः श्रीनर्मदात्मजपद्मनाभविरचितायां
मध्यमाधिकार प्रथमः ॥१॥ fol. 100 इति ......... स्पष्टाधिकारो द्वितीयः ॥२॥ Ends-fol. 28a
पश्चात्सर्व ग्रहणोपयोगिवलनमान शरार्थ साध्यमिति ॥ चक्राय इति ॥ मध्यमार्कतमसोर्योगः । द्विनिम्नः द्वियुक् कार्यः । ईत्युपपने तस्मात्सप्तमत्वावशेकमिति । विरंच्यादिकः सवेश स्यात् ।। मासिदिति ॥ ४ ॥ स्पष्टार्थः। मी॥
इति श्रीभास्कराचार्य विरतब्रह्मतुल्यकरणस्य श्रीनर्मदात्मजपद्मनाभविरचितायां नार्मदीयटीकायां पर्वानयनाधिकारो दशमः ॥१०॥ समाप्तमिदं ब्रह्मतुल्यटीको स्वस्तश्रीसन्नृपविक्रमार्कसमयातितः यावत् संवत् १७९६ वर्षे शाके ११११ प्रवर्तमाने रविदक्षिणायने गते श्रीसूर्ये महामांगल्यफलप्रदमासोत्तममासे भावनमासे कृष्णपक्षे तिथौ १४ चतुर्दशी शुक्रवासरे सींहपुरवास्तव्यं उदीच्या सहलज्ञातिय पंडाहरिकृष्णत्मज पंडाहरिसुत पंडादेवाकरसुतरत्नेश्वरेण कखित ॥5॥ इदं ग्रंथं आत्मपठनाथे लखित ॥ परोपकारार्थ च॥ श्रीरस्त कल्याणमस्त ॥ एभं भवतु ॥

Page #72

Jyotişa
References -(1) M8s. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :
1, 810, ii, 15b, 191b. B-Descriptive Catalogues :-I.O. Cat. No.
2928%; Ulwar Mss. Cat. No. 1877ex. tract.532. .
करणकुतूहलवृत्ति .
Karaṇakutūhalavștti
500 -No. 292
____1895-1902 Size - 10% in. by 4g in. Extent -82 leaves ; 13 lines to a page; 25-30 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanagari characters; hand
writing not quite clear; also not quite uniform ; borders ruled in double red lines and edges in single ; red pigment used for marking and yellow pigment for corrections ; folios numbered in both margins; complete.
A commentary on Karaṇakutūbala, called Gaņakakumuda. . .. kaumudi. Age - Samvat 1933. Anchor - Sumati Harsa. Subject — Jyotişa. Begins - fol. 14
॥श्रीगणेशाय नमः ॥ शंभुस्वयंभुवमहं प्रणिपत्य पूर्वानाभ्यूद्वहति गतकर्मरजावितानं ॥ यो धर्मभूरुहघनो धृतधानसुभव्यक्षेत्रेऽवोधिवपनापमहोचूलक्ष्म । १। यः शांतकांतवपुरामयत्प्रबोधं श्रीभव्यकैरवकुलं वितभस्कपंक पक्षद्वयोपचितभानुसंगस्तं निष्कलंकमभिनमम्य नवं मृगाडां। २।
गुरुवरमतिशयवंतं श्रीमतं हर्षरत्ननामान करणकुतूहलजवृत्तिं नत्वा वक्षे सयुक्तिकामेतां । etc.
, .

Page #73

Vedangas
.: fol.9a इति जांचलिक महोपाध्याय श्रीहर्षस्नगदीनाम्यां मध्यमाऽधिकार्स।
संपूर्ण -Ends-fol. 82a
ग्रंथप्रै ... शतान्यस्या पंचविशतिसंख्यया २५०० शेयं चेदं कबाहुल्यान्न्यूनाधिक्यं न रोषकृत् ४ करणकुतूहलवृत्तावेतस्यां सुमतिहर्षरचितायं गणककुमुदकौमुद्या निर्णीतश्च पर्वसंभवः ५
इत्याचलिकमहापाध्याय-श्रीउदयराजगणीनां शिष्योपाध्य-श्रीहर्षरनगणीना शिष्यपणि ... तयं श्रीसुमतिहर्षविरचितायां करणकुतूहलवृत्तौ गणककुमुदकौमुदीनाम्नां ग्रहणसंभवाधिकारो दशमः संपूर्णः मिति मार्गशीरकृष्ण बुधवार संवत् १९३३ काद-बलभरामलाटाकासीषचु ... को स्वपठनार्य मारोटमध्ये
लीषितं ॥शुभं भवतु ॥ श्री॥श्री॥ References - (1) Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :
_i, 810; ii, 150. (2) Printed Editions :- Bombay Venkateśvara Press,
1901.
59
करणकुतूहल or
Karaṇakutūhala or ग्रहागमकुतूहल
Grahāgamakutūhala No. 293
A/1882-83 Size - 10% in. by 4g in. Extent – 7 leaves; 11 lines to a page ; 34 letters to a line. Description - Smooth country paper; Devanāgari characters; not
very old in appearance; handwriting clear, legible and uni. .. form; borders ruled in triple red lines and edges in double,
the Ms. contains a chapter called मध्यमाधिकार from सिद्धांतरहस्य
and 3 chapters from ग्रहागमकुतूहल. Age - Not very old. Author - Gaześa and Bhāskara. Subject-Jyotisa. .. ... . .

Page #74

Begins- fol. 1a
1
Ends fol. 7a
Jyotisa
॥ ॐ ॥ ॐ नमः सिद्धं ॥ ज्योतिः प्रबोधजननी परिशोध्य चित्तं तत्सूक्तकर्म चरणैर्गद्दनार्थपूर्णा स्वल्पाक्षरापि च तदंशकृतैरुपायै
कृता जयति केशववाक् श्रुतिश्व १ परिभग्नसमौर्विकेशचापं
ढगुणहारलसत्सुवृत्तबाहुं सुफलप्रदमात्तनृप्रभुं तत् स्मर रामं करणं च विष्णुरूपं २ autoकार्षुरुरवः करणानि धीरास्तेषु ज्यकाधनुरपास्य न सिद्धिरस्मात् ज्याचापकर्मरहितं सुलघुप्रकारं
कत्तुं प्रहृप्रकरणं स्फुटमुद्यतोऽस्मि ३ etc.
fol. 26 इति श्रीसकलागमाचार्यवर्य श्री केशव सांवत्सरात्मजगणेशविरचिते लाघवाख्ये सिद्धांतरहस्ये मध्यमाधिकार प्रथमः ॥ १ ॥
fol. 36 इतीह भास्करोदिते प्रदागमे कुतूहले विदग्धबुद्धिवल्लभे नभस्सदां स्फुटागतिः द्वितीयोध्यायः
rafrat site विधोर्नृपांशो नादेशनीयः खलु खंडितोपि अल्पार्द्ध सर्वग्रहणे शशी स्याद् धूम्रोसितो बभ्रुरिनस्तु कृष्णः ९ इति द्द भास्करोदिते ग्रहागमे कुतुहले विदग्धबुद्धिवल्लभे पतंगपर्व साधनविधिः समाप्ता ॥ शुभं भूयात् लेखकपाठकयोश्च ॥
References – For करणकुतूहल see No. 879 of 1886-92.
- करणकुतूहलटीका or ब्रह्मतुल्योदाहरण
No. 294
Size - 10g In. by 5f in.
ग्रहः
Karaṇakutuhalaṭikā or Brahmatulyodāharaṇa
954 1886-92

Page #75

Vedangas
Extent-37 leaves ; 13-15 lines to a page ; 30-35 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
ance; handwriting small and clear but not quite uniform; borders of some folios ruled in double black lines and somo in double red lines; yellow pigment used for corrections; red pigment used for marking; marginal additions ; edges wornout; the Ms. contains the following portion :
1 त्रिप्रश्नाधिकारस्योदाहरण 2 सूर्यग्रहणस्योदाहरण 3 उदयास्ताधिकारस्योदाहरण 4 ग्रहयूत्यधिकारस्योदाहरण
5 पाताधिकारस्योदाहरण The date of composition is given as Saka 1534-A.D.
1612. Age - Samvat 1776.
Author - Visvanātha ; wrote between 1612–1632.
Subject — Jyotişa commentary on the Karaṇakutūhala of Bhāskarā.
cārya. Begins - fol. 16
॥श्रीगणेशाय नमः॥ प्रणम्य विघ्नहर्तारं मंदबोधाय संप्रति॥ ब्रह्मतुल्यस्य गणितोदाहृति प्रकरोम्यहं ॥१॥
श्रीमद्भास्कराचार्यों निर्विघ्नग्रंथसमाप्त्यर्थ च गणेशादीन् नमस्कृत्य चिकिर्षितं प्रतिजानीते । गणेशमिति । अथ सिद्धांतादिकरणानंतर्यार्थो मंगलार्थों वा। अहं भास्कराचार्यः खेटकर्मग्रहसंबंधिगणितेतिकर्तव्यतां दशाधिकात्मिका प्रव.
क्ष्यामि । किं कृत्वा । गणेशं गिरं पद्मजन्माच्युतेशान् नत्वा ॥ etc. fol. 17a इति श्रीदिवाकरदैवज्ञात्मजविश्वनाथदैवज्ञविरचिते
ब्रह्मतुल्यस्योदाहरणे त्रिप्रभाधिकारस्योदाहरणं ॥ छ । Ends - fol. 374
। इति श्रीदिवाकरदैवज्ञात्प्रजविश्वमाथविरचिते ब्रह्मतुल्यस्योदाहरणे पाता. धिकारस्योदाहरणं ॥ श्रीविश्वनाथदिवाकरसुतेन काश्यां रचिता समाता।। गोलाभिद्यग्रामनिवासिनेयमुदाहृतिः खेटकुतूहलस्य
वेदाग्नितिथ्यु १५३४ मितशाककाले संवत्से दुर्मतिनामधेये पौषे सितं रुद्रतिथौ ज्ञवासरे समाप्तिमागाद्गुणितं समस्तं । शमं भवतु ॥

Page #76

Jyotiga. ... योकगोलेऽपमवाणखंडे
चैकान्यजात्योखयुखियोगौ। मिन्ने च गोलेन्यसमानजात्योः खगयुग्वियोगौ भिन्ने च गोलेन्यसमानजात्यो
विश्वासकानां वियुतियुतिश्चेत् १२
श्रीरस्तु ग्रंथसंख्या १४०१ संवत् १७७६ फागु ५ References - Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :
1,81a; ii, 150; lil, 18a.
करणकुतूहलटीका or
Karanakutūhalatīkā or ब्रह्मतुल्यटिप्पण
Brahmatulyațippaņa - No. 295
344
1882-83 Size - 9} in. by 54 in. Extent - 31 leaves ; 14 lines to a page ; 25–26 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; handwriting
clear and legible but careless; borders ruled in double red lines; red ink used for topical headings; folios numbered in both margins%3; edges slightly worn out; complete.
.. Age-Samvat 1785. Author - Not mentioned. Subject — Jyotlşa. Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीगुरुभ्यो नमः ॥ ... .. अथ ब्रह्मतुल्यटीपण लिख्यते ॥
गणेशं सारदं नत्वा भास्करादिग्रहान् गुरुन् ।
कुर्वेहं ब्रह्मतुल्यस्य विशदं गणितक्रमं ॥ १॥ etc. .. 1. fol. 5a इति ब्रह्मतुल्ये मध्यमाधिकारस्य मणितक्रमः ॥ .. Ends-fol. 310...
.. ... .... अयं सपातदोयुग्मपदस्थः अयं दक्षिणशरोगुलाधः अयं ... भ्यस्थितिटिकादिस्थिम्याग्निभागो न युतः अस्याः कृतिस्थपितो मध्यशरो विषमपदस्था एकत्रोनः प्रथमः स्वशंगरः एकत्र युतामध्यस्थितिनीभागोनांत्यो मोक्षशरः ।।

Page #77

Vedängas
उत्तरे शर अंगुलाघः॥श्रीरस्तु ॥ संवत् १७८५ वर्षे चैत्र शुद १० दशम्या पंड्यादेवाकरसुतरत्नेश्वरेण लिखितं ।।
करणकुतूहलटीका or
Karanakutūhalaţikā or ब्रह्मतुल्यटीका .
Brahmatulyaţikā
539 No. 296
1875-76 Size - 10in. by 47 in. Extent -- 11 leaves; 16 lines to a page; 45 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; old in appear.
ance; handwriting small but clear, legible and uniform ; borders ruled in triple red lines and edges in single ; red pigment used for marking the portion ; yellow pigment used for corrections ; leaves brittle; complete.
A commentary on Karaṇakutūhala. Age-Samvat 1745. Author - Anonymous. Subject -Jyotisa. Begins -fol. 1a
॥ इष्टोहनिचयोददिग्लवः १०युतः पंचाभ्रभू १०५ वर्जितो भक्तानंदनवाग्नि ३९९ भिस्तिथि १५ मितैः शेषगुरोरुद्रमः भस्तो वेदगजाग्निभिः ३८४ स्तदधिकैरूतैर्घतेष्यै दिन
स्तत्कालार्कघटीफलं च तिथिवत् सूर्याहतं शेपके १ etc. fol. 4a इति श्रीकरणकुतूहले विवृत्तौ उदयास्ताधिकारः षष्टः ॥ ६ ॥ Ende - fol. 110
अथ सूर्यपर्वप्रवेशज्ञानं चक्रादिरविरयं मध्यमः १८७।२।७।४।५।१४ यातोयं चक्रायः । १०९।२३।३१।१२।अनयोयोगोयं १1८1८1012
द्विगुणितोयं ९।३९६०२८ । ५२ द्वियुक्तोयं २९८०२२८५२ । सप्त ७ भक्के . : शेषमिदं ६० - २२८२५ । षष्टेपि सूर्यपर्वणि प्रवेशोग्निः॥
श्रीसाह्नसूनुभुविष्णुनामा तस्यानुजः सर्वकलासु विज्ञः - श्रीकारणकुतूहले टीकामिमां दैवविदा मुदेति अकरोत् ॥

Page #78

TIPE
Jyotisa
इति श्रीब्रह्मतुल्यटीका समाप्ता ॥ सं० १७४५ वर्षे फाल्गुनि मासे कृष्णपक्ष सप्तमीतिथौ भृगुवारे लिं. श्रीसरस्वतीपत्तनमध्येः ॥ स्ववाधनार्थ ॥ ग्रंथानं ३० ॥ ५१ ॥
ब्रह्मतुल्योदाहरण
No. 297
Brahmatulyodaharaṇa
Slze - 113 in by 5f in.
Extent - 33 leaves ; 12 lines to a page ; 36 letters to a line.
Description - Thick country paper; Devanāgarī characters; old in appearance, handwriting clear, legible and uniform; borders not ruled ; foll. 11-14 missing; incomplete.
Age - Samvat 1686 : Saka 1551.
Author - Not mentioned.
Subject - Jyotisa.
Begins - fol. 10
अथ महादेवीस्पष्टक वर्तमानशाका मै १२३८ हीनकरै शेषप्रथगतान्दान ५ पांचजायगांमाडै etc.
953
1886-92 A
fol. 18 ॥ श्रीहरिज्र्ज्जयति ॥ ॐ नमः सिद्धांविघ्नवल्लीविध्वंशन कुठाराय ॥ सरस्वत्यै
नमः ॥ श्रीसूर्यादिभ्यो नमः ॥
Ends - fol. 376
गणेश गिरं पद्मजन्माच्युतेशान्
ग्रहान् भास्करो भास्करादींश्च नत्वा ॥ लघुप्रक्रियं प्रस्फुटं खेटकर्म प्रवक्ष्याम्यथ ब्रह्मसिद्धांततुल्यं १
सं. १६८२ शाके १५४७ प्रवर्त्तमाने माघमासे? शुक्लपक्ष्ये षष्टी ६ घटी १८ परं सप्तम्यां जन्मतिथौ सोमवासरे अश्विनी घटी ४२ परं भरणी जम्मनक्षत्रे शुभयोगघटी ३० परं शुक्कुनाम्नि योगे वणिजकर्णे संक्राते गतदिन २६ पल. २५ अग्रसमये इष्टकालः रात्रिशेषघटी १ पल ५ तदानीं मकरलनोदये जन्म || श्रीब्रह्मतुल्ये गणितक्रमः लिख्यते ॥ etc.
अथ दक्षिणे अगस्त्युदयास्तसाधनं ॥ अक्षमा अष्ट ८ हतियुक्तवर्जितैति ॥ भत्र शीहुजग्रामे अक्षभाव्यं ५ ॥ अष्टौ ८ उभयोईतिर्वाता ४० अनया अष्टगो

Page #79

Vedangas
..........९८ मितलवा युक्ता जाताः १३८ राश्यादि ।।१८। । । तत्समये दिनमणौ
तत्तुल्ये सूर्ये सति सिंहसंक्रांतेरावांशे जाते अगस्त्युदयं ॥ तथा गजाद्रयः ७८ लवा. भक्षमाष्टप्नया ४० हीना वर्जिता जाता ३८ राश्यादि १।८।।. स एव अगस्त्येरदर्शनं अस्तं ॥ वृषसंक्रांतेः अष्टदिवसे अष्टांशे जाते सति । अगस्त्यस्तं ॥ श्री॥ इति श्रीब्रह्मतुल्याख्ये करणकुतूहले ग्रहाणां उदयास्ताधिकार: षष्टः समाप्तः ६॥जोसी श्री ५ नरसिंहसुतजोसीवाहालजीकेनालेखि षडधि. काराणां भाज्यं ॥संवत् १६८६ शाके १५५१ कार्तिक शुदि प्रतिपदों घटी
२३/२३ मनंतरद्वितीयाया बुधदिने References - See No. 954/1886-92.
ब्रह्मतुल्योदाहरण
Brahmatulyodābarana -
883 "No. 298
- 1891-95 Size - 84 in. by 54 in. Extent - 46 leaves; 14 lines to a page ; 28 letters to a lipe. Description-Country paper; Devanagari characters%3 old in appear
ance; bandwriting small, but clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines; folios numbered in both margins%; complete.
The Ms. was composed in Saka 1534 (?) Age-Samvat 1859 : Saka 1724. Author - Visvanātha. Subject-Jyotisa. Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः । श्रीसारदायै नमः ॥ प्रणम्य विघ्नहर्तारं मंदबोधाय संप्रति ॥
ब्रह्मतुल्यस्य गणितोदारांति प्रकरोम्यहं ॥१॥ भास्कराचार्यो निर्विघ्नप्रथसमात्यर्थ च गणेशादि नमस्कृत्य चिकिर्षित
प्रजानिते ।। गणेशमिति etc. . Ends-fol. 46a .. श्रीविश्वनाथस्य दिवाकरेण
. ... .. . . . सुतेन काश्यां रचिता समाप्ता॥

Page #80

Jyotiga
References
गोलाभिधग्रामनिवासिनेय- मुदाहृतिः खेटकुतूहलस्य ॥ १ ॥ वेदाभितिथ्युन्मितशाककाले १५३४ संवत्सरे दुर्मतिमा मधे पौषे सिते रुद्रतिथौ ज्ञवारे समाप्तिमागाद्गुणितं समस्तं ॥ २ ॥
ॐ
यद्येकगोलेपमवाणखंडे चैकान्यजात्योः खलु युग्वियोगे । भिन्ने च गोलेन्यसमान्यजात्यो योगांतरं स्यादिषुखंडकानां ॥ ३ ॥ क्रांतिषु खंडने समानगोले भीन्नैकजात्यो खलु युग्नियोगौ भन्ने च गोलेन्यसमानजात्यौ विश्वांशकानां वियुतियुतिश्च ॥ ४ ॥
इति श्रीदिवाकरदेवशात्मज विश्वनाथ दैवज्ञ विरचिते ब्रह्मतुल्यस्योदाहरणे पाताधिकारस्योदाहरणं समाप्तं ॥ श्री ॥
नवाकु षच्चंद्र १५९९ मिते च शाके शुचौवलक्षेतरपक्षके वै ॥ . तिथौ गुरौर्वासुदैवते लिखन्धरुद्रजित्सूनुरुदाहृति शुभां १
-
करणकुतुहलस्येति शेषः। वटपत्तननिवीसिना श्रीमदुइजित्सूनुना मदनामदनाभिधेन सदलेखं मातुललब्धजनुषे रविदत्ताया समर्थदीति ॥ संवत् १८५९ व. शाके १७२४ प्र. । श्रावण वदी १ शनीवारे अयं ग्रंथ ज्योतिर्वित उत्तममस्त आणंदरांमेण लेख्यं । भ्रात्मपठनाथ वा परोपकारार्थं लिख्यते । मग्मत् । शुध्यंमशुध्यं वा मम दोषो न दीयते । श्रीरस्तु । कल्याणमस्तु ॥ श्री ॥ श्री ॥ श्री ॥ श्री ॥
See No. 954 / 1886-92.
69
Karaṇakutuhalabhāṣya
करणकुतूहलभाष्य
No.299
Size - 10 in. by 4g in. Extent-25 leaves; 15 lines to a page; 40-45 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgarl characters; with पृष्ठमात्राs; very old and musty in appearance; handwriting small but
332
1879-80

Page #81

Vedāngas
clear, and legible; borders ruled in double black lines ; red pigment used for marking; edges extremely worn out, complete.
A commentary on Karaṇakutūhala. Age- Samvat 1573. Author -Not mentioned. Subject-Jyotisa. Begins - fol. 10
॥ॐ नमः सरस्वत्यै ॥ नत्वा देवी भगवतीं सारदां ब्रह्मणः सुतां । कथयामि यथा बुध्याख्यानं कौतुहलस्य च । १ ।
संप्रति ग्रंथारंभे ग्रंथकृत् इष्टदेवताप्रणति पूर्वकं विवक्षितमाचष्टे । गणेश
मित्यादि । etc. Ends-fol. 25a
तदा ब्रह्मा पर्वेशो ज्ञेयः ॥ अथ भागे दत्ते सति भगणस्थाने एकः मधो. राश्यादिः स्यात् । तदा द्वितीयः पवेशो ज्ञेयः । ब्रह्मशशींद्रकुवेरा वरुणानियमान विज्ञेयः । पर्वेशा इतिषाशे ॥
इति श्रीकरणकुतूहलभाष्ये पर्वेशानयनाधिकारो दशमः समाता टीका ॥ कुतूहलस्य समाता ॥ छ ॥ छ । संवत् १५७३ वर्षे पौषवदि० बुधे लिखिता टीका ग्रंथसंख्या १००० ॥छ । छ । शुभं भवतु लेखकपाठकयोः ॥श्रीरस्तु ॥
करणकुतूहलसारिणी No. 300
Karaṇakutūhalasāriņi
501 1895-1902
Size -
Extent - 27 leaves; - lines to a page; - lotters to a line.
Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
ance; borders ruled in double black lines and edges in single > almost every folio more or less moth-eaten; edges slightly worn out; fol. 1 missing ; incomplete.
The Ms. contains numerous koştakās from the beginn. ing to theend.

Page #82

Jyotiga
Age-Samvat 1734. Author:- Not mentioned. Subject -- Jyotişa. Begins abruptly-fo1.2a
____The whole of the Ms. contains various Kostakās. Ends-fol. 28b
इति श्रीकर्णकतूहले मंदशीघ्रफलं संपूर्ण समाप्तामिति ॥ ॥शुभमस्तु ॥ - संवत् १७३४ ॥ वर्षे काती सुदी २ पुधवारे पोथी लषीतं घरं व गसु॥
करणप्रन्थ
Karañagranth
696 No.301
1883-84 Size - 94 in, by 4} in. Extent - 11 leaves ; 8-9 lines to a page; 30-32 letters to a line. Description -Country paper, Devanagari characters%3B old and some
what musty in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in two double black lines%3; red pig. ment used for topical headings; fol. 1 missing: Incomplete.
Age -- Appears to be old.
Author-Not mentioned.
Subject - Jyotişa.
Begins abruptly-fol. 2a
.........गुणितः जातं । १४००१० याति तिथ्यन्वित । एक्लप्रतिपदमारभ्य
याततिथि ८ तद्युतः । १४००१८ अधः स्थाप्यत्रियुक्त १५००२१ अस्य रामा. . .. भ्रलोशेनायमेव युक्त कार्यः etc.
Ends - fol. 12
....... , लब्धं ९ द्विगुणं १८ शेषविषमात् ४५ विशोषिते शेष ३७७ लब्धे ९ in द्विगुणे १८ पंक्त्यान्यस्ते ३९८ इ

Page #83

Vedangas
करणप्रकाश
Karaṇaprakasa
299 (i)... No. 302
1882-83 . Size - 8} in. by 4 in. Extent — 7 leaves; 11 lines to a page; 35-40 letters to a line. Description-Modern paper with watermarks; Devanagari charac
ters; new in appearance ; bandwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; red pigment used for verse numbers and colophons; foll. 7, 8 missing; incomplete.
The Ms. contains one more work of the same name. Age - A new copy. Author - Brahmadevaganaka, son of Sricandrabudha. Subject - A work an astronomy dealing with the method of calculating
the line of eclipses. Begins -- fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ ब्रह्माच्युतत्रिनयनार्कशशांकभौमसौम्येज्यशुक्रशनिवागधिपागणेशान् ॥ ।
नत्वाहमार्यभटशास्त्रसमं करोमि श्रीब्रह्मदेवगणकः करणप्रकाशं ॥१॥ cet. fol. 3a इति श्रीब्रह्मदेवगणकविरचिते करणप्रकाशे मध्यमाधिकारः ॥ १॥
fol. 90 इति श्रीब्रह्मदेवगणकविरचिते करणप्रकाशे उदयास्ताधिकारः षष्ठः॥ Ends - fol. 90
स्वं स्वं पातं सदृशखचरात्सौम्यभग्वोचलोच्चा त्यत्वादोानिजशरहताशीर्घकर्णोद्धृता च ॥
क्षेपः स्पष्टो भव ... References -- (1) Mss. — A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :
1, 810; ii, 150, 191b; iii, 18a.. B-Descriptive Catalogues :- I. O. Cat.
Nos. 2913-14 and 6304; Mad. Des.
Cat. Vol. XXIV No. 13 398. .. . (2) Printed Editions:- Edited by Sudhakara Dvivedin,
Benares, Chowkbamba Sanskrit Depot, 1899.

Page #84

-Jyotigat
তােমায়।
Karaṇaprakāts Na.303 Size -91 10. by 41 in.
sia Extent-11 leaves, 11-12 lines to a page ; 22-24 letters to a line.:...! Description-Country paper; Devanagari characters; old in appearbos a nce, bandwriting legible but careless, also not quite uniform; -'. borders ruled in double red lines%3B edges slightly worn out:
The work contains 2-9 Adhikāras.
Age-Samvat 1682 : Saka 1548.
Author-Brahmadeva son of Candrabhatta.
Subject - Jyotişa.
Begins-fol. 10
॥श्री ॥ नन्वत्र पक्षबलानपने क्षीणचंद्रस्य पापस्वमल्पवकत्वं वेत्यत्र प्रथमपक्षो न शोभन: I etc. fol. 4a इति श्रीचंद्रभटसुतब्रह्मदेवविरचिते करणप्रकाशे करणाधिकारो
द्वितीयः ॥२॥ fol. 56 इति ब्रह्मदेवविरचिते करणप्रकाशे पंचतारास्पष्टीकरणीकरणाधिकार
स्तृतीयः ॥३॥ Ends - fol. 110
भासीत्पार्थिववृंदवंदितपदो भोजद्वयो माथुरः । ....श्रीश्रीचंद्रबुधो गुणैकवसतिः ख्यातो द्विजेंद्रभिती।
नस्वा तस्य सुतोहि पंकजयुगं खडेंदुचूडामणिवृत्तस्पष्टमिदं चकार करणं श्रीब्रह्मदेवः कृती ॥१॥
इति श्रीचंद्रभहस्तब्रह्मदेवविरचिते करणप्रकाशो प्रहयुत्यधिकारो नवमः स्मातोयं ग्रंथः ॥९॥ श्रीरस्तु ॥ कल्याणमस्तु । संवत १६८२ वर्षे शाके १५४८ काले अद्यहालिंद्रपुरकृतवसतिना जयरामेणालेखि ॥ ज्येष्टशुदि १३ रवों
लेखकपाठकयोः कल्याणं भूयात् ॥छ । छ॥छ॥ श्री॥ Reference - See No. 299(1)/1882-83.
...10

Page #85

Vedāngas
करणप्रकाश... .
Karaņaprakasa
502 No. 304
1895-1902 Size - 8} in. by 37 In. Extent - 14 leaves ; 9 lines to a page : 28 letters to a line. Doscription - Modern paper with watermarks; Devanāgarī charac
tors; new in appearance; handwriting clear, legible and uniform ; borders not ruled; white chalk used for correc tions; folios numbered in both margins.
The Ms. contains 1-8 Adhyāyas. Age - A modern copy. Author - Brahmadevācārya. Beglas -- fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ ., ब्रह्माच्युतत्रिनयनार्कशशांकभौम
सौम्येज्यशुक्रशनिवागधिपागणेशान् ।
नत्वाहमार्यभटशास्त्रसमं करोमि .: श्रीब्रह्मदेवगणकः करणप्रकाशं ।
शाकः शक्रदशोनितो १०१४ रविगुणश्चैत्रादिमासान्वितो. ......: द्विस्थोदस्कहृतो द्विरामसहितोऽयोभूपनदैर्हतः।
लब्धो नो विहृतः शिलीमुखरसैराप्ताधिमासैर्युतः
खनिनः सतिभिर्द्विधाकररसैर्युक्तः स्ततोधः कृतः ॥ २ ॥ etc. tol. 3a इति करणप्रकाशे प्रथमोध्यायः॥
fol. 4 इति श्रीब्रह्मदेवाचार्यविरचिते कर्णप्रकाशो द्वितीयोध्यायः ॥२॥ Ends-fol. 12b
कर्णकोटियुतर्षाभिरंगुलैमंडलं शशः भृतसमालिखेत् । मानयेदपरतः सुतं विधोः कर्णमार्गगमप्याशिते नितं ।। शितांगविश्लेषदळोनमांशहत् । धिक स्यात् परिलेखसूत्रं । शितेन शुक्रांतगकर्णगत्या वृतं लिखे तेन शितं प्रशिध्यै ॥ ९॥ इति श्रीब्रह्मवेदाचार्यविरचिते श्रीकर्णप्रकाशे शुगोहत्याधिकारमष्टमः ॥८॥॥ श्रीः॥

Page #86

"Jyokiga नत्वा श्रीगुरुवेळणेशगणपान्सूर्यादिकांश्च गृहान् । सिद्धांतत्रयसंमता वितनुते रामादिकृष्णः कृति। तिथ्यादेलघुसारिणिं स्फुटतरा मात्रासकृत्कर्मणाकेंद्रैस्तजानितैर्फलैविरचितै स्पष्टताकारण ॥१॥... प्रतिक्षणं चंडुगतिर्यतो भवेदन्याहगेवाखिलमन्त्र संमता। मतो सत्कर्मभवं स्फुटां विदुर्युधोस्तिथि स्थूलांततो परां ॥२॥ मुहुर्मध्यौ मुहुः स्पष्टौ कृत्वाकेंदू तया तिथिः। कृच्छ्रादानियते स्पष्टा सा खल्वत्राप्रयत्नताः ॥३.. पूणांकविश्वो १३९ नशकोन्दवृंद मेधाककु १० प्वेद ४ दशा १०. हतश्च । त्रिदोमि २३ रत्यष्टि १७ नरवैः २० समेतो गजोलतो वारमुखोब्दपः स्यात् ॥४॥ रेखास्वदेशांतरयोजनानि स्वान्दो शहीनानि पलान्यगाभिः। समाधिनाथो रहितः प्रतिच्या प्राच्यांशयुक्तो निजदेशजः स्यात् ॥५॥ समासिधाक्षैः ५ स्वकुभि १० द्विरामै३२ निघ्नाः खनागैः विहृता फलं स्यात् । शविर्भवना ११ न्दयुतायुतांगैः ६ शरै ९श्च तत्वैः खगुणा ३० वशेषात् ॥६॥ .. नगैः खवेदैः ४० खगुणै ३० निधान्दा हताः समं स्यात् वगुणा ३० वशेष । विनाब्ददेवांश ३३ पलैविहीनमत्यष्टि १७ तत्वातिज २५ गत्युपेता १३ ॥ ७ ॥ खरसध्युतनाडिकाशुद्धिस्तिथ्या ध्रुवोथयोगभयोः । एदि स्वदिनं वोनात १० नाड्याः षडयु ६ ताब्युताः षड्याः ॥onch युगांगैः ६४ सिंधुकरिभि ८४ हेत्यष्टया १७ ध्रुवनारिकोः। .. स्वस्पादाप्सोनयुक्तोनाः क्रमानोगाः सहाब्दपाः ॥९॥ समं स्वतिथ्यं १५ शवियुक्तिथेः स्थास्केंद्रं वदूवाकपविहीनं ।। समं स्वतांश ११ वियुग्भकेंद्र भवेबिजेशशंषटिविहिन ॥१०॥ पतेः समं स्वेदयुगांश १ हीन केंद्राणि सामध्रुवनाडिकानि । एमासः खरामन्न ३० स्थितियुको रुतुनिताः। एभ्यूवोंकोनित: श्रेष्टौ दिनो योग्दपवास्तः॥ १७॥ तमाच्छका १४ प्तमवधि यथा स्वं भोगकेंद्रयुक् । तबारयूयॉर्क चिन्हेत्यफलानोगः स्फटो भवेत् ॥ १३ ॥

Page #87

Vedangas
तिथिवारसंयुकेंद्रमैकैकं चाल्पमम्वहं ॥ भचालकाधनं ज्ञेयं तिथियुचालकात्रणं । तिथिवारक्षयोगा ये वारमुल्लंध्य याइनः । पूर्ववारे नु ते सर्वे विजया षष्टिनाडिकाः ॥१५॥ विष्यादेर्वारि एकस्मिन्दयो यत्र समागमः । क्षवाल्यं तं विदुस्तत्र परं पूर्वो नितं स्फुटं ॥ १६ ॥ वारानवे २७ षवो देबा ३३ भानि २७ विश्वे १३ ष्टसागराः ४८। गोशो २९ ष्टि १६ घेरा १ चक्रं तिथ्यादीनां स्वकेंद्रर्ज॥१७॥
चक्राधिक चक्रहिनं कुर्यात्तद्रतः फलं ॥ १८ ॥ इति छ । Reference - See No. 299(i)/ 1882-83.
करणप्रकाश
Karaņaprakāśa
849 No. 305
1891-95 Size - 6 in. by 41 in. Extent-17 leaves ; 10 lines to a-page; 20:letters to a line. Description - Country paper ; Devanagari characters; old in appear.
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines%3 edges slightly worn out%3complete.
Age-Saka 1548.
Aathor- Brahmadeva.
Subject — Jyotiga. Begins - fol. 10
::: श्रीगणेशाय नमः॥ ६. ब्रह्माच्युतत्रिनयनाशशांकभौमे . .
सौम्येज्यशुक्रशनिवागधिपा गणेशान् .मत्वाहमार्यभटशास्त्रसमं करोमि
श्रीब्रह्मदेवगणकः करणप्रकाशं ॥ १॥ etc. fol. 38, इति करणप्रकाशे मध्यमाधिकारः

Page #88

Jyotiga Ends-fo1. 17a
मासीत्पार्थिववृंदवंदितपदांभोजद्वयो माथुरः श्रीः श्रीबुधौ गुणैकवसतिः क्षातो द्वजेंद्रः क्षितौ ॥ नत्वा तस्य सुतोध्रिपंकजयुगं खंडेंदुचूडामणौ । वृत्तैः स्पष्टमिदं चकार करणं श्रीब्रह्मदेव कृती ॥११॥ इति श्रीब्रह्मदेवविरचिते करणप्रकाशे ग्रहयुत्यधिकारः समासः ॥ अष्टसागरशिलीमुखश्रुभिः १५४८ संमिते शकवरे भृगुवारे॥ . केशवस्य तनयः परिपूर्ण ब्रह्मदेवकरणं समकार्षीत् ॥१॥ . मालोलतुलशीमालमारूढविनितासुतं ॥
ज्योतिरिंदीवरश्याममाविरस्तु ममाग्रतः॥ Reference - See No. 299(1)/1882-83.
Karanprakāśa
करणप्रकाश
321 No. 306
Visrāma (1) Size - 9 in. by 3 in. Extent — 28 leaves ; 8 lines to a page ; 26 letters to a line. Description-Country paper, Devanagari characters%3 old in appear.
ance%3 handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in two double black lipes ; red ink used for topical headings;
edges slightly worn out; foll. 1-5 missing; incomplete. Age - Appears to be old. Author-Not mentioned. Subject -Jyotisa. Begins.serraplly an fol. 6a
............दलं फलं अंशादिः १।३३ । २९॥ । केंद्रस्य तुलादित्वात् ऋणं जातो द्विफलसंस्कृतो गुरुः
१०1०।४।४७ ॥ etc. fol. 10a इति बीजदेशांतरसंस्कृता-प्रहाः स्फुटाः ।

Page #89

Vedangas
Ends - fol. 338
भयं मासगणराशिप्रमितियुतः ४९०२।३ । ५८ ॥
करणप्रकाशोदाहरण
Karaņaprakāsodāharana
503 No. 307
1895-1902 Size - 94 in. by 41 in. Extent — 7 leaves ; 9 lines to a page : 25–30 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgarl characters; old in appear
ance; handwriting bold and clear but rather careless; borders ruled In double red lines%3; edges extremely worn out: In.
complete. Age — Appears to be old. Author - Brahmadevaganaka. Subject - Jyotisa. Begins — fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥
ब्रह्माच्युतत्रिनयना etc. as in No. 502/1892-1902. ... fol. 4a इति करणप्रकाशे मध्यमाधिकारः॥ Ends — fol. 7a
षष्टिगुणिताः २३७६ ७२० भाजकेन भकार लन्धाः एष्यघटोकाः
१७५३ ॥छ छ॥ Reference - See No. 299(1)/1882-83.
करणवैष्णव
Karaṇavaişpava
...... 504 No. 308 ..
1895-1902 Size – 84 in. by 4 in. Extent - 18 leaves ; 6 lines to a pago : 20 lotters to a lino. In

Page #90

Jyotion:
Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appearl
MARCe%B bandwriting bold, clear and legible; bordere not ruled%3B a incomplete.
The work belongs to factura. Age - Appears to be old. Author-Samkara, son of Sukadevabhatta. Subject-Jyotisa. Begins -. fol. 18
श्रीहरिर्जयतितराम् ॥ .. .. श्रीदामोदरपाल्पायुगलं नत्वा च वागाश्वरी सूर्यादीच खगात् विधि गणपति श्रीशंकरं शंकरः ॥ .. कुर्वे दैवविदा हिताय करणं सिद्धांततत्वोपमं स्वल्पं वृत्तविचित्रमर्थसुगम लीलावगम्यं स्फुटं ॥१॥ श्रीविष्णुगुप्तस्य मतानुसारं सारं प्रकुर्वेऽखिलखेटकर्म ॥
तस्मादिदं वैष्णवशास्त्रमध्यं श्रीनंदभट्टस्य गुरोः प्रसादात् ॥२॥ etc. fol. 7a इति श्रीशुकदेवभहात्मजशंकरविरचिते
सिद्धांततत्वे श्रीकरणवैष्णवे मध्यमाधिकारः प्रथमः ॥१॥ Ends - fol. 18s ...
कलाः खशकाः खनखाद्रिसिद्धावस्वद्रिनेत्रावसुनागदनाः॥ स्युः क्रांतिपिंडा भयनाशयुक्त
खेटस्य दो गमितिर्विभक्तः ॥३०॥ References-(1) Mss.-A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum:
i,8163; ii, 1910. B-Descriptive Catalogues :- Bikaner Cat.
No.668.
कल्पलता
Kalpalata
450 No. 309
A/1881-82 Size —87 In. by 4 in. Extent-19 leaves%3; 11-12 lines to a page; 28-30 letters to a ling,

Page #91

80
Vedangas
Description-Country paper; Devanagari characters; handwriting small but clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; red pigment used for marking verse numbers ; slightly moth-eaten; complete.
Age — Saka 1564.
-
Author — Somadaivajña.
Subject – Jyotisa.
Begins fol. 16
श्रीगणेशाय नमः ॥ ॐ म् ॥ स्वानंदाय सनंदनायदिनुतसत्पादारविंदद्वयं नानानंदनिदानमेकरदनं दुष्टार्दनं सद्वयं ॥ भालेंदु मदमत्त तिवदनं दानं दधानं सदा ते देवं मदनारिनंदनमहे वंदे सतुदं महः ॥ १ मल्लद्रनाथचरणस्मरणप्रवीणः श्रीरुद्रभट्टतनयो विनयोपपन्नः । सोमाभिधानगणको गणको रुतुष्टयै संवत्सरादिफलकल्पलतां तनोति ॥ २ ॥
F
होने स्मिन्नृपशालिवाहन शके पूर्णांगबाणेंदुभिः १५६० ताद्वास्तिथिरत्नजा निगदिता सारे... चंद्वैर्युता ॥ व्योमांगैः परिशेषिता प्रभवतः संवत्सरो दक्षिणे रेखातः प्रथितो भवेत्स नवभिर्युक्तस्तथैवोत्तरे ॥ ३ ॥ etc.
Bnds - fol. 18a
इत्यामव्ययानयनं ॥
वेदरसेंद्रियभूमितशाके कात्तिकसंज्ञकपालि सितेर्क
• आद्यतिथौ भृगुजेनिलधिष्टे कल्पलता परिपूर्तिमुपेता ॥ १ ॥
इति श्रीजलग्राम निवासिरुद्र भट्टात्मजसोमे दैवज्ञ विरचितायां कल्पलता समाप्तं ॥
षष्टि योजनविस्तीर्ण शतयोजनमुत्तमं ॥
आढकस्य प्रमाणं तु देवमानेन गण्यते ॥ १ ॥
ariat गुरु art त्रिराढौ चंद्रचंद्रजौ ॥ द्विराठौ रविभौमौ च आढ एकं शनैश्वरे ॥ २ ॥
समुद्रे दशभागं च षट्भागं पर्वतेषु च ॥ भूमौ चत्वारि भागास्युरित्येतन्मेघयामलं ॥ ३ ॥

Page #92

अश्विनी मृगपुष्णेच श्रवणे रेवती मघा ॥..... स्वातौ भानुप्रवेशे च वर्षते नात्र संशयः ॥१ विंशत्या २० कृतिनाग ८ सायक ५ जिनै २५
____रिंद्रा १४ कृति १८ भ्यो जिन २४ मन्व,१४ के १२ स्तिथि १५ शक्र १४ नाग ८
. वसुभि ८ वेदा ४ ८८ शः १४ क्रमात् ।। शक्रंद्रा १४ ब्धि ४ गुणार्क १२ दिक् १० धृति १८.
जिन २४ रकैः १२ पुराणे १८ मुल माडीत्रिंश ३० तदनभेषु परतो नाड्यश्चतस्रोमृतं ॥२॥ संवत्सरादि मेषादि सिंहादि कर्कटस्य ॥ घटनक्रं धनुर्युग्मप्रवेशे दिवसाधिपाः ॥१॥ भाा प्रवेशवारस्य नाथस्याग्देषु नित्यशः॥ राजा मंत्री चमूसस्यरसं नीरसनायकाः ॥२॥ धान्यं पश्चार्घतो मेघनायकस्य प्रकीर्तिताः ॥ . दशानयनं युगवाणहृतं स्फुटमायुभवत्यनलादिहत रमशाः सतमाः। कुभरादिहतं दहितेन युतं च बुजी कवयो विशाः पतयः॥१॥
श्रीभ्रक १६९९ हेमलंबी नाम संवत्सरे ॥ ज्येष्ट- कृष्ण अष्टमी तहिने पुस्तक समाप्तमिदं
जोगदेवभटोपनामक • गणेशात्मज-सदाशिवेन लिखितं ॥ स्वाथ परोपकारार्थ च ॥ हेरंबप्रसन् असे ॥ दया असे ॥
Then follows some stray verses. References-(1) Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :
1, 85a; see Dikshit : Bharatiya Jyotisa Sastra p.476.
कारगिलवफल
Kākanilayaphala
984 (6) No. 310
1887-91 . Size - 104 in. by 41 in. Extent-foll. 127b to 128a; 16 lines to a page; 40-42-letters.
___ to a line. Description - Country paper; Devanagarl characters ; old in appear.
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled

Page #93

82
Vedangas
in triplo red lines, red pigment used for marking verso numbers and colophons; complete.
This is one of the works in the Ms. Age - fairly old. Author - Nandikesvara. Subject — Augury. Begins - fol. 1270
वृक्षस्य पूर्वशाषायां वायसः कुरुते गृह सुमिदं क्षेममारोग्यं मेघश्चैव प्रवर्षति १ . भाग्नेयां वृक्षशाखाणं निलयं कुरुते यदि
अल्पोदकास्तथा मेघा न ध्रुवं तत्र वर्षति २ etc. Ends - fol. 1280
प्राममंडलनाशं च भूम्यां कुरुते गृहं विग्रहंति विजानीयात् शून्यं तु मंडलं भवेत् नदीतीरे यदा कुर्याद् दुर्मिक्षं तत्र निर्दिशेत् १३ इति नंदिकेश्वरप्रणीतं वायसनिलयफलं संपूर्ण ॥ भं भवतु ॥
काकभाषाशकुन
Kākabhāṣāšakuna
605 No. 311
1899-1915 - Size — 10in. by 4f in. Extent - 6 leaves ; 7-8 lines to a page; 28–30 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters; old in appear. -"."-ance; handwriting clear, legible and uniform; red pigment
used for marking; edges worn out and moth-caten; complete. Age-Appears to be old. Author - Not mentioned. Subject-Augury. Begins — fol. 16
॥श्री गणेशाय नमः॥ मथ काकछतपरीक्षा लिख्यते ॥

Page #94

Jyotiga पूर्वस्यां प्रथमे यामे त्रों बों पक्ति वायसः। तदा शत्रुभयं विचादीशादम्पनृपस्य च १. म्ही ब्ली चैव यदा वक्ति भवति तत्र चलाचलं .
उदिते प्रथमे पामे भामेयां तु यदा खग २ etc. Ends - fol. 6a
पक्षाने तु महावृष्टिमध्यमे चापि मध्यमा ..... अधस्ताव वृष्टिः स्याद्विषमे विषमे विषमा भवेत् ६०
. प्रकारे कोटरे वापि कुर्वति निलयं खगाः। .. दुर्भिक्षं तु विजानीयाद्रौरवं नात्र शंसयः
इति काकभाषाशकुनं समासम् ॥
काकरत
Kākaruta
984 (5) No. 312
1887-91 Size — 107 in. by 44 in. Extent-1240 to 1270 leaves : 16 lines to a page: 40-42 letters to
a line. Description - Country paper; Devapāgarl characters; old in appear.
ance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in triple red lines; red pigment used for marking verne numbers and colophons; edges worn out; complete.
This is one of the works in the Ms. Age – Fairly old. Author-Rslivara. Subject — Augury. Begins - fol. 1240
॥ॐ॥ काकरतं प्रवक्षामि यथा गर्गेण भाषितं. कोभालाम जयं चैव विदशैरपि वंदितं १ पर्थिवाना हितार्थाय मनुष्याणां तथैव च ..
मंडलं कारयेद्विजने चतुकोणं तु गोमयं २ etc. . fol. 125a इति बलिनिमित्ताध्यायो समाप्तः ॥

Page #95

84
Ends - fol. 1276
इय वायसचिट्ठे संजयं जो पठे काथवं सो मुण जगं सम्वं पय नत्यस्थि संदेहो १२ ऋषीश्वरकृतं काकरुतं संपूर्ण ॥
काकलक्षण and आखेटकविचार
Vedängas
No. 313
Size - 107 in. by 5g in.
Extent-4 leaves; 8 lines to a page; 25 letters to a line.
Description
Kakalakṣaṇa and Akheṭakavicāra
Age-Does not appear to be very old.
Author - Not mentioned.
Subject – Jyotisa. Augury.
Begins - fol. 14
Thin country paper; Devanagari characters; not very old in appearance; handwriting bold, clear and legible; white chalk used for correction; red pigment used for colophons complete.
ॐ अथ काकालक्षणं ॥
काकस्य वचनं श्रुत्वा छायापादं तु कारयेत् ॥ षभिस्तु हरेद्भागं शेषं चैव फलं फलं वदेत् १
Bnds - fol. 48
लाभं क्षेमं तथा सौख्यं भोजनं च धनागमं ॥ विशेषे मरणं ज्ञेयं एवं काकस्य लक्षणं ॥ २ ॥ etc..
850
1891-95
दिनभादि लिखेच्चक्रं यात्रांगे नृपभानि च ॥ तंत्रागे च फलं वाच्यं प्रत्येकं व वदाम्यहं । मुखे च शशकं तुयं नेत्रे चित्तरिकं द्वयं । मूकें व शिवाकर्णे शीर्षे शूकरपक्षिकाः विलोक्य व्याघ्रपुळेषु ऋक्षे पादोदरे तथा पृष्टे च न कुलो विशो शातम्यश्च विचक्षणः

Page #96

Jyotiga बाखेटकविचारः ॥ शुभं ॥
86
1892295
काकशब्दफल
Kākasabdaphala No. 314 Size - 9} in. by 3} in. Extent-- 5 leaves ; 6 lines to a page; 30 letters to a line. Description-Country paper3 Devanagari characters with पृष्ठमात्रा
•old in appearance3B handwriting clear, legible and uniform%3B borders ruled in double black lines; edges worn out; red pigment used for marking the verse numbers; complete.
The Ms. contains explanation in Gujarati. Age- Samvat 1630. Author - Devala. Subject — Jyotişa ; Augury. Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ मध्वानं गच्छमानस्तु सन्मुखं यां च वायसा।
मार्गममंतव्यं तत्र गत्वा न जीवति ॥१॥ जगा निजातां काग साम बावत दोसइ तणइ गमात्रा
न जईम मरण उपजे ॥२॥ etc. Ends - fol. 46
ईशाने उदयभागे निलयं कुरुते खग। बहू सस्य विजानीयात्सुभिक्षं झेममेव च ॥१९॥ जक्ष ईशानकुणेमालापाले सुभिक्ष प्रजा लोक सुखो क्षमध्ये च कुरुते खग। समं वृर्ष समै धान्यं देवलस्य वची ॥ ४२ ॥
इति श्रीदेवलकृत कांकचितलिखितं संवत् १६३० वर्षे वैशाख वदि ३० दिने अग्रेह सोजिनामामे गणपति लिखितं शुभं भवतु । गुरौंडापुत्रजीभाई.

Page #97

86
कामधेनु
No. 315
Size -
Vedangas
12 in. by 54 in.
Extent 12 leaves; 7 lines to a page; 30 letters to a line.
Description-Rough country paper; Devanagari characters; old in appearance ; handwriting clear, legible and uniform ; borders of the first four folios ruled in double red lines and the edges In single; edges slightly worn out and moth-eaten ; complete.
The beginning is identical with the beginning of the Ms. No. 333 / 1879-80.
Ago
Author - · Jayarāma (?)
Subject – Jyotisa.
Begins - fol. 16
1 - Samvat 1891 : Saka 1756.
Kamadhenu
881
1886-92
Bnds - fol 126
श्रीगणेशाय नमः ॥
विधिहरीश दिनेशगजाननं द्रुहिणजागुरुपादसरोरुहं सकलशास्त्रविबोधनकारणं परमकारुणिकां तुलजां भजेत् १
आदौ यंत्रैर्जन्मकालं विलोक्य तस्मात् खेटाश्चायनादेः फलानि कार्याभावास्तत्फलान्यष्टवर्गा मैत्रोस्तास्काऽलोद्भवाः सप्तवर्गाः २
etc.
यदि रविलवतोऽब्दे वर्द्धमाना तिथिश्व प्रभवति समवेशस्वस्वसंक्रांतिमासे अतिधिकं तिथिरन्द सूर्यतोप्यप्रमासे गदित इह समायाश्च प्रवेशो मुनिद्वैः ९४
इति श्रोत्षष्टोत्तरीगणीतानुकर्मः श्रीकामधेनु ग्रंथ समाप्त
मासं पुस्तकं दृष्ट्वा तादृशं लिखितं मया मशुद्धं वा मम दोषो न दियते
लिखतं विरंपुरीमध्ये गोडब्राह्मणजोसी स्यामलाल आत्मपठनं मिति चैत्र शुक्लः १५ बुधवार संवत् १८९१ शाके १७५६ श्रीरस्तु शुभं भुयात् भी श्री श्री

Page #98

कामधेनुपद्धति
No. 316
Size -
Extent
-:
Jyotira
ईष्टं खचंद्रगुणितं शशिना समेतं पक्षातं जुगतं निहतं स्मरेण तत्सेशतं सरकरेण वसुनमब्दं
तुं जीव भो नरवरेण सुखी नीतांत ९५३
- 8g in. by 4g in.
66 leaves; 12 lines to a page; 34 letters to a line.
Author
Subject – Jyotisa.
Begins
- fol. 16
Kamadhenupaddhati
Description-Country paper; Devanagari Characters; old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in two double black lines; edges extremely worn out; foll. 4, 5, 6, 63-86, 92 missing; incomplete.
Age - Samvat 1716 Saka 1581
Jayarāmabhaṭṭa
Ends - fol. 940
॥ श्रीगणेशा (य) नमः ॥ भवानी सत्यः ॥ विधिहरिशदिनेशगजाननहिजागुरुपादसरोरुहं ॥ सकलशास्त्रविबोधनकारणं परमकारुणिकां तुलजां भजे ॥ १ ॥
333
1879-80
नानाग्रंथान् जातकोत्थान प्रशस्तान्
तेभ्यः सार संगृहीत्वा विशेषात् ॥ कुर्वे तां पतिं कामधेनुं
tet सम्यक निर्वहः सात्फलानां ॥ २ ॥ etc.
&
दानान्यतो नाभसयुक् प्रव्रज्या निर्याणकस्त्री जनिनष्ट जातके ॥ श्रीकामधेनौ रसराम संख्या मध्यायसंज्ञा गदिता क्रमेण ॥ ५ ॥

Page #99

Vadgas
भलिंद्रसंस्थो विजयी गुणावयः श्रीभासुतोयं जयरामनामा ॥ श्रीकामधेज निजातकस्य विशेषतस्त..चा चकार ॥६॥ धनस्य ते चेदनुलार्जनेच्छा पूर्वार्जितानां सदसत्फलानां ॥ ज्ञानु यतदीच्छा नृपसेवनेच्छा सदस्ति सत्कामदुग्धां पठस्व ॥७॥ भसंपत्फलजंतूनामजन्मफलतद्विदा ॥
दुखती पालयेकामधेनुश्चिंता ... कांक्षिता ॥८॥ इति श्रीकामधेनौ जातक भटजयरामनिबद्धं समाप्त ॥ छ ॥ संवत् १७१६
वर्षे शाके १५८१ प्रवर्तमाने भवनमासे सिते पक्षे षष्टी सोमवासरे लिखित ...... मंगलं लेषकानां च पाठकानां च मंगलं ।
मंगल लोकपालाच भूमिभुपतिमंगलं ॥ References -(1) Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum:
1,939; ili, 184. B - Descriptive Catalogues :- 1. o. Cat. A
No. 3079-80.
कामधेनुपद्धति
Kāmádhenupaddhati
300 No. 317
1882-83 Size – 87 in. by 4 in. Extent -9 leaves%B8 lines to apage%3; 18-20 letter to a line. Description - Country paper ; Devanāgari characters; old in appear.
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines; edges worn out; fol. 6 missing; in.
complete. Age - Appears to be old. Author - Jayarāma, cf. Ms. No. 333 / 1879-80. Subject - Jyotisa.

Page #100

Jyotiga
Begins-fol. 10
श्रीगणेशाय नम विधिहरीशदिनेशगजानन दुहिणजां गुरुपादसरोरहे। सकलशास्त्रविषोधनकारणं परमकारीणिकां तुलजा भजे ॥१॥ . नानाग्रंथा जातकोत्थाः प्रशस्ता. स्तेभ्यः सारं संगृहित्वा विशेषान् ।। कुबेहं तां पद्धति कामधेनुं यस्यां सम्यगनिर्वहः स्यात्फलानां ॥२॥etc.
Ends-fol. 100
समो गतश्चेत्सखि तां सव मित्रोरिभाव समतामुपियातू सखा पुनस्सखि तामवाप्तोऽधिमित्रसंस्थानभवोऽधिकारी ५७ इति मैत्रिः ॥
कामधेनुपद्धति
Kāmadhenupaddhati
301 No. 318
1882-83 Size - 97 in. by 5} in. Extent - 9 leaves ; 10-11 lines to a page ; 25 letters to a line. Description - Country paper ; Devanāgari characters; old in appear.
ance ; handwriting clear and legible but rather caroless and also not quite uniform ; borders ruled in doublo black lines ;
edges worn out ; fol. 7 missing; incomplete. Age-Samvat 1796 : Saka 1661.
Author:-Jayaramabhatta Subject — Jyotişa. Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीसरस्वत्यै नमः॥ श्रीगुरुभ्यो नमः॥
....12

Page #101

Vedāngas
विधिहरीशदिनेशगजाननद्रुहिणजागुरुपादसरोरुहं ॥ सकलशास्त्रविबोधनकारणं परमकारुणिकां तुलजां भजे ॥१॥ नानाग्रंथा जातकोत्थाः प्रशस्तास्तभ्यः सारं संग्रहित्वा विशेषात् ॥ कुहं तां पद्धती कामधेनुं
यस्यां सम्यक् निर्वहः स्यात्फलानां ॥२॥ etc. fol. 3b इति पंचांगपत्रीलेखनक्रमसमाप्तः ॥ प्रथम प्रबोध ॥ Ends-fol. 100
रखे दशास्ववस्वंशयुक्त्या भौमदशा भवेत् ॥ वह्वयंशेन युता भूपः क्रूरसौम्यदशास्फुटाः ॥ ५७ ।।
इति श्रीकामधेनुपद्धति ॥ समाप्तः ॥ संवत् १७९१ ना वर्षे शाके १६६१ प्रवर्तमाने भवनमासे कृष्णपक्षे तिथौ ९ सौमवाशरे भक्लेश्वरवासि दयः गोवंदरामेण लखितं परोपकारार्थ ॥ श्री ॥ छ । परोपकारा जोशीदाशीयमिदं ग्रंथ शंपूर्ण समाप्तः ॥
श्रीः॥ . सा भुक्तयुक्ता हि धने गति ... रणे च भोग्येन युता विधेया ॥
संपातनीया निजमानतस्या भुक्ता तथा योग्यदाशास्युता स्यात् ॥१॥ References-see No. 333 for 1879-80.
.
...सा भुकया
कालचक्रजातक
Kālacakrajătaka
883 ..No. 319,
1886-92 Size-11 in. by.44 in. Extent -9 leaves ; 9 lines to a page; 50-52 lotters to a line.
Description - Thick country paper; Devanāgari characters; hand
writing clear, legible and uniform ; red pigment used for marking the portion; borders not ruled, edges slightly worn out; complete
The present portion appears to be a part of the Rudrayamalatantra.

Page #102

Jyotica
Age – Does not appear to be very old.
1
Author - Not mentioned.
Subject - -An astrological work on planetary influence.
Begins fol. 10
Ends - fol. 90
श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीकुमाराय नमः ॥ श्रीकामाक्षीदेम्यै नमः ॥
वंदेहं गोपिकानाथं भारतीगणनायकं ॥ पार्वत्यै कथितं पूर्व कालचक्रं पिनाकिना ॥ कालचक्रं प्रवक्ष्यामि नराणां हितकाम्यया ॥ यावद्देद्दादिजीवांतमिति चक्रस्य निर्णयं ॥
रिपुनाशं जयं सौख्यं धनलाभं च मान्यता ॥ तदंते राज्यसन्मानं शुक्रे मंददशां गते ॥ व्यसनैर्व्याधिभिर्दुःखैरलक्ष्म्या त्यजते नरः ॥ प्रामोति पदवीं गुर्वी शनैरंतर्गते बुधे ॥ मानहानिर्मनस्तापो व्याधिमित्रैर मित्रता ॥ कफवातभवा पीडा चंद्रे शनिदशां गते ॥ ५० ॥
वातपीतकृता पीडा नृपवह्निभयं तथा ॥ तस्कराद्वित्तनाशः स्यात् भानौ मंददशां गते ॥ वीक्ष्णकर्मप्रवृत्तिश्च कार्यारंभजये यशः ॥ धर्मनाशो धनप्राप्तिर्जीवे मंददशां गते ॥ ५१ ॥
etc.
91
इति श्रीरुद्रयामले महातंत्रे श्री ईश्वरपार्वतीसंवादे अंतदशाफलाध्यायः ॥ इति कालचक्र जातकं संपूर्णमगमत् । शुभमस्तु ॥ लेखकपाठकयोः शुभं भूयात् ॥ श्रीरस्तु ॥ श्रीस्वामिकार्तिकाय नमः ॥ श्रीकामाक्षीदैन्यै नमः ॥ श्रीशंकरप्रसंमोस्तु ॥ ॥ ॥
कालचक्रजातक
No. 320
Size - 11 in. by 5f in.
Extent - 6 leaves ; 13-14 lines to a page ; 40 letters to a line.
Kalacakrajātaka
882
1886-92

Page #103

Vedangas
Descriptlon — Thick country paper; Devanagari characters; handwriting clear, legible and uniform; red pigment used for verse numbers and topical headings; complete.
Age - Not very old.
Author -Not mentioned.
Subject - Jyotişa
Begins-fol. 16
92
Ends- fol. 68
मिने तु सर्वसौभाग्यं मिनस्य नवभागके दशाप्रत्यक्रमेणैव ज्ञात्वा सर्वफलं वदेद क्रूर ग्रहदशाकाले शान्ति कुर्यात् विचक्षणः १६० इति नवांशफलानि इति कालचक्रदशाक्रमफलं समाप्तम् ।
गतिफल
॥ श्रीगणेशाय नमः
जय कालचक्र जातक प्रारम्भः
वंदेहं गोपिकानाथं भारतीगणनायकं
पारवत्यै कथितं पूर्व कालचक्रं पिनाकिना etc.
प्रथमे गतिमांडूके द्वितीये मर्कटस्तथा वाणायनवपय्यैतं गतिसिंहावलोकमं
अथ फलं
मांडके तु महान्याधिमर्कटस्तु महद्भयं सिंहावलोके मरणं गार्गिस्य वचनं यथा इति ग्रंथावरोक्त ग्रंथसमाप्तिमगमत्
कालचक्रजातक (चक्रसारसारोद्धार)
Pal
Kalacakrajātaka (Cakrasarasaroddhāra)
No. 321
Size - 118 in. by 5f in.
Extent - 6 leaves : 13 lines to a page; 40 letters to a line.
882
1886-92
Description-Thick country paper; Devanagarl characters; not very
old in appearance; handwriting clear, legible and uniform ; borders not ruled; red pigment used for verse numbers and topical headings; complete.

Page #104

jyotiga
Age - Not very old. Author - Not mentioned. Subject - Jyotisa, horoscopy. Begins-fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः अथ कालचक्रजातकप्रारम्भः वंदेहं गोपिकानाथं भारतीगणनायकं पारर्वत्यै कथितं पूर्व कालचक्र पिनाकिना ॥१॥ तच्चक्रसारमुश्त्य लघुमार्गेण कथ्यते
शुभाशुभं मनुष्याणां भूतं भव्यं च भावितं ॥२॥ etc. '' Ends — fol. 60
मिने तु सर्वसौर्भाग्यं मिनस्य नवभागके दशाप्रत्यक्रमेणैव ज्ञात्वा सर्वफलं वदेत्
क्रूरग्रहदशाकाले शान्ति कुर्य्यात् विचक्षणः ॥ १०॥ ... इति नवांशफलानि इति कालचक्रदशाक्रमफलं समाप्तम् गतिफल 1) प्रथमे गतिमांडूके द्वितीये मर्कटस्तथा _ वाणायनवपर्यत गतिसिंहावलोकन अथ फलं
मांडके तु महान्याधिमर्कटस्तु महद्भय .. . सिंहावलोके मरणं गार्गिस्य वचनं यथा .... इति ग्रंथातरोक्त ग्रंथसमाप्तिमगमत्
कालचक्रसूत्र
Kālacakrasūtra
_105 (i) No. 322
1866-68 Size - 74 in. by 6 in. Extent - 2 leaves ; 12 lines to a page; 25 letters to a line. Description-Modern paper%; Devanagari characters: handwriting
clear and legible; yellow pigment used for corrections; the work contains only 25 verses; the ms contains two works of
which this is one. Age-A new copy. Author-Not mentioned. .........
...

Page #105

94
Subject – Jyotisa, horoscopy.
Begins-fol. 1a
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
कालचक्रं पुनर्वस्वा संक्षेपादर्थगौरवं ॥ ग्रंथविस्तार भीरूणां वाक्यैः षोडशसंमितैः ॥ १ ॥
Vedangas
आदित्यकृत्तिकासर्पहस्तस्वातिषु नैर्ऋतैः ॥ अश्वपौष्णोत्तराषाढा ह्येकवास्तुसमांत्रयः ॥ २ ॥ etc.
Ends - fol. 20
पापयुक्ते बुधः पापः क्षीणेंदुच शुभः परः ॥ एकेन युक्तपापेन देहयस्ता भवेद्यथा ॥ २५ ॥
Age
Author - Kāśyapa
Subject - Jyotişa Begins
- fol. 10
काश्यपसंहिता
No. 323
Size - 15 in by 62 in.
Extent – 16 leaves; 15 lines to a page ; 52-54 letters to a line.
Description — Thick country paper; Devanāgarl characters; handwriting clear, legible and uniform; folio 7 missing; incom plete.
1- Appears to be old.
Kasyapasamhita
142 A/1883-84
॥ श्रीहरिज्जयति ॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ महेशाय नमस्तस्मै सच्चिदानंदरूपिणे । मतामर किरौरौद्यप्रति विस्फुरितांप्रये ॥ १ ॥ सूर्यः पितामहो व्यासो वसिष्टो त्रिः पराशरः कश्यपो नारदो गर्यो मरीचिर्मनुरंगिरा ॥ रोमशः पौलशश्चैव व्यवनो पवनो भृगुः शौनकोष्टदशैवैते ज्योतिःशास्त्रप्रवर्त्तकाः etc.

Page #106

Jyotiga
Ends-abruptly fol. 17a
काम्येरो वा सौम्ये वा यदा केंद्रत्रिकोणगे माशयत्यखिलान् दोषान्पापानि व हर:स्मृतिः शुभो वलीत्रिकोणस्थो विनाषं दोषसंचया । करोति पापनिचयं प्रणामः शूलिते यथा लग्रादुत्थानगव्योमचरोत्थ दोषसंचयं ॥ करोति पापनिचर्य प्रणामः शूलिने यथा । लग्नादुत्थानगम्योमचरोत्थं दोषसंचयं शुभः केंद्रगतो हंति दावामिविपिनं यथा मुहूर्तलमषवर्गकुनवांशग्रहोद्भवं ये दोषत्रिनिहत्येव योकादशगः शशी
यत्रैकादशगः सूर्या दोषानाशं 'य... References -(1) Mss. -A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-..
1,88.
कुण्डलीकल्पतरु
Kundalikalpataru
884 No. 324
1886-92 Size-138n. by 4/in. Extent-30 leaves; 8 lines to a page; 40-42 letters to a llne. Description - Modern paper with water marks Devanagari characters; : . blackish in appearance%3; handwriting uniform but not quite.
legible on some folios ; folios extremely brittle ; almost all ... folios torn%3; complete in 12 chapters.
The author appears to be a resident of Gujarat. Age-Samvat 1938: Saka 1803 Author-Jagesvara (Yogesvara)
Subject - A small treatise on horoscopy.
Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥ ॥श्रियं वक्रतुंड etc.
.

Page #107

96
Vadangas
Ends - fol. 298
श्रीमन्मोहन जो विशालनगरे ज्ञातो च विद्वज्जनो गंगास्तन्यविशालबुद्धि विभवो जागर्ति जागेश्वरः ॥ तेनेदं कृतकौतुकं सुललितं भावप्रबोधाय यत् तद्भूत्यै पठतां समासु फलदं भूयात् सदा जातकं ॥२६॥
इति श्रीजागेश्वरविरचिते कुंडलीकल्पतरौ द्वादशमभावज्ञानप्रकाशिका समाप्तः ॥ शके १८०३ संवत् १९३८ ना भाद्रपदमासे शुभे कृष्णपक्षे त्रयोदश्यां १३ सौम्यवासरेण लिखितम् ॥ श्रीरस्तु कल्याणमस्तु । शुभं भूयात् ॥
यादृशं पुस्तकं दृष्ट्वा ताशं लिखितं मया ॥ यदि शुद्धमशुद्ध वा मम दोशो न दीयते ॥ ॥ श्री॥
॥ श्रीभुलेश्वर प्रसन्नोस्तु ॥ ॥ श्री॥ References -(1) Mss. --A-Aufrecht's Catalogus Catalogoram:-'
i, 10903; ii, 220, 194a. B-Descriptive Catalogues :- cf. Ulwrar Mss.
Cat. No. 1727, extract. No. 458.
कुण्डलीकल्पतरु
Kundalikalpataru
885 No. 325
1886-92.. Size -73 in. by 5g in. Extent-31 leaves%3; 12 lines to a page%3; 28 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanāgari characters; not
.old in appearance%3; handwriting clear, legible and uniform%3B
borders ruled in double red lines and edges in single; The
MS. contains 1-12 chapters; complete. Age - Not very old Author - Yogesvara Subject - Jyotişa Begins-fol. 1a
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ श्रियं वक्रतुंडं गुरून्सूर्यमुख्यान् । महान् पनज पद्मनाभं सूरेशं

Page #108

Jyolipa
हृ दहच नत्वा नराणां हिताय प्रकुर्वे फलं भावजं सूक्तिव्यक्त १ यथा कुंडलीदर्शनादेव लोके वदेत् भावि भूतं तथा वर्तमानं धयं प्रेरिताः श्यामनंदैः सवर्ग
स्तथा कूर्महे कुंडलीकस्य वृक्षं २ etc. . ... fol. 5a इति श्रीकुंडलीकल्पतरावुदयजज्ञानफला प्रथमशाखा समाता ॥
fol. 7a इति श्रीकुंडलीकल्पतरौ धनभावफला द्वितीयसाखा समाप्ता ॥२॥ Ends - fol. 32a
सुगम शास्त्रजा होरा निबद्धा शिष्यबुद्धये - सूगर्म प्रीतये लोके सिद्धये भवति नृणां ॥१३॥
विगतगर्वचयश्चतुरस्त्रयं । पढति खादरतः कृपया गुरोः गणकचक्रचयेच सिरोमणि- ...
र्भवति भूतलनाथाशा धनी ॥१४॥ गुर्जरे गुरूवचरेत्सूदेशे नारदीयपुरवासविलासी यागईश्वरपदं च पदीयं नाम तेन कृत एष निधः ॥ १५॥
इति श्रीकुंडलीकल्पतरौ द्वादशभावज्ञानप्रकाशशाखा समाप्ता ॥१२॥ References — see No. 884 of 1886-92.
कुण्डलीकल्पतरु
Kundalikalpataru
512. No. 326
1899-1915 Size -73 In. by 4in. Extent - 37 leaves ; 11 lines to a page; 25 letters to a line. Description - Modern paper with water marks; Devanāgarl characters;
4 new in appearance; handwriting clear and legible but some.
what careless up to fol. 15; from fol. 16 onwards hand." writing is clear and very beautiful; borders ruled in triplo red lines%3; white chalk often used for corrections: red
pigment used for colophons; folios numbered in both margins; : the Ms. contains 1-12 Sākhās.
...13

Page #109

98
Vedangaus
Age- Saka 1758. Author-Yogesvara. Subject - Jyotisa. Begins - fol. 16
श्रीगणेशाय नमः॥ ।
अथ कुंडलीकल्पद्रुमप्रारंभः॥ fol 6. इति श्रीकुंडलीकल्पतरौ उदयजज्ञानकला प्रथमशाखा ॥१॥
fol. 8 इति श्रीकुंडलीकल्पतरौ धनभाभावफला द्वितीया शाखा समाता ॥ १ Ends - fol. 360
सुगमा शास्त्रजा etc. upto as in No. 880/1886-92.
नाम तेन कृतं एवं निबंधः ॥२५॥ श्रीमन्मोहनजो विशालनगरक्षातौ च विद्वद्गणो . गंगास्तन्यविशालबुद्धि विभवो जागर्ति योगेश्वरः ॥ तेनेदं कृतकौतुकं सुललितं भावप्रबोधाय यत्
भूत्यै पठतां सभासु फलदं भूयान्सदा जातकं ॥२६॥ . ., इति कुंडलीकल्पतरौ व्ययभावज्ञानप्रकाशिका द्वादशी शाखा समाता ॥ १२ ॥ शके १७५८ दुर्मुखनाम संवत्सरे अधिकाषाढशुक्लप्रतिपदि सौम्यवासरे ग्रंथः परिपूर्तिमगमत् ॥
पावगी इत्युपनाम हरभट्टेन तथा च ज्योतिषोपनामकगोपालेन लिखितोय प्रथो ज्योतिषोपनामकानंततनयदिनकरस्यायं ॥ स्वार्थ परार्थ च ॥ ... ॥श्रीगजाननार्पणमस्तु ।। ।। श्री ॥ References - see No. 884 of 1886-92
केरलप्रश्न ...
. Keralaprasna ::
388 No. 327
1884-86 Size - 6f io. by 3 in. Extent -8 leavea; 12 lines to a page; 30 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear
ance; handwriting clear, legible and upifosm; red pigment

Page #110

Jyotiga
used for marking; yellow pigment used for corrections i
complete.' Age-Appears to be old. Author — Mūladeva. Subject — Jyotişa. Begins - fol. 18
श्रीगणेशाय नमः॥ साक्षात् चैलोक्यसंबोधं प्रभ केरलभाषितं ॥
त्रिकालविषयं प्रोक्तं तस्मै केरलये नमः॥१॥ Ends - fol. 8a
___ एवं सर्वत्र सप्तविंशतिभागः एकेनाश्विनी द्वाभ्यां भरणी, एवं सर्वत्र समविंशति भागः एकेन विष्णुन्मप्रभृतयः पिंडस्य त्रिंशद्भागः शेषमंशा मासंवत्स्ये पिंडे द्वादशभागः शेषणैकनफाल्गुनः द्वाम्यां चैत्रः त्रिभिः कार्तिकः चतुभिर्मागः पंचभिः पौषः परनिर्माधः सतभिवैशाखः अष्ठभिज्येष्ठः नवभिराषाढः दशभिः सावणा, एकादशभिर्भाद्रपदः द्वादशभिराश्विनः इदानी लनं पिण्डो द्वादशेन
भक्तः शेषे क्रमान्मेषादिः इति श्रीमूलदेवोक्तं केरलप्रभ संपूर्ण References - see No. 143 of A/188-84
केरलप्रश्नग्रन्थ or
Keralapraśnagrantha or दिव्यचूडामणि
Divyacūļāmaņi
143 No. 328
A/1883-84 Size - 64 in. by 34 in. Extent - 10 leaves; 9-10 lines to a page; 25-30 letters to a line. Description - Rough country paper; Devanāgarl characters; old in
apperance; handwriting clear, legible and uniform ; red pig. ment used for marking the portion; yellow pigment used for
corrections: borders not ruled: complete..... Ago - Appears to be old Author - Muladeva

Page #111

Vedangas
Subject -An astrological treatise according to the system current in
the Kerala country
100
Begins - - fol. 16
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
साक्षात्रेलोक्यसंबोधं प्रश्नं केरलभाषितं ॥ त्रिकालविषयं प्रोक्तं तस्मै केरलये नमः ॥ १ ॥ ज्ञानदीपकमासाथ वर्ति कृत्वा सदक्षरैः ॥ स्वरस्नेहेन संयोगज्वालयेदुत्तरें धनैः ॥ २ ॥ यदुपचितमन्यजन्मानि शुभाशुभं तस्य कर्मणः प्राप्ति व्यंजयति शास्त्रमेतत्तमसि इव्याणि दीप इव ॥ ३ ॥ लोकस्यैव हितार्थाय दिग्यचूडामणिर्मया वक्ष्यते विविधार्थानां शृणु त्वं स्थिरचेतसा ॥ ४ ॥ etc.
Ends fol. 10b
पंडे द्वादशभागः शेषणैकन फाल्गुणः द्वाभ्यां चैत्रः त्रिभि कार्त्तिकः चतुर्भिर्मार्गः पंचभिः पौषः षढभिः माघः सप्तभिः वैशाषः अष्टभिर्ज्येष्टः नवभिराषाढः दशभिः श्रावणः एकादशभिर्भाद्रपदः द्वादशभिराश्विनः इदानीं लग्नं पिंडो द्वादशेन भक्तः शेषे क्रमान्मेषादिः
इति श्रीमूलदेवोक्तं केरलप्रश्न संपूर्ण
#
References - (1) Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum t1, 1256; ii, 240.
केर प्रश्नग्रन्थं or लग्रन्थोदाहरण
a No. 329
*Size - 9 in by 4/2 in.
1+
7 Extent
Description
-
B-Descriptive Catalogues .- Mad. Des. Cat. Vol. XXIV, No. 13937; Steins Cat. of Jammu, Mss., 157.
Keralaprasnagrantha of Keralagranthodaharaṇa
802
1884-87
5 leaves; 10 lines to a page; 35 letters to a line.
4
Country paper; Devanagari characters; old in appear. ance; handwriting clear, legible and uniform ; borders ruled

Page #112

jyotiga
Ton
in double black lines; red pigment used for marking; yellow
pigment used for corrections%3; complete. Age-Samvat 1787
Author - Müladeya
Subject - Jyotişa Begins — fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ साक्षात्रैलोक्य संबोधं प्रश्नकरलिभाषितं ॥
त्रिकालविषयप्रोक्तं तस्मै केरलये नमः ॥ etc." Ends -- fol. 50
एवं प्रकारेण सखेटं लग्नं भवतीति निश्चितं गुरोपदेशाच्च इति मूलदेव. विरचितायां केवलग्रंथटीकोदाहरणरूपा शिवार्पणमस्तू । संवत् १७८७ मिति
. द्वितीय भाद्रपद वदी १४ सोमे तदिने लिखितं समासं । संख्या १२५ References - see No. 143 of A/1883-84
_155
कोष्टकचिन्तामणिटीका
Kostakacintamanitikā No. 330
1881-82 Size — 104 in. by 44 in. Extent-14 leaves%3; 16 lines to a page%3 45-48 letters to a line. Description - Country paper ; Devapāgari characters; handwriting
. clear, legible and uniform; slightly moth-eaten in the margins%3B
white chalk used for corrections; borders not ruled; the
MS contains both the text and the commentary: complete. .. Age - Samvat 1784 : Saka 1650 Author - Silasaigha (of Text and Comm.) Subject - A treatise on astronomical tables and calculations. Begins -fol. 10
.॥६०॥ अथ समस्तविषमसमकोष्टकयंत्रसंबंधीनि प्रकीर्णककरणान्याविःकरिष्यते । तेषू पूर्व नाम गर्भयंत्रं करणोत्पत्तिं वयवाह। कलिवि. मा.

