Book Title: Anekantvad
Author(s): Yughbhushanvijay
Publisher: Gitarth Ganga
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005869/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anekaogvAda LAST pravacanakAra 0 pa. pU. gaNivarya zrI yugabhUSaNavijayajI (paMDita ma.sA.) Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. munirAjazrI mohajitavijayajI mahArAjA (moTA paMDita mahArAja) Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahokAntavAda AzIrvAdadAtA paDradarzanavid, mAvacanikaprabhAvaka sva. 5.pU. munirAja zrI mohajitavijayajI ma.sA. (moTA paMDita mahArAja) vivecanakAra siddhAMtamahodadhi, karmasAhityanipuNa sva. AcAryadeveza zrImad vijaya premasUrIzvarajI mahArAjAnA ziSyaratna vyAkhyAnavAcaspati, suvizAlagacchAdhipati sva. AcAryadeveza zrImad vijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAnA ziSyaratna sUkSmatattvavivecaka, darzanaprabhAvakapa.pU. gaNivaryazrI yugabhUSaNavijayajI ma.sA. (nAnA paMDita mahArAja) vi.saM. 2527 ja vi.saM. 2057 mAM I.sa. 2001 za nakala - 3000 ja AvRtti - 2 mUlya 2 20-00 prakAzaka llAtha, [. 5, jaina marcanTa sosAyaTI, phattehapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda-7. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 prApti sthAna 5 ja amadAvAda gItArtha gaMgA naTavarabhAI ema. zAha, (AphriIkAvALA) 5, jaina marcanTa sosAyaTI, 9, parizrama beMka opha InDIyA sosAyaTI, phatehapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda-7, vijayanagara krosIMga pAse, amadAvAda-13. (079)-2604911, 6603659 (079)-7478512, 7478611 muMbaI nikuMjabhAI 2. bhaMDArI viSNumahala, trIje mALe, garavAre pevelIyananI sAme, DI roDa, carcageTa, muMbaI-20. (022)-2814048, 281015 zrI cImanabhAI khImajI motA . 9 / 1, gajAnana kolonI, javAharanagara, goregAma (vesTa), muMbaI-62. (022)-873 45 30 lalita dharamazI 302, caMdanabALA epArTamenTa, javAharalAla naheru roDa, sarvodaya pArzvanAtha nagara, jaina derAsaranI pAchaLa, muluMDa (vesTa), muMbaI-80. ' (079)-268 06 14, 568 60 30 surata ja rAjakoTa zaileSabhAI bI. zAha kamalezabhAI dAmANI zrInAthajI epArTamenTa, chaTTe mALe, jinAjJA", ra7, karaNaparA, hariparA, hAtha phaLIyA, surata-1. rAjakoTa-360 001. (0261) - 43 91 60, 43 91 63 (0281) - 233120 A beMgalora ja jAmanagara vimalacaMdajI udayabhAI zAha Clo, J.NEMKUMAR & COMPANY, C/o, mahAvIra agarabattI varksa, Kundan Market, D.S.Lane, C- 9, supara mArkeTa, Chickpet Cross, jayazrI TokIjhanI sAme, jAmanagara, Bangalore-560 053, (O) 2875262, (R) 2259925. *(0288) - 678513 mudrakaH mudreza purohita sUryA ophaseTa, AMbalI gAma, seTelAITa-bopalaroDa, amadAvAda-58. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya "gItArtha gaMgA"nuM mukhya lakSya to ApaNA upakArI pUrvAcAryo jevA ke 5.pU.A.zrI haribhadrasUrIzvarajI ma.sA., pa.pU. upAdhyAyajI zrI yazovijayajI Adi racita jainazAstromAM patharAyelAM vividha paramArthI tattvonAM rahasyonuM naya, nikSepa, vyavahAra, nizcaya sApekSa arthagAMbhIryapUrNa vizleSaNa karavAnuM che, jethI zrI jainasaMghane te te padArthonA sarvAgI bodhamAM sahAyatA maLe. A kArya atyaMta vistAravALuM ane gahana che. ghaNA sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto AmAM sahAya karI rahyAM che, zrAvako ane zrAvikAo paNa sau saune yogya kAryo saMbhALI rahyA che, paraMtu kAma samaya mAMgI le tema che. daramyAna zrIsaMghamAMthI jijJAsu mumukSuo tathA zrAvaka-zrAvikAo taraphathI evI mAMga vAraMvAra Ave che ke pU. munirAja zrI mohajitavijayajI ma.sA. tathA pU. gaNivarya zrI yugabhUSaNavijayajI ma.sA.nAM apAyelAM judA judA viSayo paranAM vyAkhyAno tathA paMDitavarya zrI pravINabhAI motAe vividha zAstrIyaviSayo para karelAM vivecano chapAvIne taiyAra karavAmAM Ave to sakaLa zrI saMghane cokkasa lAbhadAyI nIvaDe. AvI vinaMtIone lakSyamAM rAkhIne TrasTe nakkI karyuM che ke AvAM vyAkhyAno tathA vivecanonA viSayo aMgenA pustako prakAzita karavI ane tene mAtra eka saMlagna pravRtti tarIke svIkAravI. A kAma gItArtha gaMgAnA mULa lakSathI saheja phaMTAyache, bodhanI vividhatA ane saraLatAnI daSTie paNa bhinna prakAre che, chatAM tattvajijJAsu mATe hitakArI hovAthI uparyukta vinaMtI lakSyamAM rAkhIne pradhAna kArya jyAM sudhI bahAra na Ave tyAM sudhI kAmacalAu dhoraNe pUraka pravRtti tarIke svIkAravAmAM AvyuM che. tattvajijJAsu jIvo mATe AvAM pustako samyaphajJAna-darzana-cAritranI ArAdhanAmAM upayogI thaze tevI AzA sahita 5, jaina marcanTa sosAyaTI, piAlaDI, amadAvAda-7. TrasTI gaNa gItArtha gaMgA sarvahakka gItArtha gaMgA TrasTane AdhIna che. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amukha anekAMtavAda e jainadarzanano maulika siddhAMta che. carAcara vizvane yathArtha svarUpe jovA mATe divya cakSu che. naiyAyika Adi Sagdarzanane taTasthabhAve nihALIne, te saumAM rahelAM satyano samanvaya anekAMtavAda karI Ape che. badhI nadIo jema samudramAM samAi jAya che, tema cha e cha darzano anekAMtavAdamAM samAi jAya che. 'syAt' eTale 'sApekSapaNe' ane 'vAda' eTale 'vacanapaddhati' - sApekSatAthI vacanapaddhatino prayoga te ja syAdvAda. jema pitAne badhA putro para samAnabhAva hoya che, tema anekAMtavAda badhA nayone samAnabhAve lekhe che. anekAMtavAdanuM dhyeya badhAM darzano para madhyasthabhAva prApta karAvavAnuM ane satyane zodhIne sthira karavAnuM che. sAco syAdvAdI kadI asahiSNu nahIM bane. te bIjAnA satya siddhAMtone sanmAnapUrvaka ja joze ane potAnA AtmavikAro para vijaya meLavaze. khAsa dhyAna rAkhavAnuM ke syAdvAda e saMzayavAda nathI, e saMdigdhavAda nathI, durrayavAda nathI, anizcitavAda nathI, dahIM-dUdhiyovAda nathI ane samAnavAda paNa nathI; paNa te to nityAnitya vagere vividha prakAranA virodhAbhAsayukta dharmono eka ja vastumAM samanvaya karanAra vAda che. temAM to paraspara virodhI dharmonuM eka ja vastumAM sApekSapaNe ekIkaraNa che. temAM ati uttama vizALatA, guNagrAhitA ane sAcuM tattvajJAna che. TUMkamAM syAdvAda to mokSanuM anupama sAdhana che. prastuta pustakamAM pa.pU. gaNivarya zrI yugabhUSaNavijayajI (nAnA paMDita) mahArAja sAhebanAM 'anekAMtavAda'nAM vyAkhyAnonuM saMkalana karela che, jemAM mokSAbhilASI jIvo mATe aneruM tattvajJAna patharAyeluM che. mukhapRSTha paranuM hAthI ane cha janmAMdho tathA eka dekhatA mahAvatanuM citra, padarzano kai kai rIte eka ja matane pakaDIne cAle che, ane jainadarzananI nirmaLa dRSTi dharAvanAra mahAvata, kai rIte temane aMkuzamAM le che ane sarvamatono samanvaya kai rIte kare che te batAve che. dA.ta. hAthI ekAMte doraDA jevo nathI, paNa tenuM eka aMga jarUra doraDA jevuM che. Sadarzano padArthane ekAMgI daSTithI pakaDIne bhUle che, ane jema mahAvata hAthInA svarUpane sAMgopAMga jANe che, tema jainadarzanano anekAMtavAda badhAM darzanone kAbUmAM rAkhIne temano samanvaya karIne tattvanepadArthane sAMgopAMga jANe che, ane sarvamatonI samucita saMgati karAve che. to cAlo... syAdvAdanuM A parama rahasya pAmavA pU. gurudevanAM vyAkhyAnonuM spaSTa, sAMgopAMga avalokana karIe.... ane mokSamArgamAM AgaLa prayANa karIe... Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ravivAra tA. 17-07-94, sthaLa : biralA hola, copATI. anaMta upakArI anaMta jJAnI zrI tIrthaMkara paramAtmA prabhu mahAvIre AjathI 2500 varSa pUrve jagatanA hitane karanArA evA dharmatIrthanI sthApanA karI che. tIrthakaro jyAre jJAna-darzana-cAritrathI paripUrNa thAya che, pachI teo A dharmatIrthanI sthApanA kare che. je jIvo lAyaka hoya che temane ja A zAsanamAM praveza maLe che, ane temAM ApaNA puNyanI pracaMDa udaya che ke ApaNane teno vAraso maLyo che. atyAre A zAsanamAM ghaNA jIvo evA che ke temane pUcho ke tame mahAvIra prabhunA anuyAyI kema cho? temane ja samarpita thavAnuM mana tamane kema thayuM? A duniyAmAM bIjA dharmapraNetA che, chatAM te badhAne choDIne tame A ja dharmane kema apanAvyo che? temAM kAraNa zuM che? to A badhA praznonA teo javAba ApI zakaze kharA? ApaNA dharmanA siddhAMto zuM che? teono upadeza zuM che? tame zenA mATe A dharmano garva laI zako cho? A badhAmAM kAraNa zuM che? tamArAmAMthI moTA bhAganA Ano javAba ApI zakaze kharA? * ApaNA dharmanA mULabhUta siddhAMtonI oLakha levA ja tame atyAre taiyAra nathI. jema ke koi sArA vepArIne pUcho ke tame kaI lAinamAM bIjhanesa karo cho? ane te kahe ke mane khabara nathI to tame A vepArIne kevo kahezo? tame dukAnamAM mAlanuM khAlIsAruM pekIMga, raMgaberaMgI boksa joIne ja mAla kharIdo kharA? saMsAranA kSetramAM tame vagara jANe kAMI apanAvatA nathI, paraMtuM dharmanA kSetramAM ja tamAre abUjha rahevuM che. dharmatattvane pAmavA mATe maMdiro, mUrtio, dharmasthAno vagere badhAM sAdhano che, paraMtu A badhA mALakhAmAM tattva ke mAla zuM? tIrthakare prarUpelAM, pradarzita karelA siddhAMto e ja kharo mAla che, ane tene ja tame jANo, samajo, oLakho, nahitara khAlI pekiMga laine pharanArA thazo. have tIrthakaranI vizeSatA kaI rIte? temanI AgavI khUbIo kaI che? duniyAnI badhI philosophImAM jo koi mULabhUta siddhAMta hoya to te temaNe Apela anekAntavAda che. ApaNA tIrthakaroe je anekAntavAdanI sthApanA karI che, tenA AdhAre tIrthakaronI vizvazreSTha advitIyatA gaNI zakAya. A anekAntavAda eka sArabhUta marmagrAhI siddhAMta che. ka ka ja na ja ka ka ka ka ka da ka ja * eka eka je ya * eka ja ka anekAMtavAda Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anekAntavAda eTale zuM? bhagavAnanI vANInuM sarvasva, krImanuM paNa krIma, sArano paNa sAra, tattvanuM paNa tattva, jo koI dohana hoya to A anekAntavAda che. AkhI jaina philosophI AnA upara che. jo jainazAstramAMthI anekAntavAdane kADhI laIe to zAstronI vizeSatA nAmazeSa thaI jAya. badhA prabhAvaka dharmAcAryoe syAdvAdanI be moDhe stuti karI che, tenAM guNagAna gAyAM che. A siddhAMtathI teo khUba prabhAvita thayA che. agiyAra gaNadharone prabhunI vANInuM bahumAna thayuM, temAM kAraNa anekAntavAda che. tame kalpasUtramAM gaNadharavAdane sAMbhaLo cho. te badhA gaNadharo janmathI brAhmaNa che, jaina nathI, paraMtu pAchaLathI teo jaina dharmane pAmyA che. sArA vidvAnomAM agraNI gaNI zakAya tevA paMDito che. A badhA ThAThathI yajJa karAvI rahyA che. A yajJamAM teone badhAne pasaMda karIne ja yajamAne bolAvyA che. eka ekathI caDhe tevA paMDito che. hajAronI saMkhyAmAM sArA vidvAnone AmaMtrita karyA che. tethI hajAro vidvAno AvelA che ane temAM AgaLanI haroLanA gaNI zakAya tevA A agiyAra paMDito che. have AvA vidvAnone jo prabhAvita karavA hoya to kevuM jJAna joIe? ane teo pAchA prabhu pAse jyAre AvyA tyAre kAMI bhakti ke samarpaNa bhAvathI AvyA nathI. AvatI vakhate teono abhigama paNa kevo che! nakArAtmaka abhigamathI AvyA che. temane ema ja che ke "mArI hAjarImAM bIjo koI sarvajJa hoI zake ja nahi". temane badhAM zAstrono abhyAsa che. temanuM bauddhika jJAna paNa ghaNuM ja che. '' sabhA:- to temaNe jainazAstrono abhyAsa nahi karelo hoya? sAhebajI - temaNe jainazAstrono abhyAsa karelo che. mATe ja samavasaraNa caDhatAM ja UhApoha karatAM yAda AvI gayuM ke je 24mA tIrthaMkaranI vAta Ave che te ja A hovA joie. paraMtu teone jainadharmano marmavedhI abhyAsa nathI. nahitara to te vakhate ja temanI zraddhA badalAI gaI hota. janmathI maLela dharmanI Imeja(chApa) temanA para eTalI UbhI thaI gaI che ke teo bIjAM zAstronuM sAcuM mUlyAMkana na karI zake, taTasthatAthI vicAra na karI zake. pAcho sAthe vidvattAno pAvara che. je zAstro gurugamathI bhaNavAM joIe te pramANe bhaNyA nathI. Ama to kayuM zAstra teo bhaNyA nathI ke vicAryuM nathI te ApaNe vicAravuM paDe, ane AvA vidvAna paNa prabhunI eka ja dezanAmAM pAmI gayA. tamane badhAne ema ja ke A badhA gaNadharone phakta AtmAnI, puNya-pApanI, svarga-narakanI, mokSanI, vagerenI zaMkA hatI. jema AjanA nAstikonI sAme mULabhUta tattvonI vAta Ave to kaheze ke "amane A badhu dekhAtuM nathI mATe ame mAnavA taiyAra nathI," ane aneka kutarko kare che. jayAre A badhA * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * anekAMtavAda Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaNadharo to kAMi AvA vakra nahotA. tame sAcA arthamAM gaNadharavAdane samajyA nathI. temane potAnAM zAstro upara parama zraddhA che. "jIvanamAM dharmatattvone na mAnavAM ke na AcaravAM ane svacchaMdI jIvana jIvavuM", evA A indrabhUti Adi paMDito nathI. paraMtu teo badhA gaDamathalamAM che. zAstro na maLavAthI teone zaMkA nathI thai, paraMtu je zAstra para zraddhA che, AsthA che, temAM ja paraspara virodhI vidhAnonA kAraNe zaMkA thai che ke A sAcuM che ke te sAcuM che ? AtmA che ke AtmA nathI ? A bemAM tathya zuM ? temane zAstro pratye zraddhA hovAne kAraNe ja A badhuM banyuM che. teo jyAre samavasaraNamAM AvyA, te vakhate temanA ThassAno pAra nathI. ahaMkAra sAthe AvyA che, paraMtu prabhunI mukhamudrA joine TharI gayA che. atizayo joine acaMbo pAmyA che. chatAM paNa emane UMDe UMDe AzA che ke "huM ja jItIza". paNa prabhunI vANI-svara-gaMbhIra mukhamudrA joine thAya che ke A ja covIsamA tIrthaMkara prabhu mahAvIra hoi zake. paNa sAthe manamAM thAya che ke emanI sarvajJatAnI khAtrI zuM ? hA, jo mane mArA nAmathI bolAve to mAnuM. tyAM to prabhue temane nAma daine bolAvyA. tyAre pAchuM ema thayuM ke huM to jagaprasiddha chuM, mane to badhA ja jANe che, mATe teo paNa jANatA hoya; paraMtu jo mArA aMtaranI je zaMkA che te jo potAnA svamukhe kahI Ape to huM temane sarvajJarUpe mAnuM. tyAM to prabhue tarata ja temanI zaMkAnI vAta karI. tenAthI temanI prathama chApa ja badalAi gai. temane thayuM ke A kharekhara jJAnI vyaktitva che. have tame vicAro ke teoe vaidika dharmamAMthI je philosophI jANI che, tenAthI vizeSa philosophI na jaNAya to koi prabhAva paDe kharo ? ahIMyAM prabhue ema na kahyuM ke tamArAM zAstro khoTAM che. koiyaNa gaNadharane tema kahyuM nathI. koine paNa parSadAmAM khoTA TharAvyA nathI. koi zAstronuM khaMDana karyuM nathI. paraMtu ema kahyuM ke, tame A ja vAkyano artha khoTI apekSAthI karo cho. Ane ja jo sAcI apekSAthI joDI do to sAco artha pakaDI zakAya. ane AnuM nAma ja anekAntavAda che. prabhue pahelI dezanAthI ja syAdvAdanI vAto karI che. tIrthaMkaranI badhI ja vANI anekAntavAdamaya ja hoya che. vaLI A paMDitone AtmA AdinI zaMkA thai ane tethI temane mAtra dAkhalA ApI samajAvI de to te mAnI jAya tema nathI. paraMtu ApaNA prabhue A vAtomAM je anekAntavAda sthApita karyo tenAthI teo prabhAvita thayA che. teone ema thayuM ke "ame paNa vedo jANIe chIe, bhaNIe chIe, paNa A apekSAe nahIM.'' mATe ja teo prabhAvita thayA che. anekAMtavAda 3 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravyArthikanaya, paryAyArthikanaya, nizcayanaya, vyavahAranayaH A agiyAra gaNadharo janmathI brAhmaNanA saMskAra laIne AvyA che, chatAM paNa prabhAvita thayA temAM kAraNa anekAntavAda ja che. sudharmAsvAmIne zaMkA hatI ke mANasamAMthI mANasa, pazumAMthI pazu, tema deva marIne deva ja thAya. A zaMkA pAchaLa teo vicAratA hatA ke "jema AMbAmAMthI AMbo ja thAya, temAMthI kAMI lIMboLI na thAya; kArelAmAMthI kArelAM ja UgavAnAM, ghauMmAMthI ghauM ja UgavAnA jevuM jenuM bIja tevuM tenuM utpAdana hoya che, ane A badhI vAta samasta sRSTimAM pratyakSa che, darekanA janmanI prakriyA joie chIe; mATe mANasa marIne pazu thAya te siddhAMta lAgu paDaoM nathI. pAchuM A pramANe vedavAkya paNa maLe che ke "pazu marIne pazu thAya, mANasa marIne mANasa thAya." atyAre paNa AvuM mAnanArA ghaNA che. ane sAthe ema paNa vedavAkya maLe che ke, "jo ghora pApa kare to mANasa marIne narake jAya." A to konTrADikTa(virodhI vAkya) thayuM." temanI pAse pratibhA-vidvattA ghaNI che, paNa temane A sTeTamenTa besatuM nathI. ' ' tyAre prabhue kahyuM ke jo mANasa marIne mANasa ja thAya, pazu marIne pazu ja thAya to zuM manuSya banavAno ijAro manuSyono ja che? jo mANasa marIne mANasa ja thAya to temane pApano Dara rahevAno? temane to majA paDI jAya. pachI to tamAre kIDI, maMkoDA Adi jevA zudra bhavomAM javAnuM ja nahi ne? sabhA:- to to amane hiMmata AvI jAya. sAhebajIH- kudaratamAM tame jamAnatA, ane teo badhA kema aNamAnItA che? samasta jIvasRSTine trAsa mANasa ja Ape che. atyAre to mANasane hevAna kahevAya tema che. hA, kUtarAnI vaphAdArI mATe zaMkA na thAya, paNa mANasanI vaphAdArI mATe zaMkA thAya tema che. kema ke tame badhAe vikAsa ghaNo sAdhyo che ne ! tethI tamArI kvolITI badalAI gaI. tame mANasa banyA eTale bIjI jIvasRSTi para game teTalo kALo kera vartAvo to paNa tame mANasa ja banavAnA ne? paNa e vAta kudaratanA nyAyamAM baMdhabesatI nathI. prabhue kahyuM ke "mANasa marIne mANasa ja thAya" A vidhAna nizcayanayathI che, ane bIje ThekANe vedomAM je lakhyuM ke "mANasa marIne bIjI yonimAM jAya"te vyavahAranayathI lakhyuM che. mATe dareka naya yogya rIte joDavAnA che. nizcayanayane AMtarika dRSTi che; vyavahAranayane bAhya dRSTi che. nizcayanaya tamane pUchaze ke tame aMdarathI mANasa cho ke phakta bahArathI ja tamAro * * * * * * * * * * * * ela & da ja # # # # # # # # # # anekAMtavAda Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mANasano AkAra che? tamArAmAM mAnavIya sadgaNo che? jo tamArAmAM pAzavIya vRttio bharelI hoya, pachI tame bhale AkArathI mANasa ho, paNa pazutulya ja cho. " AvA paMDitone zuM A vAkyonA zabdArtha ke bhAvArtha karatAM nahotA AvaDatA? teonuM uttama kakSAnuM jJAna che, paraMtu temAM anekAntavAdanI sApekSatA nahotI. eka-ekane joDI Ape tevA naya temanI pAse nahotA. mATe ema thayuM ke jo sAco artha pakaDavo hoya to A siddhAMta ja barAbara che. eTale A vidhAna nizcayanayanI apekSAe lakhAyuM che. nizcayanaya aMdaranI bhUmikA jue che. bahArathI tame mANasa ho, ane aMdarathI jo tamArAmAM karuNA, saujanya, upakAritA vagere devAMzI guNo hoya to marIne deva thavAya. Ama A vyAkhyA nizcayanaya upara gaI. tIrthakare dharmatIrthanI sthApanA karI tenA pahelA divasathI temaNe gaNadharone anekAntavAdathI prabhAvita karyA che. gaNadharo mUkI paNa kevA gayA! samarpaNa paNa kevuM AvyuM! tamArI jema "sAhebajI, zAtAmAM cho? kAMI kAmakAja hoya to jaNAvazo" tevuM temanuM samarpaNa nathI. agiyAramAMthI eka paNa A tattvane samajIne ghare pAchA gayA nathI. badhA ziSya thaI gayA che. ahIMyAM jIvana samarpaNa parANe karavAnuM nathI. sAmAnya mANasane zraddhA-samarpaNa rakhAvavAM sahelAM che, paNa mULathI virodhI ane bIjAnAM mAthAM pheravI zake tevA upara prabhAva pADavo te judI vastu che. ) to pachI AmAM mULa kAraNa zuM? to kahe che- A anekAntavAda ja. ahiMsA-satyabrahmacarya-aparigraha vagerenuM varNana badhA dharmomAM Ave che. islAma dharmamAM paNa A badhuM varNana che. moTA bhAganA dharmo A vAta kare che. paNa te dharmonA pAyAmAM ekAntavAda che, mATe emanI vAto uparachallI banI jAya che. satyane pAmavA mATe to anekAntavAda eka ja mArga che. syAdvAda.vagara tattvaruci nathI. syAdvAda vagara samakita nathI. syAdvAda vagara cAritra nathI. syAdvAda vagara samatA nathI. bhAvacAritrane sparza karIne samatAnA sukhane pAmavuM hoya to A syAdvAda sivAya chUTako nathI. paraMtu tamAre to ema ja ke, zAstro to sAdhu ja bhaNe ne? ApaNe to pUjA-sAmAyika jevI ArAdhanA karIe eTale basa, pachI kAMI karavAnuM bAkI rahetuM nathI. paraMtu tame bhale AvAM badhAM gahana zAstronuM pAragAmI jJAna na meLavI zako, paNa tenuM prAthamika jJAna to meLavavuM ja joie, jethI karIne je tIrthakaro maLyA che temanA mATe aMdarathI magarUrI-khumArI thAya ke amane je maLyuM che te advitIya che. tamane A badhAnuM gaurava kharuM? karoDapati banyAno tamane jeTalo garva che teTalI jaina dharma pAmyAnI khumArI che? sattA-saMpatti maLe eTale ruAbathI pharo ne? ta ka ma ja 8 9 ka ka na ka & anekAMtavAda Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA:- amane to sAheba paisA ja dekhAya che. sAhebajI :- kAraNa tame paisAne ja mUDI mAno cho. paNa A adbhuta vAraso je AcAravicAra rUpe maLyo che, te advitIya lAge che? jaina zabda bolatAM tamAruM moM pahoLuM thaI javuM joIe. moTA mANasanI oLakhANa ApatAM tamane keTalo utsAha AvI jAya che! dasa mANasane pAchA kahetA pharazo ke amAre to temanI sAthe ghara jevo saMbaMdha che. minisTarano chokaro paNa jyAM jAya tyAM kaheto phare ke "huM minisTarano chokaro chuM." jyAre tamane to khabara paNa nathI ke prabhu mahAvIra koNa? temanA siddhAMto zuM? tame to khAlI pekiMga laIne pharo cho. . . A siddhAMta to zAsananuM rahasya che, zAsananuM hRdaya che, AkhA zAsananA prarUpelA sarva siddhAMtono sAra che. tame jaina tarIke pharo cho, te dharmane Acaro paNa cho; chatAM tamane teno paricaya nathI. koI hIrAnA vepArIne pUche ke tuM zAno dhaMdho kare che? to kaheze "hIrAno'. tArI ophIsa vagere kyAM che? to paNa barAbara javAba Ape. paNa gharAka pUche ke; A hIrA kevA kahevAya? kaI kvoliTInA che? kaI sAIjhanA che? to javAba Ape ke "mane khabara nathI." basa tenA jevI tamArI dazA che. AnA jevI bIjI dInaMdazA kaI kahevAya? pU.A. zrIharibhadrasUrie syAdvAdanI ghaNI ja prazaMsA karI che. sabhA:- sAdhanane sAdhya mAnI besI gayA chIe. sAhebajI -sAdhanane sAdhya mAnIne kema besI gayA cho? aThavADiyuM koI DokTara pAse sAravAra lo ane phAyado na thAya to DokTara badalo tema cho, pachI bhale te moTA DokaTara hoya. dhaMdhAmAM paNa bAra mahinA pachI napho na dekhAya to zuM karo ? saMsAramAM kyAMya sAdhananuM pUMchaDuM pakaDo tema nathI. ahIMyAM ja badhAM nakharAM che. ekAMte vyavahAranaya nathI, ekAMte nizcayanaya nathI. ekalA nizcayanayamAM gayA to gabaDI paDazo. mATe banne nayane pakaDavAnA che. eTale sAdhanane vakhoDavAnAM nathI, banne pakaDavAnA che. sabhA - sAhebajI ! Azravatatvane to ekAMte heya kahyuM che. sAhebajI:- navatatvamAM Azravane heya kahyo che ke upAdeya kahyo che? chatAM tIrthakara nAmakarma bAMdhavA lAyaka ke choDavA lAyaka? jo te bAMdhavA lAyaka hoya to te vakhate Azrava kharo ke nahIM? pachI tene heya kahevo ke upAdeya kahevo? nIcalI bhUmikAmAM amuka Azrava upAdeya che. je ekAtte Azravane heya kahe che tenI daSTi ekAMtavAdathI gherAyelI che. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * anekAMtavAda Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka nayano abhiprAya te vyavahAra naya che, sarva nayano abhiprAya te nizcayanaya che. paNa tenA hajArabheda che. * sabhA - puNyAnubaMdhI puNya samakita pAmelA jIvo ja pAmI zake ? sAhebajI :- je jIvo mokSamArgamAM AvI gayA che, te badhA A puNyane pAmI zake. bodhibIja, apunabaMdhaka avasthAthI mokSamArga che. vyavahAranaya pahelA guNasthAnakathI adhyAtmane mAne che, jyAre nizcayanaya pAMcamA guNasthAnakathI adhyAtmane mAne che; jyAre samakita to temAM vacamAM Ave che. nizcayanaya to samakitIne paNa kharekhara dharmAtmA nathI kaheto, e paNa dharmazUnya che. namuthuNaMmAM dhammadayANuM Ave che. paNa te kyAre? pahelAM abhayadayANaM padamAM yoganI pahelI daSTi Ave che, cakhudayANaM padamAM yoganI bIjI dRSTi Ave che, magnadayANaM padamAM yoganI trIjI dRSTi Ave che, saraNadayANaM padamAM yoganI cothI dRSTi Ave che, bodiyANuM padamAM yoganI pAMcamI dRSTi Ave che. yoganI pAMcamI daSTie samakti Ave, pachI dhammadayANa Ave che ane te vakhate sAco dharma Ave che. - samati to phakta dharmanI zraddhA che, mATe samakitImAM haju dharma Avyo nathI. eTale ema ne emavetarazo nahi. mATe zrImad ke kAnajI svAmInI vAto karavI hoya to vicArIne bolajo. temanI paNa je sAcI vAto che te amane mAnya che, paNa je vAto barAbara nathI tenA mATe vicAravuM paDe. amane aMgata rIte temanI sAthe koI dveSa nathI. ame to prabhunI AjJA sAthenuM anya dharmamAM raheluM vaNalevA taiyAra chIe. to pachI Ato ApaNA dharmanI vAta che, to zuM kAmanavicArIe? paraMtu temAM zAstranI dRSTie ghaNI ja bhUlo che ane teno to asvIkAra karavo ja paDe. nizcayanaya ane vyavahAranaya banne pakaDavAnA che. nizcayanaya paNa ghaNA che ane vyavahAranaya paNa ghaNA ja che. mokSamArganI pahelI bhUmikAmAM A badhA nayonA zabdo vAparyA vagara, AcaraNa ane vicAra kevA rAkhavA te ame samajAvI daIe chIe. ; AcaraNa eTale vyavahAranaya, vicAra eTale nizcayanaya. je bhUmikA pAmo temAM banne naya AvI javA joIe. prabhue upadezelA siddhAMtomAM kendrabiMdu A anekAntavAda che, mATe tene jANavo ja joIe. A eka gahana siddhAMta che. teno varSonAM varSo sudhI abhyAsa karavo joIe. tame AmAM niSNAta bano tevI mArI apekSA nathI, paNa jainane jhAMkhI rUpe to Ano paricaya joie ja. jaja ja * * * * * * * * * * * * * * * * * * * anekAMtavAda Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNA tIrthaMkaro koNa ? temanA upadezamAM AgavI advitIyatA kaI ? vagereno thoDo paricaya to joIe ja. jema vijJAnanA kSetramAM UMDANamAM UtarIe to graMthonA graMtho bharAya teTalI mAhitI hoya che, chatAM paNa tamane skUlamAMthI ja thoDo paricaya to apAya ja che ne ? tema anekAntavAdanA paricayanI ja apekSA che. te jANazo to prabhu mATe viziSTa bahumAna jAgaze. gaNadharo AnAthI ja prabhAvita thayA che. '' pU.A. zrIharibhadrasUrine dIkSA letAM pahelAM jaina dharmanI eTalI elarjI che ke "hAthInA paga nIce cagadAi javuM sAruM paNa jinamaMdiramAM javuM nahIM," AvI temanI mAnyatA hatI. paraMtu jyAre gurumukhe paddhatisara tattva jANyuM to pariNAma zuM AvyuM ? temanuM kAMI sAdhAraNa vyaktitva nahotuM. tatkAlIna badhAM zAstronuM temane jJAna hatuM. avataraNo-koTezanono temanI pAse pAra nathI, tevuM temanAM lakhANo prathama dRSTie ja jaNAve che. sabhA :- to pachI eka zlokano artha kema na samajyA ? sAhebajI :- basa, tame tyAM ja thApa khAo cho. bhASAnI dRSTie to teo artha karI Ape tema che, paraMtu paribhASA hareka kSetramAM hoya che. mATe je kSetranI paribhASA samajavI hoya te kSetranA niSNAta pAse javuM paDe. tevI ja rIte sAdhvIjI je zlokano svAdhyAya karatAM hatAM, te jaina dharmanI paribhASA sAme rAkhIne lakhAyela hato. mATe tene samjavA tenA niSNAta pAse javuM paDe. 'yAkinI mahattarA' rAtanA svAdhyAya kare che. te vakhate A rAjamArga upara UbhA che. rAtrinI nIrava zAMtimAM svAdhyAyano avAja bahAra janArane paNa saMbhaLAya tema che. A eka rAjapurohita che. A zlokanA zabdo temanA kAne paDyA. zloka navo lAgyo, eTale temane jANavAnuM mana thayuM. temane eka vakhata sAMbhaLIne yAda rahI jAya che. UhApoha kare che. maMthana kare che. paNa paribhASAnA kAraNe tattva pAmI zakatA nathI. Ama to temanuM levala ghaNuM UMcuM che. temaNe evuM nakkI karela che ke je zlokane te na samajI zake ane tene je samajAvI Ape tenA ziSya thavuM. atyAre A nirNayanI vAta koIne na kare to cAle tema che. chatAM paNa saraLatAthI ahIM AvIne kahe che ke "A zlokano artha samajAvo. huM tamAro ziSya chuM." AvuM kahetAM paNa ema nathI mAnatA ke huM to vidvAna chuM. teo paribhASAnA kAraNe artha samajI zakyA nathI ane A bAju pU. sAdhvIjI mahArAja vicAre che ke, jo AvA moTA mANasane huM barAbara samajAvI nahIM zakuM to upAdhi thaze. mATe potAnA gurune soMpe che. anekAMtavAda Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temanA guru paNa vicakSaNa che. AvuM vyaktitva jo jaina zAsanane maLe to bannenuM kAma thaI jAya. mATe kahyuM ke "A zlokane samajavA mATe to dIkSA levI paDe." guru mahArAje temanI Honesty(pramANikatA)-saraLatA joi lIdhI che. A jIva jo jaina zAstro bhaNaze to cokkasa prabhAvita thaze. jaina zAstromAM eTalI tAkAta che ke je teno barAbara abhyAsa kare tenAM mastaka DolAvI zake tema che. pramANikatAthI, taTasthatAthI, dhIrajapUrvaka jo jaina dharmano abhyAsa kare to tene buddhithI hRdayathI sparyA vagara rahe ja nahi, tevuM A zAstrajJAna che. temAM mULa siddhAMta anekAntavAda che. anekAntavAda kADhI nAMkho to dharmaniSmANa thaI jAya. pU.A. zrIharibhadrasUri ema bole che ke "amane jo A siddhAMto, zAstro na maLyAM hota to anAtha evA amAruM zuM thAta?" temanI jAtane teo AnA vagara anAtha mAne che. jo syAdvAdane samajyA ho to hRdayamAM asara thayA vagara rahe ja nahIM. khAlI nizcayanayamAM Akho syAdvAda AvI jato nathI. ame tamane jeTaluM banaze teTaluM saraLa karIne samajAvIzuM, paNa tamAre thoDA navA zabdothI to paricita thavuM paDaze ane to ja A adbhuta graMthanI majA Avaze. have Ano zAbdika artha : anekAntavAdano paryAyavAcI zabda syAdvAda-sApekSavAda che. AmAM badhAM rvidhAno sApekSapaNe ja che, kyAMya nirapekSavAda nathI. A badhuM zrAvako bhaNI zake che. pahelAMnA zrAvako bhaNatA hatA. dA.ta. naLa-damayaMtI. damayaMtI parama dharmAtmA zrAvikA che. jyAre naLa jugAramAM hArIne vanavAsamAM gayA pachI tyAM te vakhate temane lAge che ke, A dayamaMtI A rIte nahi jIvI zake. jaMgalomAM tene ghaNuM ja kaSTa paDaze, paNa huM jo teno tyAga karI daiza to te tenA piyara jatI raheze. mATe teno tyAga karyo. * karma hoya to mahAsatIne paNa udaya Ave, paNa teo piyara jatAM nathI. pharatAM-rakhaDatAM eka tApasanA AzramamAM gayAM che. temanuM vyaktitva jAjaramAna che. khAnadAna kuTuMbanAM hoya tevuM dekhAI Ave che. Ama pAchAM atyAre cIMtharehAla che, chatAM tApaso temane tyAM Azraya Ape che. te jinazAsanane samajelAM dharmAtmA che. tattvane pAmelAM che. tyAM AzramamAM 500 saMnyAsI che. teo temanAM zAstro bhaNatA hoya, vicAratA hoya, tyAre A AvIne tyAM bese che. atithi tarIke Avela hovAnA kAraNe tene barAbara sAcave che. tApaso temanA potAnA dharmanI vAto kare che, tyAre damayaMtI paNa potAnA jaina dharmanI vAto karatI jAya che. te syAdvAdanI khANa che. mATe badhA tApasone bodha karAvyo. teo badhA jaina dharma pAmI gayA ane 500 e dIkSA lIdhI. AvA jIvone te dharma kema pamADI zakI? kAraNa tenI pAse syAdvAdanuM jJAna che. ja ja sa sa ma ma ma ma ma * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * anekAMtavAda Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atyAre tamAro prabhAva kyAMya paDe kharo? vyaktigata nahIM paNa tamArA dharmano prabhAva paNa kyAMya pADI zako kharA? kAraNa tamArI pAse bodha nathI. ' sabhA - sAheba! nimitta ghaNAM che, paNa upAdAna nathI. sAhebajI:-tattva kahenArA ghaNA che, tyAM sAMbhaLanArA nathI; ane jyAM tattva kahenArA nathI tyAM sAMbhaLanArA che. tevuM baMne prakAre che. atyAre evAM upAdAna che, paNa temane koI kahenAra-samajAvanAra nathI maLatuM. jo nizcayanayanI daSTine pakaDIe to kharuM upAdAna ja che, nimitta to ThIka che. anaMtIvAra ApaNe samavasaraNamAM gayA, zAsana pAmyA, dharma pAmyA, paNa zuM thayuM? A eka Angle(daSTikoNa) che, paNa te sarvAgI satya nathI. ghaNAM yogya upAdAno sArA nimittanA abhAvanA kAraNe paNa eLe gayAM che. nizcayanayane pahelAM pakaDavAno nathI, tene to prAraMbhamAM hRdayamAM ja rAkhavAno kahyo che. vyavahAra sAdhana che ke sAdhya? sAdhana che. to sAdhya paheluM Ave ke sAdhana paheluM Ave? mATe banne vacceno taphAvata samajo. sAdhanAmAM krama goThavavo mahattvanI vastu che. digambara pahelAM nizcayanaya mAne che, pachI vyavahAranaya mAne che. temanI 84 bhUlo kADhI che. temAM A * paNa eka bhUla che. zIrSAsana che. UMdho mArga che. mArTe barAbara pakaDIne-samajIne bolo. upAdAnanuM ja mUlya AMktA ho ane nimittane gauNa karatA ho, to keTalAMya upAdAna nimitta vagara eLe gayAM che. hA, amuka bhUmikAmAM nimittanI apekSA nathI, paNa A kALamAM e bhUmikA che ja nahi. vItarAgasaMyama AvyA vagara koI jIva nimitta vagara AgaLa vadhI zakato nathI. tIrthakarone paNa AgaLa trIjA bhave sarAgasaMyamanI sAdhanA che. teo janmojanmanA : sAdhaka che. naMdanamuninA bhavamAM (25 mo bhava) prabhu mahAvIra mahAna samrATa hatA. 83 lAkha varSa sAmrAjaya bhogavI dIkSA lIdhI che. pachI 1 lAkha varSa niraticAra cAritra, mana-vacanakAyAthI pALyuM che. mAsakhamaNanA pAraNe mAsakhamaNa karela che. 11 lAkhathI paNa vadhAre mAsakhamaNa karyA che. sAthe svAdhyAya, vinaya, vaiyAvacca badhA ja guNo che. eka miniTanuM paNa ArtadhyAna nathI, chatAM paNa te vakhate sarAgasaMyamI che, te paNa nimittathI para nathI. chaThuM guNasthAnaka che, nigraMtha che, chatAM paNa jyAM sudhI sarAga hoya tyAM sudhI zubha nimittanI jarUra che. zAstra paNa nimitta che ke upAdAna che? atyAre koI evuM kahenAra sAdhu maLe kharA ke mane A zAstrajJAnanI jarUra nathI? jayAre zuddha samatAmAM AvelA AtmAo eka zAstranuM pAnuM paNa hAthamAM letA nathI. atyAre kevalI * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * anekAMtavAda 1o Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thavAno dAvo thAya kharo? atyAre A mArga ja khullo nathI, nimittathI para dazAnA mArganI bhUmikAno ja uccheda che. jJAtA-draSTAbhAvano vartamAnamAM viccheda che. mAthAM pachADIne marI jAo to paNa A mArga A bhavamAM pAmI zakavAnA nathI. mATe 24 kalAka zubha nimittanI ApaNane jarUra che. navakAra paNa pula che. te nimitta kharuM ke nahIM? bhagavAnanA darzananI jarUra kone? vItarAga dazAmAM gayelA jIvo kadI prabhudarzana kare nahIM. mATe upAdAna kyAM? nimitta kyAM? tenI asaro kyAM? badhuM ja zAstramAM che. A badhuM nahIM samajo to bhIMta bhUlazo. pahelA guNasthAnakathI chaThThA guNasthAnaka sudhI nimittapradhAna bhUmikA che. jo dharmano paricaya na hoya, deva-gurunuM AlaMbana na hoya to ekalA upAdAnathI keTaluM pAmI zakAya, te tamArI jAtane prAmANikatAthI pUchI jojo. tamane jaDa ja vadhu asara kare che. khAvAnI sArI vAnagIo jaDa kharI ke nahIM? TI.vI. para AvatAM badhAM dazyo jaDa kharAM ke nahIM? te badhAnI kevI asara thAya che? je nimittanI asarathI para hoya tene bIjuM kAMI karavAnI jarUra nathI, te mAtra AtmaramaNatA kare. atyAre tame eka mALa caDhI zakatA nathI, ane pacAsame mALe javAnI vAta karo cho. maganuM pANI pacatuM nathI ane bAsudI khAvAnI vAta karo cho. sIdhA hospITalamAM ja jazo ne? amane tamane pADavAmAM rasa nathI. amArA karatAM tame vahelA mokSe jAo to amane pasaMda che, ame rAjI chIe, anumodanA karIe chIe, paNa te bhUmikAnuM levala to samajavuM paDe ne. atyAre tattvanA nAmathI nimittanA nAmathI ghaNI vAto cAlI che, je Out of way(ADe rasta) cAlI gai che. amArI daSTie ucca bhUmikA pAmavI hoya to levala joIe. amAre to tamane anekAntavAdano paricaya karAvavo che. atyAre tamArI je ghaNI buddhi saMsAramAM jAya che, temAMthI thoDI buddhi ahIMyAM paNa doDAvo. ka ka ka ka tara ka ka ka ka ka ka ka ka ja sa sa ka A ja sa ja ja na zaka & anekAMtavAda P-2 ja = sa ka & 11 - Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 24-07-94, ravivAra anaMta upakArI anaMta jJAnI zrI tIrthaMkara paramAtmA mahAna evA syAdvAdanA siddhAMtano prabodha karanArA A dharmatIrthanI sthApanA kare che. mahApuruSonI daSTie evuM koI vacana, vidhAna nathI ke jemAM svAdAdanI chAMTa na hoya. tIrthakaranI vANI sarvanayathI paripUrNa che. Aja divasa sudhImAM thaI gayelA mahApuruSomAM jaina zAsanamAM janmelA, ke nimittavazathI bahAra janmIne jaina dharma pAmyA hoya te badhA pUrvAcAryo, viziSTa puruSoe, tIrthakaroe upadezelA sAdvAdanI prazaMsA karI che. tIrthaMkaranI prajJA upara ovArI javA mATenuM jo koI zreSTha tattva hoya to A eka mAtra anekAntavAda che. . jeo janmathI anya dharmamAM che, jemane gaLathuthImAM ja anya dharmanA saMskAra che, temanA ja dharmazAstrothI jeo paricita che, temanA dharmonA saMskArothI jemano AtmA saMskArita thayela che, tevA AtmAo paNa pAchaLathI jaina zAsanane pAmIne A adbhuta siddhAMta para ovArI gayA che. anekAntavAda zuM che? teno mahimA zuM che? zAstromAM kahyuM che ke "jene samakita pAmavuM hoya, pUrNa satyane samajavuM hoya to A eka ja upAya che." syAdvAdanI rucie ja samakitabIja che. mATe tenI zraddhA-abhiruci hareke keLavavI paDaze, ane te mATe A siddhAMtane barAbara samajavo jarUrI che. anekAntavAda e ekAntavAdano pratispardhI che. ekAntavAda ane anekAntavAdane TUMkamAM vAda tarIke sthApita karAya che. ekAntavAda e eka taraphI dRSTikoNa che, jyAre satyano vicAra, tenuM mUlyAMkana eka dRSTikoNathI thAya nahIM, aneka dRSTikoNathI satyane vicArAya, samajAya tenuM ja nAma anekAvAda. koIpaNa vastune samajavI hoya to tene vicAravA mATe buddhi doDAvavI paDe, paNa jo ekapakSIya abhigama hoya to ApaNe te vastunuM pUrNa satya pAmI zakatA nathI. eka pAsAthI mUlyAMkana karIe to AMzika satya hAthamAM Ave, pUrNa satyane pAmavuM hoya to sarva pAsAMothI vicAravuM paDe. jyAM sarvAgI daSTi haze tyAM anekAntavAda haze. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * anekAMtavAda Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A badhI vAto bhAre lAge to kahejo, ApaNe vadhAre doharAvIzuM, vadhAre khulAsA sAthe saraLa karIne samajAvIzuM paraMtu jaina mAtra A siddhAMtane samajavo ja joIe. jaina kuLamAM janmyA, jaina zAsanane pAmyA, pachI Ano paricaya na thAya to ApaNe viziSTa rUpe kaMI pAmyA nathI tema kahevAze. jainamAtramAM prabhu mahAvIranA anuyAyI tarIke eTalI jijJAsA to joIe ja ke prabhunA upadezamAM zuM vizeSatA che. te jANI zraddhA, samajaNa keLavo; prasaMge sAMbhaLo, vicAro, manana karo. sAdvAda bhaNavA beso to AkhI jiMdagI pUrI thaI jAya. temAM ghaNAM rahasyo bharelAM che, paraMtu tamAre to atyAre pUrvabhUmikArUpa paricaya keLavavAno che. mATe pahelAM ekAntavAda, anekAntavAda zabdo samajavA paDe. anekAntavAda pheraphudaraDIvAda nathIH atyAre ghaNA A anekAntavAdane vAMcatA hoya che, tenA viSe lakhatA paNa hoya che, pravacana paNa tenA para ApatA hoya che; paraMtu amAre duHkha sAthe kahevuM paDe che ke temAMthI ghaNA ochAne Ano sAco paricaya thayo hoya che. jaino sudhdhAMmAM paNa A viSe judI-judI mAnyatAo hoya che. jaina dharma upara lekTara ApanArA eka prophesara mane kahe ke "A to vyAvahArika siddhAMta che. samagra vyavahAramAM tene goThavI zakAya. be vAkyamAM huM A siddhAMtane samajAvI zakuM. "koIpaNa vastuno Agraha rAkhavo, jema ke A vastu Ama ja che, tene ja pakaDI rAkhavuM te ekAntavAda. koIpaNa vastune pakaDI nahi rAkhavI, baMne bAjuthI svIkAra karavo eTale anekAntavAda." Ama kahenAra A hindI prophesara hatA. mATe chelle kahe ke "yahI hai, e ekAntavAda, yaha bhI hai, e anekAntavAda." huM to A sAMbhaLIne Abho ja banI gayo. jo Avo anekAntavAda svIkArIe to koIpaNa siddhAMta nizcayarUpe siddha na thAya. pachI to paramAtmAnI pUjA karavI sArI ja che, ema paNa na bolAya; nahitara ekAntavAda thai jaze. enA badale paramAtmAnI pUjA karavI sArI paNa che, ema bolo to anekAntavAda thAya. mATe nahi samajelA AvA badhA goTALA kare che. - ame paNa jo koi vidhAno makkamatAthI kahIe, jema ke vyasano sevavAM pApa ja che, te durguNo che; A rIte makkamatAthI varNana karIe to ame ekAntavAdI thaI gayA tema mAne. eka vAtane khoTI ja kahI, bIjI vAtane sAcI ja kahI eTale zuM ekAntavAda AvI jAya? Ano matalaba to zuM thayo? koI vastuno Agraha te ekAntavAda, koi vastuno Agraha nahi te anekAntavAda. paraMtu jaina zAsanamAM anekAntavAdano Avo artha nathI ke * * * * * * * * * rola jo eka ja ja ra ja sa & ka ka jora * * anekAMtavAda 13 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhAmAM hA ne svIkAra. teo mahAvIranA siddhAMtone bhaNyA nathI, tene samajyA nathI, mATe ja AvA goTALA kare che. syAdvAda e kAMI pheraphudaraDIvAda nathI. ghaNA atyAre ema kahe che ke prabhue anekAntavAda sthApyo che, to ApaNe badhA zuM kAma khoTA jhaghaDAmAM paDIe chIe? badhA ja jo apekSAe sAcA hoya to temAM ApaNe ja sAcA chIe tema pakaDavAnI zuM jarUra? mUrtipUjA sAcI ja che ema kahIzuM to ekAntavAda AvI gayo kahevAze. A vidhAno ghaNA sArA levalanA loko karatA hoya che. Do. rAdhAkRSNane inDiyana philosophImAM jaina darzananA anekAntavAdanA siddhAMta upara pRthakkaraNa karyuM che. paraMtu temanA lakhANa uparathI dekhAya ke pote ja A siddhAMta samajayA na hatA. Ama pAchI temanI vaizvika staranA vidvAna tarIkenI nAmanA gaNAtI. tenI jema gAMdhIjInA lakhANa uparathI paNa samajAya ke teo paNa A siddhAMtane samajI zakyA nahotA.' ekAntano artha evo nathI ke eka ja taraphI Agraha, ane badhI vastuno svIkAra te anekAntavAda, tevuM nathI. ekAnta eTale ekataraphI dRSTikoNa. jevI rIte eka sikkAnI eka bAju joIne AkhA sikkAno abhiprAya Apo to te khoTo Thare, jema makAna paNa phakta AgaLathI joine sTeTamenTa karo, to makAnanI pUrepUrI mAhitI Ave kharI? eka daSTikoNathI AMzika satya Ave, paraMtu sarvAgI daSTikoNathI juo to ja pUrNa satyane pAmI zakAya. dareka vastumAM eNka-be guNadharma nathI, pratyeka padArtha anaMtA guNadharmothI paripUrNa che, mATe sAcuM mUlyAMkana karavA mATe eka dRSTikoNa na cAle. padArthomAM samAnatA ane asamAnatA baMne eka sAthe rahelA che? dA.ta. A be thAMbhalA UbhA che. tene tame gaMbhIratAthI kahI zako ke te banne judA che. kAraNa ke te judA judA ja UbhA che. tame AgaLa kahezo ke judA kahevAnuM kAraNa zuM? to kahezo ke temAM asamAnatA che. asamAnatA kaI rIte? te e ke je iMTacUnAthI eka thAMbhalo banyo che, tenA sivAyanA bIjA iMTacUnAthI bIjo thAMbhalo banyo che. tevI ja rIte dhAro ke be citro che. eka maMdiranuM che, bIjuM kudaratI dazyanuM che. A baMne citro judAM che. ekamAM maMdiranuM varNana che, jayAre bIjAmAM nadInuM, parvatanuM vagerenuM varNana che. bannenuM pRthakkaraNa karI zakAya tevo taphAvata che. A khAlI judAM ja che ke, sAthe temAM samAnatA paNa che? jema ke banAvanAra eka ja citrakAra che, teNe banne citramAM eka ja sarakhuM kapaDuM, raMgo, pIMchIno upayoga karyo che, mATe temAM samAnatA che; kAMI temAM saMpUrNa asamAnatA nathI. tenI * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * : anekAMtavAda 14 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jema be thAMbhalAmAM samAnatAnI dRSTie banne thAMbhalAnI UMcAi sarakhI che, raMga paNa sarakhA che, AvI badhI samAnatAno temAM bhAva che. jyAM samAnatAno bhAva che tyAM ekatA che, jayAM bhinnatAno bhAva che tyAM judAI che. tethI thAMbhalA ke citro eka apekSAe judA paNa che ane eka apekSAe samAna paNa che. ekano svIkAra karo ane ekano svIkAra na karo to vAstavikatAno asvIkAra thAya. mATe eka daSTikoNathI jozo to AMzika satya ja dekhAze. mATe tenA vividha dRSTikoNo paNa dhyAnamAM rAkhavA paDe. daSTAMta zuM kahevA mAge che te pakaDajo. judA judA eMgalono samanvaya che. tame jo bedhyAna thaIne sAMbhaLazo to badhuM bampara jaze. A viSaya kevaLa philosophIno che. ame banaze teTaluM saraLa karIne samajAvIzuM, to paNa temAM tattvanuM vivecana to Avaze; mATe dhyAnathI sAMbhaLazo ane viSayane anurUpa prazno pUchazo. jo viruddha prazno pUchazo to zrotAne aMtarAya karyAnuM pApa lAgaze ane viSayane anurUpa prazno pUchazo to zrotAone vadhAre spaSTIkaraNano bodha thaze. prabhunA samavasaraNamAM gautama Adi prazno pUchatA. bhagavAne nAnAmAM nAnA mANasane paNa javAba ApyA che. amane prabhue zrotAone bolatA baMdha karavAnI nA pADI che. jo tema karIe to tenA manamAM praznanI zaMkA rahI jAya, jethI barAbara magajamAM baMdhabese nahi; ane jinavacana pratyenI zaMkA ke azraddhAmAM jo teno AyuSyano baMdha paDI jAya to durgati thAya, mATe amane pApa lAge. amAre amArI buddhi pramANe jinAjJAnusAre saMtoSa ApavAno che. dharma hukamathI samajAvavAno che ke pratIti ArA samajAvavAno che? mATe ame amArI zakti pramANe vizeSa dhyAnathI samajAvIzuM, mATe tame viSayane anurUpa prazno pUchazo. tenA mATe pratibaMdha nathI. nahitarabadhAne ataMrAya thaze ane jJAnAvaraNIya karma baMdhAze.. * . atyAranI sabhA to ghaNIkharI zraddhALu hoya che. jyAre bhUtakALamAM to parSadAmAM jainetaro paNa Ave, pAchA pratidivasa Ave. temane jainadharma upara AsthA na hoya eTale upadezakanI vAta As per granted(sIdhesIdhI)na svIkAre. vaLI ghaNA to jainadharma pratyenA dveSathI mahArAjanI bolatI baMdha karavA" sabhAmAM AvatA hoya, ane pote vidvAna hovAthI jAheramAM dhAradAra praznonI jhaDI varasAve, tyAre sAdhu akaLAya ke gusse thaIne javAba ApavAnI nA pADe, to bahAra jaIne jaina dharmanI phajetI kare. A kALamAM to vagara vidvattAe paNa vyAkhyAna ApI zakAya. A jamAnAmAM amAre zAstro bhaNavAM paDe tevuM rahyuM nathI. atyAre game te sAdhu sthAna upara besI jAya che. pahelAM to guru sAmethI padavI mATe kahe to paNa ziSya nA pADe; kAraNa tene khabara che ke mArI pAse vidvattA nathI mATe phajetI thaze. jene siddhAMtonuM jJAna hoya, tattvanuM sthApana karI zake tema hoya, tevA ja * * * * * anekAMtavAda * * # # # je jaoNka * * * * * * * * * * * * nI eka ja 15 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza Ape ane A ja amAruM kartavya che. A viSaya ghaNo agharo che, saraLa karIzuM to paNa agharo rahevAno che. A sAmAnya pravacana nathI. temAM UMDANa Avaze ja. eka taraphI dRSTithI vicArIe to badhAne be kAna, eka nAka, be AMkha tathA zarIramAM badhAne lAla raMganuM ja lohI vahe che. manuSyatva samAna che, paNa lAkha mANasamAMthI benAM ekasarakhAM moMDhAM maLaze ? AkAra, rUpa-raMga, prakRti judAM che; ane A judAi che, mATe asamAnatA nathI tema mAnazo to ekataraphI dRSTikoNa thaze. eka apekSAe siddha bhagavaMtanA jevA ja badhA jIvonA AtmA che. mULabhUta AtmA zuddha, buddha, niraMjana-nirAkAra che. temanA jevuM ja kevaLajJAna, kevaLadarzana, samatA, vItarAgatAno bhAva badhA jIvone sattAmAM che. avyakta rIte guNo samAna hoya, paNa vyakta rIte zuM ? siddhabhagavaMta saMpUrNa nirvikArI che, jyAre ApaNe atyAre vikArI chIe. mATe baMne dRSTikoNa apanAvo. bhinna-bhinna dRSTikoNa thI vAstavikatAne svIkAro. anekAntavAda eTale sApekSavAda : haju Ane vadhAre samajavA mATe paryAyavAcI zabda Ape che. anekAntavAdanI bIjI oLakhANa sApekSavAda che. tIrthaMkare kahelA siddhAMtono TUMkamAM paricaya eTale sApekSavAda. dareka bAbatanuM sApekSatAthI vidhAna karavAmAM Ave che. tame loko zraddhAthI anuSThAno karatA ho cho, pALatA paNa ho cho, paNa AvA siddhAMtonuM maMthana karyuM nathI. tame to A badhI jhaMjhaTamAM paDavA mAMgatA ja nathI ne ? tamane to ema ja che ke "sAheba, amane koi evo sIdho ane saraLa rasto batAvo ke amAro uddhAra thai jAya. ekAda padanI mALA ApI do' paraMtu jo Ama ja uddhAra thaI jato hota to mahApuruSo AvAM zAstro lakhata nahIM, ciMtana-manana karata ja nahIM ane ATalo upadeza paNa Apata nahIM. bhagavAna paNa badhAnuM A rIte ja klyANa karI deta. sabhA H- ame to sAheba ! prabhunAM caraNomAM besIne, paga pakaDIne besI jaIzuM. basa, tethI ame tarI jaIzuM. mATe syAdvAdanI jarUra kharI ? sAhebajI :- paraMtu jinezvare kahelAM tattvane samajazo to ja vikAsa thaze. jo ke A tamArI zraddhA prAthamika bhUmikAmAM sArI gaNAya, paNa AgaMLa vikAsa mATe A sAdhana banaze ja tevuM jarUrI nathI. ekalI bhakti na cAle, sAthe viveka ane jJAna joIze ja. jo tame tattvane samajazo to ja temAM prANa purAze. bhakti karatAM karatAM samarpaNabaLa kyAre Avaze ? tyAre ja, * 16 **** anekAMtavAda Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyAre A tattvane samajavAthI lAgaze ke, duniyAmAM koIe na Apyo hoya tevo upadeza ApaNA prabhue Apyo che. pUrNa satyane pAmavA mATe A ja siddhAMto che. pU. upAdhyAyajI mahArAja sAhebe kahyuM che ke A badhA siddhAMtonuM jJAna zreSTha yoganI prAptinuM sAdhana che, mUlagata pAyo che. jo Ane barAbara samajazo to sarvajJa bhagavAna para phidA thai jazo. samakitanI zraddhA pAmavAno e amogha upAya che. sabhA:- sAheba ! ame A badhAmAM buddhi doDAvIzuM to pAra nahIM Ave. sAhebajI:- saMsAramAM badhe buddhi doDAvavI che, emAMthI thoDI buddhi ahIMyAM doDAvo. tame paMcendriyapaNuM prApta karyuM che, durlabha evo manuSya bhava maLyo che, pAchA buddhijIvI paNa cho, "AI kyu levala' paNa UMcuM che, vaNika tarIke paNa tamArI buddhi ghaNI che, mATe ame jaino pAsethI apekSA rAkhIe chIe ke tame pAyAnA siddhAMto samajo, jANo. apekSA sApekSatA-nirapekSatAH have mULa mudA upara AvIe. koIpaNa vastune bolavI hoya to, temAM apekSA mUkIne bolo to sApekSavAda. syAdvAdano zabdaprayoga vANI sAthe saMbaddha che. tIrthakarono upadeza vANI dvArA che. vANImAM syAdvAda che. vANImAM sApekSatA che. apekSA-sApekSatA-nirapekSatA zuM? tame vyavahAramAM paNa sApekSa, nirapekSa rIte bolatA ho cho. paNa tamane khabara nathI hotI ke tame kaI daSTie bolyA. dA.ta. eka mANasa ajJAnI che, abUjha che. tene tame ajJAnI kema kahyo? tame viattAnI buddhizALInI je kakSA nakkI karI che tenI apekSAe A mANasamAM ochuM jJAna - che, mATe tene tame ajJAnI kahyo che. bIjAM daSTAMto dA.ta. A AMgaLI moTI paNa che ane nAnI paNa che. to te kaI apekSAe? dA.ta. Tebala paDyuM che, te mArI najIka che, mATe huM boluM chuM ke Tebala najIka che. jyAre tame dUra beThA cho, tame kahezo ke Tebala dUra che. jema ogho mArI pAse che, to kahIza ke ogho najIka che; jyAre tame kahezo ke ogho dUra che. AvuM to vyavahAramAM ghaNuM bolAya che. paNa ATalA mAtramAM syAdvAda AvI jato nathI. jema tamAro paccIsa varSano dIkaro bIjAnA dIkarA karatAM moTo che, paNa tamArA ja trIsa varSanA dIkarA karatAM nAno che. mATe eka bIjAnI apekSAe nAno-moTo kahevAze. karoDapati mANasa lakhapatinI apekSAe zrImaMta che, paNa abajopatinI apekSAe garIba che. mATe bolatI vakhate A badhI apekSAo manamAM goThavAyelI ja hoya che. apekSAthI koi paNa vyakti nAnI hoya, moTI hoya; najIka hoya, dUra hoya; lAMbI hoya, TUMkI hoya; jJAnI hoya ke ajJAnI hoya che. e ja sa ja sa anekAMtavAda * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 17 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU.A. zrImAnatuMgasUrie 'bhaktAmara stotra' racyuM che. temanAmAM bhASAsarjanazakti apAra hatI. tenA chaThThA zlokamAM kahyuM ke "prabhu huM kevo chuM? bahu ja alpa jJAnavALo chuM. zratasAgaranA svAmInI apekSAe parihAsano viSaya banuM tevo chuM."to Ama konI apekSAe kahyuM che? AvuM vItarAga stotramAM kalikAlasarvajJa pUhemacaMdrasUrie paNa kahyuM che ke "prabhu ApanI pAse huM pazuthI paNa pazu chuM." mANasa pAse janAvara kevA kahevAze? mUrkha, buddhihIna. mANasajAta pazune mUrkha gaNe che. "tema ApanI pAse huM pazu kahevarAvavAne lAyaka paNa nathI." prabhunA jJAnanI pAse 14 pUrvadharone pazu jevA kahyA che, jeo zrutakevaLI kahevAya. A caudapUrvanuM jJAna kevaLajJAnanI pAse samudranA biMdu jeTaluM paNa na kahevAya. AtmAnA pUrNajJAna pAse te aMzamAtra paNa nathI. AmanI vidvattA keTalI che? siddharAja jayasiMhe tathA jainatara vidvAnoe AdarasatkAra sAthe pU.A. zrI hemacaMdrasUrine "kalikAlasarvajJa'nuM biruda ApyuM che. vaLI siddharAja pote jaina nathI. kumArapALa rAjA pahelAM jainetara hatA, paNa pachIthI parama zraddhALu bAvratadhArI zrAvaka banyA che. emanI upara pU.A. zrI hemacaMdrasUrinI pratibhAno prabhAva paDyo che, mATe ja "kalikAlasarvajJa"nuM biruda rAjasabhAmAM jALavI rAkhyuM che. " pU.A. zrI hemacandrasUrinuM sAhitya vAMco to temAM teonI pratibhA dekhAze je. videzI vidvAnoe paNa lakhyuM che ke "ozana opha noleja (jJAnano sAgara che). teonI kathAomAM paNa samAjazAstra, arthataMtra, rAjanIti sAthe dharmazAstranuM UMDANa, vyavahArika kalA-bhASA A badhA upara temanI pakaDa hatI, te spaSTa dekhAya che. AvI vyakti paNa prabhu pAse zuM kahe che ke "huM pazu karatAM paNa pazu chuM." emanI pAse je zrotA hatA tenI apekSAe zuM teo mUkhahatA? nA, paraMtu prabhu pAse ajJAna hatA, te apekSAe temaNe kahyuM che. vyavahAramAM paNa kaI rIte bolAya che? jema ke A mANasa gharaDo che. paNa bIjo mANasa tenAthI vadhAre uMmaramAM hoya to tenI apekSAe pelo mANasa ocho gharaDo kahevAze. apekSA eTale zuM? manamAM koI vastuno saMdarbha TAMkIne vidhAna karavuM tenuM nAma apekSA. koipaNa apekSA joDyA vagara jo vidhAna karAya to te satyanI bahAra