Page #113

102
Vedangas
हे लब्धवर्ण यदि स्वं नाम गर्भयंत्रं चिकीर्षुरसि । तदांकलिपिकोशो भव ।
अंकलिपिवत् । Ends — fol. 130
___ श्रीदेवरत्नगुरवः श्रीआगमगच्छनभोमणि • श्रीमजयानंदसूरिशिरोमणि पट्टालंकारसार - श्रीदेवरत्नसूरिश्वरः गुणालंकृतः षट्त्रिंशत्सूरिगुणविभूषित; शीलचालिमुनीनां शीलेन शोभमानानां साधुनां मध्ये सिंहः इव सिंहस्तेषा स्वामीत्यर्थः तस्मीसुत्ति तेषां शीष्यो विनेयः शीलशालिमुनिसिंघ इति गुरुविशेषणांतः स्थितनामा विजयमान इममेनं कोष्टकचिंतामणिसंज्ञं ग्रंथं भणति कथयति प्ररूपयति गाथार्थः । १५१
इति कोष्टकचिंतामणिग्रंथः सार्द्धसतकगाथारूपः संपूर्णः। भयमकैलिखेत कोष्टकानां विचारो नवम पूर्वमध्यात् दग्रेतराचार्यैः समुद्धृतोस्ति तन्मध्यावय कश्चिन्मात्रो लिखितोऽस्ति परसमयेप्येष्यकोष्टकविचारः कचित् कीडग् कोहगुदि. तोस्ति तदुक्तमप्यत्रावसेय अत्र धुरी सिरी इत्यत्र सकारस्य प्रांते भणतीत्यत्र तकारस्य च स्थापनादयं ग्रंथः सत्पदांकितो ज्ञेयः ग्रंथोयं पठ्यमानोन चिरं विजयतां भुवि यावन्मेरुमहीचंद्रभास्कराद्याः सुसाखनाः इत्यंकयंत्रनिधाख्या स्वपरोल्मावबुध्दुये कोष्टचिंतामणिग्रंथवृत्तिः कापि मया कृताः२ इत्यागमिक श्रीदेवरत्नसूरींद्रशिष्यवाचनाचाशीलसंघनिर्मितायामकयंत्रनिधानाभिधानायां श्रीकोष्टकचिंतामणिग्रंथवृत्तौ समस्तवृत्तकोष्टकाधिकारो नाम चतुर्यो वक्षस्कारः संपूर्णः ॥छ॥ श्रीरस्तु शुभं भवतु संवत १७८४ व शा १६५० प्र. द्वि. वैशाष वदि ९ गुरौ श्रीणभातिबंदिरे लिखितमस्ति पं० श्रीदेवसौभाग्यगणिना स्ववाचनकृतेति भद्रं भूयात् ॥
कौतुकलीलावती
Kautukalilāvati 'No. 331
144
A/1883-84 Size -138 in. by 5t in. Extent – 4 leaves ; 10 lines to a page ;( 36 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgarl characters; old in appeare
anco; handwriting bold, clear and legible; edges worn out)
complete. Ago - Appears to be fairly old. Author -Ramabhatta, son of Vidyadhara.. . ...

Page #114

Jyotiga
2103
Subject - Algebraic problems of various kinds. (cf. Bikaner Cat. of . .. MSS.No.670). . Begins -- fol. 10
श्रीगणेशाय नमः
अथ कौतुकीलीलावती लिख्यते । नत्वा नारायणं रुद्रं गणेशं भारती गुरुम सारोद्धार प्रवक्ष्यामि ज्योतिषां क्षीरनीरधेः द्विईशवरावराट्याः का द्विणीका काकिणी वेदक: पणः ....... पणषोडशभिनिष्कः निष्कषोरभिद्रमः २ ... पञ्चगुजा भवेन्माषः कर्ष षोडशमाषकैः .....
कर्षतोलं सुवर्ण च चतुर्भिश्चपलं स्मृतम् ३ etc. . Ends - fol. 40
शरपरिधिमुदार रामयुक्तं विधाय: . कृतकृतिमपि भूयो रुद्रनेत्रं समेतं नयनशशिविभज्यं कारयेल्लब्धसंख्या . सकलशरसमोहं प्राप्यते कौतुकेन । ५० सोमालिज्ञानिविप्रेण विधावरसुतेन च व्यवहारनिबंधोयं रामेण कृतकौतुकम् । ५१ इति श्रीकौतुकलीलोवती संपूर्ण लिखितं विश्वनाथेन दृष्टं वै पुस्तके यथा तत्र दोषो दातव्यः विदुषा कृतबुद्धि ना १॥ माघवे कृष्णपक्षे हि द्वितीया बुधवासरे
समाप्तिमगमत्सम्वत्सरवसुनवग्रहे॥ References -(1) Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :.. . .
i,1310%; li, 250, 195b. . B-Descriptive Catalogues - Des. Cat of
Bikaner Mss. No. 670; Ulwar Mas. Cat. No. 1734 Extract on p. 171.
कौतुकलीलावती
No. 332 Size -8g in. by4g in...
Kautukalilāvati
803 . 1884-87 .... .
. ....

Page #115

104
Vedongas
Extent - 5 leaves ; 13 lines to a page.; 20-25 letters to a line. ..? Description-Country paper; Devanagari characters%3 old in appear.
ance; handwriting careless and not quite legible; borders
ruled in double black lines; complete. Age - Samyat 1838. Author - Ramacandrabhatta. Subject -Jyotisa. Begins - fol. 1a
श्रीगणेशाय नमः
नत्वा नारायणं etc. fol. 4a इति श्रीकौतुकलीलावत्या भटरामचंद्रेण कृतं निबंधोयं ॥ Ends-fol. 50
बाणाश्च रामसहितं etc. up to प्रस्फुटं फलं ॥१६॥
as in No. 852 / 1891-95 followed by इति श्रीकौतुकलोलावती
समाप्तोयं श्रीरस्तु सुभं भवतु मीति माघ वदि ६ शनौ संवत् १८३८. References - See No. 144/A 1883-84.
कौतुकलीलावती
Kautukalilāvati
852 No. 333
1891-95 Size -10% in. by 5 in. Extent-5 leaves%3; 10 lines to a page%3 32-35 letters to aline. Description - Country paper; Devanagari characters; old in appear.
ance; handwriting bold, clear, legible and uniform; red pig
ment used for verse numbers; complete. Ag6-Appears to be old. Author -- Rāmabhatta. Subject-Jyotisa. Begins — fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः। . नत्वा नारायणं रुद्रं गणेश भारति गुरूं
। सारोद्धार प्रवक्षामि ज्यौतिषां क्षीररिव १

Page #116

Jyotiga
विंशद्वराटिकाकिण्या काकीणीवेदिभिः पणः
पणषोडशभिद्रामा द्रामः षोडशभिर्निष्क: २ etc. fol. 4) इति श्रीकौतुकलीलावत्या भट्टरामचंद्रेण कृतं निबंधोयं ।। Bnds - fol. 50
बाणाश्च रामसहितं परिधि प्रकुर्यात् वगै पुनस्तु हरनेत्रयुतोहावा लब्धं भेच्छरगुणस्य च मान एवं धात्रीपतेर्भवति कौतुकलक्षणाय " कुंभी वुनः तर्कविभागवर्ग वेधाहतो जलधिनेत्रबृतोत्तरे स्यात् तत्सेरमानमखिलम्यवहारयोग्य पिडै २८विभक्तमथवांगुलतोपि वाद्यात् १५ रेखाश्च द्विगुणा कार्यामितीयांशेन वर्जिताः पक्के फलेनुबीजानिर्निवाख्ये प्रस्फुटं फलं ॥
इति श्रीकौतुकलीलावती समाता ॥ References - See No. 144/A-1883-84.
T
क्रान्तिक्षेत्रप्रकार
Krāntikşetraprakūta No. 334 Size - 11f in. by 44 in. Extent - 4 leaves; 12 lines to a page ; 35 letters to a line.. Description-Country paper; Devanagari characters; bandwriting
clear, legible and niform; borders ruled in double red lines ; edges slightly worn out.
The Ms. contains a chapter called Krāntiksetraprakāra
from a work called Tattvaviveka. Age-saka 1738. Author - Not mentioned. Subject - Jyotişa.
Clear,
800

Page #117

106
Vodangas
Begins — fol. 16
॥ गणेशाय नमः। तत्वविवेकांतर्गतक्रांतिक्षेत्रप्रकारः ... चापक्षेत्रजातासु युक्तिः क्रांतिक्षेत्रोक्तप्रकारस्य रीत्या॥ तावत्तेनासंशयं क्रांतिजातसूक्ष्मक्षेत्रादुत्थितां तां वदामि ॥ यत्स्याबाडीक्रांतिवृत्तैक्यचिन्हमृध्य कृत्वा गोलमध्यं प्रकल्प्य ॥ तदोलस्यास्थितं यच खंड छित्वा त्यत्तवा चोलखंडं समायां ॥etc.
Ends-fol.4a
त्रिज्यया विषुववृत्तं धुज्ययाधुनिशाभिधं ॥ घुज्यायां त्रिज्यका चेत्स्यानांशा स्युर्युज्यकावृतौ॥. क्षेत्रं तदेव विज्ञेयं यत्र द्वादशराशयः ॥ स्थिरमेषा दितः खेटसंबंधिध्रुवसूत्रगाः॥ क्षेत्रांशास्तत्र विज्ञेया विषुवे विषुवांशकाः ॥ . शके १७३८ धातृनामाब्दे आषाढ कृष्ण १३ भौमे समाप्त । इदं ज्योतिषोपनामक-दिनकरस्येदं ॥ छ ।
क्षेत्रपरिधि
Kșetraparidhi
,853 No. 335
1891-95Size - 103 In. by 4g In. Extent - 5 leaves ; 17 lines to a page ; 52 letters to a line. ..
Description-Country paper: Devanagari characters with पृष्ठमात्रा : t old in appearance; handwriting small but clear, legible and
uniform; borders ruled in two double black lines; blank .... space in the centre of folios%3; fol. 5a slightly moth-caten%3B
complete. Age - Appears to be old. Author - Not mentioned. Subject - Astronomy - Mathematics,

Page #118

Jyotiga
107
Bogins - fol. 1a
॥ॐ॥ मनुष्यक्षेत्रपरिधिः १४२३०२४९ । उद्वरितराशिः १३३९७९९९ स चतुर्गुणः क्रियते ५३५९१९९६ एष छेदकराशि: २८४६०४९८ तेन भज्यते ।
एक: क्रोशः समायातः। etc. Ends-fol. 5a
सांप्रतं मर्द्धमहाविदेहबाहाद्यानयनाथ । मष्टमजीवा वर्ग: ३२०००४०००. ००००० नवमजीवा वर्गः ३६१००००००००० उभयमीलने ६८१०४०००००० ०००० एतज्जातं ततोऽर्द्धकृते ३४०५२०००००००० एतजातं ततः करण्या यल्लब्धं तत्सर्व फडकमध्ये विद्यते ॥छ॥
खण्डखाद्य
Khaņdakhādya . ..
819 No.336
- 1887-91 Size - 108 in. by 41 in... .. Extent- 3 leaves ; 17 lines to a page; 55 letters to a line. .. Description-Country paper; Devanagari characters with पृष्ठमात्रा',
old in appearance; handwriting small but clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; red pigment used
for verse numbers and topical headings; blank space in the ... centre of folios; edges slightly worn out; complete. .. Age - Fairly old. Author - Brahmagupta. Subject -- Jyotisa. Begins --- fol. 10
॥ॐ॥ ॐ नमो जिनाय ॥ ...... प्रणिपत्य महादेवं जगदुत्पत्तिप्रलयहेतुं ।
वक्ष्यामि खंडखायकमाचार्यभट्टतुल्यफलं ॥ १॥ प्रायेणार्यभटेन व्यवहारः प्रतिदिनं यतोऽशक्यः।
उद्वाहजातकादिषु तत्समफललघुतरोक्तिरतः ॥२॥ etc. fol. 1a इति खंडखायके तिथ्याधिकारः प्रथमः ॥७॥ fol. 10 इति खंडखायके ग्रहाधिकारो द्वितीयः ॥छ ।

Page #119

108
Vedangas
Ends - fol. 38
प्रसूतिरे नाड्यः कालांशाः षड्गुणाः स्मृताः। उककालांशकेभ्यश्चेदधिकेनागतैष्यकः ॥१ उदयोस्तसमयो यस्तो दिग्भिनिनं तदंतरं । पुनर्गृहकलानिघ्नं ग्रहक्रांतोदयेन तु ॥२ मकं विभाजयेद्भुको विवरेणार्कखेटयोः ।
भुफियोगेन चक्रस्थे संलग्धै रसकृदिनैः ॥ ३ ... इत्यादपास्ता श्लोकाः ॥छ॥
प्रहयोगेकंवक्तृत्वालंबनावनतीततः। निघ्ने स्वगुणकेनैव ग्रहयुत्युचिते भवेत् ॥१
प्रहयोर्मध्यमे भुक्ती गुणिते त्रिभजीवया। : स्वकलाकर्णसंभक्त लब्धयोरंतरं च यत् ॥१
द्विस्थ क्रमाद्वजेत्यो प्रहयोश्चंद्रसूर्ययोः । स्पष्टमध्यविशेषेण लंबनस्य नतेर्गुणाः॥
इति प्रहयुतिश्लोकाः ॥ छ । शुभं भवतुः सर्वकल्याणमस्तु ॥७॥
श्रीः॥छ॥छ । छ॥ श्रीः॥ References-See No. 820/1887-91.
खण्डखाद्य
Khandakhadya
820 No. 337
1887-91 Sizo - 94 in. by 44 in. Extent – 18 leaves; 8 lines to a pago; 22-24 letters to a line. Doscription - Country paper; Devanagari characters; old in appoar.
ance%3B handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in two double black lines; edges of some folios slightly worn out; foll. 1, 10, 12, 13 missing ; incompleto.
Age-Appears to be old.
Author -Brahmaguptācārya. Subject - Jyotiga.

Page #120

tradiça
109
Begins abruptly-fol.2a
............लं । नतहीनं दिवसगतशेषं ॥२॥ पृष्टस्थमात्मगुणितं तेनैवाधः स्थितो भजेश्वगुणैः ॥ ३० ॥
लन्धं क्षिपेत्तथो मधस्थितो द्विगुणितो वर्गः ॥ २१ fol. 2b इति श्रीखंडषापत्रिप्रभाधिकारस्थितीयः ॥३॥
fol. 5a इति खंडखायके ब्रह्मगुप्ताचार्यविरचिते चंद्रग्रहणाधिकारश्चतुर्थः ॥ ४॥ . Ends-fol. 210
वेदाग्निचंद्रसम्यक् दिनानि शतमेकशमेतमन्हा। मन्युहृतः सममतोत्यकरोति चक्रं । वेदामिचंद्रदिवसै खलु वक्रमेति । चंद्राभ्रभूमिदिवसः परतोस्तमेति ॥ १९॥
शनि ॥ इति श्रीखंडखायके ब्रह्मगुप्ताचार्यविरचिते षोडमोज्यायः ॥ १६ ॥ References — (1) Mss. — A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :
_i, 136a; ii, 27a; il, 290.
See also Bhar. Jyo. pp. 217-24. (2) Printed Editions - Edited with a commentary of
Āmarāja by Babu Misra Jyotisbacarya Calcuttag University of Calcutta, 1925.
खण्डखाध
Khandakhādya with टीका
with Commentary No. 338..
60 .
1860-70 Size -10 in. by 5t in. Extçat -105 leaves ; 12 lines to a page; 36 letters to a lino. : Description - Modern country paper; Devanagari characters; biot
very old in appearance ; handwriting clear, legible and upiform; the Ms. Contains the text and the commentary but is in.
complete. Age – Does not appear to be very old. Author.of the Text - Brahmagupta. ___ . . Comm.-Not mentioned.

Page #121

110
Vodăngas Subject - Jyotisa. commentary on Khandakhadya. Begins — fol. 10
॥ॐ ॥ ॐ नमो गणेशाय । श्रीसरस्वत्यै नमः॥ श्रीगुरुभ्यो नमः। यस्मिन् सर्व यतः सर्वमित वेदविदो विदुः । तं प्रणम्य महात्मानं गोविंदं सर्ववंदितं ॥ ज्योतिशास्त्रनभस्थं च ताराग्रहसमायुतं । व्याख्यास्ये ब्रह्मगुप्तोक्तं करणं खंडखाधकं ॥२॥
संत श्रेयोधिगमननिमित्तं विघ्नप्रशमनाय । शास्त्रारंभेष्विष्टदेवतानमस्कार कुर्वति । तदयमपि भिल्लमालवकाचार्यो ब्रह्मगुप्तो महादेवभष्टारकवरलग्धप्रसाद त्रिवर्गाभिष्टफलप्रदायिनी ग्रहगतिं संक्षिप्ता स्वसूत्रैः कर्तुकाम भाचारार्थ भगवतः श्रीमहादेवस्य नमस्कारं चक्रे॥
प्रणिपत्य महादेवं जगदुत्पतिस्थितिप्रलयहेतुं । प्रणिपत्य मनोवाक्कायादिभिरनन्यमाना भष्टांगं
शरीरं भूमौ निश्वाय शिरसा नमस्कृत्येत्यर्थः ॥ etc. Ends - fol. 105a
एवं यथोत्पनेन ज्याखंडेन शशिनः । केंद्रभुक्ति संगुण्य नवभिः शतैर्भागमपहृत्यावासं दस्रेषु भागयुतं कृत्वा चंद्रभुक्तिफलं भवति । शेषं पूर्ववत् । एतच्चंद्रस्फुटीकरणं । छ । अथ क्रांतिकलानां प्रदश्यते । तद्यथा ज्याकेंद्रस्य लिसा पिंडीकृतस्य नवभिः शतैर्विभज्यावाप्तं तत्क्रांतिफलं भवति । अथैकज्याखंड लभ्यते॥
527
खण्डखाद्यक with
Khandakhādyaka with विवरण
Vivarana No. 339
1875-76 Size — 134 in. by - in. *Extent - 133 leaves; 11 lines to a page; 38 letters to a lino. Description-Smooth country paper: Kasmiri Devanagari characters:
not very old in appearance; handwriting clear, legible and uniform ; red pigment used for marking; yellow pigment used for corrections; contains the Toxt and the Commontary: completo.

Page #122

Jyotiga
-Does not appear to be very old.
Age
Author of the Text
99
99
• Bramha gupta, son of Jisgu.
-
Comm. -- Varuṇopadhyaya,
Begins (Text.)- fol. 16
प्रणिपत्य महादेवं जगदुत्पत्तिस्थितिप्रलयहेतुम् वक्ष्यामि खण्डखाद्यकमाचार्यार्य भट्टतुल्यफलम् प्रायेणार्यभट्टेन व्यवहारः प्रतिदिनं यतो शक्यः उद्वाहजातकादिषु तत्सम फललघुतरोक्तिरतः etc.
( Caturvedasvāmi, son of Madhusūdana ) ÷ Or Prthūdakaswami ? On fol. 133b the name of the commentator is given as Caturvedaswami.
Begins ( Comm. ) - fol. 16
स्पष्टार्थमिदमार्याद्वयम् ॥ etc.
fol. 23a इति भट्टसिंखभिल्लात्मजवरुणोपाध्यायकृते खंडखाद्यको दाहरणविधा तिव धिकारः प्रथमः १ ॥
Ends (Text) - fol. 132b
fol. 326 इति वरुणोपाध्यायकृते खण्डखाद्योदाहरणे ताराप्रस्फुटतद्गत्यधिकारो द्वितीयः ॥ २ ॥
fol. 84a इति भट्टवरुणोपाध्यायविहितं खंडखाद्य पूर्वोदाहरणं समाप्तं ॥ fol. 96a इति भट्टवरुणकृते खंडखाद्यकोदाहरणविधौ तिथिनक्षत्राधिकारः
प्रथमः ॥ १ ॥
111
इति खंडखाद्य कमिदं तृप्त्यर्थं ग्रहगतिक्षुधार्तानाम् शिष्यहितार्थ प्रोक्तं जिष्णुसुतब्रह्मगुप्तेन
Ends (Comm.) - fol. 1336
स्पष्टार्थेयमार्या भट्टमधुसूदनसुतचतुर्वेदस्वामिकृते खण्डखाद्यकविवरणे सोत्तरं समाप्तम्
References – Mss. – Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- No other Ms. of this commentary is recorded by Aufrecht. For Varuna see Dikshit : Bhar. jyo. p. 237.

Page #123

112
Vedangas
खण्डखाद्यव्याख्या No. 340
Khandakhādyavyākhyā
188. 1883-84
Size - 8} in. by 68 in.
Extent -40 leaves%3 20 lines to a page3; 32-35 letters to aline.
Description - Country paper; Devanagarl characters; old in appear.
ance; handwriting small but clear, legible and uniform%3B borders not ruled; red pigment used for marking the portion; edges of some folios slightly worn out; incompleto.
Age - Appears to be old.
Author - Not mentioned. Subject - Jyotişa. A commentary on the Khandakhadya of Brahma
gupta (?) Beghus -- fol. 10
प्रायेणार्यभट्टेन व्यवहारः प्रतिदिनं यतो शक्यः गवाहजातकादिषु तत्समफललघु ततोकिरतः
अनयोः गणितप्रयोजनाभावादर्थो न व्याख्यातः एवमारंभप्रयोजनप्रदर्शत. करणमारभ्यते
ॐ मुमिवेदतिथोग्न्यस्य लौकिकान्दान्विनिक्षिपेत्
एष कालः शकेंद्राणां सूरिभिः समुदाहृतः १ etc. Ends-fol. 400
___ लब्धमुपरि उनीकृत्य जातं १९२२७१। ८ । इ अस्प षडगर्नदैः ९७६ भागे . लब्धं गताधिमास १९६ शेष ९७५ । ८।३ गतादिमासः १९६ त्रिंशद्गुण्य
जातं ५८८० एतदुपरिस्थितराशेरधिकीकृत्य जातः चंद्रोहर्गणः
.खवायणसंहिता
Khavāyapsambitā
389 No. 341
1884-86 Size — 144 in. by 6f in. Extent-29 leaves ; 13 lines to a page: 40-45 letters to a line,

Page #124

Jyotiga
113
Description - Thick country paper; Devanagari characters; not very
old in appearance; handwriting clear, legible and uniform%3B borders not ruled; folios numbered in oth margins; incomplete.
Age- Not very old. Author - Not mentioned. Subject - Astrology. Begins — fol. 10
॥ श्रीरामकसिद्धांताय घ्रनपुत्रं प्रतिरोमकायचार्यो वदति पुनरेव प्रवक्षामि श्रूणु पुत्र प्रयत्नतः सप्तद्वीपावती पृथ्वी नाकारं तस्य विस्तरं ॥१॥ जबूद्वीपं नुच्छाद्वीपं चंद्रद्वीपमथापरं शाल्मलं प्लक्षगोमेदं पुष्करं च तथापरं ॥२॥ भाशीकोटिभन्धेशंख्या जंघ्नाद्वीपस्य मंडलं त्रिकोणं मंडला भूमी शकटाकारवति ॥३॥ कुशद्वीपे भवे शंख्या प्रमाणे कोटित्रिंशति . मंडलं धनुखाकारं योजनानां प्रमाणतः ॥४॥ चंद्रद्वीपभवे शंख्या षष्टिकोटित्वमेव च।
चंद्राकारार्द्धरूपेण प्रमाणं शास्त्रवर्तत ॥५॥ . fol. 24 इति जंबूद्वीपमध्यदेशप्रमाणं श्रीषवायणे etc. कथित Ends-fol. 290
चंद्रो वा यदि वा लग्नेशो पंचमे भवति स्थितः सौम्ये क्षितो यदावश्यं गर्मिणीति तदा भवेत् ॥५॥ मर्मातरे यदाकाशे गुरुयक्रबुधास्त्रयः । प्रसूता तु तदा वाच्या गर्मिणी क्षमपूर्वकं ॥७॥ चंद्रशक्रौ यदा गर्ने लाभे वाथ स्थितो यदि
तदा पुण्यवतां वाध्यमपत्यजन्म निश्चितं ॥८॥ - :: लाभपंचमसंस्थो तु प्रपश्यतः परस्परं ।
चंद्रशुक्रो तदापत्यं जायते नात्र संशय ॥९॥
पुत्रो वा पुत्रिका वापि पभी गर्ने भविश्यति ...इति प्रभे बुधैय पंचमेशविलापौ ॥१०॥ ...15

Page #125

114
Vedangas
References
लमेशपंचमेशौ चेत् नरराशिव्यवस्थितौ तदा पुत्रः समादश्यो मीराशौ स्रोपदोचतो ॥११॥ 'भयुग्लनस्थि Mss.-A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum:
i, 136b. B-Descriptive Catalogues :- Oxford Cat.
by Aufrecht. No. 796 ( here the work is called Srisavayana)
खेटसिद्धि
Khetasiddhi
303 No. 342
1882-83 Size - 9 in. by 5} in. Extent-6 leaves; 9 lines to a page; 20-22 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanāgarl characters ; handwrit
ing clear, legiblo and uniform ; borders ruled in double red lines ; red pigment used for verse numbers and colophons ;
folios numbered in both the margins; complete. Age-Samvat 1796: Saka 1662. Author - Bhatta Dinakara; composed in 1578 A. D. Subject-Jyotisa, a mannual of astronomy. Begins — fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ अथ खेटसिद्धि लिख्यते ॥ नत्वादौ गणनायक पशुपति वाग्देवता खेचरान् सूर्यादिन् कुलदेवता निजगुरु लक्ष्मिपति पमज ॥ कुर्वे दैवविदा हितो दिनकरः श्रीखेटसिद्धिं मुदा स्वल्या ब्रह्ममताश्रितां सुगहनां विद्वज्जनानंदिनी ॥१॥ विनायवृंदाशमृदुक्रियाथैः श्रीब्रह्मसिद्धांतसमाश्च खेटाः ।।
करोम्यहं तां गगनेचराणां सिद्धि सुसिदा गणिताब्धिनौकां ॥२॥ Ends-fol. b ..
अतरार्द्धयुतमूलखेट्योरंतरेण विहृताशतं हृतिः ॥ साधनर्णकयिता कलादिका मूलतो लघुतरेधिकेधिके ग्रहे ॥१५॥

Page #126

References.
गणकमण्डन
Jyotiga
रसेषुतिथ्योमशको १५५६ ष्टभू १८ युक् संवत्सरः स्यात् खलु षष्टि १० शेषः ॥
दिनेश्रतुभिर्मनु १४ नाडिकायै -
श्री
विवर्जितो वृश्चिकसंक्रमस्यादमिष्टसंवत्सरवेशनं च ॥
इति श्रीभट्टदिनकरविरचिता खेटसिद्धि समाप्ता ॥ संवत् १७९६ वर्षे शाके १६६२ प्रवर्त्तमाने रवि उत्तरायने गते वसंत ऋतौ माहामांगल्यफलप्रदमासोसवैशाषमासे शुक्लपक्षेति नवमी ९ गुरुवासरे अद्येह, सींहपुरवास्तव्य उदीच्यसहस्रज्ञातिय पंडाहरिस्यात्मज पंडादेव किरसुतरत्नेश्वरेण लखितं ॥ छ ॥ शुभं भवतु ॥ कल्याणमस्तु ।। श्रीरस्तु ॥ लेषकपाठयो मंगलमस्तु ॥ छ ॥
रन्दातैपाधि ४० घटी विद्दीनै ॥
.
14 51
Mss. – A- Aufrecht's Catalogus Catalogorumi, 137a; ii, 27@ Cf. Dikshit : Bhār. Jyo., p. 277.
B-Descriptive Catalogues:- for a described
Ms. of this work see I. O, Cat. Pt. V. No. 2947, where the work is called Laghu-Khetasiddhi.
Gaṇakamandana
530 प
No. 343
Size - 101⁄2 in. by 4g in.
Exent-62 leaves; 7 lines to a page; 20-22 letters to a line.
1875-76
1
Description 1 - Rough country paper; Devanāgarl characters; old in appearance; handwriting bold and clear but careless; borders ruled in double red lines; red pigment used for marking the portion; yellow pigment often used for corrections; last folio worm out; complete.
Age:
Appears to be old.
Author - Nandikeśvara.
Subject – Jyotisa.

Page #127

in6.
Dodangas
Bogins - fol. 10
॥ॐ॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
नस्वा दुर्गा गणेशं च etc. as in No. 887/1886-92. fol. 120 इति श्रीमद्वेदांगरायात्मजनंदिकेश्वरविरचिते
गणकमंडने नक्षत्रसंज्ञादि प्रथमोध्यायः ॥१॥ fol. 236 इति श्रीमद्वेदांगरायात्मजनंदिकेश्वरविरचिते
गणकमंडने योगसंज्ञादि द्वितियोध्यायः॥
Ends-fol. 61b
श्रीमदुर्जरदेशेस्ति etc. up to मयेदमुक्तं । as in No. 887/188692 followed by इति श्रीगणकमंडने गणितप्रकरणांतं अष्टोध्यायः॥ इति
श्रीपदवाक्यप्रमाणभट श्रीरत्नातत्पुदमटतिगला तस्माप्रजावेदांगरायस्तत्पुत्रेण , नंदिकेश्वरेण बालविनोदनाय गणकमंडनसंज्ञो ग्रंथो विरचित संपूर्णता
प्राप्तः॥ श्री॥छ॥१॥ Reference - See No. 887/1886-92.
गणकमण्डन
Gaņakamandana No.344
887
1886-92 Size — 8 in. by 3} in. Extent - 65 leaves ; 7 lines to a page ; 20-22 letters to a line.
Description-Country paper; Devanagari characters; old in appear.
ance; handwriting bold, clear, legible and uniform; borders of i the last few folios ruled in double red lines and the edgos in
single; red pigment used for topical beading8 ; fol. 12 repeat. ed whilo fol. 15 missing; incomplete.
Age-Samvat 1671: Saka 1736.
Author-Nandikesvara (17th cen.). His father Maljit obtained the
titlo Vedāngarāya from Emperor Shahajahan.
Subject - Jyotişa.

Page #128

Jyotiga
Begins-fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ नत्वा दुर्गागणेश चा श्रीमद्वेदांगराजजः नंदिकेश्वरसंज्ञोह। वक्षो गणकमंडनं ॥१॥ मश्विनी भरणी चैव कृत्तिका रोहिणी मृगः
मार्दा पुनर्वसु पुष्यो श्लेषा चैव मघा तथा ॥३॥ • fol. 120 इति श्रीमद्वेदांगरायात्मनंदिकेश्वरविरचिते गणकमंडने
नक्षत्रसंज्ञादि प्रथमोऽध्यायः ॥ १॥ ... fol. 234 इति श्रीमद्वेदांगरायात्मजनंदिकेश्वरविरचिते गणकमंडने
योगसंज्ञादि द्वितीयोऽध्यायः ॥२॥ Ends - fol. 646
श्रीमद्गुजरदेशेस्ति विप्रवृंदविभूषितं श्रीस्थलाख्य पुरं रम्यं पुरुहुतपुरोपमं ॥ १२॥ तत्रासोच्छुतिशास्त्रज्ञो रत्नभट्टाहयो द्विज तज्जं श्रीतिगलाभः सर्वविद्यामहोदधिः ॥ १३ ॥ तत्पुत्रो मालजितसंज्ञो वेदवेदांगपारगः । येन वेदंगरायेति प्राप्त ढल्लीश्वरात्पदं ॥१४॥ पितृभक्तिरक्षप्राशस्तत्सुनुनंदिकेश्वरः प्रीत्यै व्यधाद् ग्रंथममु गणकमंडनं ॥ १५॥ जोतिर्निबधमखिलं च तथा महुर्त्तचिंतामणिगणकभूषणरत्नमाला ज्योतिचित्रिदाभरणसज्जनवल्लभास्यै दृष्टवा त्रिविक्रमशतादि मयेदमुक्तं ॥ इति श्रीगणितमंडने गणितप्रकरणांतं भष्टमोऽध्यायः
इति पदवाक्यप्रमाणज्ञभट्टश्रीरत्ना तत्पुत्रभतिगला - तस्मा प्रजा वेदांगरायस्तत्पुत्रेण नंदिकेश्वरेण बालविनोदनाय गणकमंडनसंज्ञो ग्रंथो विरचते संपूर्णतां प्राप्तः ... श्रीसरस्वत्यै नमः संवत् १८७१ शाके १७३६ वैशाख शुक्ल चतुर्दशी १५ भौमवासरे लीषतं फतेराम ब्राह्मण भात्मपठनार्थ शुभं भवतु श्रीरामकृष्णजय
नमः श्री श्री References - Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum:
i,14103; i 28a, 1964%; iii,300. B--Descriptive Catalogues :- 1.0. Cat,
No. 6337. ...

Page #129

ii8
Vedängde
गणकमण्डन
Gaņakamandana
886
No. 345
1886-92 Size -98 in. by 4g in. Extent — 29 leaves ; 11 lines to a page; 30 letters to a lino. Description-Country paper; Devanagari characters; old in appear.
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in triple black lines and edges in double ; red pigment used for topical headings and colophons; yellow pigment used for corrections%3; complete in Adhyayas.
Age-Samvat 1843. Author - Nandikesvara. Subject-Jyotisa. Begins - fol. 1b
॥ श्रीगणेशाय नमः।
नस्वा दुर्गा गणेशं च etc. as in No. 887-1886-92 fol. 6a इति श्रीमद्वेदांगरायात्मनंदिकेश्वरविरचिते गणकमंडने
नक्षत्रसंज्ञादि प्रथमोध्यायः ॥९॥ fol. 110 इति ........ योगसंज्ञादि द्वितीयोध्यायः ॥ २ ॥ Ends - fol. 290
. श्रीमद्गुजरदेशस्ति etc. up to मयेदमुकं ॥ as in No. 887/188692. followed by
इति श्रीगणितमंडने गणितप्रकरणातं अष्टमोध्यायः॥
इति पदवाक्यप्रमाणज्ञभट्ट श्रीरत्नातत्पुत्रभतिगला-तमा प्रजा वेदांगरायस्तत्पुत्रेण नंदिकेश्वरेण बालविनोदाय गणक्रमंडनसंज्ञो ग्रंथो विरचते संपूर्णता प्रातः॥ श्रीसरस्वत्ये नमः॥ ___ संवत् १८४३ शाके १७०८ प्रवर्तमाने, माश्विनमाशे कृष्णपक्षे तियौ ४. भौमवासरे लोषतं सेवग रामब्राह्मण मात्मपठनार्थ शुभं भवतुः रामः रामः
रामः Reference - See No. 887/1886-92.

Page #130

Jyotiga
119
-गणकमण्डन
Gaņakamandana
466
No.,346.
1892-95 Size - 94 in, by 3in. Extent-44 leaves; 9 lines to a page3; 25 letters to a line. Description - Country paper; Devapāgari characters; old in appear
ance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders not ruled ; red pigment used for topical headings and colophones ;
complete. Age — Appears to be old. Author-Nandikesvara. Subject -Jyotisa. Begins-fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥
भस्वा दुर्गा गणेशं etc. as in No. 887/1886-92 Ends -'fot. ka .
श्रीमदुर्गुरदेशस्ति etc. up to मवेदमुक्त ॥ as in No. 887/1886..... .. 92 followed by
इति गणकमंडले गणित ... प्रकरणांतं अष्टमोऽध्यायः ॥ ८॥ ...
इति श्रीपदवाक्यप्रमाणज्ञभटश्रीरत्ना - तत्पुत्रभट - तिगलात्मज-वेदांगराय. स्तरपुत्रेण नंदिकेश्वरेण बालविनोदनाय गणकमंडसंज्ञो प्रथों विरचितः संपूर्णता
प्राप्तः। शुभं भवतु॥ श्रीरस्त मिति फाल्पविरिः Reference --See No. 887/1886-92.
409
गणकमण्डन
Ganakamandana No. 347
1895-98 Size — 127 in. by 54 in. Page #131

1120
Vedangas
borders not ruled; red pigment used for verse numbor, topical headings and colophons; slightly brittle leaves%B occa
sional marginal notes; edges slightly worn out; complete. Age - Appears to be old. Author - Nandikesvaro. .
. Subject - Jyotisa. Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥
नत्वा दुर्गा गणेशं च etc. as in No. 887/1886-92. fol. 4b इति श्रीमद्वेदांगरायात्मजनंदकेश्वरविरचिते ।
गणकर्मडने नक्षत्रसंज्ञादि प्रथमोध्याय, tol. 7a इति श्रीवेंदांगरायात्मजनंदिकेश्वरविरचिते
__ गणकमंडने योगसंज्ञादि द्वितीयोध्याय २ Ends-fol. 170
श्रीमद्गुर्जरदेशस्ति etc. up to मयेदमुक्तं १९ as in No. 8871 1886-92 followed by इति श्रीगणकमंडने गणित,प्र.८॥ ...
इति पदवाक्यप्रमाणभट्टश्रीरत्तातत्पुत्रमट्टतिगलातस्मात्प्रजावेदांगरायस्त
त्पुत्रेण नंदिकेश्वरेण बालविनोदनाय गणकमंडने संशो प्रथं विरचिते संपूर्ण । Reference - See No. 887/1886-92.
गणकमण्डन
Gaņakamaņdana
432 No. 348
A1881-82 Size --- 94 in. by 3} in. Extent -18 leaves 3; 14 lines to a page; 36 letters to a linc. Description - Country paper; Devanagari characters; not very old in
appearance%3D handwriting small, clear and legible but not uniform; borders of some folios ruled in double red lines%3B
some folios are yellow in appearance; complete... Age-Seka 1705.

Page #132

Jyotiga
Author - Nandikesvara. Subject — Jyotişa Begins - fol. 10
श्रीगणेशायनः ॥
नत्वा दुर्ग गणेशं च etc. as in No. 887/1886-92. fol. 4a इति श्रीवेदांगरायात्मजनंदिकेश्वरविरचिते
गणकमंडने नक्षत्रसंज्ञादि प्रथमोध्यायः ॥१॥ fol. 7a इति श्रीमद्वेदांगरायात्मजनंदिकेश्वरविरचिते
गणकमंडने योगसंज्ञादि द्वितीयोध्यायः ॥२॥ Ends - fol. 18a
श्रीमद्गुर्जरदेशोस्ति etc. up to मयेदमुक्तं ॥२६॥ as in No. 887/ 1886-92 followed by इति श्रीवेदांगरायात्मजनंदि. श्वरकृते गणकर्मडने गणितक्रिया नाम अष्टमोध्यायः॥८॥
इति श्रीपदवाक्यप्रमाणज्ञभट्टश्रीरत्नातत्पुत्रभट्टतिगलात्मजवेदांगरायतत्सू. नुना नंदिकेश्वरेण बालविनोदार्य गणकमंडनसंज्ञो ग्रंथो विरचितः। गणकमंडन: संपूर्णः॥ श्रीशके १७०५ शोभकृत्संवत्सरे ॥ भाद्रपद शुक्ल द्वादश्यां इंदुवासरे।। इदं गणकमंडनसंज्ञं पुस्तकं समाप्तं ॥ स्वार्थ परार्थ च॥ ॥शुभं भवतु ।
॥ महादेवो जयति ॥॥श्रीरस्तु॥ References - See No. 887/1886-92.
गणकवल्लभनामकरण
Ganakavallabhanāmakaranagrantha
145 No. 349
A/1883-84 Size - 67 in. by 41 in. Extent-17 leaves ; 11 lines to a page; 25-30 letters to a llne. Description-Country paper: Devanagari characters) with पृष्ठमात्राs:
old in appearance%3; handwriting clear, and legible; borders ruled in triple red lines ; red pigment used for colophons etc.; square blank space in the centre of folios ; edges worn out, yellow pigment used for corrections ; slightly moth-eaten in the righthand margins%3, complete,
...16

Page #133

122
Vedangas.
Age - Samvat 1485 Author - Nāgasarmā Subject — Jyotişa Begins - fol. 16
॥ॐ॥ श्रीसूर्याय नमः॥ नस्वा गणेंद्रगिरिजापतिमाधवादीन् । वेधाविकादिनकरादिनवग्रहांश्च । श्रीनागशर्मगणक: स्फुटखेटकर्म। वक्ष्याम्यहं गणकवल्लभनाम शास्त्रं ॥१॥ गजाधिवेद ४४८ कोष्टका । स्तिथेः कृताक्षवन्हयः ३५४
महानिवेदसंख्यया ४३९ भयोगयोः क्रमादमी॥२॥ etc. fol. 30 इति योतिश्रीनागशाविरचिते गणकवल्लभनाम्नि करणे तिथिसापना.
धिकारो नामः प्रथमः परिच्छेदः समाप्तः ॥१॥ fol. 4' इति ... ... ... नक्षत्रसाधनाधिकारो नामः द्वितीयः परिच्छेदः ॥ २ ॥ Ends fol, 160
प्रागुक्ता स्थितिनाडिभाका च रहिता स्पर्श युता मोक्षकं । तिथ्यते प्रविधाय लंबनमतो बाणस्थिति तो पृथक् । दर्शातेर्गणिता गतं धनमृणं तौ चासकृत्कर्मणो । स्यातां प्रग्रहणादिसंस्फुटविधि सूर्यस्य चान्येदुवत् ॥ ४ ॥
याम्योदस्थः क्षेपकखंडितेऽकें। रक्षोवायोः प्राच्यतः प्रग्रह स्यात् । पूर्वोन्मोक्षं चापिशवंतराले।
खछिन्नस्यालेन पर्वे कदाचित् ॥५॥ वंशेभूत्कश्यपस्य प्रकटगुणनिधिर्वेदविहेवशर्मा। तत्सूनुश्चामराख्यः अतिविमलमति वैद्यनाथश्च ताहक । रूपस्विस्कंदवेत्ताच्युतचरणयुगाराधनैकाग्रचित्तो। विख्यातस्तस्य पुत्रो गणकगुणवृत्तो भासितो वामान्य ॥५॥ ताक्षोसौ सभायां गणितगणनये यज्ञदत्तो महाधी। विख्यातश्चाग्रजानां सदसि चतुरता श्रीविहंगदेवनाम्नः । तज्जातो वीसलाख्यस्तुरगगुणगतिः शस्त्रविद्याविधिज्ञो। नित्यं नित्यं सुधीभिः स्वजनपरिवृतो वीक्षितः श्रीनृसिंहः ॥ ७॥ तस्मिन् वंशे सुजातः श्रुतिसकलकलासर्वसिद्धांतवेत्ता। ख्यात श्रीपरिसरामो विमलनरमति ब्रह्मतत्वावबोधे।

Page #134

Jyotisa
123 तत्सूनुर्वादशात्मद्विरदमुखकयोः पादपनद्विरेफः। शासं चक्रे सुबोध गणकहृदि सदा वल्लभ नागशर्माः॥८॥
इति श्रीनागशाविरचिते गणकवल्लभनाम्नि करणे सूर्यपर्वाधिकारो नामः मष्टमपरिच्छेदः समाप्तः॥८॥श्री॥
संवत् १४८५ वर्षे शाके १३५० प्रवर्त्तमाने माघमासे ॥ एकपथे। भष्टमी अपरांतनवम्यां तिथौ । गुरुदिने । श्री श्री
This is the only Ms. recorded by Aufrecht in his Catalogus Catalogorum.
Gaņakasāroddhāra
गणकसारोद्धार
No. 350 Size — 101 in. by 4} in.
467 1892-95
Extent - 12 leaves : 17 lines to a page; 50 letters to a lino.
Description-Country paper; Devanagari characters; old in appear.
ance; bandwriting small but clear, legible and uniform, borders ruled in double red lines and edges in singlo; edges worn out; the Ms. contains Adhyāyas 1-11.
Age - Appears to be old.
Author - Not mentioned. Subject -- Jyotisa, Astrology. Begins — fol. 12
॥ अथ किंचित् मास भरिष्टयोग लग्नाधिनाथो खलु रंगनाथः एको यदि स्यात् खलु रंद्रभावे तदादिमासे रुधिरः प्रकोपं शरीरकष्टं विवध प्रकारै ॥१॥ ससमस्यो यदा चंद्र राहुणा यदि संयुतं . तदा मासे माइस्कष्टं स्त्रीणां कष्टं विशेषतः ॥२॥ etc.

Page #135

124
Ends - fol. 12a
Vedängas
लाभे भवेन्मासपतिर्नराणां
यदा तदा स्याद्विजन्यं च लाभं कांतासुखं सनसुषं विलासं युक्ते क्षितः सौम्यखगैः प्रमोदं ॥ ११ ॥
व्यये गतः मासपतिः करोति धनम्यर्य धान्यविनाशनं च शिरोर्क्षरोगं । सुतसौख्यनाशं जायादिकष्टं रिपुविग्रहं च ॥ १२ ॥
इति श्रीगणकसारोद्धारो मासफलशास्त्राभिधाने मासेश्वरफलाध्याय एका
दशमः समाप्तोयं ग्रंथः ॥ १ ॥ श्री ॥
अथ संवत्सानयनविधि ॥
शाकं रूपाक्षिसंयोज्य षष्टिभागेन हयते
शेषं सवत्सरं ज्ञेयं लब्धतत्परिवर्त्तकं ॥ १ ॥
ऋतुज्ञानं ॥
मृगादिरा शिद्वयभानुभोगात् षट्टत्तेवः स्युः शिशिरो वसंतः ग्रीष्मश्च वर्षा च शरच्च तद्वद्वेमंत नामा कथितश्च षष्ट ॥ १ ॥ इति कृत्वा नयनविधिः ॥
Gaṇitatattvacintamani or Jātakapaddhatyudāharana
क्षणिततत्त्वचिन्तामणि or जातक पद्धत्युदाहरण
No. 351
Size - 123 in by 53 in.
Extent — 27 leaves; 12 lines to a page; 30-32 letters to a line.
Description - Rough country paper; Devanagari characters; old in appearance ; handwriting bold, clear and uniform ; right. hand edges of some folios at the end moth-eaten; red ink used for colophons; fol. 23 missing; incomplete.
Age - Samvat 1886.
146
A/1883-84
Author — Divākara, son of Nrsimha.
Subject A commentry on the author's own manual of horoscopy, Jatakapaddhati.

Page #136

Begins – fol. 10
-
ॐ नमः शिवाय ॐ श्रीगणेशाय नमः ॥ ॐ कांतं नितांत शिवपादयुग्मं चित्ते निधाया यदि वा करस्थाः मच्छिष्यतोषाय वीजप्रणीतं
ग्रंथं वरेण्यं विवरीवरीति ॥ १ ॥
Jyotişa
Ends - fol. 27b
अथ विद्यविद्यातये ग्रन्थकृनिजगुरुप्रणामपूर्वकं मंगलमाचरति श्रीमच्छवाख्यमिति । स्पष्टं । चिकीर्षितं प्रतिजानीते । श्रीकेशवेति etc. fol. 30 इति श्रीनृसिंह सुतदिवाकरकृते स्वोक्तपदत्युदाहरणे गणितनत्वार्चितामणिसंज्ञे भावाध्यायः
...
अत्रप्रभृति ग्रंथसमाप्तिः दिवाकराशाधनं लब्धबुद्धिः दिवाकराख्यो नरसिंहसूनुः रम्यं निजोक्तेः गणितस्य तत्वं संख्याव भुवयन्मयात्र समकार्य कुत्रचिश्वकदेशिमत खंडनवरं तच्छिवस्य तु गुरो दयाभरालोकनप्रभववैभव किल २ योगो रूप १ युतोद्धितो भवति सैकं यमाभ्यां हृतं मोसस्यं शिहीनतो विद्यते वारो भवेद्दलं स्यात्पक्षः स तिथौ युतिः शशिगुणै ३१ रेषा हतं काशि २९ युक् शाका सर्वयुति यदा नृपशतै रामै १५९१७ हि वीना तदा ३ सिद्धांत विदग्रगण्यो दिवाकरो ग्रंथमिमं चकार यः शाकमत्रानयति द्विजेंद्रो मन्यामहे वीज्य विदां वरं तं ।
References -
इति श्रीदैवज्ञनृसिंह दिवाकर विरचितौ संवत् १८६६ वैशाशुदि प्रतपद्यां शनौ ४८८५ शुभम्
125
गणिततत्वचिंतामणि समाप्तः ।
Mss. – A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :i, 1420; ii, 286, 1960.
B-Descriptive Catalogues :- I. O. Cat. Pt. V. No. 3095; Ulwar Mss. Cat. No. 1738, extract. No. 465.
गणिततत्त्वचिन्तामणि
No. 352
Size - 101 in. by 42 in.
Extent – 17 leaves ; 13 lines to a page; 30-32 letters to a line.
Ganitatattvacintāmaṇi
468
1892-95

Page #137

Vedangas
Description 1 - Country paper; Devanāgari characters; old in appear• ance ; handwriting clear, legible and uniform ; borders ruled in double red lines; red pigment used for marking the portion and yellow pigment used for corrections; folios numbered in both margins; edges worn out; foll. 1-12 missing; incomplete.
126
Age - Samvat 1791 Saka 1656.
Author - Divakara.
Subject Jyotisa.
Begins - abruptly on fol. 130
******...
• हाख्यं युद्धं ॥ त्र्यशादूनेधिके वीतरे द्वयोरण्डस्वे कूटविग्रहो द्वयोः ॥ पृथुत्वे समागम एव शीघ्रकर्णे त्रिज्याधिकेर्णववत्वं त्रिज्याल्पे पृथुनिंवस्वमिति स्पष्टं ॥ etc.
fol. 17a इति श्रीनृसिंहगणकसुत दिवाकरविरचिते स्वोक्त पद्धत्युदाहरणे गणित - तत्वचिंतामणिसंज्ञां इष्टानयनाध्यायः समाप्तः ॥
fol. 296 इति श्रीगणिततत्व चिंतामणौ रिष्टभंगाध्यायः
Ends - fol. 298
सिद्धांत सिद्धांत विदग्रगण्यो दिवाकरौप्रथमिमं लिलेख यः शाकमत्रानयतिर्द्विजेंद्रीमन्यामहे वीजविदां वरं तं ॥ ४ ॥ आक्रांताननु बटुना जगत्रयीयं निर्वीर्यो मणिशकलेन जायते भिः चांतः कलशमुवास वाढवोध्वि दुर्शाता खलु विदुषां जनेन शक्तिः ॥
. इति श्रीदीवाकरविरचितो गणिततत्वचिंतामणिः समाप्तः ॥ लेखकाध्य• पकाध्येतृणां मंगलमादधातिः । संवत् ।। १७९१ ।। शाके ।। १६५६ ॥ सुभमस्तु ॥ श्री ॥
निरीप्रमाणं दिवसेन हन्यात् एको नितं पंचदशैर्विभक्तं ॥ ava च चंद्रोयनाडिकामि समस्तसिद्धांत समान ...
...
अभिषेके च व्रतपुंसवनदिने ॥
पाणिग्रहे प्रयणे च चंद्रो द्वादगः शुभः ॥ २ ॥

Page #138

Jyotiga
-127
References - See No. 146/A-1883-84.
गणिततत्त्वचिन्तामणि
Gañitatattvacintāmaņi
515 No. 353
1899-1915 Size — 104 in. by 5f in. Extent-29 leaves%3 16 lines to a page; 35-40 letters to a line. Description - Country paper ; Devanāgari characters; old in appear
apce; handwriting small but clear, legible and uniform ; borders of some foios ruled in double black lines and of some in double red lines; red pigment used for marking the portion; yellow pigment used for corrections ; slightly brittle
leaves; complete. Age-Samvat 1824.
Author - Divākara.
Subject-Jyotisa.
Begins -fol. 16
॥ श्रीगणपतये नमः॥ कांतं नितांतं शिवपादयुग्मं चित्ते निधाया ... दिवाकराख्यः॥ सच्छिष्यतोषाय निजप्रणीतं
ग्रंथ वरेण्यं विबरीबरोति । श्रीमच्छिवाख्यमिति ॥ अहं धिषणाप्तिहेतो।।
बुद्धि मनीषाधिषणेत्यमरः तं शिवाख्यं शिव इति etc... fol. 4a इति श्रीनृसिंहसुतदिवाकरकृते स्वपधात्युदाहरणे गणिततत्वचिंतामणिसंज्ञे ___ भावाध्यायः ॥ १॥ fol. 5b इति नृसिंहगणकसुतदिवाकरविरचिते स्वोक्तपद्धत्युदाहरणे गणिततत्व
चिंतामणिसंज्ञे दृष्टिसाधनोपाय द्वितीयः ।। Ends-fol. 28
सिद्धातिसिद्धांतविदग्रगण्यो दिवाकरो ग्रंथमिमं चकार।

Page #139

1128
Vedangas
यशाकमात्रा नयति द्विजेंद्रो मन्यावहे वीजविदा बरं तः॥ भाक्रांता ननु बटुना जगत्रयीय निर्वीर्यो मणिशकलेन जायतेनि॥ भाचांतः कलशभुवा स बाडवोsब्धि
दुर्शाता खलु विदुषां जनेन शक्ति ॥५॥ इति श्रीदिवाकरविरचिते गणितत्वचिंतामणि समाप्तः ॥ वेदनेत्रगजचंद्रवत्सरे १८२४ अंकनागभुशरसभूकैर्युत ॥ श्री। माघमास शुभ शुक्लपक्षके जोववारसहित द्वितीयके ॥.
लिखतं ब्राह्मणजीवणरामेन स्वोपकारार्थ वा परोपकरार्थ॥ श्री स्वस्तिरस्त लेखकपाठकयो श्री॥ श्री श्री श्री श्रीराम सत्यं
शुभं ददातु मे कृष्ण भक्संसारनासनः॥ श्रीरामाय नमः श्रीरामाय नमः। श्रीरामो जयति श्री] गतास्ते दिवसा राजन् देवासेवानुकारिणः॥ दशाननदशां पश्य तिरंति दृषदोभसि ॥१॥ श्री। श्री।। केशवं पतितं दृष्टवा द्रोणहर्षमुपागतः रुदंति कैरवा सर्वे हा हा केशव केशव पुरीषस्य च रोगस्य हिंसाया तस्करस्य च ॥ भाधक्षराणि संयोज्य विधिश्चके पुरोहित संध्यावंदनवेलायां तहागं तं द्विजोत्तमै॥
मन क्रियापदं गुप्तं प्रतिज्ञा दशवाषिकी ॥१॥ References - See No. 146/A-1883-84.
गणितप्रकरण
Ganitaprakarapa
806 No. 354
1884-87 Size - 87 in. by 4f in. Extent - 6 leaves; 11 lines to a page ; 32 letters to a line.
Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
ance ; handwriting clear, legible and uniform ; red pigment used for marking verse numbers and topical headings; yellow pigment used for corrections ; the Ms. contains the following topics :

Page #140

Jyotişa
129
1 गुणनविधि 2 भजनविधि 3 वर्गमूलकरण
4 छायाशोधन etc. Age-Appears to be old. Author-Not mentioned. Subject -Jyotisa. Begins - fol. 10
श्री गणेशाय नमः ॥
अथ द्वितीयकांडे विंशत्यध्यायैरभिमतसमयस्तात्कालिकलनं च तदुपयोगीन्यपि ज्ञायते॥ तत्र प्रथमाध्याये गुणनभजनफले मूले च परिवादि.
स्थानः कलादिस्थानः ; किं जातीयं स्यादिति ज्ञायते ॥ etc. Ends — fol. 62
गुणितफलं पुनरिदं लब्धफलं च दूयमेव तुल्यं स्यात् । तस्माचकारमांशस्यैव संक्षेपेण छाया भवितुमर्हति । अत एव पूर्वेपि ज्यावत्तां चक्रामांश. स्य कोष्टकेषु व्यलिखन् । ततोधिकस्य पंचपंचकलाभिश्च द्वितीया भानुप्रत्येकांशस्यैव । अथास्माभिस्तु स्वग्रंथे पंचचत्वारिंशंदशाधिकस्यापि प्रत्येककलावा छाया पुनः षष्टिप्रमाणस्य द्वितीयापि भालिखिता सर्वछायाशोधनं कृतं च इति छाया समाता॥
गणितरत्नमाला or
Ganitaratnamālā or गणितनाममाला
Ganitanāmamālā
48 No. 355
A/1882-83 Size-94 in. by 4g in. Extent-9 leaves ; 10 lines to a page; 30 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgarl characters ; bandwriting
bold, clear, legible and uniform ; borders ruled in double black lines; edges slightly worn out; folios numbered In :
both margins ; complete. Age - Samvat 1813. Author-Haridatta, son of Sripati. Subject-Jyotisa.
...17
; bordere ruled in double

Page #141

130
Begins- fol. 16
Vedangas
श्रीगणेशाय नमः ॥
अथ गणितनाममाला लिप्यते ॥
गणितस्य नाममालां वक्षे गुरुप्रशादतः
बालानां सुखबोधाय वरदानो द्विजाग्रणी ॥ १ ॥
अश्वनीदुदुश्चं नाशस्यतुरगं हयं etc.
भरणीयमभं याम्यं प्रोक्तमंतकथांतकं ॥ २ ॥
fol. 2a इति श्रीश्रीपतिविरचितायां गणितनाममालायां नक्षत्रसंज्ञानाम प्रथमप्रकरण ॥ १ ॥
Ends - fol. 96
कंडलज्ञातिविप्रेण हरिदत्तेन धीमतां
नाममाला कृता श्रेष्ठा श्रीपतेन प्रकाशिता ३२
इति श्रीश्रीपतिपंडितविरचितायां श्रीश्रीपतिसुतहरदत्तेन प्रकाशित• गणितज्ञाननाममाला विंशमो सर्ग समाप्ताः ॥ सं. १८१३ वर्षे असाढवदि ५ गुरु• वासरे ॥ लिषितं वैष्णव पीतांबरदाशनगरगलुंडमध्ये लिषी ॥ स्ववाच्यार्थे ॥ परमार्थे ॥ श्रीरस्तु ॥
पोथी गुसाईजी सुंदरगीसीदीधीसंकल्पकीधो संवत् १८२६ वैशाष ६ कृष्णपक्षे रवीवारे
References : - See No. 888 / 1886-92.
गणितरत्नमाला or गणितनाममाला
No. 356
Gaṇitaratnamālā or Gaṇitanāmamālā
888
1886-92
Size -
-7k In. by 4f in.
Extent14 leaves; 9 lines to a page; 20 letters to a line.
Description - Rough country paper; Devanāgarl characters; old In appearence, handwriting bold, clear, and legible ; edges on the left band side of folios moth-eaten and also worn out complete.
Age – Samvat 1894.

Page #142

11
Jyotiça Author -- Haridatta, son of Sripati. Subject -Jyotisa. Begins - fol. 10
भीगणेशाय नमः ॥ गणितस्य नाममालायां वक्षे गुरुप्रसादतः बालानां सुखबोधाय हरिदत्ते द्विजाग्रणी १ भश्विनिदरभं दस्रनासत्यं तुरगं हयं
भरणीयमभं याम्यं प्रोक्तमंतकचातकं २ etc. Ends - fol. 14a
इति स्वगृहोत्र मलत्रिकोणब्यक्तिसंज्ञा कंडुलज्ञातिविप्रेण हरिदत्तेन धीमतां नाममाला कृताच श्रीगुरुप्रसादतो मया ३२ श्रीश्रीपतिसुतेनेद्बालानां बुद्धिवृद्धये गणितस्य नाममालायां कथितं गुरुप्रसादतः १३३
इति श्रीगणितनाममालायां संपूर्ण लिखितं सवाइजेपूरमध्ये दयाकृष्णजी सु० भवानीशंकर परोपकारार्थ लीख्यते संवत् १८९४ शाके १७५९ माशार
वद्य १ चंद्रवासरे शुभं भवतु श्रीरस्तु श्रीचक्रतुंडो जयतु श्री References - Mss. -A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :
i,142b3; ii,280%; iii,31a. B - Descriptive Catalogues - R. Mitra Notices
No.27313; I.O.Cat. No. 2975.
गणितरत्नमाला or
Ganitaratnamālā or गणितनाममाला
Ganitanāmamālā
855 No. 357
1891-95 Size — 94 in. by 4f in. Extont - 12 leaves ; 10 lines to a page ; 25-26 letters to a lino. Description - Country paper; Dovanāgari characters; not very old
in appearance; handwriting clear, legible and uniform ; red

Page #143

-132
Vedangas
pigment used for marking ; folios numbered in both margina;
complete. Age - Not very old. Author - Haridatta. Subject -Jyotisa. Begins -fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः ।। गणितस्य नाममाला वक्ष्ये गुरुप्रसादतः
बालानां सुखबोधाय हरिदत्तो द्विजाग्रणी १ etc. Ends-fol. 12a
नवाशाश्च त्रिकाणोक्तं ततः स्वभशनेट इति भागविभागेन प्रोकं पूर्वमुनीस्वरैः ३० कंडूलजातिविप्रेण हरिदत्तेन धीमता ३१ नाममाला कृता श्रेष्टा गुरुप्रसादतो मया श्रीपतेश्च सुतेनैव बालानां बुद्धिवृद्धये ३२
इति श्रीगणितनाममाला समाप्तेति श्रेयः ॥ References - See No. 888/1881-92.
गणितरत्नमाला or
Ganitaratnamālā or गणितनाममाला
Gasitanāmamālā
516 No.358
1899-1915 Size - 10 in. by 47 in. Extent-4 leaves; 16-17 lines to a page; 40-42 letters to a line. Description - Country paper Devanā garl characters; handwriting
small but clear and legible ; borders ruled in double red
lines and edges in single ; complete. Age-Samvat 1878. Author - Haridatta. Subject -Jyotisa.

Page #144

Jyotişa
133
Begins-fol. 1a
॥ॐ॥ॐ नत्वा गणितस्य नाममालां वक्ष्ये गुरुप्रसादतः ।
बालानां सुखबोधाय हरिदत्तो द्विजाग्रणी १
मश्विनी नामानि षद etc. Ends-fol. 40
नाममाला कृता श्रेष्ठा गुरुप्रसादतो मया श्रीपतेश्च सुतेनैव बालानां बुद्धिवृद्धये ३२
इति श्रीगणितनाममाला समातेति श्रेयं ॥ संवत् १८७८ मिति ज्येष्ठ शक ९। तृतीययामे ॥ एतदिने स्वेतांबरलि । उमेदविजयगणिस्ववाचनायेति । श्रीजेशलमेरुमध्ये ॥ .
महाराजाधिराजमहारावलजी श्रीगजसिंहजीविजयराज्ये ।मुं। सालसिंघ
दीवांण ॥ References - See No. 888/1886-92.
गणितरत्नमाला or
Ganitaratnamālā or गणितनाममाला
Gaạitanāmamālā
517 'No. 359
1893-1915 Size — 83 in. by 44 in. Extent - 8 leaves ; 12 lines to a page ; 28 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters%3; handwriting ___clear, legible and uniform; borders not ruled; edges slightly
worn out ; complete. Age - Saka 1767. Author - Haridatta. Subject-Jyotisa. Begins-fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ गणितस्य नाममालां वक्ष्ये गुरुप्रसादतः ॥ बालानां सुखबोधाय हरिदत्तो द्विजाप्रणीः ॥१॥ etc..

Page #145

Vedāngas
Ends - fol. 70
कंडूलझातिविप्रेण हरिदत्तेन धीमता ॥ नाममाला कृता श्रेष्टा बालानां वृद्धिवृद्धये ॥२७॥ इति श्रीहरिदत्तविरचितायो नाममाला समाता ॥छ। Then follow some verses -
The last colophon reads as follows - इति परिभाषा समाता ॥
इदं पुस्तकं गोरोपनाम्ना महादेवेन लिखितं ॥ शके १७६० विश्वावसुसंवत्सरे माधवधवलपक्षे चतुर्थी मंदवासरे चतुर्थयामे दिवा समाप्तिमगमत् ।।
स्वार्थ परार्थं च ॥ श्रीरस्तु ॥ श्रीतुलजार्पणमस्त ॥ नमो त्रिपुरसुंदय ॥ References — See No. 888 / 1886–92.
गणितसार or त्रिशती
Ganitasāra or Trišati
410 No. 360
1895-98 Size - 97 in. by 44 in. Extent - 2 leaves ; 15 lines to a page; 58-60 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters; old in appear.
ance; handwriting clear, legible and uniform ; borders of the first folio ruled in triple red lines and edges in single ; bor. ders of the second folio ruled in double black lines; red pig. menl used for marking verse numbers; the M8. contains some portion in Gujarati; complete.
The present portion appears to be a part of Sridhara.
cārya's larger work: Age - Appears to be old. Author - Sridharacarya. Subject -Jyotisa. Begins (Text)-fol. 1a
॥ नत्वा शिवं स्वविरचितपाया गणितस्य सारमुधृत्य लोकव्यवहाराय प्रविक्ष्यति सार श्रीधराचार्य १

Page #146

Jyotina
135
Begins (Comm.)-tol. 1a प्रविक्ष्यति प्रकर्षेण कथयिष्यति कोसौ श्रीधराचार्य:
किं प्रविक्ष्यति सारंगस्य गणितस्य etc. उत्तरतः सुरनिलयं दक्षिणतो मलयपर्वतं यावत्
प्रागयणोवधिमध्ये नो गणकः श्रीधरादन्य २ etc. Ends - fol. 20
दाने तपसि शौदर्य विज्ञाने विनये नये विस्मयो न हि कर्तव्यो बहुरत्ना वसुधरा १५ इति श्रीधराचार्यविरचितं गणितसारं समाप्तं ॥
Then follow a few lines in Gujarati. References - Mss.-A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :
1, 14343; ii, 280%3 iil, 31a. B- Descriptive Catalogues .- I. O. Cat.
Nos. 2788-90, 6317.
गर्गमनोरमा or
Gargamanoramā or प्रश्नमनोरमा
Prasnamanoramā
532 No. 361
1895-1902 Size -8 in. by 5t in. Extent - 4 leaves ; 12 lines to a page ; 30 letters to a lino. Description -Country paper%; Devanagari characters%3B old in appear.
ance; handwriting some what careless but clear and legible,
fol. 10 slightly torn ; complete. Age - Appears to be old. Author -Garga. Subjoct - Jyotisa, commentary on the Gargasambitā. Begins-fol. 10
॥ श्रीगणपतये नमः॥ प्रणम्यानंदरूपं स्वमानंदैकनिकेतनं ॥ गों बुद्धिमतां श्रेष्ठो प्रभाविद्यामथाकरोत् ॥१॥

Page #147

136
Vedangas
वर्गे वर्णप्रमाणे च सस्वरं ताडितं मिथः ॥ पिटं संज्ञा भवेत्तस्य महाभागैश्च कल्पना ॥२॥ पिडो सत्तौ वर्गा भष्टौ कादिक्षांतास्तवर्णा षत्रिंशत् तेषां यत् प्रमाणं वर्णमात्राप्रमाणं स्वराः षोडश भकाथा अनुस्वारविसर्गाव:
येषां संख्या स्वरोदयज्ञानेन प्रगृटिता etc. Ends -- fol. 46
इत्येवं बहुधा चिंत्य प्रभकाले मनीषिभिः ।। केदिस्नत्र्युमांसानि चर्मभेदस्तथा वसा एवं जीवे विचार्य स्यात् जीवितं मृतमेव च ॥ पिंडो विनाशसंयुक्तो याईस्थाई यथाक्रमं ॥ शून्येन संधिमादिश्य युद्धकाले न संशयः ॥ इत्येकविंशतिश्लोकः लोके लोकमनोरमा ॥ प्रश्नविद्या मया प्रोक्ता देया शिष्याय साधवे॥
इति श्रीप्रश्नमनोरमा References - Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum:
1,150b%; ii,304, 196.
गर्गमनोरमा or प्रश्नविद्या Gargamanorama or Prasnavidya with टीका with Commentary
491 No.362
1892-95 Size — 101 in. by 44 in. Bxtent – 6 leuves; 8 lines to a page ; 40 letters to a line. Description - Country paper; Devapāgarl characters; old in appear
ance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders not ruled ; yellow pigment used for corrections ; both the text
and the commentary complete. Age-Samvat 1858. Author - (of the Text) Garga. Subject -Jyotisa.

Page #148

Begins (Text) - fol. 18
प्रणम्यानंदरूपत्वंमानं दैकनिकेतनं ॥
Begins (Comm.) - fol. 10
॥ श्रीगणपतये नमः ॥ -
Ends (Text) - fol. 6b
बुद्धिमतां प्रीत्यै प्रभविद्यामथाकरोत् ॥ १ ॥ etc.
अथ सर्वविघ्नविनाशनार्थ स्वेष्टदेवं प्रणम्येति नमस्कारं करोमि ॥ अथेत्यअंतरं गर्गसंहितायां मुहूर्तां दीन्युक्तानि गर्गमुनिः प्रश्नविद्यामकरोत् । किं कृत्वा ॥ आदनंरूपत्वं प्रणम्य ॥ etc.
Jyotira
Ends (Comm.)
..18
एकादिशेषतः पात्रभूषणं नाणकं क्रमात् ॥
अधाम्येदशभिर्भक्ते पिंडे भागो विपश्चिता ॥ २५ ॥। २.
मृतिकांजनपाषाणहरि तालमनःशिला ॥
मकरतं पुष्परागं च प्रवालं मौक्तिकं तथा ।। २६ ।
fol. 6b
इति गर्गमनोरमायां प्रश्नविद्याटीका समूल समाप्तम् ॥ संवत् १८५८ फाल्गुन सुदि २ भृगौ ॥ अप्यदीन प्रमाण ॥
• गर्धमनोरमा with
टीका
-
-
137
गुरुदिनं स्वदिनेन विवर्जितं गअमित गुलशंकुभयांतरं गजसमेतमने विभाजितं क्रतहितं दिन मिष्टकलादय ॥
a
मनेन नावचोधाको छसोचो धाम भाठ मिलार छाया कभाग दीजे ॥
Gargamanorama with Commentary
No. 363
Size 9 in. by 5 in.
Extent – 5 - leaves ; 10-11 lines to a page; 25-30 letters to a Hne. Description Country paper ; Devanāgari characters; old in appear. ance; handwriting clear and legible except that on fol. 48 ; folios torn and worn out; text in the middle with the com mentary above and below it; incomplete,
518
1899-1915
STRIE
afr

Page #149

138
Age - Appears to be old.
Author – Garga.
Subject - Jyotiga; commentary on Gargamanoramā.
Begins (Text) -- fol. 1a
. प्रणम्यानंदरूपत्वमानं दैकनिकेतनं
गर्गो बुद्धिमतां प्रीत्यै प्रश्नविद्यामपाकरोत् ॥ १ ॥
Begins (Comm. ) - fol. 1a
वर्णवर्णप्रमाणं तु सस्वरं ताडितं मिथः पिंडसंज्ञा भवेत्तस्य यथाभागे तु कल्पना ॥ २ ॥ etc.
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
अथेत्यनंतरं गर्गसंहितायां मुहूर्त्तादीन्युक्त्वा ग..... किं कृत्वा आनंदरूपत्वं प्रणम्य etc.
Ends (Text) - fol. 5a
Vedangas
812
इत्येवं बहुधा चित्यं प्रश्नकाले मनीषिभिः केशास्थि च मांसानि धर्मभेदस्तथा वसा ॥ १९ ॥ यथाक्रमविभागेन मूलमिश्रेण चेतथा एकजीवविचारः स्याज्जीवितं मृतमेव चर ॥
Bnds ( Comm.) - fol. 56
पिंडा नाम समायायि यायो यथा क्रमात् शून्ये संधिः समादेश्यो युद्धकाले न संशयः ॥ २१ ॥
निः प्रश्नविद्यामकरोत्
शाकार्यसिद्धिः गतद्वकालः आरिदिवाकर शेषो सौम्यक्षत
यदाता चरणं दृष्टं षभिर्भागमाहरेत् शिरकर्णकरग्रीवाकटिपादौ ॥ क्रमेण च - एकादि शेषतः यात्राभूषणं नानकक्रमात् धान्ये दशभीभक्त मा ... विपश्चिता मृतिकांजनपा... रितालमनः शिलामरकं पुष्परागश्च प्रवाल मौक्तिकं स्मृतं ... मुनिविरचिते केवलशास्त्रे गर्गमनोरमा सटीकया संपूर्ण
गर्गमनोरमाटीका or लोकमनोरमाटीका
Loc
Gargamanoramātikā ora Lokamanoramātikā
189
A 1883-84
No. 364
Size-10g in. by 5 in.
Extent – 4 leaves ; 10 lines to a page 25-26 letters to a line,
:[

Page #150

jyotiga
139
Description-Country paper%3 Devanagari characters%3 handwriting
clear, legible and uniform; borders ruled in two double red lines; red ink used for marking; yollow pigmont used
for corrections; complete. Age-Samvat 1905. Author-Not mentioned. Subject - A commentary on the Gargamanorama. Begins - fol. 10 .. .
श्रीगणेशाय नमः॥
अथ टीका लोकमनोरमायाः॥ वर्गाणां प्रमाणं वर्णानां प्रमाणं च पृथगन स्थापनीयं.
तस्वरसंख्यासहित कार्य परस्परगुणनोयं स पिंडो भवेत् etc. Ends-fol. 4a
धातुमूलं जीवः लध्वं मूले क्षिप्त्वा भागः पिंडे ॥७॥ नामाक्षरस्वरसंख्या लष्वं मूले निक्षिप्य अष्टभिर्भागः ॥ अवर्गः ॥ काहि पंच सुशेषयोः । ४ । भागः एवं नामाक्षराः॥
इति श्रीगर्गोक्तलोकमनोरमाटीकाम्याख्या समाता ॥ संवत् १९८५ भाषाढ शुक्ल ॥ तृयोदश्यां ।। भृगुवासरे ॥ शुभमस्तु ॥ राम भूयात् ॥ गोविंदाय नमः ॥ श्री॥
गर्गमनोरमा with
Gargamanoramā with टीका
Commentary :
148 No.365
A1883-84 Size - 101 in. by58 in... Extent - 5 leaves; 9-10 lines to a page; 30-35 letters to a line. Doscription - Tbin country paper ; Devanāgarl characters; handwrit
ing clear, legible and uniform; text in the middle with the commentary above and below it ; red pigment used for colo
phons; edges slightly worn out; complete. 'Age- Not very old. Author - Garga.

Page #151

140
Vedangas
Subject - Jyotişa. Begins (Text) - fol. 18
प्रणम्यानंदरूपत्वंमानदैकनिकेतन गर्गो बुद्धिमतां प्रोत्यै प्रश्नवियां करोत्यथ ॥ १॥ वर्गवर्णप्रमाणं तु सस्वरं ताडितं मिथ पिंडसंज्ञा भवेत्तस्य यथाभागैस्तु कल्पना ॥२॥ सिद्धसिद्धीक्रमाद्वाभ्यां लाभालाभो तथा क्रमात
दिज्ज्ञानंमष्टभिर्भक्त शेषतः परिकल्पयेत् ॥३॥ etc. Begins (Comm.)- fol. 10
ॐ श्रीगणेशाय नमः॥ अथेवानंतरं गर्गसंहितायां मुहूर्तादीनुक्ता गर्गमुनिः प्रश्नमकरोत् किं करवा पानंदरूपत्वं गणेशं प्रणम्य नत्वा कयंभूत आनंदेकनिकेतनं भक्ताना.
मित्यध्याहारः किं प्रयोजन बुद्धिमतां देवज्ञानां प्रीत्यै ॥ १॥ etc. Ends (Text) - fol 40
यथाक्रमविभागेन मूलमिश्रेण वै तथा एकजीवे विचारः स्याज्जीवनं मृतमेव च ॥ १९॥
पिंडानामसमायायी स्थायी यायी तथा क्रमात 1 . शून्ये संधिः समादेश्यो युद्धकाले न संशयः ॥२०॥ Ends (Comm.)- fol. 50
। इति शुद्धिं वशात् कार्यसिद्धिगतवशात्कालः भारदिवाकरशेषे दिवसाति सौम्य ऋतवः शुदुभ्यां पक्षः गुरुशेषमासः शनो अब्दा स्युः भाचाने शत्रुजये लाभालाभे गमागमे काले कार्यप्रबंधे तु षभिर्भागं समाहरेत्
शिरः कर्णकरग्रीवा कटिपादौ क्रमेण च
एकादिशेषतः यात्रा भूषणं नानक क्रमात् . भाधाम्ये दशभिर्भक्के भागो देयो विपश्चिता
मृत्तिका जनपाषाया हरिताल मन:शिला मरकं पुष्परागश्च प्रवालं मौक्तिकं स्मृतं
इति श्रीगर्गमुनिविरचिते केरलशास्त्रे गर्गमनोरमा सटीका संपूर्णम्
शुभमस्तु सर्वजगताम् References - Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :
_i, 1500; li, 30%, 196b.. B- Descriptive Catalogues :- Ulwar Mss.
Cat. No. 1845
-

Page #152

Jyotiga
141 गिरिधरानन्द
Giridharānanda
415 No. 366
1884-86 Size- in. by alsin. Extant - 38 leaves; 16 lines to a page; 40 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; old in appear.
ance; handwriting small and closely written but clear and legible; borders ruled in triple red lines and edges in single ; red pigment used for verse numbers, topical headings and colophons; yellow pigment often used for corrections ; marginal additions ; the Ms. contains 1-35 Adhyāyas on diff erent topics; complete.
Same as No. 889/1886-92. Age-Sarivat 1772 : Saka 1637. Author - Vedāngarāya. Subject-Jyotisa.
Begins-fol. 10
॥ॐ॥ श्रीपरमात्मने नमः। नत्वा श्रीभुवनेश्वरी गणपति विष्णुं च रुद्रं द्विजान् नूनं ग्रंथपयोनिधीन दृढधिया निर्मथ्य धीवृद्धिदं ग्रंथं गौडकुलोद्भवस्य नृपतेरानंदसिद्धिप्रदं वक्ष्ये बालविनोदनाय विमलं वेदांगरायाव्हयः सृष्टा ये चतुराननेन च नृपास्ते राजपुत्रादयः शूराः धर्मरताः स्वराज्यनिपुणाः पूर्वादिदेशस्थिताः वस्तैः कतिभिः वलोक ... भटै ... धाप्रदेशोद्भवः धात्र्यां प्रीतिपरैर्विभज्य सकलं स्थानं स्वकीयं कृतं ॥ २ ॥ etc. श्रीमगिरधरानंदनानामुनिमतान्विते
कुलवर्णनसंशोयमध्यायः प्रथमोऽभवत् २७ इति प्रथमोऽध्यायः etc. fol. 4a श्रीमद्विरधरानंदे नानामुनिमतान्विते
चंद्रराश्यादिकोध्यायो द्वितीयः शुभदो भवेत् ६३ इति द्वितीयोध्यायः ॥ Ends — fol. 380
लिंदहीनं तु यद्वेश्म द्वारमूर्दमधश्च वा नून्याधिकं गृहं लिंद द्वारवेध मृतिप्रदं ॥ १६ ॥

Page #153

142
Vedangas
भो भो तिष्टे द्वारहानिप्रदं स्यात् गैको तिष्टे द्वारमुत्पत्तिनाशवक्रद्वारशालहोनाधिकं य त्याज्यं नाडीवास्तुशास्त्रप्रवीणैः ॥ १७ ॥
इति पंचत्रिंशत्तमाध्याये वास्तुप्रकरणं संपूर्णम् ॥ श्रीरस्तुः कल्याणमस्तुः संवत् १७७२ वर्षे शाके १६३७ प्रवर्त्तमाने ॥ आसोजमासे शुभप १० विजया तिथौ कुजवारे लिपिकृतोयं मुनिलालचंद्रेण श्रीसुस्थानपुरमध्ये ॥ शुभं भवतुः कल्याणमस्तु इति श्रेयः
Size -
नांगिरः १ शुक्रविधू २ शानींदुजौ ३ सितार ४ माचार्यरवी ५ विधूशनः ६ । धातिभौमसतौ ८ शनी ९ कुजौ १० । गुरू ११ विधू १२ चैत्यजतस्विराशिपाः ॥ १ ॥
गिरिधरानन्द
No. 367
9 in. by 41 in.
Extent - 43 leaves ; 14 lines to a page; 40 letters to a line. Description Country paper; Devanagari characters; old in appearance ; handwriting small, clear, and legible but not quite uniform; red pigment used for marking; yellow pigment used for corrections; occasional marginal notes; complete.
-
Giridharānanda
889
1886-92
The present Ms. is important as it gives, in the 1st chapter, a genealogy of the Gauda king Giridhara under whose patronage Vedāngaraya composed the present work.
Age – Samvat 1800 : Sake 1665.
Author - Vedangaraya (Malajit), wrote for Giridhardāsa, a Gauda
king.
Subject – Jyotisa.
Begins – fol. 16
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
नवा श्रीभुवनेश्वरीं गणपतिं विष्णुं च रुद्रं द्विजान्
नूनं ग्रंथपयोनिधीन् दृढधिया निर्मथ्य धीवृद्धिदे ॥

Page #154

Jyotiga
1 . प्रथं गोडकुलोद्भवस्य नृपतेरानंदसिद्धिप्रदं।
वक्ष्ये बालविनोदनाय विमलं वेदांगराज्ञाव्हयः ॥ १॥ सृष्टा ये चतुराननेन च नृपास्ते राजपुत्रादयः शूरो धर्मरताः स्वधर्मनिपुणाः पूर्वादिदेशस्थिताः॥ वर्षेस्तैकतिभिर्वलोत्कटभटैः मध्यप्रदेशोद्भवं
धान्या प्रीतिपरैविभज्य सकलं स्थानं स्वकीयं कृतं ॥ २ ॥ etc. Ends -- fol. 438
भासीगुजरदेशमंडलमणिः श्रीवत्सगोत्रोद्भवः श्रौतस्मातविचारसारचतुरः स्त्वौदीच्यचूडामणिः॥ वेदांताऽखिलशास्त्रवासरमणिः श्रीश्रीस्थलाख्ये पुरे रत्नाभट्ट इति प्रसिद्धमहिमा सद्धर्मरक्षामणिः ॥ ७ ॥ तत्सुनुः कवितालतासुरतरुः साहित्यवारांनिधिमीमांसाप्रखराच्छपंकजवने भासां निधिः प्रोद्धतः॥ भट्टः श्रीतिगलाऽभिधो गुणनिधिः श्रीयज्ञविद्यायुतः स्वच्छाऽचारकुमुत्सुशीतकिरणः प्रोचाविधाने विधिः॥७३॥ तत्पुत्रः क्षत्रवंशाखिलनपनिवहाभ्यर्चितः स्वच्छपादो नाम श्रीमालजीति स्फुरदऽखिलगुणं प्राहुराऱ्या प्रवाः यं दिल्लीनायकोयं व्यरचत विबुधोहामवेदांगरायं. ..." सोयं गौडेंद्रभूपप्रवरगिरिधरस्याज्ञया चकार ॥ ७४ ॥ वृद्धा ये लघोवोहि येत्र निपुणास्मान्वच्मि नत्वादरात् क्षतम्यं मम तैर्मया यऽधुना न्यूनाधिकं कीर्तितं ॥ नानाऽनंदभरैः सुकाव्यकुशलैः सुहगुणधिया यत्किचिगमतस्तथाऽत्र पतितं शोध्यं मह निस्तु तत् ।। ७५ ॥ इति श्रीमगिरिधरानंदे नानामुनिमतान्विते॥ जातकाद्योयमध्यायो ग्रंथोपि पूर्णतां गतः॥
संवत् १८०० शाके १७६५ (?) मिति पौषमासे शुक्लपक्षे द्वितीयायां ।' शुभतिथौ मंदवासरे इदं पुस्तकं लिखितं
शकुजी रत्नेश्वरजी तत्पत्र कि जागेश्वरजी शुभ ॥
यादृशी पुस्तकं दृष्ट्वास्तादृशं लिखितं मया ॥ । यदि शुद्धमशुद्ध वा मम दोशो न दीयते ॥
कोटाशेहरमध्ये लिखितं महारावजी रामसिंहराज्ये ॥
This is the only Ms. recorded by Aufrecht in his Catalogus Catalogorum ii, 31 a

Page #155

144
गोधूलविचार
No. 368
Size – 7 in. by 5g in.
Extent – 4 leaves; 7 lines to a page; 14 letters to a line.
Description
Age
• Appears to be old.
Author —— Not mentioned.
1
Subject – Jyotisa.
1
Begins -
Country paper; Devanagari characters; old in appear. ance; handwriting bold, clear, and legible: borders ruled in two double red lines; the Ms. contains गोधूलविचार, पञ्चकविचार and वाहनफल.
- fol. 10
Vedangas
i
अथ मोधूलविचारः ॥
लम्बुद्धिर्यदा नास्ति यौवने समुपस्थिते ॥
तदा वै सर्ववर्णानां लग्नं गोधूलकं शुभं ॥ २४ ॥
Ends - fol. 4a
Godhūlavicāra 699
1883-84
मंदवारे न कर्त्तव्यं बुधै लग्नं निशामुखे ॥ गुरुवारेपि कर्त्तव्यं अस्तादुपरि भास्वतः ॥ २५ ॥ etc.
धनलाभो अश्वहस्तिमहिषीभयमुदाहृतं ॥
जंबुकं मरणं दुष्टं सिव्हे राज्यसमागमं ॥ ३ ॥
काके गर्वभशोकं च मयोरं प्रियदर्शनं ॥
. इंसस्य विपुलं लक्ष्मी पृथक् पृथक् शुभावहं ॥ ४ ॥ इति वाहनफलं ॥
गोलबन्धाधिकार (टीका)
No. 369
Size - 12 in by 6in.
Extent - 31 leaves ; 13 lines to a page; 36-38 letters to a line,
Golabandhādhikāra (tikā)
39
1907-15

Page #156

Jyotiga
145
Description - Country paper; Devanāgari characters; not very old
in appearance; handwriting clear, legible and uniform; edges slightly worn out and moth eaten ; the Ms. contains the 'गोल
बन्धाधिकार' only from Siddhāntasiromanitikā called Marici. ' Age - Not very old. Author-Munisvara.. Subject - Jyotişa. Begins -fol. 1a
॥ श्रीगणेशाय नमः॥
अयोक्तछेयकस्य गोलांतर्गत्वाबगमार्थ गोलस्वरूपप्रतिपादकोधिकारः पूर्व 11. स्वतंत्रतया प्रतिज्ञातो प्रणितजातवासनानिर्णयको दृष्टांतरूपसोलबंध भारब्धो
म्याख्यायते ॥ तत्र प्रहगणितसंस्थानिरूपकदृष्टांतगोलः कर्य सिद्धो भवतीत्वतो
गीत्याह॥ etc. Ends-fol. 310
___ अथारब्धोधिकारोतिरूपित इति युध्कियाह इति गोलबंधाधिकार इति स्पष्टं ॥ दैवज्ञवयंगणसंततसेग्यपार्श्व P श्रीरंगनाथगणकात्मजनिर्मिते. स्मिन् ॥
याता शिरोमणिमरीचभिधे समाप्ति- . गोलप्रबोध इव नाधिकृतिः स्फुप्टेंव ॥१॥छ ।
इति श्रीसकलगणकसार्वभौमरंगनाथगणकात्मज . विश्वरूपापरनामक मुनीश्वरगणकविरचिते सिद्धांत शिरोमणिमरीचावुत्तराध्याये गोलबंधाधिकारः पूर्णः॥छ
411.
गोलाध्याय
Golādhyāya No. 370
1895-98 Size - 8} in. by 44 in. Extent-21 leaves%3 10 lines to a page3; 30 letters to a line. . Description - Modern paper with watermarks; Devanagari charace
ters; new in appearance, handwriting clear, legible and uniform ; edges slightly worn out and moth-eaten ; borders not ruled; the Ms. contains the text and the commentary; in. complete.
...19

Page #157

146
Vedangas
Age-Modern. Author - Not mentioned. Subject-- Jyotisa. Begins (Text.)-fol. 1a
सिद्धिं साध्यमुपैति etc. as in No. 411/1895-98. Begins ( Comm.) - fol. 1a
श्रीगणेशाय नमः॥ गोळाध्याये निजे या या अपूर्वा विषमोक्तयः। तास्ता बालावबोधाय संक्षेपाद्विवृणोम्यहं ॥१॥ 'गोळग्रंथो हि विस्तरतया प्रांजलः । किंतु अत्र या या अपूर्वा भन्यैरुका
उक्तयो विषमाः तास्ता संक्षेपाद्विवृणोमि ॥ etc. fol. 20a इति गोळभाष्ये भुवनकोशः Ends (Text)-fol. 20b
षष्ठया घटीनां च दिनं स दाद्भुिक्तितुल्यसुयुतं खरांशोः।
स्यान्मध्यमसावनमेव वृत्ते तत्संख्यकाभभ्रमतो निरेका ॥७॥ Ends (Comm.)-fol. 21a
प्रत्यहमन्याड्कू प्रत्यहं गत्यन्यत्वात्प्रतिमासं राश्युदयान्यत्वाच यत्पुनघटीषष्ठया मध्यमभुक्तितुल्यासु यतस्तथा सावनधुरात्रमुच्यते तन्मध्यमं । यतोब्दांते यावंति स्फुटसावनानि तावत्येव मध्यतमानि स्युः ...
गोलाध्याय
Golādhyāya Text & Comm
Text & Comm
805 No. 371
1884-87 Size — 114 in. by 54 in. Extent~52 leaves; 20 lines to a page%3; 40-42 letters to a line. Description-Thick country paperDevanagari characters; old in
appearance%3; handwriting clear, legible and uniform; edges of some folios torn and moth-eaten ; red pigment used for verse-numbers and colophons; the Ms. contains both textand commentary called गणिततत्त्वचिन्तामणि on Goladhyaya which

Page #158

Jyotisa
147
is a part of the Siddhantaśiromani of Bhaskarācārya; the Ms. contains Adhikāras 1-12.
Age – appears to be old.
Author – Laksmidhara, son of Vācaspatimiśra.
-
Subject – Jyotisa.
-
Begins (Text) - fol. 10
० ॥ श्रीहरिः ॥
सिद्धि साध्यमुपैति यत्स्मरणतः क्षिप्तं प्रसादात्तथा यस्याश्रित्रपदा स्वलंकृतिरलं लालित्यलीलावती नृत्यंतो मुखरंगगे च कृतिनां स्याद्भारती भारती तं तां च प्रणिपत्य गोलममलं बालावबोधं ब्रुवे ॥ १ ॥ etc.
Begins (Comm. ) - fol. 16
॥ श्रीहरिर्जयतितराम् ॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ ॐ नमो भगवते सूर्याय । अथ गोलाध्यायो व्याख्यायते ॥
गोलाध्याये निजे या या अपूर्वा विषमोक्तयः ।
तास्ता बालावबोधाय विस्तराद्विवृणोम्यहं ॥ १ ॥ etc.
fol. 26 इति श्रीसिद्धांतशिरोमणौ वासनाभाष्ये गोलाध्याये स्वरूपप्रभा -"
ध्यायः ॥ १ ॥
fol. 8a इति श्रीवाचस्पति सूनुलक्ष्मीधरकृते भास्करीयसिद्धांतसिरोमणिगोलाध्यायव्याख्याने भूसंस्काराधिकारः प्रथमः ॥ १ ॥
fol. 110 इति गोलाध्याये मध्यगतिवासनाधिकारो द्वितीयः ॥ २ ॥
Ends - fol. 52a
......
यत्पाटीगणिते चापो न निम्नपरिधिः प्रथमान्हय इत्यादि स्थूलं ज्यानयनं युक्तं तदिह मया नोक्तमर्थत्सूक्ष्ममेव ज्यानयनं मया प्रोक्तमिति सिद्धांतोकप्रगुणगणितज्ञान इच्छापदीया गोले छेदेप्यमत्व विपुलोल्लास भृद्वासनायां तेषां चिते निवसति मियाशुक्तियुक्ता ममैषा व्याख्याभिरतिनिरतस्याच्युतार्चा
परस्य ●
इति श्रीमन्मिश्रवाचस्पतिसूनुलक्ष्मीधरकृते भास्करीयसिद्धांत शिरोमणौ गोलाध्यायव्याख्याने गणिततत्वचिंतामणौ-जोत्प्रत्यधिकारो द्वादशः १२ गोलाध्यायः संपूर्ण

Page #159

148
Vedangas
ग्रोलानन्द
Golānanda
40
No. 372
1907-15 Size - 113 in. by 4g in. Extent -12 leaves; 7 lines to a page; 32 letters to a line. Description - Thick country paper: Devanagari characters; old in
appearance ; handwriting clear, legible and uniform ; borders: ruled in two triple red lines; red pigment used for marking the portion; yellow pigment used for corretions; white chalk also used for corrections ; edges of some folios slightly worn out; complete.
S. B. Dikshit says that Golananda, a work on prepar. ing an instrument was composed by Cintamapi in Saka 1713.
(see Bhar. Jyo. p. 297%; see also p. 352) ABG Saka 1737. Author-Cintamani, son of Vinayaka.
Subject-Jyotisa. Begins -- fol. 16
श्रीगणेशाय नमः॥ श्रीराम भार्गवं वंदे सीतारामौ च सानुगौ॥ . उमेशौ पद्मजं वाचं योगेशीभैरवौ खगान् ॥ १ ॥ श्रीमास्कराचार्य - गणेश - विश्वनाथादयोस्मद्रवो जयंति . अभ्यस्य येषां भणिती डोपि निर्मातुमीष्टे महतो निबंधान् ॥ २॥ लक्ष्मीविनायकौ नत्वा तदाख्यौ पितरावपि ॥
श्रूते चिंतामणियनं गोलानंदाख्यमद्भुतं ॥३॥ etc. fol: 6• इति त्रिप्रभाधिकारः। __ fol:' इति छायोदयास्ताधिकारः॥ Bods - fol. 110
श्रीशूरिकनाम्नि धाम्नि विदुषां यचित्तपूर्ण पुरै तस्त्राचीर्णमखो विनायककृती गोत्रेण वारस्योभवत् ॥ तत्सूनुर्व्यतनो ... सुमतिः सप्तर्षिसंज्ञे पुरे गोलानंदममंदमानससमुल्लासाय चिंतामणिः ॥ १२१ ॥

Page #160

jyotiga छंदोलंकृतिकाव्यकौतुकजुषः सगोलविद्याभृतो . ये ये वाक्यपदप्रमाणनिपुणा निर्मत्सराः साधवः ॥ ते चेतः प्रणिधाय सत्कृतिमिमां संशोधयंत्वादरात्किवाभ्यर्थनया परोपकरणे संतः स्वतः सादराः॥ १२२॥ शालिवाहनशके गुणचंद्रक्ष्माधरावनिमिते कृतमेनं ॥ ये पठंति परिषत्सु सतां ते यांति कीर्तिधनगौरवसिद्धि ॥ १२३ ॥ भनेन प्रीयतां देवो भगवान जानकीपतिः ।। श्रीरामचंद्रपूर्वेषामस्माकं कुलदैवतं ।। १२४ ॥२
इति ज्योतिर्वित्कुलावतंस - सोमयाजि - विनायकात्मजचिंतामणिविरचितं गोलानंदाख्यं यंत्रं समाप्तिमगमत् ॥
. शके १७३७ युवनाम संवत्सरे पौषक ११ गुरौ समासं पुस्तकं ॥ ज्योति.:-... षोपनामकाऽनंततनयस्येदं ॥छ । छ ।
श्रीकृष्णो जयति ॥
References-Aufrecht does not record any Mss. of this work in his
Catalogus Catalogorum.
A
गोलानन्द
Golananda No. 373
1907-15 Size — 114 in. by 5 in. Extent — 7 leaves ; 12 lines to a page ; 38 letters to a line. Description - Country paper; Devapāgari characters; handwriting
clear, legible and uniform%3; folios numbered in both margins: edges slightly worn out; complete.
Same as No. 40/1907-15.
Age - aka 1737. Author - Cintamani, son of Vināyaka. Subject — Jyotişa.

Page #161

150
Vedangas
Begins-fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥
श्रीरामं भार्गवं वंदे etc. as in No. 40/1907-15. Ends -- fol. 66
श्रीपारकनाम्नि धाम्नि विदुषां etc. up to
श्रीरामचंद्रः पूर्वेषामस्माकं कुलदैवतम् ॥ २६ ॥ as in No. 40/190715, followed by
द्विनन्यासे वलये यवे यवे द्वादशासवो लिप्ताः॥ सूक्ष्म नतिवलनार्थ तादृशवृत्तेवगम्यते नाल्पे ॥१॥
इति गोलानन्द समाता ॥ शके १७३७ युव नाम संवत्सरे श्रावणवध पंचमि भृगुवासरे तहिने इदं पुस्तकं स्वार्थ परार्थ समाप्तं ॥छ । श्रीकृष्णार्पणमस्तु ॥ ज्योतिषोपनामक अनंततनयस्य दिनकरस्येदं पुस्तकं समाप्तं ।। ॥ श्रीगजानन प्रसन्न।
गोलानन्द
Golānanda
37 No. 374
1907-15 Size -11g in. by4g in. Extent -4 leaves; lines to a page; letters to a line. Description - Country paper; not very old in appearance
The Ms. contains diagrams. Age - Not very old. Author - Not mentioned. Subject - Jyotişa. Begins - fol. 10
अथाक्षक्षेत्रप्रदर्शनार्थ भगी।
The Ms. contains about ten diagrams. Ends - fol. 46
इति गोलानंदे उपपत्तिज्ञानाय भंगीप्रकरणसमाप्तिः

Page #162

Age — Šaka 1742.
-
गोलानन्द with टीका
No. 375
Size 11 in. by 5 in.
Extent - 30 leaves; 15-16 lines to a page ; 40-50 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters; not very old in appearance ; handwriting clear, legible but not quite unlform; borders ruled in triple red lines; text in the middle with the commentary above and below it; red pigment used for marking; yellow pigment used for corrections; some folios are yellow in appearance; folios numbered in both margins; complete.
Author of the Text – Cintamani.
99,
-
Subject
of the Comm. - Yajñeśvaradaivajña.
Jyotisa.
Begins (Text) - fol. 1b
-
Jyotiga
Begins (Comm.) - fol. 16
Golānanda with Commentary
43 1907-15
Ends (Text)
श्रीगणेशाय नमः
श्रीराम भार्गवं वंदे etc. as in No. 40/1907-15.
451
Ends (Comm.) - fol. 24a
श्रीगणेशाय नमः ॥
नृसिंहचरणांबुजं etc. as in No. 42 / 1907-15. - fol. 236
श्रीशूर्पारकनाम्नि etc. up to अस्माकं कुलदैवतं as in No. 40 / 1907-15, followed by इति श्रीज्योतिर्विष्कुलावतंससोमयाजिविनायकात्मज चिंतामणिविरचितं गोलानंदाख्यं यंत्र समाप्तिमगमत् ॥ श्रीविद्यागणपतिः प्रीयतानमम् ॥
अनेनेति ॥ etc. up to इति यज्ञेश्वरदैवज्ञविरचिता गोलानंदानुभाविकाया टीका परिपूर्णतामगमत् ॥ as in No. 42 / 1907 - 15 followed by श्रीवक्रतुंडार्पणमस्तु ॥ शके १७४२ विक्रमनामसंवत्सरे चैत्रकृष्णचतुर्थ्यां रविवारे

Page #163

152
Vedangas
विशाखानक्षत्रे तहिने काले इत्युपनामक विश्वनाथदीक्षितेन समपितं । शुभ भवतु ॥ इदं पुस्तक जोतिषि उपनाकदिस्य इदं पुस्तकं ।। लेखकपाठकस्तु शुभ ।
यादृशं पुस्तं दृष्ट्वा तादृशं लिखितं मया ॥
यदि शुद्धमशुद्ध वा मम दोषो न विद्यते॥ __श्रीसितारामचंद्रार्पणमस्तु ॥ Then follow Kostakās and some diagrams.
गोलानन्दटीका
Golānandaţikā
42
No.376
1907-15
Size - 11g in. by 4g In.
Extent -32 leaves ; 11-12 lines to a page; 35-36 letters to a line.
Description - Country paper; Devanāgarl characters; not very old in
appearance%3; handwriting clear, and legible but not uniform%3B borders ruled in two triple red lines ; folios numbered in both margins; complete.
Age - Saka 1738.
Author - Yajñeśvaradaivajña also called Bābāji Rode (for detailed
___information about the author see Bhār. Jyo. p. 299)... Subject - Jyotisa.
Begins - fol. 16
श्रीगणेशाय नमः॥ नृसिंहचरणांबुजं मघवदादिदेवव्रजस्फुरन्मुकुटपुष्पलिट्सततशोभितं निर्मलं ॥ शिवादिमुनिमानसाहयसरस्यजत्रं स्थितं श्रिया च समसेवियन्नयनगोचरं मेस्तु तत् ॥१॥ मातापित्रोरपर्णागिरिशतुलितयोः पादपद्मे गुरोश्च ध्यात्वामातामहर्यदणकगणवरैर्गोलवितुष्टिकामैः॥ गोलानंदाख्ययंत्रं समयमुखमरं वेदितुं संख्यधायि व्याचक्षे तत्तदाप्तामलमतिरहमालव्य शास्त्रस्थयुक्तिः॥२॥

Page #164

Ends - fol. 298
05
Jyotiya
अथ तत्रभवान् सकलसावत्सराणामाचार्यो ज्योतिर्विष्कुलावतंसेनेककला कुशलो दीक्षित विनायकतनूजः श्रीचिंतामणिरपूर्वयंत्रं प्रणिनीषुरादौ ग्रंथसमाप्तिग्रंथप्रचारादिकामनया कृतमभिमतदेवतानमस्कृतिरूपं मंगलं शिष्यशिक्षाया अनुष्टुभानि बध्नाति ॥ श्रीराममिति etc..
मनेनेति ॥ ननु भगवतोनेकविधरूपेषु रामकृष्णा दिषु रामरूपस्यैव प्रीणने किं कारणं तदाह ॥ पूर्वेषामिति ॥ अस्मत्पित्रादीनां अस्माकं च कुलदैवतमिति तस्यैव प्रीणनंमुचितमिति भावः ॥ १२४ ॥ अथ पूर्व ब्रूते चिंतामणियंत्रमिति ( यत्प्रतिज्ञांतं तन्निरूपित मिति) फक्कियोपसंहरति ॥ इतीति स्पष्टमिति शिवं ॥
॥ शांडिल्यान्वयभूषणं समभवद्दैवज्ञरामात्मजो ज्योतिःशास्त्रविदग्र्यकुंजरसभासिंहः सुशीलोर्थतः ॥ नाम्ना चापि सदाशिवोस्य तनयो यज्ञेश्वरो दैवविगोलानंदकयंत्रसंविवरणं सयुक्तियुक्तं व्यधात् ॥ १ ॥ शाके व्यधिनैस्तुल्ये १७३७ गोलानंदानुभाविका ॥ यामयाकारि टोकैषा शोध्या निर्मत्सरैर्बुधैः ॥ २॥ इति यज्ञेश्वरदैवज्ञ विरचिता गोलानंदानुभाविका मगमत् ॥
टीका परिपूर्णता
शके १७३८ धातृनाम संवत्सरे वैशाषशुक्लपचम्यां गुरुवारे अनंतदैवझोपनामकदिनकरेण लिखितमिदं पुस्तकं समाप्तं ॥ तस्यदं ॥ ॥ श्रीकृष्णार्पणमस्तु ॥
fol. 30a श्रीगणेशाय नमः ॥ अथ क्षेत्राण्याह ॥ etc.
Then follow some Koṣṭakās.
...20
153
गौरीजातक
No. 377
Size - 111 in. by 5 in.
Extent - 4 leaves; 11 lines to a page ; 40 letters to a line.
Description
Gaurijātaka
890
1886-92
-
Rough country paper; Devanagari characters; hand writing clear, legible and uniform; borders not ruled ; red pigment used for verse numbers; edges slightly worn out complete.

Page #165

Vedängas
Age- Samvat 1897. Author - Not mentioned. Subject - A small treatise on astrology, Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥ मथ गौरीजातक लिख्यते क्रूरक्षेत्रे यदा जन्मस्तमितो लग्ननायकः भर्के जीवे तथापात: सोऽष्टवर्षेण जीवति ॥१॥ षष्टाष्टमेषु मूर्तेषु बुधभौमो यदा स्थितौ
तस्कर घोरकर्माणां करपादं विनश्यति ॥२॥ etc. Ends - fol. 4a
स्वक्षेत्रस्थो यदा जीवो बुधः सौरि तवायुतः दीर्घायुर्जावते तस्य संपदश्च पदे पदे ८१ मीने जीवस्तथा शुक्रः चंद्रमा च यदा भवेत् जातस्य राज्यसौभाग्य बहुपुत्रकुटुंबवान् ८२ धनेराहुर्बुधः शुक्रः शौरी सूर्यो यदा भवेत् तदा मातुर्भवें मृत्युरथवा पितृविनाशनः ८३ लने पापः व्यये पाप निधने पाप संस्थितः तदा मातुभयं विद्यां चतुर्थे दशमे पिता ८४
इति श्रीगौरीजातक संपूर्णम् ॥ सं १८९७ मागशिर्ष शुक्ल २ गुराविष्टं किषत गरामपरसादपठश्वनार्थम् शुभं भवतु॥
गौरीजातक
Gaurijātaka
858 No. 378
1891-95 Size - 91 in. by 4f In. Extent-+ leaves%3; 14 lines to a page3; 50-52 letters to a line. Description - Country paper ; Devanāgari characters ; old in appeas
ance; handwriting small but clear, legible and uniform: edges slightly worn out ; folios being torn pasted with paper. slips%, the Ms. contains 'भावाध्याय ' only.

Page #166

Justiça Age- Sarivat 187(1)8. Author - Not mentioned. Subject - Jyotisa, Horoscopy. Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः लपस्थिते दिनकरः प्रकरोति नित्यं देहं सरोगगतुलं किल वायुपीडा गुल्मादिकं शिरसि पित्तविकारदोष वीर्यक्षयं तु बहुमूत्रकृतादि दोषान् १ धनविलाशसुखादिधनस्थिते दिनकरो न करोति हि जन्मनि सुखरता किल नेत्रविकारतां
विविधरोगगतं कुरुते नरं १ etc. Ends - fol. 40
लग्ने तमोद्रष्टतमस्वभावो नरं खलुः सर्वजनानुकथं शीर्षा व्यथा कामरसेन युक्तं करोति वादे विजयलरोहग १ धनगते रविचंद्रवि ... ने मुखरतां किल भावमथो लभेत धनविनाश करोति दरिद्रता .
खलु तदा लमते मनुजोरनः २ दुश्चिक्येरिपरानवं प्रकुरुते लोको जयं वाजला चिंता वाचि गतिं तदा हि लभते सौख्यं विलासादिकं . महीनं निधनं यशोश्च मरणं दारिद्रचिताकुलं प्राप्तिः सूर्यनिशाकरद्विषिजमस्युप्रेनभसूनतः ३
इति श्रीउमामहेश्वरसंवादे गौरीजातके भावाध्यायः समासः एम संवत् १८७८ तन १ धन २ सहज ३ सुहृद ५ सुत ५ रिपु जाया ७ धर्म कर्म ९ लाभ ११ व्यय १२ ।
प्रहकल्पवल्ली
No. 379 Size - 12 1n. by 4g In.
Grahakalpavalli
507 1895-1902
.

Page #167

136
Vadângas
Extent-7 leaves%39 lines to a page: 40-42 letters to a line. Description - Modern paper with watermarks; Devanāgarl charac
ters; new in appearance; handwriting clear, legible and unl. form; borders ruled in double black lines; folios numbered in both margins ; complete. ___The author takes the Saka year 1585 i. e.A. D. 1663 for
his calculation which probably means the date of composition Age - Modern. Author - Gopāladāsa. Subject -Jyotisa, Astronomy,
Begins-fol. 1a
श्रीगणेशाय नमः॥ . ॥ नत्वा तमीशं सुरवृंदवंचं पंचाननं नागविराजमानं ।। तं नीलकंठ गिरिजाघदेहं
कुहमल्पां ग्रहकल्पवल्ली १ शाकः पंचभुजंग घन १५८५ रहितो रबै ११ हृतं स्यात्फलं वृत्ताख्यं त्रिकुभि १३ र्युतं रवि १२ इतं शेषं तुमाभिगतैः । युक्तं स्यासदशा १० त्सलोचन गुणन्वृत्तोत्सुरा ३३ तात्फले
नायं खत्रि ३० गुणं च यात तिथिभि युक्तं षडशेन च २ etc. fol. la इति श्रीसकलकायकस्थचक्रचूडामणीश्रीगोपालदासविरचिते प्रहकल्प
वल्यां मध्यमाधिकारः॥१॥ Ends - fol. 7a
हरिशपादाब्जयुग स्वचित्ते गोपालदासेन निधाय मालात् कृतं स्फुटार्थ तु निजप्रणीतं
ग्रंथस्य चोदाहरणं विचित्रं ॥ इति ग्रहकल्पवल्लीउदाहरणं समाप्तं ॥ भादौ वम्हिश्चावधिः कल्प इवा तस्मिन्साध्या मध्यमाः खेचराश्च ॥ ते संयुक्ता क्षेपकैः सावधिस्थैः सर्वे चाग्रस्थावधौ स्युन भोगाः ॥१॥ अथ प्रकारांत्तरेण गतिसाधन ॥ पूर्वापरावधिस्थानां ग्रहाणानंतरं बुधैः । कृत्वा चावधि संख्यात्पं फलं स्पष्टा गतिर्भवेत् ॥१॥ --..

Page #168

Jyotiga
157 शुभमस्तु ॥ मं बु गु शु श इति ग्रहकल्पवल्लीमूलं समाप्तमित्यर्थः References-Mss-Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-1,1720.
प्रहकौतुक with
Grahakautuka with टीका
Commentary
700 No. 380
1883-84 Size-981n. by3m in. Extent - 48 leaves ; 13 lines to a page ; 35-40 letters to a lino. Description - Thin country paper; Devanagari characters; old in
appearance ; handwriting small but clear and logible ; borders ruled in triple red lines ; edges slightly worn-out, both the text and the commentary complete.
The date Saka 1500 given in the Ms, appears to be the date of the copy. The author uses the year Saka 1418 which
therefore, appears to be the date of the composition. Age — Appears to be old. Author of the text - Keśava
n of the comm-, Subject — Jyotişa. Begins (Text)- fol. 1b
नत्वार्याजकं शंभुशंभुजखगान्ज्योतिर्विदां प्रीतये
वक्ष्ये सद्भहकौतुकं घटिकया सर्वग्रहज्ञानदं ॥ - स्थूलं चेति न वाच्यमत्र खचरा दृष्टिप्रतीता यतो
माझयायेषु महांतरं ज्ञसिणयोमदे च खे दृश्यते ॥१॥ etc. Begins (Comm.)- fol. 18
श्रीमहागणपतये नमः ॥ श्रीलक्ष्मीनृसिंहाय नमः ॥ श्रीगुरुभ्यो नमः ॥ ब्रह्मशाच्युतविघ्नराजदिनकृन्मुख्यमहान्केशवो नरवा स्वं ग्रहकौतुकं तु गणिताय्यं व्याकरोति स्फुट । यस्मादन कृतिः परैर्न हि कृताऽपूर्वायतो दुर्गमेस्यज्ञानां प्रतिभाति चेदवगताऽल्पा स्याचमत्कारिणी ॥१॥
ष्दैवास्य विजानति ग्रंथस्यार्थ सुबुद्धयः॥ ततो मंदावबोधार्थ टीकेयं क्रियते मया ॥२॥ etc.
है
.
.

Page #169

158
Vedāngas fol. 70 इति इष्टदिने मध्यमग्रहसाधनाधिकारः॥ॐ॥
fol. 10a इति पंचांगानयनचंद्रसूर्यानयनाधिकारः ॥०॥ Ends (Text) -fol. 48a
नंदिग्राम इदं पयोदधितटे श्रेष्ठे द्विजाग्योभव. ज्ज्योतिर्वित्कमलाकरो द्विजवरस्तस्यात्मजः केशवः।। शिष्याणां सदसि ग्रहग्रहमुख वक्तुं स्फुट हेलया
हित्वा वर्तनपट्टिकां हि कृतवान्सत्खेटकौतूहलं । Ends (Comm.)-fol. 48b
मंदानां दुर्गममिदं नात्यतो ग्रहकौतुकं ॥ तस्य स्वीयस्य टीकेयं सुबोधोका मिताक्षरा ॥ शुभमस्तु ।। भलीलिखवामनदैववित् सुधीः श्रीकेशवोक्तं ग्रहकौतुकं हि ॥ श्रीभूरिधान्ये खखबाणचंद्र १५००
शाके तथा चाश्विनपंचदश्यां ॥ References - Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum:
i,1720%iii, 374. See also Bhar. Jyo. pp. 258-59.
304
प्रहचिन्तामणि
Grahachintāmani No. 381
1882-83 Size-9 in. by 51 in. Extent - 5 leaves ; 13 lines to a page ; 24 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear
ance; handwriting clear, legible and uniform ; borders ruled in double black lines; red pigment used for verse numbers and colophons%3; edges slightly worn out.
The Ms. contains 1-2 Adhyayas. Age-Saka 1689 : Samvat 1824. Author - Srinatha. Subject-Jyotisa.

Page #170

Jyotipa
Begins - fol. 19
श्रीगणेशाय नमः॥
मथ ग्रहचिंतामणिलिख्यते ॥ प्रणम्यैकरदं वाणी गुरुं खेटान् हरं हरिं॥ श्रीनाथोतिस्फुटा रम्या ग्रहचिंतामणिं अवे ॥१॥ खेटाब्धेस्त कामस्य नावं पाराप्तये मया ॥
करणानि च सिद्धांतानालोक्य दृढमुच्यते ॥ २ ॥ fol. 20 इति श्रीरामसुतरघुनाथानुजश्रीनाथकृतमहचिंतामणौ
धिकारः॥१॥
मध्यमा.
Ends-fol.50
भावतुल्ये फलं पूर्ण संधौ शन्य तदंतरे प्रहसंध्यंतरे येशा सपादास्ते विशोपकाः॥५५॥
सपादार्धितपादाढया गताब्दा जन्मकालिके ..... . वारादिके युता सूर्ये समावेशो जनुः समे ॥५६॥
इति श्रीरामसुतरघुनाथानुजश्रीनाथकृतग्रहचिंतामणौ खेटाना स्पष्टी. करणं नाम द्वितीयोध्यायः॥
श्रीरस्तु लेखकपाठकानां ॥ श्रीः सं १८२४ वर्षे शाके १६८९ माघमासे एक्ला पंचमी रविदिने लिखितम् उदीच्यज्ञाती- द्विवेदी - श्रीनृसिंहसुतजीभाई
केन लिखितम् ॥ पंजरत्नेश्वरेणेद पुस्त ... References - See No. 891/1886-92.
प्रहचिन्तामणि
Grahacintāmaņi
891 No: 382
1886-92 Size -98 in. by 5t in. Extent -8 leaves ; 11 lines to a page: 20-25 letters to a line.
Description-Country paper; Devanagari characters with पृष्ठमात्राs%3B
old in appearance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lipes; red pigment used for verse numbers and colophons; Ms. worn out and slightly moth-eaten ; complete in 3 Adhikāras,

Page #171

160
Vedangas
Age-Samvat 1681.
Author - Srinatha, wrote in saka 1512. Subject - Jyotişa. Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ श्री श्रीनाथगुरुनाम्नभ्योन्मः श्री... ... व्मः ॥ प्रणम्य वरदं वाणी गुरुन् खेटान् हरं हरि। श्रीनाथोऽतिस्फुटं रम्यं ग्रहचिंतामणिं अवे ॥१॥ खेटाब्धेः स्त कामस्य नावं पाराप्तये मया ॥
करणनि च सिद्धांतानासोऽथ दृढमुच्यते ॥२॥ etc.. fol. 3a इति श्रीरामसुत - रघुनाथानुज - श्रीश्रीनाथकृत - ग्रहचिंतामणौ खेटानां
मध्यमाधिकारः प्रथमः॥ fol. 6b इति श्रीरामसुत - रगुनाथाऽनुज - श्रीश्रीनाथकृत - महचिंतामणौ खेटानां
स्पष्टीकरणाऽधिकारो द्वितीयः ॥ श्री॥
Ends - fol. 86
लिखित्वेदं नवं पुस्तं शुद्धं नैव करोति यः स मूको जायते मूर्यो जन्मांधो धनवजितः ॥ २९॥ । संम्यक् शुद्धा त्रिकालज्ञां नेत्ररूपा विधीरितां ॥ विद्यां विजांनते योसो धर्मकामार्थमोक्षभाक् ॥३०॥ भाम्रावत्यां स्थितश्चक्रे श्रीरामस्य सुतोऽनुजः। श्रीनाथो रघुनाथस्य खेटानां साधनं शिवं ॥३०॥
इति श्रीरामसुत - रघुनाथाऽनुज - श्रीश्रीनाथकृत - ग्रहचिंतामणौ चंद्रसूर्यपर्वाधिकागा ... धकारस्तृतियः॥ समातं॥
श्री ॥ संवत् १६८१ वर्षे चैत्रशुदि दशमी गुरौ वरताल्पवास्तन्यं जो ... यगनाथसुत गोवरधन भात्मपठनार्थ । स्वयं लिखितं ॥ श्री ॥ ॥
॥शुभं भवतु ॥ श्री ॥ ॥ श्रीरस्तु ॥ कल्याणमस्तु ॥ श्री References - Mss. -A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum:
i, 17203; ii,34b Both Mss. referred to by Aufrecht belong to this library. See also Dikshit, Indian Astronomy p. 278.

Page #172

Jyotisa
161
-
44.
प्रहछायाधिकारटीका
Grahachhāyādh No. 383 -
. 1907-15 , Size-123 In. by skin. Extent -15 leaves : 17 lines to a page; 36-40 letters to a line. Description - Country paper ; Devanāgarl characters ; not very old
in appearance%3 handwriting clear, legible and uniform; bor. ders ruled in double red lines; edges slightly worn out; the Ms. contains the 'ग्रहछायाधिकार' only a portion of Siddhanta
Siromani. Age - Not very old. Author-Munlsvara. Subject-Jyotisa. Beglos - fol. 16
श्रीगणेशाय नमः॥ ॥ अयोदयास्तायधिकारोपजीव्यत्वेनारब्धप्रहछायाधिकारो म्याल्यायते ॥ ननु विप्रश्नोत्तये वरन्युपलक्षप्यणाद् ग्रहछायासाधनसिद्धेः कथमारग्धस्तदति रिकः स्वमंत्रोधिकारः अत एव सूर्यसिद्धांतादौ न पृथक्तदभिधानमित्यतो भौमादिशरकालाकथनव्याजातदुत्तरं सूचयन्याजविशेषं वक्ष्यमाणोयुक्तमिंद्र
वज्रमाह etc. Ends - fol. 150
अथायमूमतिरिक्तोधिकारः समासः एत्याह फक्कियाः - इति ग्रहछायाधिकार इति स्पष्ट । दैवज्ञवयंगणं... तरसेभ्यपाश्व
श्रीरंगनाथ गणकात्मजनिर्मितोस्मिन् । यातः शिरोमणिमरीज्यभिधेनभोग
छायाधिकार इति दगणितैक्यहेतुः॥१॥ ॥ इति श्रीसकलगणकसार्वभौमश्रीरंगनाथगणकात्मजविश्वरूपापरनामकमुनीश्वरविरचितसिद्धांतशिरो मरीचौ प्रहछायाधिकारः संपूर्ण ।
Grabagaņaprakāśikā
316
प्रहगणप्रकाशिका
No. 384 Size — 101 in. by 44 in.
...21
Visrāma (1)

Page #173

Vedangas
Extent - 8 leaves; 9 lines to a page: 30 letters to a line.
Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appearance ; handwriting bold, clear and legible; borders ruled in double black lines; red pigment used for verse numbers and colophons; edges slightly worn out; complete.
The work was composed in Saka 1538. This is the only Ms. recorded by Aufrecht.
162
Age
1 - Samvat 1692.
Author – Rāmacandra.
Subject – Jyotisa.
-
Begins - fol. 10
Enda
fol. 2a
fol. 4a
1- fol. 8a
ॐ नमः श्रीगणेशाय नमः ॥ लंबोदरं श्रीपतिपादपद्मं । नवा गुरूं भांनुमुषांश्च पेटान् । विलोक्य नानाकरणांनि रम्यं सिद्धांततुल्यं करणं करोमि ॥ १ स्वल्पक्रिया चाल्पधिया प्रकाश्यते । कृत्स्नस्य बालस्य सुषोपबोधिनी । श्रीरामचंद्रेण मतं मुनेः शुभं । विचार्य वेपेटगणं प्रकाशिका ।। २ etc.
इति श्रीग्रहगणप्रकाशिकायां रामचंद्रविरचितायां मध्यमाधिकारः प्रथमः ॥
इति श्रीग्रहगणप्रकाशिकायां रामचंद्रविरचितायां स्पष्टाधिकारः द्वितीयः ॥ २
श्रीमत् गुर्जरमंडले गुणनिधैनिःशंभशोभायुते । अस्ति श्रीनगरें महेंद्रनगर: स्पर्द्विः श्रिया सुंदरं । देवब्राह्मणधेनुभक्तिचतुरा सौजन्ययुक्ता जनाः । कांतानेत्रतरंगरोपविजिताः केचित् वसंति ध्रुवं ॥ ६ आसीत्पत्तननांम्नि शोभनपुरे विद्वज्जनैर्भूषिते । विश्रामस्थितयोद्भुताविरचिताश्वांभःप्रपा कोटिशः

Page #174

Jyotiga
नित्यानन्य ददन्नु वाडवजने श्रीयंत्र संराजते । यो विप्राय ददाति साबहुशः श्रीकाशीदासः प्रभुः ॥ ७ यत्कीर्तिहंसो जगदंबुजेषु । क्रीडां करोति स्वयमेव नित्यं । कायस्तवंशोद्भवचंद्ररेषः धर्मे रतो ब्रह्मपुरीं प्रकार्षीत् ॥ ८
नित्यं ब्रह्मपुरिषु कर्मनिरतः श्रीमेदपागे द्विजो । विद्वद्वृदविनोदमोदितमतिः शास्त्रार्थविज्ञः सुधीः नांना माधवपंडितोस्तु नगरे ज्योतिर्विदामप्रणी । तत्सुनुः करणं चकार झटिति: श्रीरामचंद्रो मुदा ॥ ९
अष्टवन्दिशरभूमितशाके । शक्रमासबहूलेतरपक्षे । पूर्णिमाशुभतिथौ कुजवारे रामचंद्र विलिषनगरस्थं ॥ १०
-
इति श्रीग्रहणप्रकाशिकायां रामचंद्रविरचितायां संभवाधिकारः अष्टमः ॥ स्वस्ति श्रीसंवत् १५९२ वर्षे प्रथमभाद्रवावदि ९ बुधे इलदुर्गे श्रीमहारायाराय - श्रीकल्याणमल्लजीवीजयरोज्ये मेदपाठज्ञातियो जोशी श्री ५ जीवासु... जोशी श्री ५ कमलाकरसुतसारंगधरलिषितं आत्मपठनार्थं । तताभृतंप्रागजीपठनार्थ तथा परोपकाराय || श्रीरस्तु ॥ श्री ॥ श्रीकल्यांणं भूयात् ॥
याशं पुस्तके द्रष्ट्वा तादृशं लिषितं मया ।। यदि शुद्धमद्धं वा मम दोषो न दीयते ॥ १
ग्रहणमाला
.No. 385
Size - 81 in. by 6f in.
Extent - 5 leaves ; 15 lines to a page; 25 letters to a line.
Description
+163
Grahaṇamālā
519
1899-1915
Country paper; Devanāgari characters; old in appearance ; handwriting clear, legible and uniform ; folios num - bered In both margins; complete.
Age — Appears to be old.
Author – Not mentioned.
Subject – Jyotisa.

Page #175

164
Vedangas
Begins - fol. 1a
॥श्रीहरिः॥ . शाके १७१५९ पूर्णि ५७ उफा छार्ग ३९।२२ १७ फाल्गुनी स्थिति ४१२९ स्य ४६॥३८ मोक्ष ५५.३६ चंद्रपर्वः शाके १७७० मा १११ शत
३४॥१४ शि ५४३ शु १२ फाल्गुनीस्थिति ३३५५ मुग्रस्तोवित २३ सूर्यपर्वः Ends-fol. 5a
म०५५।५२ बु. १९ माघी स्थि०४।३२ स्य. ३५२२५ मु. ४४१२९ चंद्र० ॥ इति ग्रहणमाला संपूर्णम् ॥
A/1883-84
ग्रहणलिखनानुक्रम
Grahaņalikhanānukrama
150 ---No. 386 . ... Size - 13 in. by 63 10. Extent -17 leaves : 15 lines to a page; 55 letters to a line. Description - Country paper; Devanagarl characters; old in appear
ance; handwriting clear, legible and uniform; red pigment used for marking the portion; yellow pigment used for corrections; white chalk also used; edges slightly worn out;
complete. Age-Samvat 1616-date of composition. Author -- Nārāyaṇa. Subject - A short treatise dealing with eclipses of the Sun and the
Moon. .Begins - fol. 1b
ॐ श्रीगणेशाय नमः * कुर्वे गणेशं रविचंद्रराहूनत्वापदेश्चंद्ररविग्रहोत्यं सुसंप्रदायाल्लिखनक्रमं तं प्राप्नोति येन ग्रहवित्प्रतिष्टां सारासारतरं माझं पूर्वशास्त्रसमूहतः ज्योतिर्विदां हितार्थाय निबंधः क्रियते मय। सर्वत्यैव हि शास्त्रस्य कर्मणो वापि कस्यचित् यावत्प्रयोजनं नोक्तं तावत्केन प्रगृह्यते
VA

Page #176

Jyotiga
-ics ज्योतिशाचं महापुण्यं चंद्राकौं यस्य साक्षिणी यस्तं जानाति सो याति भिस्वा सूर्यस्य मंडलं गणितात्साधिते कालः काले तिष्टंति देवता.
वरमेकाहुतिः काले नाकाले कोटिसम्मिता etc. fol. 10 इति ग्रहणलिखमानुक्रमे उपोद्धातग्रहकारणकयनाधिकारः प्रथमः १
Ends-fol. 160
यस्मिन्दिनेपि दैवज्ञ श्रावयेत्पर्वतोत्तम तहिन पर्वतुल्यं स्यात्स्नानदानाटिकर्मस गणितासाभ्यते कालः काले तिष्टंति देवताः वरमेकाहुति काले नाकाले कोटिसंमिता इति ग्रहणश्रवणफलं अथाशीर्वादः शुभमस्तु इत्यादि सर्वेपि सुखिनः संतु सधै संतु निरामयाः भघना सपना संतु जीवंतु शरदः शतं . भपुत्राः पुत्रिणः संतु पुत्रिणः संतु पात्रिणः सर्वे भद्राणि पश्यतु मा कश्चिदुःखमाप्नुयात् इत्याशीर्वादः भथ किंचित्प्रसंगोपात्तं कथ्यते दिग्दाहोल्का महीकंपतमो मूमरजांसि च सूचर्मत्यागमं राहो पुनः सर्वाण्युपस्थिते निर्वाणं तु पूर्व कथितमस्ति तत्राष्टम्यां जले क्षिप्त्वा तैलं क्षिप्स्वा स्थानं विनिर्दिशेत् परिवेषायतः खंड तत्रज्ञे यौगमागमौ
यस्मिन्पक्षे तपनशशिनो पूर्व लिखितं विधावस्ते गतेष्टम्या इति ग्रहण. फलानि
अमावास्या यदा भौमे पूर्णिमा च शनेश्वरे न कुर्यादुदधिस्नानमर्के द्वारेप्युपप्लवे शेषविस्तारवृद्धग्रहणलिखनक्रमे ज्ञेयाः वर्षे तर्कधरारसक्षितिमिते १६१६ श्रीविक्रमाांगते मासे फाल्गुनसंक्षिके च मलिने सोमान्वितामात्तिथौ श्रीमद्व्योमगतिज्ञरामतनयो नारायण कापिलो लेखं पारिभवात् । पटे ग्रहणजे श्रीकापिलायालघुः प्राप्त नेत्रगजेषुभूपरिमिते १५८२ श्रीविक्रमाद्वत्सरे या पूर्व रचितो मया ग्रहणजो लेखक्रमोसौ गतः

Page #177

(166
Vedangas
न प्रात्येतकुतस्तयोर्विरचतोन्योसौगतो विस्तरसंक्षेपेण ततः कृतो ग्रहणयोर्लेखस्तृतीयो मया
इति श्रीज्योतिषरामसुतनारायणविरचिते अमृतकुंभे ग्रहणे लिखनानुक्रमः समाप्तः
सूर्यभाद्रणयेचांद्र तिथिवारसमन्वितं नवभिश्च हरेगागं सप्तशेष व...वरं सूर्यमाद्णयेच्चांद्रं त्रिगुणं तिथिमिश्रितं सप्तभिश्चन्द्रागं त्रीणि शेषधवाडक अथ ग्रहणनिर्णयः शशियुगलरामैवैदवाणैश्च पूर्ण रस ... हीनं नागनंदैस्तदर्ष दशेमव १५ पदमेकं सूर्यविश्वकपर्य प्रमितमधिकशेष नास्ति संभूतकालः विराव्हर्के भुजांशाः कर्तव्याः विवारणीय षदुष्टके वा समसप्तके वा द्विद्वारशे वा यदि वैकराशौ यदा विलोक्यं ग्रहणं रवींद्वोर्यत्नेन तस्मादिदमत्र चिन्त्यः भू १ दस्र १ शक्र १४ तिथिषु १५ प्रमितेवधि... राहुसहस्रकिरणाऽथ वा शशांकात् संजायते ग्रहणमहि तथा निशायां... दे तिथौ रोषधिवायकस्य ॥
प्रहणसंभूत्यधिकार
Grahaņasambhūtyadhikāra
45 No. 387
1907-15 Size -123 In. by6 in. Extent-80 leaves%3; 16 lines to a page3 36 letters to allne. Description - Country paper; Devanā garī characters; not very old
in appearance; handwriting clear, legible and uniform ; bor. ders ruled In double red lines%3; edges slightly worn out; foll. 79-98 missing; incomplete; the Ms. contains the commentary on 'प्राणसंभूत्यधिकार' only from the Siddhantasiromapl.

Page #178

Jyotiga
161
Age- Not very old. Author - Muniśvara, Subject - Jyotisa Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥
अथ ग्रहणसंभूत्यधिकारो म्याख्यायते ॥ तत्र यद्यपि त्रिप्रभाधिकारनिरूपणानंतरं तदुपजीवकरवादग्रहछायाधिकारनिरूपणं युक्तं तथापि त्रिप्रभाधिकारोक्त्यैव ग्रहछायाज्ञाने तषिरूपणस्य तत्रांत.
भावात्प्राधान्येन तनिरूपणं न युक्तं ॥ etc, Ends fol, 100a
एवं संभूत्यधिकारस्थापि तन्मात्रोपयोगातदधिकारंतर्भावो नातिरिकस्वमित्यादितो ग्रहणाधिकारांतमधिकारचतुष्टयं तषडवामिति ध्येयं ॥
दैवज्ञवर्यगणसंततसेव्यपार्श्व. श्रीरंगनाथगणकात्मजनिर्मितेस्मिन् ॥ यातं शिरोमणिमरीज्यभिधे समाप्ति सूर्यग्रहप्रकरणं ग्रहणाधिकारे ॥ १ ॥
इति श्रीसकलगणकसार्वभौम - बल्लाळदैवज्ञसूनुरंगनाथगणकात्मज - मुनी. श्वरापरनामक · विश्वरूपविरचितसिद्धांतशिरोमणिमरीचौ ग्रहणाधिकारश्चतुर्थः॥
ग्रहदयपद्धति
Grahadvayapaddhati called मनोरमा
called Manoramā
508 No..388.
1893-1902 Size — 104 in. by 64 In. Extent - 2 leaves ; 15 lines to a page; 30-35 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
ance%3; handwriting bold, clear, legible and uniform; red pig. *. ment used for verse numbers and colophons%3; edges slightly' bali worn out; moth-eaten ; complete. Age - Samvat 1919. Apthor - Misra Nandarama.

Page #179

168
Subject - Jyotisa. Begins - fol. 18
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ ॥ शकशकांतरपक्षगता दिनेशशशिवृत सपातदिनादिकान् ॥ समवयो जयपक्षविरामतहिनपदं ... सुर... नतस्त्रयः ॥ १ ॥
fol. 20 इति चंद्रपर्वः ॥
fol. 2a इति सूर्यग्रहणं ॥
शाकशाकांतरस्थायेयन नाडीश्च योजयेत् ॥
तदन्दे शुद्धिकालीनास्ताः स्युः शाकोत्र वैक्रमः ॥ २ ॥
Ends-fol. 26
ग्रहपीठमाला
No. 389
Size -
Vedängas
भानुः सौरः सार्द्ध गोलिप्तिको दुः सौरस्त्वार्यजौ तुंगपातौ ॥
इत्थं चैते इक्समत्वं प्रयातास्तस्मादैत्यः साधितं पर्वयुग्मं ॥ २५ ॥
शरकृतदंतवलशशि १८४५ वर्षशुचि कृष्णसप्तम्यां विद्वन्मनोरमाख्या रचितेयं नंदमिश्रेण ॥ २६ ॥
इति श्री मिश्रनंदरामविरचतेयमानंदमिश्रिता प्रद्वयपद्धतिमनोरमाख्या
समाप्तं ॥ ॥
...
आश्विन शुक्ल ४ सं १९१९ का
- 94 in. by 4k in.
Grahapiṭhamālā
94
1882-83
Extent - 5 leaves ; 7 lines to a page ; 25 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; old in appearance ; handwriting clear, legible and uniform ; borders ruled in triple red lines; red pigment used for marking; edges worn out; complete.
Age —– Samvat 1804.

Page #180

Jyotiga
Author-Apadeva.
Subject -Jyotisa.. Begins-fol. 10
॥ श्रीविघ्नहर्त्रे नमः ॥ अथ नवग्रहाणां पीठमानग्रंथ लिख्यते । गणेशं गिरं विठ्ठलं खेचरेद्रासमस्कृत्य खेगामिनः पीठमाला ॥ कृति स्वां सदर्थेन कृत्वा व्यनक्ति कृति सन्मुदे मापादेवभिधानः ॥१॥ श्रीवरदं दत्तमहं भक्त जनेभ्यस्तमहं दैवत बुंदे सदयं संततमीडे सदयं ॥२॥ श्रीमत्पंचवटीकृतास्पदरमारामाभिसंपालिते गोदानीरतरंगरिंगणलसद्वातातिपूते वसन् । भापादेव ऋजुप्रसन्चसुजनस्थाने महापत्तने .
खेटानां विनिवेशनाय तनुते पीठानि यागोत्सवे ॥ ३॥ etc. Ends - fol. 5
. . . :: इति श्रीवसिष्टादिवाक्यानुसारालसद्वासना खेटसत्पीठमाला ॥ सकाराशु गोविंदपोहेकराचैद्विजैर्नोदितो देव आपाभिधानः ॥२४॥
इति श्रीजनस्थानानिवासी. रघुदेवात्मज - वैवान • भापादेवकृतग्रहपीठमालाख्यग्रंथः समाप्तः ......... . ...
स्वस्ति श्रीसंवत् १८०४ वर्षे फाल्गुनशुक्लत्रयोदश्यां भौमे ॥ सींहपुरे वासी पंडयाहरिसुत - पंडयादेवाकरसुत-रत्नेश्वरेण लिखितं ॥ॐ॥
ग्रहख्यादीनां स्थापनार्थे पीठमाननं लिखित :, परोपकासर्थ ।। शुभं भवतु॥ोरस्तु :शिवस्नानोदकं गूढमार्गे डमुखे क्षिपेत् ॥
एष्ट्रवोलंय ते तत्र हति पुर्य पुरा कृतं ॥१॥ References - Mss. - Ä-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :
1,173a
Grahaprabodha
422
प्रहप्रबोध
No. 390 Size -- 8f in. by 34 in. ...22
A/1881-82

Page #181

170
Vedangas
Extent-6 leaves%3 8 lines to a page3B 18 letters to allne.
Description-Country paper: Devanagari characters; old in appear.
ance%3D handwriting clear, legible and uniform%3; borders not
ruled; edges slightly worn out; complete. Age - Saka 1719. Author - Nagesa, son of Siva. Subject - Jyotiņa Begins - fol. 10
भीगणेशाय नमः ॥ श्रीभद्रकाल्यै नमः॥ सिंहासनसमासीन. स्वर्णकुंडलमंडितं ।। गदाधाहताराति पातु पितांवरं महः ॥१॥ शकः १ युग ४ बाण ५ भू १ शिवाप्तः ११ फलं .
वदंति वलयाभिधरं विगुणं १२ हवशेष ततः॥ etc. Ends - Toi.''
भासीदार्यकुळकभूषणमणिविज्जनानंदकृत शिष्याज्ञानतमोनिवारणरविभुभुमिपति प्रार्थिवः॥ ज्योतिशासमहाभिमानमहिमास्पष्टिकृतं ब्रह्मधी- . धैर्योदार्यनिधिस्तकेश्वर इति ख्यातो महिमंडले ॥३६॥ तदात्मजस्संचरणकमक्तिस्तद्वप्रसिद्धः शिवनामधेयः ।। तदंगजोप्राणितानुसार ग्रहप्रमोधं व्यतनौच्च नागः ॥३७॥ इति । श्रीशिवदैवज्ञारमजकृतौ ग्रहप्रबोध समाप्तः ॥ॐ ॥
सके १७१९ पिंगळनाम संवत्सरे माहे भाद्रपद शुद्ध १२ भानुवासरे रंजने प्रथमे यामे ॥
श्रीभद्रकालि प्रसस ॥ छ।
References -
Mss. -A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-1, 173a.
See also Dikshit: Indian Astronomy pp.
285-86, B- Descriptive Catalogues :- B. B. R. A. S. Cat.
No. 232.

Page #182

Jyotira
171 ग्रहप्रबोधसारणी
Grahaprabodhasārani
863 No. 391
1887-91 Size — 114 in. by 34 in. Bxtent - 40 leaves. Description - Thick country paper; old in appearane; borders
ruled in two double red lines ; folios numbered in both margins ; slightly brittle leaves; the Ms. contains Kostakas,
incomplete. Age Appears to be old. Author - Not mentioned. Subject - Jyotişa, Astronomical calculations. Begins (Text) - fol. 1a
श्रीगणेशाय नमः ग्रहप्रबोधसारणीप्रारंभः॥ श्रीरामसमर्थ etc. Then follow various Kostakās.
प्रहभावफल
Grahabhāvaphala
520 No. 392
1899–1915 Size = 104 In. by 4f in. Extont - 34 leaves ; 20 lines to a page; 60 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanagari characters; old in
appearance; handwriting small, clear, legible and uniform borders ruled in double red lines ; red pigment used for verse numbers and topical headings ; fol. 1 missing ; incom.
plete. Age - Appears to be old. Author - Not mentioned. Subject - Jyotiga, Astrology (Horoscopy)

Page #183

Vedangas
Bogins abruptly-fol. 2a
__ अथ साठसंवत्सर आणवानी विधि ॥ वृतमान शाक मा २१ मेलीजै पठे ६० भक्तं शेषरहैते भुक्तसंवत्सरः ॥ अथ देवगण ॥ देवगणस्य नक्षत्रा स्वाति
मैत्रं तथाऽश्वनी पुष्प पुनर्वसु हस्तः श्रवण रेवतो मृग १ etc. fol. 186 इति श्रीजातककामधेनौ ग्रहभावफलाध्याय ॥ Ends — fol. 35a
यथोदितं ब्योमगभावज फलं बुधैस्तनस्तद्विविदं तमःफलं ज्ञेयं मिथो दशिखिनोपि राहु संलेषनासपरिभाषयानिश पित्रादिभावास्तनुतो दिवौकसा मिमौ सुहृद्भावगतो दिवाकरात् तद्वानिमाहित्य गृहोपगौ सदा तत्कालष्टौ तदद्वयै स्मृतौ २ मिथो गृहाभावफलापहारिणोयंदा भवेत्सुमृतियोगसंतः तदा न दृश्यं फलयोगमन्यं
जंतदन्यथात्वेन्ययुजां फलं भवेत् ३ इति प्रहभावफलं ॥ अथ त्रिग्रहफलमाह ॥
ग्रेहभावाध्याय
Grahabhāvādhyāya (भावरहस्ये)
(Bhavarahasye)
544 No. 393
1895-1:02 Size - 10F in. by 4} in. 'Extent- 10 leaves; 9 lines to a page; 35-36 letters to a line. . Description-Country paper%3 Devanagari characters; old in appear
ance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines; edges worn out ; slightly mothcaten; wbite chalk used for corrections; the Ms. contains
only ग्रहभावाध्याय from भावरहस्य. Age - Appears to be old. Author-Jagannatha.

Page #184

Jyoti sa
173
Subject-Jyotisa Astrology. Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ॥ दिनकरतनुसंस्थे वातपित्तादिकष्टं । हरिभवनगतश्चेरात्रिदृष्टिप्रनाशं ॥ यदि भवति तुलायां नेत्रयोस्त्वल्पदृष्टिः। मन्मथ यदि संस्थे स्त्रीषु वर्ग असौख्यं । धनस्थो रखौ मानवानां धनाप्तिं ॥ विरोध कुटं वात्मुषेश्चैव रोगं । यसो (?)नाप्रसौख्यं भवेदापदा च ॥
मुषे नेत्रपीडादरे विग्रता च ॥२॥ etc. fol. 20 इति सूर्यफलं
fol. 36 इति चंद्रफलं ॥ Ends-fol.90
यदा केतवो लाभगोलाभकारी। भवे भाग्यवंतो सुतो तुच्छवृध्यः । सुवेषी सुगात्रो भवे मंदबुध्यः ।। ददे दीर्घमायु सदा सौख्यकारी ॥ ११॥ सखी रिफसंस्थे यदा मानवानां । भवे सद्वयं गुह्यपादौ च पीडो॥ ददे मातुले नेत्रयो च प्रवाधा। स्वयं नृपतुल्यो भवे म्लेच्छचारो ॥ १२ ॥ " इति श्रीदैवज्ञजगन्नाथविरचिते भावरहस्ये ग्रहभावाध्यायः संपूर्णा समाप्ति ॥श्री ॥ छ ॥ श्री ॥ छ ।
मायाचक्र लिष्यते ॥ दो यो आठेदीसेनही ॥ दीसे छचोक्यातीये साते बाट चलावै ॥ नवयाच ... कवै आवैर सुज्येदितः विनाशनं। प्रकुरुते धमाथ. लाभ राशि ॥ भौमेसत्राविद्यात् रोगमरणं ... ती... तत मजः संपदं ॥ मंद मंदफलश्व गुरुश्च विभवो राह तथा बधणं ॥ शुक्र सौख्य फलं ददाति गमनं काले सद...