che. AtmA che, puNya-pApa che, mokSamArga che, te badhAmAM sApekSatA che. A tattvone paNa apekSA vagara jANazo to gaDamathalamAM paDazo. AInasTAInano sApekSavAdaH atyAra sudhI sApekSavAdano vyavahArika artha zuM thAyate samajAvyo. vijJAnakSetramAM sauthI vadhAre nAmanA 'AinasTAinanI che. 100varSamAM tenA jevo koI vaijJAnika pAkyo nathI tevI jaya ja nak ja * * * * * * * * * * * * * * * * * * 18 anekAMtavAda Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenA mATe prasiddhi che, tenuM kAraNa zuM? to kahe che ke teNe sApekSavAdanI thiyarI ApI che. paraMtu teNe to phakata samaya, kALa, gati A traNa vastumAM sApekSatAnI thiyarI batAvI che. A sAcuM che ke khoTuM che tenI huM atyAre samIkSA nathI karato. paraMtu teNe A traNanI sApekSatAthI samIkSA karI, temAMto tALIonA gaDagaDATathayA che, jyAre bhagavAne to tamAma padArthonI sApekSatAthI samIkSA karI che. ApaNo siddhAMta jeTalo vyApaka che tenI sAme A to bahu ja sImita che. ApaNA syAdvAdanI dRSTie temanI thiyarI khoTI che. ane jo tenI sAthe syAdvAdanI sarakhAmaNI karIe to ApaNA siddhAMtonuM avamUlyAMkana karyuM kahevAya. temanA sApekSavAdanI vAtomAM moTuM-mAthuM maLe tema nathI. chatAM je traNa vastune jasApekSa batAve, tenA karatAM sarva padArthane sApekSa batAve to te siddhAMtamAM tattvanI keTalI gahanatA haze, teTalA pUratI A vAta che. bAkI AInasTAinanI thiyarI sAthe ApaNI eka paNa vAta mAnya thAya nahIM. tenuM khaMDana karavA mATe ApaNI pAse seMkaDo muddA che. vAstavikatAnI dRSTie te thiyarImAM ghaNI ja khAmI che. sabhA:- paNa sAhebajI ! ekAda dAMta to Apo ne? sAhebajI - "lo opha rIleTIvITI"mAM sApekSatA siddha karI che. teno mukhya siddhAMta kALa-gati-sthaLa sApekSa che. eTale samaya paNa satata sApekSa che. temAM sApekSano teNe zuM artha karyo che? jonArano je dRSTikoNa hoya tenI apekSAe te barAbara, te pramANe sApekSano artha karyo che. dA.ta. tame eka ghaTanA juo cho. te samaye tamArI ghaDiyALa je samaya batAve che te samaye tamAre mATe te ghaTanA banI. eTale ke navane pAMce tame te ghaTanA joI. dhAro ke eka mAkhI Tebala upara beThI, tyAre tamArI ghaDiyALamAM nava ne pAMca thai che. mATe tame kahezo ke te nava ne pAMca beThI. jyAre bIjo mANasa tene nava ne dase jue che. mATe te kaheze nava ne dase beThI tevI - ja rIte eka mANasa uparathI nIce paDyo. tyAre tamArI ghaDiyALamAM nava ne pAMca che. jyAre dUra rahelI vyakti nava ne dase jue che. eTale jeNe nava ne pAMce joI tenI apekSAe te rIte ghaTanA banI, jyAre nava ne dase jeNe joyuM tenI apekSAe te rIte ghaTanA banI. mANasa to eka ja vakhata paDyo che. paDavAnI ghaTanA eka ja vakhata thaI che. eka ja ghaTanA badhAne judA-judA samaye dekhAya che. Ama juo to eka ja ghaTanA eka ja vakhata banI che, mATe sAcI ghaTanAno samaya eka ja kahevAya. chatAM AInasTAInanA siddhAMta pramANe draSTAnA bhedathI kALano bheda hovAthI eka ja ghaTanA ghaTyAnA aneka samaya satya gaNAze; kAraNa ke tenA siddhAMtamAM koi yunivarsala TAimano konsepTa nathI. tethI A badhI vAto avyavahAru che. kema ke temanI sApekSatA avalokana ' AdhArita che, jayAre ApaNI sApekSatA vAstavikatA AdhArita che. ahIM huM thiyarIne mahattva * * * * * * * * * * * * * * * * * * anekAMtavAda * * * * * 19 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApuM chuM. enI thIyarIne AdhAre UbhA thayelA insTamenTa ke predictionnI vAta karato nathI. jainadarzanane vAstaviktA sAthe samanvaya che, satyane sparzanArI ApaNe tyAM sApekSatA che. mAre mana temanI vAtonuM mahattva nathI. mATe amAre A tattvane evI rIte nathI samajAvavuM ke tame muMjhAI jAo. sApekSatA e saMdarbhane sAme rAkhIne karAtuM vidhAna che. AtmAnA vikAsa mATe adhyAtmanI sApekSatA levAnI che. jayAre vijJAna AtmAne mAnatuM nathI, mATe vijJAnamAM bhautika daSTie sApekSatAnI vAta che. anekAntavAda paNa anekAnta che. pU.A. zrI hemacandrasUri mahArAje syAdvAda maMjarImAM chAtI ThokIne kahyuM che ke dIvAthI mAMDIne vizALa AkAza sudhInI badhI vastu syAdvAda mudrAthI aMkita che. badhA padArthomAM anekAntavAda jaDAyelo che. anekAntavAda sarvavyApI che. ahIMyAM itara darzanakAro pUche ke badhe anekAntavAda che, to te anekAntane tame ekAnta mAno cho ke anekAntathI mAno cho? to tenA javAbamAM ApaNe apekSAe anekAntavAdane svIkAryo, tethI anekAntavAdanI paNa anekAntathI sthApanA siddha thaI. sabhA:- sAhebajI ! tIrthakaranI vANI to chevaTanuM nirapekSa satya kahevAya ne? - sAhebajIH- kaI apekSAe? tIrthakaranA samavasaraNamAM zrotA tarIke ghaNA AvatA. bAre parSadAmAM jaino-jainetaro, zraddhALuM, jijJAsu AvatA; sAthe aMzraddhALu paNa AvatA, anuyAyIo AvatA ne virodhIo paNa AvatA; 363 pAkhaMDIo paNa AvatA. A jagatamAM mithyAmata 363 ja che. zreNika tathA indro je vANI sAMbhaLatA te ja vANI pAkhaMDI paNa sAMbhaLatA. to temane vANI satya banI ke asatya banI? samavasaraNamAMthI nIce UtarIne kahe ke, "mAro beTo bolavAmAM ustAda che. bAkI bole che to jUThuM." A vANI temane satya thaI ke asatya? pAchuM temane AmAMthI jANavAnuM maLe che, tarko paNa maLe che. mATe doDI doDIne sAMbhaLavA Ave che. gozALo prabhunI vANI sAMbhaLIne ja niSNAta banyo che. prabhunI vANInA kAraNe ja potAnI jAtane sarvajJa tarIkeno paricaya karAvI zakyo ne? paraMtu pachI teNe AnAthI kAma to vetaravAnuM ja karyuMne? mATe tene prabhunI vANI satya thaI ke asatya thaI? mATe ja sApekSavAdamAM rasa lezo to kadI nahi vicAryA hoya tevA eMgalo maLaze. atyAre to huM haju bArAkhaDI ja ghUMTAvuM chuM. zabdo tamane agharA na lAge mATe paricita karAvavA prayatna karuM chuM. sApekSatA, nirapekSatAH-A vidhAno vyavahAramAM kaI rIte che, te samajo. jema * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 20 * * * * * * anekAMtavAda Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke, A mANasa zrImaMta che paNa manano garIba che ema vyavahAramAM bolAya che ne ? Ano artha te paisAthI zrImaMta che, paNa manathI garIba che. mATe ahIMyAM apekSA AvI ne ? paraMtu tame vicAryA vagara bolo cho, tethI tamane apekSAno khyAla nathI Avato. jainadarzananA ekapaNa vAkyamAM apekSA na hoya tevuM vidhAna nathI. rIleTIvITI(sApekSatA) haze, haze ne haze ja. mATe eMgala pakaDo. tattvanI dRSTie gahana ane agharAM jo koi zAstro hoya to te jaina dharmanAM ja che. mATe buddhinuM stara sauthI vadhAre ahIMyAM ja joie. "he prabhu, ApanA siddhAMto agAdha sAgara jevA che, temAM gaMbhIratA keTalI bharelI che !" ane e vAraso ApaNane maLyo che. paraMtu vArasAnI kadara karI zako tevuM stara to joie ne ? sabhA H- zAstranA siddhAMtonI kadara karI zakIe tevuM stara kai rIte Ave ? sAhebajI :- pahelAM to teno prAthamika paricaya keLavo. nava tattvone bhaNavAM te Avazyaka che, anivArya che, tema mAno cho kharA ? nava tattvone bhaNo to kAMI vAMdho lAge kharo ? sabhA H- paNa sAhebajI ! amArI cenala jo saMsAramAM aTake to kAMI thAya ne ? sAhebajI :- paraMtu tamArI cenala dharmamAM aTakelI ja che. tamArI gADI A kSetramAM spIDathI cAle che ke sAva aTakelI ja che ? atyAre ahIMyAM game teTalAM sTezana karo to vAMdho nahIM ne ? jainazAsanamAM janmyA pachI jo ATaluM paNa na bhaNo to kema cAle ? pU. upAdhyAyajI mahArAje sajjhAyamAM jaina banavA mATenuM dhoraNa batAvyuM che ke "jaina kaho kyuM hove parama guru . jainapaNuM pAmavAnuM dhoraNa zuM ? to "syAdvAda pUraNa jo jANe nayagarbhita jasa vAcA, guNa-paryAya-dravya jo jAne so hi jaina hai sAcA ... ,, ,, sabhA H- sAhebajI ! tame to meru parvata jeTalI javAbadArI mUkI dIdhI. sAhebajI :- tamane ema lAgyuM ke "ame dabAi jaizuM." paNa saMsAramAM pahADanA pahADa laine pharo cho, to paNa teno bhAra tamane lAgato nathI ne ? dhaMdhAmAM badhI vastunA bhAvatAla moDhe hoya ne ? vAre ghaDIe badalAtA hoya to paNa yAda rahI jAya ne ? kayA gharAka upayogI che? tyAM keTakeTaluM samajI zako cho ? jyArathI karaverAnA koyaDA UbhA thayA tyArathI badhA hisAba-kitAba moDhe ne ? A tamArA kSetramAM meru parvata jeTalI javAbadArI lAgatI nathI, kAraNa emAM ja rasa paDelo che. anekAMtavAda 1 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMtone samajI na zako, tenI rUparekhA paNa khabara na hoya, jene mULabhUta zailI ja khabara nathI tene ame zuM kahIe? syAdvAdanI zailI che, mATe ja ApaNAM Agama advitIya che. AgamanuM eka vAkya evuM nathI ke jemAM sApekSapaNuM na hoya. tenAthI ja sarvAgIpaNuM pAmI zakAya che. Aje anekAntavAda, syAdvAda, sApekSavAda, A badhAnI vyAvahArika bhASA samajAvI che, sAthe teno thoDo paricaya Apyo che ane upayogitA batAvI che. tIrthaMkare kahelI tripadImAM ja syAdvAda Ave che ane tenA dvArA ja gaNadharoe dvAdazAMgInI racanA kare che. tripadI e syAdvAdarUpasiddhAMtanI khANa che.jema ratnanI khANamAMthI ratna nIkaLyA ja kare, tema tripadImAMthI sarva prakArano syAdvAda nIkaLyA kare. AkhuM jagata anekAntavAdathI bharyuM che ane AnA dvArA ja mULa hArdane pakaDavAnuM che. ka ka ka ja ka ja sUra ja na ja je ja na ja ja sa na ja jUha 98 22 ja A ja anekAMtavAda Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 tA. 31-07-94, ravivAra. anaMta upakArI, anaMta jJAnI zrI tIrthaMkara paramAtmAnA mukhakamaLamAMthI nIkaLelI syAdvAdamaya pavitra vANI A dharmatIrthanI sthApanA kare che. teonI vANI saMpUrNa syAdvAdamaya hovAnA kAraNe temanI vANImAM sApekSavAda na hoya tevuM bane ja nahIM. ane A vANInA siddhAMtane samajavo hoya, vANInA marmane samajavo hoya to syAdvAdanA siddhAMtane samajavo ja paDe. je A samajatA nathI te kadI temanI vANIne sAco nyAya ApI zakatA nathI. jaina ke jainetaronA taTastha mahApuruSo kahe che ke tIrthaMkarane samajavA mATe syAdvAda jevo bIjo koi siddhAMta nathI. tenA dvArA ja kharA marmane pakaDI zakAya che. bhale tame atyAre janmathI-kulaparaMparAthI jaina dharmane pAmI gayA cho, paNa Ane samajavA mATe buddhi dvArA vikAsa karavAnI jarUra che. mATe ja anekAntavAdanI jarUra che, tenI samajaNanI jarUra che. anekAntano artha zuM ? sApekSano artha zuM ? banne paryAyavAcI che. bhASAkIya dRSTie judA zabda che, jyAre syAdvAda e zAstrIya paribhASAno zabda che, AgamamAM batAvela che. have sAmAnya artha vicArIe to anekAntavAda eTale ekAnta nahi, sApekSavAda eTale dareka vastumAM sApekSatAthI vicAra karavo. syAd e eka avyaya che, ane sarva vidhAnomAM syAd zabdanuM joDANa e syAdvAda che. jinavANImAM arthApattithI badhe syAdvAda zabda samajI levAno. ekAMte koipaNa vastunuM pratipAdana karyuM nathI, mATe 'syAd' zabda lakhyA vagara samajI levAno. badhI vAtamAM 'syAd' zabda joDAyelo ja hoya che, paraMtu koi apekSAe ke koika te dRSTikoNathI joDavAnuM kAraNa zuM ? tamAre je kahevuM hoya te sIdhuM ja kahone ? temAM apekSA joDavAnuM kAraNa zuM ? to teno javAba e che ke, jema 'A bhIMta che, A mANasa che,' evuM vidhAna paNa nirapekSapaNe karazo to te asatya thaze. tenuM kAraNa e che ke duniyAmAM jeTalA paNa padArtho che, te badhAnuM astitva sApekSa ja che, kyAMya nirapekSa astitva zakya nathI. vastunuM astitva tamane nirapekSa dekhAya to temAM tamArI aNasamaja kAma kare che. jema AMgaLI che. AnI apekSAe moTI, AnI apekSAe nAnI; temAM sAcuM kayuM ? apekSAe bolIe to barAbara lAge, paNa jo apekSA vagara nAnI che, moTI che ema bolIe anekAMtavAda * 23 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to barAbara lAge? tame saMdarbha na pakaDo to satyAMza UDI jaze. sApekSatA che tyAM saMdarbha pakaDI rAkhavo paDe. eka mANasa zrImaMta che, te garIbanI apekSAe; ekamANasa jJAnI che, te ajJAnInI apekSAe; eka mANasa moTo che, te nAnAnI apekSAe. badhe tamArA vyavahAramAM A pracalita che. mATe tame AvI apekSA pakaDavA TevAyelA cho, tethI tyAM tamane ajugatuM lAgatuM nathI. jaina darzananI sApekSatA sarvavyApI che. koIpaNa vastunuM pratipAdana karavA sApekSatA joie. vastunuM astitva sApekSa che. nirapekSa koI astitva nathI. nirapekSa astitvano tame eka dAkhalo nahi ApI zako. koI kahe sApekSatA mATe zuM ATalo Agraha vAjabI che? hA, dA.ta. A Tebala che, A pustaka che, A rIte vyavahAramAM bolIe tyAre te satya che, asatya nathI, paraMtu jayAre bolo cho "pustaka che, mANasa che, tyAre aMtaramAM apekSA paDI che. mANasa kAyamano che ke A bhava pUrato che? vartamAnanI apekSAe mANasa che, paNa kAyama khAte mANasa nathI. A manuSya che, tenuM astitva nirapekSapaNe svIkArIe to khoTuM thaI jAya. bhUtakALanI apekSAe emanuSya pazumAMthI paNa Avyo hoya, eTale bhUtakALanI apekSAe te manuSya nathI, vartamAnanI apekSAe te mANasa che, ane bhaviSyamAM koipaNa gatimAM jAya. mATe apekSA na jo ho to "A manuSya che te vidhAna khoTuM paDe. bIjuM daSTAMta joie. phalANA bhAI AvIne pUche ke zAMtibhAI che? tyAre gharethI kahe ke ophIse gayA che. have zAMtibhAI che to kharA, paNa eriyAnI apekSAe astitva che. ophisanA eriyAnI apekSAe astitva che, gharanA eriyAnI apekSAe astitva nathI, mATe te vyakti badhe nathI; je kSetramAM vidyamAna che tyAM ja che. mATe kAMika ne kAMIka saMdarbha umeravA paDaze, nahitara badhAM vidhAno miththA sAbita thaze. sApekSatA samajavA mATe A badhAM vyAvahArika daSTAMto che. jema A makAna simenTa-konkrITanuM baneluM che, paNa paththaranuM baneluM nathI. eTale paththaranI apekSAe tenuM astitva nathI, paNa simenTa-konkrITanI apekSAe che. mATe kaMipaNa bolavuM hoya to apekSA joDavI paDaze. kyAMka bhAvAtmaka apekSA hoya che, kyAMka abhAvAtmaka apekSA hoya che, paNa apekSA to joDavI ja paDaze. nirapekSa thaIne vANIno prayoga karo to haMmezAM khoTo ja thaze. jaina darzanano A siddhAMta sarvavyApI hovAnA kAraNe tamArA vyavahArano koI prasaMga evo nahi hoya ke jemAM syAdvAda-anekAntavAda na samAyelo hoya. sApekSatA sivAya koi padArtha ke tenA guNadharma sthira thaI zake nahi. te udAharaNa dvArA samajavA joie. dA.ta. cazmA che, paNa te AvI phremanA che, AvI phremanA nathI. A ghaDiyALa che, paNa te A kaMpanInuM che, A kaMpanInuM nathI, A kvoliTInuM che, A kvoliTInuM nathI. kapaDuM sutarAu che, vulana nathI. surAunI ja ma ma ma. - anekAMtavAda ja sa ja ra ja sa ja sa ha ka ja sa je roka ka ka ja ra ja A ja sa 24 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apekSAe astitva che, vulananI apekSAe astitva nathI. mATe kyAMka ne kyAMka to apekSA joDAyelI rahevAnI ja. sApekSatA sarvavyApI hovAnA kAraNe koipaNa padArtha syAdvAdanA siddhAMtane atikramI zake tema nathI, mATe sarvavyApI vizvavyApI sApekSatA samajavI joIe. atyAre vyAvahArika dAkhalAthI samajayA pachI AdhyAtmika kSetre sApekSatA vicArIzuM. AtmA-paramAtmA, mokSamArganI bhUmikAmAM paNa syAdvAdamaya vANI batAvela che. atyAre to vAkyaprayogamAM syAdvAda batAvavA mAguM chuM. tame jo paricita vAtomAM sApekSatA pakaDI zakazo, to AgaLanI vAto gahana nahi lAge. UlaTAno vadhAre AnaMda Avaze ane tIrthaMkaranI buddhi para ahobhAva thaze. vAstavika sApekSatA-AbhAsika sApekSatA : koI vyaktinA saMbaMdhanI dRSTie sApekSatA samajavI hoya to, jema ke A bhAI Amano dIkaro che, eTale teno artha e thayo ke temanI oLakhANa putra tarIke apAI, amukano te saMtAna che; paraMtu jo tene potAno dIkaro haze to pote potAnA dIkarAnI apekSAe bApa che. tenI jema ja bhAInI apekSA bhAI che. jeTalA saMbaMdha teTalA saMdarbha eka ja vyaktimAM hoya che. chatAM paNa kyAMya avAstavikatA che? jaina philosophInI sApekSatA vAstavikatA AdhArita batAvI che. ' jayAre AbhAsika sApekSatA eTale ke jenI aMdara jonAra che, jJAtA che, tenI buddhimAM je jJAna thAya tenA hisAbe mAnI lIdhuM ke A Ama che. jemake eka mANasa thoDe dUrathI pAMca phUTano dekhAya che, jayAre te mANasane tame dasame mALethI juo to te thoDo vadhAre nAno dekhAze. jayAre te mANasane tame 50me mALethI juo to keTalo nAno dekhAze? ane jo pahADa uparathI tene juo to kevo vaheMtiyo lAgaze? hakIkatamAM te kAMI vaheMtiyo nathI, paNa je dekhAya che te paNa hakIkata che; ane A bhrama paNa badhAne eka sarakho thAya che, A vaheMtiyo che tevo AbhAsa ja thAya che. tenI jema relve lAinamAM dUra dUra gADInA pATA joDAI jatA dekhAya che. hakIkatamAM eka pATA upara kAMI gADI cAle nahi, ane pATA kadI bhegA thatA ja nathI. gADI be pATA upara ja cAle che, paNa AMkha zuM dekhADe che? tyAM UbhelAnI apekSAe judA pATA, jayAre dUra UbhelAnI apekSAe pATA eka thaI gayelA che. A AbhAsika apekSA che. jaina darzanane AbhAsika sApekSatA sAthe saMbaMdha nathI. AvA to keTalAya dAkhalA che. AkAza-pRthvI dUra kSitija pAse maLI jatAM lAge che, tema jhAMjhavAnAM jaLamAM paNa zuM che? A badho eka prakArano AbhAsa che. ahIMyAM UbhelAne eka jJAna che, dUra UbhelAne te ja vastu mATe juduM jJAna che. A * * * * * * * * * * * * * ne ja la ja ra ja sa na * * * * * anekAMtavAda kara 25 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhI AbhAsika sApekSatA che. vartamAna Adhunika vijJAnano sApekSatAno siddhAMta AvI AbhAsika sApekSatA para racAyelo che. ghaNAne evI buddhi hoya ke pAMca lAkha maLI gayA eTale jIvanamAM ghaNuM thaI gayuM. jyAre bIjAne 15 lAkha ghaNuM thayuM ane koIne karoDa maLe tyAre ghaNuM thayuM. Ama badhAne pota-potAnI svataMtra gaNatarI che. mATe teo sau saunI apekSAe sAcA che. paNa AvI AbhAsika apekSAne jaina darzanamAM sthAna nathI. jaina darzanane vAstavikatA-satya sAthe saMbaMdha che. mATe je sApekSatAne vAstavikatA sAthe saMbaMdha nathI, tene mithyA-sApekSatA kahI che. nahitara ekanI apekSAe A sAruM, bIjAnI apekSAe bIjuM sAruM, jayAre trIjAnI apekSAe trIjuM sAruM, to A badhAmAM hakIkata zuM? AmAM je vastu jonAre jevI kahI tevI ja hakIkata hoya to pachI badhA ja sAcA kahevAze. to pachI gAMDo mANasa paNa potAnI apekSAe sAco kahevAze. kAraNa gAMDo paNa potAnI jAtane DAhyo mAne che ane eTalA mAtrathI tenuM gAMDapaNa kAMI cAlyuM jatuM nathI. vAstavikatA sAthe virodha thAya tevI vAto jainadarzanane maMjUra thatI nathI. satyano nakkara AdhAra A syAdvAda che. tethI ja sRSTinAM pUrNa satyone samajavA syAdvAda batAvyo che. paraMta vaijJAnika kSetre AbhAsika sApekSatA che, vizva kevuM che? vijJAnanA kSetramAM tenI racanAno ja prazna che. sUrya-caMdra be che ke eka che? sUrya-caMdra jaMbUDhIpamAM be che, paNa tenI bahAra to asaMkhya che. pRthvI goLa che, phare che, A bAbatamAM paNa ghaNA vivAdo che. pRthvInI gati ekadhArI hoya to aMdara beThelAne AMcako na Ave. jema supara phAsTa TrenamAM beThelAne lAge nahIM ke Trena cAlu che, kema ke tenI gati ekasarakhI cAlu che. paraMtu jo jarApaNa gatimAM vadhaghaTa thAya to AMcako Ave ja, VelocitymAM Acceleration (gati pravega) thAya eTale ke (AMcako) Ave ja. teo pRthvInI gatimAM vadhaghaTa mAne che. pRthvI sarkalamAM nahi paNa laMbagoLa phare che, amuka eriyAmAM gati vadhe ane amuka eriyAmAM gati ghaTe, tethI AmAM jarka Ave ja. paNa haju sudhImAM pRthvInA AccelerationthI pedA thatA jarka duniyAnI koIpaNa prayogazALAmAM noMdhAyA nathI, je bahu AzcaryakArI che. vijJAnanI vAtomAM pUrNa satya nathI.vijJAnanA kSetramAM paNa rAjakAraNa ane vepArI tattva ghaNuM ghUsI gayuM che. rAjakAraNa sAcI vAtone bahAra AvavA na de, ane vepArI tattva potAno svArtha sadhAya te rIte ja saMzodhana kare. mATe A badhA kSetramAM tattvajijJAsAthI pravRtti thAya ja nahIM. vaLI te kSetramAM kalpanA, matabhedono paNa pAra nathI. chatAM Aje puravAra karaze ane kAle ja AuTaDeTeDa kaheze. AvI mAnyatAo svIkArI levI vAjabI nathI. naka ja A joka & ka ka ja che ke A ja jora jora ja ka sa ma ra ka ka , R & & # # & anekAMtavAda 26 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ syAdvAda sAcA-khoTAno zaMbhumeLo nathIH keTalAka kahe che ke duniyAnI badhI ja vAtono samanvaya karo eTale syAdvAda. paraMtu sAcuM-khoTuM badhAno zaMbhumeLo karo eTale syAdvAda? paNa Avo syAdvAda bhagavAne batAvyo nathI. ghaNA zuM mAne che ke bhagavAna mahAvIre anekAntavAda batAvyo che, mATe jhaghaDA samApta thaI javA joIe, chatAM paNa haju ApaNe jhaghaDA pakaDIne beThA chIe, jo kharA arthamAM ApaNe syAdvAdane samajayA hoIe to jhaghaDA rahe ja nahIM. paraMtu zuM A sAcuM che? bhagavAnane badhAnI sAthe matabheda hato ke samanvaya thaI gayelo hato? jayAM jayAM prabhune khoTuM lAgyuM tyAM tyAM tenI samIkSA khaMDana bhagavAne karyuM che. gozALo khoTo che tema prabhue kahyuM che. mATe zuM bhagavAnane syAdvAda lagADatAM nhoto AvaDato? potAnA sagA bhANeja potAnA jamAI che, tenI sAthe ja matabheda paDyo che, jenuM maratAM sudhI samAdhAna na thayuM. anekAntavAda svIkAro eTale badhuM patI jAya? koI kahe AtmA che, koI kahe AtmA nathI; koI kahe dAna ApavuM te dharma che, koI kahe te adharma che; koI kahe satkArya karavAM te dharma che, koI kahe te adharma che. Ama, tame game te rIte syAdvAdane joDazo to jaMgalIvAda thaI jaze. atyAre syAdvAdanA nAmathI ghaNI ja gerasamajo. phelAvAya che; jemake vijJAna enI apekSAe sAcuM che, ApaNe ApaNI apekSAe sAcA chIe. makAna laMbacorasa che, goLa paNa che, samacorasa paNa che, ane koI kahe makAna UMdhuM paNa che. A badhAmAM zuM badhuM ja sAcuM? jo badhA pota-potAnI apekSAe sAcA, to mithyAvAda thaze. * ApaNI pAse anekAntavAda hovAne kAraNe ja ApaNe kyAMya paNa rahelA satyane tAravI zakIe chIe. ApaNI udAra buddhi hovAnA kAraNe bIjAnA siddhAMto paNa jo dRSTikoNathI sAcA hoya to svIkAravAmAM vAMdho nathI. syAdvAdanA kAraNe udAra-vizALa buddhi Ave che, paraMtu tattva-aMtattvano zaMbhumeLo te syAdvAda nathI, sApekSatA pratyeka udAharaNamAM laI javAya che. eka ja vyaktimAM dIkaro, bApa, bhANeja badhA ja saMbaMdho apekSAe baMdhabesatA che, kyAMya kalpanAne avakAza nathI. syAdvAdacokkasa dRSTikoNathI vAstavika rajUAta karavA mATenI zailI che. mATe ja sApekSavAdanA siddhAMtane je pakaDaze tene vyavasthita daSTi maLaze, paraMtu koIpaNa . vAtanI khoTI pakaDa ke kadAgraha nahIM Ave. nayavAda: syAdvAda sAthe joDAyelo bIjo zabda nayavAda che. naya zabda vyavahAramAM vaparAto zabda nathI, paraMtu zAstramAM ghaNo ja pracalita che. nizcayanaya, vyavahAranaya-A badhA zabdo ghaNA ja * * * * * * * * * * * * & ka ja ka ja na ja ja ra la sa ja sa ja eka anekAMtavAda 27 'P-3 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ThekANe vaparAya che. paraMtu teno bhAvArtha zuM? nayavAda e dArzanika vizeSatA che. nayavAda eTale eka eMgala(draSTikoNa) che. jayAre padArthanuM mUlyAMkana karavA jAo ke tenI vicAraNA karavA jAo, tyAre cokkasa dRSTikoNathI buddhi doDAvavI tene nayajJAna kahevAya che. A jJAna vAstavikatAne pakaDavA upayogI che. nayajJAna eTale AMzika satya jJAna. pramANajJAna eTale pUrNa satya jJAna, tejasyAdvAda che. A vAdane samajavA mATe ApaNe ekadaSTAMtathI tene vicArIe. eka hAthI ane cha AMdhaLAnuM dRSTAMta eka hAthI che ane cha AMdhaLA mANasa che tathA eka dekhato mANasa che. A dRSTAMtano marma ghaNo ja UMDo che. have sAmAnya rIte AMkhathI AMdhaLo joI zakato nathI. AmAM saMpUrNa AMdhaLo levAno che, jene koIpaNa vastunuM jJAna karavuM hoya to sparza karIne anumAna dvArA te karI zake che. te hAtha pheravIne padArthonA AkAra, sapATIo tathA tenAM guNadharmone nakkI karI zake che. udAharaNamAM cha AMdhaLAne mUkyA che. vastumAM eka vizALa kAyAvALo hAthI lIdho che. sAtamo eka dekhato mANasa che. nirmaLa cakSuthI te joI zake che. uparArUpa A dRSTAMta che. koIpaNa vastunuM sAMgopAMga jJAna karavA pUrNa dRSTi joIe te ApaNI pAse nathI, mATe ApaNe AMdhaLA kahevAIe chIe. sAmAnya mANasa cAmaDAnI AMkhathI jue che, jyAre kevaLajJAnI mahAtmAM vastune pUrNatAthI pAmI zake che, jANI zake che, samajI zake che. A sAcI daSTi che. AmAM viziSTa jJAnI levAnA che, je darzana sAMgopAMga kare che; jema AMkhovALo hAthIne barAbara jue che, paraMtu AMdhaLo te rIte joI zakato nathI. te AMdhaLAone hAthI kevo che te jANavuM che. temane mahAvate kahyuM ke Aje hAthI mUDamAM che, mATe thoDI ramata tenI sAthe karazo to vAMdho nathI. mATe chae jaNA hAthIno AkAra kevo che te nakkI karavA najIka gayA che. temAM eka suMDha pakaDI, tene hAthI kamAna jevo lAgyo; jayAre bIjAnA hAthamAM pUMchaDuM AvyuM, tene hAthI doraDA jevo lAgyo; trIjAnA hAthamAM paga Avyo, tene hathI thAMbhalA jevo lAgyo, jenA hAthamAM kAna AvyA, tene hAthI sUpaDA jevo lAgyo; ane jenA hAthamAM peTa AvyuM, tene paTArA jevo lAgyo; jeno hAtha pITha upara Avyo tene hAthI sapATa zIlA jevo lAgyo. badhAe potapotAnI rIte sparza dvArA avalokana karIne sTeTamenTa karyuM che. badhA buddhithI vicArIne bolyA che. jenA hAthamAM pUMchaDuM che te ema ja bole che ke hAthI doraDA jevo lAge che. jAta anubhavanI hakIkatane rajU kare che, paNa koInA hAthamAM Akho hAthI Avyo nathI. eka eka aMga AvyuM che, mATe teTalA aMzamAM satya che. A badhAnAM vidhAno AMzika satya che, paraMtu A kyAre AMzika satya kahevAya? jo sApekSatA joDo to AMzika satya kahevAya. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * anekAMtavAda 28 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUMDhanI apekSAe hAthI kamAna jevo che, paraMtu paganI apekSAe hAthI kamAna jevo nathI, peTanI apekSAe hAthI kamAna jevo nathI. A badhAno artha zuM? jema apekSA na joDavAthI vidhAna satya na banI zake, tema vAstavika apekSA joDyA vinA paNa satya nakkI na thaI zake, tethI samya apekSA upara ja satya nirbhara che; ane nirapekSa hoya to badhAM vidhAno khoTAM Thare. ApaNe koIpaNa vastunuM astitva eka sAthe saMpUrNa joI zakatA nathI, ekI sAthe badhA saMdarbhane pakaDavAnI ApaNI tAkAta nathI, jyAre pUrNajJAnI dareka pAsAthI joI zake che. ApaNI pAse to vANInI sImA paNa ghaNI nAnI che ane ApaNe jeTaluM jANIe chIe teTaluM paNa vANI dvArA abhivyakta karI zakatA nathI, chatAM ApaNe je paNa vidhAna karavuM haze te vANI dvArA ja thaze; ane zabdaprayogamAM sApekSatA vagara cAle ja nahi, nahitara mRSAvAdanuM pApa lAgaze. tethI je paNa anekAntadaSTivALA na hoya tene mRSAvAdanuM pApa lAge ja che, kema ke sIdhI ane sAcI vAtamAM paNa apekSA na hoya to te khoTI Thare che. eTale vANImAM satya ane sAcI vAtano prayoga karavAno adhikAra anekAntavAdIne ja che. sabhA - satya-asatyane anekAnta sAthe zuM saMbaMdha che? sAhebajI - tamane khabara nathI, satyamAtra sApekSa che. sApekSatA na joDo to tame jagatamAM satyamAMthI bahAra nIkaLI jAo cho, ane asatyamAM joDAI jAo cho. bhagavAna mahAvIranA siddhAMtomAM mULa marma kyAM che, te tame ghare jaIne maMthana karo, UhApoha karo, manana karo ane temAMthI prazno laIne Avo, to amane paNa ema thAya ke tame samajavA prayatna karI rahyA cho. eka paNa vAkya nirapekSa hoya to zodhIne lAvo. jo nirapekSatA joDazo to asatya thaI jaze. hAthI ane AMdhaLAnI je vAta cAle che, te bese che? A AMdhaLAo je bole che te vicArIne bole che. A badhA gAMDA nathI, samajadAra che, bhejAM khasI gayelA nathI, chatAM paNa chaemAMthI ekenuM vidhAna bIjAne maLatuM AvatuM nathI. vastu eka ja che, paNa sAMbhaLanArane lAge ke badhA judI vAta kare che. aMzanI apekSAe chae cha sAcA che, paraMtu Akho hAthI koIe kahyo tevo nathI; paraMtu aMzathI satya che, paNa saMpUrNanI apekSAe khoTA che. nayavAda eTale AMzika satya, syAdvAda eTale pUrNa satya. chaenI vAtamAM kaMIka tathya che. gAMDA ke vibhrama thayo hoya tevA zuM bole? jema ke jenA hAthamAM pUMchaDuM Ave ane kahe ke "hAthI paTArA jevo che", sUMDha hAthamAM Ave ane kahe ke "hAthI sUpaDA jevo che". sUDhamAM kyAMya sUpaDAno AkAra che? mATe AmAM kyAMya AMzika satya paNa nathI. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * anekAMtavAda Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAstavikatA sAthe thoDo paNa meLa bese to AMzika satya thAya. naya aMzane pakaDe che, mATe nayone pakaDIne pUrNa satyane pAmavAnuM che. paNa AnuM varNana AgaLa laIzuM. vyavahAramAM paNa AgaLa kaheluM badhuM sAcuM kyAre ? jo apekSAe bolo to ja, ane vAstavikatA sAthe meLA khAya tevuM bolo to ja; jema ke sUMDhanI apekSAe hAthI kamAna jevo che, kAnanI apekSAe hAthI sUpaDA jevo che. huM tamane pUchuM chuM ke tamArA jIvanamAM sApekSatA che? tamAre tIrthaMkaranA siddhAMta sAthe levAdevA kharI? emanA siddhAMtone pakaDo cho? samajo cho? apanAvo cho? ke pachI badhuM lola lola cAle che? ke pachI sAcuM jainatva pAmavAmAM rasa nathI ? duniyA je rIte jANe ane - samaje, tenA karatAM jainanI manodazA-vicAradhArA judI hovI joIe. hiMsA-ahiMsAmAM anekAntavAda: ghaNAbevakUpho evuM bole che ke "mahAvIranI vizeSatA e che ke temaNe AcAramAM ahiMsA batAvI che, ane vicAramAM anekAntavAda batAvyo che." gAMdhIjI rAdhAkRSNana, are ! ghaNA amArA sAdhuo paNa tathA AcAryo paNa AvuM bole che. khabara nahi AvuM kayA zAstramAMthI pakaDI lAvyA che. AcAramAM ahiMsA paNa ekAnta che ke anekAnta che? koI evo ApaNA dharmano AcAra nathI ke jemAM anekAntavAda na hoya. pratyeka pravRttimAM anekAntavAda che. bhagavAne kahyuM ke eka kaMthavAnI paNa jo svArtha khAtara hiMsA karI to pApa che, karma baMdhAya che ane jo te vakhate tIvra bhAva hoya to asaMkhya bhava sudhI durgatimAM javAnuM thAya. ahiMsAne jayAre sthApita karavAnI AvI tyAre nAnAmAM nAnI hiMsAne vakhoDI, paraMtu jyAre nyAya-nIti-dharmano prazna Ave tyAre hiMsAno vicAra karavAno nathI tema kahyuM. . sabhA:- sAhebajI ! ekAda dAkhalo Apo. sAhebajI:- prasaMga Ave dharma upara Apatti AvatI hoya, jema ke guMDA-badamAza daherAsara lUMTavA AvI rahyA che, ane tamane khabara paDI, to te vakhate tamAre zuM karavAnuM? kahyuM ke doDI javAnuM, te vakhate mArAmArI paNa karavI paDe. ahIMyAM kAMI ahiMsA pALavAnI? jo ekAnta hoya to badhe ahiMsA pALavAnI Ave. hiMsAnI pravRtti dharmamAM karAya ke nahi? vakhata Ave talavAra paNa kheMcAya? zAstramAM Ave che ke pU.A. zrIkAlikAcArye sAdhvIjInA zIlanI rakSA khAtara yuddha kheDyuM hatuM. lAkho mANaso mare tevuM yuddha kheDyuM hatuM. pote pAchA mokhare UbhA hatA. A pravRttine kyAMya adharma kahyo nathI, pApa kahyuM nathI, paNa dharma kahyo che. Ama ahiMsAmAM zrema ja zaika 9 zrI zai la Ta Tha Da Dha ta ka & ka ka la ha ka ja gna sau jai 30 * * * * anekAMtavAda Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa anekAntavAda che. vicAramAM paNa anekAntavAda che, AcAramAM paNa anekAntavAda che. dharma eTale AcAra-vicArono samanvaya che. pratyeka pravRttimAM anekAntavAda che. sabhA:- sAhebajI ! pANI garama karIne pIe to temAM ahiMsA thAya kharI? sAhebajIH- zrAvaka pANI garama kare che to pApa lAge che, paNa sIdhuM kAcuM pANI pIe to zuM pApa nathI lAgatuM? lAge ja che. paNa pANI garama karavA pAchaLano uddeza zuM che? kAcuM pANI vikArI che, ukALeluM pANI nirvikArI che. ane bIjA eMgalathI vicAro to tame sajIvane sIdhuM moMmAM nAkho to zuM bhAva thaze? ane nirjIva karIne nAMkhazo to bhAvamAM ghaNo phera paDaze. ane trIjA daSTikoNathI vicArIe to je zrAvaka ukALeluM pANI ja pIe che, tenA mATe duniyAnA badhA ja kAcA pANIno tyAga thaze. je ukALeluM pANI nathI pIto tenA dvArA tamArAM badhAM gharomAM TAMkI AdinA pANInA jIvone keTaluM jokhama? game te sagAnA ghare jaIne pANI pIo, mATe A badhA jIvo tamArAthI asalAmata che, A badhA jIvonI taka maLe to hiMsA karavAnI tamArI taiyArI che. mATe A badhA kAroMsara ukALIne pANI pIvuM hitAvaha che. sabhA :- A badhA jIvonI hiMsA ane kyAM karavA javAnA? sAhebajI:-pravRttithI ja pApabaMdha thAya tevuM nathI, paNa pApa karavAno bhAva paDyo hoya tI paNa pApa baMdhAya che. jo hiMsA karo to ja te pravRttithI pApa baMdhAtuM hoya to hiMsA karanArane majA paDI jaze. vicAro, tamArI pApa karavAnI tAkAta keTalI? eka kasAI paNa mArI mArIne keTalA jIva mAraze? zAstramAM kAlasaurikanuM dRSTAMta Ave che ke te divasanA dararojanA 500 pADA mArato. jo teNe 500nI ja hiMsA karI to bIjA badhA jIvonI ahiMsA pALI kahevAze. mATe tene pApa vadhAre baMdhAya ke puNya vadhAre baMdhAya? , tevI ja rIte tame juThuM divasamAM keTalI vakhata bolazo? paNa jo taka maLe to 100 vakhata paNa bolavAnI taiyArI kharI ne? kAraNa juThuM bolavAnuM valaNa, bhAvanA paDyAM che. mATe bolo ke na bolo paNa pApabaMdha cAlu ja che. je ukALeluM pANI pIe che, tene to paccakhANa che, mATe te kyAMya paNa jaze to kAcuM pANI pIvAno nathI, mATe tene pANI pIvAnI hiMsAmAM maryAdA AvI jAya che. Ama juo to pANI ukALavAmAM bevaDI hiMsA che. eka to pANInA jIvo, ane bIjA agnikAyanA jIvo baMne maraze. paraMtu jIvonI hiMsA ochI che, mATe ukALeluM pANI pIvuM tevuM nathI, paraMtu temAM * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * anekAMtavAda * * * * 31 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirvikAritA Adi bIjA paNa ghaNA lAbho che. ahiMsAmAM ekAMta nathI, paNa anekAnta mUkyo che. bhagavAnanA zAstranuM eka paNa pAnuM-pAsuM syAdvAda vagara vicArAya nahi. sabhA - eka pATIvALo che, te sAmAna upADIne bIje mUke che. te bojo upADe che ane A teno dhaMdho che, temAM sApekSatA kaI rIte? sAhebajIH- dhaMdhomAtraja kamAvAnI sApekSatA. have temAM teNe majUrI karIne pArakI karI ke potAnI karI? teNe pArakAnI majUrI karI che. paNa te kaI apekSAe karI? paisAnI apekSAe karI tema kahI zakAya. have vartamAnanI apekSAe majUrI karI, paNa bIjA kALanI apekSAe majUrI karI nathI; Ama, badhAmAM kALanI apekSA to lAgaze ja. dhAro ke paropakArI mANasa hoya te pADozInuM kAma karI Apaze. mATe te kAma teNe bIjA mATe karyuM che, te paNa niHsvArtha bhAve, koI paNa lAbhanI AzA vagara, paropakAranI dRSTie majUrI karI che; jyAre bIjo A ja kAma potAnA svArtha mATe karato hoya, to te svArthanI apekSAe majUrI karI gaNAze. mATe jevo jenA pariNAma haze, tevo baMdha thaze. sabhA - paNa temAM puNyabaMdha nathI ? ' . sAhebajI:- amuka apekSAe puNyabaMdha che, amuka apekSAe puNyabaMdhanathI. temAM paNa sApekSatA Avaze. puNya muktinuM sAdhana che, tema puNyane saMsAranuM baMdhana paNa kahyuM che. paraMtu kaI rIte che, te samajavuM paDe. temAM bhUmikA-bhAva AdinI apekSA Avaze, paropakAranI buddhithI kare teTalA mAtrathI puNya muktinuM sAdhana nathI banatuM. tamane apekSAno upADa thato jaze, tema tarko samajAze.. jainazAsanamAM AcAranA kSetramAM paNa sApekSatA che ja. ahiMsAnI bAbatamAM eka apekSAe sAdhune zuM kahyuM? ke jIvamAtranI rakSA karavAnI, ane bIjI bAju lAbhAlAbhanuM kAraNa hovAnA kAraNe nadI pAra karavA hoDImAM besavAnI paNa chUTa ApI. prabhu mahAvIra gaMgA nadI pAra karavA hoDImAM beThA, jyAre temane upasarga thayelo. prabhuto ahiMsAnA himAyatI che, chatAM hiMsA karI.badhe sApekSatA che. hiMsAmAtra pApa che, te phakata vyavahArathI bolAya che; paraMtu amuka hiMsA dharmanuM sAdhana bane che, amuka hiMsA adharmanuM sAdhana bane che. sva ane paranA hitamAM hiMsA jarUrI hoya tyAM paNa tame ahiMsaka bano to pApa lAge che. dA.ta. jema vyavahAramAM sabhya tarIke tamArI pharaja Ave che ke, rAtano samaya che, te vakhate raste jato koI puruSa sadAcArI strInI cheDatI * * * * * * * * roja ja # # # # * * * 32 * * * * anekAMtavAda Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI rahyo che, ane tamArI najara paDe che, to tamArI zuM pharaja Avaze? vakhata Ave badamAza mANasa sAthe jhaghaDavuM, laDavuM paDe, mArAmArI karavI paDe. AvA vakhate ahiMsAnI vAta karo to pApa lAge. tenuM rakSaNa karavA hathiyAra paNa levuM paDe. sAgarItone laIne pratikAra karavo paDe. kadAca Ama karatAM sAmenA mANasane vAgI paNa jAya, hiMsA paNa thAya. A niHsvArtha bhAve pharaja rUpe hiMsA thaI to pApa lAge ke puNya baMdhAya? puNya ja baMdhAya. dharmanA rakSaNanA, ArAdhanAnA prasaMge A ja hiMsA sAdhana rUpa thatI hoya che, mATe tyAM hiMsA vAjabI che. tethI vicArajo ke mahAvIre ekAnta ahiMsA mAnI ke anekAnta ahiMsA mAnI? sabhA:- bhagavAne temane upasarga Avyo to pratikAra kema na karyo ? sAhebajI - svarakSaNamAM kaI bhUmikAmAM pratikAra vAjabI ane kyAre pratikAra geravAjabI, tenuM paNa vizleSaNa che. tamane koI lUMTavA Ave tyAre pratikAra karo te dharma nathI. tame paisA-TakA-sattA-kuTuMba badhuM laIne beThA cho, atyAre tame badhuM lUMTAvI do tema nathI, paNa jAtanuM rakSaNa karo tyAre bhAva zuM joIe? tamAre paropakAra ke ArAdhanAnA uddezathI rakSaNa karavuM che? ke pachI svArtha khAtara saMsAramAM rahIne moja-majA-AnaMda-pramoda karavA svarakSaNa karavuM che? jyAre svArthabuddhithI svarakSaNa karo cho, te azubha bhAva che, mATe tyAM pApa baMdhAya che, dharmabuddhithI karo to puNya baMdhAya che. AnA upara zAstramAM eka daSTAMta che, te vicArIe. cAMpo nAme vANiyo eka Adarza zrAvaka che, gujarAtamAM pATaNa bAjuno che. cAvaDA viMzanA rAjAo sAthe ghaniSTha saMbaMdha dharAve che. dharmapremI bAravratadhArI che. dhanasaMpatti mATe gAma choDIparadeza kamAvA gayela che. puruSArtha ane svabaLathI lAkhonI saMpatti bhegI karI che. pahelAM naMgada nANuM hatuM, te bheguM karIne gAma AvavA nIkaLyo che. have gujarAtanA jaMgalamAM peTho ne hAkoTo paDyo ke "AgaLa vadhatA nahi, jyAM cho tyAM ja UbhA rahejo, ane pAse je che te badhuM Apado, nahitara jIvato nahi javA daIe". vANiyo badhI paristhiti jue che. sAme traNa jaNA che, tethI vicArIne bole che ke "huM satyavAdI chuM mATe khoTuM nahi boluM. paradezathI dhana kamAIne lAvela chuM, paraMtu tame A saMpatti dAnamAM mAMgo cho? jo dAnamAM mAMgatA ho to ApavA taiyAra chuM, kAraNa huM udAra chuM; paNa jo baLajabarIthI mAMgatA ho to huM rAtI pAI ApavA taiyAra nathI." vicArajo , khumArI keTalI haze? atyAre AvuM bane tyAre sAmeno zuM kaheze ke "bhAi, dAna to dAna ApI de." jyAre A to bahAravaTiyo rAjavaMzI vanarAja cAvaDo che. kahe che. "ame bhikhArI nathI ke ame dAna mAMgIe, bAvaDAnA jorathI paisA * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * anekAMtavAda 33 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laIzuM." tyAre pelo kahe che ke "to pachI pahelAM mAruM bAvaDAnuM jora jovuM paDaze." zrAvakamAM nirbhayatA-hiMmata keTalI hoya? tamArI jema huM huM karavA lAge ke polisa - polisa kare? sabhA - ame to A vakhate badhuM ja kADhIne ApI daIe. sAhebajI -pachI pAchA zuM kaho ke "hAza, jAna chUTI, balA TaLI". paraMtu A rIte Apo temAM kAMI tamane dAnano lAbha na maLe. have cAMpA pAse je bANa hatAM temAMthI teNe be bANa toDI nAMkhyAM. mATe bahAravaTiyAo vicAra kare che ke, vAta parathI A mANasa bAhoza lAge che, paNa vartana uparathI cakrama lAge che; kAraNa teNe potAnuM zastra laDatAM pahelAM toDI nAkhyuM. tethI pUchyuM "teM Ama kema karyuM?" javAba Ape che. "tame mane oLakhatA nathI. mAre bAra vrata che. temAM pahelAM to banI zake tyAM sudhI nirdoSa niraparAdhI jIvonI, jANI joIne hiMsA karavI nahIM; paNa jyAre koI vyakti AkramaNa kare, lUMTavA Ave, hallo kare, tyAre mAre svarakSaNa karavuM Avazyaka che. paNa te vakhate mAre niyama che ke eka vyakti sAme eka ja bANa vAparavuM. have tame sAme traNa jaNA che, ane mArI pAse pAMca bANa che; ane kadAca laDatAM jo ekAdabANa paNa niSphaLa gayuM to te vakhate mane kadAca jIvavAno lobha lAge, ane cothuM bANa upayogamAM laI lau to mAruM paccakhANa bhAMge; mATe mArA vratanI salAmatI khAtara be bANa meM pahelAM toDI nAMkhyAM che. tamArA traNa mATe traNa bANa basa che." tyAre vanarAja vicAre che ke AvAnI sAthe vera na hoya; AnI sAthe laDavuM paNa nathI, paNa tenI zastravidyAnI parIkSA to karavI ja che. mATe kahe che ke sAme rahelA haraNane vIMdhI Apa. paraMtu teNe vratanA kAraNe nA pADI. tethI kahe che ke to pachI sAmenA jhADamAM raheluM patuM che tene vIMdhI Apa. te vIMdhI Ape che, tyAre vanarAja kahe che "tuM amArI sAthe maitrI kara." te vakhate cAMpo javAba Ape che "luMTArA sAthe mitratA zenI?" pachI vanarAja tenI oLakhANa Ape che "huM gujarAtanA jayasiMhano putra vanarAja chuM." A sAMbhaLatAM ghoDA parathI nIce UtarI pagamAM paDI cAMpo kahe che "annadAtA! Apa amArA mAlika kahevAo. tamAre je joItuM hoya te laI lo. Avo svAmIbhaktino avasara amane kyAMthI maLe?" hiMmata, sAtvikatA, udArAtA Adi aneka guNo sAthe svarakSaNa kare che. chatAM Avo mANasa paNa svarakSaNa mATe laDe ane hiMsAdi thAya to pApa avazya lAge, to pachI tamArI zuM vAta karavI? tamAre potAnI saMpattine bacAvIne ArAdhanAmAM upayoga karavo che ke tenA dvArA mojamajA karavI che? svArtha mATe upayoga karo cho tethI pApa to avazya lAge, mAtra maMdabhAva hoya to ochuM pApa lAge. to pachI prazna thAya ke pApa kone na lAge? to je vyakti potAnAM jIvana* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 34 anekAMtavAda Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpattinuM svarakSaNa kevaLa zubha bhAvathI kare, tene hiMsA chatAM pApa lAgatuM nathI. ame tamane moja-zokha mATe saMpattinuM rakSaNa karo to nAlAyaka nathI kahetA, paNa eTaluM to cokkasa kahIzuM ke azubha bhAva hovAne kAraNe pApa to lAgaze ja.tamArA jIvananA AnaMda khAtara bIjAnuM jIvana lUMTI levAno tamane koI adhikAra nathI. tamArA jIvananA AnaMda khAtara bIjA jIvone mAro ane kaho ke "amane pApa na lAge te kema bane? sabhA:- to pachI badhu lUMTAvI daIe? sAhebajIH-lUMTavA Ave tyAre rakSaNa karo, paNa zubha bhAvathI karo ane zubha bhAvathI karavuM hoya to tamAre tamArA jIvanamAM pavitra dhyeya UbhAM karavAM paDaze. "saMpatti dvArA huM satkArya karIza." jo A bhAva hoya to pApa na lAge. gAMdhIjInA jIvanano dAkhalo vicArIe. gAMdhIjIne jaina dharmano paricaya na hato. syAdvAdane teo samajI zakyA nahotA, chatAM temane ahiMsAnI vAtomAM UMDo rasa hato. eka vakhata zrImad rAjacaMdrane teo prazna pUche che. jo ke temano javAba barAbara na hato, gaDabaDa hatI. paNa temAM zAstrIya tathya zuM che? te huM tamane kahuM chuM. gAMdhIjI pUche che ke dhAro ke "huM rUmamAM beTho chuM, bArIbAraNAM lagabhaga baMdha jevAM che, evAmAM eka jherI nAga dhasamasato mArI sAme Ave che. tenuM lakSya huM ja chuM, mArI gRhasthanI bhUmikA che, vaLI sApa che te kAtila jheravALo che. ahIyAMthI chaTakIne bhAgI zakAya teTalo samaya ke avakAza nathI. A samaye mArA hAthamAM lAkaDI che to te vakhate ahiMsAnA siddhAMtane pakaDIne mAre marI javuM ke pratikAra karavo? zuM karavuM?" tamArA jIvana khAtara tenuM balidAna levuM? ke tamArA jIvananA balidAna peTe enuM jIva bacAvavuM? konuM jIvana vhAluM gaNavuM? jo tamAruM, to zuM kAma? sabhA:- paNa sAheba, e to bIjAne paNa mAraze ne? 'sAhebajIH- tame bacIne bIjAne nahi mAro? tamArA karatAM zuM sApa vadhAre hiMsaka che? tame TrenamAM besazo ane mANasa Adi tenI haDapheTamAM AvI jAya to zuM marI nahi jAya? A sabhA - "paNa ame jIvIzuM to ahiMsA pALIzuM ane e jIvaze to hiMsA karaze" sAhebajI :- tevo ekAnta nathI. atyAre tamAruM jIvana paNa aneka hiMsAothI khadabade che. jayAre sApa, bhale te Akramaka che chatAM te aNasamaju che, ocho vikasita che; te * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * ma aneoNMtavAda * * * 35 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paraMtu tame tamAruM jIvana vadhAre mahattvanuM gaNo cho ane tenuM jIvana tame gauNa gaNo cho. zAstra kabUla kare che ke sApa Akramaka che paNa tame tamAruM jIvana bacAvavA tene mAro to tame paNa Akramaka thayA ne? sabhA:- amAre Akramaka thavuM nhotuM, paNa svarakSaNa mATe pratikAra karIne jIvana bacAvavuM che. sAhebajI - cAlo bacAvavuM che ane bacI paNa gayA. have pachI zuM karazo? dharmaArAdhanA-AtmakalyANa dvArA pavitra jIvana jIvazo ke svArtha khAtara moja-majA-AnaMdapramoda mANavAM che? bhautika svArtha khAtara ja jIvana bacAvavuM che, chatAM manamAM mAno ke pApanaMlAge, to tevuM bane kharuM? tame kahezo e karaDavA Avyo, huM kAMI sAme mAravA hoto gayo; eno matalaba ema ke tamane je mAravA Ave te badhAne mAravAno tamane paravAno che, bAkI bIjAne nahi, kema? A kAMI sAcA mApadaMDa che? mATe jo pavitra jIvana jIvavA mAMgatA ho to ja hiMsA thavA chatAM pApa nahIM lAge. ArAdhanA karI, sAcI sAdhanA karI sva-paranuM hita karI zakuM, evI bhAvanA hoya ane AvuM kAMI bane tyAre ema thAya ke "mArI ArAdhanA lUMTAI jaze' mATe jo svarakSaNa mATe hiMsA karuNAbuddhithI kare to pApa nathI lAgatuM. nahitara A ja hiMsAthI cokkasa pApa lAgaze. AgaLa kahezo ke sAhebajI! "mArAthI rahevAyuM nahi, bIjA jIvonuM jIvana haju mane mArA jIvana jeTaluM vhAluM lAgatuM nathI, ane eTalo huM udAra paNa nathI; ane kamote maravAthI Arta-raudra dhyAna thavAthI mArI bhAvi durgati thAya, to huM bhava hArI jouM"; A AzayathI rakSaNa mATe hiMsA kare to pApa baMdhAya, paNa haLavuM pApa baMdhAya che; paraMtu svArthazUnya jIvana jIvatA thAo to vaLI pApa lAgatuM ja nathI. sabhA:- paNa sAheba ! e to chellI kakSAnI vAta che. sAhebajI:- nA, jarAya nahi. chellI kakSAmAM to pratikAra hoto ja nathI. bhagavAnanuM sTeja chellI kakSAnuM hatuM, mATe mAravA Ave tyAre teo prasannatAthI UbhA rahe che. paraMtu ArAdhanA karavAnA lakSyathI rakSaNa karavuM te kAMI chelluM sTeja nathI. mATe bhUmikAbheda to paDaze ja. prabhue amArA mATe paNa kAMI evuM nathI kahyuM ke koI mAravA Ave tyAre marI jajo . huM atyAre e bhUmikAmAM chuM ke na bhAguM to pApa lAge. amane sAdhu tarIke paNa svarakSaNanI * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 36 * * * * * * * * * " anekAMtavAda Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chUTa ApI che. ane eTale sudhI kahyuM ke sarvanA bhoge paNa AtmarakSaNa karavuM, ane vakhata Ave tyAre saMyamanA bhoge paNa svarakSaNa karavuM. jo vadhAre jIvazo to ArAdhanAno lAMbo lAbha meLavI zakazo. kAussaggamAM paNa AgAra mUkyA che. te vakhate Aga lAge to bhAgI javAnuM che. nIcalA sTeja vakhate svarakSaNanI nA nathI, paNa svarakSaNa vakhate bhAva zubha joIe. te ja rIte bIjAnuM rakSaNa karatI vakhate paNa ema thAya ke huM lokone batAvI ApuM, mArI nAmanA thAya, chApAmAM nAma AvI jAya; pa22kSaNa rUpa paropakAranI pravRtti paNa AvA azubha bhAvathI karo to pApa lAge. vaLI te rakSaNa karavA yogya vyakti tamArA sagapaNavALI nIkaLe, ane te saMbaMdha khAtara ja tame mamatvathI laDo to paNa pApa lAge. pravRtti enI e ja che, paNa tame badhe azubha bhAva rAkhyo che, mATe ja pApathI lepAo cho. badhe jIvanamAM tamane svArtha naDe che. tamAruM jIvana svArtha khAtara vahAluM karAtuM hoya che mATe pApa lAge che, paNa zubha uddezathI kadAca lAkho karoDonI hiMsA karo to paNa pApa na lAge. vastupALa-tejapALe nIti khAtara yuddha kheDyuM che. nyAya ApavA yuddha karyu che. chatAM paNa temane kyAMya zAstramAM geravAjabI nathI kahyA, kAraNa temAM azubha bhAva nathI. jo tamArA svArthane daphanAvIne pravRtti karazo to pApa nahi lAge. paropakAranI pravRtti zubha bhAvathI karazo to dharma banaze, mAtra bhUmikA pramANe paropakAra joIe. ame sAdhu chIe, svarakSaNa karIe chIe paNa ahiMsaka paddhatithI. mane khaMdhakamuninI jema zAMta UbhA rahevAnuM bhagavAne kahyuM nathI. kAraNa ke ArtadhyAnAdimAM maruM to ArAdhanA hArI jAuM. paraMtu amAre svarakSaNa karavAnuM Ave tyAre zuM huM kAMI hAthamAM talavAra lauM ? ahiMsaka paddhatithI bacAva karuM to cAle. kUtaruM karaDavA Ave tyAre amArA hAthamAM daMDo hoya to paNa tene ame mAratA nathI, paNa vAraMvAra batAvIne DarAvIne ame amAruM rakSaNa karIe. ame hiMsaka paddhatithI rakSaNa karIe to na cAle, kAraNa ame mahAvrato lIdhAM che; jyAre tame AvAM mahAvrato lIdhAM nathI. tethI badhe bhUmikAbhede pravRtti karavAnI Avaze, mATe barAbara samajo. have mArI sAme bIjo nabaLAne mArato hoya to amArI te vakhate zuM pharaja Ave ? uMdarane bilADI mAratI hoya te vakhate tenuM rakSaNa karavAnI amArI pharaja che, kA2Na ke ame amAruM svarakSaNa karIe chIe. jyAre amArAthI UMcI bhUmikAvALA sAdhune tema karavAnuM AvatuM nathI. tame zrAvaka thaIne hAthamAM hathiyAra lo te vAjabI thAya, paraMtu mArA paropakAranA prayatnamAM phera Avaze. hiMsaka pratikAra sAdhu na karI zake. atyAre tamane bhUmikAjJAna nathI, anekAMtavAda 39 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe kaI bhUmikAe te ja pravRtti kartavya thaze, kaI bhUmikAe akartavya thaze; A khyAla na hovAnA kAraNe ja goTALA karo cho. * tamArA adhikAra upara koI tarApa mAre to te zAMtithI sahana karavuM te guNa che, jyAre bIjAnA adhikAra upara koI tarApa mAre te vakhate tame zAMta raho to doSa che. praznathI viSayAMtara thaI gayuM che, paNa spaSTatAthI samajavA bIjuM daSTAMta vicArI laIe. pAMDavacaritra-mahAbhArata-rAmAyaNa vagere graMthomAM pAMDava-kaurava vagerenuM yuddha prasiddha che. rAma-rAvaNa, pAMDava-kaurava dharmAtmA sajjano hatA. A bannenAM yuddha laDAyAM, paNa temAM taphAvata kyAM paDyo? A vAta ApaNe jaina zAsana pramANe karIe chIe. .. rAma-rAvaNanuM yuddha te dharmayuddha hatuM. kAraNa zuM? rAvaNa mahAsatI sItAnuM apaharaNa karIne upADI gayo che. zIlanI rakSAno prasaMga che, mATe tene choDAvavI ja paDe, na choDAve to te pharaja cUke che. lAkho mare chatAM yuddhano svIkAra karavo ja paDe. paNa jo rAme A mArI patnI che, tevI mamatAthI yuddha karyuM hota to pApa lAge, paNa temaNe mamatAthI yuddha nathI karyuM.. jyAre pAMDava-kauravanA yuddhamAM to pAMDavonuM sAmrAjya jugAra dvArA kauravoe paDAvI lIdhuM che, zarata tarIke jaMgalamAM mUkyA che, 12 varSa pachI paNa kauravo rAjaya ApavAnI nA pADe che. jo teo emane ema ApI de to pAMDavo laDavA taiyAra nathI, paraMtu duryodhane yuddhanI ja vAta karI che. ahIMyAM svArtha khAtara yuddha hovAne kAraNe tene dharmayuddha na kahevAya. dhAro ke tamArA gharamAM bhADuAta mAlika banIne besI jAya, ane te vakhate tame korTamAM jAo, to zuM dharma karyo kahevAya? tamane koie anyAya karyo, ane tenI sAme macaka na ApavI ane laDavuM tenuM nAma dharma? sabhA:- temAM sAMsArika pharajo Ave ne? sAhebajI:-potAnA pratyenI pharaja ke bIjAnA pratyenI pharaja? hA, paNa tame ema kaho ke "mane saMpatti na maLe to maMjUra che, paNa mArA Azrito na sidAya te mATe laDIe chIe, bAkI bIjA uddezathI laDatA nathI", chatAM paNa pharaja Ave kyAM ? pharaja eTale zuM? pharaja paNa kyAM sudhI Ave? A badhAnA khulAsA che. tame game tema pharajanA nAme ghAlamela na karo. dharmanI vyAkhyA zuM? parArtha ke paramArtha dharma che, svArtha kyAMya dharma nathI. tamane anyAya thAya tyAre UkaLI UTho kharA? * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 38 * * ja ra ja anekAMtavAda Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhAH- lohI garama che, mATe ame ghaNI vakhata UkaLI UThIe chIe. sAhebajI:- tamAruM ghara lUMTAya tyAre pharaja ane bIjAnuM ghara lUMTAya tyAre pharaja nahi? tamArA svArtha upara prahAra thAya tyAre UkaLI UTho, svArtha mATe to kUtarAM paNa laDe che. to zuM temaNe dharma karyo kahevAya? parArtha-paramArthathI ja dharmanI zarUAta thAya che. sabhA:- koI vyakti kharAba hoya ane tene na kADhIe to kema cAle? sAhebajI:- te tamane herAna kare che ke AkhI sRSTine herAna kare che? pAMDavo jayAre vanamAM gayA tyAre AkhuM rAjaya codhAra AMsue raDyuM hatuM, paNa pachIthI duryodhane 12 varSamAM evI nItithI rAjaya karIne lokonA dila jItI lIdhAM che, savAI nIti pALI che. tene vera to khAlI pAMDavo sAthe ja hatuM. vaLI koine durjanamAMthI sajjana banAvavA mATe ghaNA upAyo che, sIdhI hiMsA ja implImenTa(amala) karavA jevI nathI. parArtha ke paramArtha mATe avasare hiMsAnI ame nA nathI pADatA. AkhA samAjane herAna karanAra hoya to tenI sAme parArtha mATe karelI hiMsAnI pravRtti tene(ta pravRtti karanArane) dharma mATe thAya che, paraMtu dhoraNa to nakkI karavAM ja paDe. sabhA - gAMdhIjI laDyA te kevI pravRtti kahevAya? sAhebajI:- gAMdhIjI aMgrejo sAme laDyA temAM dezanA hita mATe, svarAjaya mATe laDyA, paraMtu dezanuM hita thAya tevuM te laI AvyA hota to ame sAdhu tarIke temane abhinaMdana ApIe, paNa svarAjaya te kevuM lAvyA? tamAro 40 varSano anubhava zuM bole che? cokaThuM ja evuM goThavyuM che ke sAro mANasa tyAM kAma ja na karI zake, kharAba mANasa tyAM phAve. lokazAhI mATe gAMdhIjIe pote zuM lakhyuM che ke te vezyA che, vAMjhaNI che. pArlAmenTa sIsTama zuM? jeno koI dhaNI kharo ? sattAno koI dhaNI kharo? pAMca varSa dahADe dhaNI badalAya ne? je sattAdhIza Ave te bhUkhyA DAMsa jevA ne? sAro mANasa AmAM cUMTAIne AvI zake kharo? svarAjya pahelAM vAisaroya opha inDiyA cakravartI rAjagopAlAcArye lakhyuM che ke "lokazAhI baMdhAraNathI Akho deza bhaSTAcArathI khadabadI jaze. pANI paNa maphata nahi maLe." keTaluM gaNita mAMDI zake che ! svarAjayano DhAMco ja barAbara nathI. lokazAhI jo vAjabI hota to TIkA-TippaNa karavAnI zI jarUra? paraMtu lokazAhI prajAnuM hita karI * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * jo roja roja eka zaka anekAMtavAda Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zake tema nathI. lokazAhImAM 'Take zera bhAjI Take zera khAjA'no siddhAMta che. sattA mATe cUMTaNImAM niyama zuM ? matAdhikAranI vyavasthA kevI ? eka gAmaDiyAno abhiprAya ane suprIma korTanA jajano abhiprAya samAna, baMnenA sarakhA rAiTsa ne ? baMnenA abhiprAyanuM eka sarakhuM mUlya ne ? gAMdhIjIne dezanuM bhaluM karavAnI bhAvanA hatI, paNa bhoLo mANasa paNa bhAvanAthI dATa vALI jAya che. caLavaLa, AMdolana evAM hoya ke vadhAre khADAmAM ja javAya. bhagavAnanI AjJA dareka bhUmikAe judI Avaze. tame je bhUmikAmAM ho te pramANe paropakAra Avaze. bilADIne bacAvuM te amuka bhUmikAmAM vicAra karAya, paNa UMcI bhUmikAmAM vicAra na karAya. badhu barAbara samajo to tIrthaMkaranA upadeza upara ApharIna thaI jazo, mastaka jhUkI jaze. ** 40 anekAMtavAda Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 tA. 07-08-94. ravivAra. anaMta upakArI anaMta jJAnI zrI tIrthaMkara paramAtmA jagatanA jIvamAtrane sarva zAstranA sArarUpa ane samucita samanvayavAdanuM zreSTha sAdhana evA syAdvAdane samajAvavA mATe dharmatIrthanI sthApanA kare che. A jagatamAM jeTalA paNa ajJAnathI, gerasamajathI tathA mithyAjJAnathI UbhA thayelA dharmo ke matabhedo che, tene nivAravAnI zakti A syAdvAdamAM che. eTale ke jeTalA gerasamajathI UbhA thayelA matabhedo che tene yogya pariprekSyamAM samajavAnI ane nivAravAnI zakti A syAdvAdamAM che. satyane judA judA aneka dRSTikoNathI syAdvAda samajAve che. taphAvata-matabhedanuM samajaNapUrvaka nirAkaraNa karavuM hoya to syAdvAda samanvayanI zakti dharAve che, paraMtu jyAM satya-asatyano zaMbhumeLo che tenuM nirAkaraNa karavAnI zakti syAdvAdamAM nathI. zaMbhumeLo eTale satya-asatyanuM mizraNa, badhAne eka kakSAmAM mUkavA tenuM nAma zaMbhumeLo. jyAre syAdvAdamAM AvuM nathI, paNa badhA sAthe samucita samanvaya karavo te syAdvAda che. syAdvAda, anekAntavAda, sApekSavAda A badhA paraspara samAna arthavAcI zabdo che. pahelAM AgaLa Ano sAmAnya artha thaI gayo che. tIrthaMkaroe sthApelA je siddhAMtonuM A varNana karIe chIe, temAM viziSTa tattvadarzana karAvavAnI agAdha zakti che. satyane sacoTa ane vedhakatAthI sthApita karavAnI temAM apAra zakti che. temAM khUbI e che ke eka ja vAtane jo judI apekSAe mUkavAmAM Ave to tathya pharI jAya che. anekAMtavAda AgaLa je hAthInuM dRSTAMta ApeluM te vicArIzuM. temAM AMkhathI jonAra vyakti AkhA hAthIne jue che. tenA manamAM je rekhAcitra che, tenA karatAM chae AMdhaLAonuM rekhAcitra juduM che, paraspara juduM vidhAna kare che. eka ja hAthInA AkAramAM vidhAno judAM che. eka kahe doraDA jevo che, eka kahe kamAna jevo che, eka kahe thAMbhalA jevo che. badhAnA abhiprAyamAM taphAvata che. vastu eka ja che; eTale ke hAthInA AkAranI ja khAlI carcA che, kAMi tenI tAkAtanI ke 41 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenA raMganI ema judA judA viSayanI carcA nathI. eka kahe thAMbhalA jevo che, eka kahe sUpaDA jevo che. A be AkArano meLa khAya kharo? virodhAbhAsI vidhAna che, chatAM paNa potapotAnI vAtane sApekSatAthI mUke to sAcI thaI zake che. pUMchaDAnI apekSAe hAthI doraDA jevo lAge che, kAnanI apekSAe hAthI sUpaDA jevo lAge che. eTale apekSAe badhAnI vAta sAcI Thare che, mATe badhe apekSA lagADavAnI che. samyagu sApekSatA - miththA sApekSatAH apekSAthI bolo to sAcuM, nirapekSatAthI bolo to khoTuM. apekSA vagaranuM vidhAnasatya thaI zake tema nathI. A vidhAnane UMdhI apekSAe bolo to, jema paga pakaDIne thAMbhalAne badale sUpaDA jevo kaho to vidhAna khoTuM Thare che. mATe sApekSa vidhAna paNa saman joIe. UMdhI apekSAthI vidhAna karo to vidhAna asatya Thare. nirapekSa vidhAna paNa asatya ja che, temAM zaMkA nathI. A sarvavyApI siddhAMta che. padArthamAtranuM astitva sApekSatAthI bharapUra che. mATe padArthamAtra viSayaka vANI sApekSa ja hovI joIe. ApaNane sApekSatAno Agraha che paNa sApekSatA samyaga joDavAnI tenuM vargIkaraNa A rIte thaze. samyagU sApekSavAda (samya anekAntavAda) '' miththA sApekSavAda (mithyA anekAntavAda) samyagu ekAMtavAda (sunaya) mithyA ekAMtavAda (durnaya) : samya-miththAnI bhedarekhA samajavI paDe. miththA sApekSavAda tIrthakaroe upadezelo nathI, temano te viSaya ja nathI. A badhA navA zabdo tamane agharA lAgatA haze, kAraNa tame yAda rAkhavA TevAyelA nathI. mATe thoDI mahenata karIne TevAvAnI jarUra che, nahitara dharmamAM UMDA nahi UtarI zako. pANImAM DUbakI mArazo to ja majA Avaze, dariyAmAM UMDe DUbakI mAre tene ja rano maLe che. tema tame dharmamAM DUbakI mArazo to ja dharmanAM rahasyone-tattvone pAmI zakazo, jethI tamane AnaMda Avaze. ApaNe jagatamAM parama ArAdhya tarIke tIrthakarane mUkIe chIe. tame jayAre A badhAM rahasyone pakaDI zakazo tyAre ja A tIrthakaro para ananya bahumAna pragaTaze. temanA AcAro, vicAro, guNo apratima lAgaze. vaLI jayAre tamane temanA mATe ananya Adara-bahumAna ka ra sa ka ka ka na ja ja sa ka eka ja ke je ja sa ba ja ja maja ka 42 na ja anekAMtavAda Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pragaTaze, tyAre ja tame temane tamAruM jIvana samarpita karI zakazo. atyAre jIvana samarpita karavAnI vAta to kyAM; are tame zraddhA paNa samarpita karI zako tema nathI. atyAre tame bhale saMsAramAM raho cho, paNa zraddhAthI bhagavAnane samarpita kharA? sabhA - have thaIzuM. sAhebajI:- A vaDIla amane AzA Ape che, AzA amara che. cAra mahinA pUrA thAya eTale parIkSA lauM ne? sabhA:- cAra mahinA thatAM to bhUlI javAze. sAhebajI:- A manuSyabhavamAM lAkheNI taka maLI che, tema lAge che? ane jo lAgatI hoya to cUkavAno aphasosa keTalo thAya? pachI tamArA hAthamAM hoya to cUko kharA? bajAramAM jo tamane lAkhano sodo thAya tema heya to agiyArane badale dasa vAge jaIne UbhA raho ne? jyAre Ane tame amUlya taka mAnatA ja nathI. ane jo tene amUlya taka mAnatA ho to jhaDapavA tame keTalA jAgrata raho? tamArA saMsAramAM badhuM kAma choDIne mahattvanA kAmane prathama agratA Apo cho ne? tema jIvanamAM sauthI vadhAre dharmane mahattva ApI prathama agratA ApavI joIe. ApaNe lIdheluM dRSTAMta buddhimAM bese tevuM che. hAthI e vizALa kadanuM prANI che, mATe AMkha vagaranA AMdhaLA mANasane tenuM avalokana karavAmAM maryAdA AvI jAya che, paraMtu teo apekSAthI bole to paraspara vidhAna sAcAM Thare, paNa nirapekSapaNe bolAya to khoTAM Thare, bIjAnA daSTikoNamAM geralAyaka Thare. tethI jIvanamAM dareka ThekANe ApaNe sApekSa rahI zakIzuM to tIrthakaroe kahelAM tattvone, tenAM rahasyone ane siddhAMtone samajavAnI tAkAta ApaNe TakAvI zakIzuM. kadAgraha - pUrvagraha: koipaNa vidhAnane tame tamArI apekSAe vicAro, chatAM paNa bIjAne samajIne tenI vAtamAMthI, satya hoya to te satya tAravavAnI lAyakAta to ApaNAmAM joIze ja. bIjAnI vAtamAM tathya che ke nahIM, te samajavA mATeno jo ApaNAmAM Azaya ja na hoya, to tene kadAgraha ke pUrvagraha kahyo che ane A bhayaMkara doSa che. badhA guNo AvavA chatAM jo tamArAmAM kadAgraha haze, to tamArI tamAma ArAdhanAniSphaLa che; pachI bhale tame mahAtmA thaIne pharatA ho. eka bAju kadAgrahamUko ane bIjI bAju AtmAnA Ta ka ka la ka ka ka Ta sa jo ke je ka ka ka ka * 7 * roka jeTa aita traNa so anekAMtavAda P-4 Ta ka o ja 43 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tamAma doSo mUko to temAM kadAgrahadoSa caDI jAya, kAraNa ke kadAgrahadoSa e bhAre doSa che. satya tattvane samajavA mATe ke sAcI ArAdhanA karavA mATe, A kadAgrahavALI vyakti geralAyaka Thare che. AnAM zAstramAM hajArodaSTAMto che. kadAgrahanA kAraNe jIvo patita thaIne taLiye pahocyA che. krodha-ahaMkAra-rAga-dveSa-irSA eTalA bhayaMkara nathI, paraMtu A kadAgrahato bahuja bhAre doSa kahyo che. AnA kAraNe ja anaMta AtmAo saMsAramAM rakhaDe che. "huM je kahuM te ja sAcuM" temAM apekSA joDavAnI nahi, te cAle kharuM? paNa jo apekSA sAcI joDo to vAMdho nahi. AMdhaLAne paganI apekSAe hAthI thAMbhalA jevo che. ahIM paganI apekSA sAthe rAkhIne bolo to barAbara che, paNa nirapekSapaNe A vidhAna karo to khoTuM Thare. eka Ama kahe, ane bIjA Ama kahe, to jhaghaDA ja thAya ne? tenI jema chae AMdhaLAoe juduM juduM kahyuM che; paNa temAM sAthe apekSA na lagADI hota to aMdara aMdara jhaghaDI paDe ane maratAM sudhI paNa hAthInA AkArane samajI zakyA na hota. mATe tame nirapekSa bano to kadAgraha Ave che. * syAdvAdaSTi keLavavI hoya to svabhAva kevo keLavavo joIe? jaina zAstro bhaNyA pachI paNa, bIjA dharmonI koIpaNa vAta sAcI hoya to vicAra karavAno, ane khIMTI hoya to ja tenuM khaMDana karavAnuM che; paraMtu badhAno zaMbhumeLo karavAnI ApaNA zAstramAM vAta nathI. koinI paNa vAtamAM tathya zuM che, te samajavAnI taiyArI rAkhavAnI duzmana paNa jo sAcI vAta kare to svIkAravAnI che. tamane bhale vyakti sAthe virodha hoya paNa satya sAthe virodha to na ja joIe; kema ke Avo AtmA kadI paNa sAdvAdanI dRSTi pAmI zakato nathI, kAraNa ke tenAmAM pUrvagraha nakkI thaI jAya che. sabhA:- pUrNa satyanI pratIti thaI gayA pachI, AMzika satyane pakaDavAnI zuM jarUra? sAhebajI - tame vicAro, pUrNa satyanI pratIti kyAre pAmazo? jyAre kevaLajJAna pAmazo tyAre. atyAre ApaNe ajJAnI chIe, mATe ApaNane AMdhaLAnI upamA ApI che. kevaLajJAnI ja pUrNa che. ApaNe AMzika satyane ja samajI zakIe, pUrNa satyane samajavA ApaNI pAse ekamAtra mAdhyama pUrNa jJAnInuM vacana ja che; pachI bhale ApaNe jJAnI chIe tema phAMko laIne pharIe te judI vAta che. A duniyA ghaNI vizALa che, temAM dekhAtI duniyA viSe paNa tamAruM jJAna vadhAre ke ajJAna vadhAre ? ane te paNa pAchuM keTalA gaNuM? sabhA:- ajJAna ja vadhAre ne? sAhebajI:- je tame joyuM nathI tenuM to ajJAna ja che, te to tame samajI zako cho. eka je so so ja te ya ra la ka ra sa ka la ka Ta Ta sa . * * cho # # 44 anekAMtavAda Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijJAnakSetramAM ja keTalI zAkhA che ane temAM tame keTalI lAinamAM pAraMgata cho? AmAM to koI paNa buddhizALI kahe ke ajJAna ja vadhAre che. ApaNI pAse samudranA biMdu jeTaluM paNa jJAna nathI. atyAre to DhaLyu che te ja rAI laIne phare che. mATe jJAnI hovAno dAvo na karAya paraMtu pUrNa jJAnInA vacanamAM ja pUrNa satya che, tema dAvo karI zakAya. have pUMchaDAnI apekSAe hAthI doraDA jevo che, te vidhAna koI AMdhaLAe jAta anubhavathI tapAsIne karyuM che, mATe A apekSAe hAthI doraDA jevo che, Asamya vidhAna che. paraMtu mArA kahelA vidhAna sivAya bIjAmAM tathya che janahi ema mAnazo, to nirapekSa thai gayA kahevAzo. nirapekSatAne satyathI virodha che. sabhA:- mithyA ekAMtavAda ane kadAgrahamAM aMtara kharuM? sAhebajI - nA, A bemAM taphAvata nathI, kadAgraha Ave tyAM mithyA ekAMtavAda Ave; jyAre sApekSapaNe sunizcita vidhAna karo to te samyagU ekAMtavAda, temAM kadAgraha na Ave. - nizcayanayathI AtmA zuddha-buddha-niraMjana-nirAkAra che. mArA, tamArA, kevaLajJAnInA ke tIrthakaronA AtmAo A nayanI apekSAe sarakhA che. nizcayanayanI apekSAe paNa pakaDa nahi rAkhavI ane Dhacupacu bolo to cAle kharuM? AtmA zuddha paNa che ane AtmA azuddha paNa che, Ama bolAya nahIM, paraMtu A apekSAe to AtmA zuddha ja che, tema jakAra sAthe bolo. yaha bhI hai, yaha bhI hai; AvuM vevarIMga mAInDa kAMI syAdvAda che? badhA eMgalathI sAcuM jovuM ane bIjAnA vidhAnamAM je tathya Ave tenI sAcI rIte svIkAra karavo, tenuM nAma syAdvAda che. samyagu sApekSatA: jainazAsanamAM ekAMtavAdano paNa saMpUrNa virodha nathI, mAtra samya ekAMtavAda joIe; mATe ja sApekSatA anivArya che, nahitara satyAnurUpa daSTi nahi Ave. vaLI miththA sApekSatA paNa nahi cAle. ApaNe lIdhela devratamAM koIpaNa AMdhaLo nirapekSapaNe bole to te vidhAna juduM thAya, tathA koIpaNa AMdhaLo sApekSapaNe bole te sAcuM thAya tevuM paNa nathI; paNa jo apekSA sAcI haze to ja sAcuM vidhAna thaze. A apekSAe sAcuM che te barAbara, paNa apekSA sivAya A Ama ja sAcuM che te bolavuM barAbara nathI. dA.ta. nirapekSapaNe thAMbhalo che tema bolo to juduM. A mANasa sukhI che tema bolo to khoTuM; paNa A mANasa apekSAe sukhI che tema bolo to sAruM. A duniyAmAM koI mANasa badhI rIte sukhI kharo? koine patnI sArI to | sa ma ra sa la ka jo anekAMtavAda zrI ja 45 * Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIkaro barAbara nahIM; patnI-dIkaro barAbara to pADozI kharAba; A traNe sArA to bhAgIdAra barAbara nahIM; A badhAM sArAM to tenAM bIjAM sagAMvahAlAMmAM koI barAbara na hoya. Ama, kadAca vyakti tarIke jo badhuM anukULa hoya to saMpattimAM barAbara na hoya, ane e paNa barAbara hoya to Arogya sAruM na hoya. vaLI e paNa sAruM maLyuM hoya to zarIra beDoLa maLyuM hoya, eTale badhI rIte koi sukhI kharA ? Ama, vicAratAM lIsTa lAMbuM duHkhanuM ja thaze. mATe ja nirapekSapaNe A mANasa sukhI che tema na bolAya.ArogyanI apekSAe sukhI, patnInI apekSAe sukhI, dIkarAnI apekSAe sukhI, Ama sukhI bolavA para apekSA joDavI paDe; tema duHkhI bolavA mATe paNa apekSA joDavI paDe. jyAM tame nirapekSa banyA eTale satyamAMthI bahAra nIkaLI gayA, ane bahAra nIkaLyA eTale mRSAvAdanuM pApa lAge. jaina zAsananaeN pAmelo jIva kyAMya paNa bole to tenA manamAM te vakhate sApekSatA hoya ja. apekSA nIkaLI gaI eTale asatya thaI jaze. mATe manovRtti kevI rAkhavI joIe ? samyag sApekSatAnI. pUrvagraha - kadAgraha : pUrvagraha-kadAgraha chUTavA joIe. nahitara tevo jIva prabhunA zAsanane samajavAnI lAyakAta dharAvatA nathI. A khAlI DoLa karavAnI vAto nathI. te jIva kadAca lAkha guNa keLave, jJAnI bane, dayALu-kRpALu-dhIra-gaMbhIra-tapasvI bane, game teTalA guNo keLave, paNa haju te virAdhaka che; haju tene ArAdhakanI koTImAM praveza mATe sAco puruSArtha karavAno bAkI che. ane sAte vyasananuM pApa jeTaluM bhAre nathI tenA karatAM anubaMdhanI dRSTie A kadAgrahanuM pApa bhAre che. sAmAnya rIte loko sAta vyasano sevatA hoya tene vadhAre pApiSTa mAne, chatAM tenA karatAM kadAgrahanuM pAsuM bhAre che. sabhA H- kadAgrahano dAkhalo Apo. sAhebajI :- zAstramAM AnA ghaNA dAkhalA che. marIcinA bhavamAM zuM baneluM ? nAnI sarakhI vAtamAM marIci asatya bolelA ane A dRSTAMta paNa kadAgrahanA phaLanuM dRSTAMta ja che. marIci te bhagavAna AdinAthanA pautra, bharatacakravartInA dIkarA che. bharayuvAnImAM saMyamadIkSA svIkArI che. paNa AvuM kaThora saMyama seMkaDo varSa pALyA pachI zarIranI sukomaLatAnA kAraNe teo pote have saMyamano vadhAre bhAra laI zake tema nathI. Ama pAchA pote vikArI ke durAcArI nathI, lAkho guNa temanA AtmAmAM maratAM sudhI che; paraMtu zarIranI sukomaLatAnA kAraNe saMyamajIvana jIvI zake tema nathI, mATe ja temaNe trIjo mArga apanAvyo che. 46 ***** anekAMtavAda Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temane mahAtmAo mATe sadbhAva che. temanI pAse rUpa-jJAna-zakti badhuM ja che. zrotAo temanI pAse Ave tyAre evuM tattva samajAve ke sAmeno jIva pANI pANI thai jAya. temane prabhu mATe bahumAna che, mATe jyAre sAmeno jIva saMyamanI bhAvanA pradarzita kare tyAre teo temane bhagavAna pAse saMyama apAve. saMyama mATe temane khUba ja sadbhAva che. koI AvIne temane pUche ke "tame ATalI saMyamanI vAta karo cho to tame saMyama zuM kAma choDyuM?" tyAre kahe ke "te mArI nabaLAI che. huM saMyama pALI zakuM tema nathI, paraMtu jo AtmAnuM sAcuM kalyANa karavuM hoya to A ja mArga che." have vakhata jatAM temane ziSyanI jarUra jaNAya che. eka vakhata kapila temanI pAse Ave che. tene tyAgano mArga samajAve che, paraMtu Ane tarata jacI jAya tevuM nathI. mATe vArevAre pUche che ke "ahIMyAM dharmaArAdhanA nathI?" te vakhate marIcine lAge che ke A koI bhArekarmI jIva che. mAro ziSya banAvavA lAyaka che. mATe kahe che ke "he kapila ! ahIMyAM paNa dharma che, ane tyAM paNa dharma che" marIci atyAre pAMcamA guNasthAnake ane bAravratadhArI che. tame mAno tevo tyAM zrAvakadharma kharo ke nahi? mATe te vidhAna bolyA te khoTuM na hatuM, paraMtu e vidhAna teo khoTI apekSAe bolyA mATe khoTuM thayuM. kapilano pUchavAno prazna e hato ke tame je tridaMDIno AcAra ane veSa pALo cho, temAM dharma kharo ke nahIM? ane marIcie kapilanA praznano A garbhita bhAva samajavA chatAM paNa kahyuM ke tyAM ane ahIM badhe dharma che, mATe khoTI apekSA joDI tema kahevAya. kAraNa ke kapile temanA prabhuRSabhadevakathita zrAvakAcAranA pAlananI apekSAe "tamArI pAse paNa dharma to che ne? tevo prazna nhoto pUkyo, chatAM marIcie te apekSA manamAM rAkhIne ja javAba Apyo. vaLI vidhAna karyuM tyAM sudhI to ThIka, paNa pachI temane temAM pakaDa AvI. have zuM thAya che ke kapilane ziSya banAvyA pachI te dararoja pUche che ke ApaNA matamAM "tathya zuM che, tattva zuM che?" have A kAMI bhagavAne kaheluM badhuM tattva che tema kahI zake tema nathI, tethI temane dararoja navuM navuM samajAvavuM paDe, mATe navA navA siddhAMto Ave, ane temAMthI navo mata sthApyo, ane temAM kadAgraha AvI gayo. ane A ja kAraNe prabhu mahAvIranA asaMkhya bhava vadhI gayA. kadAgrahanuM A to madhyama phaLa che, utkRSTa phaLamAM to asaMkhya bhava nahi, paraMtu anaMtA bhava vadhI jAya; jyAre prabhune to A eka ja ArAmAM pUruM thaI gayuM. AdinAtha bhagavAnanA vakhatamAM bAMdhyuM ane covIsI sudhI bhaTakI mahAvIra bhagavAnanA bhavamAM pUruM karyuM. mATe ja kadAgraha kADhyA sivAya sAcI unnatimAM caDhI zakAtuM nathI. kadAgraha bhayaMkara doSa, sadAgraha uttama guNa: kadAgraha dUra karavA syAdvAda ja eka siddhAMta che. kadAgraha jema bhayaMkara doSa che, tema sadAgraha uttama guNa che. tame koi paNa vAta makkamatAthI karo eTale kAMI jakkI na kahevAo. ' ra ja sa anekAMtavAda & ka o ka ka je na sa da ka je je Ta ma * * * je ja ya ka da 9 47. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo chae AMdhaLA ema bole ke paganI apekSAe hAthI thAMbhalA jevo ja che, to te sAcuM ja che, . A satyamAM vAMdho nathI, paNa jo temAMthI apekSA choDIne kahe to khoTuM che. nirapekSatApUrvakanI makkamatAM e kadAgraha che, samyagU sApekSatApUrvakanI makkamatA e sadAgraha che. satyano Agraha na rAkho to satyanA mArge jana jaI zakAya. khoTAne khoTuM ane sAcAne sAcuM sAta vAra kahevuM ja paDe. tame jIvanamAM dareka kSetramAM sadAgraha keLavo to ame rAjI chIe. sadAgrahane guNa kahyo che. tattvano abhiniveza to cokkasa rAkhavo ja joIe ane rakhAvavo ja joIe. abhiniveza eTale Agraha, DholakI nahi banavAnuM. A ja sAcuM, A ja khoTuM; apekSAo joDavAnI. nirapekSatApUrvakano Agraha kadAgraha che. kadAgrahae bhayaMkara doSa che. kadAgrahane kADhavo e unnati mATeno prAthamika puruSArtha che ane sadAgraha AgaLanI unnatimAM cokkasa upayogI ja thaze. samyagu apekSApUrvakanI daDhatA Avaze to te samyagu ekAntavAda banaze; nirapekSatApUrvakanI daDhatA te mithyA ekAMtavAda che. koI mane kahe ke vyavahAranayathI AtmA azuddha ja che, kAraNa ke vikAro, doSo, AsaktithI AtmA khadabade che. tyAre sAthe koI kahe ke nizcayanayathI AtmA zuddha ja che. AmAM sApekSapaNe samya apekSAthI daDhatApUrvakanuM vidhAna karyuM te sAcuM ja karavAnuM. paraMtu vyavahAranayathI AtmAM zuddha che te vidhAna khoTuM thaI jAya che. kAraNa ke apekSA khoTI joDI viruddha sApekSatA paNa doSa che. sabhA:- nirapekSa satyane asatya kahI zakAya kharuM? sAhebajIH- A duniyAmAM nirapekSa satya che ja nahiM, to nirapekSa satya bolazo kaI rIte? dA.ta. sasalAne ziMgaDuM che? to nA, che ja nahi. te rIte nirapekSa satya paNa che ja nahIM, to teno vANImAM prayoga paNa kyAMthI hoya? lAvI Apo, je nirapekSa hoya chatAM satya hoya, to ame vicAravA taiyAra chIe. jagata AkhAne tIrthakaroe sApekSatAthI gUMcyuM che. AnAthI zreSTha bIjI koI daSTi che ja nahi. A siddhAMta vyApaka che. nirapekSatA kyAMya astitva dharAvatI nathI. dA.ta. A Tebala che ane A bhAI beThA che. te eka apekSAe baMne judA che. jemake Tebala jaDa che, mANasa cetana che; A Tebala lAkaDAmAMthI banyuM che, jayAre A mANasa Atmadravya che, mATe baMne judA che; ane sthAnanI apekSAe paNa te banne judA che. tethI tame kaho ke AmAM kyAMya apekSA joDavAnI jarUra kharI? Tebala ane A bhAI judA che, A to nirapekSa satya che. paNa koI pUche ke saMpUrNa rIte judA che? to A Tebala ane tame saMpUrNa judA nathI. jema judAI che, tema samAnatA paNa che. jemake tame dravya cho, tema Tebala paNa dravya che. dravyarUpe bannemAM samAnatA che. # # # # # # # # # # # #ka 9 * * # # # # # # # # # * * * * * 48 ( anekAMtavAda Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpUrNa asamAnatA hoya, tevI be vastu duniyAmAM ja nathI. je apekSAe samAnatA che, te apekSAe eka che; je apekSAe asamAnatA che, te apekSAe judA che. sabhA H- sAheba, bIjuM dRSTAMta Apo. sAhebajI :- be kapaDAM che, te paNa be zarTa che. te banne jaNAe paherelAM che, mATe banne judAM che. eka hoya to be mANasa ekI sAthe paherI zake nahi, mATe te banne judAM che. te nakkI judAM hovA chatAM temAM saMpUrNa bhinnatA nathI. to pachI samAnatA kaI rIte che ? kapaDAMnI apekSAe samAna che, zarTanI apekSAe samAna che; chatAM bannenA raMgo judA che, guNavattA judI che, tenA bhAva paNa judA che, mIla paNa judI che. tethI be zarTa vacceno taphAvata batAvavA keTalIka apekSAo che, tema samAnatA batAvavA keTalIka apekSAo che. sabhA H- samAnatA, asamAnatA batADanAra apekSAnI saMkhyAmAM vadhaghaTa hoI zake ? sAhebajI H- hoi zake. bhinnatA, abhinnatA sAthe rahI zake che. A virodhAbhAsa lAge che. ajJAnI-jJAnI, zrImaMta-garIba A badhAmAM judAI che ane eka paNa che. Ama to A cakrama jevI vAta lAge che ne ? paraMtu syAdvAda paraspara judAi pADatAM vidhAnono samanvaya karI Ape che; te ja tenI kharI khUbI che, A ja tenI AgavI zailI che, dRSTi che. kaI dRSTithI tIrthaMkare jagatanuM tattva rajU karyuM che te vicArajo. ane A hakIkata che, temAM kalpanAno avakAza ja nathI. jeTalI paNa tamArI samajaNa-AvaData hoya, tene tarkabuddhithI joDIne ekapaNa nirapekSa vidhAna lAvI Apo. sabhA H- siddhabhagavaMtano AtmA nirapekSa satya banI zake ? sAhebajI :- siddha bhagavaMto pote paNa vartamAnakALanI apekSAe ja siddha che, jyAre bhUtakALanI apekSAe temano AtmA paNa kSudra ke pAmara jIvanI jema naraka-nigodamAM rakhaDato hato, eTale temanuM potAnuM ja astitva kALa nirapekSa nathI; to pachI teo pote nirapekSa satya kai rIte banI zake ? sabhA H- to sAheba, A dRSTi to apUrNa thai ne ? sAhebajI:- nA, jonAranI dRSTisarvAMgIche, siddhono paNa te sarva pAsAthI vicAra kareche. ****************** anekAMtavAda *** 49 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA - paNa paryAyanI dRSTithI jue che ne ? sAhebajI:-paryAyanI dRSTithI jovuM te adhUrI dRSTi kyAM che? je AvI vyAkhyA kare che te sAcA arthamAM syAdvAdane bhaNyA ja nathI. kAnajI svAmI mAne che ke dravyadRSTi pUrNa che, paryAyadaSTi apUrNa che. paraMtu te ucita nathI, kAraNa ke dravya paNa satya che, paryAya paNa satya che. paripUrNa bodhArthe ekalI dravyadRSTi paNa adhUrI che, ane ekalI paryAyadaSTi paNa apUrNa che. vaLI paryAya paNa satya che, to te jonArane asatya kema kahI zako? vastu ekalI paryAya che ke ekalI dravya che? dravya ane paryAyano samanvaya teja pUrNadaSTi che. sabhA - dravya dhruva che, mATe te satya che ? sAhebajI:- apekSAe dravyano paNa nAza thAya che. sabhA:- to zAzvatatA kyAM rahI? sAhebajI-dhruva che te dravya che, paraMtu dhruvatA paNa sApekSa che. mATe padArthamAM zAzvatatA paNa apekSAe ja sthApita karI zakAya. vaLI satyano zAzvatatA sAthe ja kaMI avinAbhAva nathI, paraMtu jenuM nakkara astitva che te zAzvata ke azAzvata badhuM satya che. vaLI mokSa paNa zAzvata hovAthI satya che, te mAnavuM khoTuM che; kAraNa ke siddha paryAya paNa saMpUrNa sthira nathI. utpAda-vyaya nIkaLI jAya to vAstavikatA nIkaLI jaze. zuM mokSamAM tripadI nathI? jo che, to mokSamAM gayA pachI paNa pratikSaNa paryAya cAlu ja che. mokSamAM paNa pratikSaNa parivartana che. anubhavavA rUpe paryAyono AnaMda che, moja che, sukha che. tyAM tenA bhogo paNa che. zAstranI dRSTie samajo to khabara paDe. mATe paryAyamAtrane ApaNe nakAmA gaNyA nathI. uparAMta mokSa paNa svayaM paryAya che ane saMsAra paNa AtmAno paryAya che. mATe paryAyane tame jo adhUrI daSTi mAnatA ho to tamArA abhiprAyathI to Akho mokSa adhUro gaNAya. sabhA:- svadravya-padravya judA che? sAhebajI:-nA, apekSAe eka ja che, apekSAe judA che. sabhA:- svadravya-padravya judA hoya to dayAno zuM matalaba? sAhebajI :- nizcayanayano dayAdharma ane vyavahAranayano dayAdharma judo che. tamAre * * # # # # # # # koma ka ka * jai jai jai jai jai : kauma * * * * * No * anekAMtavAda Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahelAM nizcayanayanI svadayA-paradA samajavI paDe. nizcayanayathI svadayAmAM paradayA samAyelI ja che. nizcayanaya hiMsA kone mAne che ane vyavahAranaya hiMsA kone mAne che, te badhuM