Page #185

114
Vedängas ग्रहयुत्यधिकारटीका
Grahayutyadhikāraţikā
. 46 . No. 394
1907-15 Size - 12} in. by 6 in. Extent - 44 leaves ; 10-12 lines to a page; 30-35 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanagari characters; not very
old in appearance; bandwriting clear and legible but not uni. form; borders of some folios ruled in double red lines ; edges slightly worn out; the Ms. contains commentary on ग्रह
युत्यधिकार, नक्षत्रग्रहयुत्यधिकार and पाताधिकार from सिद्धांतशिरोमणिमिरीचि Age - Not very old. Author - Munisvara. Subject - Jyotişa. Begins -fol. 10
श्रीगणेशाय गमः॥ अथ ग्रहसमागमयुद्धे भेदात्मकयुतेः संहितासु फलस्योक्तत्वातदुपजीव्यारच प्रहयुत्यधिकारी व्याख्यावते यथप्ययमधिकारस्यानोपजीव्यत्वादुदयास्ताधिकारस्य शुभकार्येत्युपयोगात्पूर्वमुपस्थित्या तदवश्यकथनाच्च प्रतिबंधकजिज्ञासापगममेवश्यवक्तव्यत्वस्यावरसंगतित्वा तत्संगत्या शृंगोनत्यधिकारानतर्येण तदारंभः सम्यगेव तत्र ग्रहबिंबयोः पूर्वापरांतराभावे युतित्वाभ्युपगमाग्रहविंबानामुप.
युक्तत्वेन प्रथम भौमादीनां हानं वसंततिलकाभ्यामाह etc. fol. 12b इति श्रीसकलगकसार्वभौमश्रिगणकात्मज- विश्वरूपापरनामक - मुनीश्वरः
विरचिते सिद्धांतशिरोमणिमरीचौ ग्रहयुस्यधिकारः ॥ पूर्णः ॥ छ ॥ छ॥ fol. 23b इति ... ... ... नक्षत्र ग्रहयुत्यधिकारः पूर्ण ॥ ४६॥ छ । Ends -- fol. 44a
___भत्र सूक्ष्मदृष्टया मध्यस्पष्टाधिकारयो ग्रहानयनत्वेत्रिप्रभचंद्रादिग्रहस्थाया. धिकारयाग्रहछायात्वेन ग्रहणोदयास्तग्रहयुतिनक्षत्रग्रहयुत्यधिकाराणां युतिखेन कोटिकरणेयं चैवाधिकाराः ग्रहणोदयास्ताधिकारयोरीक्तत्वे समातैववेत्येकदेशित इत्यलं पल्लवितेन ।
दैवज्ञवर्यगणसंततसेव्यपावश्रीरंगनाथगणकात्मजनिर्मिस्मिन् ॥ . पातः शीरोमणिमरीज्यभिधे समाप्ति पाताधिकार इति युक्तिविचारगम्यः ॥१॥

Page #186

Jyotina
इति श्रीसकलगणकसार्वभौम - श्रीवल्लालदेवज्ञात्मज - रंगनाथगणकात्मज...... मुनीश्वरापरनामक - विश्वरूपविरचिते सिद्धांतशिरोमणिमरीचौ पाताधिकार ..... पूर्णः॥छ॥छ ।
149
प्रहलघुप्रकाशिका
Grahalaghuprakāśikā No. 395
A/1883-84.. Size — 127 in. by 64 in. Extent-4 leaves%3 16-17 lines to apage%3 30-35 letters to aline........ Description - Country paper; Devanagari characters; old in appear.
ance%3; handwriting bold, clear, and legible; borders not
ruled ; red pigment used for marking the portion; complete. Age-Appears to be old. Author - Devadatta. Subject-Jyotisa. .. Begins - fol. 1a
ॐ'श्रीगणेशाय नमः श्रीहनुमते नमः ।. .. अथ सूर्यपझे पंचांगाद् ग्रहणद्वयसाधर्म ।
तत्रात्रौ योगभोगसंज्ञामाह ॥ ॐ अथ प्रवक्ष्येतिथिपत्रतोत्र सर्वत्र नक्षत्र
गतैष्य योगः। etc. Ends — fol. 40 सूर्यस्योदयसंध्यायां यदि याम्यायनं भवेत्।
। तदोदयादहः पुण्यं पूर्वाहः पूर्वतो यदि । ८१... श्रीदेवदत्तेन कृतो हि सम्यक् सिद्धांतपक्षानुगदृष्टिगोचरः॥ ग्रहप्रकाशातिलघुप्रकारो वा त्सुधीभिः परिशोधनीयः ।। इति लघुप्रकाश समाप्ताः॥ This is the only Ms. recorded by Aufrecht.
.
ग्रहलाघव or सिद्धान्तरहस्य
Grabalāghava or Siddhāntarahasya
416
No. 396 Şize: 8. in. by 34 in.
No. 39
A/1881-82

Page #187

178
Vedangas
Extent - 30 leaves ; 8 lines to a page ; 25-26 letters to a lino. Description - Modern paper with watermarks ; Devanāgari charac
ters; new in appearance ; handwriting clear, legible and uniform ; borders ruled in double red lines; folios numbered in both margins ; yellow pigment used for corrections ; com.
plete. Ager-Saka 1796. Author-Ganesadaivajina. Subject - Jyotisa. Begins-fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ ॥ज्योतिः प्रबोधजननी परिशोध्य चित्तं तत्सूक्तकर्मचरणैर्गहनार्थपूर्णा ॥ स्वल्पाक्षरापि च तदंशकृतैरुपायै
य॑क्कीकृता जयति केशववाक् श्रुतिश्च ॥१॥ परिभग्नसमौर्विकेशचापं दृढगुणहारलसत्सुवृत्तबाहुं ॥ सुफलप्रदमात्तनृप्रभं तत्स्मररामं करणं च विष्णुरूपं ॥२॥ यद्यप्यर्कावुलवः करणानि धीरास्तेषुज्यकाधनुरपास्य न सिद्धिरस्मात् ॥ .. ज्याचापकरहितं सुलघुप्रकार
कत्तुं ग्रहप्रकरणं स्फुटमुद्यतोस्मि ॥ ३ ॥ etc. fol. 4a इति केशवसांवत्सरारमजगणेशदैवज्ञवि(र)चिते. प्रहलाघवे सिद्धांत
रहस्ये मध्यमाधिकारः॥ Ends - fol 30a
पूर्वे प्रौढतराः (क्व ?) घुचित्किमपि यश्चक्रुधनुज्ये विना ते तेनैव महातिगर्वकुभृदुच्छंगेधिरोहंति हि॥ सिद्धांतोक्कमिदं खिलं लघुकृतं हित्वा धनुज्ये मया : तद्गों मयि नास्तु किं न तदहः तच्छास्त्रतो वृद्धधीः ॥१६॥ नंदिग्राम इहापरांतविषये शिष्यादिगीतस्तुतियोभत्कौशिकगोत्रजः सकलसच्छास्त्रार्यविरकेशवः ॥ . . . सूनुस्तस्य तदंघ्रिपद्मभजनालब्धावबोधांतशर्कस्पष्टं वृत्तविचित्रमम करणं चैतद्गणेशोवदत् ॥ १७॥ इति श्रीगणेशदैवज्ञविरचिते प्रहलाघवे सिद्धांतरहस्ये पाताध्यायः॥॥

Page #188

References
Size -
Jyotiga
tresया द्विषमात्कृतिं द्विगुणयेन्मूलं समेतद्धृते
त्यस्का लब्धकृति तदादि विषमालब्धं द्विनिप्रन्यसेत् ॥ पङ्कया पंक्तिहृते समेन्यविषमो त्यत्काप्तवर्ग फलं पंक्त्या तद्विगुणं न्यसेदिति मुहुः पङ्क्तेर्दल स्यात्पदं ॥ १ ॥
मूलावशेषकं सैकं षष्टिघ्नं विकलान्वितं ॥
द्विगुणे तद्धि युक्तेन मूलेनातं स्फुटं भवेत् ॥
॥ श्रीलक्ष्मीनारायणार्पणमस्तु ॥ छ ॥ छ ॥
1
शके १७९६ जोगळेकरो पना मकहरिभट्टात्मजपरशुरामेण किखापितं ।।
ग्रहलाघव or सिद्धान्तरहस्य
No. 397
Mss. - A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :1, 173b; ii, 354 199a; iii, 376.
B- Descriptive Catalogues. I. O. Cat. Nos. 2931-33, 2938-40 and 6305 ; B. B. R. A. S. Cat. No. 234.
See also Dikshit, Indian Astronomy, pp. 259-67.
.8g in. by 53⁄4 in.
.23
Author — - Ganesadalvajña.
Subject – Jyotisa.
Begins - fol. 1a
Extent - 8 leaves; 10-12 lines to a page; 20-22 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgarī characters; old in appearance; handwriting clear and legible but not uniform; borders ruled in double red lines; yellow pigment used for corrections; edges slightly worn out; first two folios pasted with paperslips ; folios have numbers from 24 to 31; complete. Age — Saka 1753.
श्रीगणेशाय नमः ॥ मासस्य प्रथमेतिमेथ वाम्रौ विधुश्रुंगोन्नतिरीक्ष्यते तदन्हि ॥
177
Grahalaghava or Siddhantarahasya
856
1891-95

Page #189

178
·
Vedängas वपनास्तमयोदयेवगम्यास्तिथयः सावयवाः क्रमागतैष्याः॥१॥ रविहततिथयोंशास्तद्वियुग्युक्क्रमेण । • घुमणिरपरपूर्व मासपादे विधुः स्यात् ।।
नृप ११ गुणतिथिरूमा स्वघ्नतिथ्याक्षमानी.
शरकु १५ हृदुदगाशा संस्कृतार्कापमांशैः ॥२॥ etc. Ends - fol. 300
प्रोकाः केशवदेववित्तनुभुवा श्रीमद्गणेशेन वै योशेपलमा युगांगुलमितान्यन स्विमेल्पतराः॥ After some verses — तिथौ भूपति पंचाशदक्षे भूविश्वरवाग्नयः ॥ योगे भूत्रिकृताविंशत् क्रांतौ क्ष्मातिथयोरदाः ॥ इति प्रहलघव समाप्तः॥ तैलाक्षेत् etc. .. ... ... यत्नेन परिपालयेत् ॥छ॥
शके १७५३ खरनामसंवत्सरे भाषाढे मासि एक्लपक्षे पौर्णिमास्या तिथो रविवासरे तहिने जोयसि इत्युपनामकहरे नुना माहादेवेन लिखित
स्वार्य परोपकारार्थ च ॥ श्रीलक्ष्मीनृसिंह प्रसन्नोस्त ॥ श्रीगणेशादिदेवाताः .... प्रासमाः संतु॥ शुभं भवतु ॥ Reference - See No. 416/A-1881-82.
महलाघव or ..
Grahalāghava or सिद्धान्तरहस्य
Siddhāntarahasya
857 No. 398
1891-95 Size - 10 in. by 44 in. Extent -- 23 leaves; 8-9 lines to a page; 25 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters%3B old in appear
ance ; bandwriting clear and legible but not quite uniform; borders of some folios ruled in double red lines; red pigment used for verse numbers and colophons; yellow pigment used for corrections%3; edges of some folios worn out; the Ms. coa. talns portion up to नक्षत्रछायाधिकार.

Page #190

Iyočioa Age-Appears to be old. Author - Ganesadaivajha. Subject-Jyotisa. Begins-fol. 10
श्रीगणेशाय नमः । श्रीगुरुभ्यो नमः॥ ज्योति: प्रबोधजननी परिशोध्य चित्तं तत्सूक्तकर्मचरणेगहनार्थपूर्णा ॥ . स्वल्पाक्षरापि च तदंशकृतैरुपायैयकीकृता जयति केशववाक् श्रुतिन ॥१॥ परिभग्नसमौर्विकेशचापं दृढगुणहारलसत्सुवृत्तबाहु ॥
सुफलप्रदमात्तनृप्रभं तत्सररामं करणं च विष्णुरूपं ॥२॥ etc. fol. 30 इति श्रीसकलागमाचार्यविरचिते केशसांवत्सरात्मजश्रीगणेशदेवज्ञ
विरचिते ग्रहलाघवाख्ये सिद्धांतरहस्ये मध्यमाधिकारः ॥ fol. 8 इति गणेशदेवशविरचिते ग्रहलाघवाख्ये पंचतारास्पटीकरणतृतीयो.
ध्यायः॥
Ends-fol. 230
स्वर्भानावदितिभतोष्टऋक्षसंस्थे शीतांशः कभशकटं सदाभिनत्ति ॥ भौमाक्योंः शकटभिदा युगांतरेस्यास्सेदानी न हि भवती दृशि स्वपाते ॥ १२॥
॥ ग्रंथसंख्या ॥ इति गणे० सिद्धांतरहस्ये नक्षत्रछायाधिकारः ॥ ॥ References - See No. 416/A-1881-82.
प्रहलाघवटीका or
Grahalāghavaţikā or - सिद्धान्तरहस्यटीका
Siddhāntarahasyaţikā
893
1886-92 Size --- 9} in. by 41 in. Extent = 136 leaves ; 12 lines to a page ; 30 letters to a llaç.
No. 399

Page #191

180
Vedāngas
Description-Thick country paper: Devanagari characters: old in
appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders not ruled; red pigment used for marking the portion ; edges
of some folios worn out and slightly moth-eaten; complete.. Age - Samvat 1846. Author-Mallaridaivajfia, son of Divakaradaivajha. Begins — fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः ।। नाके नाकेशमुख्याः सुरवरनिवहाः संति येनंतसंख्या नाख्यामाख्यात्यमीषां कथमपि च मनःपूर्वकं वाङ्मदीया एकं हित्वैकदंतं सकलसुरशिरःसंघसंघर्षितांत्रिं शीघ्र भक्केष्टसिद्धिप्रदमिह हि सुरं सादरं तं नमामि १ मल्लारि कुलनायक रविमुखान् खेटांश्च नत्वा गुरोः स्मृत्वा पादयुगं हवाप्य च ततः कंचित्सुबोधांशकं मल्लारिग्रहलाघवस्य कुरुते टीकां च सद्वासनां यस्मादल्पमतिश्च कुंठितमतिः स्यात्पूर्ववैचित्र्यतः २ मध्यस्फुटास्तोदयवक्रपूर्वक कर्माखिलं यद्गणिते खगोत्थं जीवाधनुः संश्रयकं विना ते म स्यादयं निश्चय एव गोले ३ कगमत्र कृतं विना धनुयॆ खगकर्माखिलमल्पकर्मणा उपपत्तिविचारणा विधौ गणका मंदधियो विमोहिताः ४ तस्माद्वध्युपपत्तिमस्य विमलां तन्मोहनाशायतां ज्ञात्वा मम्मतिकौशलं च गणकाः पश्यतु तुष्यंतु ते हे वर्या गणका विलोक्य यदिहाशुद्धं च संशोध्यतां
किं वा प्रार्थनया परोपकृतिषु स्वाभाविकस्तद्गुणः ५ etc. fol, 20b इति श्रीमद्गणेशदैवज्ञकृतग्रहलाघवस्य टीकायां
मल्लारिदैवज्ञविरचितायां मध्यमग्रहसाधनाधिकारः प्रथमः॥ fol. 320 इति श्रीसकलागमाचार्यवर्यगणेशदैवज्ञकृतग्रहलाघवस्य टीकायां दैवज्ञदि
वाकरात्मजमल्लारिदवज्ञविरचितायां रविचंद्रस्पष्टीकरणाधिकारो द्वितीयः. Ends -- fol. 1360
केशवः नंदिग्रामे भपरीतविषये समुद्रतटनिकटपश्चिमदेशे शिष्यादिभिः गीता स्तुतिर्यस्येति स तथा कौशिकगोत्रे सकलानि यानि संति समीचीनानि

Page #192

Jyotiga
181
शास्त्राणि तेषां ते येाः तान् वेत्ति जानाति स तथा एवं योभूत् तस्य सूनुः गणेशः तदंघ्रिपद्मभजनात् तच्चरणकमलसेवनात् भवबोधांशकं ज्ञानलवं लब्ध्वा प्राप्य इदं करणं स्पष्टं स्पष्टार्थ वृत्तै नाछंदोभिः विचित्रं भर्थेन बहुलं च एतदकरोत् कृतवानित्यर्थः इति पूर्वशकात् ग्रहायनयनप्रकारः ग्रंथालंकारश्च कृतः इति श्रीमत्गणकचक्रचूडामणिदिवाकरदेवज्ञसुतमल्लारिदैवज्ञविरचिता ग्रह
लाघवस्य टीका सोपपत्तिः समाप्ता सं १८४६ References -(1) Mss. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :
i,1730,784a%; ii, 354, 199a. B - Descriptive Catalogues :- R. Mitra
Notices No. 2024%; I. O. Cat. No.
2931; Mad. Des. Cat. No. 13417. (2) Printed Editions - Edited by L. Wilkinson, Cal.
cutta, Baptist Mission Press, 18433; 2 Ms. form Bombay, Ganpat Krsnaji's Press, 1900.
ग्रहलाघवटीका or
Grahalāghavaţikā or सिद्धान्तरहस्यटीका
Siddhāntarahasyaţikā
892 No. 400
1886-92 Size — 10} in. by 5f in. Extent-59 leaves; 14 lines to a page; 28-30 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
ance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines and edges in single; fol. 1 and fol. 59
worn out; complete. Age-Samvat 1847 : Saka 1712. Author-Visvanātha, son of Divakara. Subject - Jyotisa. Begins — fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः ॥ ज्योतिर्विदुरुणा निर्मथ्य शामांबुधि याचक्र ग्रहलाघवं विवरणं कुर्वस्य सत्प्रीतये

Page #193

ia
Vedāngas
स्मृत्वा शंभुसुतं दिवाकरसुतस्तद्विश्वनाथः कृती जाग्रजोतिषगर्वगोकुलपरित्राणाय नारायणः १
श्रीमद्गुरुणा गणेशदैवज्ञेन ये ग्रंथाः कृत्तास्ते तद्भातृपुत्रेण नृसिंहज्योतिर्विदा स्वकृतग्रहलाघवघटीकायां श्लोकद्वयेन निवद्धाः तद्यथा
कृत्वादौ ग्रहलाघवं लघुवृहत्तिथ्यादिचिंतामणी सत्सिद्धांतशिरोमणेश्च विवृति लोलावतीव्याकृति श्रीवृंदावनटीकिकां च विवृत्तिं । मौव्हतच्छिस्यवैच्छदादिविवृत्तिं छंदोणवाख्यस्य वै १ सुधीरं जनं तर्जनीयंत्रकं च सुकृष्णाष्टमीनिर्णय होलिकाया: लघूपायापातस्तथान्यानपूर्वा नाणेशो गुरुब्रह्मनिर्वाणमायत् २
श्रीमत्कौशिकमुनिश्रेष्टवंशोद्वो जलधितीरनिकटवर्तिनंदिग्रामनिवासी सकलभूमंडलपतिपूजितचरणयुगलांभोरुहनिखिलशास्त्रार्थप्रवीणाष्टादशसिद्धांतोपपत्तिकोविदसमस्तवैय्याकरणाग्रणीरगणितशास्त्रविचारसारचतुरो ज्योतिर्वित्कुलावतंसः श्रीमत्केशवदैवज्ञात्मजगणेशदैवज्ञवयः ग्रहलाघवाख्यकरणं चिकीर्षुस्तत्रादौ निर्विनेन ग्रंथसमाप्त्यर्थ तत्प्रचयार्थ च भाशीर्नमस्क्रियावस्तुनिर्देशात्मकानां मंगलानां श्रृतिदेवतागुरुवाग्निदेशात्मकं मंगलं वसंततिलकया प्रतिबध्नाति
ज्योतिरिति etc. fol. 14a इति श्रीदिवाकरदैवज्ञात्मजविश्वनाथदैवज्ञविरचिता प्रहलाघवस्य भौमादि
स्पष्टीकरणस्योदाहृतिः॥ Ends - fol. 58b
इहास्मिन् ग्रंथे मया अखिलं सर्व सिद्धांतोक्तं कर्म धना विधि हित्वा लघुसुगमं कृतं तत्तस्मात् तेषां गर्वः मयि किं नास्तु अपि तु न यद्यस्मात्कारणात् अहं तच्छास्त्रतः तेषां भास्करादीनां शास्त्रमवलोक्य वृद्धधीः अस्मि तच्छा विलोक्य मम बुद्धिर्विस्तृता अतस्तद्गो मयि नास्त्विति भथालंकारश्लोकमाह मंदिग्राम इति अपरांतविषये अपरा पश्चिमदिक् तस्याः अंतः प्रांतः तस्मिन विषयस्थानं यस्य स तस्मिन्नंदिग्रामे केशवः मासीत् कि भूतः शिष्यादिभिः गीतस्तुतिः कौशिकगोत्रजः कौशिकवंशोत्पन्नः सकलसन्छास्त्रार्थवित् समीचीनशास्त्रार्थवेत्ता एवंविधः केशवः तस्य सूनुः गणेशः तदधिपद्मभजनातवरणकमलसेवनात् किंचित् अवबोधांशकं ज्ञानलवं लध्वा प्राप्त्वा इदं करणं स्पष्ट स्पष्टार्थ वृत्तै नाछंदोभिः विचित्रं भर्थेन बहुलं च एतत् अकरोत् कृतवानित्यर्थः
इति श्रीदैवज्ञवर्य दिवाकरात्मजविश्वनाथविरचितं सिद्धांतरहस्योदाहरणं समाई॥

Page #194

Jyotisa.
1831
गोलग्रामनिवासिनो गुरुपदद्वंद्वाज्वभक्तौ रत • स्यासीत्तत्र दिवाकरस्य तनयः श्रीविश्वनाथान्हयः तेनेदं ग्रहलाघवस्य गणितं स्पष्टीकृतं तहुधैः शोध्यं शुद्धमिदं तवा तु गणकैः स्वांते सदा धार्यतां ॥१॥
संवत् १८४७ शाके १७१२ चैत्र कृष्णः ५ गुरौ लिखितं उदयरामेण
पठनार्थ पुष्कररामशुभं References
Mss. -A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum:
i,1736%3; ii,35a, 199a%; iii,37b. B-Descriptive Catalogues :- R. Mitra,
Notices No. 2456%3 I. O. Cat. Nos. 2932-37. See also Dikshit, Indian Astronomy p. 266, 281-82.
प्रहलाघवटीका called
Grahalāghavatikā called सिद्धान्तरहस्योदाहरण
Siddhāntarahasyolāharaña
390 No. 401
1884-86 .. Size — 134 in. by t} in. Extent – 47 leaves ; 18 lines to a page ; 40 letters to a line. Description -Thick country paper3; Devanagari characters%3B hand
writing clear, legible, and uniform ; yellow pigment used for. corrections, white chalk also used; borders not ruled:
occasional marginal notes%3 complete. Age- Samvat 1791. Author - Visvanātha, son of Divakara. Subject - Jyotisa. Begins-fol. 1.
॥ श्रीगणेशाय नमः॥
ज्योतिर्विद्गुरुणा गणेशगुरुणा etc. as in No. 892/1886-92. Ends -- fol. 47a
- पूर्व प्रौढतराः etc. up to चैतद्गणेशोकरोत् ॥२॥ followed by इति श्रीदेवज्ञगणेशविरचितं ग्रहलाघवोर्य ग्रंथसंपूर्ण ॥ ग्रंथा ग्रंथ २३०० संख्या।

Page #195

184
Vedängas
संवत् १७९१ वर्षे । पोषमासि शुक्लपक्षे नवम्यां ९ तिथौ सोमदिने लिखिता श्री दैवज्ञवर्यदिवाकरात्मज विश्वनाथविरचितं सिद्धतिरहस्योदाहरणं समाप्तं ॥
References
सर्वानवद्यगद्यपद्या ॥ विद्यालंकारभूषणः ।
ग्रहलाघवस्य टीकेयम लिखत् पूर्ण ऋषिर्मुदा । १ ।
अदृष्टदोषान्मतिविभ्रमाद्वा । यत्किंचिदूनं लिखितं मया । तत्सर्वमायैः परिशोधनीयं । कोपं न कुर्यात्खलु लेखकाय ॥ २ ॥ भद्रं भवतु ॥ श्री ॥ श्री ॥
--
• See No. 892 / 1886-92.
ग्रहलाघवटीका also called सिद्धान्तरहस्योदाहरण
No. 402
Size 91 in. by 5 in.
Extent - 220 leaves ; 6 lines to a page ; 20 letters to a line.
Grahalāghavaṭikā also called Siddhantarahasyodāharaṇa
Description – Country paper; Devanāgarl characters; old in appearance; handwriting bold, clear and uniform; borders not ruled ; edges slightly worn out; comple.
Age - Appears to be old.
Author - Visvanātha, son of Divakara.
Subject – Jyotisa.
Begins fol. 1b
391
1884-86
Ends - fol. 218
श्रीगणेशाय नमः ॥
ज्योतिर्विद्गुरुणा गणेशगुणिणा etc. as in No. 892 / 1886-92.
इहास्मिन्प्रथे etc. up to स्वांते सदा धार्यतां ॥ as in No. 892 / 1886–92 followed by श्रीरस्तु ॥ संपूर्ण ॥ लिखितं छबीले रामः ॥ कस्मिन् समए ॥
संवत्सरे वेदनमनागईंदुःशाके ग्रहे धर्मरसभूक्रमेण ॥
माघेsसिते पक्षतिथौ व्रतीया लिखितमिदं तत् गुरुवासरं च ॥ १ ॥
लिखावितं भैयामहताबरायजी स्वपठनार्थं च परोपकारार्थं । शुभं भूयात्
॥ श्री ॥ श्रीरस्तु ॥ कल्याणमस्तु || मंगल वास्तु ॥

Page #196

Jyotiga
185
श्रीराधावल्लभोर्जयति ॥ श्रीकृष्णजी सहाय ॥ श्रीराम Reference -- See No. 892/1886-92.
..
.
प्रहलाघवटीका called Grahalāghavațikā called सिद्धान्तरहस्योदाहरण
Siddhāntarahasyodābarana
864 No. 403
1887-91 Size — 12 in. by 5f in., Extent - 62 leaves ; 13 lines to a page ; 32-34 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanāgarl characters; old in
appearance%3B handwriting clear, legible and uniform; borders not ruled; red pigment used for marking the portion; yellow pigment used for corrections; white chalk also occasionally
used; edges slightly worn out; complete. Age-Appears to be old. Author - Visvanātha. Subject -Jyotisa. Begins -- fol. 10
श्रीगणेशांबिकाभ्यो नमः ॥ अथ ग्रहलाघवटीका लिख्यते ॥ ज्योतिर्विद्व
रुणा etc. as in No. 892/1086-92. ___fol. 7b इति श्री दिवाकरदैवज्ञात्मजविश्वनाथदैवज्ञविरचिता प्रवलाघवस्य मध्य
माधिकारस्योदाहृतिः समाप्ता॥ Ends - fol. 62a
एवंविधः केशवः तस्य सूनुः गणेशः तदहिपद्मभजनात् तच्चरणकमलसेवनात् किचित् भवबोधांशकं ज्ञानलव लब्ध्वा प्राप्त्वा इदं करणं स्पष्ट परी - नाछंदोभिर्विचित्रं अर्थन बहुलं च एतत् अकरोत् कृतवानित्यर्थः ॥
इति श्रीदेवज्ञवर्यदिवाकरात्मजविश्वनाथविरचितं सिद्धांतरहस्योदाहरण समाप्त ॥ .
गोलग्रामनिवासिनो । गुरुपदद्वंद्वाऽवभक्तौ रतस्यासीत्तत्र दिवाकरस्य तनयः श्रीविश्वनाथारहयः तेनेदं प्रहलाघवस्य गणितं स्पष्टीकृतं तः ।
शोभ्यं शुद्धमिदं तदा तु गणकैः स्वांते सदा धार्यतां ॥१॥ -24
“

Page #197

186
Vedangas
References :- See No. 892/1886-92.
877
प्रहलाघवटीका or
Grahalāghavațikā or सिद्धान्तरहस्योदाहरण
Siddhāntarahasyodāharana No. 404
1884-87 Size -8 in. by 4g in. Extent -85+2 leaves%3 10-12 lines to a page3; 25-30 letters to a line. Description-Country paper: Devanagari characters; old in appear
ance; handwriting not quite clear in some places and also not uniform ; borders of some folios ruled ; red pigment used for marking the portion; fol. 22 missing; there are two stray
folios%3; edges slightly worn out ; complete. Age-Samvat 1828. Author - Visvanātha, son of Divākara. Subject-Jyotisa. Begins-fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ ज्योतिर्विद्गुरुणा गणेशगुरुणा निर्मथ्य शास्त्रांबुधिं पञ्चक्रे ग्रहलाघवं विवरणं कुर्वेस्य तत्प्रीतयो स्मृत्वा शंभुसुतं दिवाकरसुस्तद्विश्वनाथः कृती जाग्रज्ज्योतिषगर्वगोकुलपरित्राणाय नारायणः॥१॥
श्रीमद्गुरुणा गणेशदैवज्ञेन ये ग्रंथाः ॥ कृतास्ते तद्भातपुत्रेण नृसिंह ज्योतिर्विदा स्वकृतग्रहलाघवटीकाया श्लोकद्वयेन निबद्धाः ॥ तद्यथा
कृत्वादौ गृहलाघवं लघुवृहत् तिथ्याविचिंतामणिं सतसिद्धांतशिरोमणेश्च विवृति लीलावतीव्याकृतीं। श्रीवृंदावनटीकिकां च विवृतिं मौद्वर्ततत्वस्य वै
सतश्राद्धादिविनिर्णय सुविवृति छंदोर्णवाख्यस्य वै ॥१॥ etc. fol. 120 इति श्रीदिवाकरदैवज्ञात्मजविश्वनाथदैवज्ञविरचिता ग्रहलाघवस्य मध्य
माधिकारस्योदाहृतिः ॥ समाप्ता ॥३॥ Ends - fol. 86a
तेषां भास्करादीनां शास्त्रमवलोक्य वृद्धा अस्मि तत्छाशाचं विलोक्य मम बुद्धिर्विसृता ॥ अतस्तऽद्गर्यो मपि नास्ति ॥ नंदिग्राम इति ॥ भपरांचा

Page #198

Jyotisa
187
विषये अपरा पश्चिमदिक् तस्याः ॥ अतः प्रातः तस्मिन् विषयस्थानं यस्य सः तस्मिन् नंदिग्रामे केशवः आसीत् । किंभूतः ॥ शिष्यादिभिः गीतस्तुतिः ॥ कौशिक गोत्रजः ॥ सकलसच्छास्त्रवित् एवंविधः केशवः तस्य सूनुः गणेशः । तदंघ्रिपद्मभजनात् तच्चचरणकमलसेवशत् किंचित् ॥ अवबोधांशकं ज्ञानलवं लब्ध्वा प्राप्त्वा इदं करणं स्पृष्टं स्पष्टार्थ वृत्तैर्नानाछंदोभिः विचित्रार्थेन बहुलं च एत भाकरोत् कृतवानित्यर्थः ॥ श्री ॥ श्री ॥ श्री ॥
इति श्रीदेवशवर्यदिवाकरात्मज विश्वनाथविरचितं सिद्धांतरहस्योदाहरणं ॥ २ ॥ गोलग्रामनिवासिनो गुरुपदद्वाद्वाब्जभक्तौ रस
स्यासन्नत्र दिवाकरस्य तनयः श्रीविश्वनाथव्यः
तेनेदं ग्रहलाघवस्य गणितं स्पष्टीकृतं
शोध्यं शुद्धमिदं तदा तु गणकैः स्वाते सदा धार्यतां ॥
-
सं १८२८ वर्षे माघकृष्ण ७ रविवासरे हम्यपुरमध्ये लिषितं विश्वनाथब्राह्मण गुर्जरगौड स्वयं पठनार्थ ॥
ग्रहलाघवोदाहरण
No. 405
Slze - 11g in by 5g in.
Extent - 71 leaves; 12 lines to a page; 32 letters to a line. Description Country paper; Devanagari characters; not very old in appearance; handwriting clear, legible and uniform ; borders and edges ruled in double and single red lines respectively; folios numbered in both margins; complete.
Age Samvat 1877.
Author Viśvanath Daivajña, son of Divakara Daivajña.
Subject - - Jyotisa.
Begins
- fol. 16
Grahalāghavodaharaṇa
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
अथ ग्रहलाघवे उदाहरणं ॥ ज्योतिविरुणा गणेशगुरुणा etc.
58
A/1882-83
fol. 8a इति श्रीदिवाकर दैवज्ञात्मज विश्वनाथ देवज्ञविरचिते ग्रहलाघवस्य ] मध्यमाधिकारस्योदाहरणं समाप्तं ॥
fol. 110 इति श्रीदीवाकर दैवज्ञात्मज विश्वनाथविरचिते सूर्यचंद्रस्पष्टीकरणद्वितीयो - धिकारस्योदाहरणं समाप्तं ॥

Page #199

188
Vedangas Ends — fol. 710
गोलग्रामनिवासीनो गुरुपदध्वं द्वीज्यः भक्तौ रत भासीत्तत्र दिवाकरस्य तनयः श्रीविश्वनाथाव्हयः॥ तेनेदं ग्रहलाघवस्य गणितस्पृष्टात्र तांत पुधैः शौयं शुद्धमिदं तदत्र मणकै स्वाते सदा धार्यतां ॥
इति श्रीदिवाकरदैवज्ञात्मजविश्वनाथविरचिते सिद्धांतरहस्योदाहण समारं ॥ श्रीरस्तु ॥ संवत् १८७७ (?) तावखें श्रावणमासे शुक्लपक्षे ३ प्रतीयायां वारभ्रगुवासरे लखीतं ॥ खेडा वालबाह्मणनवागांममध्ये दवेरगनाथलखुडे इदं पुस्तकः ॥ भटः धरणीधरसुतः कीरपाशंकरनाथालाइ उमाशंकर तथा
सुत अभेशंकर इदं पुस्तकं श्रीरस्तु कल्याणमस्तु । छ । उ॥ श्री॥छ॥ References - See No. 892/1886-92.
417
महलाघवोदाहरण
Grabalāghavodāharana No. 406
A/1881-82 Size :- 88 in. by 3g in. Extent --- 48 leaves ; 9-10 lines to a page; 25-28 letters to a line. Description - Modern paper with watermarks; Devanāgarl charac
ters; new in appearance%3; handwriting clear, and legible but not quite uniform ; borders ruled in double red lines; yellow pigment used for corrections; country paper used for the first
three folios ; incomplete. Age - A modern copy. Author - Visvanātha. Subject-Jyotisa. Begins -fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ।।
ज्योतिर्विदुरुणा गणेशगुरुणा निर्मथ्य शास्त्रांबुधिं यच्चक्रे etc. Bnds abruptly – fol. 480
इति सूर्यग्रहणोदाहरणं ॥
॥अथ मासगणात् पर्वानप Reference -- See No. 892/1886-92.

Page #200

Jyotiga
189
ग्रहलाघव with टीका called प्रहलाघवोदाहरण No. 407
Grahalāghava with Commentary called Grahalāghavodāharana
306 1882-83
Size - 10 in. by 41 in.
Extent-70 leaves%3 14 lines to a page%3; 35-36 letters to a line.
Description-Thick country paper; Devanagari characters; hand
writing clear, legible but not quite uniform ; borders ruled in triple red lines; red pigment used for marking; white chalk occasionally used for corrections; occasional marginal notes; fol. 62 repeated; both the text and the commentary
complete. Age-Samvat 1803 : Saka 1669.
Author of the text Ganesadaivajña
of the comm. Visvanatha. Subject -Jyotisa. Begins (Text) - fol. 10
ज्योतिःप्रबोधजननी etc. as in No. 416/A1881-82. Begins ( Comm.) - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीभारति नमः॥ श्रीगुरुचरण कमलेभ्यो नमः ॥ भथ ग्रहलाघवकरणग्रंथस्य टीका लिख्यते ॥
ज्योतिर्विद्गुरुणा गणेशगुरुणा etc. as in No. 892/1886-92. fol. 80 इति श्रीदिवाकरदैवज्ञास्मजविश्वनाथदैवज्ञविरचिता ग्रहलाघवमध्यमा
धिकारस्योदाहृतिः ॥१॥ Ends (Text) - fol. 69a
पूर्वे प्रौढतराः etc. up to चैतद्गणेशोकरोत् ॥२॥ as in No. 416)
A1881-82. Ends (Comm.)-fol. 69a
भपरांतविषये ॥ अपरा पश्चिमदिक तस्य अतः प्रांतस्तस्मिन् विषय स्थान यस्य भन्यानि प्रकटार्थानि विशेषणानि ॥ भाष्यकार: स्वालंकारं प्रकटोकरोति।

Page #201

190
Vedángas गोलग्रामनिवासिनो गुरुपदद्वंद्वाजभक्तौ रतस्यासीत्तत्र दिवाकरस्य तनयः श्रीविश्वनाथाव्हयः॥ तेनेदं ग्रहलाघवस्य गणितं स्पष्टीकृतं तदुधैः शोध्य शुद्ध मिदं तदा तु गणकै स्वांते सदा धार्यतां ॥१॥०॥
इति श्रीदैवज्ञवर्यदिवाकरात्मजविश्रनाथविरचितं ग्रहलाघवस्योदाहरणं समाप्तं ॥ छ । स्वस्ति श्रीमन्नृपविक्रमार्कसमयातितः संवत् १८०३ वर्षे शालिवाहन शाके १६६९ प्रवर्तमाने रवि उदगयने वसंतऋतौ मांगल्यप्रदप्रथमचैत्रमासे कृष्णपक्षे तिथौ ९ नवमी चंद्रवासरे अधेह हंसीहपुरे वास्तम्ब उदीच्यसहस्रज्ञातीय - पंड्याहरिकृष्णात्मज • पंड्याहरिरामतत्सुत - पंडयादिवाकरात्मजरत्नेश्वरेण लिखितमिदं ग्रहलाघवमूलसहितटीका- उदाहरणं समाप्तिमगमत् ॥ छ । आत्मपठनार्थलिखितमिदं ॥छ॥ याशं ... ... एवं वदति
पुस्तिका ॥२॥ शुभं भवतु श्रीरस्तु ॥ श्री॥छ॥ श्री॥छ॥ Reference - See No. 892/1886-92.
प्रहलाघव with विवरण Grabalāghava with Vivaraña
311 No. 408
Visrama (i) Size - 114 in. by 5 in. Extent - 81 leaves; 3-4 lines to a page; 30-35 letters to a line. (Text)
6-8 , , 35-36 , , (Comm.) Description - Thin country paper; Devanagari characters; not very
old in appearance%3; handwriting clear, legible and uniform: borders ruled in triple red lines; text in the middle with the comrentary above and below it; additions made in margins.
The Ms. contains 1-14 Adhikāras (Text and the Com.
mentary). Age - Not very old. Author of the Text-Gapesadaivajia. :, . Comm. - Visvanātha. Subject-Jyotisa. Begins (Text.)-fol. 2a
॥नमः सूर्याय ॥ ज्योतिः प्रबोधजननी etc. as in No. 416/A1881/82.

Page #202

'egins (Comm.)- fol. 16
Ends (Text) - fol. 800
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
ज्योतिर्विगुरुणा गणेशगुरुणा etc. as in No. 892/188692.
T
fol. 8b इति सकलागमाचार्य - श्रीकेशवसांवत्सरात्मजगणेशदैवज्ञविरचिते ग्रहलाघवाख्ये सिद्धांतरहस्ये मध्यमाधिकारः प्रथमः ॥ १ ॥
Ends (Comm.)
Jyotiga
पूर्वे प्रौढतरा etc. up to चैतत् गणेशोकरोत् ॥ १६ ॥ as in No. 416/A-1881-82 followed by इति श्रीसकलागमाचार्यवर्य श्रीकेशवसांवत्सरात्मज - श्रीमद्गुणेशदैवज्ञ विरचिते ग्रहलाघवे सिद्धांतरहस्ये पातसाधनाधिकारश्चतुर्दशम संपूर्णमस्ति ॥ श्रीरस्तु ॥ श्री ॥ श्री ॥
1
References - See No. 892 / 1886-92.
- fol. 80b
अथ ग्रंथं स्वकौशल्यदर्शनं च गर्वपरिहारं स्वस्थानस्वगोत्रनिदर्शन वृत्तद्वयेनाह ॥ पूर्वैरिति स्पष्टार्थः ॥ नंदिग्रामेति स्पष्टार्थः ॥
प्रहलाघववृत्ति called मनोरमा
No. 409
Size
191
इति श्रीमदमलमहिमंडन - ज्योतिर्विच्छिरोमणि - ज्योतिर्विम्मत्तेभकुंभदलनप्रोद्यन् प्रतापानिल - श्रीमद्दिवाकरसुनु- श्रीमद्विश्वनाथविरचिते ग्रहलाघवोदाहरणे पातोदाहरणं समाप्तं ।
.98 in. by 4k in.
Age - Appears to be old.
Author — Mallāri.
Grahalāghavavṛtti called Manoramā
837 1884-87
Extent - 40 leaves ; 14-15 lines to a page ; 30-35 letters to a line. Description 1 - Country paper; Devanāgari characters; old in appearance; handwriting small and clear but not quite uniform; complete.
A commentary on Grahalaghava.

Page #203

192
Vedāngas
Subject-Jyotisa. Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ श्रीगणेशेनाकारि पवि विचारता लाघवमई विधास्ये तगृत्तिं बुधजनहृदानंदजननीं: मायापापाकृत्यै विवृतिकृतिसिद्धथै गणपतिनमस्कृत्वा नत्वाथ विधिसुतां शास्त्रजननी १
कुंकुणदेशीयो नदिग्रामनिवासी श्रीगणेशो गणेशाद्याप्तवरप्रसादसिस्कंधज्योतिशास्त्रसंग्रहकृत् ग्रहगणितस्कंधं चिकीर्षु : शेषप्रत्यूहोपशांतयै शिष्टाचारपरिपालनाय वस्तुनिर्देशात्मक मंगलमाचरति ॥
ज्योतिः प्रबोचजननी परिशोध्य चितं etc.
Ends - fol. 400
मया गणेशेन सिद्धांतोक्तं भखिल इहास्मिन् ग्रंथे धनुज्य हित्वा लघुकतं स्वरुपं अल्पायासंकृतं ॥ तद्र्वः [स चासौ गर्वश्च तद्गवः ] तत्तस्मात्कारणात् किं किमपि मयि नास्तु तस्मात् कुत: यतः कारणात् अहं तच्छास्त्रतः वृद्धधीरस्मि तेषां शास्त्राणि • तकृतसिद्धांताः तैर्वृद्धाधीर्यस्य सः॥ नंदिग्राम इति भपरांतविषये पश्चिमसमुद्र पूर्वतटे देशे शेषे स्पष्टं ॥
इति मनोरमायां टीकायां प्रहलाघवा ...
ग्रंथांतरे। केंद्रमध्यसमसूत्रके महीमध्यतः शरे शराप्रकं प्रायकाईमितकर्कटं कुरुतद्रमाद्रहणमक्रतत्स्फुटं । मल्लारीटीकायां ग्रहणपरिलेखने लिखितं पठ्यं दशास्यस्य पुर्याः शराः कुमारी १२५ ततो योजनैः खाष्टमिः ८० कांतिकांची ततः पंचरामैश्च ३५ मल्लारधात्री गजैः ८ पर्यलो खेदुमिः १० स... गुल्मं १ खबाणैः ५० रवंती कुरुक्षेत्रमस्याः खरुदै ११० श्च तत्वाटतुल्यैः ८२५ सुमेहः भवेदंतरं मेल्लंकीनगर्वोस्तथाधिष्टितं ज्योतिषां चे भचक्रम् सर्वयोज
नानि १२४ Reference - See No. 837/ 1884-87.
ग्रहलाघव with टीका
Grahalāghava with Commentary
809 1884-87
No. 410
1880
Size - Not uniform,

Page #204

Jyotiga
193
toll.
8 9
» ,
Extont - 164 leaves ; 12 lines to a page; 40 letters to a line. 1-21
22-42 25
43-62 11
32 ,
, 63-101 11,
» »
» 102-164 Description - Country paper; old and brittle for the first 21 folios;
Devanāgari characters ; borders ruled in triple black lines ; red and yellow pigments used for marking and corrections ; edges worn out; handwriting small clear and legible; thick country paper used for foll. 22 to 54; handwriting very bold and clear; borders ruled in doublo red lines and edges in single ; red and yellow pigment used; no borders ruled for foll. 55 to 101 ; handwriting clear and legiblo; for the last 64 folios thin country paper used; borders ruled in double black lines and edges in single ; red pigment used; yellow pigment used for corrections; edges slightly moth-eaten ;
both the Text and the Commentary complete. Age - Samvat 1821. Author of the Text – Gaņebadalvajña.
Comm. -- Mallāridaivajña. Subject - Jyotişa. Begins ( Text ) - fol. 20
mutfa:rwaaft etc. as in No. 416/A1881-82. Begins (Comm.)- fol. 10
1 * FTA: affroatia #H: 11 eo TA: sfregata TH: 11
911 219 T: etc. as in No. 893/1886-92. fol. 170 इति श्रीमद्गणेशदेवज्ञकृतग्रहलाघवस्य टीकायां मल्लारिदैवज्ञविरचितायां
मध्यमग्रहसाधनाधिकारः प्रथमः॥१॥ fol. 420 fat ... ... fatetuetaranlatait feelta: 7 Ends ( Text ) - fol.
că steagt: etc. up to tagutandarta 114 11 as in No. 4161 A1881-82.
77,28

Page #205

194
Vedangas Ends (Comm.)-fol.
केशवः नंदिग्रामे etc. up to कृतवानित्यर्थः as in No.. 893/1886-92 followed by इति पूर्वप्रकाशात् । प्रहनयनप्रकारः ग्रंथालंकारश्च कृतः।
इति श्रीमद्गणकचक्रचूडामणि - दिवाकरदैवज्ञसुतमल्लारिदैवज्ञविरचिताया प्रहलाघवटीकायां ग्रंथसमाप्त्यलंकाराख्यानं समाप्तं ।।
देशे पार्थसमाव्हयेतिरुचिरे तीरे च गोदोत्तरे गोलग्रामपुरे मुरारिचरणा सक्तविद्वधुते । माशीत्तत्र दिवाकरोतिचतुरो दैवज्ञसंघाग्रणीविश्वेशे सततं यदीयहृदयं यस्तस्य पुत्रोकरोत् ॥१॥ मल्लारिगणकार्पणीर्गुरुपदं द्वंद्वाजभक्तौ रतो लध्वा बोधलवं ततो हि विवृत्तिं सार्थोपिपत्ति स्फुट । वर्यस्य ग्रहलाघवस्य गणकश्रीमद्गणेशाभिध. प्रोक्तस्याथ कृपालवो हि सुधियः पश्यतु तुष्यंत्विमा ॥२॥ घाणोनाच्छकतः कुमारविहृतान्मूलं हि मासः सयुग्बाणैर्भ च दशोनितं दिनमितिस्तस्यादलं स्यात्तिथिः । पक्षः स्यातिथिसंमितोखिलयुतिः सप्ताध्वितिथ्युन्मिता होनाख्यो गणको लिलेख्य च तदा टोकां पराएँ त्विमा ॥३॥
संवत् १८२१ वर्षे वैशाखसुदि ७ भौमवासरे ॥ लिखितं माथुरनाक्षणसरूपरामेण ॥ पठनार्थ धर्ममूर्ति श्रीसूर्यमणिजू ॥ मंगलं भवतु ॥
भग्नपृष्टिकटिग्रोवाबद्धमुष्टिरधोमुखं ॥
कष्टेन लिखितं ग्रंथ यत्नेन परिपालयेत् ॥ References - See No. 893/1886-92.
प्रहलाघव with
Grahalāghava with टीका called
Commentary called हर्षकौमुदी
Harsakaumudi
509 No. 411
1895-1902 Size — 84 In. by 34 in. Extent — 106 leaves ; 10. lines to a page ; 24 letters to a line. Description -Rough country paper%; Devanagari characters%3 old in
appearance; handwriting though uniform not quite clear in some places ; borders ruled in double red lines, sometimes in

Page #206

jyotiga
i
.triple; edges worn out considerably; slightly moth-eaten%3B
red pigment used for marking; the first and the last folios being torn pasted with paper slips ;
The Ms. contains both the text and the commentary up
to पर्वाधिकार. Age - Appears to be fairly old. Author - of the text - Gaạesadaivajña.
, of the comm. - Nrsimhadaivajia. Subject - Jyotişa.
Begins (Text)-fol. 4b
ज्योतिः प्रबोधजननी etc. as in No. 892/1886-92. Begins (Comm.)-fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीसरस्वत्यै नमः । श्रीशाकंभर्यै नमः ॥ लक्ष्मीवान् सकळबुधार्चितांघ्रिपनो यः स्वेक्षाधिकसुखदोतिनिर्मळानां। क्षोणीभृच्छ्रितपद भार्गकामदोनो देयाच्छं खगपतिरीदगुरुगणेशः॥१॥ etc.
पंचार्थवाची श्लोकोयं ॥ प्रथमं गुरुपक्षे व्याख्यायते स गणेशो गणेशनामा
गुरुर्नोस्माकं शं सुखं देयादित्यर्थः ॥ etc. Ends (Text)-fol. 106a
विध्यंशेशाः १०/४० पिडनाडयंतरसृष्टो नाडयाः स्वर्गपिंडाद्रिपिंगत् । ग्लोबिंबस्यात्तवदर्वी प्रभा स्यात निघस्वाभां ... शोनयुक्तानि भानि ॥२७॥१३॥
followed by its commentary & then the last verse follow
which is not legible. Bnds (Comm.)-fol. 106b
एकादशा ... हौयुगां । का १४ कलिकाः कलावियोज्याः। तेभ्यः इहमासतिथिपूर्ववत्सा ... । ग्रहसंभवश्वावलोकनीयः ॥ छ ।
श्रीमत्कौशिक • प्रख्यायां निरगां ... यं हि सुगमः पर्वाधिकारः स्फुटः ॥ छ॥
इति श्रीसकलागमाचार्यवर्य - श्रीरामचंद्रात्मज - श्रीनृसिंहदेवशविरचिताया प्रहलाघवटोकायां श्रीहर्षकौमुद्यां सुगम पर्वानयनं समातं ॥७॥

Page #207

196
Vodangas
References - Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :
This commentary is not recorded by Aufrecht in his Catalogus Catalogorum.
Grahalāghavasārani
प्रहलाघवसारणी No. 412
897 1884-87
Size - 8 in. by 4 in. Extent-60 leaves. Description - Modern paper with watermarks. Age - A modern copy. Author - Not mentioned. Subject - Jyotisa. Begins -- fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ॥ ॐ नमो व्यक्तनिदानाय ॥ महर्गणः स्वांगभक्तः शेषकोष्टे गृहादिकं ॥ . फलं लब्धप्रमे कोष्टे यत्फलं तद्गृहाणि तु॥१॥ त्यस्का धस्थलवास्तर्कतष्टाद्विघ्ना गृहाण्यधः॥ कलाप तल्लवाद्यं स्यायोज्यं शेषभवे फले ॥२॥ भवेदणभवो मध्यश्चक्रक्षेपेण संयुतः॥ राहुस्त चक्रसंशुद्धश्चक्रक्षेपेण संयुतः ॥३॥ इति मध्यप्रसाधनं । Then follow the various items to the end.
अहसारिणी ENo. 413 Size - 12g in. by 43 In. Extent - 71 leaves.
Grahasāriņi
894 1886-92

Page #208

İyodioa
197
Description - Country paper; Devapāgari characters; not old in
appearance; handwriting clear and legible; borders ruled in double red lines; edges of folios worn out and slightly moth-eaten ; the entire Ms. consist of figures in tabular form; complete.
Tryambakabhatta wrote this work in Saka 1693 1. e. In
A. D. 1771. Age-Samvat 1865: Saka 1730. Author - Tryambakabhatta. Subject-Jyotisa. Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः शाकः सखेद्र ४०० हीनस्वचक्रनष्टः स्वकोष्टकः ॥ तत्यक्तींद्रांतरदिनावधिस्थाः स्पष्टखेचराः।।
पूर्वावधिस्थो तरजावधिस्थग्रहांतरं यच्च कलीकृतं तत् ॥ etc. Ends — fol. 716
तिथ्यादिखेटप्रदसारिणीयं सविस्तरा त्र्यंबकभट्टनाम्ना अकारि सेवंतपुरे स्थितेन शोध्या प्रश्या मम कीर्तिवृध्यै ॥ सेवंती वसुगंधेयं खेटमाला सुखप्रदा॥ रचिता तद्विदा प्रोत्यै प्रीतिर्यज्ञो यतो मम ॥
इति श्रीगौतमीतीरे सेवंतग्रामस्थदैवज्ञवर्य विष्णुज्योतिर्विच्छिष्य - त्र्यंबक भटदैवज्ञविरचिता सीमंतिकाख्या तिथिग्रहखेटसारिणी समाप्ता॥
गुणांकनृपयुक्शाके भाद्रशुद्धादिमे तिथौ ॥ व्यलिख ढुंढिराजो वै ग्रहाना सारिणी शुभामस्तु । संवत् १८६५ शाक १७३० पौषशुद्ध ४ बुधै ॥
श्रीगणेशाय नमः॥ राम ।। References - Mss. — A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :
ii,35b, iii, 370 Both Mss. referred to by Aufrecht belong to this library.
ग्रहसारिणी
Grahasāriņi
469 1892-95
No.414
Size - 97 in. by 5 in.

Page #209

198
Vedăngas
Extent-71 leaves.
Description - Thick country paper; Devanagari characters; tho
entire Ms. consists of different Kostakas%3; complete. Age- Saka 1693. Author-Tryambakabhatta. Subject — Jyotişa. Begins — fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः शाकः खखेदं १४०० हीनः स्वचक्रतष्टः स्वकोष्टकः ॥ तत्पक्तींद्रांतरदिनावधिस्थाः स्पष्टखेचराः॥.. पूर्वावधिरजावधिस्थग्रहांतरं यच्च कलीकृतं तत् ॥
इंद्रहृतं तारजावधिस्थखेटस्य भुक्तिर्भवति स्फुटा सा | etc. Ends - fol. 716
तिथ्यादिखेटप्रदसारिणीयं सविस्तरा त्र्यंबकभट्टनाम्ना ।। अकारि सेवंतपुरे स्थितेन शोध्या प्रकाश्या मम कीर्तिवृध्यै ॥ सेवंती वसुगंधेयं खेटमाला सुखद्रदा ॥ रचिता तद्विदां प्रीत्यै प्रीतियशो यतो मम ॥
॥ इति श्रीगौतमीतीरे सेवंतग्रामस्थदैवज्ञवयंविष्णुज्योतिविच्छिज्यत्र्यंबकभटदैवज्ञविरचिता सीमंतिकाख्या तिथिग्रहखेटसारिणी समाता ॥
गुणांकनृपयुक्शाके भाद्रशुक्लादिमे तिथौ ॥ व्यलिख दुढिराजो वै ग्रहानां सारिणी शुभा ॥ संवत् ... Then followsa Kostaka
ग्रहोदयास्ताधिकारटीका Grahodayāstādhikāraţikā No. 415
-47
1907-15 Size — 124 in. by 6% in. Extent -27 leaves, 18 lines to a page; 40-45 letters to a lao, ..

Page #210

Jyotiga
199
Description - Country paper; Devanāgari characters; not very old
in appearance ; handwriting clear and legible but not quite upiform; borders ruled in double red lines; the Ms. contains commentaries on 'ग्रहोदयास्ताधिकार' and 'शृङ्गोन्नत्यधिकार' from.
'सिद्धान्तशिरोमणि'. Age-Not very old. Author-Munlivara. Subject -Jyotisa. Begins-fol. 1a
॥ श्रीगणेशाय नमः ।। भथ रविसंनिधानात्रास्तंगत इति पूर्वोत्तोपस्थितोदयास्ताधिकार भारब्धो व्याख्यायते ॥ तत्रार्कसानिध्योदयास्तरुपयत्तौ प्रतिदिनोदयोस्तोपजीवकत्वाबिजनिजोद-पलग्न समुहुमेत्यादिनापूर्वमुपस्थितेश्च छायासादनार्थमभीष्टकालावधिज्ञानस्यावश्यकत्वाच प्रथमं नित्योदयास्तसाधनमुपजातिकात्रयेणाह
प्राग्रहः स्यादुदयाख्यलग्नमस्ताख्यक पश्चिमडग्रहश्च प्रागृमाहोलयो त्रयदीष्टलग्ना -
हुतो गमिष्यु सुदय बहुश्चेत् ॥१॥ fol. 110 इति श्रीसकलगणकसार्वभौमे श्रीरंगनाथगणकात्मजविश्वरूपापरनामक
मुनीश्वरचिते सिद्धांतशिरोमणिमरीचौ ग्रहोदयास्ताधिकारः संपूर्णः ॥ Ends - fol. 276
किं चेति वा पक्षांतरे मम भास्कराचार्यस्य भनेन दोषदानेन किं प्रयोजनं महद्यः एतादृशकोटिकर्णाकथकेभ्यः नम इत्युपहासः तथा चोक्तस्थले उकावधानेन भवदभिमतकोटिकर्णयोव्यर्थतापसात्तदाशयं गोलयुक्त्या वयं न विघ्न इति भावः ॥ १२ ॥ - अथारब्धाधिकारो विरूपित इति फकिकायाह इति शृंगोमत्यधिकारः इति स्पष्ट ॥
दैवज्ञवर्यगणसंततसेन्यपाश्वश्रीरंगनाथगणकात्मजनिर्मितेस्मिन् यातः शिरोमणिमरीच्यभिधे समाप्ति । शीतांशशृंगनमन्नोत्रमनाधिकारः ॥ १॥
इति श्रीसकलगणकसार्वभौमश्रीरंगनाथगणकात्मजविश्वरूपापरनामकमुनीश्वरविरचिते सिद्धांतशिरोमणिमरोचौ शृंगोन्नत्यधिकारः संपूर्णः ॥

Page #211

200
Vedangas
घडीयालग्नविचार
Ghadiyālagnavicāra
346(ii) No. 416
1879-80 Size — 91 in. by 34 in. Extent - 6a to 18a leaves ; 7 lines to a page; 30 letters to a line. Description - Country paper; Devapāgari characters with q²
handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines; edges worn out; fol. 7 missing ; in.
complete. Age - Samvat 1557. Author - Not mentioned. Subject-Jyotisa. Begins -fol. 6a
मूत्तौं भानुयदादुष्टशभस्थितनिरीक्षितः । संप्राप्त चाष्टमे वर्षे विधवां कुरुते स्त्रियां ॥ चंद्रग्रयोदशाब्दे तु मृत्यु कुर्यान्न संशयः ।
भौम ब्रूहि स विधवां शशिजः सुखसंतति । ९ etc. Ends-fol. ta
अधर्मा व्ययगो जीवः ॥ शुक्रसंतानवर्जिता। पिंगलो व्ययगः कुर्याद्वादशाब्दसुमद्यपां ॥३०॥ इति व्ययफलं ॥ इति घडोयालग्नविचार समाप्तः ॥ श्रीरस्तु संच १५५७
-
-
-
चक्रपश्चक
Cakrapancaka
521
No. 417
1899-1915 Size - 7} in. by 37 in. Extent-5 leaves%3; 11-12 lines to a page3; 22 letters to a line. Description - Country paper ; Devanāgari characters ; old in appear
ance; handwriting small and not quite clear ; borders not ruled; red pigment used for verse-numbers and topical head. ings ; yellow pigment used for corrections ; the Ms. contains five Cakras.

Page #212

Age - Appears to be old.
Author – Not mentioned.
Subject – Jyotisa, Prognostication. Begins - fol. 10
fi
Ends - fol. 58
चक्रावली
No. 418
Size -
॥ श्रीरामाय नमः ॥
गुरुपादांबुजं नत्वा सर्वाभीष्टफलप्रदं ॥ शुभाशुभफलप्राप्यै वक्ष्धेहं चक्रपंचकं ॥ १ ॥
Jyotiga
स्वरक्षैरवशिष्टास्ते क्रमात्पंचस्वराः स्मृताः ।
तेषां स्वकाले वालादि पंचावस्था भवांशतः ॥ २ ॥ etc.
...26
शून्ये पराजयो नित्यं वाइपत्ते शुभो भवत् । रात्रौ चंद्रस्वरः श्रेष्टो दिवा सूर्यस्वरः श्रिये ॥ ६ ॥ पंचचक्र विधानं तु विमृश्य क्षुधिया भृशं । देशकालानुसारेण शुभाशुभफलं दिशेत् ॥ ७ ॥ इति चक्रपंचकं
...
.98 in by 42 in.
Extent — 2 leaves; 10 lines to a page; 38 letters to a line.
Description
-
Age - Appears to be modern.
Author — Not mentioned.
Subject - Jyotişa
Begins
- fol. 1a
201
Chakravali
433
A/1881-82
Modern paper; Devanagari characters; handwriting clear, legible and uniform; red pigment used for marking; complete.
b
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
नवा गणपति देवं विनाघौघहरं गिरम् ॥
कुर्वे चक्रावलिं वीक्ष्य ग्रंथांश्चक्रगणोज्जितान् ॥ १ ॥ etc. अथाश्वश्चक्रम् etc.

Page #213

209
Vedangas
Ends-fol. 20
अथ पालनचक्रम् ॥ मध्यनिवेदव्यग्न्यब्धि गुणभैः पालकेकभात् ॥ लाभः श्रीरसुखं सौख्यं कलिर्नाशः सुखं विपत् ॥ चंद्रभातं फलं ज्ञेयं क्रमशो गणकोत्तमैः ॥छ॥॥छ
चण्डेश्वरजातक
Caņdeśvarajātaka (जातकाष्टवर्ग)
(Jātakāstavarga )
307 No.419
1882-83. Size - 10 in. by 41 in. . Extent - 26 leaves : 14-15 lines to a page ; 30-32 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgarl characters; not very old
in appearance%3D handwriting clear, and legible but not unlform%3; borders ruled in triple red lines%3; red" pigment used for verse numbers and topical headings; folios numbered in ..both margins%3; occasional marginal additions; edges of some follos slightly worn out; the Ms. contains अष्टकवर्गफल from चण्डेश्वरजातक.
- The Ms. is written by one Ratnesvara son of Divakara. Age - Samvat 1814 : Saka 1679. Author - Not mentioned. Subject - Jyotişa, A manual on astrology and horoscopy. Bogins - fol. 10
॥ श्रीवरदमूर्तिजयति ॥ भथ भष्टकवर्गविचारो लिख्यते ॥ यद्यद्विधानं नियतं प्रजानां ग्रहक्षयोगप्रभवं प्रसूतौ ॥ भाग्यानि तानीत्यभिशब्दयंति वर्गाष्टयोगेन कृतं नराणां ॥१॥ तदप्यभिधिं निरुक स्थिराख्यमौत्यातिकसंज्ञकं च ॥

Page #214

Jyotiga
कालक्रमाज्जातकनिश्चितं यक्रमोपसर्गे स्थिरमिष्यते तत् ॥२॥ सप्तग्रहाणां प्रथितानि यानि यानीह जन्मप्रभवानि सद्भिः॥ तेभ्यः फलं चारग्रहक्रमात्स्या
इयंदौत्पातिकसंशिकं तत् ॥ ३ ॥ etc. Ends-fol. 26
गो ९ श्व ७ वसु ८ तिथ्य १५ आणि २७ भाजयेस्खनगानिमि ३९० । लभ्यते नाडिका यस्य स समासाधिपो भवेत् ॥४३॥ रामं कष्टं फलं चैव वर्षेशादीनां विचारयेत् ॥ इत्थं मिश्रफलं ज्ञात्वा लभ्यते हि शुभाशुभं ॥४४॥ इति चंडेश्वरजातके दिनफलाध्यायः ॥ स्वस्तिरस्तु ॥ संवत् वेदेंदुअष्टेंदु १८१४ मिते भाश्वयुजे सिते॥ .. सप्तम्यां भौमवारे च सिहोरनगरे वरे ॥ १॥ जातकाष्टकवर्ग च यथादृष्टं तथा तथा ॥ दिवाकरस्य पुत्रस्तु रत्नेश्वरोलिखत्सुधीः॥२॥छ॥ ..
स्वस्ति संवत् १८१४ वर्षे शाके १५७९ प्रथम आश्विनशुक्ल ७ भौमे पंडयादेवाकरसुतरलेश्वरेण लिखितमिदं भष्टकवर्गफळ ॥ शुभं भवतु ॥
चतुर्विंशति with बालविवेकिनी
Caturvimšati with Bālavivekini
151
-No.420
A/1883-84 Size - 87 in. by 5 in. Extent-12 leaves%37-8 lines-to a page: 25-30 letters to a line. Description-Country paper ; Devanagari characters; handwriting
bold and clear but rather careless; borders ruled in doublo black lines; folios pasted with paper slips; red pigment used for marking; white chalk used for corrections ; text in the middle with the commentary above and below it; both the
text and the commentary complete. Age - Fairly old.

Page #215

204
Vedangas
Author-of the text Sripatisisya.
n of the comm. " Subject -Jyotisa. Begins (Text) - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ खेत्युत्तररोहिणीमृगमघामूलानुराधाकरः॥ स्वातीषु प्रमदा तुलामिथुनेगेलग्ने विवाहः शुभः ।। मासाः फाल्गुनमायमार्गशुचयो ज्येष्ठस्तथा माधवः
शस्ता सौम्पदिने तथैव तिथयो रिता कुहबर्जिताः॥१॥छ | etc. Begins ( Comm.) - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ उत्तरात्रीणि । रोहिणी। मृगशिरा ॥ मया ॥ मूल ॥ अनुराधा करो हस्त ।
स्वाती इदं नक्षत्रवैवाहिक प्रमदा ॥ कन्या ॥ तुला । मिथुवा । इदं लग्ने
फाल्गुण मार्गभग्रहणं ॥ माघ ॥ शुचि ॥राषाढ । ज्येष्ठः ॥ etc. Ends (Text) - fol. 12a
जीवे मूलयमार्यमीनीलमघा बाझवयवारुणपूषा चाथ कवो शिवे दूपवना पुष्पवये रोहिणी चित्रा चाथ शतौ मघा निगदितं पुष्पार्यमादित्रयं
पूर्वाषाढयुगन मूलमिह तु प्राग्यामतः शोभनं २४ ॥छ ॥ छ । Ends (Comm.)-fol. 12a
उत्तरा हस्त चित्रा पूषा रेवती पूर्वाषाढ उत्तराषाढ मूल प्राक् प्रहरः शोभनं वालानां शुभकर्मशस्तशमयज्ञानं किलैकैवः सः॥ श्लोकादिस्विति सकल्पनिचया श्लोकाच्चतुर्विशतिः पूर्वाचार्यकृतानवलोष्यमिह नो ज्योतिनिबंधाश्च दुरष श्रीपतिपादपद्ममधुपः श्रीमान् चिताद्वजः इदं ग्रंथं किंचित्र मा. शुभस्थापस्य ... कृत् ॥ इति बालविवेकिनी समाप्तः ॥
चन्द्रसूर्यग्रहणोदाहरण Candrasüryagrahaņodāharaṇa
No. 421 Size - 94 in. by 3} in. Extent-5 leaves; 17 lines to a page; 52-54 letters to a line. !
413 1895-98

Page #216

Jyotiga
205.
Description - Country paper ; Devanāgari characters with 78#1778;
old and musty in appearane; handwriting small but beautiful clear and legible; borders of the last two folios ruled in double red lines ; red pigment used for verse numbers and
topical headings; complete. Age - Samvat 1804 : Saka 1670. Author - Ramakrsnabhatta. Subject - Jyotiņa, Astronomical calculations regarding the solar and
lunar eclipses. Begins — fol. 10
ॐ परमात्मने नमः कुवें गणेशं रविचंद्रराइन् नत्वा पटे चंद्ररविग्रहोत्थं सुसंप्रहीयान् लिखनक्रसंतं प्राप्नोति येन ग्रहवित्प्रतिष्टा १ सारात्सारतरं ग्रह्य पूर्वशास्त्रसमूहत ज्योतिर्विदा हितार्थाय निबंधः क्रियते मया २ सर्वस्यैव हि शास्त्रस्य कर्मणो वापि कस्यचित् यावत्प्रयोजनं नोक्तं तावत्केन न गृह्यते ३ ज्योतिशास्त्रमहापुण्यं चंद्राकौं यस्य साक्षिणौ
यस्तज्जानान्यसौ याति भित्वा सूर्यस्य मंडलं ४ etc. fol. 10 इति ग्रहणलिखनक्रमे उपोद्घाटनग्रहणकारणकथनाधिकारः प्रथमः Ends-fol 5a
- चंद्रोऽल्पग्रस्तः सन् धूम्रवर्णः अर्द्धग्रस्तः कृष्णवर्णः सर्वग्रासे पिंगलवर्णः
स्यात् अर्कस्तु सदैवं कृष्णवर्णः एव इति श्रीरामकुष्णभट्टविरचितं सूर्यग्रहणो...दाहरण धीकोटीग्रंथस्य इति चंद्रसर्यग्रहणोदाहरणं संपूर्ण सं० १८०४ शके
१६७० वैशाखशुदि ५ गुरौ लिखितं ऋषिव ...
चन्द्रसूर्यपर्वसाधन No. 422
Candrasūryaparvasādhana
64 A/1882-83
Size-101 10. by43

Page #217

Vedangas
Extent – 4 leaves ; 20 lines to a page; 40 letters to a line.
Description – Country paper; Devanāgarl characters; old in appearance; handwriting clear, legible and uniform ; borders ruled in double red lines and edges in single; yellow pigment used for corrections; the Ms. contains Candrasūryaparva sadhana only from Dhikotigrantha.
Age – Samvat 1791.
Author - Sripati.
Subject – Jyotisa. Begins fol. 1a
206
ॐ नमः श्रीगुरुभ्यो नमः ॥ नत्वा भवानीचरणारविंदं शिवं गणेशं द्रुहिणं गिरिं च हरिं गुरुं संग्रहणं स्वेश्व चंद्रस्य वक्ष्य सुगमप्रकारः १ चंद्रांगनंदो ९६१ न शकेऽर्कनिघ्न १२चैत्र मासायुधो द्विनिघ्ना: पंचोनितस्त्रीय नृपांक ९१६ भागो हीनः शरांगाप्तफलेन युक्तः २ etc.
fol. 10 इति श्रीपत्याचार्यविरचिते द्विकोटिप्रंथे चंद्रपर्वाधिकारः प्रथमः १ fol. 10 इति श्रीश्रीपत्याचार्य्यविरचितं द्विकोटिसूर्यग्रहणाधिकारः संपूर्ण
Ends - fol. 4a
इयं लंबनघटीमध्ये प्रथमे होनं द्वितीये यथास्थित तृतीये युक्त: मथ स्पर्शकाल
इति द्विकोटिग्रंथे चंद्रसूर्यपर्वसाधनं संपूर्ण सं १७९१ वर्षे फाल्गुनकृष्ण ११ पूज्यसकलपंडितशिरोमणिपूज्य ऋषि श्री ५ पूर्णमल्लजी तत्सेवकमुनि ॥ ऋषिनाथा लिषितं श्रीजयपुरमध्ये स्वपठनाय कृतं
३
४९
२४
३८
स्पर्श
६
२७
मध्य
९
५
२
३८
मोक्ष
५
४

Page #218

Jyotina
207
चन्द्रार्की..... .
Candrārki
308 No. 423.
1882-83 Sizes in. by 47 in. Extent - 4 leaves ; 9 lines to a page ; 24 letters to a line. Description - Modern paper; Devanāgarl characters; new in appear.
ance; handwriting careless but legible and uniform; borders
ruled carelessly in double black lines and edges in single - follos numbered in both morgins%3; complete. Age-Samvat 1894: Saka 1759. Author - Dinakara composed this work about 1500 Śaka. Subject-Jyotisa, A short treatise on the movement of the son and
the moon. Begins-fol. 1a
॥श्रीगणेशाय नमः॥ सूर्य चंद्रं सद्गुरं भक्तिपूर्व ॥ नत्वा वक्षे सूर्य चंद्रोद्भवं च॥ . पत्रं पंचांगाभिधं बुधिवृद्धयै ॥ ग्राह्य तयुक्तिमेतमयोक्तं ॥१॥ चंद्रोयनाथुनयोत्पृष्टत्यष्टो रुद्रा रामा रामबाणाश्विदस्रा। शैलाभ्राध्विब्राग्निवेदाध्वयश्च ।। .
वर्षेशादेस्युर्गुणाब्रह्मपक्षे ॥ २ ॥ etc. Bnds - fol. 4a
कोष्टष्ट सूर्यविवरं विभजेत्स्वगत्या ॥ लब्धं दिनादिस्वगणोदपतोधनणं ॥ हिनाधिके गुणरवौ मुनिभक्तसेषो।। मासप्रवेशनमिद कथितं सुखार्थ ॥ ३२॥ वारोजाक्षेवसे ग्रामे चक्रे ॥ न दिनकरो मुदाज्जातः ॥ कौसिके गोने ॥ मोठज्ञातिसमुद्भवः ॥ ३३ ॥
इति श्रोदिनकरविरचितायां चंद्रार्की समाता श्रीसंमंत् १८९४ वर्षे शाके १७५९ प्रर्वमाने माहामासे कृष्णपक्षे तिथी ५ शोमवासरे रूपितं श्रीरस्तुः

Page #219

208
Vodangas
References-Mss.-A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum:- :
1, 18243; ii 37a. See also S. B. Dikshit : Bhar. Jyo. pp. 226, 277.
B-Descriptive Catologues :- I. O. Cat. No. 2948 (only comm.); Aufrecht, Oxford Cat. No.775.
चन्द्रार्की
Candrārki
315 No. 424
Visrama(i) Size -91 in. by 41 In. Bxtent - 4 leaves; 8 lines to a page ; 30 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters; old in appear
ance%3D handwriting clear, legible and uniform; borders rulod in triple black lines; red pigment used for verse numbers;
edges slightly worn out; complete. Age -- Appears to be old. Author-Dinkarabhatta. Subject - Jyotişa. Begins -fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥
सूर्य चंद्रं सद्गुरुं भक्तिपूर्व etc. as in No. 308/1882-83. fol. 2b इति कोष्टोपरि मासस्तिथिवारज्ञानं ॥ Ends - fol. 40
श्रीमत्कौशिकगोत्रजो द्विजवर वारेज्यसंज्ञे पुरे। मोढज्ञातीसमुद्भवो दिनकरो दैवज्ञचूडामणिः चक्रे चंद्ररविस्वकोष्टकगतौ श्रीब्रह्मपक्षाश्रितो। दग्पक्षावपि साक्षिणौ । च विसदे तिथ्यादिके प्रस्फुट ॥३५॥ इति श्रीचंद्रार्को दिनकरभट्ट क्रियते संपूर्ण समाप्तं ॥ ॥ श्री ॥ छ ॥ श्री
on fol. 1a there is a kostaka. References-See No.308/1882-83.

Page #220

- Samvat 1904.
Age
Author — Dinakarabhatta
Subject
• Jyotisa.
चन्द्रार्की with Prakrit rendering
No.425
Size 94 in. by 4 in.
Extent-foll 22a to 26a leaves; 4 lines to a page; 32 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanāgari characters; not old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders and edges ruled in double red lines; yellow pigment used for corrections; complete.
-
-
Begins (Text) - fol. 22a
Jyotisa
Ends (Text) - fol. 26a
अथ चंद्रार्की लिष्यते ॥
सूर्य चंद्र सद्गुरुं भक्तिपूर्व etc. as in No. 308/1882-83.
Candrarki with Prakrit rendering
Begins (Comm.) - fol. 22a
अथ चद्रार्की लिष्यते ॥
अहं दिनकरभठनामा कवि पत्रं पंचांगाभिधं वक्ष्ये । etc.
Ends (Comm.)
209
चन्द्रोन्मीलन
No. 426
-Size - 102 In. by 44 in.
27
510(li)
1895-1902
बारे जयरवेवसनग्रामे चक्रे दिनकरो मुदा
जातः कोसके से गोत्रे मोढज्ञातिसमुद्भव २८
ईति चद्रार्कि समाप्ताः ॥ संवत् १९०४ ना वर्षे भाद्रवा वद शुक्रे
fol. 26a
लिषंत पुज्यऋषि श्री ५ मेघ । जीषी मजीजी सदासेवक चेलाखजी वृध मेघजी लीपीकृतं ॥ शुभं भवतु ॥ श्रीमाडवी बींदरे ॥
There are some stray verses on fol. 268.
Candronmilana
377
1880-81

Page #221

210
Vedangas
Extent -- 22 leaves ; 15 lines to a page ; 40 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
ance ; handwriting clear, legible and uniform ; borders ruled in double red lines and edges in single; colophons written in red ink; folios numbered in both margins ; occasional mar ginal additions ; complete.
Same as No. 895/1886-92. Age-Samvat 1798. Author - Not mentioned.
Subject - A treatise on fortune-telling.
Begins -fol. 10
॥ए पे०॥ ॐ हीं नमः॥ ॐ नमश्चंद्रप्रभस्वामिने। चंद्रप्रभ नमस्कृत् । चंद्रांतं चद्रलांछन । चन्द्रोन्मीलनकं शास्त्र । वक्ष्ये लाभार्थभासकं ।' मादिचूडामणिसारं । स्वयं जैनेंद्रभाषितं । समुद्रेषु यथा रत्नं। शतपझे यथा मधुः ॥२॥ पाषाणानिःसृता सर्वे ॥ हिरण्याचा यथाक्रम
तथैव सर्वशास्त्राणां । सारभूतं मयोद्धृतं । ३ etc. fol. 10 इति चंद्रोन्मीलने शास्त्रार्णवविनिर्गतमूलसूत्रार्थसंबंधनाम प्रथम प्रक
रणम् ॥१॥ fol. 20 इति ... ... उदाहरणे द्वितीयं प्रकरणं ॥२॥
fol. 22a इति चंद्रोन्मीलने शुभाशुभशिक्षाप्रकरणं ॥ ४२ ॥ Ends --- fol. 22a
लक्षपादं महाशानं । स्वयं जैनेद्रभाषितं तस्य मध्यान्मयोद्धृत्य । सहश्रं चंद्रोन्मीलनं ॥५॥ रुद्रेण गदित शास्त्रं । ब्रह्मणा विष्णुना तथा। तेन ट मया ज्ञानं । रचितं चंद्रोन्मीलने।। एतद् ज्ञान महाज्ञानं । सर्वज्ञानस्य उत्तमं । गोपितव्यं प्रयत्नेन । त्रिदशैरपि दुर्लभं ॥७॥
इति चंद्रोन्मीलने। शास्त्रार्णवविनिर्गते सर्वसूत्र विनिर्णयः॥ समातोयं प्रथः ॥ संवत् १७९८ वर्षे । कार्तिकमासे । शुक्लपक्षे। अष्टमीतियो। गुरुवासरे

Page #222

Jyotiga लिपीकृतं । पं। श्रीविजयगणिभिः । श्रीमत्कैलवानगरमध्ये ॥ यादृशं पुस्तके ताशं लिखितं मयेति । श्रेयः श्रेणयः ॥ श्री
On fol. 220 there is a kostakās.
चन्द्रोन्मीलन
Candronmilana
___309 No.427
1882-83 Size — 10 in. by 4 in. Extent - 39 leaves ; 10-12 lines to a page ; 30-35 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters; old in appear:
ance%3 handwriting clear, legible and uniform; borders ruted in double black lines; red pigment used for verse pum. bers and colophons; edges extremely worn out ; almost every folio moth-eaten; yellow pigment used for corrections ; fol,
32 missing; complete. Age - Saravat 1838. Author - Not mentioned. Begins-fol. 10
६० ॥ॐ (न)मो गणेशाय नमः ॥ श्रीगुरुभ्यो नमः॥ हेरंवं च नमस्कृत्य विश्वरूपं त्रिलोचनं ।
ब्रह्मा विष्णु तथा शक्रं शब्दरूपां सरस्वतीं ॥१॥ as in No. 8591 1891-95. fol. 20 इति चंद्रोन्मीलने महाशास्त्रार्णवे विनिर्गते मूलतंत्रार्थसंबधे प्रथमप्रकरण
समास ॥ fol. 3° इति ...... नामाक्षरोदाहरणपटलो द्वितीयः ॥ Ends -- fol. 40a
भनेकशास्त्रतत्व etc. up to सच दृष्टं मया ज्ञानं भाषितं स्वमनेकशः ॥॥as in No. 859/1891-95 followed by इति चंद्रोन्मीलनं महा शास्त्रार्णवं विनिर्गतं समाप्तं ॥
On fol. 1a we have -
इति चंद्रोम्मिलनग्रंथज्योतिषे संवत् १८३८ जेष्ट पेलाशुदा ५ शनो पंख्यादेवाकरसुतरत्नेश्वरेण पुस्तकं घोपामाथी भावु

Page #223

212
Vedanga.
References-Sce No. 895/1886-92.
चन्द्रोन्मीलन
Candronmilana
895 No. 428
- 1886-92 Size - 8 in. by 54 in. Extent-60 leaves ; 8-10 lines to a page; 20-22 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanāgari characters ; not very
old in appearance; handwriting clear, and legible but not quite uniform ; borders not ruled ; red pigment used for topical headings and colophons%3; foll. 260 to 30b blank; the
Ms. contains 1-48 patalas. Age-Samvat 1902 : Saka 1766. • Author - Not mentioned. Subject - A tantric work on fortune-telling in different circumstan.
ces of daily life. Begins — fol. 1a
॥ श्रीगणेशांबिकाय नमः ॥ ममस्कृत्य च हेरंब विश्वरूपं त्रिलोचनं ॥ ब्रह्माविष्णू शिवं शतं शब्दरूपं सरस्वतीं ॥१॥ स्वरसंख्यागणाः सर्वे अनिलः सूर्यचंद्रमाः पृथ्यादिपंचभूतानि सुरान्महिषमर्दिनी ॥२॥ ससाईपीठदेग्यश्च चतुष्पष्टीश्च योगिनी नमस्कृत्य मया सर्वदर्शनादुकभाषितं ॥३॥ यामलं ब्रह्मदस्य विष्णोर्यामलमेव च। ... उमाया यामलं ज्ञानं सप्तम बुद्धयामलं ॥४॥ भादिचूडामणेः सारं स्वयं जीवेंद्रभाषितं । या दृष्टं मया ज्ञानग्रंथभेदमनेकधा ॥५॥ सारासारतरं सारं क्षीरे सर्पिर्यथा स्थितं ॥ समुद्रस्थं यथा रत्न पुष्पमध्ये यथा मधुः ॥ ६ ॥ पाषाणानिसृताः सर्वे हिरण्यादि यथाक्रम ॥ . तथा हि सर्वशास्त्राणां सारभूतं मयोवृत्तं ॥ ७॥....

Page #224

jyotiga
:213
tष्ट्वा चक्ताण्यनेकानि कोटिभेदशतानि च ॥
रचितं तेन मार्गेण चंद्रोन्मीलनसंज्ञकं ॥८॥ fol. 2a इति चंद्रोन्मीलने माहाशास्त्रार्णवे विनिर्गते मूलतत्वसंबंधे प्रथम
प्रकरणम् ॥१॥ Ends fol. 600
लक्षणं संप्रविक्ष्यामि शिष्याणां च यथाक्रमं ॥ मशुभं च शुभं चैव परीष्यां कारयेद् बुधः ॥१॥ कामोरं कौकण कच्छं कर्णाठकरहाटकं ॥ कांवेयं कोशलं चैव पारयान्मध्यदेशकं ॥२॥ येषु येन कतो वासस्तस्मै देयमिदं शुभं ।। न पिता नैव माता च मित्रबंधुसहोदरं ॥३॥ एते शिष्या न कर्तव्या स्वयं जैनंद्रभाषितं ॥ हीनांगा वाक्यहीनाश्च बालबुद्धिं च पूर्वकं ॥ ४॥ न देयं ज्ञान चं त्तेय यौवनेन तु गर्वित कामासक्ते फले लोक्ये विक्तमस्य ... तु दनः ॥
इति चंद्रोन्मीलने प्रथमग्रंथ संपूर्ण ॥ ग्रंथसंख्या ९९० ध्याय भठतालीस संपूर्ण ॥ सं १९०२ शाके १७६६ भाषाढ शुक्ल ९ शनीवासरे शुभमस्तु
श्रीरस्तु References - Mss. -A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-1, 182b3B
ii,37a, 199b%; iii, 39a. B- Descriptive Catalogues:- For a described Ms,
of this work see I. O. Cat. No. 3121.
चन्द्रोन्मीलन
Candronmilana
896 No. 429
1886-92 Bize -9 in. by 4g In.. Extent - 48 leaves ; 11 lines to a page; 35 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear
ance; handwriting clear, and legible but not uniform; bordere ruled in double red lines; red pigment used for headings and colophons : yellow. pigment used for corrections ; occasional

Page #225

214
Vedangas
marginal notes: edges slightly worn out; the Ms. Contalos
1-49 patalas. Ago - Appears to be old.
Author-Not mentioned.
Begins-fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ दितितनयः क्षतविहितकृतवाहिन्या मृगेंद्रवाहिन्यः सकलचराचरशिरासि स्फुरितपरागपदं नौमि १ करबदरसदृशमखिलं भुवनतलं जत्प्रसादत् कवयः पाषाणानिसृताः सर्वे हिरण्याचा यथाक्रमः
तथाहि सर्वसास्त्राणां सारमूतं मयोदितं २ etc. fol. 20 इति चंद्रोन्मीलने महाशास्त्रार्णवविनिर्गते
मूलतत्वसंबधप्रकरणं नाम प्रथमः पटलः॥ fol. 3a इति चंद्रोन्मीलने महाशास्त्राणविनिर्गते
अक्षरोदाहरणं नाम द्वितीयपटलः । Ends - fol. 480
अतःपरं प्रवक्ष्यामि येषां विद्या प्रदीयते सत्यो दृढव्रतश्चैव धार्मिको पापभीरुकः १ देवतापितृकार्येषु भाविको गुणिनश्च यः सुशीलं ज्ञानसंपन्नं दुष्टव्याधिविवर्जितं २ भनेकशास्त्रतत्वज्ञं सुशीलं शुभलक्षणं भल्पलोभं क्षमावंतमक्रूरं वृद्धसेविनं ३ गृहस्थो वा यतिर्वापि स शिख्यो नात्र संशयः भ्रमते च समुद्रांतं गुरुणा प्रेषितो यदि ४ सर्वांगभोगतां याति गुरुणा च निषेवणे सेवते दीर्घकालं च तस्य विद्या प्रदीयते ५ तस्य शिख्यस्य दातव्यं जात्यंतेन नियोजयेत् लक्षपादं महाध्यानं स्वयं जैनेंद्रभाषितं ६ तस्य मध्ये मयोद्धृत्य सहस्त्रं चंद्रोन्मीलनं रुद्रेण भाषितं पूर्व ब्रह्मणे मधुसूदनः तच उष्टं मया ज्ञानं भाषितं तु भनेकसः ।

Page #226

Jyotiņa
245 इति श्रीचंद्रोन्मीलने महाशास्त्रार्णवाद्विनिर्गते विद्यादानप्रकरणं नाम एकोन..
पंचाशत्तमः पटलः १९॥ References - See No. 8957 1886-92. .
चन्द्रोन्मीलन
Candronmilana
859 No. 430
1891-95 Size - 9 in. by 3 in. Extent - 35 leaves ; 9-11 lines to a page , 35-45 letters to a line. Description - Country paper ; Devanagari characters; old in appear.
ance%3; handwriting small, clear and legible but not quite uniform ; borders not ruled ; red pigment used for marking; yellow pigment used for corrections; edges slightly worn out; complete
Age - Samvat 1694
Author-Not mentioned
Beglas -- fol. 10
सिद्धिः। ॥ हेरंवं च नमस्कृत्य विश्वरूपं त्रिलोचनं ।
ब्रह्मविष्ण तथा शक्रं शब्दरूपां सरस्वती १ स्वरसंख्यागणाः सर्वे भनिलः सूर्यचंद्रमाः। पृथिव्याः पंचतत्वान्प्रस्वरान् महिषमर्दिनी ।
पाषाणानि:सृताः सर्वे हिरण्यादिर्यथाक्रम तथा हि सर्वशास्त्राणां सारभूतं मयोद्धृतं ७ दृष्ट्वा चक्राण्यनेकानि कोटिमंदशतानि च ।
तेन दृष्टेन मार्गेण चंद्रोन्मीलनमुच्यते ८ etc. fol. 24 इति महार्णवविनिर्गते चंद्रोन्मीलने मूलतंत्रार्थसंबंधे प्रथम प्रकरणं
समातं १॥ fol. 2a इति चंद्रोन्मीलने नामाक्षरोदाहरणे द्वितीय पटल ॥९॥

Page #227

216:
Vedangas.
Endi - fol. 350
भनेकशास्त्रतत्वशं सुशांतं शुभलक्षणं । अल्पलोभक्षमावतमक्रोधं वृषसेविनं ॥३॥ ग्रहस्थोपि यतिर्वापि स शिष्यो नात्र संशयः । भ्रमते च समुद्रांतं गुरुणा प्रेषितो यदि। सर्वागभोगता याति गुरुणा च निषेषणेः । सेवितं दीर्घकालं च । तस्य विद्या प्रदीयते ॥५॥ तस्य शिष्यस्य दातव्यं यत्नं येन नियोजयेत् । लक्षपादं महाज्ञानं स्वयं जिनेंद्रभाषितं ॥६॥ तस्य मध्ये मयोधृत्य शास्त्रे चंद्रोन्मीलनं ॥ रुद्रेण भाषिता पूर्व ब्रह्मणा मधुसूदने ॥७॥ तश्च दृष्टं मया ज्ञानं भाषितं त्वमनेकशः ॥ ८५६ ॥ इति चंद्रोन्मीलने महाशास्त्रार्णवद्विनिर्गते समस्तं परिपूर्ण ग्रंथं जातं ।।
उौं रेषा विधेया दशपुनरधिका वन्हिभिः पंचतिर्यक् वर्णानस्मिंस्तू दद्यादनुपरिविधिनाकारमुख्यश्च मात्रा। कादीण्यांतांश्च पश्चादक...मवक - चक्रमेत्तत्ततस्यघद्वथंङ्गानां मनीषीज गति च भवति प्राणिनामप्रकाशी॥ युग्मनृपंचवसवः पंचाष्टौ द्वित्रयः क्रमात् चतुरेकनगाः षट च सप्त षट् चतुरिंदवः । अष्टादशगुणं राश्यं प्रश्नवर्णाकसंभवं । वसुवेदैईरेद्भागं शेषात्कोष्टं विनिर्दिशेत् ॥
दृष्टे च कोष्टवणे तस्मादालिंगिते चतुर्दशम अष्टादशमो वर्णो ज्ञेया प्रभेभिभूमाख्ये। द्वाविंशो दगधे स्यादेवं नामाक्षराणीति । चक्रमिदं विज्ञाय त्रैलोक्यं जनसंपत्तिः ॥
चंद्रोन्मीलननामायं ग्रंथो गोवर्धनेन हि
यथाप्रतिस्वान्यहेतोलिखितोः सुरक्ष्यतां ॥
सं. १६९४ पौष्यां भर्गलापुरे साहयहाराज्येऽशोधि । भवानीप्रीत्यै ॥ References - See No. 895 / 1886-92.

Page #228

217
Jyotiga
392
चन्द्रोन्मीलनदीपिका
Candronmilanadspikā No. 431
1884-86 Size. — 84 in. by 44 in. Extent - 80 leaves; 9 lines to a page ; 28 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanagari characters; old in
appearance%3; handwriting bold, clear and uniform; folios numbered in both margins ; yellow pigment used for corre. ctions ; edges of some folios slightly worn out; foll. 45 and 79 missing; incomplete. ____Foll. 1-77 contain commentary on चन्द्रोन्मीलन. (Patalas 1-33). Then follows the Text from 37th Prakarapa; in.
complete. Age - Samvat 1831 Author - Śivadatta Subject -- Jyotisa. Begins --fol. 10
॥ॐ श्रीगणेशाय नमः ॥
इदानीमुत्तराधरसंज्ञां वक्ष्ये ॥ प्रथमेति ॥ प्रथमतृतीयवर्णाक्षरा उत्तराक्षस र योगन ॥ ते के॥भ-ए-क-च-ट-त-प-य-श-इ-मो-ग-ज-उ
•छ - सत्रि९ ते परस्परसंयुक्ता यत्र दृश्यते त एवं उत्तराक्षराः । etc. i.. fol. 77b इति श्रीचंद्रोन्मीलनदीपिकायां शिवदत्तविरचितायां भूमिभागादिलक्षणं J नाम त्रयःत्रिंशतिपटल: समाप्त: ३३ शुभमस्तु ॥ शमं भूयात् ॥ संवत् १८३१ - श्रावणकृष्ण१३ त्रयोदश्यां भृगुदिने लिखतमीश्वरनाथेन शर्मणा ॥
यादृशं पुस्तकं दृष्ट्वा तादृशं लिषेते मया ॥
यदि द्धमदं वा मम दोषो न दीयते ॥१॥ Ends - fol. 824
सर्वाशभोग्यतां याति गुरुणा च निषेवने सेविते दीर्घकालं च तस्य विद्या प्रदीयते ॥ तस्य शिष्यस्य दातव्यं एकांते च वियोजयेत् ॥ . लक्षपाद महाज्ञानं स्वयं जीवेंद्रभाषितं तस्य मध्ये मयोवृत्य सहस्रं चंद्रोन्मीलनं ।।
1.28

Page #229

218
Vodangas
रुद्रेण भाषितपूर्व ब्रह्मणा मधुसूदन । तमुदिष्टं महाज्ञानं भाषितं तत्वनेकशः॥ द्वात्रिंशद्गुणिता रेखा षदत्रिंशच पुनस्तथा ।। मष्टमस्तु कूष्मांड बीजमादिशेत् ।। दारिमस्य तु पक्कस्य रेखास्या त्रिगुणं गुणेत् ॥
दालिंब सुपक्कधी आहारवी आजानश्रृंग हि पीछे वहतुं विगोटाक्षालिवहिटुट इति विसगोटा इति ॥ ___ इति श्रीचंद्रोन्मीलने महाशास्त्रोणवविनिर्गते षष्टचत्वारिंशतमं प्रकणे समाप्तम् ॥ शुभमस्तु शुभं भूयात् ।। संवत् १८३१ ॥ भाषाढशुक्लत्रयोदश्यां
गुरुदिने लिषतम ईश्वरनाथेन शर्मणः ॥ References - Mss. -Aufrecht does not record this. commentary
in his Catalogus Catalogorum. . .
चन्द्रोन्मीलनदीपिका
Cancronmilanadipikā
810 ..... No. 432
. 1884-87... Size - 57 in. by 84 in. Extent - 40 leaves; 24 lines to a page ; 18 letters to a line. Description -Thick country paper; Devanagari characters%3; slightly
old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders on all sides ruled in two double red lines; red pigment used for marking the portion; edges worn out and moth-eaten; the Ms. is written in book-form and tied with string; the Ms. contains the text (Patalas 1 and 2) and then
the commentary on Patala 3 onwards; hence incomplete. Age-Samvat 1814. Author - Not mentioned. Subject - Jyotişa commentary on the Candronmllana. Begins -- fol. 1a
॥ श्रीगणेशाय नमः । श्रीमते रामानुजाय नमः॥ ॥ अथ चंद्रोन्मीलन लिख्यते ॥

Page #230

Jyotiça
210
हेरंवं च नमस्कृत्य विश्वरूपं त्रिलोचनं ॥ ब्रह्माविष्णुं तथा शक्रं शब्दरूपं सरस्वती ॥१॥ स्वरसंख्यागुणाः सर्वे मनिलः सूर्यचंद्रमाः॥ पृथिम्या पंचतत्वानामसुराम्महिषमर्द्धिनी ॥२॥ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... इष्टा चक्राण्यनेकानि कोटिभेदशतानि च।।
तेन दृष्टेन मार्गेण रचितं चंद्रोन्मीलनं ॥८॥ etc. fol. 2a इति चंद्रोन्मीलने २ महाशास्त्रार्णवे विनिर्गते
मूलसूत्रार्थसंबंधे प्रथमप्रकर्ण समारं ॥ fol. 20 इति चन्द्रोन्मीलने महाशास्त्रार्णवे विनिर्गते
नामाक्षरोदाहरणं द्वितीयपटलः ।।२॥ Tol. b ॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ मय चंद्रोम्मीलनटीका लिष्यते ॥
इदानी उत्तरासंज्ञा वक्ष्ये प्रथमेति प्रथमवर्गे तृतीयवर्गाक्षरयोगेति ते के भक च ट त प य श प्रथमवर्गा: etc.
fol. 8a इति श्रीदीपिकायां सुरातयततृतीयपटलः॥ Ends-fol. 40a
तदनंतरदग्धवेला घटी ३ एवंप्रकाररात्रिमपि वोधन्यं नामाक्षरसंख्या जावेलासंगुण्यं त्रिभि ३ भक्ते शतिचिंतादि ज्ञेया जिनघ मापन जाह जैते वेलागुणीजे पछै तिनथकी भाग दीजै धातमूलं जीवादिज्ञनं ज्ञातव्यं ॥
इति श्रीचंद्रोन्मीलितदीपिकायां उदाहरण संपूर्ण । लिषितमिदं पुरोहितऋपारामेण यथा प्रति जयनगरमध्ये ॥ मिती भासाढदि ५ संवत् १८१४ ॥ शुभं मस्तु ।
चन्द्रोन्मीलनटीका
Candronmilanaţika
897 No. 433
1886-92 Size. -84 in. by 61 in. Extent- 36 leaves ; 12 lines to a page; 25-30 letters to a line. Description-Thick country paper, Devanagari characters%3; not very
old in appearance; handwriting clear and legible but not

Page #231

2220
Vedangas
uniform; borders ruled In triple red lines and edges in single; red ink used for marking the portion and topical
headings; incomplete Age -Not very old Author – Not mentioned Subject - A commentary on the Candronmllana Begins-fol. 10
॥माँ ॥ श्रीपार्श्वनाथाय नमः ॥ श्रीसरस्वत्यै नमः॥ भय चंद्रोन्मीलनी ग्रंथ लिख्यते ।
शंकरजगदंबिकयोरंके पंकेन खेलंति । लंबदरमवलंबेयं । न वेद न तत्वतो वेदः ॥१॥
श्लो । प्रथमं च तृतीय च इत्यादि ॥१॥ टी० ॥ प्रथमवर्गा... रस्तृतीयवर्गाक्षरा उत्तराक्षरा ज्ञेयाः ते के ॥ एक
चटतययशाः इति प्रथमो वर्ग: etc. Ends - fol. 360
___ तत इति । प्रभे ककारादिवर्णाकानेकीकृत्य भालिंगिते पातनीयं गमिभूमिते द्वयं यातनीयदग्धे ययातनीयु भष्टभिर्भागै शेषे वर्गे ॥ तद्यथा ॥
चमत्कारचिन्तामणि
Camatkāracintāmaņi
- 28 No. 434
1869-70 Size - 103 in. by 4fbin Extent - 9 leaves; 7 lines to a page; 40 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgarl characters; old in appear.
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in triple red lines and edges in single; red pigment used for
topical headings; complete. Age-appears to be old. Author - Narayana. Subject -Jyotisa, Astrology.

Page #232

jyotiça
Baglas -- fol. 10
... ॥ॐ॥ॐ ह्रीं नमः॥ .. न चेत् खेचराः स्थापिते किं च चके।
न ते स्पष्टगाः स्थापित किं ग्रहंदैः। मभावादितः स्पष्टता कोन हेतुः । फलैरेव सर्वं ब्रुवे तानि तस्मात् । १।। तनुस्थो रविस्तुंगयष्टं विधत्ते । मनस्संतपेहारदायादिवर्गाद । तनु पिड्यते वातपित्तेन नित्यं ।।
सदा पर्यटन् हानवृद्धि प्रयाति । २ । etc. fol. 2a इति रविद्वादशभवनफलं । fol. 3a इति चंद्रहादसभवनफलं ॥ २ ॥
Ends - fol. 90
न चाधीतवान्सर्वतश्शब्दशास्त्रं । न चालंकृतौ छंदसि न प्रवीणः । गुरोरेव कारुण्यतो मे कृतोयं । क्षमध्वं बुधा ग्रंथवैषम्यशेषात् । १ । कृतस्यापि किं कर्मभूयो विशिष्ट । कवित्वं कुतो लौकिकायातयोगात् । प्रपंचो नवो नात्र किं बुद्धिचित्रं । भुजंगप्रयातै कृतो मे निबंधः । २ । इति चमत्कारचिंतामणि संपूर्ण ॥ षोडेपा एजे निषत्ता चउदस माद्विम अमावस्य संजुत्ता रविसनिमंगलवारे हि ते जाणे वा अन्नजारे १ सवत् माहेथी एकहीनकर एकसो भरतीस सेकमांकसाकातणा जाणो विस्वावीय १ एणेसाकानो मांनजाणवो ॥
Roferences - Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :
i, 183a; ii, 374, 1990; iii, 35b. B-Descriptive Catalogues :- R. Mitra,
Notices No. 2666... .

Page #233

222
Vodăngas चमत्कारचिन्तामणि
Camatkāracintāmani
310 No. 435
1882-83 Size - 91 in. by 5f in. Extent - 9 leaves; 13-14 lines to a page ; 25 letters to a line.
Description -Country paper: Devanagari characters'; not very old
in appearance; handwriting clear legible and uniform; borders ruled in double red lines and edges in single ; red pigment used for vorse numbers and topical heading; white chalk used for corrections; occasional notes in the margins and abovo the text; complete.
Age - Samvat 1841
Author - Narayapa.
Subject - Jyotisa.
Begins — fol. 16
॥ श्रीगुरुभ्यो नमः॥ ॥न चेत्खेचरा स्थापिताः etc. as in No. 28/1869-70.
-
Ends-fol. 10a
शखी रिप्फगो वर्णनेत्रे च पीडा ॥ स्वयं राजजल्पो व्ययं सत् करोति ॥ रिपुनाशनं मातुलेनैव शर्मा ।।
रुजः पीव्यते बस्तिगुह्ये सदै ॥ १२॥ - इति केतुफलं ॥
इति श्रीचमत्कारचिन्तामणिग्रंथः संपूर्ण ॥ श्रीरस्तु ॥ कल्याणमस्तु ।। शुभं भवतु ॥ लषितं गदवेगोकलजीसुत हरदेवजी चिरंजीवि ॥ याह...... दोषो न दीयते ॥१॥संवत् १८४१ मा वरषे श्रावण वीद बुधे उदीय दवेकचरा वांचनार्थम् ॥ पठनाथम् ॥ लेखकपाठकयोः ॥ शमं भूयात् ॥
References-See No. 28/1869-70.

Page #234

Age
-
चमत्कारचिन्तामणि
No. 436
Size - 93 in. by 48 in.
Extent – 11 leaves; 9 lines to a page ; 30 letters to a line.
Description – Country paper; Devanāgari characters; old in appearance; handwriting bold, clear, legible and uniform; borders of the first three folios ruled; red pigment used for verse numbers and topical headings; yellow pigment used for corrections; edges slightly worn out; occasional marginal. additions; complete.
Samvat 1838.
Nārāyaṇa.
Author
Subject - Jyotisa.
Begins fol. 10
Jyotiga
-
Ends
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ ऋणकिंकीणीजालकोला इलाढयं ॥ लसत्पीतवासो वसानं वलंतं ॥ यशोदांगणे योगिनामप्यगम्यं ॥ भजेहं मुकुंदं घनश्यामवर्णं ॥ २ ॥
•लस पीतपट्टांबरं कृष्णचंद्र ॥ मुदा राधयालिंगितं विद्युतेव ॥ घनं संप्रणम्यात्र नारायणाख्य - चमत्कार चिंतामणि संप्रवक्ष्ये ॥ १ ॥ etc.
इति रविफलं ॥
fol. 26 fol. 40 इति चंद्रफलं ॥
203
Camatkāra cintāmaṇi
523
1899-1915t
दधी पुरे खेटहारात्पुराणां गणाच्छीहरस्थापितस्थानपालः द्विजोचीकर: सुंदरं लब्धजन्म नृपान्मध्यनामेति चिंतामणीयेः ३
fol. 11b
न चाधीतन् सर्वतः शब्दशास्त्र etc. up to कृतो मे प्रबंधः २ as in
No. 28/1869-70 followed by

Page #235

Vedangas
इति श्रीचिमत्कारचिंतामणि संपूर्ण ॥ संवत् १८३८ वर्षे भाषामा
तिथौ ११ रविवासरे ॥ शुभं ।। शुभ ॥ शुभं ॥ References-See No. 28/1869-70.
चमत्कारचिन्तागणि
Camatkāracintāmaņi with टीका
with Commentary
898 No. 437
1886-92 Size - 81 in. by 47 in. Extent - 30 leaves ; 9 lines to a page ; 30 letters to a line Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines; red pigment used for marking the portion; yellow pigment and white chalk used for corrections i edges of folios worn out; both the text and the commentary
complete. Age- Samvat 1793 : Saka 1658.. Author-of the Text-Narayana.
" " Comm. -Dharmesvara. Subject - A treatise on the influence of planets and its comentary, Begins (text)-fol. 10
लसत्पीतपट्टांबरं कृष्णचंद्रं मुदाराधयालिंगितं विद्युतेव धनं संप्रणम्यात्र नारायणाख्यश्चमत्कारचिंतामणिं संप्रवक्ष्ये १ followed by the comm. & then कणकिकिणीजालकोलाहलाढयं लसत्पीतवासोवसानं चलंत यशोदांगने योगिनामप्यगम्यं भजेहं मुकुंदं घनश्यामवर्ण २ etc..
Tete fol. 66 इति चमत्कारचिंतामणौ रवेस्तन्वादि द्वादशभावफलानि Begins (comm)- fol. 1b
॥श्रीगणेशाय नमः गणेश शिवं भास्कर रामचंद्रं भवनीं प्रणम्याथ टीका सुरम्या चमत्कारचिंतामणेदेववेदिप्रमोदाय धर्मेश्वरः संप्रवीति १

Page #236

Jyotipa
225
अथ लभभावकुंडलिकायां जातकोक्तभावफलज्ञानाय चमत्कारचिंतामणि विवक्षुर्नारायणाचार्यः प्रारीप्सितनिर्विघ्नपरिसमाप्त्यर्थ श्रीकृष्णप्रणामरूपमंगल
'माचरन् शिष्यशिक्षायै निबध्नाति etc. Ends (text)-fol. 290 . ..... शिखी रिष्फगोवस्तिगुह्यांग्रिनेत्रे
रुजापीडनं मातुलाव शर्म॥ सदा राजतुल्यं न नरं सद्व्ययं त
द्विपूणां विनाशं सदैवं करोति ॥१२॥ Ends (comm.)-fol. 300
अथ ग्रंथस्तुतिपूर्विकां स्वप्रौढिमाह ॥ चमत्कारचिंतामणौ यत् वगानां फलं कीर्तितं चाशु नारायणेन ॥ पठेयो द्विजः स्तस्य राज्ञां सभायां - -
समक्ष प्रवक्तुं न चान्ये समर्थाः ।। १॥ चमत्कारचिंतामणौ ग्रंथे विप्रनारायणेम जन्मकुंडलिकायां जन्मकालभावज यस्फलं कीर्तितं कथितं ॥ ___ यो द्विजः पठेदाज्ञा सभायां तस्य समक्षं तनिकटे प्रवक्तुमन्ये नैव समर्थाः भवंतीति शेषः॥
चमत्कारचिंतामणेश्वारुटीकां चकारान्वयार्थप्रबोधप्रदीप ॥
सुदैवज्ञधर्मेश्वरो मालवीयः प्रमोदाय भूदेवविद्वज्जनानां ॥ इति श्रीचमत्कारचिंतामणौ अन्वयार्थदीपिकायां ग्रहभावफलाध्यायः संवत् १७९३ शाके १५५८ पौष शुक्ल ३ शुक्रवारे ॥ लिषत महात्मा गोवर्द्धनसवाई
जैपूरमध्ये ॥ छ ॥ छ । References - Mss.-A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :
1, 183a; ii, 37a, 199a; il, 390. B- Descriptive Catalogues :- R. Mitra Notices
No. 2666%3 I.O. Cat. No. 6403 (Text only).
चमत्कारचिन्तामणि
with टीका No. 438 Size - 81 in. by 4} in.
-29
Camatkāracintāmaņi with Commentary
860 1891-95
20
-
y
.
..

Page #237

226
Vedangas
Extent - 15 leaves; 8 lines to a page; 28 letters to a line. Description - Country paper; Deyanāgarl characters; old in appear.
ance; handwriting bold, clear and uniform; edges worn out; red pigment used for marking verse numbers and topical headings; the Ms. contains both text & commentary ;
complete. Age- Saka 1694. Author-of the Text-Narayapa.
, of the Comm. - Dharmelivara. Subject -Jyotisa.
Beglas -- fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ गणेश शिवं भास्कर रामचंद्र भवानी प्रणम्याथ टीका सुरम्या। चिमत्कारचिंतामणेदेववेदि प्रमोदाय धर्मेश्वरः संबवीमि ॥१॥ कणकिंकिणीजालकोलाहलाढयं लसत्पीतवासो क्सान चलंत यशोदा ... ने योगिनामप्यगम्यं भजेहं मुकुंदं घनश्यामवर्ण ॥२॥ चतुर्लक्ष्यज्योतिर्महाबोधमुच्चैः प्रमश्यैव विद्वजनानंदहेतोः॥ परं युक्तिरम्य तु संक्षिप्तशब्द
भुजंगप्रयातैः प्रबंध करोमि । ३॥ etc.' fol. 36 इति चमत्कारचिंतामणौ रवेस्तन्वादिद्वादशभावफलानि ॥ Ends-fol. 150
सुभाग्यः सुविद्याधिको दर्शनीया सुगानः सुतेजाः सुवरोपि तस्य । दरे पोज्यते संततिर्दुभंगा च शिखीप्रभयः सर्वलाभं करोति॥११॥ शिखी रिष्फगो वस्तिगुह्यांघ्रिनेत्रे रुजापीडनं मातुलान्नैव शर्म ॥ सदा राजतुल्यं नरं सद्ययंता ... पूर्णा विनाशं सदैवं करोति ॥ १२॥

Page #238

Jyotisa
इति केतुद्वादशभावफलानि ॥ अथ प्रथस्तुतिपूर्विका स्वप्नौढिमाह॥
चमत्कारचिंतामणौ पत्खगानां फर्क कीर्तितं चाश नारायणेन ॥ पठेयो द्विजः तस्य राज्ञां सभायां
समक्ष प्रवक्तुं न चान्ये समर्थाः॥१॥ चमत्कारचिंतामणौ ग्रंथे विप्रनारायणेन जन्मकुंडलिकायां जन्मकालभावज पत्फलं कीर्तितं कथितं ॥
पो हिजः पठेद्राशं सभायां तस्य समक्षं तन्निकटे प्रवक्तुमन्ये नैव समर्थाः भवंतीति शेषः।
चमत्कारचिंतामणेबाल्टीका चकारान्वयार्थप्रबोधप्रदीपं ॥ सुदैवज्ञधर्मेश्वरो मालवीयः
प्रमोदाय भूदेवविद्वजनानां ॥ इति श्रीचमत्कारचिंतामणौ अन्वयार्थदीपिकायां प्रहभावफलाध्यापः।
... ... २९ वर्षे शाके १६९४ प्रवर्तमाने भाषाढमासे उभे शुक्क...... रबि- वासरे संपूर्ण ॥ Reference - Soo No. 898/1886-92.
चमत्कारचिन्तामणि
Camatkāracintāmaņi with टीका
with Commentary
414 No. 439
1895-98 Size - 12 in. by 58 In. Extent - 25 leaves ; 10 lines to a page; 40 letters to a line. Description - Country paper ; Devanāgarl characters; not very old
in appearance; handwriting clear, legible and uniform; red pigment used for marking verse numbers and colophons; yellow pigment used for corrections; edges of some folios slightly worn out; white chalk also used for corrections ;
both the Text and the Commentary complete. A -Samvat 189638 Saka 1761.

Page #239

228
Author - of the Text- Nārāyapa.
Comm. -
99
09
Subject – Jyotisa.
-
Begins (Text) - fol. 16
Begins ( Comm. ) - fol. 10.
Ends (Text)
Vedangas
- Dharmesvara.
अथ लग्न भाव कुंडलिकायां जातकोक्तभावफलज्ञानाय चमत्कारचितामणि विवेक्षुर्नारायणाचार्यः प्रारीप्सितनिर्विघ्नपरिसमाप्त्यर्थ श्रीकृष्णप्रणामरूपं मंगलमाचरन् शिष्यशिक्षायै निबध्नाति etc.
-
Ends (Comm.) 62-22-1
References -
लसस्पीतपट्टांबरं कृष्णचंद्र मुदा राधयालिंगितं विद्युतेव धनं संप्रणम्यात्र नारायणाख्य श्रमस्कारचितामणि संप्रवक्ष्ये १ गणेशं शिवं भास्करं रामचंद्र भवानीं प्रणम्याथ टीकां सुरम्यां चमत्कार चिंतामण दैववेदिप्रमोदाय धर्मेश्वराः संब्रवीति २
fol. 25a
चमत्कार चिंतामणौ यत्खगानां फलं कीर्त्तितं चाशु नारायणेन ॥ पठेद्यो द्विजः स्तस्य राज्ञां सभायां समक्ष प्रवक्तुं न चान्ये समर्थाः ॥ १ ॥
1 .fol. 25b
चमत्कार चिन्तामणेश्वारटीकां चकारान्वयार्थप्रबोधप्रदीपां ॥ सुदैवज्ञधर्मेश्वरो मालवीय प्रमोदाय भूदेवविद्वज्जनानां ॥
इति श्रीचमत्कारचिन्तामणौ अन्वयार्थदीपिकायां ग्रहभावफलाध्यायः । Aves 40 संवत् १८९६ शाके १७६१ स्स्रावणकृष्ण १३ बुधे वाशरे लिखितं ब्राह्मणलीड
बमणं राम ॥ शुभ
• See No. 898 / 1886-92.

Page #240

Jyodiga
.
चमत्कारचिन्तामणिटीका Camatkāracintāmaņiţikā
522 No.440
1899-1915 Size-831n. by 4 in. Extent-11 leaves%3 9 lines to a page%3; 30 letters to aline. . Description - Country paper; Devanā gari characters; old in appear.
ance; handwriting clear, legible and uniform ; borders ruled in double black lines and edges in single; edges worn out leaves slightly brittle ; some folios torn; the Ms..contains
the ग्रहभावफलाध्याय. Age - Appears to be old. Author-Dharmesvara. Subject -Jyotisa. Begins fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ गणेशं शिवं भास्कर रामचंद्र भवानी प्रणम्याथ टीका सुरम्यां । चमत्कारचिन्तामणेदेववेदि
प्रमोदाय धर्मेश्वर संप्रवीमि ॥2॥ etc. Ends-fol.11a
पितुर्नो सुखं कर्मगेयस्य केतुः यदा दुर्भग कष्टभाजं करोति ॥ तदा वाहने पीडितं जातुमेषे वृषजालिकन्या सुचेच्छत्रुनाशं ॥ १०॥ सुभाग्यः सुविद्याधिको दर्शनीयः सुगात्रः सुतेजाः सुवलोपि तस्य ॥ दरे पीड्यते संतती दुर्भगां च शिखी लाभगः सर्वलाभं करोति ॥ ११॥ शिखो रिष्फगो वस्तिगुह्यांनीमेने रुजापीडनं मातुला नैव शर्म ॥ सदा राजतुल्यं नरं सद्व्ययं
तद्विपूर्णा विनाशं सदैवं करोति ॥ १२॥ इति केतुः॥

Page #241

230
इति श्रीचमत्कार चिन्तामणौ अन्वयार्थदीपकायां ग्रहभावफलाध्यायः ॥
छ ॥ ॥ श्रीरस्तु आनंदमस्तु ॥ छ ॥
Vedängas
चमत्कारचिन्तामणौ यत्खगानां फलं कीर्त्तितं वाशु पठेद्यो द्विजः स्तस्य राज्ञां सभाया समक्ष प्रवक्तुं न चान्ये समर्थाः ॥ १ ॥
अथ षडवर्गस्य प्रयोजनमाह ॥
लग्ने देहाचा होरायामर्थ ... दो विपदः
द्रेः काणे कर्मफलं सप्तांशे बंधुसंज्ञाश्च १
References - See No. 898 / 1886-92.
99
जात ... फलं नवांशे द्वादशांशे विचितयेत् पत्नी त्रिशांशे नि... यवनाचायेंः सदा चोक्तं १ एवं सर्व षड्वर्गफलं विचार्य
चमत्कारचिन्तामणि with टीका
99
No. 441
Size-9 in. by 4 in.
Extent - 17 leaves ; 5 lines to a page ; 32 letters to a line. ( Text ). 40-42 (Comm.)
10
—
Subject – Jyotişa.
"
******
"
Camatkāracintāmaṇi with Commentary
822 1887-91
Description Country paper; Devanāgari characters; old in appearance; handwriting of the text bold, of the commentary, small, clear and legible; borders ruled in triple red lines and edges in single; red pigment used for marking; folios numbered in both margins; yellow pigment used for corrections; the commentary is in Gujarati; the Ms. contains only.
Age - Samvat 1840 : Saka 1705.
Author — of the Text — • Nārāyapa. Comm. — Rajarsibhatta.
99
20

Page #242

Jyotiga
231
Degins (Text.)-fol. 10
मचेत् खेचराः स्थापिताः किचिचके। म ते स्पष्टगाः स्थापितः किं ग्रहैः॥
भभावादितः स्पष्टता कोत्र हेतुः।
। फलैरेव सर्व भुवे तानि तस्मात् । । etc. Begins ( Comm.) – fol. 10
॥ श्रीवामेयजिनं नत्वा । गुरुं च ज्ञानदायकं । भावाध्यायस्य सूत्रार्थो लिख्यते लोकभाषया १ etc.
एतले श्रीवीतरागदेवभणी नमस्कारभावो चक्र मै जन्मकुडिली में स्थापिता कहतास्याप्याथकाः etc. fol. 3a इति सूर्यफल
fol. 5a इति चंद्रफल Ends (Text)- fol. 170
कृतस्यापि किं कर्म भूयो विशिष्टं । कवित्वं कुतौ लौकिकायातयोगात् । प्रपंचो चरौ नाव किं बुद्धिचिंता। भुजंगप्रयातं कृतो मे प्रबंधः ॥ २॥ दधीच्चे पुरे खेटहारात्पुराणां । गणात श्रीहरस्थापितः स्थानपालः॥ द्विजोचीकरात् दुंदुरालब्धजन्मा ।
नृपाणामृषिना मचिन्तामचिन्तामणीयं । ३ । इति श्रीचमत्कारचिन्तामणौ भावाध्यायः संपूर्ण संवत् १८४० वर्षे पार
१७.५ प्रवत्तमाने मासोत्तममासे चैत्रमासे शुक्लपक्षे ५ तिथौ Bnds (Comm.)-fol. 17b
इति श्रीराजऋषिभट्टकृतो नवग्रहभावाध्यायकहता बारबभुवनारउ विचार
यथा प्रतिवृष्टा तथा मयापि लिखिता तस्या दोषो नः । सर्व ग्रंथसंख्या साद्धं षद सितानि ॥ श्रीरस्तु शुभमस्तु ।
संवत् १८४० वर्षे मिति चैत्र शुदि ५ तिथौ भादित्यवारे । वा श्रीवत्व धर्मजीगणिशिष्य पं । रुधनाथ तवशिष्य पं क्रिपाराम सहितेन इदं लिपीकृतं
श्रीरिणीराजनगरे चतुर्मास्यां कृता तदा लिखिता॥ References - Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum:
ii, 37a. There Aufrecht ascribes the text

Page #243

233
Vedāngas
to Rajarsibhatta, this is wrong. theraus thor of the text is Narayapa%3; iil, 390 (the present Ms.)
चमत्कारचिन्तामणि
Camatkāracintāmani with टीका
with Commentary:
434 No. 442
. .A/1881-82 Size -98In. by 4g in. Extent - 26 leaves; 9 lines to a page ; 28 letters to a line.. Description - Thick country paper; Devanāgari characters ; old in
appearance ; handwriting bold and uniform but sometimes not quito clear; borders ruled in double red lines ; odgod worn out and moth-eaten; the Ms. contains the Text and its meaning in Hindi; complete.
Age-Appears to be old. Author - of the Text - Narayana.
" , Comm. - Not mentioned.
Subject-Jyotisa.
Begins ( Text) - fol. 10
॥ॐ॥ श्रीगणेशाय नमः।
न चेत् खेचरा स्थापिताः etc. as in No. 28/1869-70.. Begins (Comm. )— fol. 10
मर्थः ॥ जोषे चरा ग्रहनाथाप्पानो चक्रकहतां कुडलीकिसह कामई भने जो ग्रह स्पष्ट न की धो तो धाप्पाकि सैकांमें भने भावसंधि विना स्पष्ट की
धानो की सैकामह हेतुकारणः । etc. Ends (Text) - fol. 26
सिषीकूषगोपदने नेत्रपीडा स्वयं राज्यतुलोदयं सत्करोति
रिपुर्नासनं मातुलनेव सर्मा .... . राजै पीड्यते वस्त्री गुह्य सदैव १२

Page #244

Jyotiga
233
Ends (Comm.) - fol. 26°
__ अर्थः ॥ बारमे केत होइ तौ काननेत्रपीडाः राजानो सम्मान होह वेरीको नास करे मामाने भलो गुह्यांने पीडा होइ । २ .
इति श्रीचमत्कारचिन्तामण समाप्ताः १ श्रीः ॥ श्री॥
1883-84
चाबूकयन्त्र with व्याख्या Cābūkayantra with Vyākhyā
189 No. 442 A Size -9 In. by 4 in. Extent - 2 leaves: 11 lines to a page; 40 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgarl characters; old in ap
pearance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines; red pigment used for marking the portion; edges slightly worn out; both the text and the
commentary complete. Age-Appears to be old.
Author of the Text-Ganesa.
, , Comm.-Jyotirvit Muntsvara . Subject -Jyotisa Begins (Text)-fol. 10
श्रीगणाधिपतये नमः॥ अथ चाबुकयंत्रं प्रतिज्ञानस्तरस्वरूपमाह। गणेशोदितं यंत्रमेतप्रतोदमनायासकालावबोधं प्रवधिम ... : निजेच्छावशादिष्टदैयः सुदंडोम
नतिस्थूलकः शिशिवृक्षादिजात ॥१॥ etc. Begins (Comm.)-fol. 1a
एतत् प्रसिद्धं प्रतोदं यंत्रं गणेशदैवज्ञैरस्मद्गुरुतरैः कल्पितं महं निरूपयामि एतन्निरूपणावश्यतामाह । अनया सकालावबोधमिति विनाश्रमं कालज्ञानहेतुक मित्यर्थः।
...30

Page #245

234
Ends (Text) - fol. 20
Ends (Comm.) - fol. 26
चाबूकयन्त्र
No. 443
―
तस्मात्कारणात् सूर्योदये शंकोरभावादग्ज्यायाः परमत्वात्खमध्ये शंकोः प्रत्मत्वादग्ज्याया अभावाच दुग्म्यात्मकशंकु । शंकुरूपादग्ज्या पर्यवसिता । ताभ्यामुक्तरीतिवैपरीत्येनोक्तरीत्यैव या छाया ताम्यंगुलान्फन्नतघटीनां छायारमकानि ॥ छ ॥
Vedangas
इंडो भूमिस्तत्र सूर्योदये स्या - नाभावोभानंतरूपाखमध्ये तस्माद्दज्यारूपशंकोर्नृरूपदग्ज्यातोभायां गुलान्या कृरीत्येति । etc.
॥ इति श्रीसिद्धांत सार्वभौमे ज्योतिर्वितमुनिश्वरविरचिते चातुकयंत्र
समाप्तः ॥
-
Size
• 93 In. by 3th In.
Extent foll. 12a to 13a; 12 lines to a page; 30-32 letters to a line. Description - See No. 43 (1) / 1898-99.
Age - - Samvat 1812 : Saka 1677.
Author - Gagesa.
Subject – Jyotisa.
-
Begins fol. 120
Ends - fol. 130
.1
अथ चाकमंत्रं ॥
विष्ण्वर्क मुख्य त्रिदिवेशमूर्तेः स्मृत्वा गुरोः सच्चरणारविंदं ॥
प्रमोद
गणकातुष्टयै
वक्ष्ये चमत्कारकरं नृपाणां ॥ १ ॥ etc.
Cabūkayantra
43 (ii)
1898-99
नंदिग्रामनिवासभूद्विजवरो देवशचूडामणिर्मानाशास्त्रकलाकलापचतुरः श्रीकेशवस्तत्सुतः ॥
"Y
पन

Page #246

jyotiga तत्पादांबुजसेवनाप्सनिगमज्ञानो गणेशः कृती चक्रे यंत्रमिदं चमत्कृतिकरं भूपादिकानां स्फुटम् ॥१५॥ इति चाबुकयंत्रम् ॥ शुभं भवतु ॥ छ ॥ श्री॥
संवत् १८१२ शके १६७७ प्रवतमामे द्वितीयज्येष्ठमासे बुधेऽयं प्रथो लिखितः।
This is the only Ms. recorded by Aufrecht.
पक्षे ९
415
चूडामणिसार
Cūdāmaņisāra No. 444
. .. 1895-98 Size - 84 in. by 47 in. Extent — 38 leaves ; 10 lines to a page ; 25–30 letters to a line. Doscription - Country paper; Devanāgarl characters; old in appear.
, ance%3; handwriting clear and legible but somewhat careless%3B . edges worn out; fol.1 missing; incomplete.
The Ms deals with the following topics —
1 शुभाशुभनिरूपण १ नामबन्ध 2 हंसचार
10 सुखदुःखप्रकरण 3 स्वरोदय
11 जीवनमरण : 4 निमित्तकथन
12 जयपराजय 5 पक्षाष्टकनिरूपण
13 शुभाशुभ 6 उत्तराधर
14 लूकाप्रकरण 7 धातुयोनि
15 मूछिप्रकरण 8 जीवचिन्ता Age:-Appears to be old. Author - Laksmana Bhatta (cf. Ulwar Mss. Cat. Extract No. 475) Subject - Jyotişa ; Divination. Begins abruptly - fol. 2a
... ... यानमिश्रति देवतालयमंदिरं १२ छन्नभंग नरेद्राणां भूनार्ग कोटभंजनं परोक्षे मंत्रभूतानां हरश्रवणमुत्तमं १३

Page #247

236
Vedangas मुदिताना लेखानामर्थख्यापनमुत्तम
वावस्थां नृपावस्थामहीनां भूतले तथा १५ etc. : fol. 3a इति चूडामणिसारे प्रभे शुभाशुभनिरूपणे नाम प्रथमोध्यायः alog, इति चूडामणिसारे हंसचारो नाम द्वितीयोध्यायः .....
rol. 4b चूडामणिसारे स्वरोदयो नाम तृतीयोध्यायः ३ Ends — fol. 39a
शकुनै सर्वकर्माणि कर्तव्यानि यथोत्तरैः
करिंभा शाता च उत्तरैः सिद्धिमाप्नुयात् .... अनरै क्षीयते सर्व तस्माद्वर्णधरं त्यजेत्
उत्तरैः कारयेन्मित्रं अधरैः शत्रुतां व्रजेत् ..... उत्तरैस्तु प्रकुर्वीत लाभार्थ रिणकादिषु ११ मधरैश्च भवेद्धानिः सेवाकाले विशेषतः १०
इति चूडामणिसारे धर्माधर्मप्रकर्ण नाम एकोनचत्वारिशोभ्यायः ३९
शुभं भूपात् संकरजी सहाह॥ Reforences ---Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum : i, 1896; ::. ::...:.. ii, 380,200a; iii,410 (the present Ms.)
B-Descriptive Catalogues :- See Ulwar Mss. ....: Catap. 176 where an extract has been given.
चूडारत्न-विवाहपटल
Cūdāratna-Vivāhapatala
435 No. 445
A/1881-85 Size - 8t in. by.31 in ... Extent - 26 leaves; 9-12 lines to a page ; 25-30 letters to a line.
Description - Modern paper with watermarks; Devanagarl characters;
not old in appearance; handwriting clear and legible but not quite uniform; borders ruled in double red lines; folios numbered iu both margins; country paper used for the last
four folios; complete. Age - Saka 1699. Author-Not mentioned. .... Subject - Jyotişa

Page #248

Jyotiga
Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ॥ अथ विवाहपटलं ॥ मरवा श्रीगणनाथं विलोक्य मुनिनिर्दिष्टानि शास्त्राणि ॥ सत्सारतरै पचैर्विवाहपटलं ल वैस्वैश्च ॥१॥ पूर्व तु गोत्रादिविशुद्धिमत्र विचार्य सामुद्रिका परिक्षां ॥
ततश्च तज्जन्मनि नितपूर्व भ्रमेलकदैवविदविलोक्यं ॥२॥ etc. fol. 20 इति श्रीचूडारने विवाहपटले परिक्षाध्यायः ॥
fol. 34 इति श्रीच्डारत्ने विवाहपटले लक्षणाध्यायः॥ Ends — fol. 262
श्रीवत्सांको देवः शश्वत्प्रीतिं तंन्या दंपत्योर्यस्योत्संगे लोकेलापांगीप ... भास्ते तन्वंगी। चंचच्चको पाणावहोरात्रोहंत्री गंगायादान्जकं पत्रं भालनाभौ ब्रह्माशेवः पत्न्यंके ॥ १९॥ मासा प्रोक्ते कुर्यात्प्राजापत्यं पौत्रभौ सावित्रे मैत्रेयम्यो धिष्णे चाहिर्बुध्न्ये वैश्वे शाशांके ॥ स्वातौ मले पौष्णे सस्थानस्थे चंद्रे सद्योगालने सौम्येईष्टे कन्यादानं जीवकेंद्रस्थे ॥२०॥ सापिंड्यगोत्रशुद्धिश्च शीलसामुद्रिकानि च ॥ जातकं तु भमेक्तं च वीक्ष्यं दादानतः पुरा ॥ २१ ॥ ४१० ॥
इति श्रीचूडारत्ने विवाहपटलं समाप्तं ।। श्रीशके १६९९ हेमलंबसंवत्सरे श्रावणशुक्ल प्रतिपदा भौमवासरे पूर्वा फाल्गुनी सह उत्तराफाल्गुनी सिद्धिसहसाध्ययोगे बवकरणे मीनलग्ने पुण्यग्रामे लिखितं समाप्तं ॥ श्रीवक्रतुंडाय नमः॥ माहादेवो जयति ॥ श्रीगुरुनृसिंहो विजयतेतराम् ॥ श्रीपरमानंद प्रसन
छादयनिर्णय
Chādayanirnaya
511 No. 446
1895-1902 Size - 10 in. by33 in. Extent - 11 leaves ; 6 lines to a page; 30-32 letters to a line. Description - Country paper; Devapāgari characters; old in a ap.
pearance%3D handwriting clear, ligible and uniform%3; bordere ruled in two double red lines; edges worn out and mothe caten.complcto. . . . . ... . . ... ......

Page #249

238
Age - Appears to be old.
Author — - Krşņadaivajña. Subject - — Jyotisa.
Begins fol. 10
Vedangas
॥ श्री ॥ गुरुचरणकमलेभ्यो नमः ॥ गुरोर्विष्णुनाम्नः पद भोजयुग्मं प्रणम्यांतरायांतधीवृद्धिकारि ॥ निशानाथघस्त्रेशयोः छादकस्य ग्रहे निर्णय वक्तुमीहां करोमि ॥ १ ॥
Ends - fol. 110
तत्र वक्रजितपूर्णशशांका
कापि बुद्धिविभवेन मृगाक्षी ॥
प्रेमभाव निजवश्यमभिज्ञं
कांतमाह वचनं निजकांतं ॥ २ ॥ etc.
राहुः कुभामंडलगः शशांक शशांकगः छादयती न बिंबं ॥
तमोमयो यत्प्रविकल्पनं त
स्वल्पग्रहे दूषितमेव तस्मात् ॥ ८६ ॥
रहतिज्यजतीति राहुरत्र शशिनस्तु ग्रहणे कुभैव राहुः
ग्रहणं ज्यजनं करोति चेंदोर्यत एवं ग्रहणे रवेस्तु चंद्रः ॥ ८७ ॥
दैवज्ञवर्यगण संततस्येव्यपार्श्व
बल्लाल संज्ञगणकात्मजकृष्ण एवं । संछादका खिल विचारनिरुक्तिभिस्तं संवादमेनमकरोद्रहणद्वयस्य ॥ ८८ ॥
इति श्रीसकलगणकसार्वभौमबल्लालगणकात्मजकृष्णदैवज्ञ विरचितः छादयन निर्णयः समाप्तः ॥
Jagadbhūṣaṇa
399
1899-1915
जगद्भूषण
No. 447
Size - 93 in by 4g in.
Extent – 4 leaves; 18 lines to a page; 50 letters to a line.

Page #250

Jyotiga
Description - Country paper; Davanāgari characters; old in ap
pearance; handwriting small but beautiful, clear and uniform borders ruled in double red lines and edges in single; red pigment used for verse numbers and colopbons; white chalk used for corrections; edges slightly worn out and moth eaten%3; folios numbered in both margins%3; completethe work
was composed in Saka 1560. Age – Appears to be old. Author - Haridatta. Subject - Jyotisa.
Begins - fol. 1a
॥ॐ॥ प्रणम्यादिदेवं विभुं नारसिंह
ग्रहान् भास्कराद्यान् गणेशं भवानी ग्रहादि तिथ्यादि पंचांगसिद्धयै
करोमि प्रबंधं जगद्भूषणाख्यं १ etc. fol. 1b इति श्रींगणकचक्रचूडामणिभट्टश्रीहरजीतनूजहरिदत्तभट्टविरचिते निखिल
राजमंडलमौलिमंडनप्रतापनिकरविध्वस्तरिपुमंडलविधाविनोदरसिकमहाराजाधिराजमहाराणश्रीजगसिंहनामांकिते जगद्भूषणे सूर्यचंद्रस्फुटीकरणाधिकारः
प्रथमः १ fol. 20 इति श्रीजगद्भूषणे भौमादिस्फुटीकरणाधिकार द्वितीयः २ Ends - fol. 40
शाकोनग ७ नोगजहच लब्धं पुनश्च शेष द्वितं कु १ युक्तं वृष्टिस्त्ववृष्टिः शलभस्तथाषु शुकस्वचक्रं परचक्रभीतिः २४ राशीशवर्षेशसमाति३ निता वाणेंट १५ भक्ताशर ५ यक च शेष प्राप्तिर्भवेत् लब्धमतस्त्रि ३ निघ्नं तिथ्यावशेष शर ५ युक् व्ययः स्यात् २५ श्रीमजगत्सिहनराधिपस्य प्रीत्यै जगदभषणसंज्ञकेमिन कारायिते श्रीसवलेन राज्ञो पूर्णो दिनादिस्फुटताधिकारः २६
इति श्रीगणकचूडामणिभट्टश्रीहरजीतनूजहरिदत्तभट्टविरचिते निखिलराजमंडलीमौलिमंडनप्रतापनिकरविध्वस्तरिपुमंडलविविधविद्याविनोदरसिकमहारा. जाधिराजमहाराजश्रीजगत्सिहनामांकिते जगभूषणे पंचांगस्फुटीकरणाधिकारः पंचमः ५
ग्रंथोसिन यद व्यलोकं स्याजगदभषणसंडिके सुधीभिः शोधनीयं तत्सुविचार्य पुनः पुनः

Page #251

Vedangas
पूर्णतकंशरभूमित १५६० शाके कार्तिके धवलपक्षसमेते पंचमीतिथियुते बुधवारे भूषण समकरोद्धरदत्तः २
इति संपूर्णीयं जगद्भूषणसंज्ञको ग्रंथः ॥ इति श्रीजगभूषण संपूर्णः । पंडितश्री २१ श्रीविमलविजयशिष्यग पं वीरविजयशिष्यग.4 ममीविजय
वाचनार्थे । References - M88. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum -
iii, 42b.
जगभूषण-पंचांग
Jagadbhūsaņa-Pañcāngaस्फुटीकरणाधिकार
sphuţikaraņādhikāra
823 No. 448
1887-91 Size - 94 in, by 41 in. Extent - 13 leaves. Description - Country paper, Devanagari characters with पृष्ठमात्रा
old In appearance%3; fol. 1 missing, incomplete. The Ms. contains the following Kostakas.
1 चक्रस्य प्रतिवर्ष शुद्धिकोष्टकाः॥ 2 चक्रस्य प्रतिवर्ष मध्यमकेंद्रकोष्टकाः ।। 3 तिथिकेंद्रफलानि ॥ 4 नक्षत्रघटीफलानि ॥ 5 योगघटीफलानि ॥
-Age-Appears to be old.
Author - Haradattabbaţta; wrote for one Jagatsimha probably of
Udaipur. The date of the work is Saka 1590 1.0. A. D. 1668.
cf. Ms. No.. 399 of 18 9-1915. Subject-Jyotisa, Almanack.
Begins - fol. 2a
॥अथ चक्रस्य प्रतिवर्षमब्दकोष्टकाः ॥ Then follow various koştakas,

Page #252

Jyotiga
Ends - fol. 146
शाको नग ७ नोगज ८ हृचलचं ॥ बाणेदु १५ भकाः शरयुक्च शेष प्राप्तिर्भवेल्लब्धमनखि ३ निम्नं । तिथ्योतशेषं शर ५ युक् व्ययः स्यात् ॥१०॥ श्रीमजगसिहधराधिपस्य प्रीत्यै जगद्भूषणसंज्ञकेमिन् । सुकारिते श्रीसबलेन राशा
पूर्णो दिनादिस्पुटनाधिकारः ॥ ११॥ इति श्रीगणकचकचूगमणिहरदत्तमहविरचिते जगद्भूषणे पंचांगस्फुटी करणाधिकारः॥१
जन्मदीपक
Janmadipaka (प्रहफलाध्याय)
(Grahaphaladhyaya)
68 No. 449
A/1882-83 Size -- 94 in. by 4f in. Extent -5 leaves; 13 lines to a page; 35-36 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanagari characters; old in
appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders
not ruled; the Ms. contains the ग्रहफलाध्याय. Age - Appears to be old. Author - Govinda. Subject -Jyotisa, Horoscopy. Begins – fol. 12
॥ॐ॥ अथ ज्योतिषजन्मदीपकाध्याय लियते । प्रणम्य लंबोदरपादपर्ण ततो भवानी दिननायकं च करोम्यहं षेचरजं फलं तत् शुभाशुभस्यापि निरूपणाय १ तनगतो घुमणि कुरुते ध्रुवं
विविधपित्तज युवतिविर्ष ....31

Page #253

242
Vedängas
नबनरुग् धुतमल्पशिरोरुहं सपवनोदरेमुन्मनसंकृशं १ etc.
fol. 10 इति रविफलं
fol. 20 इति चंद्रफलं
Bnds - fol. 5a
एकादशस्थे रविजे धनाढयो बहादुरप्रक्रियोपेत रक्ष शिय्याश्रितचित्तवृत्तिविपुत्रमित्री कृषिकर्म रक्तः ११
पतंगठनो व्ययगे कुमेत्रो बहुव्ययै स्यात् परिभूतदेह सदा विलज्जो विकलश्व पापी कुद्धर्म्मचारी द्विजदेवदुष्ट १२
- इति शनिफलं
श्रीमांडलीयाभिधविप्रवर्याकौसी त्रिपर्वि जगति प्रसिद्ध श्रीरामदाशात्मजवच्छराज श्रीवत्सराजां द्विनतो बभूव १
तदात्मजः स्तच्चरणाच्चवंता गोविंदमामा कविरस्तु सश्री
चिरं सुजीवी सुगमं ग्रहाणां फर्क कृतं येन परोप्रकृत्ये २
इति श्रीमत् गोविंदविरचिते जन्मदीपके महाफलाध्याय संपूर्णम्
Janmapatrikā
900 1886-92
जन्मपत्रिका
No. 450
Size-8 in. by 41 in.
Extent 33 leaves; 11 lines to a page; 28 letters to a line.
-
Description
Rough country paper; Devanagari characters; old in appearance; handwriting small but clear and legible; borders ruled in double black lines; edges worn out; there are some diagrams in the Ms; complete.

Page #254

Jyotiça Age — Appears to be old. Author - Visvanātha, son of Divakara. Subject -A treatise on horoscopy. Begins --- fol. 16
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ मथ जन्म(प)त्रिकानुक्रमो लिख्यते ॥ स्वस्ति श्रीविजयो मंगलाभ्युदयश्चास्तु ॥ अथास्य दीर्घायुसूचनार्थ आशीर्वादपथानि लिख्यतं ॥ सानंद नंदिहस्ताहतमुरजरवाहूतकौमारबहिभासाबासागरंध्रे विशति फणिपतौ भोगसंकोचभाजि ॥ गंडोडीनालिमालामुखरितककुभस्तांडवे शूलपाणे
जैनापयश्चिरं वो वदनविधुतयः पातु चीत्कारवत्यः ॥१॥ Bnds - fol 320
अंतर्दशा लेख्या ॥ फलं लेख्यं ॥ अंतर्दशामध्ये विवशा लेल्या फर लेख्यं । विदशामध्ये उपदशा लेख्या फलं लेख्यं ॥ माभ्यः सूक्ष्म फर्क क्षेत्र । तत्तन्मध्ये वर्षप्रवेशाः सकलाः लेख्याः॥
वंशो पातु सुविस्तृति विपुलतामायुश्च भूयादळ कीर्तिः सागरगो मिती ननु तनुस्तुष्टातिपुष्टास्तु ते॥ दद्यावर्षसुख जयं च सुमती दानावशिष्टं परं . पार चारमपारसल्फरभरा यच्छंतु सर्वे जनाः ॥ १॥
यावरचंद्रो रविविद्यावन्मेरुहिमाचलः ॥ .... .. तावदंशस्य वृद्धि स्थावस्यैषा जन्मपत्रिका ॥९॥ -: ___ .. बंशो विस्तरता यातु । वृद्धिं पातु महायशः ॥ ...... भायुर्विपुलता यातु यस्यैषा जन्मपत्रिका ॥ ..
. भन्याधिना शरीरेण मनसा च निराधिना ॥ पूरबर्थिनामाशास्त्वं जीव शरदां शतां ॥
इति श्रीसकलगणकचक्रसार्वभौमश्रीमदिवाकरसुतविश्वनाथदेवविरचितोष जन्मपत्रीलिखनक्रमोर्य समाप्तः ॥
भमें के शशिनस्तदादितफलं वैरं जयोभंगतालाभश्चेति तथार्थतः क्षयसुख नीलाभवस्त्रागमः
तद्वत्कामगते रवौ भयधनं सोमयं जयो प्रोच्यते ......: मोसे मतिलाभनि:फलसमं स्तं राहुपंथाच हि
-
-

Page #255

Vodangas
जययात्रा
Jayayātră,
901 No. 451
1886-92 Size - 111 in. by 41 in. Extent - 15 leaves; 9 lines to a page: 35-36 letters to a line. .. Description-Country paper; Devanagari characters with पृष्ठमात्रा
old in appearance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in two double red lines ; red lak used for verse
numbers and colophons%edges worn out: complete. Age - Fairly old. Author - Netrinanda. Subject -Asmall treatise on astrology. Begins - fol. 10 - ॥ॐ॥ सिदिः॥
नमो विघ्नवल्लीविद्वंसिने गजवदनाय ।।
श्रीसूर्याय नमः ॥ विशदयतिबोधचक्र ज्योतिश्चक्रायः प्रकाशयति । अपहरति तिमिरचक्रं स प्रहचक्राधिपो रविजयति ॥१॥ भय सकललोकनेत्रा नेत्रानंदेन भूभुजा विदुषा । स्तुत्यगुणानपि यात्रा जययात्राप्रकरणं क्रियते ॥२॥ जातुर्जन्मविलने विज्ञायायुस्तथा ग्रहाणाञ्च ॥
हात्वा दशादिकफलं वात्रासमयं विनिर्दिशेन्मतिमान् ॥३॥ etc. fol. 4a इति श्रीराजाधिराजनेत्रानंदविरचितायां दिनशुद्धिः ॥ प्रथमः ॥१॥ fol. 5a इति जययात्रायां द्वादशभावस्थितानां ग्रहाणां प्रभाऽशभचिवाध्यायो
द्वितीयः॥२ •Bade-lol. 140
त्यैव मकरो १० दयेश नियुते सुधादीधितो तृतीय ३ भवनस्थिते क्षितिसुते च षष्ट ६ स्थिते॥ बुधे च नवमे गुरौजयगते च जायेत यः स कार्तिकनिशाकरप्रतिकीर्तिहीपतिः २५ ॥ श्रीः॥ इति श्रीराजाधिराजनेत्रानंदनंदकृतायां जययात्रायां योगाभ्यायः ॥ भी॥ इति जययात्राप्रथज्योतिशास्त्र समाप्तम् ॥ श्रीः॥

Page #256

Jyotiga
345
This is the only Ms. recorded by Aufrecht.
जयविनोदग्रन्थसारिणी
Jayavinodagranthasārini
512 No. 452
1895-1:02 Size – 11% in by 5 in. Extent — 41 leaves; 15 lines to a page ; 32 letters to a line. Description - Modern country paper; Devanā garl characters; not
very old in appearance; the Ms. contains various koştakas;
completo. Age - Docs not appear to be very old. Author - Not mentioned. Subject - Jyotisa. Begins - fol. 1a
श्रीगणेशाय नमः तिथिशाकांका जयविनोदे तिथिपनशाकांका etc. The entire Ms. consist of different kinds of Kostakas.
जातक
Jātaka
186 No. 453
1902-1907 Size - 94 in. by 4} in. Extent -8 leaves; 10 lines to a page; 38 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters with (HTTS I
very old in appearance ; handwriting clear, legible and uni. form; borders not ruled; red pigment used for verse numbers
and colophons; edges worn out; complete. Age - Samvat 1733. Author - Not mentioned.
-Jyotişa. a treatise on astrology.

Page #257

246
Begins- fol. 18
Bnds - fol. 8a
3
fol. 20 इति रविभावफलं ॥ fol. 30 इति भौमभावफलं
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ करोति मूर्त्ती सविता प्रसूतौ नारी स्वभावेन नरेण तुल्यां । वातेन युक्तां सुतनुं कृतज्ञां परोपरकां पतिभक्तिहीनां ॥ १ ॥
जातककर्मपद्धति
No. 454
Vedangas
भानुर्द्धनस्थो गतभक्तिभावां कठोरचितां धन संचकांन्ते । युद्धप्रियां द्वेषरतां प्रसूते भाग्याधिकt कर्मसु मंदवीर्यां ॥ २ ॥ etc.
कुर्यात् शिखीलाभगतऽसुभायां विद्याधिकां सर्वविलोकनीयां । सहस्रयुक्तां सुतनुं सुलाभां तेजोधिकां संततिपीडिनं च । ११
कुर्यात् शिखीद्वादशभावसंस्थ । गुझे च नेत्रे चरणे च पीडां । रोगैर्युतां मातुलशर्महीनां धनाधिकां सद्व्यकारिणीं च ॥ १२ ॥
इति केतुभावफलं समा ॥ संवत् १७३३ वर्षे । द्वितीय भावणदि ९
सोमे लिखितं । श्रीरस्तु ॥ शुभं भवतु ॥ श्री ॥ छ ॥ छ ॥ श्री ॥ इ
2
Size – 8 in. by 42 in.
Jātakakarmapaddhati
51
1881-82
Extent – 17 leaves ; 9 lines to a page 20 letters to a line.. Description Country paper; Devanagarl characters; old and musty in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in triple black lines; edges worn out; red pig

Page #258

Jyotiza
247
....... 'ment used for verse numbers and colophons; foll.1-3mlsslaga
Incomplete. Age - Samvat 1611, Saka 1476. Author - Sripati. Subject -Jyotisa. Begios abruptly - fol._4a
...... धिकः पश्यति नवग्रहः। ४॥ त्रि ... कपादाः क्रमशो निधेयाः शनैश्चरो चार्य महीसुतानां ॥ त्रिकर्मणोधी शुभयोश्चरंध्र
ध्वोः स्थितानामिह पूर्षदृक्षु ॥५॥
इति श्रीदृष्टयध्यायो द्वीतीयः॥ fol. 7. इति जातककर्मपद्धती बलाबलाध्यायस्तृतीयः ॥
fol. 9a इति ... ... मिश्रकाध्यायः चतुर्थः ॥ Bods -- fol. 190
कंटकादिपरिभाषयानया प्रोतया सकलभावजातया ॥ जातकोदितफलस्य निश्चितः .. .. ... .. प्रत्ययो भवनिधीमतामिह ॥१०॥
इति जातककर्मपद्धति ... गुरुपादाब्जयुगप्रसादतः॥
इह शिष्यजनप्रबोधिनी
कृतवान् श्रीपतिरग्रजाग्रणी ॥११॥ अध्यायानामष्टके वृत्तसंख्या संजाता स्यात् पद्रिचंद्रप्रमाणा १३६॥ प्रोक्तानुष्टुपछंदसि ग्रंथसंख्या श्लोकेनैकेनाढयया हि द्विशस्या ॥ १२॥ इति श्रीश्रीपतिविरचितायां जातककर्मपद्धतौ प्रकीर्णकाध्यायोष्टमः समाप्त ॥
संवत् १६१५ वर्षे शाके १५७६ प्रवर्तमाने भाषाठमासे कृष्णपक्षे ३०
भृगौ * कृष्णदासलिषितं । शुभं भवतु ॥ श्रीरस्तु ।। छ॥ Reference - See No. 318/Visrama(i)

Page #259

248
Vedangas जातककर्मपद्धति
Jặtakakarmapaddhat
311 No. 455
1882-83. Size - 9} In. by 3 in. Extent-17 leaves%3 9-10 lines to a page%3; 22 1etters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; handwriting
clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines%3B red Ink used for dandas%3; marginal additions%B
complete. Age - Samvat 1799 ! Saka 1664. Author-Sripati. Subject - Jyotisa. Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ अथ श्रीपतिपद्धिति लिख्यते ॥ नत्वा तां श्रुतिदेवतां त्रिसमयज्ञानोदते कारण यत्पादांबुल्हप्रसादविकसद्धोधो बुधश्रोपतिः॥ , शिष्यप्रार्थनया विचार्य सकलान् होरागमार्थान्मुहू
वक्ष्ये जातककर्मपद्धतिमहं होराविदां प्रीतये ॥१॥etc. fol. 3a इति श्रीपतिविरचितायां जातककर्मपद्धतौ भावाध्याय प्रथमः॥१॥
fol. 4a इति ... ... दृष्टिफलाध्यायो द्वितीयः ॥ २ ॥ Ends -fol. 170
कंटकादिपरिभाषयानया प्रोक्तया सकलभावजावया ॥ जातकोदितफलस्य निश्चये प्रत्ययो भवति धीमतामिह ॥८॥ इति जातककर्मपद्धति गुरुपादाब्जयुगप्रसादतः॥ इह शिष्यजनप्रबोधिनी कृतवान् श्रीपतिरप्रजाग्रणी ॥९॥
इति श्रीश्रीपतिविरचितायां जातककर्मपद्धतौ प्रकीर्णाध्यायोष्टमः ॥ ८॥ छ। श्री। स्वस्त श्रीसन्नृपविक्रमार्कसमयातित् ।। संवत् १७९९ वर्षे शाके १६६४ प्रवर्गमाने भाद्रपदमासे कृष्णपक्षे द्वितियायां रवौ। मोह सिंहपुरे वासी उदीच सहस्रज्ञातिय पंडाहरिसूत् - पंडादेवाकरसुत - रत्नेश्वरेण लीखितं ॥ मात्मपठनार्य परोपकारार्थ च ॥ याशं ... दोषो न दीयते ॥१॥ शुभं भवतु ।। छ॥ कल्याणमस्तु ॥छ॥ श्रीरस्तु । श्री॥
लेखकपाठकयोमंगलमस्तु ॥छ॥ श्री॥

Page #260

Jyotiga
249
...:-: Then follow the names of the Adhyayas -..
ग्रंथसंख्या ॥ श्लोक १४३ समाप्तिर्मगमत् ॥ राजा भोज आयुः वर्ष ५५.मास ७ दिन ३.. . पंचाशपंचवर्षाणि सप्तमा सदिनत्रयं ।।
भोजराजेन भोक्तव्यं प्रगौड दक्षिणापथं ॥१॥ References - See No. 318/Vii. I
जातककर्मपद्धति
Jatakakarmapaddhati
105 No. 456
1884-86 . Size — 84 in. by 34 10. Extent - 9 leaves ; 10 lines to a page ; 28 letters to a lipe. Description - Country paper; Devanagari charactors with THIETTS; very
old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines, red pigment used for verse numbers and colophons; edges extremely worn out;
incomplete. Age-Fairly old. Author-Damodara, son of Padmanabha. Subject-Jyotisaa small treatise on astrology. Begins-fol. 10
ॐ नमः गुरुभ्यो नमः॥ श्रीदामोदर इष्टदेवताप्रणामकूपं मंगलाभरणपूर्व चिकीर्षितप्रयं प्रबोपयन् वंशस्थेनोपे ... वझेन चाह॥
गुरुगणेशो गुरुरेव भारति । गुरुगिरीशो गुरुरेव पद्मजः॥ गुरोः परं धेयमहो गुरोः परं । नान्यत् किमप्यस्ति जगत्रयेपि ॥१ श्रीमद्गुरूणां चरणारविंद हृत्पन्नमप्ये परिचितयित्वा । नत्वा च वक्ष्ये गणकाभिरामां। लघुक्रियां जानकपद्धतिं च ॥२ etc..
-32

Page #261

Vangas
Tol. 20 इति श्रीपचनामात्मजदामोदरविरचितायो गणकाभिरामायां जातकपद्धती
भावसाधनाध्यायः प्रथम : fol. 30 इति ........ टिसाधनाघ्यायो द्वितीयः ॥ २॥ छ । Ends abruptly-fol.90
इदानीमंशायुये लमायुनयानयनमिंद्रवप्रेणा । लनस्पReferences - Mss.-Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-420403
This is the only Ms. recorded by Aufrecht.
.318
जातकर्मपद्धति
Jatakakarmapaddhati with धिगणितोदाहरण
with Drsttiganitod@harana No. 457
Vibrāma (0) Size - 88 in. by 6 in. Extent — 18 leaves; 14 lines to a page; 20 letters to a line. Description-Modern paper with watermarks; Devanagari characters; ......... new.in appearance; handwriting clear, legible and uniform%3B
borders not ruled; folios numbered in both margins; tho Ms.
contains दृष्टिगणितोदाहरण. Age - Modern copy. Author of the Text – Sripatibhatta.
, , Comm-Krspa Daivajina. Subject -Jyotisa. Begins -.fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ शिवयोभजनातिगौरवाचसुतलीलाइतकुंजरास्यरूपं ॥ अपहंतु ममातरं तमस्तत्सतदानंदमयं महो महीयः ॥ १ ॥ ज्योति विष्णुनामा स जयति जागरूकप्रतिष्टाःनामग्रण्यः सुभणिगणिताम्नायविचारारण्यः॥ यद्वकोन्मुक्ताफलविमलक्चो वीचिमालागलंतो विवाः सिद्धांतलेशा जगति विदधते शेपि सर्वज्ञवर्ग ॥२॥ नत्वा तां श्रुतिदेवता त्रिसमयज्ञान मतेः कारण तत्पादांबुरुहप्रसारविकसदोधो दुधः श्रीपतिः ॥

Page #262

Jyotira
शिष्यप्रार्थनया विचार्य सकलान् होरागमार्थान्मुहु-.. . वक्ष्ये जातककर्मशुद्धतिमहं होराविदां प्रीतये ॥ १॥ etc. .!
म्याख्या ॥ अहं श्रीपतिः श्रीपतिभनामा द्विजः । शिष्यप्रार्थनया जातक
कर्मपद्धति वक्ष्ये ।। जावस्येदं जातकं । etc. Ends - fol: 180
त्रिसप्तभे तु भौमस्य रष्टिरत्र लवोनित ॥ . . शाखांशास्तिथि १५ संयुक्ताद्विमेल्यंसदंगभे ॥४॥ त्रिसप्तमे तु जीवस्य भागाद्वंशरवेदयुक्त द्विगुणैः सदलैबोनाः खरसाचतुरष्टभे॥
इति श्रीवल्लालदेवज्ञात्मकृष्णदेवशविरचिते श्रीपतिभट्टीयजातकपबत्युदा. हरणे रष्टिगणितोदाहरणम् समाप्तम् ॥ एभमस्तु ॥ छ ॥छ।
शनिभौमगुरूणां विशेषाः अनुक्रमेण ॥ छ। kererences-Mss.-A-Aafrecht's Catalogus Catalogoram:-1, 2049,
7864% ii, 416, 201a3; 1,444. B- Descriptive Catalogues :- Bikaner Ms. Cat. ___No. 733; R. Mitra, Notices No. 28183 Madras. Triennial Cat. Vol. I, part 1-73 No.374.
जातककर्मपद्धति
Jatakakarmapaddhat with टीका
with Commentary
312 No. 458
1882-83 Size – 84 In. by 5 in. Extomt 40 leaves ; 13 lines to a page; 30 lotters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; old in appear
ance; bandwriting bold and clear but somewhat careloss; borders ruled in double black lines; red pigment used for marking: edges worn out; both the Text and the Commen
tary complete. Age - Samvat 1646. Author of the Text - Sripati.
# . Comm. - Madhava.