samajavuM paDe. jema ke mAkhI paga nIce marI gaI, te vyavahAranayathI hiMsA thaI. jayAre nizcayanaya kahe che ke AmAM jIvahiMsA zAnI? mAkhI paga nIce kacarAI gaI to AtmA maryo ke khoLiyuM mAryuM ? khoLiyuM to Ameya nAzavaMta hatuM, te kAMI zAzvata na hatuM. jene tame AtmA tarIke cetana mAno cho, te maryo nathI. te to ajarAmara che. AvI to tenI keTalIya dalIlo che. nizcayanayA kahe che ke koI AtmA bIjAnA AtmAne mArI zake ja nahIM. je nAza pAme che te to jaDa che. te vakhate khoLiyAne duHkha thAya che. cetanane duHkha thatuM ja nathI. maryo te to tenuM AyuSya pUruM thayuM mATe ja te maryo che. sabhA:- paNa nimitta maLyuM ne? sAhebajI:- nizcayamaya nimittane mAnato nathI. eka jIva bIjA jIvanI hiMsA karI zakato nathI, AyuSya pUrNa thavAthI ja mare che. nizcayanaya kone hiMsA kahe che? tame tamArA AtmAne pIDA Apo, duHkha Apo, trAsa Apo te ja hiMsA che. tamArA AtmAne pajavavo te tamArA hAthamAM che, svayaMnAM sukhaduHkha potAnA hAthamAM che. jema ke tame eka kalAka gusso karyo, to tamArA AtmAne keTaluM duHkha ApyuM? tame evA cho ke vagara kAraNe ApameLe cUMTiyo khaNIne jAtane herAna karo? chatAM paNa gussAthI AtmAne kema herAna karo cho? kAraNa tame gussAne duHkharUpa mAnatA nathI. jo koI tamane zarIra para cUMTiyo khaNe to rADa pADe, tethI jAte to khaNo tevA nathI; paNa gusso karo cho, te AMtarika dRSTie AtmAnI hiMsA che. paraMtu tame tene hiMsA mAnatA nathI. jeTalo tamArA AtmAne tame herAna karo, teTalI hiMsA karI ja kahevAya. nizcayanaye je bIjAne mAre che, bIjAnuM khUna kare che te potAnA AtmAnI ja hiMsA kare che. je corI kare che, te potAnA AMtarike bhavo, sadguNonI corI kare che. A badhI vAto tAjuba thaI javAya tevI che. apekSAe tame jAtanI hiMsA covIse kalAka karI zako cho. apakSAe tame jAtanI ahiMsA covIse kalAka karI zako cho. hiMsA eTale AtmAne pIDA ApavI. ahiMsA eTale AtmAne zAMti ApavI. - AtmAne trAsathI mukta karo eTale AtmAnI karAtI hiMsA baMdha thaI. AtmAne trAsa Apavo eTale AtmAnI hiMsA cAlu thaI. parahiMsA ke paraahiMsA e aupacArika che, tema nizcayanaya mAne che. nizcayanayanuM AlaMbana lo to paradravyanI hiMsA ke ahiMsA nathI. paradravyanI ' ka sa sa TUMka je ja ya nauka grIka sa ka ka trIya ka + ka mAnekAMtavAda 51 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiMsA ke ahiMsA to kAyama vyavahAranayathI che. svadayA karavI, svahiMsAthI bacavuM-Ama nizcayanaya preraNA kare che. * tyAre vyavahAranaya zuM kahe che? jo eka dravyanI bIjA dravya para asara na thAya to mAro gAla upara thappaDa, zarIra upara soyo khoso; jo paradravyanI asara nathI to kUdako kema mAro cho? vyavahAranaya kahe che ke sUphiyANI vAto ghare mUko, ame to anubhavasiddha bolIe chIe. Ama baMne nayanI vAta sAcI che, mATe banne vAtamAM sApekSatA joDavI joIe. tethI ja syAdvAda Avaze. sabhA:- sAheba! mokSamAM navA navA AnaMda che, teno namUno dekhADo ne sAhebajI:- tame kevI vAta karI? kaMdoInI dukAne jaIne kaho ke "yAra pAkiTa khAlI che, paNa mAre tArI mIThAI cAkhavI che. mATe mane Apa" A vakhate te tamane mIThAI cakhADe ke kAna pakaDIne bahAra kADhe ? maphatamAM kAMI maLe kharuM? tenI jema mokSanA sukhane cAkhavA mATe paNa tamAre kAMIka stara to keLavavuM paDaze. mokSanuM sukha mokSamAM maLaze tevuM nathI. tenA sukhanI jhAMkhI ahIMyAMthI ja maLaze. jevA tame mokSamArgamAM caDho eTale teno svAda maLavAno cAlu thaI jaze. mokSamAM jatAM pahelAM tenA sukhano anubhava ahIMyAMthI karatA karatA javAnuM che, kAMI duHkha veThatAM ke kaSTa veThatAM mokSe javAnuM nathI, majA mANatAM mANatAM mokSe javAnuM che. - kaSTa kadAca bAhya daSTie veThavuM paDe, te paNa kAMI badhA AtmAne veThavuM paDatuM nathI. jene pApano udaya hoya tene veThavuM paDe. mallInAtha bhagavAna, marudevA mAtA kevI rIte mokSe gayAM? tIrthakarone paNa jevuM jemanuM karma tevuM temane kaSTa Ave. sAdhanA karavA nIkaLo to AMtarika kaSTa to ratIbhAra paNa na Ave, jema jema tame sAdhanAmAM AgaLa vadhyA eTale mokSano AnaMda vadhavA mAMDyo. bAhya dRSTie paNa jeno pApano udaya hoya tene ja kaSTa Ave. sabhA:- to tapasyAnI zuM jarUra ? sAhebajI - AtmAnA sukhane mANavAnuM sAdhana anubhava che, ane te Atmasukhano anubhavatapasyAmAM che. AtmAnA sukhanI vyAkhyA karavAnI tamane kahe to zuM karazo? ekabIjAnuM moTuM ja juo ne? sabhA - badhA duHkhathI rahitapaNuM te AtmAnuM sukha ? sAhebajI:- nA, sukha e svataMtra cIja che, duHkhano abhAva e sukha nathI. jo duHkhano * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * para anekAMtavAda Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhAva e ja sukha hoya to amane evo mokSa joIto nathI; kAraNa ke saMsAramAM to kRtrimaAbhAsika paNa sukha , jyAre tevA mokSamAM to sukhanuM nAmanizAna ja nathI. bhale saMsAramAM duHkhano pAra nathI, paNa kahevAtuM to kSaNika sukha che, kRtrima-AbhAsika paNa sukha Ape che; mATe jo mokSamAM kAMI ja sukha na hoya to tevo mokSa amAre nathI joIto. tame jaDanA guNamAM AsvAda eTale tene sukha mAno cho. tamane dUdhapAkanI mIThAzamAM TesTa lAge che, zarabatanI khaTAza-mIThAza e badhAmAM sukha lAge che; paraMtu AtmAnA guNomAM paNa svAda che, te tamane magajamAM UtareluM che? saMsAramAM evI koI kSaNa nathI ke tamane koI jAtanI jarUrIyAta na hoya, ane e kAMI ema ne ema pUrI thatI nathI. tenA mATe karAto zrama, tamane zrama tarIke dekhAto nathI. ahIMyAM tame zAMta beThA cho te vakhate paNa hArTa-kIDanI badhAne cAlu rAkhavAnI jarUriyAta che. ane A koNa calAve che? AtmA ja calAve che. covIse kalAka AtmA jIvavA mATe mathI rahyo che. AvA saMjogomAM paNa tamane badhe svAda Ave che, paraMtu tamane AtmAnA guNono AsvAda sukha Ape che kharo? gaMbhIratA-samatA-dhIratA-prazAMtatA-nirvikAritA A badhA guNono svataMtra svAda che. pU. devacandrajI mahArAje gAyuM ke "he prabhu Apa kevA cho? to kahe tame guNonA agAdha sAgara jevA cho." A pahelA temaNe AgalI kaDImAM siddha karyuM ke "Apa anaMta guNanA dhaNI cho, temAM eka eka guNano apAra AnaMda che, ane evA anaMtA guNo ApanAmAM che, ane tame te anaMtA guNone bhogavo cho, mANo cho. he prabhu tame jANe AnaMdanA puMja ke sAgara na ho. tame paramAnaMdamAM magna cho." guNomAM svataMtra AnaMda che, je eka prakAranI majA UbhI karI zake che. 'sabhA - paryAya pratikSaNa kaI rIte badalAya? sAhebajI :- siddha paramAtmAnuM jJAna pratikSaNa badalAya che. jJAna badalAya to guNa badalAya ja. potAnA guNo ja badalAya che. siddhanA pratikSaNa AMtarika guNo badalAya che. bhoga-upabhoga pratikSaNe pariName che. tame jayAre sAcI rIte saMsAranA sukhanuM paNa pRthakkaraNa karI zakatA nathI, to mokSanA sukhano to viSaya ja tamArA mATe taddana navo che. chatAM dAkhalA dalIlothI siddha karI zakAya che. ahIMyAM beThA tame te sukhane pakaDI zako tema cho? sIdhA jeNe baraphIpaMDA cAkhyA nathI ane kahe ke baraphIno svAda batAvo, paraMtu svAda letAM pahelAM thoDI baraphI to moMmAM mUkavI paDe ne? jo te mUkavAnI nA pADe to teno svAda cAkhI zakAya kharo? A * * * * * * * * * * jai la ka ka ka ja # # # Re * * * anekAMtavAda # jai 53 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to jaDanA svAda cAkhavA hoya to te paNa moMmAM mUkavAM paDe che, sAthe jIbha paNa cokhkhI joIe ane tamAruM dhyAna paNa temAM bhaLeluM joie. bhautika sukha meLavavA paNa tenI prakriyAmAM Utaro to ja maLI zake che. bhautika sukha meLavavA mana-indriyo sAdhana che, paraMtu mokSamAM AtmAnA guNono AnaMda che ane tene bhogavavA ke anubhavavA pUrNa vikasita evo AtmA ja sAdhana che. mokSamAM gayela AtmAo sazakta che, mATe temane mana-indriyarUpa sAdhananI jarUra nathI. sabhA:- teo badhuM jANe che, to navA anubhavanuM zuM kAma? sAhebajI - jovuM te juduM, jANavuM te juduM ane anubhava karavo te judI vastu che. dA.ta. tamArA hAthamAM ociMtI charI vAgI tyAre tamane kALI vedanA thAya che. tyAre bIjo mANasa tamArI sAme Ubho che. teNe A joyuM to kharuM, paNa anubhava kone thayo? jene vAgyuM tene vedanAno anubhava thayo ne? tamane je vedanA thAya che te pelo mANasa jue che, jANe che, paNa anubhavato nathI. duniyA AkhInA anubhavo siddha paramAtmAo jANe che, jue che paNa pote anubhavatA nathI. narakanA jIvonI vedanA paNa jANe che. devalokanAM sukhono bhautika AnaMda jue che, jANe che, paNa anubhavatA nathI. to pachI temano anubhava kyAM? temanuM jJAna kyAM? barAbara samajajo, nahitara sarvajJanA nAmathI vicitratA thaze. sabhA - paNa sAheba, joyA jANyA vagara anubhava kharo ? sAhebajI - tame AMkha mIMcIne UbhA ho, ane koI cUMTiyo khaNe to vedanA thaze ke nahIM? UMghamAM koI lApho mAre to gusse thaI jAo ne? koNa mArI gayuM te khabara nathI, mATe vagara joye, jANe, anubhava thayo ke nahIM? pratikSaNano anubhava samajavo paDe. jema ApaNe pudgalanI duniyAmAM joIe chIe, jANIe chIe ane anubhava karIe ane na paNa karIe, jyAre siddha bhagavaMto phakta pudgalanI duniyA jue che, jANe che, paraMtu teno anubhava nathI karatA; anubhava to svano ja kare che, arthAt siddha bhagavaMto potAnA Atmika guNono ja anubhava kare che. tame duniyAne jovA-jANavA sAthe pulono anubhava paNa karyo, mATe ja duHkhamAM paTakAyA ne? ane sAthe rati-aratimAM paTakAyA, eTale bIjuM du:kha UbhuM karyuM. zArIrika duHkha UbhuM karyuM, ane sAthe mAnasika duHkha UbhuM karyuM. ja ka sa ka la 2Dha roja je ja * * sopha jo koTa : eka 7 seka seka sa rAta mA * ja joI ja che anekAMtavAda 54 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jema eka AMgaLIe jarA cappa vAgyuM che ane te duHkhane haLavuM karavA, bIjI bAjunI AMgaLIne vadhAre cappa vagADo, eTale pelI pIDA haLavI lAgaze; tema eka duHkhane haLavuM karavA bIjuM moTuM duHkha UbhuM karo cho, jethI peluM duHkha haLavuM thAya che. eTale jeTalA rAga-dveSa UbhA karo eTalAM navAM duHkho UbhAM thAya. pudgalanA anubhavathI thatAM duHkho judAM che, ane temAM pAchAM rati-aratithI thatAM duHkho judAM che. vItarAgane mananAM duHkha na hoya. azarIrIne mananAM duHkha na hoya, ane pudgalanAM duHkha paNa na hoya. jayAM sudhI zarIrane pudgalano anubhava che tyAM sudhI pudgalanAM duHkha Ave. temAMthI mukta kyAre thazo? jyAre parano nAto choDazo tyAre. mananAM duHkha nathI te vItarAga che, mananAM ane zarIranAM duHkha nathI te siddha che. anekAMtavAda vizvavyApI siddhAMta cheH have ApaNe mULa muddA upara AvIe. kadAgrahathI mukta thazo to ja vikAsamArgamAM AgaLa vadhI zakazo. anekAntavAda e ja samakita pAmavAnuM sAdhana che. samakita pAmavAno rAjamArga A ja che. samatA pAmavA mATe paNa A ja rAjamArga che. viSamatAmAMthI bahAra Avo eTale syAdvAda, rAga-dveSa, viSamatA e ekAMtavAdajanya che. pUrNa rIte jIvanI dRSTi ane kAnamaya bane to ja te jIva kalyANa mArgamAM caDhI zake che. pU.A. zrIsiddhasenadivAkarasUrie kahyuM che ke "A jagatanI koi paNa pravRtti evI nathI ke je syAdvAdanA siddhAMta vagara thaI zake." ahIMyAMthI UbhA thavuM hoya, kapaDAM paheravAM hoya, rasoI karavI hoya badhA mATe syAdvAda joIze, kapaDAM dhUo to paNa; jemake tame eka kapaDuM lIdhuM, te gaMduM che ke cokhuM che? jo mULathI te kapaDuM gaMduM hoya to tene lAkha vAra dhozo to paNa cokhkhuM nahi thAya. tyAre tame kahezo ke mULathI gaMduM nathI paNa AgaMtuka gaMdakI dhULa lAgavAthI AvI che; mATe te apekSAe kapaDuM gaMduM che ane mULanI apekSAe cokhuM paNa che. mULathI gaMduM na hoya paNa naimittika gaMdakI hoya to gaMdakIne kADhavI paDe. mATe kapaDAM dhotAM paNa anekAntavAda svIkAravo paDe. jIvananI eke eka pravRttimAM syAdvAda vagara jIvana cAlI na zake, ane tamAro Akho vyavahAra A siddhAMta para ja cAle che; paNa tame tattvathI ajJAna cho mATe samajI ka ka ka ra la sa ha TUMka o au # # # # anekAMtavAda Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zakatA nathI. jo anekAntavAdane na mAno to eka pAMdaDuM paNa hAlI cAlI na zake. mATe ja anekAntavAda vizvavyApI che. A siddhAMta barAbara samajI jazo to tIrthaMkaranI buddhi para ApharIna thaI jazo. tethI vyavahAranaya-nizcayanaya banne svIkAravA paDe. bannene tattvathI samajavA paDe. dravyArthika-paryAyArthikanaya paNa samajavA paDe. atyAre tattvathI UMDANathI samajI zake tevo zrotAvarga ja nathI, chatAM ame parANe pIrasIe chIe, bane teTaluM haLavuM karIne pIrasIe chIe. sabhA:- nahitara jhokAM Ave. sAhebajIH- tamane jhokAM Ave te rIte ja tame TevAyelA cho. mATe ame zuM karIe ? paraMtu jijJAsA rAkhI jeTaluM samajazo teTaluM AtmakalyANa karI zakazo. roka Toka na ka ka ka ka ra sa la ka o au jai jai jai jai * * * * * * * * * * anekAMtavAda pa6 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 14-08-94, ravivAra. anaMta upakArI anaMta jJAnI zrI tIrthaMkara paramAtmA jagatanA jIvamAtrane pUrNa satya pAmavAnA upAya tarIke anekAntadaSTimaya evA A dharmatIrthanI sthApanA kare che. jJAnIonI daSTie jene paNa satyane pAmavuM che, te jo satyane adhUruM pAmaze to te pUrNa vikAsane pAmI zakaze nahIM. pUrNa satyane samajavAno, pAmavAno upAya eka ja anekAntavAda che ane A ja Akho mokSamArga che. mokSanI sAdhanA e satya pAmavAnI ja sAdhanA che. parama tattva ane AtmAnA guNone pAmavA tenuM nAma ja mokSa che ane tene anurUpa tattva samajI zakAya tevI jo koI zailI hoya to te syAdvAda che. jema jema syAdvAda samajI zakazo tema tema kadAgraha-asaMgraha-rAga-dveSa-ajJAnathI tame mukta thazo. A badhA doSo AtmakalyANamAM bAdhaka che. pUrNajJAnI tathA vItarAga banavAmAM rAga-dveSa-ajJAna A ja badhAM bAdhaka tattvo che. rAgadveSa kadI satyanI pUrNatAne pAmavA detA nathI. ajJAna e ja samajaNano virodhI che. satyane pAmavA mATe samajaNa ane taTasthatAnI vadhAre jarUra che ane rAgadveSanA kAraNe taTasthatA cAlI jAya che. jeTalI samajaNa-taTasthatA vadhAreteTalo guNono vikAsa vadhAre ane A pAmavAne mATe anekAntadRSTi jabaradasta sAdhana che. anekAntadaSTi bane eTale kadAgraha, pUrvagraha, abhiniveza cAlyA jAya ane sadAgraha, madhyasthatA Adi guNa pragaTe, sAthe sarvAgI daSTi paNa prApta thAya che. anekAntamAM anekAnta dRSTi che. jene paNa sAcI ArAdhanA karavI che tene mATe A daSTi bahu jarUrI che. atyAre thoDA tapa-tyAga-sadanuSThAna, AvI bIjI thoDI ArAdhanA karI laIe, eTale jANe dharma pAmI gayA; mATe A badhI daSTionI ApaNane jarUra lAgatI nathI. paraMtu mahApuruSoe kahyuM che ke vyavahArathI paNa samakita pAmavuM hoya to syAdvAda anivArya che. jayAM sudhI syAdvAdanI ruci nathI, tyAM sudhI vyavahArathI paNa samakita pAmI zakAtuM nathI; jayAre nizcayanaya ema kahe che ke syAdvAdanA paripUrNa pAragAmI bano pachI ja samakita Ave. vyavahAranaya syAdvAdanI rucirUpe samakita mAne che, nizcayanaya syAdvAdanI pUrNa samajaNarUpe samakita mAne che. eTale ja samatA mATe to syAdvAdanuM sAMgopAMga jJAna anivArya che. to te ja 2 2 ( saira ka ka sa la ka ka ka ka to Dhora no ka ka ka ka ka ka Ta ka ka ka anekAMtavAda Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je AtmAo samatAne pAmyA che, te AtmAo syAdvAdanuM paripUrNa jJAna pAmyA pachI ja samatAne pAmyA che. marudevA mAtA, ilAtiputra, pRthvIcaMdra, bharata cakravartI A badhA jotajotAmAM kevaLajJAna pAmyA, to tamane lAge ke temaNe thoDI bhAvanA karI temAM karmono kSaya thayo ane kevaLajJAna pAmyA. paNa A badhI bhUlabharelI tamArI samajaNa che. teo paNa mokSamArganAM badhAM ja sopAno eka pachI eka caDhyA che. AMtarika phuraNArUpe zAstronuM bahoLuM jJAna pAmyA pachI ja kSapakazreNI mAMDI che. kSapakazreNI vagara kevaLajJAna Ave nahIM, paraMtu eTaluM kharuM ke A badhAne vagara bhaNe ApameLe zAstrajJAna prApta thayuM che, jayAre ApaNe bhaNIe gaNIe tyAre jJAna prApta thAya che. marudevA mAtA hAthInI aMbADI upara paNa syAdvAdanA badhA dRSTikoNane-nayone pAmI gayA, pachI ja temane samatAnI bhUmikA AvI che. hAthInI aMbADI upara pUrvanuM jJAna prApta thaI gayuM uccastarIya jJAne pahoMce pachI pUrvanuM jJAna kahevAya ane pachI ja kSapakazreNI Ave. A teone ApameLe prApta thayuM che. bAkI moTe bhAge mahenata karIne pAmavuM paDe. AtmakalyANanI sAdhanAmAM syAdvAdanA jJAnanI upayogitA bahu ja che. jIvananA sAcA vikAsano mArga AnAthI ja khUle che. jyAM sudhI ekAntadaSTi che, tyAM sudhI pUrvagraha UbhA thavAnA ja. mATe ja anekAntadaSTi khUba ja upayogI che. - huM tamane A vAta vAraMvAra kema doharAvuM chuM? jo A vAda tamane nirupayogI lAgaze to temAM tamAro rasa ocho thaI jaze. A vAdane samajAvagara, pAmyA vagara amuka tabakkA sudhI pahoMcI zakavAnA nathI. mATe tamane jo tenI upayogitA lAgaze to ja tamArI jijJAsA pradIpta thaze. jevI sApekSa daSTi tamArAmAM AvI ane nirapekSa buddhino tyAga thayo, eTale khoTo Agraha chUTI jaze. mATe ja dareka jagyAe sApekSatAthI vicAro, samajo, ane svIkAro. ApaNane nirapekSatA kyAMya mAnya nathI. nirapekSatA e mithyA ekAMtavAda che. Aje ApaNe cAra vastu levI che. (1) samyaguM ekAMtavAda (2) mithyA ekAMtavAda (3) samya anekAMtavAda (4) miththA anekAMtavAda beu vAdanI vAta karIe tyAre paraspara virodhI vAtono samanvaya Ave. mATe ja sApekSatA jarUrI che. jemAM eka mANasane apekSAe sukhI kahevo che, kema ke te saMpUrNa rIte sukhI nathI. apekSAe sukhI, apekSAe duHkhI, apekSAe jJAnI, apekSAe ajJAnI; mATe badhe sApekSatA joIe. jyAM sApekSatA Avaze eTale anekAntamaya dRSTi AvavAnI che. vyakti nirapekSa banI eTale eno mithyA ekAMtavAdano abhigama thayo. nirapekSa ciMtana, nirapekSa vidhAna, nirapekSa svIkAra A badhAmAM mithyA ekAntavAda che. AMdhaLo kahe paganI * * * Ta Ta sa Ta TUMka ja ? H ka = = % 58 . anekAMtavAda * * * * jo jai TUMka eNka Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apekSAe hAthI thAMbhalA jevo che, paNa apekSA choDI de ane kahe ke hAthI thAMbhalA jevo ja che to te vidhAna khoTuM thAya che. nirapekSatAmAM asatya samAyeluM ja che. arthAt asatya vAtane nirapekSatA sAthe paraspara gUMthaNI che, otaprotatA che. asatya AdhArita ekAntadaSTi che, tene ja mithyA ekAntavAda kahevAze. jyAM sudhI tamAro abhigama na badalo tyAM sudhI satyane samajavA mATe geralAyaka cho. bhAgyavAda ane puruSArthavAdaH have AgaLa ApaNe dharmanA kSetramAM A dRSTithI bhAgyavAda ane puruSArthavAdane vicArIzuM. koIne paNa jIvanamAM saphaLatA meLavavI hoya to bhAgya dvArA ja maLe che ane bhAgyavAdanI sAme puruSArthavAda che. beu sAmasAmA dRSTikoNa che. banne virodhI daSTi che. ghaNA jIvo AtmAparaloka-puNya-pApa mAnatA nathI hotA, eTale temanI sAme jyAre karmanI ke bhAgya vagerenI vAta Ave tyAre tene vajUda vagaranI kahIne kADhI mUke che ane sAme kahe ke mANasa jo mahenata kare to cokkasa saphaLatA meLavI zake che, dareka bAbatamAM svapuruSArthathI AgaLa vadhI zakAya che. pAchA dalIlomAM dAkhalA paNa batAve ke jo mANasa ghare beTho rahe to kAMI tene maLe nahi, paNa jo mahenata kare to te cokkasa meLavI zake che. AvuM tamArA jIvanamAM paNa banatuM hoya che ne? jJAna meLavavA, DigrI meLavavA jo skUlamAM na gayA hota to kAMI meLavI zakata? dhaMdhA mATe, vyavasAya mATe doDAdoDI karavI paDe chene? ghare beThAM kAMI paisA AvavAnA che? mATe puruSArthanuM phaLa pratyakSa dekhAya che. puruSArtha UMdho karo ane UMdhuM phaLa maLe te tamArI AvaData ane samajaNanI khAmI sUcave che, paNa puruSArthavAdInI dalIlomAM kasa nathI ke dama nathI tema to na ja kahevAya. - tyAre bhAgyavAdI kaheze ke badhe nasIba che. duniyAmAM ghaNA mahenata kare che, te badhA kAMI tenuM phaLa meLave che? mahenata karyA pachI paNa gumAvIne AvatA hoya che. buddhizALI pAkA gaNita sAthe kAma kare to paNa ghaNI vakhata niSphaLa jAya che. jayAre tenI sAme bIjo sAmAnya puruSArtha kare to paNa ghaNuM phaLa meLavI jAya che. - beu eMgalathI vicArazo to khyAla Avaze. eka bAju bhAgyavAdInI dalIlo che, bIjI bAju puruSArthavAdInI dalIlo che. banne tame avagaNI zako tema nathI. lAkho loko loTarInI TikiTa le che. temAM eka mANasane loTarI lAgI. to A vyaktine ja kema lAgI? tyAM kAMI puruSArtha dekhAto nathI, bhAgye ja dekhAya che. nAstikane pUchazo to kaheze ke lakIne ja maLe. paNa pUcho ke lakI eTale zuM? to bhAgye ja Avaze. Dagalene pagale dekhAya che ke puruSArtha kAMIka karyo ane meLavyuM kAMIka. eka mANasa phUTapAtha upara cAlato * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * anekAMtavAda A ja sa ja ! pa9 P-5 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya ane sAmethI AvatI gADIthI bacavA bAjumAM khasI jAya tyAre pAchaLathI bIjI gADI AvIne uDADI de. te vakhate mahenata karI bacavA mATe, ane pariNAma zuM AvyuM? to mota. mATe nasIba ja AvIne UbhuM rahyuM. jayAre bIjo joyA vagara cAlato hoya to paNa bacI jAya che. tevuM bane che ne? jema ghaNA UMdhuM ghAlIne khA khA karatA hoya to paNa mAMdA na paDe, ane ghaNA cakAsI cakAsIne khAya toya mAMdA paDe che. ahIMyAM puruSArtha kyAM Avyo? sabhAH- ApaNA bhAgyamAM lakhyuM hoya tevo ja puruSArtha thAya ne? sAhebajI:- A to tame navI vAta kADhI. bhAgya e to bhUtakALanA puruSArthanuM phaLa che. bhAgya e zubhAzubha puruSArthanuM phaLa che. tenuM sarjana bhUtakALamAM thayuM che. atyAre ja bhAgya che, te tamAro atyArano puruSArtha nathI. jyAre tame evuM nakkI karo cho ke, A mANasa Ama ja puruSArtha karaze, tenA jIvananA tamAma bhAvi puruSArtha karmane ja AdhIna che, ane temAM jIvanI koi svataMtratA nathI; eTale jIva jANe cAvI ApeluM ramakaDuM che. eTale tamArA hisAbe AtmAnA hAthamAM bAjI jana rahIne? UThavAnuM jo bhAgyamAM lakhyuM haze to UThezo. ghare javAnuM, kamAvA javAnuM paNa bhAgyamAM haze to thaze, nahitara UMghI jazo. mATe badhe tamAre bhAgya ja ne? tamAro to temAM kAMI hisso ja nahi ne? tame AkhuM cakra karmanA hAthamAM mUkI dIdhuM. tamAruM AkhuM jIvana, AkhuM taMtra bhAgyane AdhIna che. basa, A ja tamAro ekAntavAda thayo. kAraNa tame puruSArthanirapekSa thaI gayA. karma kare tema ja thAya. badhe tame karmane ja javAbadAra mAno cho. paraMtu A khoTuM che, ekalA bhAgyane sthAna nathI puruSArthane paNa sthAna che. jo ekAnta bhAgya mAnazo to puruSArthavAdIdalIlo karaze ke e to nabaLA mANaso ja bhAgyane mAne. tamArAmAM jora hoya to mahenata karo to coksa phaLa maLaze. mahenata karavAvALo AkAzanA tArA toDI lAve, tema tamArA vyavahAramAM kahe che; ane je beTho rahe te kAMI meLavI zake nahIM. jema ke garamAgarama bhANuM pirasAya tyAre mAne ke jo bhAgyamAM haze to moMmAM Avaze; tema kerInA jhADa nIce Ubho rahuM ane mAnuM ke bhAgyamAM haze to ApameLe kerI moMmAM Avaze; to te prekTIkala che? tethI tame ahIMyAM ekAMte bhAgyavAda svIkAryo jenAthI satyano apalApa thayo. paraMtu jIvanamAM puruSArthanI paNa jarUra che. tyAre bhAgyavAdI pAchI dalIla karaze ke badhA puruSArtha karanArA kema saphaLa thatA nathI? mATe je saphaLa thAya che tenI pAse ja buddhi che tevuM mAnazo? paraMtu ghaNI vakhata ALasu ane buddha paNa saphaLa thAya che ane tenI sAme ghaNA buddhizALI paNa niSphaLa thatA hoya che. jema tame janmyA cho te paNa bhAgyathI ja. sAruM moTuM paNa bhAgyathI ja maLyuM che. ivana je puNya-pApa, je e ja je roja ja ja che* * * * * ceka Da so ja ra ka ja -tAla ja na ja ka ya ka ja 60 anekAMtavAda Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmA, karma nathI mAnatA tevA nAstiko paNa jyAre binasalAmata thAya ane nAsIpAsa thAya tyAre pUcho to zuM kahe?. ke bhAI mAruM laka kharAba hatuM." ahIMyAM laka eTale bhAgya AvyuM. paraMtu syAdvAda daSTithI vicAraNA karatAM beuno svIkAra karavAno Ave che. badhuM ja jIvanamAM puruSArthanuM ja phaLa che tema paNa dAvA sAthe sthApita thaI zakyuM nathI, ane badhuM ja jIvanamAM bhAgyanuM ja phaLa che tema paNa kahI zakAya tevuM nathI. tethI ekalA puruSArthavAdane ke ekalA bhAgyavAdane mAnI lo to ekAMgI thayA kahevAzo. mATe anekAntavAda Avazyaka che. chatAM paNa jo tame ema kahezo ke bhAgyathI ja badhuM jIvanamAM maLe che, to tyAM mithyA ekAntavAda Avyo kahevAze. badhe karma ja kAraNa che, jevuM jenuM nasIba tevAM ja tenAM phaLa maLe che, AvuM je bole che tyAM mithyA ekAntavAda kahevAze. A badhI vAto bhagavAnanA zAsananI bahAra che. sabhA:- paNa sAhebajI ! saMsAramAM Ama ja bolAya che. sAhebajI :- apekSAe. bolo to vAMdho nahi, paNa jo nirapekSa thaIne bolo to ekAntavAda thaze ane te paNa mithyA ekAntavAda thaze. tame jIvanamAM nasIbane oThuM banAvo cho. vAstavamAM tame koI paNa vAdane barAbara pakaDo cho kharA? to pachI tamane kyo vAda phAve? phAvato vAda ja ne? ghaNI mahenata karIne niSphaLa thAo tyAre nasIbane doSa Apazo, ane saphaLa thAo tyAre kahezo ke meM pote karyuM, jyAre bhAgyanI vAta paNa ApaNe apekSAe karI che. ane apekSAe karma paNa phaLa ApavAmAM kAraNa che, apekSAe puruSArtha paNa phaLa ApavAmAM sAdhana che. jene Thasso bharAI gayo che ke badhuM puruSArthathI ja thAya che, to te khAMDa khAya che. jIvanamAM banne bAju abhigama spaSTa joIe. nepoliyananA jIvanamAM impaoNsibala zabda tenI DAyarImAM na hato, chatAM te chelle kUtarAnA mote maryo che. teNe sAta varSa jelamAM kevI rIte kADhyAM che, te khabara che? bhAvi niyata ja che ?: sabhA - dharmanA siddhAMta pramANe abAdhA kALa pramANe karma udayamAM Ave. mATe bhagavAna to joI zake che ke AvuM ja thaze. sAhebajI - A badhI atyAre pracalita bhramaNA che. tame kema AvuM badhuM magajamAM bharo cho te khabara nathI. jJAnInA jJAnamAM dekhAya che, mATe bhAgya cokkasa ja che evuM kahI zakAya? kAraNa ke vizvanI pratyeka ghaTanAomAM jJAnInuM jJAna kAraNa che' tevo jainadharmano ka ka ka ka ka ka ka ka ka ka ka ka ka ka ka ka la ka ka ka ka ka ja ja ka sa ca eka 28 anekAMtavAda 61 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koi siddhAMta che ja nahi. te to izvarakatRtvavAda mAnanAra darzanono siddhAMta che, jenuM khaMDana ApaNA pUrvAcAryoe sacoTa rIte