Page #263

*252
Vedängas
Subjoct - Jyotisa. Begins (Toxt)- fol. 10
नत्वा तां श्रुतदेवतां त्रिसमयज्ञानोद्तैः कारणं तत्पादांबुरुप्रसादविकसद्धोधो बुधः श्रीपतिः शिष्यप्रार्थनया विचार्य सकलान् होरागमार्थान्मुहुः
वक्ष्ये जातककर्मपद्धतिमहं होराविदा प्रीतये ॥१॥ etc. Begins (Comm.)- fol. 10
ॐ नमो गणेशाय ॥ प्रणम्य भानु शशिनं महीसुतं बुध गुरुं शुक्रमिनस्य वात्मजं । करोमि टीकामृजुभिः पदैरहं
श्रीमाधवो जातककर्मपद्धति ॥१॥ etc. .fol. 5a इति भ... समुद्रात्मजपंडितमाधवविरचितायां जातककर्मपद्धतिटीकायां
भावकलाध्यायः प्रथमः। - Ends (Text) - fol. 390 . . ... ... इतिजातककर्मपद्धति
गुरुपादाब्जयुगप्रसादतः इह शिष्यजनप्रबोधीनी
कृतवान् श्रीपतिरप्रजामणीः ॥१॥ etc. Ends(Comm.)-fol.40a
इति भदृशमुद्रात्मपंडितमाधवविरचितायां जातककर्मपद तिटीकायां प्रकीर्णाध्यायोष्टमः समाप्तः ॥१॥
लेखकपाठकयोः शुभं भवतु
यादृशं ......... दोषो न दीयते ॥ १॥ स्वस्ति श्रीधु ..... स्थाने ...... देवादिपठनार्थाय । पुनः परोपगारााय । संवत् १६४६ वर्षे मार्गशिरशुद्धपक्षे पंचमी भौमवासरे लिक्षते ॥छ॥ श्री॥ संवत् १८११ शाके १६७५ माश्वन वदि २ गुरौ ॥ जातकपद्धतिश्रीपतिभटककासतडोशापाशेथीवेचाण लीधी छे पंडयादेवासुतरत्नेश्वरते मापी ॥ भाई वीरेश्वरपठनार्थ लीधी छे श्रीपतिपद्धतिटीकासहित समातः॥
पंख्या रत्नेश्वरस्य पुस्तकं ॥
References-Mss. -Aufrecht's Catalogus Catalogorum:
1,204a, 7864% il,416..

Page #264

Juodiga
253 जातककामधेनु
Jatakakāmadhenu Tatobolom
525 No. 459
1899-1915 Size - 8 in. by 3} in. Extent-13 leaves%
39 lines to a page%3; 36 letters toa line. Description - Thin paper; Devanagari characters; new in appear.
ance%3; handwriting beautiful, legible and uniform, borders ruled in two double red lines; yellow pigment used for corrections%3; folios numbered in both margins%3B complete.
Age-. Saka 1765. Author - Not mentioned. Subject - Jyotisa, Astrology. Begins -- fol. 18
श्रीहेरंवाय नमः त्रिभुवनविदितं त्रिलोकदीपं त्रिभुवनपालनतत्परं दिनेशं । तनुसुखभवमाधिपाश्रितोत्थं
निखिलगृहेषु फलं मिथः प्रवक्ष्ये ॥१ मथ तनुभावेशफलानि ॥२॥
तनुगततनुभावपे नराणां तनुभवनं तनुशं तनुप्रभुत्वं तनुमृदुचरणौ तनुप्रभावस्तनुविजयस्तनुकं कदापि न स्यात् ॥१॥ धनभवनगते तांगनाथे बहुविभवं कनकांबरस्य लब्धि भतिचपलविभूतिचंचलत्वं स्वजनकुटुम्बसुखं लभेन्मनुष्यः॥२॥
Ends-fol. 120
ययाधिपो लाभगतो महोत्धतो मरो विषादी निजधर्मतत्पर। नृपासवित्तो धरणीसुराको जनोपकारी जननीसुखों नरः॥३

Page #265

254
Vedangas
म्ययस्थिते प्रांत्यपतौ क्षयधिकः नलः कुरूपः कृपणोलसेतिभीः सुभोजनो जीवधनांबरान्वितो नरः स्ववंशस्थसुधर्मतत्परः ॥ १२ ॥
इति जातककामधनौ लतादिप्रांत्मकभावस्थितद्वादश भावेशफलानि समाप्तानि
इदं ज्योतिषोपनामकदिनकरतनयगोपालेन श्रीकाश्यां लिखितं स्वार्थ परार्थच शालिवाहन शके १७६५ शोभकुम्नामान्ये भाद्रपदकृष्णद्वितीयायां समाप्तं
जातकचन्द्रिका
No. 460
Slze - 9 in by 5f in.
-
-
तैलाद्रक्षेज्जलाद्रक्षेद्रच्छिधिलबंधनात्
मूर्खहस्ते न दातव्यमेवं वदति पुस्तकं ॥ १ ॥ Then follows the अनुक्रमणिका.
-
Extent Description – Country paper; Devanāgari characters; old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; red pigment used for verse numbers and colophons ; yellow pigment used for corrections; edges slightly worn out; complete.
Samvat 1809, Saka 1675.
Yajñikanātha.
22 leaves ; 12-13 lines to a page ; 28-30 letters to a line.
Age
Author
Subject – Jyotisa.
Begins-fol. 16
Jātakacandrikā 313 1882-83
॥ श्रीगणेशाय नम ॥ विघ्नेशवाणी गिरिजारमेश
पादांबुजाम्येकचिया प्रणम्य ॥ भवाप्तसन्नाकनिकेतसौबे
sirangangarenigår « etc. as in No. 811/1884-87,

Page #266

Jyotipo
255 fol. 20 इति पाज्ञिकनाथविरचितायां जातिकचंद्रीकायां
...विसकामाभिधानो नामः प्रथमः प्रबोधः ॥१॥ Bol. 4. इति जातकचंद्रिकायां भयनादिलेखनक्रमाभिधानो द्वितियः प्रबोधः ॥श्री। Ends — fol. 210:
दिग्वासरं १० सप्तमगे शनेश्च etc. up to षष्टमः प्रबोधः ॥ समाप्तः॥ मगमत् ॥ as in No. 811/1884-87 followed by संवत् १८०९ शाके १९७५ प्रवर्तमाने मासोत्तममासे वैषाखमासे सितेतरपक्षे पंचम्यां मौसवासे उदीचशातिराजनपुरस्थित् - पंड्यामोरासुत् - हृदेसमेक लिपियो ग्रंथामात्मपठनार्थ वा परोपकार्थ शुभं भवतु । श्री॥श्री॥छ॥
... Then follow some verses. References - See No. 902/1886-92.
जातकचन्द्रिका
Jātakacandrikā
701 No. 461
1883-84 Size - 8 in. by 4t in. Extent -39 leaves; 9 lines to a page; 22 letters to a line Description - Country paper ; Devanāgari characters; not very old
In appearance; handwriting bold, clear and uniform; borders ruled in double red lines ; red pigment used for verse numbers
and golophons, complete. Age-Samvat 183.... Saka 16.... . , Author-Yajnikanatha. Subject-Jyotisa. Begins -lol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः ॥ विग्नेशवाणिगिरिजारमेश
पापांकुजा येकधिया प्रणय .
भवाससंनाकनिकेतसौख्ये
श्रीनाकुमातुश्चरणांबुजे च ॥१॥ etc. as in No. 811/1884-87. fol. 4a इति श्रीयाज्ञिकनाथविरचितायां जातकचंद्रिकायां विलेखनक्रमाभिधानो
प्रथममबोधः समासः।।. . .

Page #267

256.
Vedangas
Ends - fol. 380
दिगवासरं सप्तमगे शनेश्व etc. up to षष्टः प्रबोधः संपूर्ण ॥ followed by संवत् १८३ ... ना वर्षे शाके १६.. पर्वतमाने महाराख"
रविवासरेन ममोत्री - जगनेश्वररत्नेश्वरेनमिदं पुस्तकं ॥ शुभंभवतु ॥ श्रीरस्तु ॥ . Reference - See No. 902 / 1886-92.
जातकचन्द्रिका
Jatakacandrikā
393 No. 462
1884-86 Size -911n. by43 in. Extent - 34 leaves ; 8 lines to a page ; 25-26 letters to a lino. Description - Country paper ; Devanāgari characters; old in appear
ance; bandwriting bold but careless; borders ruled in double black lines ; red pigment used for verse numbers and colo
phons%3; edges worn out%3; foll.9, 13, 14, missing: incomplete. Age-Samvat 1771,Saka 1638. Author-Yajinikanatha. Subject - Jyotisa. Begins --fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नः॥ अथ ज्योतिसशास्त्रे जातिचद्रिका लिख्यते॥
विघ्नेशवाणीगिरिजारमेषपादांबुजानेकधिया प्रणम्य ॥ अवाप्तसंनाकनिकेतसौख्ये
श्रीनाकुमातुश्चरणांबुजे च ॥१॥ etc. fol. 30 इति श्रीयाज्ञिकनाथविरचितायां योतिशायातिकचंद्रिकाया विलेखना
क्रमाभिधानः प्रथमः प्रबोधः समाप्तः ॥ Ends fol.
दिग्वासरं सप्तमगे शनेश्च etc. up to षष्टः प्रबोधः समाप्तः ॥ as in No. 811/1884-87. followed by याज्ञिकनाथविरचितायां ज्योतिशा. जातिकचंद्रिका समाता ॥ श्री॥ शुभंभवतु ॥ छ ॥२॥
यादशं पुस्तकं द्रष्ट्राताद्रश लिखितं मया ॥ यदि शुधमशुधो वा मम दोषो न दियते १५श्री।

Page #268

Jyotiga
287
संवत् १७७१ शके १६३६ माघमासे कृष्णपक्षे द्वितियायां तिथौ पुषः वासरे ॥ जिवात्मजमंगलेन परोपकारार्थ ॥ आत्मपठनार्य मंगलेन लेखनियं ॥
शुभ। श्री। References :- See No. 902/1886-92..
जातकचन्द्रिका
Jātakacandrikā No. 463
811
1884-87 Size-5} in, by 41 in. Extent-43leaves%3 10 lines to a page%3; 16-18 letters to a line. Description - Country paper ; Devanāgarl characters; not very old
In appearance%3 handwriting clear, legible and uniforms
borders not ruled ; red pigment used for verse numbers and ... colobhons; the Ms. is tied with a piece of string; It contains
1-6 Prabodhas. Age - Samvat 1838. Author-Yajnikanātha. Subject — Jyotişa. Begios — fol. 16
॥श्रीगणेशाय नमः॥ विघ्नेशवाणीगि रेजारमेशपादांबुजान्ट कधिया प्रणम्य ॥ अवाप्तसन्नाकनिकेतसौख्यः श्रीनाकमातुश्चरणांबुजे च ॥१॥
दार्थरत्नाकरपारगामी । तदुक्तकर्मा धरणाभिमानी ॥ जंबूशरस्थद्विजपाबंदप्रकाशसूर्यो हरजिद्विजोभूत् ॥३॥ भाचाररत्नाकरमंदरादिस्तत्सूनुरासीद्वलभद्रनामा । तस्सुनुना याज्ञिकनाथनाम्ना विरच्यते जातिकचद्रिकेयं ॥३॥ etc.
133

Page #269

258
Vedangas
ol. 3- इति श्रीयाज्ञिकनाथविरचितायां जातिचन्द्रिकायां विलेखनक्रमाभिधानो
प्रथमः प्रबोधः॥ Ends-fol. 43a
दिग्वासरं सप्तमगे शनेश्च गुरोर्दशाकें नवमेष्टघन ॥ विशंद्दिनं स्यादशमे च राहोः शेषाः दशा शुक्रभवा निरुका ॥२६॥ गणितमात्रमिह प्रतिपादित जनिभवं सहितं परभाषया ।। फलमतोन्यत एव नयंत्विदं
यदि सदोमदुषता बुधाः ॥२७॥ जयति जंबूशरवरपत्तनो धरणिभूषणमार्यनिकेतनं ॥ इह निवासकरः क्षुतिसागरो द्विजवरो बलालभद्र इति श्रुवः ॥२०॥ तज्जन्मना याशिकनाथनाम्ना प्रकाशिता जातिकचंद्रिकेयं ॥ भपाकरोत्वाशु हृदगणस्था ज्योतिर्विदज्ञानमहांधकारं ॥ २९॥
इति श्रीयाज्ञिकनाथविरचितायां जातिकचंद्रिकायां परिभाषासहितमहादशाभिधानः षष्टः प्रबोधः समाप्तिमगमत् ।। लेखकपाठकयोः शुभं भवतु ॥ कल्याणमस्तु संवत् १८३८ ज्येष्टसितैकादश्यां भृगुवासरान्वितायो लिखितेयं
जातिचंद्रिका समाप्ता॥श्री॥ श्री॥छ छ छ Reference – See No. 902 / 1886-92.
जातकचन्द्रिका
Jätakacandrikā
902 No. 464
1886-92 Size - 97 In. by 4 in. Extent - 33 leaves; 8 lines to a page ; 25-28 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; old and musty
in appearance; handwriting clear and legible but not quite uniform; borders of folios 1-20 ruled in double black lines; the rest ruled in double red lines; occasional marginal notos; edges worn out; does not seem to be complete.
Yajnikenatha composed this work in Saka 1582.

Page #270

Jyotiga
256
Age-Appears to be old. Author -Yajinikanātha, son of Balabhadra. Subject - A treatise on horoscopy in six chapters, Begins — fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ विध्नेशवाणीगिरिजारमेशपादांबुजान्येकधिया प्रणम्य ॥ भवाससन्नाकनिकेतसौख्ये श्रीनाकमातुश्चरणांबुजे च ॥३॥ वेदार्थरत्नाकरपारगां मि ...... दुक्तकर्माचरणाभिमानि ॥ जंबूशरस्थद्विजपप्रवृंदप्रकाशसूर्यो रजिद्विजोभूत ॥२॥ भाचाररत्नाकरमंदराद्रि तत्सुनुरासीबलभद्रनामा । तत्सुनुना याज्ञिकनाथनाम्ना विरच्यते जातकचंद्रिकेयं ॥३॥ त्रिपुरविजयकाले शंकरेणाथ धात्र्या निजकृतिपरिसिध्यै देववृंदैः स्मृतो यः ॥ त्रिभुवनजयकार्ये कामदेवेन नूनं हरतु सकलविघ्नं विघ्नराजः स देवः ॥ ४॥ नित्यं नृत्यतु तन्मुखांगणगता वाग्देवता सुस्थिरा पमा तनिलयाश्रया विलसतां कांतिः शरीरे स्थिरा ॥ भायुभूरितरं शरीरमरुजं नित्यं प्रसादोहरे
पस्येयं विमला सुशास्त्ररचिता पत्री मया लिख्यते ॥ ५॥ ete. fol. 3a इति श्रीयाज्ञिकमाथविरचितायां जातकचंद्रिकायां विलेखनक्रमाभिधानः
प्रथमः प्रबोधकः ॥१॥ fol. 5b इति श्रीयाज्ञिकनाथविरचितायां जातकचंद्रिकायां भयनादिलेखना
क्रमाभिधानो द्वितीयः प्रबोधः ॥२॥ Ends-fol. 33a
भाये रवौ खाक्षिदिन २० रखे स्याद्विघोस्त्रतीये वशवासरांना ॥ तूर्ये कुजस्याष्टदिनं च षष्टे विदो दशा वेद ४ दिनं हि यावत् ॥२५॥ दिग्वासरं १० सप्तम ... शनेश्च गुरोर्दशाके नबमेष्ट ८ धनं ।। विशंहिन स्यादृशमे च राहोः शेषा दशा शुक्रभवा निरुता ॥॥
भवाडी लक्ष्मीरामश References - Mss. -A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-1,20303B
i,416; iii, 430. B-Descriptive Catalogues :- For a describod Mo
see B. B. R. A.S. Des. Cat. No. 351-52.

Page #271

260
Vedangas
जातकदीपिका
Jātakadipikā
510 (1) . No.465
1895-1902 Size -10 In. by43 In. Extent-foll. 1-2134 lines to a page; 32 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanāgarl characters ; not very
old in appearanco; handwriting bold, clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines and edges also in double; red pigment used for marking; yellow pigment and white chalk used for corrections; the Ms. contains Prakrit rendering also above the Sanskrit verses; the Ms. contains
ono more work viz. चन्द्रार्की. Age- Samvat 1904. Author-Not mentioned. Subject — Jyotiga, Horoscopy. Begins-fol. 10
॥ॐ॥ ॐ नमः॥ प्रणम्य पाश्वदेवेश शारदा गुरुमेव च सुगमां साधनोपेत्तां वक्ष्ये जातकपद्धति ॥१॥ पुराविदैयदुकानि पचान्यादाय सोभनां
संमीलसोपयोग्यानि लिलिखामि शिशोर्मुदे ॥२॥ etc. Ends-fol. 210
पथा तमोभरानेवालोक्यंते सदसत्फलं तथा ज्ञानाजन्मपत्र्या करस्थादिपका मुदा १०५ तस्माद्विचार्य विद्वदिसंशोध्याय लतोपरे कृतो घोतकरी विश्वेप्येषा जातकदीपका १०६ त्रिभिर्विशेषकं इति जातकदीपकाख्या पद्धति समाप्ताः ॥
जातकपद्धति - No. 466 Size - 9f la. by 4 in.
| Jatakapaddhati
430 A1881-82

Page #272

Jyokia
Extent-8 leaves; 9-10 lines to a page; 28 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; edges worn out; occasional marginal notes; the Ms. contains portion up to 114772/14.
Age-Appears to be old. Author-Kesavadaivajha. Subject -Jyotisa.
Begins — fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ॥ नत्वा विध्नपशारदाच्युतशिवब्रह्मार्कमुख्यग्रहान् कुर्वे जातकपद्धति स्फुटतरां ज्योतिर्विदा प्रीतये ॥ यत्रैः स्पष्टतरोत्र जन्मसमयो वेद्योत्र खेटाः स्फुटा यत्पमे हि घटत उद्गम इहास्तक्षं स षड्भः स च ॥१॥ रात्रेः शेषमितं युतं दिनदलेनाह्रो गतं शेषक विश्लेष्यं खलु पूर्वपश्चिमनतं त्रिंशच्युतं चोन्नतं । यत्पूर्वोन्नत षड्भयुक्तरवितः पश्चान्नतादित्यतो
यल्लंकोदयकैश्च लग्नमिव तन्माध्यं सषभं सुखं ॥२॥ etc. fol. 30 इति श्रीकेशवदैवज्ञविरचितायां जातकपद्धतौ इष्टकष्टाध्यायः ॥ Ends-fol. 8a
ग्रहभागा मुनिनिघ्ना त्रिंशनका भवति सप्तांशाः ॥ ओजे स्वराशि पूर्व युग्मे तु तत्सप्तमभावात् ॥ सूर्यो न चंद्रस्य लवार्कभागो गता तिथि: षष्टिगुणावशेषात् ॥ द्विचंद्रलब्धं घटिकादिचांद स्फुटं भवेत्पक्षबलस्य सिध्यै ॥ कृष्णे तु पक्षे खगुणच्युतासो गता तिथिः सावयवागता स्यात् शुभं भवतु ॥ महादेवो जयति ॥ चेपद्वि त्रिवेदा विवरमिह लवा, लवाः स्वार्धयुक्ताः ॥ लवा द्विना लवाः स्युस्तैः संस्कृतो बाणभूहतः ॥
भस्थितांकः षष्टिभको राभवेद्रूपकादिका ॥ References - Mss.-A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :
. 1,20403; 1,410, 2014-ii, 444.

Page #273

Vedängas
B-Descriptive Catalogues.- R. Mitra Notices
No. 2448%3 I. O. Cat. Nos. 3686-89 and 64083; B. B. R.A.S. Cat. No.354.
जातकपद्धति No.467
Jatakapaddhati
527 1899-1915
Size -98 in. by41 in.
Extent-10 leaves%3; 10 lines to a page%3 30-35 letters toallne. Description - Country paper ; Devanāgari characters; old in appear
ance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; red ink used for daņdas; edges worn
out; incomplete. Age - Appears to be old. Author - Not mentioned. Subject - Jyotisa, Horoscopy. Begins - fol. 16
श्रीगणेशाय नमः विधिहरीशादीनेशगजाननं दुहिणंजां गुरुपादसरोरुहं। सकलसामाविबोधनकारणं परमकारूणिकां तुलजां भजे ॥१॥ नाना प्रथा जातकोस्था प्रशस्तास्तेभ्य सारं संगृहित्वा विशेषात् ॥ कुहं तां पद्धति कामधेनुं यस्यां समनिर्वहस्यात्फलानां ॥२॥ etc.
- Ends - fol. 10a
स्वस्ति श्रीर्जयोमंगलामभ्यूदयश्च यत्पाऽवयुगप्रणांम भजप्रासेक्षणोतक्षणे प्राणी पूर्णसुवर्णवारणमणिश्रेणीनितांत भजेत् कल्याणानि ददातु तस्य सततं देवो गणानां पति. पस्यैषा विमला मया विरचिता पत्री महत्कौतुकात् ५९॥

Page #274

जातक पद्धति with टीका
No. 468
Size - 102 in. by 4g in.
Extent — 25 leaves ; 13 lines to a page; 34 letters to a line.
Description
-
99
सत्पात्रतीर्थार्थसमोपतोर्थः पुत्रैः प्रपुत्रैः सकलत्रमित्रैः नित्योत्सवैरस्तयुतो नितांत पत्री मया यस्य विनिर्मयेयं ६९ ॥
इति श्रीजय
Jyotiea
Country paper; Devanagarl characters; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in triple red lines ; folios numbered in both margins; left hand edges slightly moth-eaten; both the Text and the Commentary complete. Age – Samvat 1803 : Śaka 1668.
Author - of the Text - Kesavadaivajña. Comm. -
Subject – Jyotisa.
Begins (Text)- fol. 16
Begins (Comm. ) - fol. 18
39
नत्वा विघ्नपशारदाच्युत etc. as in No. 430 / A1881-82
Ends - fol. 240
Jātakapaddhati with Commentary
314
1882-83
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ ॥ श्रीसरस्वत्यै नमः ॥
श्रीगुरुभ्यो नमः ॥ अथ केशवीपद्धिति विवरण लिख्यते ॥ गणेश केशवो नत्वा निजां जातकपद्धतिं ॥ चत्वारिंशद्वृत्तबद्ध व्याख्यामि तद्विदां मुदे ॥ १ ॥ अहं केशवो निजां जातकपद्धतिं व्याख्यामि । etc.
263
नंदिग्रामे केशवो विप्रथर्यो योभूद्धोराशास्त्रसंषं विलोक्य ॥

Page #275

-264
Vedangas तेनोक्तेय पद्धतिर्जातकीया चत्वारिंश ४० वृत्तबद्धा सुबोधा ॥४२॥ येस्तु बोधां पठेतीमामल्पां जातकपद्धति ॥ होरावित्पदवीं यांति लोके मान्यं यशश्च ते ॥४३॥
इति श्रीकेशवदैवज्ञविरचिता पद्धतेः स्वोक्तटीकायां दशापाकाध्यायः ॥७॥ श्रीः॥ केशवीपद्धति टीकासहित समाप्तः ॥ स्वस्ति श्रीमन्नृपविक्रमाकसमयाद संवत् १८०३ वर्षे शालिवाहनकृतशाके १९६८ प्रवर्तमाने दक्षिणायने गते तरणौ हेमंतत्तौं ॥ मांगल्यप्रपौषमासे शुक्लपक्षे तिथौ ८ अष्टमि भौमवासरे मोह श्रीसिंहपुरवास्तव्यं उदीच्यसहस्रज्ञातीय- पंड्याहरिकृष्णास्मज. पंख्याहरिरामसुत- पंड्यादेवाकरसुत- रत्नेश्वरेण लिखितमिदं ग्रंथ ॥ स्वात्मपठनार्थ ॥परोपकारार्थ च ॥ यादृशं...............खलु लेष (क) स्य ॥३॥ श्रीरस्तु॥ शुभं भवतु ॥ कल्याणमस्तु । श्रीः ॥ छ ॥श्रीः॥ छ। लेषकपाठकयोमगढ़
भूयात् ॥ छ । श्रीः॥श्रीः References - See No. 430/A 1881-82 and No. 903 /1886-92.
जातकपद्धति
Jatakapaddhati with टीका
with Commentary
903 No. 469
1886-92 Size -94 in. by 4g in. Extent - 65 leaves ; 7 lines to a page ; 25 letters to a line. Description-Rough country paperDevanagari characters; not old
in appearance%3; bandwriting clear, legible and uniform%3B borders not ruled; red pigment used for marking the portion; edges of some folios worn out and appear to have been
moth-eaten ; complete. Age-Samvat 1920 : Saka 1785. Author-Kesavadaivajia. Subject - Jyotişa.
Begins-fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥ गणेशं केशवो नत्वा निजां जातकपद्धति ॥ चत्वारिंशद्वृत्तबद्धां व्याख्यामि तद्विदां मुदे ॥१॥

Page #276

Jyotima
मई केशवो निजां जातकपद्धति व्याख्यामि जातस्वेदं 'जातकं जातस्य बालकस्य पूर्वजन्मांतरार्जितसदसत्कर्मजनितशुभाशुभफलनिरूपकं शास्त्रमिद
जातकमित्युच्यते ॥ etc. for. 19b इति श्रोकेशवदेवशविरचितपद्धते स्वोक्तटीकायर्या रग्याविषदबलाध्यायः ॥ Ends - fol. 54b
एवं कालस्य दुर्गमत्वात् ॥ उदकस्य बहुविधत्वाच्च जातकफलस्य कचिद् व्यभिचारदर्शनात् च शकुननिमित्तादिभिः शुभं ज्ञात्वा सुबुद्धिना जन्म. पत्रिका कार्येत्यलं अतिप्रसंगेन ॥ अथ ग्रंथसमाप्तावलंकारमाह॥
नंदिग्रामे केशवो विप्रवर्यो योभूद्धोराशास्त्रसंघं विलोक्य ॥ तेनोक्तेयं पद्धतिर्जातकीया चत्वारिंशद्वृत्तबद्धा सुबोधा ॥ ४० ॥
इति श्रीकेशवदैवज्ञविरचिता पद्धतेः स्योक्तटीकायां दशापाकाध्यायः ।। संवत् १९२० शाके १७८५ दुश्रावणकृष्णः ४ चंद्रवासरे लिखितं जोसीश्याम
लाल चिरंपुरीमध्ये भात्मपठनार्थ । ---. शमं भवतुः॥ Reference --- Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-1, 204a%3B
ii, 410, 2016; iii. 444. B-Descriptive Catalogues :- B. B. R. A. S. Des. Cat. No. 355%; see also Dikshit's Indian Astro. nomy pp. 258-9.
जातकपद्धति
Jatakapacdhati .with टीका
with Commentary
851 No. 470
1891-95 Size — 114 in. by 5f in. Extent-34 leaves%3; 10-11 lines to a page; 30-35 letters to a line. Description - Country paper ; Devanagari characters; not very old
in appearance; handwriting bold, clear and uniform ; borders ruled in double red lines; Text in the middle and the Commentary above and below it; red pigment used for marking the colophons and the Text; white chalk used for corrections ; folios numbered in both margins ; complete,
...34

Page #277

286
Vodangas
4ge - Samvat 1900 : Saka 1765. Author - of the Text - Keśavadaivajña. " " Comm-
" Subject-Jyotisa. Begins (Text) - fol. 10
नत्वा विघ्नपशारदाच्युतशिव etc. Begins (Comm.)-fol. 18
॥ ६० श्री गणेशाय नमः॥ मथ पद्धित स्वोकटीका लिख्यते॥ गणेश केशवो नत्वा निजो जातकपद्धति चत्वारिंशवृत्तबद्धां व्याख्यामि तद्विदा मुदे ॥१॥
अहं केशवो निजां जातकपद्धति भ्याख्यामि ॥ etc. tol. 50 इति श्रीकेशवदैवज्ञविरचितपद्धतः स्वोक्तटीकायां सर्वग्रहफलज्ञानमत्रोप
योग्यो भावाध्यायः ॥१॥ Ends (Text)- fol. 34a
नंदिप्रामे केशवो विप्रवयों पोभूद्धोराशास्त्रसंघं विलोक्य ॥ तेनोक्तेय पद्धतिर्जातकीया
चरवारिंशद्वतवद्धा सुबोधा ४१ Ends (Comm.) - fol. 34b
स्पष्टार्थः ॥
इति श्रीकेशवदैवज्ञविरचिता पद्धतेस्वक्तटीकायां दशापाकाध्यायः। संवत् १९०० शाके १७६५ फाल्गुनशुक्ल८चंद्रवासरे लिखतं त्र्यंबकेश्वर ज्ञातमोडी.
तपलीवाल ॥ Reference - See No. 430/A1881-82 and 903/1886-92.
जातकपद्धति
Jatakapaddhati with टीका
with Commentary
470 No. 471
1892-95 Size - 99 in. by 4 in. Extent-28 leaves ; 12 lines to a page; 32 letters to a line,

Page #278

Juodira
267
Description-Country paper: Devanagari characters; not very old
in appearance; handwriting beautiful, legible and uniform ; borders ruled in double red lines and edges in single ; red pigment used for marking; folios numbered in both margins, Text in the middle with the Commentary above and below
it; marginal additions ; edges slightly worn out; complete. Age-Samvat 1842 : Saka 1707. Author -- of the Text - Kebavadaivajña.
"
,
Comm. -
Subject-Jyotisa. Begins (Text)-fol. 10
नस्वा विघ्नपशारदाच्युतशिवब्रह्मार्कमुख्यग्रहान् कुर्वे जातकपद्धति स्फुटतरां ज्योतिर्विदा प्रीतये यत्रैः स्पष्टतरोत्र जन्मसमयो वेयोनखेटाः स्फुटा ।
पत्पमे हि घटति उद्गम इहास्तक्षं सषदः स च ॥१॥ etc. Begins (Comm.)-fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ गणेशं केशवो नत्वा निजां जातकपद्धति । चत्वारिंशद्वृत्तबद्धां व्याख्यामि तद्विद्वां मुदे ॥१॥
भहं केशवो निजां जातकपद्धति व्याख्यामि etc. fol. 4a इति श्रीकेशवदेवशविरचितायां पद्धतेः स्वोक्तटीकायां सर्वग्रहफलज्ञानम
नोपयोग्यो भावाध्यायः ॥१॥ Ends (Text)- fol. 27a
जीवेकापि विभंगरिष्टजशिशूरिष्टं विवाम्रीयते ॥ चाभोवः शिश्तुस्तरोपि च परौ कार्येषु नो पत्रिका । कार्या प्रभनिमित्तत्तपूर्णशकुनैरैक्षन् स्वमानं धिया
होराशेन सुबुद्धिना हि बहुधोदकस्य कालो बली ॥४०॥ Ends (comm.)-fol. 280
शुभं ज्ञात्वा सुबुधिना जन्मपत्रिका कार्येत्पलं अतिप्रसंगेन । अय ग्रंथसमाप्तावलंकारमाह।
मंदिग्रामे केशवो विप्रवार्यों योभूद्धोराशास्त्रसंघ विलोक्य तेनोक्तेयं पडतिर्जातकीया चत्वारिंशवृत्तवदा सुबोधा ॥१०॥

Page #279

ics
todangas इति श्रीकेशवदेवशविरचिता पद्धतेः स्वोकटीकायां दशापाकाध्यायः ।। ॥संवत् १८४२ शाके १७.७ भासोजशुक्लः सप्तमी ७ चंद्रवारेण लिखितं नाथु.
रामलिखायतं चिरंजीवहरसेवगपठनाथ ॥ शुभंभवतु ॥ श्रीरस्तु References-See No.430/A1881-82 and 903/1886-92.
: 416
जातकपद्धति
Jatakapaddhati. with टीका
with Commentary. No. 472
1895-98 Size -105 In. by 41 in. Extent-39 leaves%
38 lines to a page%3; 38-40 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; not very old
In appearance%3; handwriting clear, legible and uniform%3; borders not ruled ; Text in the middle with the Commentary above and below it ; folios numbered in both margins ; yellow pigment used for corrections; both Text and Commentary
complete. Age - Not yery old. Author-of Text-Kesavadaivajina.
. Comm. - - Subject - Jyotişa. Begins (Text.)-fol. 4
नत्वा विघ्नपशारदाच्युतशिवब्रह्मार्कमुख्यग्रहान् कुर्वे जातकपद्धति स्फुटतरां ज्योतिर्विदा प्रीतये यंत्रः स्पष्टतरोत्र जन्मसमयोद्योनखेटाः स्फुटा
पत्यत्पक्षे हि घटंत उद्गम इहा ... क्षेसषन स च १etc. Begins (comm.)- fol. 1b
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ गणेश केशवो नत्वा निजां जातकपद्धति ।
चत्वारिंशवृत्तबद्धां व्याख्यामि तद्विवा मुदे १ etc. ...Ends (Text) – fol. 388
नंदिग्रामे केशवो विप्रवर्यो योभूदोराशास्त्रसंघं विलोक्य तेनोक्तेयं पद्धतिर्जातकीया चत्वारिंशद्वृत्तबद्धा सुबोधा ॥ ४२

Page #280

Jyotiga
269
सायं प्रातः कैशवीं ये पठेति तेषांभक्तिः स्यात्केशवे तु विशेषा लक्ष्मीगेहे कांतता कापि देहे वक्ने वाचामीश्वरीयाति वासं ५३
इति श्रीकेशवदैवज्ञविरचितायां केशवी पद्धति समाप्तम् Ends (Comm.)-fol. 39a
ये ज्योतिर्विदः सायं संध्यासमये प्रातः सूर्योदयसमये केशवीं केशवस्येयं कृतिः केशवी तां कैशवीं पठंती पाठेन कंठस्थितां कुर्वति तेषा केशवे मयि विशिष्टा प्रेमलक्षणा भक्ति स्यात् तेषां गेहे लक्ष्मी: स्यात् अस्याः सम्यक्तया ज्ञानेन द्रव्यानमपि भवेत् तेषां गेहे शरीरे कापि वक्तुमशक्या कांतता सुंदरता स्यात् द्रव्योपार्जनेन सुरूपतापि भवेत् अथ च तेषां वक्त्रे वदने वाचामीश्वरी सरस्वती वासं स्थितं याति प्रामोतीत्यर्थः ४३
इति श्रीकेशवदैवज्ञविरचितायां जातकटीकायां सुबोधा नाम टिप्पनी समाप्त ॥१ लिखितं जोरावरपेरापतिसिकंदरे
केरेखास्वदेशांतरयोजांनन्नीगतिम्रहस्याभ्रगजै ८० विभक्ता
लब्धा लिप्ता खचरे विधेया प्राच्यामृणं पश्चिमतो धनांता १ इति देशांतरं
अर्कबाहुफलाभ्यस्ता ग्रहभुक्तिर्विभाजिता
भचक्रकालिका २१६०० भिः स्युलिप्ता कार्या ग्रहेकवत् १ इति भुजफलं चरनीगतीः षष्टि ६० ।।
भत्ता विलिता क्रमात्खेचरस्त द्वितीनोथयुक्तः रवौ सौम्यगोले तथा याम्यगोले रवींदुभे व्यस्तमतो ग्रहवेत् १ . . इति चरांतरं मध्यो विवखादयनांशयुक्तोद्विध्न २
स्वदोज्योवियदग्नि नेत्रै २ References – See No. 430/A1881-82 and 903/1886-92.
जातकपद्धति
Jätakapaddhati with टीका
with Commentary
429 No. 473
A1881-82 Size 81 in. by 4 in. Extent-63+1=64 leaves%3 11 lines to a page%3; 30 letters to a line. Description-Modern paper with watermarks%3 Devanagari charac
., ters%3; new in appearance;handwriting small, but clear, legible : and uniform; borders ruled in two double red lines%3; folios

Page #281

Vodingais
numbered in both margins; fol. 57 repeated; both the Text
and the Commentary complete. Age - A modern copy. Author of the Text - Kśavadaivajña. -
Comm.-Visvanāthadaivaitia. Subject-Jyotisa. Begins - Text fol. 1b
नत्वा विघ्नपशारदाच्युत etc. Begins (Comm.)-fol. 18
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ श्रीगुरुभ्यो नमः॥ श्रीगणेशं नमस्कृत्य केशवीं नाम पद्धतेः।।
गणितं विश्वनाथेन क्रियते बालबुद्धये ॥१॥ etc. Ends ( Text)- fol. 63b
ये सुबोधा पठेतीमामध्यां जातकपद्धति॥
होरावित्पदवी यांति लोके मानं यशश्च ते ॥१॥ Ends (Comm.)-fol. 63b
स्पष्टार्थमिदं ॥ इति ग्रंथपाठकस्य फलश्रुतिद्वारा ग्रंथप्रशंसा समाता ॥
इती श्रीदिवाकरदैवज्ञात्मजश्रीविश्वनाथदैवज्ञविरचिते भीकेशवदेषज्ञ.
विरचिते पद्धत्युदाहरणे अंतर्दशाविदशाउपदशाध्यायोदाहरण ॥ References -Mss.-A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-1,20401
ii, 410, 201a; iii, 444. B-Descriptive Catalogues :- I. O. Cat. Nos. 3090-92 and 6408; B. B. R. A. S. Cat. No.356.
जातकपद्धति
Jatakapaddhati with उदाहरण
with Udāharaña
302 No. 474
1882-83 Size - 103 1n. by 4g in. Extont - 54 leaves; 13 lines to a page; 38 letters to a line. Description - Country paper ; Devanagari characters; not very old
in appearance%3D handwriting clear, legible and uniform:

Page #282

Jyokia
borders ruled in double and triple red lines; red pigment used for marking; folios numbered in both margins;
completo. Ag-Samvat 1809 : Saka 1675. Author - Viúvanātha daivajña (of Comm. ). Subject — Jyotişa. Begins (Text) - fol. 10
नत्वा विघ्नपशारदाच्युतशिवब्रह्मार्कमुख्यग्रहान् etc. Begins (Comm.)-fol. 1b
॥श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीसरस्वत्यै नमः॥ ॥अथ केशवीपद्धति-उदाहरणटीका विश्वनाथी लिख्यते॥
श्रीगणेशं नमस्कृत्य केशवी नाम पद्धतिः॥
गणितं विश्वनाथेन क्रियते बालबुद्धये ॥ १ ॥ etc. fol. 5a इति दिवाकरात्मजविश्वनाथविरचिते केशवदैवज्ञविरचितं पद्धत्युवाहरणे
भावफलाध्यायस्योदाहरणं ॥ Bnds (Text.)-fol. 54a
ये सुबोधां पठतीमामल्पां जातकपद्धति ॥
होरावित्पदवीं यांति लोके मान्यं यशश्न ते ॥ ४५ ॥ Ends ( Comm.) - fol. 54a
स्पष्टार्थमिदं ॥ इति ग्रंथपाठकस्य फलश्रुतिद्वारा ग्रंथप्रशंसा ॥
इति श्रीदिवाकरदैवज्ञात्मजविश्वनाथदैवज्ञावरचिते केशवदेवशविरचिते परत्युदाहरणे अंत ईशाध्यायोदाहरणं ॥ श्री॥ स्वस्ति श्रीमन्नृपविक्रमार्कसमयातितः संवत् १८०९ वर्षे शाके १६७५ प्रवर्त्तमाने ज्येष्टमासे शुक्लपक्षे तिथौ पष्टी ६ बुधवासरे भयेह शीहोरपुरे वासी पंच्याहरिकृष्णात्मजपंख्याहरीसुतपंख्यादेवाकरसुतरत्नेश्वरेण लिखितमिदं केशवपद्धत्युदाहरणं । विश्वनाथी नामा उदाहरणं॥मात्मपठनार्थ परोपकारार्थ च। शुभं भवतु ॥ यादृशं ......... लेखकपाठकयोमंगलं भूयात् ॥ छ ॥ ॥ श्री ॥ छ ॥ पत्र । ५४ ॥ श्री ॥ युगेदु १४ सूर्यो दिनमेकचंद्रो भौमः खनेत्र २० बुधनंदना ९ दि ॥ तथेद्रमन्त्रीसरसेंदवी १६० श्च रुद्रं च ११ शुक्रोरविजः खखाब्धीः ४०० ॥१॥
सिंहीसुतश्चैएषतर्द्ध २०० मेव मानग्रहाणां खलु चिंतनीयं ।। भन्योन्यहाराभिहतौ हरांशौ राश्योः समच्छेदविधानमेव ॥
इती लीलावत्या ॥

Page #283

212
Vodangas
Reference - See No. 429/A1881-82.
जातकपद्धत्युदाहरण or Jātakapaddhatyudāharaṇa or. » केशवीपद्धत्युदाहरण Kesavipaddhatyudāharaṇa .
698 No. 475
1883-84 Size - 103 In. by 4g in. Extent - 49 leaves ; 11 lines to a page; 25-26 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgarl characters; old in appear.
ance; handwriting bold, clear, and legible; borders ruled in double red lines; edges exteremely worn out; red ink used
for dandas%3; fol 39 repeated%B incomplete. Age-Appears to be old. Author - Viivanatha. Subject - Jyotişa Begins - fol. 16
श्रीगणेशाय नमः । श्रीलक्ष्मीनृसिंहाय नमः ॥ श्रीगणेशं नमस्कृत्य केशवी नाम पद्धतेः॥
गणितं विश्वनाथेन क्रियते बालबुद्धये ॥ १॥ etc. Ends abruptly - fol. 48b
इदं पूर्वायुर्दायसमं ॥ यद्वा निजायुषां युत्या तृतीयांशः ससमाविः स्यात् । References - See No. 429 / A1881-82.
जातकपद्धति
Jätakapaddhati with टीका
with Commentary
513 No. 476
1895-1902 Size - 111 in. by 57 in. Extent - 5+49 = 54 leaves ; 13 lines to a page ; 35-36 letters to a lļno,

Page #284

Description
Jyatipa
Country paper; Devanāgari characters; old in appea rance; handwriting clear and legible but somewhat careless; borders ruled in double black lines and some in double red lines; red pigment used for marking: edges worn out slightly moth-eaten ; the Ms. consists of two parts; the frist pt. foll 1-5 contains the Text only; the second part foll. 1-49 contains the Commentary on it; both complete.
The work was composed ? in Saka 1540.
Age - Appears to be old.
Author of the Text
"
"
Kesavadaivajña.
Comm. - Visvanātha.
Subject – Jyotisa. Begins - fol. 10
35
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
नवा विघ्नपशारदाच्युत शिवब्रह्मा के मुख्यग्रहान् कुर्वे जातक पद्धतिं स्फुटतरां होराविदां प्रीतये ॥ यंत्रैः स्पष्टतरोत्र जन्मसमयो वेद्योत्र खेटाः स्फुटा यत्पक्षे हि घटंत उद्गम इद्दास्त सषडः स च ॥ १ ॥ etc.
Ends - fol. 50
नंदिग्रामे केशवो विप्रवय योभूद्धोराशास्त्रसंज्ञं विलोक्य ॥ तेनोक्तेयं पद्धतिजांतकीया चत्वारिंशद्ध ४० सबड़ा सुबोधा ॥ ये सुबोधां पठतीमामग्न्यां जातकपद्धतिं ॥ होरावित्पदवीं यांति लोकपानां यशश्च ते ।। छ ॥
Begins fol. 16
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
श्रीगणेशं नमस्कृत्य केशधीनामपद्धतेः ॥ गणितं विश्वनाथेन क्रियते बालबुद्धये ॥ etc.
Endsfol. 48b
278
अथ ग्रंथसमाप्तौ अलंकारमाह । नंदिग्रामे क... भिचारदर्शनाच्च शकुननिमित्तादिभि शुभं ज्ञात्वा सुबुद्धिना जन्म... वनामायो विप्रवर्यो विप्राग्न्योमूत् सेनेयं जाजकीया जातकस्य पद्धतिरुक्ता ॥ चत्वारिंशद्भिर्वृत्तैर्वदा । इयं स्वक्ष्पवृत्तैर्बद्धापि सुबोधा ॥ सुखेन बोधयति सा सुबोधा । सुगुमत्यर्थः ॥ कि कृत्या

Page #285

Vedlingar
होराशाखसमूपहं विलोक्य बहून् होराशास्त्रग्रंथान् विलोक्य कि सधुक्त किमसधुक्तमेति विचार्य केन बा... प्रांत्योक्त तच्च विचार्य सम्यक् मुहुमुहुर्विचार्य भ्राति निरस्य निर्धातमर्थमंगीकृत्य निश्चितार्थेयं जातकपद्धतिरुतत्यर्थः इयुमिह लोके भाचंद्रा विष्टतु । मस्या: वक्त्रूणां श्रोत्रूणां च भं भवतु। ये सुबोध ......मामग्या जातकपदति होरावित्पदवी यांति लोके मानं यशश्च ते॥ स्पष्टार्थमिदं ॥ ७॥
इति ग्रंथपाठकस्य फलश्रुतिद्वारा ग्रंथप्रशंसा ॥छ ।
इति श्रीदिवाकरदेवज्ञात्मविश्वनाथदैवज्ञविरचिते श्रीकेशवदेवशविरचित, पद्धत्युदाहरणे अंतर्दशाभ्यायोदाहरणं ॥ छ॥७॥
गोलप्रामनिवासभूसुरमणिोदावरीप्राङ्गणे देवशेषु दिवाकरापमहाज्योतिर्विदासी बुधः तत्पुत्रोत्तमविश्वनाथरचितं तत्पूर्णमासीजनुः केशयां गणितं सुबुद्धिभणितं ज्योतिर्विदा संमतं ।। गगनवेदशरेंदु १५४० मिते शके नभसि एक्लबुधे भगभे तियो ।
गुणपयेहिकृतं सुखदं सतां विततपारमगाद् बरसत्पुरे ॥१॥छ। Reference - See No. 429 / A1881-82.
जातकपद्धति
Jatakapaddhati with टीका
with Commentary
514 No. 477
1895-1902 Size - 84 in. by 4 in. Extent - 46 leaves; 7-8 lipcs to a page; 20-22 letters to a line. Description - Country paper; Devapāgarl characters; handwriting
bold and legible but rather careless; borders of some folios ruled in double red lines; edges worn out; yellow pigment used for corrections; complete.
Commentary on Jatakapaddhati of Keśavadaivajña. Age- Saka 1674. Author -- viivanatha. Subject -- Jyotisa.

Page #286

273
Jyotiga Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥ तुंदिलामिदुकलाधनमधरीकृतविघ्नसंघात ॥ दुटिदौकितकामकामरिपौरभकं भजतः॥१॥ दिवाकरदेवविदां वरिष्टं चौ विश्वनाथोजनि जागरूकः॥ स केशवस्याष्टफलस्य टीका करोति सोदाहरणं प्रसमा ॥२॥
श्रीमत्केशक देवनिर्विघ्नग्रंथं परिपसमाप्तथ त ... च्या च गणेश नमस्कृत्य चिकीर्षितं प्रतिजानीत यत इति ॥ महं केशवपदति तस्य वर्षफलम
पद्धतीमार्ग क्रमादनुक्रमेण वच्मि कथयामि ॥ etc. Ends-fol. 46a
प्रमे प्रभकाले यदंग लनं तत्स्वामी यः स एव वर्षलमस्वामि ॥ वर्षतिवर्षकमाचतुर्यो यो राशिस्थजन्मलग्न तस्य स्वामि जम्मलमेशः सम्पत् सर्व पूर्ववत् ॥ इति श्रीगणेशचूगमणिनीदि (वा)करदैवज्ञात्मज-श्रीविश्वनाथदैवज्ञ विरचिता श्रीकेशवदैवज्ञकृतवर्षफलपतिटीका समाप्तः ॥छ॥ .
गोदातिरवरे समस्तविबुधैः संकीर्तितस्यानिश सत्पुत्रेण दिवाकरेण दिवाकरस्य विदुषः श्रीविश्वनाथेन यत् ॥ गोलग्रामनिवासिना विरचितं तत्पूर्णनामागमत् सम्यग्वर्षफलस्य केशवकृतस्योवाहतिष्टिप्पणं ॥१॥७॥
शके १६७४ भगिरामाम सवत्सरे माषराख १५ तदिनि समाप्तं ॥6. छ । इदं पुस्तकं दिनकरज्योतिसि ॥ रविभोग्यं ॥ सायनप्राप्तराशेस्तु यद् भुज्यते प्रत्याई तैः पलभोग्यकांशादयः॥ निनिताः षष्टिभिर्भाजिता योजिता उदर्षतस्त
स्फुटं भोग्यसंशं रवेः॥१॥ References - See No. 429/A1881-82.
जातकपद्धत्युदाहरण or Jātakapaddhatyudāharaṇa or केशवीपद्धत्युदाहरण
Keśavīpaddhatyudābaraņa
896 No. 478
1884-87 Size=8f in. by 41 in. Extent-58 leaves%3 11 lines to apage: 30 letters to allne. .

Page #287

216
Vedangas
Description - Country paper ; Deva nāgarl characters; not very old
In appearance%3; handwriting small but clear, legible and unlform; borders ruled in double red lines; red pigment used for marking; folios numbered in both margins; complete.
The work was composed in Saka 1540. Age - Not very old. Author - Visvanathadaivajña, son of Divakaradaivajña. Subject - Jyotiga.
Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥
श्रीगणेशं नमस्कृत्य केशवीनामपदतेः॥ . गणितं विश्वनाथेन क्रियते बालबोधये ॥१॥
नत्वेति ॥ महं केशकः जातकपद्धतिं कुर्वे । etc. fol. 6a इति विश्वनाथदैवज्ञविरचिते केशव्युदाहरणे भावाध्यायः॥ Ends - to1. 580
ये सुबोधां पढ़तीमामग्य जातकपद्धति । होराविल्पदवीं पांति लोके मान यशश्च ते
स्पष्टार्थमिदं ॥ इति ग्रंथपाठकस्य फलश्रूतिद्वारा ग्रंथप्रशंसा ॥ इति श्री. दिवाकरदेवाशात्मजविश्वनाथदैवज्ञविरचिते श्रीकेशवदेवज्ञविरचितपदत्युदाहरणे अंतर्दशाध्यायोबाहरणं ॥४॥
गोलग्रामनिवासिभूसुरमणिर्गोदावरीप्रांगणे दैवशेषु दिवाकराव्हयमहाज्योतिर्विदा संमतं ।। गगनवेदशरेंदु १५४० मिते शके नभसि शुक्लबुधे भगभे तिथौ। गणपयेहिकृतं सुखदं सतां विततपारमगादरसत्पुरे॥२॥
भं भवतु ॥ छ ॥ इदं पुस्तकं चित्तपूर्णनगरस्थ महादेवदेवविदः॥ References - See No. 429/A1881-82.
-
-
-
Jatakapaddhatyudẫharana
जातकपद्धत्युदाहरण
No. 479 Size 81 in. by 4 in.
862 1891-95
-

Page #288

Jyotiga
Extent - 29 leaves; 13-14 lines to a page ; 40 letters to a line. Description – Country paper; Devanāgarī characters; old and somewhat musty in appearance; handwriting small but clear, legible and uniform; borders not ruled; red pigment used for marking; edges slightly worn out ; incomplete. A commentary on Jātakapaddhati.
Age — Fairly old.
Author
Subject – Jyotisa.
-
Begins fol. 18
1
Viśvanathadaivajña, son of Divākaradaivajña.
॥ श्रीगणेशाय नमः
अथ जातककेशवी पद्धत्युदाहरणम् श्रीगणेशं नमस्कृत्य केशवीनामपद्धतेः गणितं विश्वनाथेन क्रियते बालबुद्धये १
त्वेति अहं केशवः जातकपद्धतिं कुर्वे जातकस्येदं जातकं जातस्य वालकस्य जन्मांतराजितं सदसत्कर्मजनितं शुभाशुभनिरूपकं शास्त्रं जातकं तस्मिन् । यानि कर्माणि गणितः क्रियास्तेषां पद्धतिं मार्ग कुर्वे etc. fol. 56 इति विश्वनाथदैवज्ञविरचिते केशव्युदाहरणे भावाध्यायोदाहरणं ॥ fol. 186 इति दिवाकरदैवज्ञात्मज विश्वनाथदैवज्ञ विरचिते जातककेशवी पद्धस्युदाहरणे बलसाधनाध्यायः ।
• Ends - fol. 29a
References
227
एतदुक्तं भवति यस्य ग्रहस्य पूर्व आयु॑षि साधितं तस्य आयुर्भागाः अष्टभिर्भाज्या लब्धं घटीस्थाने अन्वितं काय्र्य्यं भथोदाहरणं वेदयांशा २८ । ६ । ३१ । ४६ खे पैंडजगुणकेन १९ गुणिता ५४ । ४४४३ । ३४ एतैर्भगगणै ३६० भक्ता पूर्ववत् जातं खेः पिंडायुर्वर्षायं १५ । १ । १४ | ३ | ३४ एवं चंद्रादीनां अथ नैसर्गे उदाहरणं रवेः दयांशाः २८ । ६ । ३१ । ४६ रवेर्गुणकेन १० गुणिता ४७ | ३० । ३५ | २० इदं भगणशै ३६० पूर्ववद्भक्ता
See No. 429/A1881-82.
—
जातक पद्धत्युदाहरण or केशव पद्धत्युदाहरण
No. 480
Size - 114 in by 57 in.
Jātaka paddhatyudāharaṇa or Kesavipaddhatyudāharaṇa
513 1899-1915

Page #289

Vedangas
Extent - 35 leaves; 16 lines to a page; 35 letters to a line.
Description
$278
Age
Thick country paper; Devanagari characters; not very old in appearance; handwriting clear, legible and uniform ; borders ruled in double red lines; red pigment used for marking; the Ms. contains several Kostakas; complete.
The work was composed in saka 1540.
1 Saka 1703.
Author - Visvanātha, son of Divākara.
Subject – Jyotisa.
Begins fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
श्रीगणेशं नमस्कृत्य केशवीनामपद्धते ॥ गणित विश्वनाथेन क्रियते बालबुद्धये ॥ १ ॥
नत्वा विघ्नय इति व्याख्या अहं केशवः जातकपद्धतिं कुर्वे जातकस्वेद जातकं जातस्य बालकस्य जन्मांतरार्जित सदसत्कर्मजनितं शुभाशुभफलं निरूयकं शास्त्रं जातकमित्युच्यते ॥ etc.
fol. 26 इति श्रीकेशवपद्धत्युदाहरणे भावाध्यायोदाहरणं
fol, 11a इति श्रीदिवाकरदैवज्ञात्मज विश्वनाथदैवज्ञविरचिते पद्धत्युदाहरणे मह साधनाध्यायोदाहरणं ॥
Bads - fol. 358
गोलग्रामनिवासि भूसुरमणिर्गोदावरीप्राङ्गणे दैवशेषु दिवाकराव्हय महाज्योतिर्विदासीडुभः तत्पुत्रोत्तम विश्वनाथरचितं तत्पूर्णमासीजनुः केशव्याः गणितं सुबुद्धिभणितं ज्योतिर्विदां संमतं १
गगनवेदशरेंदु १५४० मिते शके नभसि शुकुबुधे भगने तिथौ ॥ गणकृतं सुखदः सतां विततपारमगाधसुरपुरे ॥
इति श्रीदिवाकर दैवज्ञात्मज विश्वनाथदैवज्ञ विरचिते श्रीकेशवदैवज्ञविरचितपद्वत्युदाहरणे अंतर्दशाध्यायोदाहरणं समाप्तं ॥ श्रीरस्तु ॥
रामशून्यनगभू १७०३ मिते शके चैत्रमासि दशमीयुधान्विते ॥ जीवणेन किखितं च पुस्तकं नात्मनो चुपकृते परस्य वा ॥१॥

Page #290

Jyoting
श्रीरामाय नमः श्रीकृष्णाय नमः ॥ श्रीराधायै नमः ॥ भीरस्तु । References --See No. 429/A1881-82.
जातकमार्गपन or पभजातक
Jātakamārgapadma or Padmajātaka
69
"No. 481
A1882-83
Sizo — 84 in. by 31 in.
Extent - 6 leaves; 12 lines to a page ; 28-30 letters to a line.
Description - Country paper ; Devanāgari characters; old in app
earance; handwriting small but clear and uniform; borders ruled in single red lines; edges slightly worn out; complete.
The work was composed in Saka 1547. This is an independant work on horoscopy and not a commentary on Sripati's Jatakapaddhati as given by Aufrecht.
For details about Divakara cf. S. B. Dikshit: Bhar. Jyo. pp. 280 and 287.
Age -- Appears to be old. Author - Divākara. Subject - Jyotiga. Begina - fol. 1a
श्रीविश्वेश्वरो जयतितरां ॥ श्रीमच्छिवाख्यं गणितज्ञचक्रचूडामणिं सजनवृंदवयं। विदुर्विदो यं धिषणेन तुभ्यं तं नौमि नित्यं धिषणासहेतोः। श्रीकेशवश्रीपतिसुंदरादि प्रणीततंत्रादि धिगत्यसारं ।
प्रकाश्यते सहदिवाकरेण पद्यांशुभिर्जातकमार्गपर्य ।etc. Ends - fol. 62
गोदावरीसौम्यतटस्थगोलग्रामे भरद्वाजकुलावतंसः। भासीद्विधिशः सकलागमज्ञः कृष्णो महेशा च न तत्परो यः ॥ १५ ॥

Page #291

80
Vedangas
बभूषतुस्तस्य सुतौ तदायो मीमांसकाधोगगणको नृसिंहः । शिरोमणेर्वात्तिमुक्तियुक्तं ... नामलं भाष्यमकारि सौरं । ९५ । विज्ञातनक्षत्रनभोगकक्षो विचारदक्षो विजितारिपक्षः। शिवो द्वितीयो गणको वदान्यो नृपालमान्यो जगतो गुरुयः । ९६। नृसिंहपुत्रेण पितृम्यलब्धप्रबोधलेशेन दिवाकरण। प्रकाशितं जातकमार्गपनमध्यायरूपाष्टदलं सुबोधं । ९७ ॥ नंदुवर्षेण मया कृतोयं ग्रंथो रवेः पादयुगप्रभावात् । । शाके नगांभोधिशरेंदु १५४७ तुल्ये प्राचां प्रबंधान्परिभाब्य सम्यक् ॥१८॥
इति पद्धतिप्रकाशः समाप्तः॥ शुभं भूयात्सर्वेषां ॥ रामकृष्णज्योतिर्षिदो. .. ऽद पुस्तकं॥
जातकयोगार्णव
Jātakayogārņava No. 482
545
1875-76 Size - 114 in. by 41 in. Extent -29 leaves%3 9 lines to a page%3; 32-33 letters to aline.
Description - Country paper; Devanāgarl characters; old in appear.
ance; bandwriting clear, legible and uniform ; borders not ruled; red pigment used for marking verse numbers; the last three folios worn out; complete.
Age - Appears to be old. Author - Vāhameharācārya (Varābamibira ?). Subject - Jyotişa. On the good or evll that may befall a person on
account of the combination of planets.
Begins -fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥ चंडीकुंडलमाकलय्य कुतुका दंडाभशुंडाग्र क्रत्वा तांडवडंबरे पशुपतेः खेलन् चलूसंखलं चंडीशोरिव मंडलं तदपरं संदर्शयन्नंबरे हेरंबो जगदंबिकां विहसयन्वः श्रेयसे गर्जता १ -

Page #292

Jyotipai
281
मथ राजयोगाः लने उच्चगतो यदा दिनपतिश्चंद्रो धनस्थौ भृगौ दुश्चिक्ये ... मसंयुते सुखगते जीवे व्यवस्थे बुधे . लाभे सूर्यसुते हि कर्मभवने जाते कुले भूतले जायोयं खलु मानवो नयगणे साम्राटपदं गच्छति । षष्टे विलने यदि पूर्णचंद्रे पराक्रमस्थे सुरनाथपूज्ये
संतानभावे शशिपुत्रजाते षष्टे स्थिते सूर्यसिते विलनात् २ etc. Ends-fol. 29a
अथ कर्मणादिदोषयोगः
भवति दुष्टखगो यदि मृत्युगः प्रबलकार्मणदोषमुदाहरेत्
ग्रहयुगचखगत्रितयं च वा यदि तदा स्वपति... भुवो भवेत्। इति कर्मणादिदोषयोगः ॥
इति श्रीवाहमेहराचार्यविरचितायां जातकयोगार्णव संपूर्ण ॥ १॥ श्री
আবঙ্গল
Jātakaratna
--- 904 No:483
1886-92 Size.- 103 in. by 4g in. Extent - 16 leaves; 10-11 lines to a page ; 30 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear
ance%3; handwriting legible and uniform but on same tollos not quite clear; borders ruled in double black lines; red pigment used for marking the portiou ; yellow pigment used
for corrections; edges worn out; complete. Age-Appears to be old. Author - Katinatha. Subject - A small treatise on horoscopy. Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥
संसारसागरोत्तारे तरणिं तरणिं सदा। :- उदयादिशिरोरत्नं चितारत्नमहं भजे ॥१॥
. चापस्य प्रथमो भागो मिथुनं च तुलाधरः। . ... . कुंभः कन्या च विज्ञेया द्विपदाख्या हि राशयः ॥ २॥ etc.
....36

Page #293

Vedangas
fol. 13a इति श्रीकाशीनाथकृतौ जातकरत्ने द्वादशभावफलं ॥
Ends fol. 16b
282
गुडः सघृतैदिम्यैः दुग्धपक्कैः समंड कैः । जुहुयात्सतं दुग्धं कृष्णां धेनुं ततो ददेत् ॥ रेवत्यां दशरात्रं स्यात् कष्टं संपूजयेत् ततः ॥ पूषाख्यं दिननार्थं च पुष्पैमंदारसंभवे ॥ गुगुकोरपि धूपैश्च नैचैचैश्च गुडादिभिः ॥ कशारं व गुडैपूर्णां जुहुयात् गां ददे शुभां ।। इति नक्षत्ररोगशां विधानां ॥
इति श्रीसर्व विद्याविशारद श्रीकाशीनाथकृतौ जातकरत्नं समाप्तं ॥ सुंदरलेखि॥ शुभ ॥ राव रघुपत्यात्मज रावल - आनंदरामस्येदं जातकरत्न पुस्तकं
References - Mss.
1
जातकरत्नकोश No. 484
Size
Extent Description
-
-
8 in. by 41 in.
Aufrecht's Catalogus Catalogorum:- li, 420. This is the only Ms. recorded by - Aufrecht.
-
26 leaves; 8 lines to a page; 18-20 letters to a line.
Country paper; Devanagari characters; not very old in appearance; handwriting bold and uniform but not quite clear ; borders not ruled ; edges slightly worn out; complete.
Age - Samvat 1890.
Author - Jainendu.
Subject – Jyotisa. Begins fol. 16
Jātakaratnakosa
8645V1 1891-95
॥ श्रीगणेशाय नमः
प्रणम्य विश्वेशमतो गणेशं सरस्वती चापि गुरुतमं च विभाव्य सम्ब स्मृतिबुद्धिबुद्धये विभीयते जातकरत्नकोशः १
कास्तरणे शक्तास्तदध्वनः प्रेक्षण संततोत्काः कृतश्च तेषामवगाहनाब सथानपात्र निरूप एषः २ etc.
...

Page #294

Jyatiga fol. 4b इति श्रीजातकरत्नकोशे मध्यमप्रहप्रकारो नाम प्रथमप्रकाशः
fol. 9. इति रत्नकोशजातके स्पष्टप्रहप्रकरणप्रकाशको नामा द्वितीयप्रकाशः २ Bnds - fol. 26a
इत्यमिजिदा ... दशानिर्णयः श्रीपाचचंद्रागणसंश्रित सद्रतानां श्रीसागरें मुनिमुख्यमहागुरुणां पादांबुजद्वेपसुसेवितयत्प्रवृत्ते जैनेंदुनाख्यरचिता जातकरनकोशः १७ यत्स्वप्यत्र महाप्रगल्भमतिभिः कृतेषु शास्त्रेवय तत्रानुत्सुकताविकीर्णकृतया स्यादल्पमेधायुजर्जा तस्मानाभिलघुर्न चातिविपुल: क्लुतोयभिष्टार्थमृत् संशोध्यो विबुधैस्नल्पमतिभि । वैगुण्ययुक् चेत् कचित् ।१८
इति श्रीजातकरत्नकोशे दशांतर्दशानिरूपणो नाम नवमप्रकाशः १ नवभिः प्रकाशरेकनवत्युत्तरशवृत्तैः समाप्पितोयं ग्रंथः श्रीः स्वालेखकस्य मिति फागणवुदि ९ भौमे १८९०.
This is the only Ms. recorded by Aufrecht.
जातकरत्नाकर
Jātakaratnākara No. 485
526
1899-1915 Sizo. -- 114 in. by 5} in. Extent - 3 leaves ; 11 lines to a page; 34 letters to a line. Description - Thick country paper; Devapāgarī characters; old to
appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders not ruled%; white chalk used for corrections.
* The Ms. contains a chapter called affarsu. Age – Appears to be old. Author - Not mentioned. Subject-- Jyotisa, Augury. Begins - fol. 1a
॥श्रीगणेशाय नमः॥ मत्वा विघ्नेश्वरं धाणी पंचपक्षिनिदर्शन पुरागस्त्येन देवेभ्यः प्रोक्तं संक्षिप्यते मया ॥१॥

Page #295

284
Vedangas
भेरंडकचकोराख्यकाककुक्कुटके किनः
श्वेतपीतरुणश्यामनीला स्युः पंच पक्षिणः ॥२॥ etc.. Ends-fol.3a
सिद्धिर्भवति सर्वेषां नान्यथा शिवभाषितम् पारिजाताख्यशास्त्रेस्मिन् खंडे रत्नाकराभिधे प्रभशास्त्रमिदं प्रोक्तं चतुर्थाध्यायसंज्ञीतम् ॥ ५१ ॥ , इति श्रीजातकरत्नाकरे पंचपक्षिनिरूपणं चतुर्थोध्यायः ॥ ४ ॥ श्रीऋस्तु मंगल ॥ शुक्रे चंद्रे गुल्मवलीलताकंदोवुद्यस्य च ।। पत्रं गुरु फलं सूर्यः मूलं च रविजे कुजे एके चंद्रे भवेद्रौप्य वुधे खर्णमुदाहृतं ॥१॥ गुरुरत्नयुतं हेमसूर्यो मौक्तिकमुच्यते । भौमे तानं शनौ लोहं वाराणामुदयः क्रमात् ॥१॥ परमपुप्रमाणेन गुणयेत् प्रतनाडिकानक्षत्रस्य नवत्यात परमायुविशोधयेत् । चद्रकला पीडकर भाग ८ ...... लब्धगतनक्षत्रसेशगृहदशा गुणाकर वर्ष होय सेश १२ गुणु माश से ३० दिन होय व क्रम घटित्मक होय ॥ संकेतकौमदीजोत्तसकी।
जातकरहस्य
| Jatakanahasya No. 486
825 (H
1887-911 -Size - 78in. by 10 in. * Extent foll. 10 to 110; 22 lines to a page; 22 letters to a line. Description-Modern paper with watermarks; Devanagari charace
ters; blue in appearance; handwriting clear, legible and
uniform; complete. Age -Amodern copy. Author - Not mentioned. Subject - Jyotişa. Begins -- fol. 10
भथ जातकरहस्यप्रारम्भः - :: :

Page #296

Jyodigd
285
उत्तम प्रसवं विद्यान्मध्यमं शीर्षोदयं .. भधर्म भूमिपतनं त्रिधा जन्म जगुर्बुधाः ................... निषेक समयं यतः तस्मा शीर्षोदयं विद्यांदायुः कालवशाद्यतः
दृष्टेनासेकामूले पश्चा लग्नं परिक्षयेत् etc. Ends -- fol. 110 11... कर्मलनगतपाकदशायां राज्यलाभमथवा प्रबलस्य शत्रुनीचग्रहपातदशायां ... . चंद्रसंश्रयगृहाः परिकल्प्याः ॥१॥ इति जातकरहस्यं समाप्त ॥ ६॥
जातकवर्षपद्धति
Jatakavarjapaddhati
812 No. 487
1884-87 Simr-13M.in. by 5g in. Extent -10 leaves ; 10 lines to a page; 25 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgarl characters; not very old
in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines; red pigment used for
marking; edges worn out; wbite chalk used for corrections; • complete.
Aufrecht has wrongly ascribed this work to Valmiki. Ago ---Sandvat 1912; Śaka 1777, Author. - Nityānandācārya. Subject -Jyotisa. Begins — fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ नित्यानन्दपदारविन्दमधुपो वाल्मीकिशर्मा बुधो. निष्प्रत्यूहमुमापदाजयुगलं संधाय हृन्मानसे ॥ .
भक्तानाममरदुम भवतमाहसं सुधीरं जनं . हिंसारौ नगरे तनोऽति विशदा रम्यां समापद्धतिं ॥१॥ शैलाभ्रलोचन २०७ हताहृतवर्षवृदात्
। खानाष्ट ८०० लब्धमय युग्गतवत्सरे श्रेत् ॥

Page #297

286
Ends - fol. 100
Vedängas
वारादितज्जननवारमुखेन युक्तं जन्मार्क तुल्यशरदर्क मितेन्दवेशः ॥ २ ॥ etc.
जातकलक्षण
बलिष्टः सखेटः यदो नश्च दृष्ठो न केनापि यः शून्यमार्गोनिरुकः ॥ नवभ्यगचन्द्रेशचन्द्रार्कसंज्ञा निजोडचं गृहं सूर्यतो हर्षसंज्ञा ॥ ८३ ॥ नित्यानंदाचार्य लब्धावबोधश्चक्रे रम्यां पद्धति सारदीयां ॥ देशे हिंसा हि बाल्मीकिशम्र्मा गौडो विप्राच्चैकचित्तो यत्तात्मा ॥ ८४ ॥ इति श्रीनित्यानंदाचार्यविरचिते जातकमतानुसारणि वर्षपद्धतिः सपूर्ण शुभं ॥ समाप्तम् सुभं भूयात् ॥ सम्वत् १९.१२ शाके १७.७७ चैत्र कृष्ण १२ गुरौ शुभं ॥
This is the only Ms. recorded by Aufrecht.
-
No. 488
Size -- 8k in by 4g in.
Extent - 8 leaves ; 10-12 lines to a page; 28 letter to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters old in appear. ance; handwriting not quite clear, also not uniform; bordere ruled in double red lines; red pigment used for verse num. bers and colophons; edges slightly worn out; complete.
"
Appears to be old.
Age
Author - Kaleśvara.
Subject A small treatise. on horoscopy.
Begins
- fol. 1a
Jātakalaksana
906 1886-92
श्रीगणेशाय नमः ॥
शुक्रो रविशनिसहितो मारयति नरं यदा । प्रसवकाले दृष्टे रविगुणां न वर्षे स्नेहे ॥ १९ ॥
स्थाने यदा भौमो रविराहसमन्वितः अर्थपीडा भवेत्तस्य असतेनैव तिडति ॥ २० ॥ etc.