karela che. jainadharma pramANe to paramAtmA trikALajJAnI che. bhUta-bhaviSya-vartamAna badhuM ja joi zake che, paraMtu temanA jovAnA kAraNe te te ghaTanA bane che tevuM na kahI zakAya. sabhA H- marIcinA mATe zuM thayeluM ? sAhebajI :- hA, bharata mahArAjAe pUchyuM ke A parSadAmAM koI jIva kharo ke je tIrthaMkara thavAno hoya ? prabhue javAba Apyo "hA, cokkasa che, tAro ja putra covIsamo tIrthaMkara thavAno che." have A vAta banavAmAM asaMkhya bhavano gALo che, eka koTAkoTI sAgaropamano vacamAM samaya bAkI che, chatAM prabhue kahI dIdhuM mATe nakkI ja hatuM ne ? eTale bhaviSya nakkI che, tema tamArA badhAnA manamAM ThasI gayuM che. tethI abAdhA kALa pramANe karma udayamAM Avaze tema asara thaze evI tamArI mAnyatA ghaDAi gai che. je pramANe jJAnInA jJAnamAM che tema thaze; athavA bhavitavyatA jema che tema thaze; mATe bhAvi niyaMta ja che. je kALe je rIte banavAnuM che te ja rIte banaze, te niyata che, mATe bhaviSya cokkasa che. basa, tame AvuM ja vicAro cho ne ? paraMtu mAre tamane ema kahevuM che ke tame bhagavAnanAM caritro hara varSe sAMbhaLo cho, paNa tenA marmane barAbara pakaDatA nathI. bhagavAne dIkSA lIdhI pachI gozALo temano pahelo ziSya banyo che, paNa te gaLe paDelo ziSya che. te bhagavAna sAthe varSo sudhI rahe che. eka vakhata evI ghaTanA banI ke tenAthI teNe navo siddhAMta sthApyo che. gozALo mahAbuddhizALI, puNyazALI che. temAM banyuM evuM ke prabhu mahAvIra sAthe te vihAra karato hato. bhagavAne Ane ziSya tarIke svIkAryo nathI, paNa "camatkArane namaskAra" e nyAyathI te ziSya banelo che. prabhu sAthe ja rahe che. have sAthe vihAra karatI vakhate eka vakhata rastAmAM eka nAnuM talanuM choDavuM UgeluM jue che. tyAre tene bhagavAnanuM jJAna sacoTa che ke nahi, te bhaviSyavettA che ke temanI potAnI koI zakti che, tene cakAsaNI karavI che. tethI talanA choDamAM ziMga UgelI che, te joI prabhune pUche che ke "A jhADa Ugaze che ke nahi ? ane temAM talanA jIva keTalA janamaze ?'" A be prazno pUchyA. ahIMyAM Azaya zuM che ? jo prabhu ema kahe ke UgavAnA che, to hamaNAM ukheDI nAMkhuM. ane nathI UgavAnA ema kahe to cokI pahero rAkhIne ugADuM. eTale prabhu je paNa vidhAna kare tenAthI tene UMdhuM ja karavuM che. tenI bhaviSya nizcita che ke anizcita che teno tene nirNaya karavo che. te bahu ja buddhizALI * 62 **** anekAMtavAda Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che mATe AvA prazno pUche che. ahIMyAM prabhue javAba Apyo ke "Ugaze, ane temAM sAta jIvo utpanna thaze." eTale teNe tarata ja mULiyAMmAMthI choDa ukheDI nAMkhyo. pachI teo vihAra karIne AgaLa gayA. paraMtu pachI banyuM evuM ke varasAda Avyo tethI jamIna pocI thaI gaI. pachI eka gAyanA paganI kharI nIce te choDanuM mULiyuM dabAI gayuM. eTale jamIna pocI hovAne kAraNe mULiyuM jamInamAM UtarI gayuM. eTale ApameLe choDavuM UgavAnuM cAluM thayuM. je zIMga paNa karamAI gaI hatI te khIlI gaI. have jayAre te A bAju pAcho pharyo tyAre tapAsa karI to pelo choDa UgI gayelo, ane temAM zIMganA sAta dANA hatA. mATe teNe siddhAMta sthApyo ke "je kALe je banavAnuM hoya te cokkasa che" pachI mAthAM pachADIne marI jAo ke, UMdhI mahenata karo ke sIdhI mahenata karo paNa bhaviSya cokkasa che. ane bIjuM "je AtmA je yonimAMthI mare che te yonimAM ja janme che." talanI zIMga karamAI gayelI pAchA temAM sAta jIvone joyA, eTale A bIjo siddhAMta sthApyo. gozALAe potAnA svataMtra dharma-AcAra sthApyA che. tenA paNa lAkho anuyAyIo che. tenAmAM ghaNI ja zakti che. teNe A jhADanI prakriyA parathI tAravaNI dvArA niyativAdano navo siddhAMta svIkAryo, ane tenA A ja siddhAMtanuM prabhu mahAvIre khaMDana karyuM che. samavasaraNamAM gautama mahArAjAe pUchyuM ke "gozALo sarvajJa che?" to prabhue cokhkhI nA pADI che. ane eno siddhAMta paNa khoTo che tema kahyuM che. bhagavAne je siddhAMtanuM khaMDana karyuM, te ja siddhAMta tamAre svIkAravo che? ekAMta niyativAda khoTo che. bhavitavyatA pramANe jo bhAvi cokkasa hoya, ane puruSArtha paNa cokkasa hoya to bhagavAne je khaMDana karyuM te barAbara nathI ne? tame janmyA cho jaina zAsanamAM, paNa tenA ja siddhAMtone samajavA buddhi doDAvatA nathI. gozALo ekAnta niyativAda evuM nirapekSapaNe kahe che. bhaviSya AkhuM cokkasa ja che eTale mithyA ekAntavAda thayo. to pachI bhagavAna mahAvIranA syAdvAda-anekAntavAdanuM zuM? have AgaLa barAbara samajo. nizcayanayathI bhavitavyatA nakkI che, vyavahAranayathI bhavitavyatA anizcita che. sabhA - dAkhalo ApI samajAvo. sAhebajI - tame beu nayane samajayA nathI. dA.ta. nizcayanayanI daSTie AtmA zuddha che, vyavahAranayanI daSTie AtmA azuddha che. have AmAM koI pUche ke bhAI A bemAM + + = * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * anekAMtavAda 63 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAcuM zuM? to baMne sAcA. dhAro ke, eka kapaDuM dhovAnuM hoya ane pUche ke "kapaDuM svabhAvathI meluM che ke cokhuM che?" javAbamAM kahe ke "meluM che", to pachI je svabhAvathI meluM ja hoya te kadI cokhkhuM thAya kharuM? to kaheze "nA, kapaDuM mULathI cokhyuM che, mAtra AgaMtuka dhULathI azuddha thayeluM che, paNa svabhAvathI zuddha che" tema AtmA svabhAvathI zuddha che, paraMtu nimitta karmathI AtmA azuddha che. eTale eka apekSAe zuddha che, bIjI apekSAe azuddha che. paNa AmAM jo eka ja pakaDo to te mithyA thaze. tevI rIte vyavahAranaya badhuM bhaviSya anizcita mAne che ane AvA AvA saMyogomAM Avo puruSArtha karazo to AvuM phaLa maLaze, ema vyavahAranaya kahe che. vyavahAranayathI saMsAranuM tamAruM paribhramaNa nakkI nathI. tethI jo tame sAdhanA barAbara karo to tame tamArA saMsArane jaladI TUMkAvIne mokSa vahelA pAmI zako cho, paraMtu jo pApamAM paDyA ja rahezo to tame tamAro saMsAra vadhArI dezo. mATe tamArA puruSArtha para nirbhara che ke tamane kevuM phaLa maLaze. puruSArtha-bhavitavyatA-karma-kALa-svabhAvanI paraspara sApekSatA che. AvA saMyogomAM AvAM bIjAM paribaLo maLaze to AvAM phaLa maLaze. have nizcayanaya zuM kahe che? bhAvi badhuM ja nakkI che. tethI AdinAtha prabhue marIci mATe je javAba Apyo ke "te tIrthakara thavAnA che" A javAba temaNe nizcayanayathI Apyo che. jo vyavahAranayathI pUchyuM hota to kahe ke "jevo puruSArtha karaze te pramANe thaze." kevaLajJAnIne je saMdarbhathI pUche te rIte te javAba Ape. jo badhu ekAMte nizcita hoya to, tamAro ne mAro mokSa jayAre thavAno haze tyAre thaze. to pachI sAdhanA karavAnI zuM jarUra che? eTale eka naya pakaDo to badhuM adhUruM thaI jAya. sabhA - ardha pudagala parAvartakALamAM mokSa nizcita che? sAhebajIH- samati pAmyA pachI ardha pudgala parAvartakALa nizcita che, paNa adha pudgala parAvarta kALa rakhaDIne pachI ja mokSa thaze tevuM nakkI nathI; cAra bhavamAM paNa mokSa javAnI zakyatA che. A vidhAna kaI apekSAe che te samajo . eka sekanDa mATe paNa samakita pAmyA pachI, jIvaduniyAnAM bhAremAM bhAre pApo paNa kare to paNa, tene samakita khAtarI Ape che ke te jIvano mokSa ardha-pudgala parAvartakALamAM nakkI che. paraMtu samakita pAmelo jIva jo sAro puruSArtha kare to teno vahelo mokSa thaI zake che. tamAre vahelA mokSe javuM che ke moDA javuM che te tamArA potAnA hAthamAM che. ja mata * * * * * * * * eka ka ka ka roja ja ja eka ja # # * # # # # 1 anekAMtavAda 64 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA - mokSa niyata che ? sAhebajIH- jo mokSa nakkI hota to pachI bhagavAna upadeza zuM kAma Ape? ane ame paNa vagara kAraNe gaLAM phADIne zuM kAma upadeza ApIe? sabhA:- paNa bhavi jIva to mokSe jaze ne? sAhebajIH- jo AvuM bane to pachI saMsAramAM ekalA abhavi jIva ja raheze. paraMtu je jIva mokSe jAya te bhavi ja hoya, abhavi mokSe jAya nahi. sabhA - anaMta kALe paNa bhavi mole nahi jAya? sAhebajI:-bhavi jIvo haze temAM paNa je jIva yogya puruSArtha karaze te jIva mokSe jaze. jo badhA ja bhavi jIvo mokSe jAya to eka divasa evo Ave ke saMsAramAM khAlI abhavi ja rahe. tethI taraMga-tukkAnI jema vicAro nahi. pAyAmAM saMsAra kadI A rIte khAlI thavAno nathI. jeTalA jIvo mokSe gayA che tenA karatAM anaMta-anaMta gaNA bhavi jIvo kAyama saMsAramAM raheze, kAraNa ke eka nigodanA anaMtamA bhAganI saMkhyAmAM ja jIvo mokSe jaze tevuM zAstramAM vidhAna che. mATe badhA bhavi jIvo mokSe javAnA che tevuM bolazo to usUtra bhASaNa thaze. sabhA - sAhebajI ! samakitanAM lakSaNa batAvo ne? sAhebajI - A viSayane carcavA besIe to viSayAMtara thaI jaze. saMbhA:- sAheba ! thoDuM to batAvo ne? sAhebajI:- huM kahIza ke "samakitanuM mukhya lakSaNa AstikatA che." tyAre tame kahezo ke amArAmAM che, paNa tame pahelAM samajo ke AstikatA eTale zuM? to kahezo AstikatA eTale zraddhA. paNa zraddhA kevI? to pUrNa zraddhA joIe. to pachI kaI vastu para pUrNa zraddhA joIe? vizvAsa joIe? tamane bhagavAna para vizvAsa che, ke bhagavAnanA vacana para vizvAsa che? sabhA:- amane to bhagavAna para vizvAsa che. sAhebajI - eTale to kevI vAta thaze ke bApA game che, paNa bApAnI vAta gamatI nathI. mAM para lAgaNI che, paNa mAnI vAto sAthe bAramo candramAM che. * * * * za ka & ma ka la ka ka ka ka ka ka ja ka ka eka ja # # * * * * * anekAMtavAda 65 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA - thoDAM vacana para zraddhA hoya to cAle? sAhebajI:-bhagavAnanA koipaNa vacana sAthe pUrvagraha ke virodha hoya, to samakitanI bhUmikA nathI, samakita AvI zakatuM nathI. eka paNa vacana sAthe virodha na joIe. sabhA - gautamasvAmIne dIkSA lIdhA pahelAM zraddhA na hatI. sAhebajI - dIkSA lIdhA pahelAM temane pUrI zraddhA janmI, pachI ja dIkSA lIdhI che. bhagavAna maLyA te pahelAM mithyAtva hatuM, paNa te sAruM mithyAtva hatuM. mithyAtvanA pAMca bheda che. temAM amuka mithyAtva sAruM, amuka mithyAtvakharAba. AmAM carcA karatAM bahu ja viSayAMtara thaI jAya tema che. mATe mULa muddA para AvIe. sabhA:- gozALAno siddhAMta nizcayanaya sAthe joDI zakAya? : : sAhebajI - nA, teno siddhAMta ekAnta niyativAda kahevAya. ekAnta niyativAda judo anenizcayanaya paNa judo. koIpaNa ghaTanA bhAgyathI ja bane che tema bhAgyavAdI kahe che, jyAre puruSArthavAdI mAne che ke koipaNa ghaTanA puruSArthathI ja thAya che. tema gozALo mAne che ke koIpaNa ghaTanA niyatithI ja bane che. tamArI niyati pramANe tamAruM bhAvi bane che, AmanI niyati pramANe emanuM bhAvi bane che. tame jo paDavAnA hazo to paDazo, nahi paDavAnA ho to koI AvIne tamane bacAvI leze. kALa-svabhAva-bhavitavyatA-karma ane puruSArtha, A pAMca dvArA ghaTanA bane che; temAMnA koIpaNa ekathI ja nahi, paraMtu pAMcenA samUhathI. ghaTanA banavAmAM A pAMca kAraNo anivArya che. A pAMca kAraNo subaddhatA sthApana kare che. jyAre gozALo ekalI niyatine sthApana kare che. sabhA - paNa A badhuM najIka najIka kahevAya ne? sAhebajI - nA, nA, ghaNuM dUra kahevAya. jaina kosmolojI pramANe vizvanuM saMcAlana konA dvArA thAya che? saMcAlana, sarjana, visarjana IzvaranA hAthamAM che? zuM supara pAvara tarIke Izvarane mUkyA che? eTale ema ke zuM koI vyaktinA hAthamAM pAvara che? paraMtu A vAta jaina ane bauddha sivAyanA badhA ja dharmo mAne che. jyAre jaina dharma zuM kahe che? A vyavasthA, jagatanuM saMcAlana bhagavAna dvArA thatuM nathI, paraMtu AgaLa batAvelAM pAMca kAraNathI thAya che. pAMce jamA ka ka ma ma ma ma ma ma ma ma ma ma ma ma ma ma ma ma ma ma ma aa * anekAMtavAda 66 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAraNonuM joDANa thAya tyAre ja ghaTanA bane che. sabhA:- nizcayanaya zuM mAne che ? nizcayanaya nirNaya Ape ? sAhebajIH-nizcayanayathI pAMca kAraNo cokkasa che, paNa te nirNaya pUrNajJAnIja ApI zake. tamane khabara che nizcayanayanuM AlaMbana kaI bhUmikAmAM levAya? jyAre vyakti samabhAvamAM jAya tyAre ja nizcayanaya pakaDAya. mATe tyAM sudhI to vyavahAranaya ja levAno che. nizcayanayathI kramabaddha paryAya, vyavahAranayathI akramabaddha paryAya; A banne anekAntadaSTie mAnya karela che. A badhI vAto bahuja gaMbhIra che. nizcayanayanI daSTithI pAMca kAraNano samanvaya cokkasa mAnyo che, jyAre gozALAe ekalI niyatine ja sRSTinA saMcAlakabaLa tarIke lIdhI. badhA ja naya sApekSavAdanA aMga che, paraMtu nirapekSapaNe to eka ja paribaLathI jagata cAle che, tevI niyativAdamAM sthApanA karAya che.nizcayanaya samya ekAntavAdanuM vidhAna che, paraMtu gozALAnuM vidhAna to mithyA ekAntavAda che. sabhA:- nizcayanaya eTale nizcita thaI gayuM ne? sAhebajI:- nA, nA nizcayano artha nizcita nathI. nizcaya eTale cokkasa evo artha nathI, nizcaya e eka daSTikoNa che. sUkSmatattvane grahaNa karanAra nizcayanaya che, sthULa tattvane prahaNa karanAra vyavahAranaya che. mATe nizcayanaya eTale nizcita tevo artha nathI. nizcayanaya zraddhAnA viSayamAM zuM bole che? sAcI zraddhA jo AcaraNa rUpe thAya to ja nizcayanaya mAnya kare che, nahIMtara te zraddhA polI che. * jayAre vyavahAranayanuM sUtra zuM? te rucirUpe zraddhA paNa mAne che. vyavahAranayane mate jJAnanuM phaLa ruci che, jyAre nizcayanayane mate jJAnanuM phaLavirati che. nizcayanaya dalIla karaze ke A khADo che te jANyA pachI bhUsako mAro kharA? hADakAM bhAMge tevA jJAnane zuM karavAnuM? jANyA pachI salAmatI jALavo to ja jJAna kAmanuM. Aga che tema jANyA pachI temAM hAtha na nAMkho to ja jANakArI barAbara. AkhI duniyAnuM vizleSaNa vyavahAranaya ane nizcayanayathI karI zakAya. banne naya juduM juduM kahe che, paNa beu naya sAcA che; paraMtu badhe dharmapravRtti vyavahAranayathI che. nizcayanayane pUcho ke bhagavAna maMdiramAM che? to kaheze ke bhagavAna kAMI maMdiramAM rahevAnA? te to hRdayamAM ma ma ma ma ma ma ma ma * * tArA mama ma ma ma ma ma jhaMtavAda 67 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja rahe. dalIla karaze ke "AtmA so paramAtmA". mUrti kAMi bhagavAna che ? AvuM duniyA je paNa kAMI bole che te koI ne koI nayathI bole che. rajanIza paNa zuM kahetA ke "dharma mATe kyAM javAnuM ? maMdira, masjIdamAM kAMI bhagavAna che ?'' A vAta nizcayanayathI sAcI che. paraMtu temaNe A vAtane TvIsTa karIne mUkI ke jethI anartha thaI gayo. tyAre vyavahAranaya kahe che ke maMdiramAM bhagavAna nathI to kAMI hoTalo - thieTaromAM che ? dharma to dharmasthAnakomAM ja maLaze. vItarAganI jhAMkhI, vItarAganI oLakhANa, vItarAganuM AlaMbana kyAM maLaze ? vizuddha bhAvo vagere, A badhu kyAM jAgaze ? nahiMtara to guMDAnA hRdayamAM paNa bhagavAna che, tema nakkI thaze. mATe badhe apekSA lagADI samanvaya karavAno che. ekalA bhAgyathI maLe che ke ekalA puruSArthathI maLe che tema tame kahezo to mithyA ekAntavAda thaze. Ama to AmAM beu vAta sAcI che, paNa tame nirapekSatA joDazo to mithyA ekAntavAda thaI jaze, je jaina zAsananI bahAra che. have prazna thAya ke jo ekalA bhAgyathI thAya tema mAnIe ke ekalA puruSArthathI thAya tema mAnIe, to syAdvAdanI dRSTithI bahAra thAya; to pachI temAM sApekSatA lAvavI kaI rIte ? to batAvaze ke, bhautika jagatamAM pradhAnatAe bhAgyathI saphaLa thavAya, ane dhArmika jagatamAM pradhAnatAe puruSArthathI saphaLa thavAya che. eTale apekSAe vidhAnano svIkAra karyo eTale syAdvAda thaI gayo. sApekSatA AvI to anekAntavAda AvI gayo. karma para puruSArthanI asara : AgaLa vicAro. karma bAMdhyuM te ja pramANe phaLa maLe to puruSArthanI jarUra kharI ? jema ke tame mAMdA paDyA to kAMI marajIthI mAMdA paDyA cho ? bhAgyamAM hatuM mATe mAMdA paDyA ne ? kadAca kaho ke vAtAvaraNa bagaDyuM mATe. hA, to dasa mANasamAMthI be ja kema mAMdA paDyA ? to tame kahezo ke tenA zarIre vAtAvaraNanI asara pakaDI lIdhI, kAraNa ke tenA zarIramAM pratikAra zakti ochI hatI. eTale jeNe vAtAvaraNane na pakaDyuM tenAmAM rogapratikAraka zakti vadhAre hatI, tema ja Avaze ne ? paraMtu je mANaso mAMdA paDyA temane zuM rejhIsTanTa pAvara nhoto joIto ? ane mAMdA na paDyA temane ja rejhIsTanTa pAvara joIto hato ? tethI aMte AmAM bhAgya Avaze. ApaNe zarIra paNa nakkI karIne janmyA chIe ? paNa jo pasaMda karIne janma levAno hota to badhA devakumAra jevA ja janmata. paraMtu badhA ja **** anekAMtavAda Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pasaMdagIthI nathI janmyA, temAM bhAgya ja che. mATe jo karmathI mAMdA paDyA to to veThavAnuM che ja, to pachI davA karavAnI zuM jarUra? vaLI davAne mATe je hiMsA thAya che temAM paNa pApa che, ane pAchuM zarIra tagaDuM karIne tame zuM karazo? pApa ja ne? mATe jo bhAgyathI ja mAMdagI AvatI hoya ane puruSArthanI asara na hoya to pachI davA levArUpa puruSArthanI zI jarUra? hA, jo davA na lo to mAMdagI dasapaMdara divasa laMbAya ane davA lo to jaladI maTe. paNa A badhAmAM kAraNa zuM? have samajajo. karmathI tAva Avyo, paNa puruSArthathI roga jaladI kAbUmAM Ave. kema ke je AzAtA vedanIya karma AdinA kAraNe roga Avyo, te karma jo nabaLuM hoya to davA levAthI AghuMpAchuM thaI jAya athavA samaya pUro thato hoya to kharI paDe. viparIta puruSArthathI karma khapI jAya, viparIta puruSArthathI karma AghuMpAchuM thAya, viparIta puruSArthathI karmamAM rUpAMtara paNa thAya. sabhA - davA na laIe to karma Apa meLe khape ne? sAhebajI - karma khapAvAnI rAha jotAM jo tame zAMtithI sahana karo to, te karma to khape paNa sAthe bIjAM karma paNa khape. jyAre davAthI te karmane haDaselI nAMkho, paNa hAyavoya dvArA bIjAM ghaNAM navAM karmo bAMdho. jema mahenata karIne 100 kamAyA paNa 1000 gumAvo to temAM zuM? (1) samyaguM ekAMtavAda ' (3) samyaguanekAMtavAda (2) mithyA ekAMtavAda (4) mithyA anekAMtavAda tethI bhAgya upara puruSArthanI asara thAya che. phaLa prApta karavAmAM ekaluM bhAgya ke ekalo puruSArtha nathI. ekaluM bhAgya eTale ekAntavAda, e mithyA ekAntavAda che; ekalo puruSArtha paNa ekAntavAda, te paNa mithyA ekAntavAda che. bhautika jagatamAM pradhAnatAe bhAgyathI saphaLa thavAya, ahIMyAM samyagU anekAntavAda Avaze; dhArmika jagatamAM pradhAnatAe puruSArthathI saphaLa thavAya, ahIMyAM paNa samagU anekAntavAda Avaze. ane dhArmika jagatamAM pradhAnatAe bhAgyathI saphaLa thavAya ema bolo to mithyA anekAntavAda thaze; tema bhautika jagatamAM pradhAnatAe puruSArthathI saphaLa thavAya ema bolo to paNa mithyA anekAntavAda sa sa ka ka ka ka ka Ta ka ka ka ka ka ka ka la ka ka ka ka ja samaja ja ja eka ja ja eka ra ja anekAMtavAda Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thaze, kemake apekSAo mithyA joDI. eTale bhautika kSetramAM badhe puruSArtha gauNa che ane bhAgya mukhya che, jayAre dharmanA kSetre bhAgya gauNa che ane puruSArtha mukhya che. Ano artha ema thaze ke pradhAnatAnI apekSAe bhautika jagatamAM bhAgya mukhya che ane pradhAnatAnI apekSAe dhArmika jagatamAM puruSArtha mukhya che; A vidhAnomAM samyagu anekAntavAda Ave che. jyAre ema bolo ke bhautika kSetramAM ekaluM bhAgya ja ane dhArmika kSetramAM paNa ekaluM bhAgya ja kAma lAge che; athavA bhautika kSetramAM ekalo puruSArtha ja ane dhArmika kSetramAM paNa ekalo puruSArtha ja kAma Ave che; A pramANe jo AgrahathI vidhAna karazo to mithyA ekAntavAda thaze. jayAre bhautika jagatamAM pradhAnatAe bhAgyathI ja saphaLa thavAya ane dhArmika jagatamAM pradhAnatAe puruSArthathI ja saphaLa thavAya, Ama daDhatA sAthe vidhAna karazo to sabhya ekAntavAda kahevAze. o * anekAMtavAda Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 18-09-94, ravivAra. anaMta upakArI anaMta jJAnI zrI tIrthaMkara paramAtmA jagatanA jIvamAtrane zuddha samabhAvanI prApti karAvavA mATe dharmatIrthanI sthApanA kare che. jJAnIonI daSTie je kAMI paNa dharmanI ArAdhanA, anuSThAna ke kriyA che, te AtmA viSamabhAvamAMthI samabhAvadazAmAM jAya tenA mATe ja che. koIpaNa ArAdhanAnuM aMtima phaLa samatA che. mATe je AtmA samabhAvamAM jaI zakato hoya to te tenI ArAdhanAnuM phaLa che. samatAmAM pahoMcelAne bIjA koI AcAra pALavAnI jarUra nathI. jJAnAcAra-darzanAcAra vagerenuM paNa aMtima dhyeyasamabhAva che, ane samatA pachIno mokSamArga che temAM to svAnubhava AdhArita AMtarika puruSArthathI pahoMcavAnuM che; paraMtu samatAe pahoMcavA mATe to A ja ArAdhanA che. samatA ane vItarAgatA vacce bheda che. samatA AvI gaI eTale vItarAgatA AvI jatI nathI. samatA AvyA pachI koI paNa zAstranI sAdhana tarIke upayogitA nathI. mATe atyAranI ArAdhanA samatA pAmavA mATe ja che. . ' madhyasthatA lAvavAnI tAkAta syAdvAdanI dRSTimAM che. jema jema AtmAsyAdvAdanuM maMthana karato jAya tema e AtmA virodhAbhAsa, matabhedonuM taTasthatAthI samAlocana karI zake che. jenAmAM kadAgraha nathI te yogya rIte satyAsatyane nyAya ApI zake che. tevI vyakti syAdvAda dhArAsamatAne pAmI zake che. samatA bhinna mato pratye saMpUrNa nirlepatA, madhyasthabhAvasvIkAre che. temAM satyano svIkAra ja nahi paNa AcaraNa paNa AvI jAya che. samakita e samatAe pahoMcavA mATeno setu ane dRSTi bane che. syAdvAdazailImAM ja evI vizeSatA che ke te virodhAbhAsI vAtono paraspara samanvaya karavAnI zakti dharAve che. eka vAta sAcI mAnIe to bIjI vAta sAcI manAya nahi, paNa syAdvAdanI dRSTithI virodhI vAta paNa sAcI thaI zake che. samanvayano artha zaMbhumeLo nathI, sAcA-khoTAno samanvaya nathI, paNa virodhAbhAsano samanvaya che ane A syAdvAda daSTi jabaradasta rIte te karI zake che. ja ra ja ra ja sa ja ka sa ga jara ta ra ja na maja A samaya anekAMtavAda Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAMdheluM karma bhogavavuM ja paDe? karmaphaLamAM syAdvAda dRSTiH ApaNAM zAstromAM ane anya dharmamAM vAta Ave che ke bAMdheluM karma bhogavyA sivAya chUTe nahi. hareka vyaktie bAMdhelAM karmo bhogavavAM ja paDe. kudaratamAM nyAya evo che ke koIpaNa aparAdha sajA bhogavyA vinA chUTe nahi, karma bAMdheluM avazya bhogavavuM ja paDe. paraMtu Ane tame nirapekSapaNe bolo to mithyA ekAntavAda thAya; jemake puNya ke pApa bAMdhyuM to tenAM phaLa cAkhavAM ja paDe. temAM dAkhalo Ape ke prabhu mahAvIrane bAMdhelAM karma bhogavavAM ja paDyAM, tyAM sudhI kevaLajJAna ke mokSa temano paNa na thayo. jo karme tIrthakarane na choDyA to zuM ApaNane choDaze? karma koInI zehazarama rAkhe tema nathI. eka taraphI A vAta phITa karI dIdhI hoya ke bAMdheluM karma bhogavavuM ja paDe. A mithyA ekAntavAdano namUno che. karmanuM pUMchaDuM ekAnta pakaDI lIdhuM ke bAMdheluM karma bhogavavuM ja paDe, to prAyazcitta karavAnuM maphatamAM batAvyuM che? badhA dharmonAM zAstromAM A vidhi che. jo karma bAMdhyuM temAM pheraphAra na thAya to prAyazcitta zuM kAmanuM? zuM tame navarAcho mATe mahApuruSoe te batAvyuM che? nA, bAMdheluM pApa vagara bhogave khapAvavA mATenI prakriyA te prAyazcitta che. dainika pratikramaNa e prAyazcitta che. bIjI moTI viratinI kriyAo, dAna-tapa-japa vagere prAyazcittanI kriyAo che. mATe bAMdheluM karma bhogavyA sivAya paNa pUruM khapAvI zakAya che. jo bhogavIne ja chUTatuM hoya to pachI dharmasAdhanAnI zuM jarUra rahe? mATe jakkInI jema jo siddhAMta pakaDo to mULabhUta tatva nAza thaI jAya che. ame tamane upadeza ApIe chIe te duSkAryamAMthI satkAryamAM sthApita karavA mATe, ane jo tenuM kAMI phaLa na hoya to A badhI pravRttio zuM kAmanI? jo bAMdheluM karma bhogavavuM ja paDe, temAMthI koIne mAphI nathI, chUTakAro nathI, to mithyA ekAntavAda thaze. apekSAe bAMdheluM karmabhogavavuM paDe, paNa apekSA kaI levAnI? nikAcita karmo kSapakazreNI nahi mAMDelA jIvone udayamAM Ave to avazya bhogavavAM paDe che. karmo be prakAre che. (1) nikAcita karma ane (2) anikAcita karma. anikAcita karmamAM puruSArtha dvArA parivartana zakya che, jayAre nikAcita karmamAM puruSArtha dvArA parivartana zakya nathI ane e karmo kSapakazreNImAM ja bhogavyA vagara khape che; ane te sivAya to nikAcita karmo bhogavyA vagara chUTako nathI. sabhA:- mahAvIrasvAmI bhagavAna mATe zuM kahevAze? sAhebajI - prabhu mahAvIre kSapakazreNI mAMDI te pahelAM temanA AtmA upara asaMkhya nikAcita karmo hatAM ane vagara bhogavyuM te kSapakazreNImAM ApyAM che. ApaNI karmavAdanI * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * anekAMtavAda Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyavasthA evI che.ke jo bhogavyA vagara eke karma khape nahi to jIvano mokSa thAya ja nahi. kema ke tame jeTalAM karmo bhogavIne khapAvo cho tyAre te bhogavatAM bIjAM navAM karmo bAMdho cho; mATe sAikala to cAlu ja rahevAnI, jethI jIvano kadI mokSa thAya ja nahi. paraMtu tevuM nathI. ApaNo karmavAda kahe che ke anikAcita karmone tame puruSArtha dvArA bhogavyA vagara paNa kheravI zako cho, haThAvI zako cho, rUpAMtara paNa karI zako cho; puruSArtha dvArA temAM badhAM ja parivartana zakya che. paraMtu nikAcita karmo mATe kahe che ke A nikAcita karmomAM tame kSapakazreNI mAMDyA pahelAM puruSArtha dvArA koI paNa rIte parivartana lAvI zakatA nathI. jo te karmo kSapakazreNI mAMDyA pahelAM udayamAM AvI jAya to bhogave ja chUTako che. phakta kSapakazreNI kALamAM ja nikAcita karmo bhogavyA vinA khape che. mATe pachI prabhu mahAvIra hoya to paNa temane nikAcita karmo jo kSapakazreNI mAMDe te pahelAM udayamAM Ave to bhogavavAM ja paDe. prabhu mahAvIranA jIvanamAM A ja banyuM che. tame bhale duniyAnA pelA cheDe ho to paNa karma hisAba le che, pachI game tevo sattAdhIza, rAjA, mahArAjA ke tIrthaMkarano jIva hoya; paNa jo kSapakazreNI pahelAM nikAcita karma udayamAM Ave to bhogavavuM ja paDe; te to AnA pAIno hisAba le che. sabhA H- paNa kevaLajJAna pachI bhogavyuM tenuM zuM ? sAhebajI :- te accheruM kahevAya. vaLI emAM to aghAtI karmanA udayanI vAta che. sabhA H- atyAre kSapakazreNI Ave kharI ? sAhebajI :- atyAre kSapakazreNI AvavAno savAla ja nathI. atyAre tamAruM karma anikAcita hoya to tame pheraphAra karI zako cho, nahitara asthimajjAvat jaDAyeluM raheze. tethI karmanAM phaLa bhogavavAM ja paDe tevo ekAnte niyama nathI. karmavAdanI vyavasthAmAM ekAntavAda nahi paNa anekAntavAda che. karmanI vyavasthA jo ekAnte svIkArIe to, dharma karavAnI jarUra kharI ? satkarmanuM phaLa na hoya to satkarma ka2vAnI jarUra kharI ? sadguNo tathA durAcAra vagerenAM phaLo che, mATe ja sadguNo keLavavA jevA che ane durAcAro choDavA jevA che. jema AtmA pAyAmAM che, tema karma paNa pAyAmAM che, mATe karmavAdano svIkAra anivArya che; paNa karmavAda ekAnte svIkArAya nahi. mATe karmano kAyado aTala ja che tema bolAya nahi. hA, nikAcita karmanI apekSAe kaho to sAcuM, paNa anikAcita karmanI apekSAe bolo to vidhAna khoTuM Tharaze. (1) karmanAM phaLa anivAryapaNe cAkhavAM ja paDe, te vidhAna nikAcita karma ***** anekAMtavAda 93 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe Avaze. (2) karmanAM phaLa badalI zakAya che, te vidhAna anikAcita karma mATe Avaze; anikAcita karma bhogavavAM ja paDe tevo niyama nathI, mATe anekAntavAda Avyo. bIjA dharmovALA paNa karmane svIkAre che, paNa temane pUchIe ke tame karmane ekAnte svIkAro cho ke anekAnte svIkAro cho ? jo ekAnte svIkAro to ATalA-ATalA temAM prazno raheze, paraMtu anekAnte svIkAro to badhuM susaMgata thai jaze. mATe ja syAdvAda vagara DagaluM paNa bharAtuM nathI, badhe ja sApekSatA joIze. nikAcita karmanI apekSAe kSapakazreNI nahi mAMDelAne karmanAM phaLa avazya bhogavavAM paDe, te vidhAnamAM samyag anekAntavAda Avaze. tenI sAme anikAcita karmanI apekSAe kSapakazreNI nahi mAMDelA jIvone karmanAM phaLa avazya bhogavavAM ja paDe, A vidhAna khoTuM che; kAraNa sApekSatA UMdhI che, mATe mithyA anekAntavAda Avaze. tethI khoTI apekSAe bolAtuM vidhAna mithyA anekAntavAda ane sAcI apekSAe bolAtuM vidhAna samyag anekAntavAda. sArAMza e che ke bAMdhelA karmanAM phaLa bhogavavAM paNa paDe, ane na paNa bhogavavAM paDe. anikAcita karma avazya bhogavavAM ja paDe, te vidhAna mithyA ekAntavAda thaze. jo hAthIno paga pakaDIne AMdhaLo mANasa kahe ke 'paganI apekSAe hAthI thAMbhalAM jevo che', to te satya vidhAna che, paNa 'paganI apekSAe hAthI sUpaDA jevo che,' tema kaheze to mithyA anekAntavAda thaze. sApekSa vidhAna badhAM ja satya hoya tevuM nathI, paNa sApekSa vidhAna satya AdhArita hoya te ja samyag anekAntavAda. jema A badhA AMdhaLA ekabIjAnI vAta mAnavA taiyAra che, kema ke teo badhA satya AdhArita sApekSapaNe bole che; tethI ekabIjAnI vAta vicAravAnI temanI taiyArI che. A samyag sApekSa vidhAno hovAthI samyag anekAntavAda che, ane A ja vAta karmanI phIlosophImAM paNa lAgu paDe che; jema ke nikAcita karmanI apekSAe phaLa avazya bhogavavAM ja paDe, paraMtu koI ema kahe ke anikAcita karmanI apekSAe phaLa avazya bhogavavAM paDe to te mithyA anekAntavAda che. 