Page #298

Jyotişa
287
Ends - fol. 8a
पानाविपादौ गृहेषु मरणं क्षौरो चरो। गोमीहतुवुत् ॥विध तेषु मरणं शूलं च पुंसकर्मणि । ३२ सुरपतिरस्तगतो वा पापयुतः पापमध्यगो वापि। संततिबाधां कुरुते केंद्रे चंद्रान्विते पापे ॥३३ ॥ इति कालेश्वरभाषितं जातकलक्षणं समाप्तम् ॥ श्री चद्रोरिषडष्टभूधुनगतो स्टो शुभै! शुभै सोसृष्ट विधधाति मृत्युमथवा भौमेक्षणा दृग्विभिः सस्त्राद्वा शनिराहकेतभिररे भिस्य रुजं वायुजां दारिद्रं रविणा शुभं शुभदिसे ज्यालोकतामादीशेत् ॥ १॥ सहजपतियदि सहजे सुतधनसंस्थोपि वा भवति न भवति तदा प्रसूतियदि भवेत्तदा न जीवति कोपि ॥
जातकसार
Jātakasāra
471 No. 489
1892-95 Size — 101 in. by 4f in. Extent -97 leaves; 12 lines to a page ; 36 letters to a line. Description - Country paper ; Devanāgari characters ; old in appear
ance; handwriting small, clear and legible; borders ruled ja two double black lines ; red pigment used for marking the portion; edges worn out; left hand edges pasted with paper
slips%3 Incomplete. Age - Appears to be old. Author - Nrsimha. Subject - Jyotisa : a treatise on astrology. Reglas -- fol. 10
......णेशाय नमः॥ यदासा खलु नैशमंधतमसं विध्वंसमेति क्षणा. .
द्रादीनि तांबुगोलकमयान्यक्षाणि दीव्यं ...... यो विश्वोद्भवसंस्थितिप्रलयकृत्तत्वं परं योगिनां । दावाचं प्रकटीकरोतु भगवांस्त्रैलोक्यदीपो रविः ॥1॥

Page #299

288
Vodăngas प्रोक्तानि ... गणितानि पूर्वैर्वासिष्टगत्रिपराशराथैः ॥ .. वराहललप्रमुखैश्च तेषु फलक्रमो नव कृतो हि यस्मात् ॥२॥ सारा ... जातकशास्त्रतोपि होराप्रदीपादपि जन्मदीपात् ॥ मादाय सारं पवनादिशास्त्रात्फलक्रमार्थ खलु जन्मपत्राः ॥३॥ ... तातपदारविंदयुग्मं स्वमनो निर्जरपंजरे निधाय ।। लिखनक्रमसंयुतं प्रवक्ष्ये नृहरिर्जातकसारदीपमस्मात् ३ ज्योतिःशास्त्रमनेकभेदबहुलं स्कंधत्रयाधिष्ठित तत्रायो गणिताभिधः पृथुतरः स्कंधोपरः संहिता ॥ यः पृ ... चलनाद्भुतादिकफलज्ञानैकहेतुस्तथा
तार्तीयः समयत्रयोद्भवफलज्ञानैकहोराभिधः ॥ ५॥ etc. fol. 4a इति जातकसारे शास्रोपनयः॥
fol. 6a इति श्रीजातकसारे संवत्सरफलं ॥ Ends - fo1. 976
निधने शांशकपतेदेनिश्चित भवेत् । 'सौम्येष्टमस्थे कन्याया भर्तुः प्रागेव संभृतिः ॥४६॥ पापसौम्ययुते तस्मिन्सकाले तयोर्मृतिः ॥
जातकसार
Jātakasāra
516
No. 490
1895-1902 Size-103 in. by58 in. Extent -142 leaves ; 10 lines to a page3; 40-45 letters to a line. Description - Thick country paper, Devanagari characters; not old in
appearance%3; handwriting clear, legible and uniform; bordersy not ruled; red pigment used for marking the portion, edges, slightly moth-eaten; the numbering of follos is as follows 1-110 and then 1-35 of which foll. 6, 14, & 21 are missing :?
Incomplete. Age - Samvat 1880. Author - Nrsimhadaivajia. Subject -Jyotisa:: a treatise on horoscopy. :

Page #300

Jyotima
ilmster
॥ स्वस्ति श्रीगणेशाय नमः पहासा खलु नैशमंधतमसं विध्वंसमेति क्षणाचंद्रादीनि तथांवगोलकमयाशृक्षाणि दीयंतिच. वो विश्वोद्भवसंस्थितिप्रलयकृत्वं परं योगिनी दाग्याचं प्रकरोतु भवतां त्रैलोक्यदीपो रविः १ प्रोक्तानि होरागणितानि सवै वासिष्टगर्गानिपराशराः घराहलल्लप्रमुखैश्वतषु फलक्रमो नैव कृतो हि यस्मात् २ सारावलोजातकशास्त्रतोपि होराप्रदीपादपि जन्मदीपात् भादाय सारं यवनादिशास्त्रात्फलक्रमार्थ खलु जन्मपन्याः ३ निजतातपदारविंदयुग्मं स्वभनोनिजपंजरे निधाय लिखनक्रमसंयुतं प्रवक्ष्ये नृहरिर्जातकसारदीपमस्मात् ४ ज्योतिशास्त्रमनेकभेदबहुलस्कंधत्रयाधिष्टितं तत्रायो गणिताविधः पृथुतरस्कंधोपरः संहिता यः पृथ्वीवलनाद्धतादिकफलज्ञानैकहेतस्तथा
तार्तीयः सम ...... अवफलज्ञानकोद्राभिधः ५ etc. fol. Ea इति जातकसारे संवत्सरफलं .
fol. 90 इति सकलागमाचार्यश्रीनृसिंहदैवज्ञविरचिते जातकाभरणे नक्षत्रवरणफर्क Enda - Kol. 35a (1434 ).
सूर्यात्पंचविकृन्मनुग्रहगजज्ञाशागुणाः प्रश्नभालिसाखार्क १२० गुणाभचक्रकलिका २१५०० सा हाछुस्तनोः यातक्षेत्रागुणाहतं खरवि ... हल्लभ्वं पृथक् खार्कता संशोध्यं च समीपगं च तदुभयोर्यत्पृच्छ के ताणुषा २५ तग्राह्यं प्रथमात्यमध्यम ... त्र्यांगांक ३६.९ युग्मुक्तिो या तस्यात्तु वियोजितं तनुभवायुष्येण संता उपेत् एष्य:शगुणोनखा ... विहितं शेषं तदैख्यं रखेढियं खगादथो शकभवायुर्वतग्रहैर्वा कुरु १
इति श्रीमन्नृसिंहदैवज्ञवि ... जातकसारेण प्रश्नकालादायुरायन इति जातकसारं समाप्तं सं १८८० श्रावण शुक्ल ४ चतुर्थी त क्षत्रि हरिदयाल ॥ शुभं भवतु कल्याणमस्तु सिद्धिरस्तुः ॥ श्रीकृष्णाय नमः रामाय नमः
137

Page #301

290
Vedangan
907
जातकसारावली
Jātaķasārāyall: No. 491
1886-92 Size -101 1n. by 4g in. Extent - 83 leaves ; 16 lines to a page ; 30 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgarl characters; very old in
appearance; handwriting small and uniform but not clear and. legible; borders ruled in double black lines%3; red pig. ment used for verse numbers; occasional marginal notes ; folios extremely worn ont; fol. 1, 12 and 23 missing; moth. eaten in the margins; incomplete.
Probably the same work as Sarāvall. Age - fairly old. Author - Kalyāṇavarma. Subject — Jyotişa, Horoscopy (?) Begins abruptly - fol. 2a
...... भेदैचित्रं कालः संप्रस्थितस्तस्मात् ॥ २ ॥ मेखवृषमिथुनकर्कटसिंहः कन्या तुलाथ वृश्चिककाः।
धनुषि च मकरः कुंभो मीन इति च राशिनामानि ॥३॥ etc. fol. 6 इति सीमृस्कल्याणवर्मविरचितायां सारावल्यां मि ... काण्यायः॥ Ends - fol. 860 ..' पृथक नाम समेत ... वसनि ... संशितः पिरः।
चरम प्रमि... at प्राह ... बदे वनं ...श्रे॥७॥ etc. * Letters are not legible.
जातकसुधाकर
Jātakasudhākara No. 492
987
1886-92 Size - 11/In. by shain. Extent -12 leaves; 11 lines to a page3; 32 letters to a line,

Page #302

Jyotiga
291
Description - Modern country paper; Davanagari characters; new
in appearance; handwriting clear, legible and uniform; bore ders ruled in triple red lines and edges in single ;' red pige ment used for marking the colophons; folios numbered in
both margins%3; the Ms. contains Adhyayas 1-8. Age-Samvat 1925. Author - Not mentioned. Subject - Palmistry. Begins -- fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीगुरुपरमगुरुपरमेष्टिचरणकमलेभ्योन्मः॥ पनामधेयं सकलार्तिभंजनं यत्कीर्तनं वै कलिकाल्मषानं ॥ ::: यो वै रसानां यसशा स्वरूपो देवः स पायात्करुणानिधिनः ॥३॥ : यं देवदेवं मुनिसिद्धसंघा स्तुवंति गायति च सामगीतः ॥ तं वंद भये शशिलेखचूडाविराजितं शंभुमुमादेई ॥१॥ यज्जातकं म्यासपरासराख्यश्रीसूर्यकात्यायनछागलेयै॥
कृतं तदेवाप्यमहं ब्रवीमी युक्तं सुसामुद्रिकयुक्तिभेदैः ॥ ३ ॥ etc. fol. 34 इति सामुद्रिकोदिने जातकसुभाकरे प्रथमावतसे त्रिरेखासंज्ञाविभाग.
निर्यायो नाम प्रथमोध्यायः ॥ छ। fol. 4. इति श्री. जात० प्र० वतंसे जन्मकालशाकनिर्णयो नाम द्वितीयोभ्यायः Ends-tol. 12a
भयेष्टकालांकः । २७६० खत १६० भक्तजातो जन्मकालिनो इष्टकाल: ४६० शेषचांकाभावात् शून्यमेव धृत्वं एवं जातः शुभप्रदेहे रेखातः जन्मकालनिर्णयः इति नष्टजातक संपूर्ण ॥ संवत् १९२५ वर्षे फाल्गुण विद . सप्तमी बुधे लिषितं ब्राह्मण औदीसज्ञाति भवानीशंकरहस्ताक्षरेण ॥ श्रीरस्तः विद्याथि श्रीधिरजीपठनार्थ ॥ श्रीर्मवाइमध्ये लिखाई राम भवतुः भुलेश्वर.
प्रसादात References - Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum:- . ..
i,205a3; ii.42a. B-Descriptive Catalogues :- R. Mitra.
Notices No. 2450.

Page #303

202
Vedangas
जातकाभरण
Jätakābharata
342 1880-81
-No.493
Size-831n. by 41 in.
Extent - 126 leaves ; 13 lines to a page; 24-25 letters to a lide.
Description - Country paper; Devanāgarl characters; old in appour
anco; handwriting careless and not quite legible; borders ruled in double black lines%3; red pigment used for "matkum verse numbers and colophons; edges slightly worn out; foll. 22, 23, 117, 118 missing; incomplete.
Age- Samvat 1733. Author-Dhundhiraja. Subject — Jyotiņa.
Begins-fol. 10
ॐ नमो गणेशाय नमः॥ भोदं सदाहं हृदयारविंदे पादारविंदं वरदस्य वंदे ॥ मंदोपि यस्य स्मरणेन सद्यो गीर्वाणवंधोपमती समेती॥१॥ उदारधीमंदरभूधरेण प्रमथ्य बोरागमसिंधुराज । श्रोढुंढिराजः कुरुते किलामार्यासपर्याममलोक्तिरत्नैः ॥२॥ ज्ञानराजगुरुपादपंकजं मानसे खलु विचितं भक्तितः। मातकाभरणनाम जातकं जातकशसुखदं विधीयते ॥३॥ शास्त्रोको यो जन्मपत्री करोति नानाग्रंथालोकनात्तस्य चितं ॥
अत्युद्विग्रस्यात्ततो जातकेस्मिन् कुर्वे व्यक्का जातकोक्तिं च सर्वा ॥४॥etc. tol. b इति जातकाभरणे संवत्सरफलं
fol. 180 इति श्रीदुंढिराजविरचिते जातकाभरणे लमफलं ॥ Ends-t61. 1300
जीवे भार्गव सोमसूर्यशशिजक्ष्मा ॥ जाकै जैर्याक्षिते क्षमापालो नृपाः वंशजाततिलक प्रख्यातकीर्ति नरः वत्सेनाचलनै नैयाति रजसा प्रच्छिन्नविते खा चस्ति ध्वांतमुपाणते कमलिनो संकोचमागच्छति ॥५॥

Page #304

Jyotiga
इति टुंडिराजविरचिते जातकाभरणे भूषणे रराजाकाध्यायः ॥ समायोग ग्रंथः॥ संवत् १७३३ वर्षे प्रथमश्रावणादि १३ दिने भ तु सदासुत
मधुरावास भाई महेश्वर लिखित ॥ छ लि भ. तुलसी भ. ... यला. References - See No. 908/1886-92.
जातकाभरण
Jātakābharana
908 "No. 494
1886-92 Size - 11} in. by 5t In. Extent -97 leaves%3; 11 lines to a page%3; 35 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanāgari characters; band.
writing clear and ligible but not quite uniform; borders not ruled; red pigment used for topical headings and colophons; .red ink also used; yellow pigment used for corrections%3; foll.
25a & 52a blank; the Ms. contains some diagrams%3; scems
to be complete. Age- Samvat 1877. Author -- Dhundhiraja Daivajia. Subject - Jyotisa. Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥
अथ जातकाभरणलिख्यते ॥ श्रीदं सदह हृदयारवंदे पादारविदे वरदस्य वंदे मंदोपि यस्य स्मरणेन सद्यो ॥ गीर्वाणवंद्योपमती समेति ॥१॥ .. उदारधीमंदरभूधरेण प्रमथ्य होरागमसिंधुराज ॥ श्रीढूंढिराजः कुरुते किलार्या समर्पयामास मलोक्तिरत्नैः ॥२॥ ज्ञानराजमुरुपादपंकजं मानसे खलु विचिंत्य भक्तितं ।। जातकाभरणनाम जातकं ॥ जातकृशसुखदं विधीयते ॥३॥ शास्त्रोक्ता यो जन्मपत्रीं करोति नानाग्रंथालोकमात्तस्य चित्रं ॥ मत्युदिन स्यात्ततो जातकेस्मिन् ॥ कुवें न्यको जातकोक्ति व सर्वा
llll otce
.
.
.
..
.
.
.

Page #305

todangas
Ends-fol.960
कामस्वामिप्रेमवृद्धिस्तनस्थे वृक्षो देशावस्थितेत्यंतहर्षः, , पत्युविज्ञानंदवृद्धिश्च नाभौ गुह्ये वै स्यान्मन्मथाधिक्यमुच्चैः ३० । गोदावरीतीरविराजमान पार्थाभिधानं पुटभेदन पत् सदोलविद्यामलकीर्तिभाजा मत्पूर्वजाना वसतिस्थलं पत ३१ तत्रस्य दैवज्ञनृसिंहसूनुर्गजाननाराधनताभिधानः श्रीदुंढिराजो रचयांबभूव होरागमेनुक्रममादरेण ॥ ३२॥
इति श्रीदेवदुंढिराजविरचिते जातकाभरणे स्त्रीजातकाध्यायः समासः ।। । संवत् १८७७ वैशाखकृष्ण १२ चंद्रे लिखितोयं प्रथं फतेराम बामणाय पार. कार्य एम भूयात् ॥
सौरिः सुंदरिसाईमब्दयुगलं वर्ष समासं गुरु राहुर्मासदशाष्टकं निगदितो मासं सपक्षं कुजः ॥ सूर्य एकाधौ त्रयोऽपि कथिता मासकतल्याग्रहा
चंद्र। पादयुतं दिनदयमिता प्रोक्ता त राशौ स्थिति १ दशमभवननाथो केंद्रकोणे धनस्थे बलवति बलयाने प्रश्नसिंहासनोयं
स भवति नरनाथो विश्वविख्यातकीर्तिमदगलितकपोलैः सद्जैः सेन्यमानः । References -Mss. -A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum:
1,205a, i, 420, 2014%; iii. 444. B-Descriptive Catalogues :- 1. O. Cat. Nos. 3075 78 and 64113 B. B. R. A.S. Cat. Nos. 359-60; Mad. Des. Cat. Vol. XXIV Nos, 13719-20.
.
.
..
जातकाभरण
Jātakābharaṇa
517 No. 495
- 1895-1902 Size - 9f in. by 4} in. Extent — 150 leaves ; 9 lines to a page ; 25 letters to a line. Description - Country paper; Devapāgari characters; old in appear.
ance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines ; red ink used for colophons ; yellow pige ment used for corrections ; edges slightly worn out ; foll. 1-2 missing ; Incomploto.

Page #306

Age - Appears to be old.
G
Author - Dhundhirāja. Subject
Jyotisa.
Begins abruptly - fol. 3a
-
द्वयस्य । १४ ॥
अपारहोरापरपारगामी पाय्यां च वीजेतितरां प्रगल्भः । सो विधाकुशलः स एवं भवेत्फलादेशविधौ समर्थः । १५ । श्रीजन्मपत्री शुभदीपकेन व्यक्तं भवेद्भाविफलं समग्र
क्षपाप्रदीपेन यथालयस्थं घटादिजावं प्रगटत्वमेति । १६ । etc.
Ends fol. 152b
fol. 88 इति जातकाभरणे संवत्सरफलानि ॥ छ ॥
fol. 215 इति श्रीदेवशढुंढिराजविरचिते जातकाभरणे संवत्सरादीनां लनपर्यंत फलानि समाप्तानि ॥ २३४ ॥
Page
Jyotisa
कामं स्वामिप्रेमवृद्धि ... नस्थे वक्षोदेशावस्थितेत्यंत हर्यः ॥ पत्युचितानंदवृद्धिश्च नाभौ गुह्ये चेत्स्यान्मन्मथाधिक्यमुच्चैः ॥ ३० ॥
गोदावरीतीरविराजमानं पार्थाभिधानं पुटभेदनं यत् । सगोलविद्यामलकीर्त्तिभाजां यत्पूर्वजानां वसतिस्थलं तत् ॥ ३१ ॥
तत्रस्थदैवज्ञनृसिंहसूनुर्गजाननाराधनताभिधानः ।
श्रीढुंढिराजो रचयांबभूव होरागते तु क्रममादरेण ॥ ३२ ॥
इति श्रीदैवज्ञढुंढिराजविरचिते जातकाभरणे स्त्रीजातकाध्यायः ॥
References == See No. 908/ 1886-92.
जातकाभरण
No. 496
Size — 111⁄2 In. by 5 In.
Extent -
Description
883
95 leaves; 12 lines to a page; 36-40 letters to a line.
-
Jātakābharaṇa
312 (Viśrama)(i)
Country paper; Devanagari characters; not very old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; folios numbered in both margins; the Ms. contains fortion up to Dānādhyāya..

Page #307

Dodarigas
Age - Not very old. Author-Dhundhiraja, son of Nrsimha. Subject - Jyotişa Begins -fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीवरदमूर्ति जयति ॥ श्रीगुरुभ्यो नमः॥
श्रीदं सदाहं हृदयारविंदं etc. as in No. 342/1880-81. fol. 6a इति श्रीदैवज्ञदुढिराज विरचिते जातकाभरणे संवत्सरफलानि ।।
fol. 13b इति .......... लालानि Ends fol. 95a
भाषाश्च तक विमलेंद्रनील स्तिकाकुलात्यामहीषि व लोह ॥ सदक्षिण चेति वदं नूनं दुष्टाय दानं रविनंदनायः ॥ ८॥ गोमेदरत्नं चतुरंगमश्च सुनीलचैलानि च कंबलश्च ॥ तिलाश्च तैलं खलु लोहमिनं स्वर्भानवे दानमिदं वदति ॥९॥ वैदूर्यरत्नं सतिलं च तैलं सुकंबलश्चापि मदौ मृगस्य ।। शस्त्रं च केतो परितोषहेतोरुदारितं दानमिदं मुनींद्रः ॥ १०॥
इति श्रीदैवज्ञनृसिंहसूनुढुंडिराजविरचिते जातकाभरणे दानाध्याव
समासम् ॥ श्रीशुभं भवतु ॥ श्री ॥ श्री ॥ श्री ॥ Reference - See No. 908/1886-92.
जातकाभिधान
Jātakābhidhāna
394 No.497
1884-S612 Size #94 in. by 4f in. Extent -43 leaves, 14-15 lines to a page3B 38-40 letters to aline. Description-Country paper; Devanagari characters with पृष्ठमात्रा
very old and musty in appearance ; handwriting small and ....... uniform but not quite clear in some places%3; borders ruled in
double black lines; edges extremely worn out ; red pigment
used for marking verse numbers and colophons ; incomplote, Age - Very old,

Page #308

Jyotia
Author - Simhamalla. Subject - Jyotişa Begins -- fol. 10
॥ नमो गणेशाय ॥ प्रचुरतिमिरमालाकालिमानं तुदस्यत्तरुणकिरणधारावारिमिर्दिग्वधूनां । सकल ...... वनलोकानंदसंदोहहेतुर्जयति कमलबंधुः कोकसंयोगकारी ।१ सूर्यो यस्य प्रताप यशसि हिमकरो ... गलोवाक् प्रपंचे सौम्यश्चेतश्चरित्रे सदसि सुरगुरुः सम्यदेशे कवीशः। सौरः कोशे कृपाणो रिपुकरि ... करः सिंहिकेयः शिखी य. द्भूभंगः सोत्र सिंहो गगनगनिगम निर्मलं निर्मिमीते । २ अथ जातकाभिधानं प्रथमं सिंहेन साधुना क्रियते ॥
ब्रह्ममुरारिमहेशान् भानुमुखान् खेचरान्नस्वा । ३ etc. Ends abruptly-fol. 43a
ज्येष्टादित्यकराश्विमित्रपवन चाष्ट्रोत्तरा रेवती । पुष्पो ज्योतिषशास्त्रवित्तगदितभानौ गुरुर्भार्गवै। एणसोवमृगेश्वरे च वृषभे कुंभे शुभैवीक्षिते कर्के कुंभकृपाणचर्मधरणं रा ...... This is the only Ms. recorded by Aufrecht.
जातकालंकार
Jātakālamkāra No. 498
813
1884-87 Size — 10 in. by 4} in. Extent - 8 leaves ; 15 lines to a page; 45-48 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters with पृष्ठमात्रा,
old in appearance; handwriting clear, legible and uniform, borders ruled in triple red lines; red pigment used for verso numbers and colophons; blank space in the centre of folios; complete.
The work was composed in Samvat 1670. Age - Appears to be old. Author -Gapesadalvajia.
1-38

Page #309

298
Vedangas
Subject -Jyotisa. Begins-fol.10
॥ॐ॥ सानंद प्रणपत्य सिद्धिसदन लंबोदरं भारती सूर्यादिग्रहमंडलं निजगुरु श्रीरामकृष्णं परं येषामहिसरोरुहस्मरणतो नानाविधाः सज्जनाः सिद्धं यांति लघु प्रयोति विलयप्रत्यूईशैलवजा १ सद्भावाकलितं पदार्थललितं योगांगलीलांचितं श्रीमद्भागवतं शुकास्यगलितं यच्छ्रीधरः स्वामिना सुम्यक्त क्रियते गणेशकृतिना गाथोक्तितज्ज्ञातकं
वृत्तसृग्धरया जनादिसफलं ज्योतिर्विदां जीवनं २ etc. fol. 20 इति संज्ञाध्यायः
fol. 4a इति० भावाध्यायो द्वितीयः Ends-fol.80
अभूदवनिमंडले गणकमंडलाखंडलः श्रुतिस्मृतिविहारभूविबुधमंडलीमंडलं प्रचंड गुणगूर्जराधिपसभाप्रभातप्रभा कवींद्रकुलभूषणं महतिकाबजी दैववित् १ भारद्वाजकुले बभून परमं तज्जं सुतानां त्रयं जायास्तत्रभवद्गृहज्ञतिलक श्रीसूर्यसूरिः सुधीः। श्रीमान् सर्वकलानिधीस्तदनुजो गोपालनामाभवउछ्रीमदैवविदां वरस्तदनुजः श्रीरामकृष्णोभवत् २ स्वस्ति श्रीनृपविक्रमार्कसमये पूर्णाश्च भूपातिके १६७० श्रीमतब्रह्मपुरे सदाशिवमुदे गोपालसनः स्वयं छंदोलंकृतकाम्यनाटकरसाभिज्ञः सदानंदत्तदैवज्ञः शुकजानकं रचितवानेतरणेशः स्वयं पठिष्यति दैवज्ञास्तेषामायुः सुख शिवं भूयात् कैरवकुंदाभासु कीर्तिः सर्वतो दिश ४ द्वषैः० मंजुलोयं वंशाध्यायः श्रीगणेशेन । वेदैर्युक्तः काम्यैरश्वसंख्यः प्रणीतः ५ ता. रतीरस्थितेकारि बध्नाख्ये जातकं पुरे बापूजीति द्वितीयेन नाम्नेदं गणकेन च ६
इति श्रीगोपालात्मजगणेशदैवज्ञविरचिते जातकालंकारे निजवंशवर्णनो
नाम सप्तमोध्यायः समाप्तः ॥ श्रीरस्तु ॥ कल्याणमस्तु । लेषकपाठकयोः॥छ References - See No. 865/1887-91.

Page #310

जातकालंकार
No. 499
Size 11 in. by 5 in.
Extent18 leaves; 9 lines to a page; 30-32 letters to a line.
Description
Age
Author
Subject
Begins fol. 18
Gaṇeśadaivajña.
Jyotiga
Modern paper; Devanagarl characters; handwriting bold, clear and legible; left hand edges worn out and motheaten; folios numbered in both margins; complete.
Śaka 1707.
Jyotisa.
श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीवक्रतुंडाय नमः ॥ eric for faf
Ends- fol. 18a
Jātakālamkāra
865
1887-91
299
etc. as in No. 813/1884-87.
अभूदव निमंडले etc. up to शैलसंख्यप्रणीतः ॥ ५ ॥ as in No. 813/ 1884-87 followed by इति श्रीगणेशदैवज्ञविरचिते जातकालंकारे वंशाध्यायः समाप्तः ॥ श्रीशके १७०७ विश्वावसुनाम संवत्सरे || माघशुक्लचतुर्थ्यां पुस्तकं समाप्तं ॥ रबडोपनामकस्य पुस्तकं स्यात् ॥
Reference Mss. A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum;i, 205a; ii 42a, 201a; iii, 44a.
cf. S. B. Dikshit : Bhar. Jyo. p. 487.
B
Descriptive Catalogues :- R. Mitra Notices, No. 2443, 2445; I. O. Cat. No. 6412; B. B. R. A. S. Cat. No. 362.
जातकालंकार
No. 500
Size-11 in. by 51 in.
Extent 11 leaves; 9 lines to a page; 35 letters to a line.
Jātakālaṁkāra 528
1899-1915

Page #311

300
Vedangas
Description: ---- Country paper; Devanagari characters; old in appear
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders not ruled; red pigment used for colophons; yellow pigment used for corrections; foll. 1-15 missing; incomplete.
____The work seems to have been composed in Saka 1535. Age - Appears to be old. Author - Gapeśadalvajña. Subject - Jyotisa. . Begins - fol. 16a
मे स्थितौ स्तः कलुषरवगयुतौ भाग्यपष्टाधिनायौ
चेदेवं राहुणा वा तदनु च शिखिना संयुताऽवन्यजातः ३ etc. fol. 210 इति श्रीगणेशदेवज्ञविरचिते जातकालंकारे योगायोगविचारो नाम
तृतीयोध्याय ॥३॥ Ends-fol.26a
भूदवनिमंडले etc. up to श्रीगणेशेन वर्यः ॥५॥ as in No. 813/1884-87 followed by इति श्रीगणेशदेवज्ञविरचिते जातकालंकारे
वंशविस्तारो नाम सक्षमोध्यायः ॥ ७ ॥ References - Sce No. 865/1887-91.
जातकालंकारटीका
Jātakālamkāraţikā
472 No. 501
1892-95 Size — 10 in. by 5} in. Extent - 26 leaves; 10 lines to a page ; 25 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters; not very old in
appearance; handwriting bold, clear and legible; borders and edges ruled in double red lines; red pigment used for marking; white chalk used for corrections; edges worn ont and moth-eaten; complete.
A commentary on Jātakālamkāra of Ganesa Daivajña. Age - Samval 1868.
APP

Page #312

Jyotiga
प्रति
.
Author - Not mentioned. Subject - Jyotisa. Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥
सानंदमिति गणेशकवि माहं इंद जातकं कुर्वेति तृतीयश्लोकेनान्वयः - किं कृत्य सानंद यथा भवति तथा लंबोदरं गणेशं सिद्धिसदनं सिद्धिगृहं
प्रणिपत्य भारती सरस्वतीं तथा सूर्यादिकग्रहमंडलसमूहं निजगुरुं स्वगुरुं .. भक्त्या प्रणामं कृत्वा etc. fol. 4a इति श्रीजातकालंकारे संज्ञाध्यायः १
fol. 10 इति टीकायां जातकालंकारे भावाध्यायः २ Ends - fol. 260
हृयैरिति श्रीगणेशेन कविना मया अस्मिन् जातके वंशाध्यायः कृतकीडशे हृदयहारिभिः पये गुंफिते रचिते सूरिणां पंडिताना तोषकारके अलंकाराख्येधुनः मंजुले मनोहरे कीशोध्यायः वेदसंध्ख्यैः वयः श्रेष्टैवृतैः प्रणीतः कृतः
इति जातकालंकारे टीकायां वंशाध्यायः समातोयं ग्रंथः समाः १८६८ माघशुक्ल १३ चंद्रे लिखितं प्रथं सदासुखाक्षराणि ॥१॥
जातकालंकारकर्म
Jātakālamkārakarma
315 No. 502
1882-83 Size - 101 in. by 43 in. Extent – 2 leaves; 18 lines to a page; 46 letters to a line. Description - Country paper; Devapāgarl characters with occasional
(8H7778; old and musty in appearance ; handwriting small and uniform but not quite clear in some places ; red pigment
used for marking; edges worn out; complete. S t . The present portion in supposed to be a part of an .....astrological work called Sukajataka.
Age-Appears to be old. Author - SriSuka. Subject — Jyotiņa.

Page #313

302
Vedāngas
Begins - fol. 10
॥ॐ॥ॐनमः॥
अथ पार्वतीप्रत्युक्तं महेश्वरवाक्यं तदुपधार्य वशिष्टसुतपौत्रः। भीरको
जातकं प्राह। जातकालंकाराख्यं कुर्मः॥ etc. Ends-fol.2a
देहपाष्टमणै मंदेन राहुणा केतुना वा युक्तौ षष्टगतौ चेहशांताशाया चौरेण शस्त्रेण मृतैः तत्र वाहनाधिपस्थितश्चेद्वाहनकारणं॥
इति श्रीब्रह्मविद्यानिगमवाक्यतुल्यं शुकमुखगलितं जातकालंकारकर्म समाप्तं ॥
लद्वोर्मदने ७ सिते£सहिते रष्टेऽथ सद्भे गणे। श्रीबाहुल्यमिनेज्यवित्कुजलवे चैका मृतिः सोग्रके। व्यंगागो ९ घुन ७ पंचमे ५ सहितयोः शुक्राक्कयोः स्त्रीवियुक् । सप्तांत्योदयगैः खलैः क्षयविधौ पुत्र सुतस्त्रोवियुक् ॥१॥ भर्कात्कर्म १० गृहं पितुश्च भवनं मातुश्चतुर्य विश्वो।
तृवन्दि ३ गतं कुजस्य भुवनान्मित्राणि तुर्य । बुधात् । संतानं गुरुतः सुतं ५ सितगृहाद्भार्या गृहं ७ सप्तमं । पीडारंध्रगतं ८ शनैश्वरगृहाडोराप्रकाशैः स्फुटं ॥२॥
For a described Ms of Jātakālamkārakarma sce B. B. R.A.S. Cat. No. 363.
-
जैमिनीयसूत्र
Jaiminiyasūtra
152 No. 503
A1883-84 Size - 125 in. by 6 in. Extent – 12 leaves ; 13–14 lines to a page : 30–32 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; old in appear
ance; handwriting bold and uniform but not quite clear;
red pigment used for colophons; edges worn out; completo. Age - Sanivat 1882. Author - Not mentioned. Subject - A treatise on horoscopy written in the sūtra-styfe.

Page #314

Jyotiga
३03,
Begins -- fol. 10
ॐ श्रीगणेशाय नमः॥ श्रीहरिजयति अथ जैमनीयसूत्रं लि ....... .... * उपदेशं व्याख्यास्यामः
अभिपश्यं ऋक्षाणि पावभे च तनिष्टाश्च तद्वत् । दारभाग्यशूलस्था निर्गला निध्यातुः कामस्था तु भूयसा पापानां । etc. fol. 2a इति जैमिनीयसूत्रे प्रथमाध्यायस्य प्रथमः पादः । १॥ . Ends - fol. 12a
___ एवमुभौ शुभलोके। रविशुकाभ्यां पापपूर्व । अन्यैरन्यथा ॥ भत्र शुभः केतुः । पापडग्योगान । रविराहुगुरुशुक्रश्चैककालदृग्योगमत्ति । यथावभेदं । अत्र गुरुवर्गे स्वाम्यंशे च। स्वशत्रुमित्रनीचांशकश्च पूर्णेदुराम्हंतराश्च शुभवर्येषु मोशुभाष्टियुतः। पुत्रमणिरमणी बुधकेतुर्वा । शुभचंद्राभ्यां । स्वलग्रनाथश्च
इति जैमिनीये उपदेशसूत्रे वियोनिभेदो नाम चतुर्थाध्यायस चतुर्थः पादः ।४॥ समाप्तोयं चतुर्थाध्यायः संवत् १८८२ चैत्र कृष्ण ३ एकादश्यां भामवसरे
लिखितं शुभम् दीर्घायुः चिरं जीवतु ॥ शुभम् ॥ References - Mss. A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :
i,20803i43a, 2016%; iii, 44b. B-Descriptive Catalogues :- Burnell's Cat. of
Mss. I. 78a; Ulwar Mss. Cat. No. 17643 Triennial Catalogue of Mss. 1910-13. Vol. I, Part 1-B. No. 371 (g) (with Telugu meaning); Mad. Des. Cat. Vol. XXIV. Nos. 13725-30.
826
जैमिनिसूत्र
Jaiminisūtra No. 504
1887-91 Size — 104 in. by 5 in. Extent - 15 leaves; 8 lines to a page; 38 letters to a line. Description — Thick country paper; Devanāgarl characters; old in
appearance; handwriting bold, clear and uniform; borders ruled in triple red lines and edges in single ; red pigment used for.marking the colophons; white chalk used for correc.

Page #315

804
Vedangas
tions; folios numbered in both margins; the Ms. contains
Adhyāyas 1-4. Age-Samvat 1897.
Author-Jaimini.
Begins - fol. 16
___ श्रीगणेशाय नमः ॥ उपदेशं व्याख्यास्यामः॥
अभिपश्यत्पृक्षाणि पार्श्वभे च ॥ तमिष्टाश्च तद्वत् etc. fol. 2a इति जैमिनीयसूत्रे प्रथमाध्यायस्य प्रथमः पादः ॥१॥
fol. 30 इति .......................... द्वितीयः पादः ॥२॥ Ends fol. 150
यथावभेदम् ॥भत्र गुरुवर्ग स्वाम्यंशे च स्वशत्रुमित्रनीशिकश्च पूर्णदुराहोरंतरालश्च शुभवर्गे शुभदृष्टियुता अंशे मित्रभेदात् ॥ स्वानंदतुल्ये वा वर्गनाश. श्च तत्र ज्ञानाज्ञानेषु पुत्रमणिरमणीबुधकेतुधी शुभचंद्राभ्याम् स्वलमनाथश्च ॥ इत्युपदेशसूत्रे जे मनोये वियोनिभेदो नाम चतुर्थाध्यायस्य चतुर्थः पादः ॥४॥ इति चतुर्थोध्यायस्य समाप्तिमगात् ॥१॥ मिती महा बुदि ॥७॥ संमत् ॥
१८९७ ।। का।। श्रीरामाय नमः॥ ॥श्रीकृष्णा वः। Reference — See No. 152 / A1883-84.
जैमिनिसूत्रटीका
Jaiminisūtratikā
910 No. 505
1886-92 Size — 8f in. by 5f 10. Extent - 35 leaves ; 10 lines to a page; 30-32 letters to a line. Description - Modern paper with watermarks; Devanagari charac
ters; new in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled on all sides; red pigment used for marking: the Ms. contains the commentary on the 3rd
Adhyaya. Age-Saka 1801. Author - Nilakantha. Subject- Jyotisa.

Page #316

Jyotipai
303 Begins-fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥
अथ राजयोगसहिता लक्ष्मीयोगस्तृतीयाध्याय प्रथम पद न निरूप्यते ॥ तत्रादौ महाराजयोगमारभते ॥ भय राजजनिताभ्यां योगे यो योगे॥
थारभ्यते ॥ etc. fol. 7a इत्युपपदेशसूत्र जैमिनीये तृतीयाध्याये प्रथमपादविवृत्तिा । Ends -- fol. 340
__ अथ मंगलपदकुंडल्यां मृत्युविचारातिरिक्तांशविचारः॥ सर्वे विलेपलाभवदेव कर्तव्य इत्याहु मुक्तमन्यत् ॥ मृत्युविचारातिरिकं दुःखसुखादिविचारस्वरूपं लेपलाभपदस्थले भूतं संपन्नं तत एवमपि विचारणीयमिति दिक इत्युपदेशसूत्रे जैमिनीये तृतीयपादविवृतिः॥ ___ श्रीगणपतिर्जयति ॥ शके १८०१ ज्येष्टशुक्लपक्ष ८ गुरुवारे समात मुंबा. पुरे स्मार्टोपनाम श्रीधरजोतिशीविदेन यथा प्रते स्वपठणार्थे लेखनीयं ॥ एम
भवतु॥ References :- See No. 909/1886-92.
जैमिनिसूत्रव्याख्या
Jaiminisūtravyākhyā called सुबोधिनी
called Subodhini
833 No. 506
1884-87 Size - 811n. by 63 in. Extent-32 leaves%3; 16-17 lines to a page%3; 28-30 letters to aline. Description - Thick country paper; Devanagari characters%3D hand.
writing small, clear and legible; borders not ruled; red pig. ment used for marking; folios numbered in both margins.
.. The Ms. contains commentary upto 4th Pada of the
second Adhyaya. Age- Samvat 1847. Author - Nilakantha. Subject -Jyotisa. Begins - fol. 1a
- श्रीगणेशाय नमः
...39

Page #317

Vedängas
सृष्टिस्थित्यंतकी हरिहरविधिभिः सेवितानंदयात्री नानातंत्रोक्तमागौमुनिभिरपि दधे भालचंद्रोज्वलांगी भारताभा त्रिनेत्रा शिवशवनिलयाराजराजेश्वरी सा
वाचं नोचातनोतु प्रतिपदकठिने जैमिने सूत्रसंघे etc. fol. 6b इति श्रीनीलकंठज्योतिर्विद्विरचितायां जैमिनिसूत्रव्याख्यायां सुबोधिन्यां
प्रथमाध्यायस्य प्रथमपादः१ . Ends - fol. 320
उच्चग्रहयुते राशौ तदधिपताबुच्चे वा तद्राशिदशा-शुभेत्याद्यर्थः अन्यथा न्यथा उच्चमित्रशुभयोगलक्षणगुणाभावे समाः नीचादि योगसत्वेऽशुभेत्यर्थः सिद्धमन्यत् भन्यत्मदकृतं ग्रंथानुक्तसिद्धं शास्त्रांतराप्रसिद्धं ग्राह्यमित्यर्थः
इति श्रीनीलकंठज्योतिविदविरचितायां सुबोधिन्यां जैमिनिउपदेशसूत्रव्याख्यायां द्वितीयाध्यायस्य चतुर्थपादविवृत्तिः .
श्रीमद्विक्रमशाकतो गतसमाः शैलाब्धिनांगेंदवः मासे पौषपदे सितेतराति पक्षे सितौ चेद्धरौ व्यालेखि प्रथितां च सूत्रविवृति श्रीकृष्णनामा द्विजः
यत्किचित्करजोपराधपतितस्तक्षम्य वै पठ्यतां छ॥ References-See No. 909/1886-92.
जैमिनिसूत्रव्याख्या
Jaiminisūtravyākhyā called सुबोधिनी
called Subodhini
909 No. 507
1886-92 Size -11 in. by 5g in. Extent - 31 leaves ; 11-12 lines to a page; 38 letters to a line. Description - Tbick country paper; Devanāgari characters; not very
old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders not ruled; white chalk used for corrections%3; pagi. nation of the Ms. is as follows: 1-16,1-7 and then 1-8; fol. 16b blank; Text in the middle with the Commentary above and below it; the Ms. contains the 1st Adhyāya and four
padas of the 2nd Adhyaya. Age-Samvat 1890. Author of the Comm. - Nilakantha. Subject - Horoscopy.

Page #318

207
Jyotiga Begins (Text)-fol. 10
॥अथोपदेशं ब्याख्यामः १ अभिपश्यंस्पृक्षाणि पार्श्वमे च २ etc. Begins (Comm.)- fol. 10
ए श्रीगणेशाय नमः
उपदेशमित्यादि जैमिनीयसूत्रनिकरमयं जातकं तस्याल्पग्रंथादि विवृतिरारभ्येत उपविश्यत इत्युपदेशो रहस्यार्थः कर्मानुरूपेण शुभाशुभसूचनं प्रकारस्तं
विशेषेण निरूपयिष्यामः इति प्रतिज्ञासूत्र : etc. fol. 9b इति प्रथमाध्याये प्रथम पादः १ fol. 7b (pt. ii) इति श्रीजैमनियसूत्रम्याख्याया नीलकंठकृतायां द्वितीया
ध्यायस्य प्रथमपादः Ends ( Text)- fol.8b (pt. iil)
शुभा दशा शुभयुतेथाम्मुच्चैर्वा २८ अन्यथान्यथा २९ सितमम्पत् ३. ..... इति श्रीजैमनिसूत्रे द्वितीयाध्यायस्य चतुर्थपादः ४ श्रीरामाय नमः श्री Bnds (Comm.) - fol. 80
. अथ दशाफलविशेषमाह शुभयुते धाम्वि राशौ सति तद्राशिदशा शुभा स्यात् उच्चग्रहयुते राशौ तदधिपतावुच्चै वा तदाशिदशाशुभेत्यर्थ २८ उच्चभिमशुभयोगलक्षणगुणभावे सति नीचादियोगसत्वेऽशुभेत्यर्थः २९ भन्यस्कृतग्रंथानुक्तं सिद्ध शास्त्रांतरसिद्धं ग्राह्यमित्यर्थः ३० ..इति श्रीनीलकंठकृतायां जैमिनिसूत्रव्याख्यायां सुबोधिन्यां द्वितीया
ध्यायस्य चतुर्थः समाप्तः संवत् १८९० लिप्यकृतं रामवकबामण सवाह - जपुरमध्ये शुभं भवतु श्रीरामाय नमः श्री॥ References - Mss. A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-1, 208b%3
ii,43a; ii, 440.
जैमिनीयसूत्रविवृति
Jaiminiyasūtravivsti
814 No. 508
1884-87 Size - 121 in. by 5f In. Extent — 23 leaves ; 14 lines to a page ; 50 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; not very old in
appearance; handwriting clear, legible and uniform; red

Page #319

308
Vedängas
pigment used for marking the portion; yellow pigment used for corrections; edges slightly worn out and moth-eaten; the Ms. contains commentary on pādas 1-3 of the third Adhyāya of Jaiminiya Sūtra.
Same as No. 909/1886-92.
Age-Samvat 1836.
Author - Not mentioned.
Subject – Jyotisa.
-
Begins fol. 10
एवमत्स्यातो गाणतश्च
यथा जन्मराशिकुंडल्या सह लोराघटिकाकुं समुच्चयो जन्मकाल - घटिका स्वाति सूत्रे समुपातः तथैवांशकुंडल्या हगाण कुंडल्या च पृथक् पृथक् काल टिकाकुंडल्यै समुच्चयै ... तथा च राशिकालघटिकासु अंशकालघटिकासु धगाणकालघटिकासु चैव दृष्टासु राजान इति रायोगत्रयं सिद्धं भवति fol. 86 इत्युपदेपसूत्रै जैमिनी तृतीयाध्याये प्रथमपादविवृतिः ॥ २ ॥ fol. 130 इत्युपदेशसूत्रे जैमिनीये तृतीयाध्याये द्वितियपादविवृत्तिः ॥ २ ॥ Ends fol. 23a
अथ मंगलपदकुंडल्यां मृत्युविचारातिरिक्तांशविचारः सर्वोपि लेयलाभपदवदेव कर्त्तव्य इत्याह भूतमन्यत् मृत्युविचारातिरिक्तं दुःखसुखादि विचारस्वरुपं लेयलाभपदस्थले भूतं संपन्नं तत एवं सर्वेमपि विचारणीयमिति दिकू ॥
इति जैमिनीये उपदेशसूत्रे तृतीयाध्याये तृतीयपादविवृतिः समाप्ता ॥ ॥ कल्याणानि भवंतु ॥। सं १८३६ आश्विन शु. १५ सोमे लिखितं काम्यवनमध्ये नवानगर निवासी विप्रगिरि-नारायण- ज्ञातीय भट्टशुकदेवात्मज - शंकरेण स्वार्थ परमार्थ ॥ श्रीरस्तु ॥
Jaiminisutra with Vrtti
531
1875-76
जैमिनिसूत्र with वृत्ति
No. 509
Size 8 in. by 61 in.
Extent – 156 leaves : 13 lines to a page; 22 letters to a line..

Page #320

Jyotiga
309
Description - Country paper; Devanagari characters ; old in appear.
ance; handwriting clear, legible and uniform; red pigment used for marking the Text; white chalk used for corrections ; folios numbered in both margins; the Ms. contaids both the Text and the Commentary; the Text is complete but the Commentary is availatly, only up to 3rd päda of the third Adhyāya.'
Same as No. 474/1892-95. Age-Appears to be old. Author of Text - Jaimini.
, , Comm. - Balakrspānanda Sarasvati. Begins (Text)-fol. 2a
अभिपश्यत्पृक्षाणि पार्श्वभे च etc. Begins (Comm.)- fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ भूमानं पुरुषार्थसारमाखिला धार प्रकाशं परं etc.
उपदेशमित्यादि जैमनीयं सूत्रनिकरमयं जातकं तस्याल्पग्रंथविवृति
रारभ्यते etc. . _fol. 22b इति श्रीबालकृष्णानंदसरस्वतीविरचितोयां जैमिनियसूत्रवृत्तौ प्रथमस्या.
ध्यायस्य प्रथमपादः संपूर्णः fol. 32b इति श्रीजैमिनीयसूत्रार्थविवृत्तौ द्वितीयः पादः समाप्तः समाप्तश्चार्य
द्वितीयः पादः Ends (Text)- fol. 1566
स्वानंदतुल्ये वा वर्गनवांशश्च तत्र ज्ञानाशानेषु पुत्रमणि-रमणि-बुध... केसुवीशुभचंद्राभ्यां स्वलाननाथश्च इत्युपदेशसूत्रजैमिनीये वियोनिभेदो नाम . . चतुर्थोध्यायस्य चतुर्थः पादः चतुर्थाध्यायः समाप्तः ॥ संवत् १८९१ वैशाख.
वुदि १० शनौ लिपिकृतमिदं Ends ( Comm.) – fol. 1510
मृत्युविचारातिरिक्तं दुःखं सुखादिविचारस्वरूपं लेयलाभपदस्थले भूतसंपर्क तत एवं सर्वमपि विचारणीयमिति दिक्
जैमिनिसूत्र with वृत्ति
No. 510 Size - 9 in. by 57 in.
Jaiminisūtra with Vịtti
395.. 1884-86

Page #321

30
Vedāngais
Extent -- 74 leaves ; 13-14 lines to a page ; 30 letters to a lino. Description - Thick country paper; Devanāgarī characters; old in
appearance%3 handwriting clear,.legible and uniform: red pig. ment used for marking; edges of folios slightly worn out and moth-eaten; yellow pigment used for corretions%3; foll. 1, 49 & 50 missing; fol 480 and 52a blank; the Ms. contains the first
two Adhyāyas. Age -Samvat 1853 : Saka 1717. Author of the Text - Jaimini.
, Comm.- Balakrsnananda Sarasvati. . Begins (Text)-fol. 2a
उपदेशं व्याख्यास्यामः ॥
अभिपश्यंत्याणि ॥ पाश्वमे च etc. Begins (Comm.)- fol. 2a
.......... उपदेशमिति जैमिनीयं सूत्रनिकरमयं जातकं तस्याल्पप्रथा - विवृतिरारभ्यते ॥ etc. _fol. 130 इति श्रीबालकृष्णानंदसरस्वतीविरचितायां जैमिनिसूत्रकृते प्रथमस्या
ध्यायस्य प्रथमपादः॥१॥ Ends ( Text ) – fol. 730
अन्यथान्यथा । सिद्धमन्यत् ।। Ends (Comm.) - fol. 730
अन्यत् प्रकृतग्रंथानक्तं सिद्धं शास्त्रांतरसिद्धमित्यर्थ इति ॥
इति जैमिनीये द्वितीयाध्यायतुर्थः पादः समाप्तमिति ॥ सं १८५५ शाका . . १७१७ मार्गशीर्ष ९ रवौ शुक्ले लिपीकृत मिश्रमोतीराम शंग्शातीयेन
ब्राह्मणेन स्वपठनार्थ ॥ References - See No. 474/1892-95.
जैमिनिस्त्र with वृत्ति
No. 511 Size -111 in. by510.
Jaimidisātra with Vịtti
827 1887-91

Page #322

Jyotiea
311
pä
Extent126 leaves; 10 lines to a page; 38 letters to a line. Description Thick country paper; Devanagari characters; not very old in appearance; handwriting bold and clear but not uniform; borders of foll. 1-100 ruled in double red lines and edges in single; red pigment used for marking the portion; yellow pigment used for corrections; folios numbered in both margins; the Ms. contains the Text and the Commentary on the first two Adhyayas and three padas of the third Adhyaya. Age Samvat 1897 : Saka 1762.
-
-
Author of the Text - Jaimini.
39 99
Comm. Balakṛṣṇānanda Sarasvati
Begins (Text) - fol. 2a
अभिपश्यंस्पृक्षाणि पार्श्वमे च etc.
Begins (Comm.) - fol. 16
ॐ श्रीगणेशाय नमः ॥
भूमानं पुरुषार्थसारमखिलाधारं प्रकाशं परं etc..
fol. 17a इति श्रीवालकृष्णानंद सरस्वतीविरचितायां जैमिनीयसूत्रवृत्तौ प्रथमस्याsध्यायस्य प्रथमः पादः संपूर्णम्
fol. 250 इति जैमिनीयसूत्रार्थविवृतौ द्वितीयः पादः
Ends (Text ) - fol. 1268
अन्यैरन्यथा भूतमन्यत्
Ends (Comm.) – fol. 1266
-
मृत्युविचारतिरिक्तं दुःखसुखादिविचारस्वरूपं य लाभपदस्थले भूतं सपनं तत् एवं सर्वमपि विचारणीयमिति दिक्
इति श्रीजैमिनीये उपदेशसूत्रे तृतीयाध्याये तृतीयपादविवृति समाप्ताः । श्रीरस्तु मं सं १८९७ शाके १७६२ ॥ श्री ॥
References - See No. 474/1892-95.
जैमिनिसूत्र with वृत्ति
No. 512
Stze - 12g in by 5 in.
Jaiminisūtra with Vṛtti
474 1892-95

Page #323

312
Vodangas
Extent-129 leaves%3; 8 lines to a page3; 30 letters toa line. .... Description - Thick country paper; Devanagari characters; not very
old in appearance; handwriting bold, clear, legible and uniform; red pigment occasionally used for marking; white chalk used for corrections; edges of some folios slightly worn out;
the Ms. contains the 1st Adhyāya and 4 pādas of the 2nd 1 Adhyāya.
Age-Samvat 1821.
Author of the Text - Jaimini.
Comm, - Balakrsnananda Sarasvati
Begins (Text) - fol. 2a
अभिपश्यत्पृक्षाणि ॥ पार्श्वभे च ॥ Begins (Comm.)-fol. 1b
श्रीगणेशाय नमः॥ ॥भूमानं पुरुषार्थसारमखिलाधार प्रकाशं पर सीमानं भवसागरस्य सकलानंदामृतांभोनिधि सन्मानं सततं प्रमाणपदवी दूरं विदूरं हृदि स्वात्मानं श्रुतिशेखरैकहृदयं स्फूर्तिस्वरूपं श्रये १.......
उपदेशमित्यादि जैमनीयं सूत्रनिकरमयं जातकं तस्याल्पग्रंथविवृतिरारभ्यते ॥ etc. fol. 23a इति श्रीबालकृष्णानंदसरस्वतीविरचितायां जैमिनीयसूत्रवृत्तौ प्रथमस्या
ध्यायस्य प्रथमः पादः संपूर्णः॥ Ends (Text)- fol. 129a
भन्यथान्यथा ॥ सिद्धमन्यत् Ends (comm.)- fol. 290
उच्चमित्रशुभादियोगलक्षणगुणाभावे समा दशा नीचादिदोषसत्वे स्व: भेति मंतव्यं एतच्छास्त्रानुक्तानर्थान् शास्त्रांतरसिद्धानपि संगृहाति भन्यप्रकृतग्रंथानुक्तं सिद्ध शास्त्रांतरसिद्धमित्यर्थ इति ॥
इति श्रीबालकृष्णानंदसरस्वतीविरचितायां जैमिनीयसूत्रवृत्तौ द्वितीयाध्यायस्य चतुर्थः पादः समाप्तः ॥ ज्योतिषपुस्तकम् ॥ जैमिनिसूत्रवृत्तिपुस्तक बालकृष्णानंदसरस्वतीविरचितम् ॥ पत्र १२९ ग्रंथसंख्या २२१. श्रीरामो जयति । संवत् १८२१ कार्तिकमासे शुक्लपक्षे तिथौ १३ लिखतं मिश्रराम नारायण श्रीकल्याणमस्तु

Page #324

313
References - Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- 1, 2080; ii, 430, 2016 iii, 45a.
C
जैमिनिसूत्र with वृत्ति
No. 513
Size - 9 in. by 4 in.
Extent – 144 leaves; 9 lines to a page; 24 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanagari characters; not old in appearance; handwriting beautiful, clear, and uniform, borders ruled in triple red lines and edges in double; red pigment used for marking; the Ms. contains 1st Adhyāya and 4 pādas of the 2nd Adhyāya.
The Ms. is written by one Vaisnava Haradasa at Jaipur. Age – Samvat 1893.
Author of the Text - Jaimini.
99
B-Descriptive Catalogues :- R. Mitra Notices No. 4087; Ulwar Mss. Cat. Extract No. 484.
39
Begins (Text.)- fol. 2a
Jyotiza
...40
Comm. — Bālakrsnānanda Sarasvati.
Begins (Comm.) – fol. 18
-
Jaiminisūtra with Vṛtti
475
1892-95
अभिपश्यत्यृक्षाणि ॥ पार्श्वभे च ॥ etc.
ॐ श्रीगणेशाय नमः ॥
भूमानं पुरुषार्थसारमखिलाधारं etc. as in No. 474 / 1892-95. fol. 26b इति श्रीबालकृष्णानंदसरस्वती विरचितायां जैमिनीयसूत्रवृत्तौ प्रथमस्याध्यायस्य प्रथमः पादः संपूर्णः ॥
Ends (Text)
- fol. 1436 सिद्धमन्यत्
Ends (Comm.) – fol. 1436
अन्यत्प्रकृतग्रंथानुक्तं सिद्ध शास्त्रांतरसिद्धमित्यर्थ इति ॥
इति श्रीबालकृष्णानंदसरस्वती विरचितायां जैमिनीयसूत्रवृत्तौ द्वितीयाध्यायस्य चतुर्थः पादः समाप्तः ॥ इति श्रीजमिनीय ग्रंथ टीकासहित संपूर्णः ॥

Page #325

314
Vodanigas
शुभं भवतु ॥ कल्याणमस्तु ।। लिषायत व्यासश्चो प्रसादजी। लिपी वैष्णवहरिदास। जयपुरमध्ये ॥ फागण कृष्ण ११ बृहस्पतिवासरे । संवदं
१८९३ के ॥ श्रीहरिं॥ References – See No. 474f1892-95.
जैमिनिसूत्र with वृत्ति
Jaiminisūtra with Vrtti
518 No. 514
1895-1902 Size – 11} in. by 54 in. Extent-73 leaves ; 10-12 lines to a page; 30-35 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanāgari characters; old in
appearance; handwriting bold, clear, legible and uniform ; red pigment used for marking; Text in the middle with the Commentary above and below it; moth eaten; the Ms. con.
tains the first Adhyāya only. Age - Appears to be old.
।
Author of the Text - Jaimini. ,
Comm.-Balakrsnananda Sarasvah Begins (Text) - fol. 2a
श्रीगणेशाय नमः
उपदेशं व्याख्यास्यामः १ अभिपश्य॑त्य॒क्षाणि २ पार्श्वभे च etc. Begins ( Comm.) - fol. 10
ॐ श्रीगणेशाय नमः॥
भूमानं पुरुषार्थसारमऽखिलाधारं etc. fol. 240 इति श्रीवालकृष्णानंदसरस्वतीविरचितायां जैमिनीयस
ऽध्यायस्य प्रथमः पादः १ Ends (Text)-- fol. 73a
शुभवर्गपवादमात्रं द्विग्रहेकुलमुख्यः इति प्रथमाध्याय आयुः पितृदिनेशभ्यां
.

Page #326

..Jyotiga
315 Endi (Comm.) - fol. 730
द्विग्रहे कुलमुख्यः यत्र कापि द्विग्रहयोगे सति कुलमुख्यो भवति इद. . .. . मुपलक्षणं शास्त्रांतरोत्मनां त्रिग्रहादियोगानामन्येषां आताविधानां च
योगानां तत्फलानां चेति वेदितव्यं
इति श्रीबालकृष्णानंदसरस्वतीविरचितायां जैमिनीयसूत्रार्थविवृतौ प्रथमाध्यायस्य चतुर्थः पादः १ . __अयुहयोयायं दर्शयति ओयुः पितृदिनेशाभ्यो मामुर्विर्चार्य इत्यर्थः ।।
लग्नेशाष्टमेशस्थितिवशतो दीर्घायुर्योगमाहः ॥ References - See No. 474/1892-95.
- जैमिनिसूत्र with भाष्य . No. 515
Jaiminisūtra with Bhāsya
473
1892-95
Size-91 in. by 4g in. Extent -48 leaves 12 lines to a page; 30-35 letters to a line. Description - Country paper: Devanagari characters; old in appear
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders of some folios ruled in double red lines; red pigment used for marking the portion; Text in the middle with the Commentary
above and below it; fol 17 repeated; edges of some follos ८worn out; the Ms. contains portion up to 4th pada of the 2nd
Adhyaya. Age -- Appears to be old. •Author of the Text-Jaimini. ii . Comm. -Vyankatesa. Subject - Jyotisa. Begins - (Text) fol. 18
ॐनमः उपदेशं व्याख्यास्यामः १
मभिपश्यन्त्यृक्षाणि २ पार्श्वभेच ३ etc. ..... Begins (Comm.)-fol. 10
ॐ नमः श्रीगणेशाय नमः

Page #327

316
Vedangas उपदेशमित्यादि जैमिनीयं सूत्रनिकरमयं जातकं तस्याऽल्पग्रन्थादिमिर्वृत्ति
रारभ्यते उपदेशं व्याख्यास्यामः etc. . fol. 120 इति श्रीविङ्कटेशविरचितायां जैमिनीयसूत्रवृत्तौ प्रथमाध्यायस्य प्रथमः
पादः १ Ends (Text)- fol. 47a
शनौ चेत्येके ३५ अंशभुक्त्यंशयोरेतत् ३६ शुभा दशा शुभयुते धाम्म्यु
च्चे वा ३७ अन्यथाऽन्यथा ३८ इति० द्वितीयः ३९॥ Ends (Comm.) - fol. 47a
भन्यथेति उच्चमित्रशुभादियोगलक्षणगुणाभावे समानीचादिदोषवत्वेन राभेति मन्तव्य एतच्छास्त्रानुक्तानान् शास्त्रान्तरसिद्धानपि सगृहाति सिद्धमन्यत् अन्यद्ग्रन्थानुक्तं ... ... ... द्धं सिद्धान्तान्तरसिद्धमित्यर्थ इति ३९ ॥
इति जैमिनीयसूत्रभाष्ये द्वितीयाऽध्यायस्य चतुर्थपादविवृत्तिः पूर्णाs
भूत् शुभमस्तु ।। ६३॥ References - Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogcrum :- i, 2086;
___ii, 434, 2016; iii, 45a. B-Descriptive Catalogues :- Ulwar Mss. Cat. Extract No. 485.
जैमिनीसूत्रसार
Jaiminisūtrasara
476 - No. 516
1892-95 Size - 71 in. by 3} in. Extent-6 leaves : 10 lines to a page; 20 letters to a line.' Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
ance; bandwriting small and careless ; edges slightly worn
out; red pigment used for marking the portion; complete.. Age-Appears to be old.
Author - Bhavānlrāma.
Subject - Appears to be an epitome of Jaimini's. Begins-fol. 1a
॥श्रीरामाय नमः॥

Page #328

गुरुपादांबुजं नत्वा वालानां बोधहेतवे । जैमिनीसूत्रराशीनां क्रियते सारसंग्रहः ॥ etc.
Ends – fol. 6a
एवमग्र ... पि विवेकः शोधनपक्ष एवोत्तमोस्ति ॥ गुरोर्वाक्यं समाकर्ण्य श्रीमत् शंकरशर्मणः । भवानीरामविप्रेण सुकृता समुदाहृतिः ॥ इति जैमिनीसूत्रसारः समाप्तः ॥
This is the only Ms. of Jaiminisūtrasara recorded by Aufrecht.
Jyotiga
ज्ञानप्रदीप
No. 517
"Size - 9 in. by 4g in.
Extent — 29 leaves :0 lines to a page ; 25-28 letters to a line.
Description
Age – Samvat 1732.
-
Author -Not mentioned.
Subject – Jyotisa.
--
Begins abruptly- fol. 3a
-
• Country paper; Devanāgari characters; old in appearance ; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; foll. 1-2 missing; incomplete.
Same as No. 530 of 1899-1915.
fol. 86 इति धातुकांडः
fol. 96 इति मूलकांडः ..
fol. 11a इति मनुष्यकांड:
Jnanapradipa
396 1884-86
नाचेंदो रवींद्रवनिजा अपि ॥ २२ ॥
शनैश्चारिपवः सर्वे तेषां तत्तद्गृहानि च ।
वेर्वणिगलि ७/८ स्विंदोः कुलीरोंगारकस्य च ॥ २३ ॥ etc.
Bnds - fol. 300
317
जलराशिषु लग्नेषु etc. up to सर्व वीक्ष्य वदेत्स्फुटं ॥ ४९२ ॥ as in No. 530/1899-1915 followed by इति नौकाकांडः । इति श्रीज्ञान

Page #329

318
Vedānigais
प्रदीपकोयं समाप्ते ॥छ । संवत् १७३२ वर्षे चैत्रमाशे शुक्लपक्षे तिथौ षष्यां सोमवासरे । लिखापितं जोसीजी श्री विजैराम सत्पुत्र चिरंजीव-हरिकृष्णस्य लिखापितं ॥ लिख्यतं महात्म-किशोर । गढ आंबावतीमध्ये । लेखकपाठकयो चिरं जीयात् ॥छ।यादृशं ...... दोषो न दीयते ॥१॥छ।श्रीरस्त॥कल्याणमस्तु ॥ सततं हरिभक्तिरस्तु॥ श्री॥१॥
ज्ञानप्रदीप
Jñānapradipa
530
No. 518
1899-1915 Size - 91 in. by 4 in. Extent - 31 leaves; 9 lines to a page ; 32–34 letters to a lino. Description - Modern paper with water-marks; Devanagari charace
ters; new in appearance; handwriting clear, legible and uni
form; complete. - Age - Modern. Author Not mentioned ; Aufrecht ascribes the work to Padmanabha
(See Cat. Cat. i, 209). SubjectTyotişa : questions on astronomy and astrology. Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ ॥श्रीसरस्वत्यै नमः॥ श्रीमद्गाधरसुतं चंद्रलेखावतंसिनं ॥ सिद्धिदं सर्वविद्यानां वंदे दंताबलाननं १ ज्ञानप्रदीपकं नाम सर्वलोकोपकारकं ॥
प्रश्भशास प्रवक्ष्यामि सर्वशास्त्रानुसारतः २ etc. fol. 2a इति पीठिकाध्यायः॥ . Ends - fol. 30a
द्वितीये का तृतीये वा शुक्रश्चेनौ समागमः॥ भनेनैव क्रमेणैव सर्व वीक्ष्य वदेत्स्फुटं ॥ १९ ॥
इति नौकांडः॥ ॥ इति ज्ञानप्रदीपकोयं समातिगमत् ॥ On fol. 306 , प्राच्यां मेषवृषौ ज्ञेयौ दक्षिणे युग्मकर्कटौ॥ ....... प्रतीच्यां सिंहकाये कौवेर्वा तुलवचिकौ ॥१॥

Page #330

Jyotiga ?
49
इशान्यां तु धनुज्ञेयं आग्नेयां मकरस्तथा ॥
नैऋत्यां कुंभको ज्ञेयो वायग्यां झषकस्तथा ॥२॥ ....... प्रष्टुः सन्मुखदिग्भागस्तत्प्रदेशगतश्च यः ॥
राशिरारूढसंज्ञः स शेयो हानप्रदीपके ॥३॥ भर्काप रिकुजो जीवो बुध इंद्र भृगुः क्रमात् ॥ .
भण्वर्किचंद्रराहुश्च धूमः पंचघटीवृषात् ॥४॥ Then follows the list of contents. References - Mss. A - Anfrecht's Catalogus Catalogorum :-1, 209b. i
B - Descriptive Catalogues:- R. Mitra's Notices ..... .
No. 1952.
H
हानमुक्तावलि No. 519
Jñanamuktāvali
153 A1883-84
Size - 12} in. by 6, in. Extent - 37 leaves ; 12 lines to a page ; 35-36 letters to a line. Desgription - Country paper; Devanagari characters; old in appear.
ance%3D handwriting bold and uniform but. not quite clear: borders not ruled; yellow pigment used for corrections%3B
complete. Kgo --Appears to be old. . Author-Dhanapati. Subject - Jyotisa. Begins — fol. 10
ॐ श्रीगणेशाय नमः॥ अथ मूलदशादि पंचदशाफलं लिख्यते ॥ तत्रादौ रवेर्मूलदशाफलं ॥ क्षोतदरोति स्वजनैर्विरोधमुद्विप्नरोगार्थठिनाशनान् इवाशपीडामसिधामं रनेदंशा गृहिज्ञ तातनं गति १ उद्विग्नचित्तपरिषेदितवित्तनाशं व्याधिप्रवाशर्मरणं स्वजनैर्विरोधा

Page #331

320
Vedangas
सक्षोतितः सजनवधुवियोगमेति
सूर्यादमू... सवति राजकुलातिघातं २ etc. fol. 4' इति श्रीधनपतिविरचितायाः ज्ञानमुक्तावल्या रासिमावेध्याय प्रथमः
fol. 70 इति श्रीधनपतिविरचिताया ज्ञानमुक्तावल्या ग्रहस्वभावाध्यायो द्वितीया Ends - fol. 37a
होरा नवांशाधिपभुक्ततुल्या भूमौ मृतिर्यस्य विकल्पनीया । प्रोक्तो मया कलवधिस्तु मृत्योरतः परंतोक्षगते प्रमाण २४
सुरपि नृतिरश्चनरकांपीसः कथितस्तु खेचरः क्रमः देवेश्यसितचंद्रौ सूर्या सैंदो मंदशशिपुत्रो यस्तु वली ससिसूर्याधिष्टितवीर्येण ज्यंशाधिपतिः मरणेन पति चखेटो जेलोकानात्मीयकालेन पि प्रेष्काण नाथोरि ६ पुरंध्र ९८ मार्गे ७ गुरुः सच्छिद्रा ८६ चतुष्टय ४७ स्वः लग्ने शुभांसोदयगेतुमाख्यो दृष्टस्तु जीवेन भतुगगेन ।। _ इति श्रीधनपतिविरचितायां ज्ञानमुक्तावल्यां निर्वाणाध्यायश्चतुर्विशतिमः ॥२४॥
ज्योतिर्मान
Jyotirjñāna
537 No. 520
1899-1915 Size -93 in. by 4g In. Extent - 38 leaves ; 11 lipes to a page ; 28 letters to a line. Description - Country paper ; Devanāgari characters; old in appear
ance, bandwriting careless but legible and uniform; borders ruled in double black ines; red pigment used for marking the portion; yellow pigment used for corrections; white chalk also used; edges slightly worn out; incomptele.
From Sakalasam hita. Age - Appears to be old. Author - Not mentioned. Subject -Jyotisa. Begtos - fol. 16
. ॥ श्रीवरदमूर्तिर्जयति ॥ ॐ नमो श्रीब्रह्मणो

Page #332

Jyotima
321
321
ध्यानयोगसमारूढं ब्राह्मणं त्रिजगद्गुरु॥ मभिवाच सुखासीनो नारदः परिपृच्छति ॥१॥ देवदेव जगनाथ सर्वज्ञकमलासन। ज्योतिषां चरितं ज्ञानं ब्रूहि काकाशयं महत् ॥२॥ अधीतमखिलं छंदः स्थाणुरूप प्रतीयते ॥
भंगैर्विना यथैवांगी तस्मादेतत्प्रसीद मे ॥३॥ etc. fol. 214 इति शाकल्यसंहितायां द्वितीयप्रभे ब्रह्मसिद्धांते द्वितीयोध्यायः ॥७॥ Ends - fol. 380
लंबनातनतीनास्तामपि सत्यंतरद्वये॥ इष्टलंबनमन्यत्र यदीष्टेवनतिर्भवेत् ॥४१॥ दृक्कर्म च तथा विप्र प्रत्यक्षं च नतं तथा।। हकर्मणी द्वौ कृते व्यर्के भासति ताशी ॥१२॥
ज्योतिर्निबन्ध
Jyotirnibandha
815 No. 521
1884-87 Size - 12Uin. by 58 in. Extent - 100 leaves ; 14 lines to a page; 40-42 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders not ruled; red pigment used for verse numbers and topical
headings; edges slightly worn out; incomplete. Age - Appears to be old. Author - Sivarāja (must have flourished before Saka 1446 since he
is mentioned by Pitambara in his Vivahapatala. ct. Bhar. Jyo.
p.476). Begins — fol. 10
श्रीगणेशाय नमः वेदाचं यांतम.दुभालयुग्वींदुतत्पुन् ॥ etc. as in No. 112/Visrama(i). fol. 16 ज्योतिर्निबंधे शास्त्रोपनयनाध्यायः Ends abruptly - fol. 100%
नाद्य भोगोद्वाहवोद्यां गजसिहं वृषाः शुभाः सर्वे स्वामिमखा श्रेष्टा मध्यगेहे पराङ्मुखाः

Page #333

322
References
-
ज्योतिर्निबन्ध
No. 522
Vedangas
ध्वजे परांस्यं विप्राणां राज्ञां सिंहेप्युदङ्मुखं ॥ गजेशूद्रस्य याम्याशं वृषे पूर्वामुखं वृषः ॥ १२ ॥ गर्ग ॥
—
• See No. 112 / Vis I.
11 in by 5 in.
Size
Extent - • 356 leaves ; 10 lines to a page ; 30-32 letters to a line. Description — Thick country paper; Devanagari characters; not very old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; red pigment used for : marking the verse numbers and topical headings ; folios num - bered in both margin; complete.
Same as No. 112 / Vis. I.
Age -Does not appears to be very old.
Author – Śivarāja.
Begins - fol. 16
Jyotirnibandha
898
1884-87
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ ॐ नमः ॥ गणेशभारतीभ्यां नमः ॥ श्रीगुरुचरणकमलेभ्यो नमः ।
वेदri पातर्वेदु etc. as in No. 112 / Viérāma ( i )
fol. 2a इति श्रीज्योतिर्निबंधे शास्त्रोपनयनाध्यायः ॥ Ends - fol. 3558
अनंतपुण्यफलदा etc. up to धनपुत्रवान्स्यान् । २० । as in No. 112/Viśrāma (i) followed by इति श्राद्धप्रकरणं ॥ इति शूरमहाठः ।
श्री शिवराजविनिर्मिते ज्योतिर्निबंधे सर्वस्वे तिथ्यादीना विनिर्णयः १ ॥ अदृश्यभावात् खलु लेखकस्य १ ॥
संपूर्णां समापस्यां श्रीभमदाबाद नीवासीनां ज्ञगज्ञाती-गोमती वालज्योसी नथुराम लखीतंग ॥ श्रीरस्तु ॥ कल्यांणमस्तु शुभां वनवतुः ॥ छ ॥ ॥ श्री ॥ छ ॥ श्री ॥

Page #334

Jyotiga
323 On fol. 1a we have - ज्योतिर्निबंधः प्रारंभः ____ भयं ग्रंथः प्रयोगपारिजातादर्वाचीनः उपाकरणनिर्णये तदीयस्थ कालनिर्णयस्य कृत्स्नस्योदाहरणात्तन्नामलेखनाच्चेत्यवधेयं ।
ज्योतिर्निबन्ध
Jyotirnibandha
828
No.523
1887-91. Size - 121 in. by 5} in. Extent - 244 leaves; 12 lines to a page ; 40 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; not very old
in appearance; handwriting careless but legible and uniform,
red pigment used for topical headings; complete. Age - Samvat 1851.
Same as No. 112 Vié. (i) Author - Sivarāja. Begins - fol. 16
॥ श्रीगणेशाय नमः ।
वेदाय यांतमद् etc. as in No. 112/Visrāma (i) __fol. 10 ज्योतिर्निबंधे शास्त्रोपनयनाध्यायः ॥ Ends-fol. 244a
अनंतपुण्यफलदा etc. up to पुत्रवान्स्यात् २. as in No. 112/Visvama(i) followed by इति श्राद्धप्रकरणं इति शूरमहाहठः श्रीशिक राजविनिर्मितज्योतिर्निबंधे सर्वस्वे तिथ्यातीनां निर्णयः
ज्योतिर्निबंधे न्यून यद्वयस्तं च कथित पुनः पूरिमं तद्यथास्थाने न्यस्तक च विष्णुना । जातकस्वरशास्त्रं च प्रश्चाख्यानं यथा तथा लिखित ग्रहविस्तारभदी-तनोत हि २ मिती वैशाष कृष्णपक्षे तीथि ३ संवत १८५१ का.
ज्योतिर्निबन्ध
Jyotirnibandha
866
No.524
1887-91
Size — 123 in. by 44 in.

Page #335

324
Vodangas
Extent-354 leaves%3; 10-12 lines to a page3; 30-35 letters to a line. Description -Country paper; Devanagari characters; not very old
in appearance%3; handwriting clear, legible and uniform%; borders of the last few folios ruled in double red lines ; edges of some of the folios slightly worn out ; modern paper used for folios 21-38, and 271-296%3 complete.
___Same as No. 112 Vis. I. Age- Saka 1709. Author-Sivadasa. Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥ _ वेदार्य यातम दुभालयुग्बिदुतत्पुनः etc. as in No. 112/Visrama
(i).
fol. 20 इ (ति) श्रीज्योतिर्निबंधे शास्त्रोपनयनाध्यायः ।। Ends - fol. 3530
अनंतपुण्यफलदा etc. up to धनपुत्रवान् स्यात् ॥ २०॥ as in No. 112/Visvama (i) followed by इति श्रीज्योतिर्निबंधे श्राद्धप्रकरणं ।।
इति शूरमहाभट्ट- श्रीशिवदासविनिर्मिते ज्योतिर्निबंधे सर्वस्य तिथ्यादीनां निर्णयः॥
ज्योतिर्निबंधे न्यूनं यब्धस्तं च कथितं पुनः॥ पूरितं तद्यथा स्थाने न्यस्तं त्यक्तं च विष्णुना ॥१॥ जातकं स्वरशास्त्रं च प्रभाख्यानं यथा तथा ।। लिखितं ग्रंथविस्तारभयेनाज्ञानतो नरः॥२॥ श्रीहेरंबगजाननार्पणमस्तु ॥ भन्नपृष्टि ......... यत्नेन परिपालयेत् ॥१॥
श्रीशके १७०९ सर्वजित् नाम संवत्सरे ॥ आषाढकृष्ण ६ मंदवासरे इदं पुस्तकं लिखितं स्वार्थ परोपकारार्थ चेति ।। यादृशं पुस्तक ......... दोषो न विद्यते । १॥
ज्योतिर्निबन्धं
No. 525 Size — 114 in. by 5} in.
Jyotirnibandha
112 Višrāma(i)

Page #336

Jyotiga
"325
Extent -- 356 leaves; 10 lines to a page ; 35 letters to a line. Description - Thick country paper%3 Devanagari characters; not very
old in appearance; handwriting bold, clear, legible and uni. form; borders ruled in double red lines; folios numbered in both margins%3; the Ms. contains several topies.
The Me. was copied by one Nathurāma at Ahmedabad. Age - Does not appear to be very old. Author - Sivarāja. Begins -fol. 10
॥ॐ नमः गणेशभारतीभ्यां नमः श्रीगुरुचरणकमलेभ्यो नमः वेदाचं यातर्धेदुभालपुरग्वीदुतत्पुनः मायनत्यतमंगार्णमनुयस्य नमामि तं १ अभीष्टफलदो देवसर्वज्ञः परमेश्वरः भादधातु गणाध्यक्षः स्थिति मनसिनः सदाः २ तिथ्यादिकालवयवस्वरुपां जगत्प्रसूत्यादिकहेतुभूतां
कालत्रयज्ञानविधायिनीं तां वंदेडमाद्यामिह शास्त्रदेवीं ३ etc. fol. 24 इति श्रीज्योतिर्निबंधे शास्त्रोपनयनाध्यायः
fol. 30 इति श्रीज्योनिबंधे ज्योतिःप्रशंसा Ends -- fol. 356a
भनंतपुण्यफलदा गजछाया त्रयोदशी श्रीदकर्मण्यमावास्या पक्षश्रादः फलप्रदाः १९ दनद्वये पुष्पचतुष्टये च हस्तत्रये मैत्रचतुष्टयेपि च श्रवणत्रये च श्राद्धप्रदाता धनपुत्रवात्स्यान् २०
इति श्राद्धप्रकरणं इति शूरमहठः श्रीशिवराजविनिर्मिते ज्योतिर्निबंधे सर्वस्वे तिथ्यादीना विनिर्णयः १
अदृश्यभावान्मतिविभ्रामाद्वा यदर्थहीनं लिखितं मयात्र तत्सर्वमा परिशीधनीयं कोपन्न कार्यात् खलु लेखकस्य १
संपूर्ण समापत्यां श्रीअमदाबादनीवासीनां शगज्ञाती गोमती वाल
ज्योसी नथुराम लखीतं ग श्रीरस्तु कल्याणमस्तु शुभां भवतुः छ॥ References - Mss. A - Aufrecht's Catologus Catalogorum :-i, 21201
ii; 43b%; iii, 450. Almost all the Mss. recorded by Aufrecht bor long to this library,

Page #337

326
107
. ज्योतिर्मञ्जरी
No. 526
Size -
Vedangas
B - Descriptive Catalagues :- Bik. Mss. Cat. records a Ms. of this work which is incomplete. I. O. Cat. No. 3000; Berlin Cat. No. 1743.
10 In. by 52 in.
Extent – 18 leaves; 9 lines to a page; 25 letters to a line. Description Country paper; Devanāgarl characters; old in appear• ance; handwriting clear, legible and uniform ; borders not ruled; red pigment used for colophons; edges worn out ; the Ms. begins with the 62nd verse of the द्वितीय प्रकरण ; the Ms. _contains 2nd chapter (inc. ) and the third ; Appears to be old.
Age - Author — Raghunatha.
Subject – Jyotisa, an astrological treatize.
Begins fol. 1a
क्रमेण जनितनुविधुयोगे यो गृहास्ता युवत्यः ६२ लग्नास्तदशतुय्र्याणां कंटकं च चतुष्टयं केंद्रसंज्ञेति विज्ञेयारिः फं द्वादशमस्य च ६३
लग्नादुपचयो लाभा तृतीयदशषष्टभं त्रिकोणसंज्ञं नवमं पंचमं च विलग्नतः ६४ etc.
Ends-fol. 186
fol. 60 श्रीमत्पंडितलक्ष्मणात्मज श्री रघुणाथपणित विरचितोयां ज्योतिषमज्जय जातकसंज्ञाप्रकरणं द्वितीयम् ॥ २ ॥
Jyotirmañjari
911
1886-92
सन्मानं प्रमदासौख्यं धनलाभं भनीरथं वाहनादिसुखं पुंसां कुरुते भार्गवो दशा १६१
राहतुल्यं फलं केतोरिदं स्थूलफलं दशा स्वांतदशासु सूक्ष्मं च फलं ज्ञेयं बुधै क्रमात् १६२
R
इति नाक्षत्रीदशाफलं श्रीमर्त्य डितलक्ष्मणात्मजश्रीरघुनाथविरचितायां ज्योतिषमंजय्यां जातकप्रकर्ण तृतीयं ३ ॥

Page #338

Jyotiga
327
ज्योतिर्विदाभरण
Jyotirvidābharaṇa No. 527
_105 (11)
1866-68 Size - 74 in. by 6 in. Extent-93 leaves ; 14 lines to a page: 25-26 letters to a line. Description - Modern paper ; Devanāgari characters; musty and
blackish in appearance%3; handwriting not clear; brittle leaves%3B
the Ms. in a bound copy and bears the stamp of the Elphin" stone College Bombay. Age-Samvat 1922, Saka 1783. Author-Daivajia Kalidasa. Subject - Jyotişa dissertations on auspicious conjunctions for parti.
culer undertakings. Begins - fol. 10
श्रीवरदमूर्ति यति ॥ - रैभ्यनिहारीतरशिष्टपराशरायेनेत्वोदितं जनधनव्यवहारसिद्ध ॥
ग्रंथाम्यहं न तु तदेव गिरं यदाक्यं ज्योतिर्विदाभरणनाम्नि महश्च शैवं ॥१॥ अन्या सदुक्तिविहितोद्गमपक्षराशीन् व्यर्थानहं विरचयामि वरोतियुक्तः ।। मत्वा वराहमिहिरादिमतैरनेकै
ज्योतिर्विदाभरणमप्यनसनमताहं ॥२॥ etc. Ends fol. 930
काव्यत्रयं विरचितं रघुवंशपूर्व पूर्व ततो ननु क्रियधुतिकर्मऽवादः॥ ज्योतिर्विदाभरणकालविधानशास्त्रं श्रीकालिदासकवितो नु ततो बभूव ॥२०॥ वर्षेः सिंधुरदर्शनांवरगुणैः ३०६८ ते कलौ सम्मिते मासे माघ ...... संज्ञके च विहितो ग्रंथक्रियो विक्रमः॥ नाकालभिधानशास्त्रगदितज्ञान विssलोक्यादरादूर्जे ग्रंथसमाप्तिरत्र विहिता ज्योतिर्विदा प्रीतये ॥२१॥
इति श्रीदैवज्ञकविकालदासोदिते ज्योतिर्विदाभरणे ग्रंथनिरूपनाध्यायः ॥२२॥

Page #339

328
Dadangas
fer sitzulfaf&grau FATAH | TH 198
शुक्रं ददातु ॥ संवत् १९२२ ॥ शके १७४८ कार्तिके मासि पले पो
तिथौ ९ शुक्रवासरे ।। शुभमस्तु ॥ इति संख्या २२०२ References (1) Mss. A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- 1, 2124;
ii, 436, 2016; iii, 450. See Dikshit - Bhar. Jyo. pp. 212, 476. Dikshit believes the date of composition to be
Saka 1164. B-Descriptive Catalogues :- Bikaner Cat. Nos.
651-2 ; I. O. Cat. No. 2999. Printed Edition :-- By A Weber, ZDMG, 22 (1868), 18 0.
ज्योतिर्विदाभरण
Jyotirvidabharana with yeatfernt
with Sukhabodhikā
830 No. 528
1887-91 Size - 114 in. by 45 in. Extent - 197 leaves; 12-15 lines to a page ; 40-45 letters to a line. Description - Thin country paper ; Devanāgari characters; not very
old in appearance; handwriting of the Text bold, of the Comm. small, clear, legible and uniform; red pigment used for marking; the Ms. contains adhyayas 1-22; both the Text and the Commentary complete.
The date of composition according to the chronogram is Samvat 1868 = A. D. 1812. This date contradicts the date of the copy. The chronogram should therefore, be read as महिषड्योर्वी and not अहिषडहयोर्वी. In the former case the date comes to be Samvat 1768 i.e. A. D. 1712 (ct. Winternitz's
history of Indian literature Vol. III, p. 571 ). Age - Samvat 1828. Author of the Text - Kalidäsa.
Comm.- Bhāvaratra Sūri.

Page #340

Subject – Jyotisa.
-
Begins (Comm.) - fol. 1b
Begins (Text ) - fol. 1b
ए श्रीऐं नमः ॥
रैभ्याऽ त्रिहारितवसिष्ठपराशराथर्नवोदितं जनघनव्यवहार सिद्धयै प्रश्नाम्यहं ननु तदेव गिरं यदाग्वयं ज्योतिर्विदाभरणनाम्नि मद्दश्व शैवं १ अन्यासक्तिविहितो मपक्षराशीन् व्यर्थानहं विरचयामि वरोकियुक्तैः मत्वा वराहमिहिरादिमतैरनेकै ज्योतिर्विदाभरणमप्य न सन्मतार्ह २ etc.
Jyotiga
ॐ श्रीगणेशाय नमः ॥ ॐ नमः
श्रीमान् पार्श्वजिनोतिशेषकगणं प्राप्तः प्रभुः पूर्णगीप्रक्षिप्तप्रचल कुयोगकमठप्रौढिः प्रजागंपुरः सत्की भकनादपूरितजगत्साकल्प इष्टार्थदो गीर्वाणेश्वरसेवितो विजते विश्वैकचिंतामणिः १
Ends ( Text. ) - fol. 196b
...... अथ ग्रंथारंभ ग्रंथकृच्श्रीकालिदास कशक्तो वसंततिलकावृत्तेन समुचितेष्टदेवतानमस्काररूपमंगमाचरन्नुऽनुबंधचतुष्टयमाह रैभ्येति etc.
fol. 6a इति श्री पौर्णिमीयगच्छाधिराजभट्टारकपुरंदरश्री ५ श्रीमहिमाप्रभसूरीश्वर चरणसरोरुह चंचरी कायमान शिष्य भावरत्नविरचितायां श्रीकालिदासकृतज्योतिर्विदाभरणस्य सुखबोधिकायां नामाध्यायः प्रथमः १
+42
329
वर्षैः सिंधुरदर्शनांवरगुणै ३०६८ यते कलौ सम्मिते मासे माधवसंज्ञिके च विहितो ग्रंथक्रियोपक्रमः नानाकाल विधानशास्त्रगदितज्ञानं विलोक्यादरादूर्जे ग्रंथसमातिरत्र विहिता ज्योतिबिंदां प्रीतये २१
Ends ( Comm.) - fol. 197a
इति श्रीकविकुलचूडामणि श्रीकविकालिदासोदिते श्रीज्योतिर्विदाभरणे ग्रंथाध्यायनिरुपणक्रमनुपश्रीविक्रमार्कवर्णननाम द्वाविंशतितमोध्यायः २२ संपूपर्णीयं ग्रंथः वृत्तसंख्या १४२० सूत्रग्रंथसंख्या २४२० शुभं भवतु श्रीः
श्रीविक्रमार्कादहिषडहयोर्वीमिते गतेब्दे खलु राधमासे
शुक्ले तृतीयेथ तिथौ मभस्तिवारे समाप्ता सुखबोधिकेयम् १६
इति श्रीपौर्णिमीयगच्छाधिराजभहारकपुरंदरश्री ५ श्रीमहिमाप्रभसूरीश्वरचरणसरोरुह 'चरीकायमान शिष्यभावरत्नविरचितायां श्रीकालिदासकृतज्योतिर्विदाभरणस्य सुखबोधिकायां ग्रंथाध्याय निरुपणक्रम श्रीविक्रमार्क नृपवर्णनोनाम द्वाविंशतितमोऽध्यायः संपूर्णः २२

Page #341

330
Vedangas
गच्छे श्रीमहिमाप्रभाख्यसुगुरोः श्रीपौर्णिमीयाभिधिशिष्यः सूरिवरस्य मांडलसुतो यो भावरत्नाभिधः पालांकुक्षिसमुद्भवः स कृतवान् श्रीपत्तने पत्तने छंदोषाकरणाभिधास्मरणतोऽलंकारयुक्तामिमा १ वक्रवालधिमारूढो धरडाव्हो महावली सुखाय क्षेत्रपालो सुराकापक्षकधारिणाम् ।
सं. १८२८ का वर्षे मिति दु.भ. वदि १३ References- Mss. A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 212a;
i,43b, 2016; iii, 450 ( Mss. from this library): B - Descriptive Catalogues :- Stein's Cat. of Jammu
Mss. p. 340 (extract); Ulwar Mss. Cat. Extract No. 492; Des. Cat. of Mss. in the Calcutta Sanskrit College, Pt. VII, No. 28.
831
ज्योतिर्विदाभरण
Jyotirvidābharana .. with gealleri
with Sukhabodhikā No. 529
1887-91 Size — 104 in. by 44 in. Extent-275 leaves%3; 10 lines to a page3 35-40 letters to a line. Description-Country paper, Devanagari characters; old in appear..
ance; handwriting clear and legible but not uniform; borders not ruled; red pigment used for marking the portion; yellow pigment used for corrections; edges of some folios slightly worn out.
The folios are numbered as follows.
1-50, 1-64, 1-28, 1-59, 1-74 complete. Age - Samvat 1768 ? Author - Bhavaratna Suri Subject — Jyotişa. Begias — fol. 16
॥श्रीगणेशाय नमः॥

Page #342

331
Jyatipa श्रीमान पार्श्वजिनोति etc. as in No. 830/1887-91. ___fol. 70 इति श्रीपौर्णिमीयगच्छाधिराजाभधारक - पुरंदर - श्रीमहिमाप्रभसूरीश्वर
- चरणसरोरुहचंचरीकायमानभावरत्नविरचितायां कालिदासकृतज्योति
विदाभरणस्य सुखबोधिकायां मानाध्यायः प्रथमः ।। Ends - fol. 730 ( 2750) :: भथ सुखबोधिकाकृत् प्रशस्तिमाह etc. up to सुखाय क्षेत्रपालोस्तु
राकापक्षकधारिणाम् ॥२॥ as in No. 830/1887-91 followed by भस्य मूलग्रंथस्य सर्वाध्याय राशीकृत वृत्तसंख्या १४२० श्लोकमानं तु २४२० अवृत्तेः संख्या सप्तसहस्त्रा ७००० सूत्रवृत्तिमीलने ग्रं. ९४२. अनुभ्यः ।।
शिवः शरणं References - See No. 830/1887-91.
ज्योतिर्विदाभरण with सुखबोधिका No. 530
Jyotirvidābharana with Sukhabodbikā
539 1899-1915
Size - 94 in. by 53 in.
Extent-39 leaves%3; 12 lines to apage; 35 letters to a line.
Description - Country paper; Devanagari characters; not very old . in appearance; handwriting clear and legible but not quite
upiform; edges moth-eaten , the folios are numbered as 1-4; 1-14, 1-21; the Ms. begins with the commentary on the 12th Adhyāya of sell farácticut and ends with 19th Adhyāya; in. complete.
Ago - Does not appears to be very old.
Author - Bhavaratna. Subject -Jyotisa. Begins- fol. 10
॥गणेशजी॥ गच्छ श्रीमहिमाप्रभाख्यसुगुरोः श्रीपौर्णिमीयाभिधे शिष्यः सूरिवरस्य मांरणसुतो यो भावरत्नाव्हयः ।

Page #343

332
Vedangas
बागां कुक्षि समुद्भवः स कृतवान् श्रीवाणिगोत्रान्वितशंदोग्याकरणाभिधास्मरणतोलंकारयुक्तामिमाम् ॥१॥
अथ दिग्विजयानंतरं विवाहः क्रियते मतो द्रुतविलंबितेन विवाहाच्या
संधानमाह ॥ etc. Ends 210 --- fol. (39b)
एषां द्वंद्व एते यस्यामरस्य देवस्य व्रतादिजपभोजनहोमदानं क्रियते तदा . तस्याऽमरस्य तिथिवारमकालसाध्यं व्रतादि वै संतोषाय स्यात् ९३
इति श्रीपौर्णिमोयगच्छाधिराजभदारक पुरंदर श्री ५ श्रीमहिमाप्रभसूरीश्वरचरणसरोरुहचंचरीकायमानश्रिभावरत्नविरचितायां कालिदासंकृत
ज्योतिर्विदाभरणस्य सुखबोधिकाया मिश्राध्याय एकोनविंशतितम १९॥ Reference - See No. 830 / 1887-91.
ज्योतिष
Jyotisa No. 531
159(2)
1879-80 Size – 94 in. by 41 in. Extent -3ato5a leaves%3; 10 lines to a page%3; 32 letters to a line. Doscription - Country paper; Devanāgari characters with what's;
handwriting bold, clear, legible and uniform; borders ruled in two double black lines; slightly moth-eaten in the margins; complete.
Age - Samvat 1660.
Author - Lagadba.
oSubject - Jyotişa.
Begins - fol. 3a
पंचसंवत्सरमयं युगाध्यक्ष प्रजापति। दिनर्वयनमासांग प्रणम्य शिरसा शुचिः । ज्योतिषामयनं पुण्यं प्रवक्ष्याम्यनुपूर्वशः। समतं ब्राह्मणेंद्राणां यज्ञकालार्थसिद्धये। etc.

Page #344

Tradina Ends - fol. 5a
इत्येवं मासघर्षाणां मुहूर्तोदयपर्वणां ।।
दिनर्वयनमसांग व्याख्यातं लगतोब्रवीत् । - सोमसूर्यस्त्रिचरितं विद्वान्वेदविदश्रुते।
सोमसूर्यखिचरितं विद्वालोकं लोके च संततं । लोकं लोकेच संततमिति ॥७॥ इति ज्योतिष समाप्त ॥
ज्योतिष
Jyotişa No.532
A1879-80 Size - 114 in, by 4 in. Extent -4a to 5a leaves; 8 lines to a page; 50 letters to a line. Description -Modern paper with water marks%3 Devanagari charac
ters; new in appearance; handwriting small but clear, legible and uniform; borders ruled in two double red lines ; red pigment used for marking; complete.
Same as No.59/1891-95. Age-Modern. Author - Lagadha. Subject - Jyotişa. Begins - fol. 40
हरिः *म् ॥
पंचसंवत्सरमय युगाध्यक्ष प्रजापति ॥ etc. Ends-fol. 50
पथा शिखा मयूराणां etc. up to इति वेदांगज्योतिष समास श्री.
ज्योतिष
No. 533 Size = 8. in. by 3} in.
Jyotisa" . 50 (3) A1881-82

Page #345

Vodangas Extent - 6a to 8° leaves; 8 lines to a page; 25 letters to a line. Description - Modern paper with watermarks ; Devanāgari characters;
new in appearance%3 handwriting clear, legible and uniform%3 borders ruled in double red lines; red pigment used for marking verse numbers; yellow pigment used for corrections) complete.
Same as No. 59/1891-95.' Age - Modern. Author - Not mentioned. Subject - Jyotişa. Begins - fol. 6a
..पंचसंवत्सरमयं युगाध्यक्ष प्रजापति ॥
दिनर्वयनमासांग प्रणम्य शिरसा शुचिः॥ ..
: प्रणम्य शिरसा कालमभिवाय सरस्वतीं। . कालज्ञानं प्रवक्ष्यामि लगधस्य महात्मनः ॥ etc. Ends - fol. 86
पथा शिखा मयूराणां नागानां मणयो यथा ॥ तदद्वेदांगशास्त्राणां ज्योतिष मूनि स्थितं । वेदा हि यज्ञार्थमभिप्रवृत्ताः कालानुपूर्वा विहिताश्च यज्ञाः॥ तस्मादिदं कालविधानशास्त्रं यो ज्योतिषं वेद स वेद पज्ञान्यो . ज्योतिषं वेद स वेद यज्ञानिति ॥७॥ पंचसंवत्सरं प्रपयेते कार्याः कला वश च पाः पर्वसविता विषुवं सप्त ॥ इति वेदांगज्योतिष समाप्तं ॥
52
ज्योतिष .......
Jyotişa No. 534
A1881-82 Size -811n. by 3 In. Extent -4 leaves ; 8 lines to a page; 20 letters to a line. Deacription - Modern paper with watermarks; Devanagari characters,
new in appearance; handwriting bold, clear and uniform

Page #346

Jyoti sa
133
borders ruled in two double red lines ; yellow pigment used for corrections ; folios numbered in both margins; complete
Same as No. 59/1891-95. Age-Modern. Author - Not mentioned. Subject - Jyotisa. Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः हरिः ॐम् पंचसंवत्सरमयं युगाध्यक्ष प्रजापति दिनर्वयनमासांगं प्रणम्य शिरसा शुचिः प्रणम्य शिरसा कालमभिवाय सरस्वती
कालज्ञानं प्रवक्ष्यामि लगधस्य महात्मनः etc. Bnds – fol. 40
यथा शिखा मयूराणां नागानां मणयो यथा तद्ववेदांगशास्त्राणां ज्योतिषं मूर्धनि स्थितं वेदा हि यज्ञार्थमभिप्रवृत्ताः कालानुपूर्वा विहिताश्च यज्ञाः, तस्मादिदं कालविधानशास्र यो ज्योतिषं वेद स वेद यज्ञान्यो ज्योतिष वेद स वेद यज्ञानिति ७
पंचसंवत्सरं प्रपयेते कार्याः कलादश चयाः पर्वसविता विषुवंसप्त इति .::-. श्रीज्योतिषा
ज्योतिष ....
Jyotişa
59 No. 535
1891-95 Size -- 87 lo, by 4 in. Extent - 6' leaves ; 7 lines to a page ; 20 letters to a line. Description-Modern country paper: Devanagari characters%3, new
in appearnce ; bandwriting bold, clear and uniform ; borders and edges ruled in two double red lines and double red lines
respectively; folios numbered in both margins; red ink used .... for marking dandas complete,

Page #347

336
Age - Samvat 1945.
Author - Not mentioned (Lagadha ? ).
Subject – Jyotisa in RK recension,
Begins
---
fol, 1b
Vedängas
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
॥ पंचसंवत्सरमयं युगाध्यक्षं प्रजापति ॥ दिनवयनमासांगं प्रणम्य शिरसा शुचिः ॥ १ ॥ प्रणम्य शिरसा कालमभिवाद्य सरस्वर्ती ॥ कालज्ञानं प्रवक्ष्यामि लगधस्य महात्मनः ॥ २ ॥ etc.
Ends fol. 56
यथा शिखा मयूराणां नागानां मणयो यथा ॥ तद्वद्वेदांग शाखाणां ज्योतिषं मूर्धनि स्थितम् । ३५ ॥
वेदा हि यज्ञार्थमभिप्रवृत्ताः काल। नुपूर्वा विहिताश्च यज्ञाः ॥ तस्मादिदं कालविधानशास्त्रं यो ज्योतिषं वेद स वेद यज्ञान्यो ज्योतिषं वेद स वेद यज्ञानिति ।। ३६७ ।।
पंच संवत्सरं प्रपद्येते कार्याः कला दश च याः पर्वस विताविषुवं सप्त ॥ इति ज्योतिषं संपूर्ण ॥ ॥ शुभं भवतु ॥ मिति आषाढ शुक्ला ३ संवत् १९४ ९ का ॥ दस्कतसूरजनारायण ब्राह्मणखडेलवाल संस्कृतपाठशाला हिंदी दरजा पंडित चंद्रेश्वरजीका विद्यार्थी काहै ॥
References - Mss. A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- 1, 212b; it,
436, 2020; iii, 450.
Bhāratlya Jyotihśāstra pp. 73 ff.
B - Descriptive Catalogues :- I. O. Nos. 557-58, 497-73; R. Mitra, Notices No. 1455.
ज्योतिष
No. 536
Size – 8f in. by 30 in.
Extent - 38 to 58; 10 lines to a page; 30 letters to a line. Description – Country paper; Devanāgarl characters; old in appear• ance; handwriting clear and legible; borders ruled In
Jyotiṣa
67 (2)
1891-95

Page #348

Jyotima
337
double red lines; edges worn out; red pigment used for marking verse numbers%3 yellow pigment used for corrections, complete.
Same as No. 59/1891-95. Age - Appears to be old. Author - Lagadha ? Subject -Jyotisa. Begins -- fol. 30
पंचसंवत्सरमयं युगाध्यक्ष प्रजापति etc. Ends-ol. 50
इत्येवं मासवर्षाणां मुहूर्तीदयपर्वणां दिनर्वयनमासांग व्याख्यातं लगतोऽब्रवीत् । सोमसूर्यस्त्रिचरितं विद्वान्वेदविदश्रुते। सोमसूर्यनिचरितं लोकं लोके च संततं लोकं लोके च संततमिति ॥७॥ इति ज्योतिष समातं। मयरसतजभनलगसमितं भ्रमति वाङ्मयं जगति यस्य ।।
ज्योतिषकल्पतरु
Jyotişakalpataru No. 537
191
1883-84 Size - 124 in. by 5f in. Extent - 31 leaves; 20 lines to a page; 35-40 letter to a line. Description -Country paper: Devanagari characters, old in appear.
ance; handwriting not quite clear and sometimes illegibles red pigment used for marking the portion; edges of some
folios worn out ; fol 1 missing; incomplete. Age-Appears to be old. Author - Kavicūdāmani.
Subject - A tretize on astrology treating of stars and planets and their
influence on men.

Page #349

338
Vodangas Beginm abruptly - fol. 2a ............ ते तदा भएभोपि एमः । शनिना विद्धयेत् तर्हि प्रबाशुभः ।
एवं सर्वेषां व्याख्या ज्ञेया। etc. fol. 5• इति श्रीज्योतिषकल्पतरौ मिश्रस्कंधे गोचर ...... कथनं माम प्रथमो.
ध्यायः fol 9a इति श्रीकविचूडामणिविरचिते उयोतिषकल्पतरौ मिनस्कंधे प्रहगोचर
कथनं नाम द्वितीयोध्यायः ॥२॥ Bnds abruptly - fol. 320
रक्तं रक्तवर्णतिलकं गुह्यस्य भगस्य ॥ नासाने स्फुटलोहितरक्ते मळके नृपरूपद महिषीच ॥ . ... ... .
तत्रैव कृष्णमशके यानि हंत्री पांशुलाभव्यतिपांशुला व्यभिचारिणी।... नाभेरचस्तु मसके तिलके वा सर्वकल्याणं। मसके तिल के गु ......... References - Mss. A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum:- i, 2120; ii
440, 2020. B - Descriptive Catalogues :- R. Mitra's Notices,
No. 1754.
28.
ज्योतिषकल्पतरु
Jyotisakalpataru No. 538
397 ,
1884-86 Size -11% in. by 51 in. Extent - 45 leaves ; 15 lines to a page; 32-34 letters to a line. Description - Country paper; Devapāgari characters; old in appear.
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines; edges worn out; fol 27 missing; the Ms. contains Adhyayas 1-11.
Same as No. 191/1883–84. Age-Samvat 1901. . Author.-Kavicudamani. Subject - Jyotişa. Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥

Page #350

jyotiga वंदाविपिनविनोदी दीनदयालुः स्वभक्तजनवश्यः॥ .. शिवविधिवंदितचरणः श्रीगोपीरमणकः पातुः ॥१॥ प्रणम्य सच्चिदानंदं यशोदानंदनंदनं॥ प्रवक्ष्ये लौकिकस्कंधं यत्र लोकशुभाशुभं ॥२॥ अथ लौकिकस्कंधो निरूप्यते ॥ etc..
" fol. 44 इति ज्योतिषकल्पतरौ लौकिकस्कंधे प्रभवादिवत्सरफलकथनं नाम
प्रथमोध्यायः॥१॥ fol. 8° इति ज्योतिषिकल्पतरौ लौकिकस्कंधे वर्षपंचांगकथनं नाम द्वितीयो
ध्यायः ॥२॥ fol. 126 इति श्रीकविचूडामणिविरचिते ज्योतिषकल्पतरौ सूर्यचारवशेन मास
फलकथनं नाम तृतीयोध्यायः ॥ ३॥. .. Ends-fol 466
ज्योतिषचिंतामणौ ॥ धर्मत्यागेन लोकानां देवाक्रोधं प्रयांति च ॥ ते सृज्यंत्यद्भुतान् भावान भौमदिव्यांतरिक्षगान् । उत्पातास्विविधा लोके संभवंति महीतले ॥ प्रजानां च विनाशाय स्वरुपै बोधयंति हिः॥ एतेषु शांति कुर्वति तेन यांति पराभवं ॥
ये तु न प्रतिकुर्वति मूढा नाशं प्रयांति वै इति ॥ - त्रिविधोत्पातशांतिर्मिश्रस्कंधे लिखितां मतोत्र नोक्ता ।
- इति श्रीकवीचूडामणिविरचिते ज्योतिषकल्पतरौ लौकिकस्कंधे उत्पातकथनं मामैकादशोध्यायः॥११॥ . मथ अध्यात्रयेण प्रभसारोच्यते ॥ संवत १९०? सुभं भवतु श्री
ज्योतिषकोष्टकसंग्रह
. Jyotisakostakasamgraha
531 No. 539
1899-1915 Size. - 10 in. by 4g in. Extent-- 188 leaves. Description - Thin country paper; borders ruled in double red lines
and edges lo single; white chalk occasionally used for corrections; edges of some folios slightly moth-eaton. The Ms

Page #351

Vodangas
contains different kinds of Kostakas ; tbe folios are numbered as follows.
1-8, 1-162, 1-18. Age -Does not appear to be very old.. Author - Not mentioned. Subject - Jyotisa. Begins - fol. 10
अथ सूर्यस्पृष्टः सूर्यकोष्टकाः
The entire Ms. consists of various Kostakas. - fot. 14 (90)
श्रीगणेशाय नमः ॥ अथ तिथिकोष्टकाः प्रारभ्यते Ends fol. -18a (1884)
शनिऽस्तमाप्ति ॥
ज्योतिषकौमुदी
Jyotisakaumudi (प्रश्नप्रकरण)
(Prasnaprakarana)
865 No. 540
1891-95 Size -- 94 in. by 4f in. Extent - 32 leaves; 10 lines to a page; 28 letters to a line.' Description - Thick country paper; Devanāgarl characters; old in
appearance; handwriting bold, clear legible and uniforms borders of some folios ruled in double red lines; the Ms.
contains only the 'प्रश्नप्रकरण' from ज्योतिषकौमुदी. Age-Samvat 1817. Author - Nilakantha. Subject-Jyotisa. Begins-fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥ .. . अथ प्रभप्रकरणं निरूप्यते ॥ अथ प्रश्नविचारमाह

Page #352

Ends - fol. 320
Jyotiga
वराहदेवशस्य हि देवेन सदसत्फलवांच्या भवशो गोचरं मर्त्यः सर्वः समुपनीयते १ अथ सौषी च पुरा विष्णोर्ज्ञानार्थे समुपस्थितः. वचनं लोकनाथोपि ब्रह्मा प्रभादिनिर्णयं २ etc.
References - See No. 417/1895-98.
Size -
मीने १२४ | ३ |९| २ शितगुरुश कुजमंदाः ।
इति श्रीनीलकंठविरचिते ज्योतिषकौमुद्यां प्रभप्रकरणसंसरणं समासोयं प्रश्नकौमुदी || वैसा सुदि १३ सं १८१७.
. ज्योतिषकौमुदी
No. 541
Age
Auttior — Nilakantha Jyotirvid
-
Subject
Begins - fol. 10
1
11 n. by 57 in.
Extent - 23 leaves; 11 lines to a page : 40 letters to a line.
Description- Thick country paper; Devanagari characters; not old in appearance; handwriting clear, legible and uniform ; folios numbered in both margins; the Ms. contains the 'Praśnaprakarana' only from Jyotisakaumudi.
Samvat 1909.
341
Jyotisa.
Jyotiṣakaumudi
417
1895-98
॥ श्रीगणेशाय नम ॥
अभ प्रश्नकरणं निरूप्यते ॥
अथ प्रश्नविचारस्य प्रयोजनमाह वराहः ।। देवशेन हि दैवेन सदसत्फलवांच्छया भवस्यगोचरं मर्त्यः सर्वस्वमुपनीयते ॥ १ ॥ अषीच पुरा विष्णोर्ज्ञानार्थे समुपस्थितः वचनं लोकनाथेपि ब्रह्मादिप्रश्ननिर्णमम् २otc.

Page #353

542
Ends fol. 23a
दद्दापदेन त्रिशा उच्यते ॥ यथा मेषपंडंग वसुशखाणानां गुरुसितहकुजमंदाः ।। वृषभेव सुरसवसुरसशिशिखिनां शुक्र जीवमंदाथः एवमम्यराशीनामप्युक्ता एव ताजके तत एवाऽधायः ॥
इति श्रीनीलकंठ ज्योतिर्विद्विरचितज्योतिषकौमुद्यां प्रश्नकारणम् ॥ संवत् १९०९ ॥ छ ॥ ॥ श्रीरामजी || शुभमस्तु कल्याणमस्तु पातालांवरयो द्विपंचनवमे लग्नेषु सौम्या ग्रहाः क्रूरा षष्टिगता शसिधनयुता सर्वे तृतीकादशा यात्रारंभविवाहलग्नसमये राज्याभिषेको नृणां
या मित्र ग्रहवज्जितं यदि भवेत्सर्वे पतिः सोभना १
References
Haamand
でき
2021
Vedangas
Mss. A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :i, 2120; ii, 2020 iii, 456.
ज्योतिष ग्रन्थ
No. 542
ती
Size 10 in. by 4 in.
ह
B— Descriptive Catalogues :- See Ulwar M. Cat. No. 1790 Extr. 495.
......
Extent – 19 leaves; 11 lines to a page 35-36 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; old in appear ance ; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in two double black lines; red pigment used for marking edges slightly worn out; foll. 1, 2 missing; incomplete.
Age - Appears to be old.
Author - Not mentioned.
Subject - - Jyotisa.
Begins abruptly-fol. 3a
शाश्च महा स्युर्मस्तकोदयाः ॥ ३१ ॥
उच्चतस्तिर्थगे विंदुकेतुं तत्र प्रकीर्तितौ ॥ उदये बहिनौ जीवौ तु पुरुषौ ततः ॥ ३२ ॥
Jyotiṣagrantha
702 1883-84

Page #354

Jyotiga
स
मध्ये चतुष्पदो मंदभूमिजो बलिनौ ततः॥ ..
चतुर्थे शुक्रशशिनौ जलराशी बलोत्तरौ ॥३३॥ etc. . fol. 6 इति धातुकारे fol. 7a इति मूळकांडः
fol. 70 इति भूतकारः॥ Ends fol. 210.
जलरशिषु लप्नेषु जीवशुदवो यदि ॥ पोतस्यागमनं ब्रूयादशुभाश्वेत सिध्यति ॥ भारूढछत्रलग्नेषु वीक्षितेष्वशुभग्रहैः ॥ पोतभंगो भवेन्नीचशत्रुर्भिर्वा तथा वदेत् ॥ भपृष्ठभोदये लग्ने दृष्टे देशन्तुनौ व्रजेत् ॥ तद्ग्रहे तु यदा इष्टे तदा नौ दर्शनं भवेत् ॥ चरराशो चरछत्रे द्रुतमायातिनौस्तथा ॥ चतुर्थे पंचमे चंद्रो यदि नौ शीघ्रमेष्यति ॥ द्वितीये वा तृतीये वा शुक्रेश्चत्तौ समागमः ॥ भनैनैव क्रमेणैव सर्व वीक्ष्य वदेत्स्फुटम् ॥ ५००
Jyotisagrantha
804...
ज्योतिषग्रन्थ No. 543
1884-87 Sizo. -8° in. by 61 io. Extent-6 leaves;'7 lines to a page: 20-32 letters to a line. . Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appeara
ance; handwriting clear, legible and uniform; rod pigment used for topical beadings; yellow pigment often used for corrections; borders ruled in double black lines and edges to single; white chalk also used for corrections; the Ms. con.
tains no name of the work. ASIAppears to be old.. . ... ...... Author-Not mentioned. Subject — Jyotişa. A treatise dealing with astronomical instrument etc:

Page #355

344
Vodangas
Begins - fol. 16
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ मथ सर्वदेशीजरकालीयंत्रं लिख्यते ॥ तत्रादौ प्रथमपृष्टरचमाप्रकारा १ प्रथमं भभीष्टं वृत्तं कार्य।
तनाशाकितं पूर्वापररेखांकितं ऊर्द्धधररेखांकितं च कार्य | etc.. Ends - fol. 60
मथ स्वदेशलमज्ञानात् अन्यदेशलमज्ञानमाह ।। देशांतरांशान् स्वलनविषुवांशान् संयोज्य लग्नं साध्यं । यदि भन्यदेशः स्वपूर्वतो भवति । यदि पश्चिमतः तदा अंतरं कृत्वा लग्नं साध्यं ॥ इति संपूर्णः॥
ज्योतिषग्रन्थ
Jyotişagrantha
816 No. 544
___1884-87 Size - 124 1n. by 5t in. Extent - 36 leaves ; 12 lines to a page; 40 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
apce; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines ; red pigment used for marking; yellow, pigment used for corrections, edges slightly worn out; foll.'
2, 3 missing ; the Ms. contains Adhyāyas 1-38; incomplete. Ago - Appears to be old. Author - Not mentioned. Subject -- Jyotisa. Begins -- fol. 10
अथ प्रथमाध्यायः॥
तत्र यंत्रराजस्य मुकुटो परिदृढसूत्र बघ्नीयात् ॥ यंत्रमुकुटोपरि पोटिय भारैडा मुद्रिकया सह घोटिकां यवना उरुवा इति वदंति ॥ दक्षिणविक्रम
किरीटस्य कुल्सी इति यवना वदति। कोष्ठकागारोपरि येशा स्थिताः ३० ::: तविषुववृत्त क्षेत्र । etc.

Page #356

fol. 5a इति प्रथमोध्यायः ॥ fol. 60 इति द्वितीयोध्यायः ॥
Ends - fol. 38a
ज्योतिषग्रन्थ
No. 545
Ends
एवं चंद्रादीनामपि वर्षगतिक्रातिशखशात् व्यस्थाज्ञातत्रा यानि वृत्तानि क्रान्तिवृत्तं भेदपित्वा कदंबध्रुवतो निर्गलानि खांगत्रयमितानि तानि सायं. शत्तानि ज्ञेयानि ॥ यदा राज्यंशवृत्तानिभपत्रक्रान्तिवृत्तगतराश्यशसमानि स्युस्तदा भयत्रं शुद्धम् ॥ इतिष्टत्रिंशदध्यायः ॥
#7
Size-9 in. by 44 in.
Extent - 2 leaves; 20-25 lines to a page; 40-45 letters to a line.
Description
Jyotiza
Age
Appears to be old.
Author - Not mentioned.
Subject – Jyotisa.
Begins - fol. 10
...44
-
Jyotiṣagrantha
827 (iv)
1884-87
Country paper : Devanāgarl characters; old in appearance; handwriting careless but legible; edges extremely worn out; the work contains Adhikāras 1-3.
345
श्रीगणेशाय नमः ॥
रामावमोनस्तदुध्वों । भवे जीववारादीकोहर्गणोयं ॥ ३ ॥ दिशो १० गोमया ९ विश्वतुल्यं १३ खमर्के । विधौ दवो १० काश्वित२९ पंच ५खाक्षा ५० । विधुच्चेध्वयो ४ दवो १५ र्कु १२ नवाक्ष ५९ । नवा ९ त्यष्टि १७ तत्वा ग्रहाचंद्रपाते ॥ ४ ॥ etc. fol. 10 प्रथमोधिकार संपुरणं ॥
- fol. 2a
नतविहीनहतैः खगुणैर्हताः खशरभानुभुवो ११२५० दशवर्जिताः रविहरः सविधोर्विदशाशको निजफलं निजद्दारहृतं क्रमात् १ धनमृणं परपूर्वते रवौ । शशिनि पूर्वनते स्वमृणे फले
तरथो भयतोपि फलं क्षयः स्फुटतरो ग्रहणे च ततस्तिथि: २

Page #357

346
Vedangas
इति मतं क्रममोर्विकयोदितं । क्रमयमेव हि जिष्णुजुसंमतं थद - रैः क्रतमुक्तमजीवया । वलनक्रतकर्मनतन्मतं ।३
ज्योतिषग्रन्थ
Jyotisagrantha
532 1899-1915
No.546
Size - 9f in. by 41 in.
Extent - 35 leaves ; 12 lines to a page ; 28-30 letters to a line.
Description - Country paper; Devanagari characters; very old and
musty in appearance; handwriting not quite clear in some places ; borders ruled in double black lines; red pigment used for marking verse numbers; folios slightly brittle; edges slightly worn out; the Ms. begins with the79th verse%3B in. complete.
Age - Fairly old.
Author - Not mentioned. Subject -Jyotisa.
Begins-fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ निःस्वो नीचरतांश्चौरो निस्पो बंधुवजितः ॥ शत्रुप्रपीडितो रोगी एकाचै नीचगै ग्रहैः ।। ७९ सखी भोगी धनी नेता जायते मंडलाधिपः॥ नृपतिश्चक्रवर्ति स्यादेकाचैरुवगै प्रहैः ॥ ८० क्रूरैरुच्चगतैर्जाता ये भवंति नराधिपाः ॥
किंचिद्वित्तान्वितास्ते स्युः क्रोधनाः कलहप्रियाः॥ ८२ etc. Ends - fol. 350
राजयोगविधि प्राप्तं यधभावादिकं फलं । स्वस्वग्रहदशारंभे तत्तद् ब्रूयाद्देशाफलं ।' दशासाधनमत्रोक्तं पूर्वमंशायुषो हि तत् ॥ नक्षत्रजातकालमात्प्रोक्तं तत्फलमुच्यते ॥२

Page #358

jyotiga
तत्रादादिप्रसूतस्य षडवर्षाणि रवेर्दशा ॥ दातरा स्वस्वमित्या भवत्यंतईशां क्रमात् ॥ ३
भ.जयक्रष्णस्य भयं ग्रंथः
533
ज्योतिषप्रन्थ
Jyotisagrantha No. 547
1899-1915 Size -84 in. by 4t in. Extent -3 leaves; 12-13 lines to a page; 30-32 letters to a line. ,
A Description -Country paper; Devanagari characters; old in appear
ance ; handwriting clear and legible but not quite uniform; borders of fol. 1 ruled in double black lines and of foll. 2 & 3 ruled in double red lines; red pigment used for marking, incomplete.
Age - Appears to be old,
Author - Not mentioned. Subject - Jyotişa.
Begins-fol. 10
॥ लग्नास्तांत्यष उष्टगो हिमरुची दृष्ट खलैः संयुतः स्याद्रिष्टं प्रकरोतिसौ च गुरुगा नो वीक्षिते संख्शा । कष्टं स्यात् शनिना कुजेन दहना शस्त्रादयं वा विधुः । सादष्टिं प्रकरोति सौम्यखवरै सौख्यप्रदः शोभन । १॥ जन्मलनाद्वर्षलग्नं अष्टम यदि जायते।।
तस्मिन्वर्षे महत्पीडा मृत्युः पापयुते क्षिते ॥२॥ etc.. fol. 3' इति भोजनविचाराध्यायः ॥ Ends - fol. 30
प्रभांगपो वर्षपतिः प्रकल्पतुर्येश्वरो जन्मविलमनाथ। . मुथाधिपः प्रभविलमपश्च निशशिपो घसपतिः पुरावत् ॥२॥
इति प्रभयर्ष

Page #359

348
Vedangas
Jyotisagrantha
ज्योतिषग्रन्थ No. 548
534 1899-1915
Size -81 in. by 38 in.
Extent -12 leaves%3; 7 lines to a page%3; 20-22 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters: band writing
bold, clear and legible; borders ruled in double black lines; yellow pigment used for corrections%3; edges slightly worn.out3B
complete. Age - Appears to be old. Author -Not mentioned. Subject - Jyotisa. Begins — fol. 1a
श्रीगणेशाय नमः
श्रीकृष्णस्य नारद प्रत्याहचैत्रे निशफलं ज्ञेयं १ निरासी जायते लोचन वैशाखे क्षेत्रलाभस्य २ ज्येष्टे च मरणं ध्रुवं ३ आषाढे बंधुनाशायः ४ श्रावणे च सदा सौक्षं ५ दया भादपदे मासे ६ भास्वने रत्नसंपदः ७ कार्तिके महालक्ष्मी च ८ मार्गशीषे धनमहातु ९ पूसे मुक्तिसंप्राप्तं च १० माघे संपत्ति
उच्यते ११ फाल्गुने सर्वकर्माणि १२ एवं द्वादशं मास विधि: Bods — fol. 120
इति विवाहलासर्वकार्य भविष्यति सिवेन लिखितं सा सूर्यकोटिप्रतिकासंल्लोकेन वितितं कार्य जोतिषजोगसदामानं संस्थितं कन्यालमजोगेन कर्मकृतं जम... टो न जानाति न जानाति कालकंटकं रहकन्य भाशून्या च कायं च कंठके प्राणघातकः बंधनं बंधनेश्च काले कालकंटकं प्राणघातक अमृतं अमृते सर्वे सर्वदामनसंस्थितं इति शिवपत्रिका ... संपूर्ण समाप्त कार्तिक मार्गसिर पौष माघ चतुर्मास जोतिष घटिकाप्रवाण रवि. रात्री राम राम राम
Jyotişatattvapañcāśika
ज्योतिषतत्त्वपश्चाशिका
No.549 Size - 12 10. by skin.
154
A1883-84

Page #360

Jyotiga
Extent-7 leaves; 11-12 lines to a page; 30-32 letters to a line. .. .Description -Country paper; Devanagari characters; old in appeare
ance; bandwriting bold, clear, legible and uniform; edges
slightly worn out; incomplete. Age - Appears to be old. Author - Harirasakavi.
Subject-A small treatise on astrology... Booing-fol. 10
* श्रीगणेशाय नमः * कस्तूरीकोशभासः कमलभवकरः कौस्तुभांकः कृपालुः कालींदीकूलकेलिः कुलिशकरकृणुः कामिनीकंडमालः कंसारिः कैटभारिः सरिकलिकुलकदनः कौणपानां करालः कल्पस्थानां कवीनां कलयतु कुशल केशवः केशिकालः । नत्वा कृष्णंघ्रियुग्मं परमपदप्रदं रम्यविश्वकरूपं विश्वानंदैकमूलं भवहरणं कामधेनुं क्रपालुं श्रीयुक्ता गौरविप्रां हरिरसकवयो हेतवे सजनानां
कुर्वे सिद्धांतसार सुरमुनिमतजा तत्वपंचासिकांता २ etc. Ends fol.7a
सर्वेप्याकाशवासा स्फटिकविशलताकासकसभाषाकग्रं निर्धक्ष्य यत्तो नरपतितिलकं तं समुपास्पयंति स्तेनोक्ता न वाजिब्रजखुररसाव्यासमालोक्य विश्वं मुख्यंते प्रेयसीमि हृदितभवनिशाशंकया चक्रवाकाः ५३ नारीणां जन्मकाले कुजशनितमसः कोणकेंद्रेषु शस्ता चंद्रस्तेषु प्रशस्तो बुधसितगुरवः सर्वभावोषु शस्तो लओशोकामभावो मदनगृहपतिलप्रभाधेवलम्यो लाभेश पुत्रभावे वदति मुनिवरो वम्हपुत्रा भवंति ५४ This is the only Ms. recorded by Aufrdeht.
ज्योतिषनिर्णय
No. 550 Size. — 91 in. by 4. in.
Jyotişanirņaya
Als82-83.
40

Page #361

350
Vedangas Extent -10 leaves; 7-8 lines to a page; 30 letters to a line. - Description - Country paper; Devanāgarl characters; old in appoar
apce; handwriting legible and uniform but careless; edges slightly worn out; red pigment used for marking; follos
numbered in both margins : complete. Age - Samvat 1820. Author-Nanhidatta, disciple of Sripati. Subject -Jyotisa. Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः रेवत्युत्तररोहिणीमृगमघामूलानुराधाकर स्वातीषु प्रमदातुलामिथुनके लग्ने विवाहः शुभः मासाः फाल्गुणमाघमर्णसुवयो ज्येष्ठस्तथा माधवः
शस्ताः सौम्यदिनं तथैवं तिथयो रिक्तवहवर्जिताः ॥ १॥ etc. Ends-fol. 10a
बालानां सुखर्ग प्रसस्तसमयं ज्ञानेन वैकैंगतः श्लोकादेस्त्विति संकलज्य नियमाश्लोकाश्चतुम्धिशतीन् पूर्वाचार्यकृता तद्विलोक्य बहुधा ज्योतिर्बिबन्धहनेवं श्रीपतिपादपद्ममधुपः श्रीनाम्हिदत्तो द्विजः २४ ॥ .
इति श्रीश्रीपतिशिष्यनान्हिदत्तविरचिते ज्योतिषनिर्भयं समाप्तम् ॥ शुभमस्तु॥
आश्विने मासे शुक्लपक्षे चतुयां च सोमवासरे लिखितं परमात्मा
मिश्रेण सर्वत्र सफलं भवतु ॥ सम्वत् १८२० References - Mss. -Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-1,2124%B
This is the only Ms. recorded by Aufrecht.
398
ज्योतिषप्रमुखानि
Jyotișapramukhāni प्रकरणानि. .
prakaraṇāni ... No. 551
-1884-86 Size - 98 in. by 5f in. Extent - 252 leaves ; 12 lines to a page ; 32 letters to a line.

Page #362

Jyotiga
Description - Country paper ; Devanāgari characters; old in appear.
ance; handwriting clear and legible but not uniform ; borders ruled in double and black lines; edges worn out and mothcaten; foll. 1-4 missing; the Ms. is tied with string; incompá. lete.
The Ms. contains several topics chiefly on astronomy,
from the Nirnayasindhu of Kamalākara. Age - Appears to be old. Author - Not mentioned.
Begins abruptly-fol. 5a
विस्तारामने तर्धविस्तारां तृतीयांशेन मध्ये खनां पीठवत्समेखला प्रनालिका कुर्यादिति । अमूलं सिधांतशेखरे शैवागमे ज्ञेये । तिथिब्राह्मे ।
सर्वत्रैव प्रशस्तोजः शिवसूर्यार्चनं विना॥ fol. 14a इति भट्टकमलाकरकृतौ लिंगार्चा
fol. 224 इति रामकृष्णभहात्मजकमलाकरकृते निर्णयसिंधौ संस्कारनिर्णयः ॥७॥ Fol. 440 इति स्वमाध्यायः । Ends abruptly-fol. 2560
शस्त्रेण शस्त्रमृत्युस्यादिस्पष्टमीरितमिति । तथा च बृहद्वास्तुप ...... शस्त्रेण शस्त्रमृत्युबंधो लोहेन भस्सनाग्निभयं । तस्करभयं तृणेन च लिखिता काष्टेन राजभयं ।। ५ वक्त्रा च पादां... खिता शत्रुभयदा क्लेशदा विरूपाच। चर्मागारास्थिभृता दंतेन च कर्तुरशुभायां वैरमपसम्यलिखिता प्रदा
119
ज्योतिषरत्नमाला
Jyotisaratnamālā No. 552
A1879-80 Size - 108 In. by 4g in. Extent - 39 leaves; 9 lines to a page; 30-32 letters to a line. Description-Thick country paper; Devanagari characters; old in
appearance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in two double red lines with a thick yellow line between them; red pigment used for topical headings and colophons;

Page #363

332
Vedangas
l'edges of same folios slightly worn out; yellow pigment occa
gionally used for corrections%3; complete.
Ase - Appears to be old. Author - Sripati Subject -Jyotisa
Begins -fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः ॥ ॐनमः श्रीमाहागणपतये नमः सरस्वती नमः गुरुभ्यो नमः प्रभवविरत्विमध्यजातवांध्यानितातं विदितपरमतत्वा यत्र ते योगिनोपि । तमहमिह निमित्तं मित्तविश्वजन्मात्ययानामनुमितमभिवंदे भग्रहैः कालमीशं ॥१॥ विलोक्य गर्गादिमनिप्रणीतं वरालल्लादिकृतं यशास्त्र ।
दैवज्ञकंठाभरणार्थमेषा विरच्यते ज्योतिषरत्नमाला ॥२॥ etc. fol. 3a इति श्रीश्रीपतिविरचितायां ज्योतिस्वरत्नमालायां संवत्सरप्रकरण
समाप्तं ॥ Ends-fol. 390
सुवृत्तया श्रीपति ... भयानया कंठस्थया निर्मल (रत्नमालाया। भलक्षणोप्यर्थपरेच्यतौप्यसल सभासु भूम्नां गणको विराजते ॥ १२ ॥ उतरं प्रतनविडानिर्मितं शस्त्रमेतदिति मा दथात्यजः भगमोयप्पिभाषितार्थतो नापरं किमपि कीर्तितं सवा ॥ १३॥
इति श्रीश्रीपतिविरचिताया ज्योतिषरत्नमालार्य ... तिदाप्रव ......
विशतिम समापतं ॥ छ। मंगलमहाश्री। लेषकपाठकयो। शुभं वतु॥ श्री References:- See No. 520/1895-1902.
520
ज्योतिषरत्नमाला
Jyotişaratnamālā No. 553 Size — 104 in. by 41 in. Extent — 34 leaves ; 10 lines to a page ; 20 letters to a lipe.
1895-1902

Page #364

Jyotina
333
Description - Country paper; Devapāgari characters; very old in
appearance; handwriting clear, legible and uniform ; borders ruled in double red lines; edges extremely worn out; moth
eaten ; red ink used for daņdas; foll. 1, 22, 23 missing ; In
— complete. Age - Samvat 1698. Author - Sripati. Subject-Jyotisa.
Begins abruptly-fol. 2a
....... य इति सर्वजिदाख्योथ सर्वधारीव ॥ तदनुर्विरोधी विकृतः खरनंदन-विजय-जय-संज्ञाः॥६॥ मन्मथदर्मुखसंज्ञावथापरौ हेमलंवकविलंबो ॥
तद्विकारिनामाथ सर्वरीप्लव इति शुभकृत् ॥ ७॥ etc. fol. 3a इति श्रीश्रीपतिविरचितायां ज्योतिषरत्नमालायां संवत्सरप्रकरणं
॥ प्रथम ॥१॥ fol. 4 इति ............ तिथिप्रकरणं ॥ द्वितीय ॥ Ends -- fol. 376
सुवृत्तया श्रीपतिबयानया कंठस्थया ज्योतिषरत्नमालया अलक्षणोप्यर्थपरिच्युतोप्यलं सभासु म्नां गणको विराजते १५
इति श्रीश्रीपतिविरचितायां ज्योतिषरत्नमालायां देवप्रतिष्टाप्रकरण विंशति २० समाप्तं शुभमस्तु श्रीरस्तु संवत् १६९८ वर्षे फाल्गुनवदि
सप्तमी ७ गुरौ लिषितमिदं पुस्तकं कल्याणमस्तु । References — Mss. - A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 2120,
ii,444, 202a%3; iii, 45b. B- Descriptive Catalogues :- I. O. Cat. Nos.
2895-97, 6291-93 B. B.R.A.S. Cat. Nos. 303-04; Mad. Des. Cat. Vol. XXIV No. 13423.
Jyotişaratnamālā with Commentany
ज्योतिषरत्नमाला with टीका
No. 554 Size - 97 in. by 41 in.
532
1875-76

Page #365

354
Vedangas
Extent – 48 leaves ; 20-22 lines to a page; 50-60 letters to a line.
Description
Country paper; Devanāgari characters with पृष्ठमात्रा 's : old in appearance; handwriting of the Text bold, clear, legible and uniform; of the Comm. small, clear and uniform, borders ruled in two double black lines; Text in the middle with the Commentary above and below it; folios numbered in both margins; red pigment used for marking verse numbers; yellow pigment used for corrections; edges slightly worn out; complete.
Age - Samvat 1637.
Author of the Text- - Sripati.
39
19
Comm. - Mahādeva.
Subject – Jyotisa.
-
Begins (Text) – fol. 1b
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ प्रभवविरतिमध्यज्ञान वंध्या नितांत विदितपरमतत्वा यत्र ते योगिनोपि । तमहमिह निमित्तं विश्वजन्मात्पयानामनुमितमभिवंदे भग्रहैः कालमीशं ॥ १ ॥ etc.
Begins (Comm.) - fol. 16
श्रीगणेशाय नमः ||
प्रणम्य भानुं त्रिजगन्नमस्यमशेष सर्गस्थितिनाशहेतुं ।
दैवज्ञबोधाय मृदुस्फुटार्था व्याख्यायते योतिषरत्नमाला ॥ १ ॥ etc. fol. 40 इति श्रीमहादेवविरचिते रत्नमालाविवरणे प्रथमसंवत्सरप्रकरणं ॥ १
Ends (Text)- fol. 48a
भ्रातरथ तनक्षिप्रनिर्मितं । शास्त्रमेतदिति मा वृथा त्यज । आगमोयमृषिभाषितार्थतो । नापरं किमपि कीर्त्तितं मया ॥ १३ ॥
इति श्री श्रीपतिविरचितायां ज्योतिषरत्नमालायां प्रतिष्टाप्रकरणं विंशतितमं समाप्तं ॥ संपूर्णायं ग्रंथः ॥
मुनिगुणरसपृथ्वीसंख्यवर्षे च सादी कबरयवननाथप्रत्तमाश्चर्यकारि । युगवरपदमुच्चैर्बिभ्रतः सूरिराजः । खरतरगणभृच्छ्रीजैन चंद्रस्य राज्ये ॥ १
श्रीमत्सागरचंद्रसूरिविलसद्वंशांबराहर्मणि
स्तर्कव्याकरणादिशास्त्रकुशलज्ञानप्रमोदाभिधा ।

Page #366

Jyotiga
...
• च्छिष्यो गुणनंदनाव्यहुमुनिर्गुर्वह्निभक्तः सदा । क्षोणीनंदनवासरे तदनुजः सार्था सतीर्थ्यो लिखत् ॥ २ ॥
आश्विनासितपंचम्यां । विशालकीर्तिरद्भुतां ।
इमां च रत्नमालायाः फलवद्धय पुरि प्रति ॥ ३ त्रिविशेषकं ॥
Ends (comm.) - fol. 48a
शश्वद्वा स्वप्रमाणप्रवणपटुमते र्वेदवेदांगवेत्तुः । सूनुः श्रीलूणिगस्याच्युतचरणनतिः श्रीमहादेवनामा । तत्प्रोक्ते रत्नमालारुचिरविवरणे ज्ञानदीपाख्यशास्त्रे । भ्रातृव्यत्वप्रसिद्धे प्रकरणमगमत्स्थापनं विंशमेतत् ॥ २० ॥ श्रीजाष्यालय वंश मौक्तिकमणिः श्रीकर्णभूभृत्सखः ।
मान् धुंधुक इत्यसीममहिमा श्रीभूमिदेवाप्रणीः । सर्व्वज्ञस्तनयस्तनोस्य स महादेवाभिधोभूदुधो यश्चक्रे स्फुटशब्दसिद्धिममलां कालापकोद्वेधिनीं ॥ १ सूनुस्तस्यामशर्मा गणकपरिवृढः सर्वशास्त्रांतदृश्वा । ख्यातस्तस्यानुजस्त्वजड इति विबुधो भीमभूपस्य मित्रं । विद्वद्वृदैकवंद्यस्तदनुज उदयो बुद्धिनिर्धूतमोहः । ख्यातः श्रीलूणि गाख्यो गरुडपतिपदद्वंद्व पद्मद्विरेफः ॥ २ ॥
—
References - See No. 316 / 1882-83.
इति श्रीरस्नमालावृत्तिः समाप्तेयं ॥ शुभं भवताल्लेखकपाठकयोरजस्रं ॥ 11 eft: 11
ज्योतिषरत्नमाला with टीका
No. 555
• 131 in by 72 in.
355
Jyotiṣaratnamālā with Commentary
533 1875-76
Size
Extent — 243 leaves ; 15 lines to a page; 35 letters to a line. Description - Smooth country paper; Kasmiri Devanagari characters; not very old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; red pigment used for marking the colophons; yellow pigment used for corrections; the Ms. contains both Text and Commentary for Prakarapas 1-16 only; then follows the वास्तुप्रकरण. from fol. 208 to the end.

Page #367

356
Vodangas
Age - Does not appear to be very old. Author of the Text-Sripati.
" " Comm. -Mahadeva. Subject - Jyotisa. Begins (Text) - fol. 16
प्रभवविरतिमभ्यज्ञानवंभ्यानितांत etc. Begins (Comm.) - fol. 10
ॐ स्वस्ति श्रीगणेशाय नमः ॐ नमः सरस्वत्यै ॐ प्रणम्य भानु त्रिजगत्तमस्यमशेषसर्गस्थितिनाशहेतुं
दैवज्ञबोधाय मृदुस्फुटार्था व्याख्यायते ज्योतिषरत्नमाला १ etc. fol. 100 इति श्रीपतिभट्टविरचितायां ज्योतिषरत्नमालायां संवत्सरप्रकरण प्रथम
समाप्त ॥ fol. 21a इति श्रीपतिभट्टविरचितायां ज्योतिषरत्नमालायां तिथिप्रकरणं द्वितीयं ॥३
fol. 28b इति श्रीपतिभट्टविरचितायां ज्योतिषरत्नमालायां मंडितवैकृतटीकायां
महादेव विरचितायां गौतमीतिसहितायां विवाहप्रकरणं षोडशं समासम् ।।
शुभमस्तु सर्वजगतामिति शुभं ॥ Ends - fol. 243a
एवं मौहूर्तिकं सर्पो शातम्यः स्वरवदिभिः इति मुहूर्तिकशेषनागगतिः
मथ कुलिकशेषनागगतिमाहुः शुको रवि सोमः कुजः सौम्यो गुरुशुक्लशतितमः .. इंद्रादीशानपर्यंत अर्धचामभ्रमः स्मृतः दिनवारोदया ज्ञेयः तुर्यां तुर्या दिशः क्रमात ज्ञेयाः कुलिकवासर्पः स्थाने यत्र शनैश्चरैः
इति कुलिकशेषनागगतिः रामाय नमः ।। References - See No. 316/1882-83.
ज्योतिषरत्नमाला
Jyotişaratnamālā : with टीका
with Commentary
334(1) .. No. 556
1879-80 Size -97 in. by 4 in. Extent-71 leaves%3; 11 lines to a page3 34letters toallne.

Page #368

357
Description - Country paper; Devapāgari characters; old in appear
ance: handwriting clear and legible but not quite uniforms edges worn out; red pigment used for marking and yellow pigment used for corrections; borders ruled in double black lines; the Ms. contains both Text and the Commentary: fol. 40 missing; incomptele.
___ The Ms. consists of two parts of which this is the first. Age - Appears to be old. Author of the Text-Sripati.
" , Comm.-Mahadeva. Subject-Jyotisa. Begins (Text)- fol. 2a
प्रभवविरतिमध्यज्ञानवंध्यानितांतं विदितपरमतत्वा यत्र ते योगिनोपि । तमहमिह निमित्तं विश्वजन्मात्ययाना
मनुमितमभिवंदे न ग्रहैः कालमीशं ॥१॥ etc. Begins (Comm.)-fol. 10
ॐ॥ॐ नमः श्रीगणेशाय नमः॥श्रीकृष्णाय नमः॥ श्रीसूर्याय नमः ॥ प्रणम्य भानुं त्रिजगनमस्यमशेषसर्गस्थितिनाशहेतुं दैवज्ञबोधाय मृदुस्फुटार्था व्याख्यायते ज्योतिषरत्नमाला ॥१॥ आमशर्मप्रसादेंदुविवृद्धमतिवारिभिः ।
महार्थी विवृणोम्येषां रत्नमालामलंतरां ॥२॥ etc. fol. 134 शश्वद्वाक्यप्रमाणप्रवणपटुमतेर्वेदवेदांगवेत्तुः
सूनुः श्रीलूणिगस्याच्युतचरणनतिः श्रीमहादेवनामः । तत्प्रोक्ते रत्नमालारुचिरविवरणे सजनांभोजभानौ
स्वर्भाना दुजेनेदोः प्रकरणमगमव्याकृतं वत्सरादि ॥छ। Ends (Text) – fol. 720
विद्यालंकृतं शिल्पानि कृष्यंबु पशुकर्म च
पात्रोद्वाहानिषका कार्य मीनदये बुधै ॥१२॥ Ends (Comm.)-fol. 72b .
मादिग्रहणादन्यदपि मंगलकर्मछा अथैषा समानां References- See No. 31611882-83..

Page #369

358
Vedängas
.: ज्योतिषरत्नमाला
Jyotişaratnamālā : with Steam
with Commentary
33461) No. 557
1879-80 Size-98 in. by 4g in. Extent - 88 leaves ; 12 lines to a page; 35 letters to a line. Description - Country paper ; Devanāgarl characters; old in appear
ance; handwriting clear and legible; edges extremely worn
out and moth-eaten%3; foll. 59-63 missing, incomplete. Age-Samvat 1651. Author of the Text-Sripati. "
Comm. -Mahadeva. Subject - Jyotisa. Begins (Text.)-fol. 51a
प्राजापत्ये पौष्णभे सद्विदैवे पुष्षे ज्येष्टास्वैर्दधे कृत्तिकासु ।
अग्याधानं उत्तराणां प्रयेपि श्रेष्टं प्रोक्तं प्राक्तनर्विप्रमुख्यैः ॥ ३० ॥etc. Begins (Comm.)- fol. 51a
.......प्रकरणे वक्ष्यति ॥ एभिरेव भैर्विवाहकर्म कार्य । विवाहविष्णोः कर्तव्य
कन्यादानप्रतिश्रुतिः । etc. Ends ( Text) - fol. 142b .
भ्रातरचतनविप्रनिर्मितं शास्त्रमेतदिति मा वृथा त्यज ॥ भागमोयमृषिभाषितार्थतो नापरं किमपि कीर्तितं मया ॥१३॥ सुवृत्तया श्रीपतिबद्धयानया कंठस्थया निर्मलरत्नमालया ॥
अथ लक्षणोप्यर्थपरिच्युतोप्यलं समासु भूम्यां गणको विराजते ॥१३॥ Ends (Comm.)-fol. 143a
शश्वद्वाक्यप्रमाणप्रणवपटुमतेवेदवेदांगवेत्तुः सूनुः श्रीलणिगस्याच्युतचरणनतिः श्रीमहादेवनामा ॥ तत्प्रोक्ते रत्नमालारुचिरविवरणे सजनांभोजभानौ स्वर्भानौ दुर्जनेंदोः प्रकरणममरस्थापनं विशमेतत् ॥२०॥छ।
इति श्रीमहादेवनामाविप्रनिर्मितज्योतिषरत्नमालाभायं समा ॥छ।
श्रीरस्तु ॥ शुभमस्तु सर्वजगतः ॥छ ॥ श्रीः॥ References-See No. 316/1882-83.

Page #370

Jyotiga
343
ज्योतिषरत्नमाला
Jyotişaratnamālā with टीका
with Commentary No. 558
1880-81 Size -8in. by 31 in. Extent - 190 leaves ; 9 lines to a page; 26 letters to a line. Description-Rough country paper;Devanagarl characters with पृष्ठमात्रा)
old in appearance; handwriting clear, legible and uniforme borders ruled in double black lines; red pigment used for mark. ing the portion; edges extremely worn out; yellow pigment used for corrections, foll. 135, 136 and 170 missing: the Ms.
contains both the Text and the Commentary; incomplete. Age -- Appears to be very old. Author of the Text-Sripati.
" , Comm. - Mahadeva. Subject — Jyotişa. Begins (Text) fol. 2a
प्रभवविरतिमध्य etc. as in No. 119/A1879-80. Begins (Comm.)-fol. 10
॥ॐ॥ॐ नमो गणेशाय ॥ प्रणम्य भानुं त्रिजगन्नमस्यमशेष ... यस्थितिनाशहेतुं ।
दैवज्ञबोधाय मृदुस्फुटार्था व्याख्यायते ज्योतिषरत्नमाला ॥१॥ etc. Ends (Text)- fol. 193b
सुवृत्तया श्रीपतिइयानया कंठस्थया निर्मलरत्नमालया।
भलक्षणोऽप्यर्थपरिच्युतोऽप्यलं सभासु भूम्यां गणको विभध्यते ॥ १२ Enda (Comm.) - fol. 1930
भथ यः कश्चिदेनां पठति तस्योपकारमुपजात्याह।...... References - See No. 316/1882-83.
ज्योतिषरत्नमाला with टीका
Jyotisaratnamalat with Commentary
316 1882-83
No. 559 Size - 94 in. by 41 in.

Page #371

Vedamgas .
Extent-137 leaves%3; 12 lines to a page: 32 letters to allne. .. . Description-Country paper; Devanagari characters; old in appear.
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lipes, red pigment used for verse numbers and colophons%3; edges worn out; white chalk used for corrections; leaves brittle ; fol. 95 missing ; both the Text and the Com
mentary complete. Age - Appears to be old. Author of the Text-Sripati. - , Comm. - Mahadeva. Subject — Jyotişa. Begins (Text) - fol. 2a
प्रभवविरतिमध्य etc. as in No. 1191A1879-80. Begins (Comm.) - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥
प्रणम्य(भानुं देवं etc. as in No. 532/1875-76.. fol. 13a शश्वद्वाक्यप्रमाणप्रवणपटुमतेवेदवेदांगवेत्तुः
सूनुः श्रीलूणिगस्याच्युतचरणनतिः श्रीमहादेवनामा।। तस्पोक्ते रत्नमालारुचिरविवरणे सज्जानांभोजभानो
स्वर्भानौ दुर्जनेंदोः प्रकरणमगमत् प्राक्तनं वत्सरादि ॥१॥छ॥ Ends (Text)- fol. 1386
सुवृत्तया श्रीपतिलब्धयानया कंठस्थया निर्मलरत्नमालया।
अलक्षणोप्यर्थपरिच्युतोप्यलं सभासु भूम्यां गणको विराजते ॥१५॥ Ends (Comm.) - fol. 138a
भन्न पूर्वश्लोकव्याख्या किं तु अलक्षणः शब्दशास्त्रहीनः अर्थपरिच्युतः साहित्योक्तरसालकारहीनोपि । द्वितीयपक्षे । अलक्षणः सामुद्रिकोक्तपुरुषलक्षणेहीनोपि अर्थपरिच्युतो द्रव्यादिना वियुक्तोपि सभासु परिषत्सु स गणको विराजते शोभते ॥छ॥
इति रत्नमालाज्योतिषशासं समाप्तं ॥ छ । शुभं भवतु ॥ लेखकपाठकयोः॥ References - Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-i, 213a;
ii, 440, 20za;ili, 45b. B-Descriptive Catalogues :- I. O. Cat. No. 2897; Ulwar Mss. Cat. Extract No. 498,

Page #372
_