'karma bAMdhyuM eTale karmanAM phaLa bhogavavAM ja paDe, temAM lupa-hola che ja nahi, karmamAM nikAcita karma ke anikAcita karmano savAla ja nathI, karma bAMdhyuM eTale bhogavavuM ja paDe, temAM aMta che ja nahi, koi niyamo paNa che ja nahi" evuM kahevAmAM Ave to te vidhAna mithyA ekAntavAda che. mATe badhe apekSAthI vicAravAnuM Avaze. amadAvAdamAM hIrAbhAI Thakkara karma upara pravacano Ape che. temane thayuM ke jaina karmavAda jANavA jevo che. mATe mane AvIne pUchyuM ke "karma bAMdhyA pachI mAphI maLe ? jo mAphI maLe to 74 anekAMtavAda Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pachI kudaratamAM nyAya nathI tema sthApita thAya. vaLI jo bAMdheluM karma bhogavavuM ja paDe to to jIvanuM bhAvi nakkI thaI jAya, to pachI sAdhanAnI zuM jarUra?" meM kahyuM ke "jaina siddhAMta hamaNAM bAjumAM rAkho, paNa tamArA vaidika zAstramAM pApanuM prAyazcitta batAvyuM che ke nahi? jo karma bAMdhyA pachI temAM pheraphAra thavAno avakAza ja na hoya to, jeNe prAyazcitta batAvyuM teo bevakUpha kahevAya ke DAhyA kahevAya? mATe "karmano kAyado ekAtte aTala che, pApa karyuM eTale kAyamI gunegAra' tevuM nathI. guno karyo paNa pachI paNa jo sudharavAnI taiyArI hoya to mAphI apAya che, sajAmAM haLavAza karAya che. gunegAra paNa potAnI vartaNUka dvArA sajjanatA sthApita kare che. dhAro ke koIne jela thaI hoya, pachI tenA pAMca varSanA rIporTa joIne tamAre vyavahAramAM paNa sajAmAM pheraphAra karavAno thAya che. tema durjanane paNa sajjana banavuM hoya to avakAza hoya che ane kudaratamAM gunAnI mAphI paNa maLe che; mATe dharmanI sAdhanA dvArA prAyazcitta dvArA vagara bhogave pApa khapAvI zakAya che. jema ke jene bhAvacAritra prApta thAya to tenAM anaMtA bhavonAM pApo eka divasamAM khape che, paNa nikAcita karma kSapakazreNI vagara khape nahIM. sabhA:- prAyazcittathI nikAcita karma khape ? sAhebajI - prAyazcittathI nikAcita karmana khape, paNa tenI sAthe rahelAM anikAcita karmo tUTI jAya. ekaluM nikAcita karma nathI baMdhAtuM, sAthe anikAcita karmo paNa baMdhAya che. jema badamAzonI eka ToLI hoya ane tene toDI nAMkho, to tenuM jora ghaTI jAya che, tenI jema anikAcita karmo tUTI javAthI nikAcita karmonuM baLa ghaTI jAya che. sAcuM prAyazcitta karanArane kadAca nikAcita karma na haTe topaNa azubha anubaMdha tUTI jAya che. tethI pApano dora tUTI jAya che, pachI pApanuM phaLa bhogavatAM navAM pAponuM sarjana nahi thAya. nikAcita pApo thaI gayAM hoya to paNa prAyazcitta karavAmAM lAbha ja che. tamane baMdhaanubaMdhanA mULabhUta siddhAMto spaSTa hovA joIe. have mULa vAta nirapekSapaNe kAMI paNa bolo to asatyavidhAna thaI gayuM. satya AdhArita tamArI dRSTi rAkhavI hoya to sApekSatA to rAkhavI ja paDe. tIrthakara bhagavAnanI vANI samya anekAntavAdathI ja bharelI che. mATe jyAM satya che tyAM ja dharma che, nirapekSa bano to asatya, khoTI sApekSatA haze to paNa asatya banI jaze. jenuM jJAna nirapekSa haze te satyathI vegaLuM ja haze. sAthe jayAM sApekSatA che, paNa apekSA UMdhI che, tyAM paNa jJAna UMdhuM thaze. te jJAnanuM koI ja mUlya nathI. jo rola 9 ka ka anekAMtavAda P-6 ka ka ra sa - ja roDa jai jai jai jai jai jai jai jai che je ka ka ja Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiMsAmAM pApa ja baMdhAya e vidhAna mithyA ekAMtavAda: - have, hiMsAthI pApa baMdhAya ja? to javAbamAM hiMsAthI pApa apekSAe baMdhAya ane apekSAe na baMdhAya. temAM jo hiMsA karatI vakhate aprazasta bhAva hoya to pApa avazya baMdhAya, ane prazasta bhAva hoya to pApa na baMdhAya. paraMtu emane ema nirapekSapaNe bolIe ke hiMsA karIe eTale pApa ja, hiMsAmAM koI divasa prabhuno dharma hoya ja nahi; AvuM nirapekSa vidhAna mithyA ekAntavAda thaze. "pApa che te pApa ja gaNAya, adharmanAM sAdhana adharmanAM ja gaNAya A mithyA ekAntavAdanAM vidhAno che, kema ke apekSAe adharmanAM sAdhano paNa dharmanAM sAdhana banI zake che ane dharmanAM sAdhano paNa adharmanAM sAdhano banI zake che. - geralAyaka jIvane dharmanuM sthAna paNa adharmanuM sAdhana cheH ' , vyavahAranayanI daSTie daherAsara dharmanuM sthAnaka che. tyAMnA pavitra vAtAvaraNamAM AvI jIvo ArAdhanA kare che, zubha bhAvo kare che, mATe te ArAdhanAnuM sAdhana che. paNa ghaNA jIvo evA hoya che ke daherAsaramAM AvIne paNa ghora pApa karatA hoya che. to teo mATe dharmanuM sAdhana adharmanuM sAdhana banI gayuM. tyAM AvI Sa, AzAtA kare to adharmanuM sAdhana banyuM. je badhA TurisTo Ave che temane paNa pApanuM sAdhana bane che. teo kaI rIte Ave che? ArTa-kalA jovA tathA potAnI indriyone tRpta karavA AvatA hoya che. temane kAMi paramAtmAnA guNo sAthe, ArAdhanA sAthe levAdevA kharI? tethI teone mATe pApanuM sAdhana banaze. tethI badhAne daherAsara dharmanuM sAdhana bane tevuM ekAnta nathI. lAyaka jIvone apekSAe daherAsara dharmanuM sAdhana ane geralAyaka jIvone apekSAe daherAsara adharmanuM sAdhana che. ahIMyAM nirapekSapaNe bolo to zuM thAya? dharmasthAnako, tIrthasthAnako te kAMi haravA-pharavA mATenAM sthAno che? ke te upAsanAnAM sthAno che? ahIMyAM pavitra vAtAvaraNa maLe, bhAvomAM pavitratA Ave te mATe dharmasthAnako UbhAM karyA che. tamArI indriyone kaMTALo Ave eTale majA levA thoDAM banAvyAM che? jo jaina thaIne Abu-delavADAnA daherAsaramAM kalAnI daSTie jAo ane indriyone tRpta karo, to kevI vAta kahevAya? dharmasthAnakomAM kalAno virodha nathI, rAjAnA rAjamahela karatAM paNa daherAsaro AlIzAna banAvavAM joIe, paNa temAM dRSTi zuM hoya? tame rANakapura jAo tyAre ema thAya kharuM ke banAvanAre AmAM keTaluM dravya te vakhate vAparyuM haze? prabhu pratye temanI kevI bhakti haze? temAM temaNe kevAM tana-mana ane dhana reDyAM haze? teo potAnA mATe mahelo nhotA baMdhAvI zakatA? vastupALe potAnA mATe Avo eka ja sa ja sa ja na - anekAMtavAda je ka & * * Ta ka ka ka ka & ja ka ka ka ka ka ka sa ja ja 76 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa mahela baMdhAvyo hato, paNa paramAtmAnAM maMdiro ja utkRSTa baMdhAvyAM hatAM. vastupALe abajo suvarNamudrAonuM dAna ApyuM hatuM.tame to kahI dezo ke temanI pAse aDhaLaka saMpatti haze mATe ATaluM dAna ApyuM haze. temane varadhavalanA putre pUchyuM "tamArI saMpatti keTalI?" to teo kahe che ke "mane khabara nathI. kAle kahIza" ghare jaIne teoe hisAba karyo to pAMca lAkha suvarNamudrA hatI. dAna keTalAnuM? ane milakata keTalI? jarA vicAra karajo. jeTaluM AvatuM jAya teTaluM teo dAna ApatA jAya. kadI saMgrahano vicAra nahIM karelo. temaNe je rIte dharma karyo che, temAM akhUTa dharmazraddhA e ja temanI tAkAta che ! mATe tame darzana karatAM vicArajo ke temanI bhakti kevI haze ! temAM kevA prANa temaNe reDyA haze ! tyAMnI kalAnuM AkarSaNa cittanA bhAvo vadhAravA mATe che. saMgIta tathA zilpakalAne paramAtmAnI bhaktimAM vAparavAnI chUTa che. paramAtmAmAM ekatAna banavA mATenAM te sAdhano che. mAtra tamArI indriyonI tRpti mATe tyAM jAo to pApa che. vItarAgatAmAM ekatAna banavA mATe saMgIta-nRtya badhuM karavAnI chUTa che. tame to AkhuM jAo to bhagavAna pAse pAMca miniTa beso ane kalAkRti jovA pAMca kalAka kADho, tevA cho. vyavahAranaya - nizcayanaya : sabhA - pAlItANAnA pahADa upara caMpala paherIne jaIe to AzAtanA thAya? - sAhebajI:- hA, AzAtanA thAya. dharmasthAnako yogya vyavahArathI dharmanAM sthAnako . bane che. pavitra tIrtha upara apavitra vartana te AzAtanA ja che. vyavahAranaya dharmatIrthone dharmasthAnaka ja kaheze. jayAre nizcayanaya kaheze lAyaka jIvanI apekSAe dharmasthAnaka ane geralAyaka jIvanI apekSAe adharmasthAnaka che. ghaNA yogya jIvone A dharma pAmavAnuM sAdhana che. tethI vyavahAranaya tene dharmasthAnaka ja kahe che. jyAre nizcayanaya kahe che, "dharmasthAnaka ja che, tevo niyama nathI." mATe sApekSatA AvI. karmano siddhAMto, AtmAnA siddhAMto, dharmanA siddhAMtomAM badhe ja anekAntavAda lAgu paDavAno. amuka jagAe ja A vAda lAgu paDe tevo niyama nathI. mATe badhe anekAMtavAda che. nizcayanayathI jeTalAM puNyabaMdhanAM sAdhana che, te badhAM pApabaMdhanAM sAdhana paNa che, je nirjarAnAM sAdhana che, te AzravanAM paNa sAdhana che. nizcayanaya kaheze lagna karatAM kevaLajJAna thAya, temAM lagna paNa nirjarAnuM sAdhana thayuM. jayAre vyavahAranaya kaheze lagna karatAM keTalA kevaLajJAna pAmyA? ane temAM pApa bAMdhanArA keTalA jIvo? lagna karatAM kAMI dharmanA bhAva hoya? to * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * anekAMtavAda * * 77 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pachI lagna kyAMthI nirjarAnuM sAdhana banaze? vyavahAranaya kaheze "te to pApanI ja kriyA che," jyAre nizcayanaya kaheze "lagna e pApanI ja kriyA che tevuM ekAnta nathI, apekSAe te dharmakriyA banI zake che." tame bolo cho ke "A mAruM ghara, mArA paisA, mAruM kuTuMba." ahIM jUThuM bolanAranI vAta nathI, sajjana sAcA mANasanI vAta che. tame kahezo ke "A mAro baMgalo, mArI mahenate meM Ubho karyo che. tyAre vyavahAranaya kaheze ke sAcuM, paNa nizcaya naya kaheze ke bhAI A khoTuM che. baMgalo kadI tamAro thaI zake kharo? jaDa upara kadI cetanano adhikAra hoya? kAraNa jaDa vastu badhI ja parAI che. zarIra paNa tamArI marajI mujaba nathI cAlatuM, to A baMgalo tamAro kyAMthI? mATe tame jUThuM bolo cho. mATe banne nayanI vyAkhyA judI che. ahIM vyavahAranaya kaheze. ke koIkanuM ghara hoya ane tame tene mAruM ghara kaho to khoTuM, paraMtu tamArA paisAthI baMdhAvyuM hoya tene to mAruM kahI zako. Ama banne naya sAcA che. bannenI vAtamAM tathya che. potapotAnA dRSTikoNathI sAcA che. mATe syAdvAda Avyo ane tenI A ja khUbI che ke banne judI dekhAtI vAtono te samanvaya karI Ape che. nizcayanaya kaheze jaDa vastu badhI parAI che, temAM mAruM che tema bolAya ja nahi. jo Ama ekaluM mAnIe to paristhiti zuM thAya? tame paisA lo to pUche kema lIdhA?' to kahezo ke "mArA che mATe ja lIdho che. paNa AgaLa kaheze ke tArAmAMthI che? have jo A vakhate vyavahAranaya nahIM svIkArIe to ghora avyavasthA thAya. nItithI kamAyelA paisA tame mArA kaho to kAMI te sadaMtara khoTuM kahevAya? paraMtu apekSAe sAcuM che. koI kaheze ke "A pAMca lAkha mArA che. to tame tene kema khoTA kahI zakazo? hA tame pADozInA paisAne kaho ke "mArA che" to tame temAM aNahakano dAvo karyo, mATe barAbara ke te tamArAMna kahevAya. mATe vyavahAranayathI tamArA paisA tamArA che ane nizcayanayathI jaDa ane cetana svataMtra vastu che, mATe tame jaDa upara kema dAvo karI zako ke te mAruM che? bhinna dravya upara adhikAra na hoya, mATe nizcayanayathI tame kamAyelA paisA paNa tamArA nathI. Ama A vAta paNa sAcI che. nizcayanaya pUchaze 'mArA" zabdano artha zuM? mArA A pAMca lAkha rUpiyA nItithI meM kamAyelA che; paNa mAlikIno artha zuM? je vastu upara tamAruM varcasva rAkhI zako ane varcasva rAkhI temAMthI tamArI icchA mujaba sukha meLavI zako, tene icchA mujaba vAparI zako, teno IcchA mujaba bhoga karI zako, to te potAnuM; eTale je vastuno kAbU tamArA hAthamAM hoya te tamArI mAlikInI kahevAya. ane vagara kAbUe paisA tamArI mAlikInA hoya to AkhI duniyAnA paisA tamArA kema nathI? koIpaNa jaDa vastu upara tamAro kAbUche kharo ? jo zarIra * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * , anekAMtavAda 78 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na upara tamAro kAbU hoya to tame maro kharA ? haTTA-kaTTA thaIne ja pharo ne ? tamArI icchA mujaba ja khAo-pIo ne ? paNa hamaNAM jo zarIra nA pADe to khAdhA vagara cUpacApa besI jAo ne ? ane kAca khAI paNa lIdhuM to pace kharuM ? jhADo paNa tamArI icchA mujaba Utare che kharo ? tamArI icchA mujaba hArTa-kIDanI cAle che ? pheila karavAnI icchA na hoya to paNa pheila thaI jAya che ne ? mATe je vastu upara tamAro kAbU nathI tene tamArI kema sthApita karI zako ? eTalA ja mATe jaDa vastu upara tamAruM varcasva nathI, tethI tene sAcA arthamAM tamArI mAlikInuM kahI zakAtuM nathI. mATe A badhuM mithyA abhimAna che. jenA upara tame niyaMtraNa rAkhI zakatA nathI ane kaho ke A mAruM che, te kema manAya? apekSAe nizcayanayanI A vAta sAcI che. mATe banne nayanA abhigama svIkAravA paDaze. nizcayanaya kaheze-tamArI jAte, svaparibaLathI, svabhujAthI kamAyelA paisAne mArA kaho to te paNa khoTuM che. huM eTale AtmA, AtmAnA guNa e mArA. e sivAyanuM badhuM parAyuM. A rIte adhyAtmamAM paNa sApekSatA joDAya. mATe nizcayanaya-vyavahAranaya dvArA kaI rIte sApekSatA Ave te barAbara samajo. (1) samyag anekAntavAda (2) samyag ekAntavAda (2) mithyA ekAntavAda (1) mithyA anekAntavAda A barAbara samajazo to adhyAtmanI sAdhanAmAM, mokSamArgamAM AgaLa vadhI zakazo. tamArAmAM syAdvAda dRSTi AvI jaze to tame kadAgrahazUnya banI jazo. pachI koIpaNa vAta Ave to samyag apekSAe svIkAratA thaI jazo ane mithyA apekSA haze to asvIkAratA thai jazo. jo syAdvAda daSTi barAbara keLavazo to tame samyag rIte sarva vidhAnonuM parizIlana karI zakazo. dravyapUjA ane vastropakaraNa bAbatamAM syAdvAda : jemake pUjAmAM. sAdhue dravyapUjA karavI vAjabI nathI. sAdhu dravyapUjA kare to te tene mATe adharma che. tethI sAdhunI bhUmikA mATe A vidhAna svIkArAya, paraMtu zrAvaka mATe to te dharma banaze. eTale dravyapUjA sAdhunI bhUmikAnI apekSAe adharma banaze ane sAdhune dravyapUjA karavAnuM mana thAya to paNa tene pApa lAge, tene sAdhupaNuM choDavuM paDe, eTale nIcalI bhUmikAe AvavuM paDe. mATe sApekSatAthI vidhAna Avaze, ane A samanvayadRSTi che. jo dravyapUjAnuM khaMDana zrAvakanI apekSAe karIe to khoTuM che ane dravyapUjA ekAnte dharma che tema kahevAnuM cAlu karIe to paNa khoTI vAta che. mATe ApaNe sthAnakavAsInI sAthe saMmata nathI. teo to ema ja mAne che ke pUjAmAM hiMsA che, mATe karAya ja nahIM. tyAM syAdvAdanI dRSTi nathI, mATe ApaNI saMmati nathI. anekAMtavAda 7 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have vastranI bAbatamAM, jemake digambaro che teo zuM mAne che? digambaro vastrane parigraha mAne che. mATe tene je dhAraNa kare te sAdhu nahIM tema mAne che. A vidhAna sAcuM che, paNa kaI apekSAe? te vicAravAnuM rahe. amuka bhUmikAe pahoMcelA mahAtmAo mATe te vidhAna che. jene ArAdhanA mATe vastranI jarUra nathI tene mATe vastra parigraha che, paNa jene sAdhanA karavAmAM vastranI jarUra che tene vastra parigraha nathI, paNa upakaraNa che; tethI tene mATe vastrano tyAga karavo adharma che. tIrthakaro dIkSA le tyAre indradevadUSya mUke che, te vyavahAra tarIke. jayAM sudhI temanI pAse rahyuM tyAM sudhI barAbara paDI jAya to teo le nahi. pachI temanI pAse koI vastra nahIM. prabhu mahAvIrane eka varSa ane eka mahinA sudhI vastra rahyuM hatuM. te pachI ja saMpUrNa nirvastra hatA ane te temanA mATe AcAradharma che. amuka prakAranA jinakalpa AdimAM rahelA sAdhu paNa vastra dhAraNa karatA nathI, paNa A bhUmikAmAM pahoMce tyAre vastra dhAraNa karavAnAM nathI ane tyAM jo vastra dhAraNa kare to temane mATe adharma thAya che. paraMtu amArI ArAdhanAmAM vastra upakaraNa tarIke dharma che. mAkhaNarUpa tattvane tAravavA mATe syAdvAda e ravaiyA jevo che. A daSTi game tyAMthI tattvane chUTuM pADI Ape che, mATe ravaiyAnI upamA ApI che. sabhA:- sthAnakavAsI, digambaro syAdvAdane nathI mAnatA? : sAhebajI - teonI amuka vAtamAM ekAntavAda Ave che. paraMtu anekAntavAda badhe lAgu pADIe to ja kAmanuM. jemake digaMbaro vastramAM cAritrano ekAMte abhAva mAne che. paraMtu dravyacAritra ekAnta mokSe javAnuM sAdhana nathI, kAraNa ke bharata cakravartI kevaLajJAnane pAmyA tyAre gRhasthanAM kapaDAMmAM hatA. bhAvane ane dravyane ekAnta saMbaMdha nathI. mATe dravyacAritrana hoya to paNa bhAvacAritra AvI zake. gRhasthanAM kapaDAM bhAvacAritrarUpa vikAsanAM bAdhaka nathI. mahApuruSoe temanI sAthenI carcAmAM kahyuM ke A ThekANe tame syAdvAdane kema bhUlI jAo cho? ekAnta pakaDI rAkho to kema cAle? terApaMthI saMpradAyanI mAnyatA bAbatamAM paNa AvuM ja che. hiMsAthI thatA dharmane ame paNa kharAba kahIe, paNa temAM apekSA joDavI paDe. syAdvAdane teoe anarthakArI rIte apanAvyo che. terApaMthI kaheze ke kUtarAne roTalA nAMkho to te khAIne tagaDA thaze, pachI uMdara mAraze, badhAne haDapa karaze. roTalAnA dANAmAM paNa keTalA jIvo maryA? mATe keTalI hiMsA karI? tethI kUtarAne khavarAvavuM pApa che. A tamArI vAta sAcI che, mATe ja sAdhu kUtarAne roTalI nathI ApatA. kAraNa ke sAdhunI apekSAe te pApa che. paNa je sAdhuno dharma che te tame gRhastho * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * '' 80 anekAMtavAda Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apanAvo to adharma thaze. sAdhunI bhUmikAe je dharma che te badhe lagADo to tame anekAntavAda bhUlI gayA kahevAzo. ahiMsaka bhUmikAmAM rahelA mATe te adharma bane che, hiMsAnI bhUmikAmAM rahelA mATe dharma bane che. sabhA H- tame anumodanA karo kharA ? sAhebajI :- tamArA mATe je zrAvakadharma che te Acaro to ame anumodanA karIe, paNa ame pote jAte te dharma karIe nahIM ane karAvIe paNa nahi. jagatamAM ArAdhanAno mArga calAvavo hoya to potAnI bhUmikAthI nIcenI bhUmikAnA dharmanI anumodanA karavI joIe. enAthI ArAdhanAmArga TakI rahe che. tIrthaMkaro paNa sAdhunI ArAdhanAnI anumodanA kare che, zrAvaka sArI ArAdhanA kare to tenAM vakhANa kare che, ane anumodanAthI ja mokSamArga sthApita thAya che, pravAha paNa tenAthI ja cAle che. mATe anumodanA dharma che. tame zrAvakadharma barAbara Acaro to tenI sAdhu anumodanA karI zake che. sAdhune AcaraNarUpe bhAvapUjA hoya che, paNa koI zrAvaka bhagavAnanI AjJA mujaba dravyapUjA, bhakti, vizeSa karato hoya to amane anumodanAnA bhAva Ave. tamArI bhagavAnanI AjJA sAthenI koI paNa kriyA, jemake prabhuno prakSAla, pUjA, AMgI ke peDhIno vahIvaTa vagere hoya to anumodanAno bhAva amane Ave; paNa te huM karuM ke karAvuM tevo bhAva na Avavo joIe. ame kahIe ke tenI bhUmikAmAM te sAruM kare che, ane te upabRhaNA karI kahevAya, ane temAM doSa nathI. tenA dvArA mokSamArga sthApita karAya che. jainadharmamAM badhe anekAntamaya dRSTi ja che. sthAnakavAsIo ekAnte khoTA nathI. amuka apekSAe teo sAcA che. amuka apekSAe digambaro-terApaMthI sAcA che. badhe saMdarbha joDavA paDe. paraMtu temaNe je rIte eplIkezana karyuM te khoTuM che. paraMtu temanI vAtane bhUmikA pramANe sApekSa rIte samanvaya karIne vicAro to barAbara che. mUrtipUjA karAya ja nahi e vAta apekSAe sAcI, paNa jo temAM apekSA nahi joDo to tame satyathI vegaLA thaI jazo. nirapekSa thaI gayA eTale vAstavikatAthI vegaLA thaI gayA. digambaro kahe kapaDAM aDe to kevaLajJAna na thAya. zuM kevaLajJAna thayA pachI kapaDuM temanA para AvIne paDe to kevaLajJAna bhAgI jAya ? parigraha to manamAM che. jenA para mamatA thAya te parigraha kahevAya. zuM mamatA vinA zarIra sAcavI zakAya ? teo dIkSA pachI anekAMtavAda 81 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zarIrane sAcave che ke nahi? mATe prabaLa mamatAnuM sAdhana zarIra sAthe rAkhIne jo rAga-dveSa vagara jIvI zakatA hoya to, vastra rAkhIne mamatA vinA kema na jIvI zakAya? khAvApIvAmAM paNa rAga-dveSa nathI saMbhavato? chatAM poSaNa khAtara khAvuM-pIvuM jarUrI che, mATe AhAra karavAmAM rAga-dveSa vagara rahI zakAya che, to pachI ArAdhanAnA sAdhana vastra sAthe kema mamatA vinA na rahI zakAya ? sabhA:- teo strIne aDavA de che? sAhebajIH- bhagavAna dIkSA avasthAmAM nirlepa evI asaMga anuSThAnnI bhUmikAmAM hovAthI temane strIo sparza ke AliMgana Adi kare to teno prabhu niSedha ke pratikAra hotA karatA, jenuM varNana kalpasUtramAM prabhu mahAvIrasvAmInA jIvanaprasaMgamAM Ave che. digambaroe temanA sAdhuone sIdhI jinakalpatulya bhUmikAnA AcAranuM anukaraNa karavAnuM svIkAryuM hovAthI sAdhune nirlepa mAnyA. mATe temane strIo sparza kare to koi bAdha nathI tevo vyarvahAra svIkAryo che. paraMtu te temanA vartamAna sAdhujIvananI bhUmikAnI apekSAe anucita che. ja A ja ja sa ja ja ja * * * * * * * * * * * * ' ' * * * anekAMtavAda 82 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 25-09-94, ravivAra. anaMta upakArI anaMta jJAnI zrI tIrthaMkara paramAtmA jagatanA jIvamAtrane sarva daSTie hitakArI anekAntanA bodhane prApta karAvavA mATe dharmatIrthanI sthApanA kare che. jJAnIonI daSTie bhagavAnanA zAsanano mULabhUta pAyo A siddhAMta che, ane A ja dRSTino vizvamAM vistAra karavA mATe tIrthakaro uttama kakSAnA lAyaka jIvone tripadI Ape che ane te pachI gaNadharo zAstronI racanA kare che. tripadI e syAdvAdarUpa siddhAMtano sAra che. AkhI tattvadaSTine saMkSipta karIne tripadImAM mUkavAmAM AvI che. prabhunI pahelI dezanA niSphaLa gaI paNa bIjI dezanAmAM gautama Adi AvyA che. temane prabhue jagatanA sArabhUta A traNa vAkyarUpI tripadI ApI che. jeno utkRSTa kSayopazama hoya te sarvAgI rIte sAdvAdano bodha karI zake che. AgaLa ApaNe anekAntavAdanA pAribhASika zabdo, tenI vyAkhyA tathA vyavahAramAM syAdvAda kaI rIte ghaTe tenA dAkhalAo vicArI gayA chIe. sAmAnya rIte vyavahAramAM sApekSatA keTalI phelAyelI che te paNa joI gayA chIe. kyAMya paNa apekSA joDyA vagara tattvane sAcI rIte pakaDI zakAya tema nathI, te ApaNe joyuM. adhyAtmanA kSetramAM syAdvAdanI upayogitA tathA jinapUjAmAM anekAntavAda: have adhyAtmanA kSetramAM syAdvAdanI upayogitA kaI rIte che te vicArIzuM.jema dorITebala-pAlo vagere sarva vastunA vyavahAramAM sApekSatA levI paDe che, ane na lo to tenAM vidhAno asatya banI jAya che; tema AtmakalyANanA mArgamAM paNa tenI ghaNI ja upayogitA che. A kSetramAM tenI zuM upayogitA che te barAbara samajajo . ApaNA zAsanamAM ekAnta nahi paNa anekAntavAda che. tenA dvArA kevA kevA lAbho UbhA thAya che, te jovAnA che. pahelAM ApaNe dainika ArAdhanAnI vAtamAM syAdvAdane vicArIe chIe. dA.ta. jinapUjA laie. zrAvake pratidina jinapUjA karavAnuM kartavya che. te bAbatamAM syAdvAdanI daSTie vicArIe to zuM Ave? jinapUjAne nahi samajanArA, nahi mAnanArA virodha karanArAnI zuM dalIla che? * * * * * * * * * * * * * * * * * * * ja ja * anekAMtavAda * * * 83 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teo ema kahe che ke prabhuno AtmA niraMjana-nirAkAra che. hA, temanI vAta paNa apekSAe sAcI che. kAraNa ke mokSamAM gayA pachI tyAM rUpa-raMga-AkAra kAMI ja nathI. pUrNa caitanyamaya svarUpa paramAtmA che. mUrti eTale vyavahArika rIte bAvaluM. mATe mUrtinI pUjA karo to kharA bhagavAna sAthe zuM saMbaMdha basa? tame jaDa pratimAnI pUjA-upAsanA karo to tamArA AtmAno zuM vikAsa thAya? A tarka pUjAno niSedha karanArAono che. sAcA paramAtmA to zuddha AtmAnA guNasvarUpa che. prabhune hRdayamAM vasAvI temanuM dhyAna karavAthI pUjA AvI jAya che, pachI maMdiramAM javAnI zuM jarUra? A temanI dalIlo che. hA, te mULathI khoTI nathI, paNa apekSAe zAstramAM teno kevo samanvaya che, te jovAnuM che. teo pUche che ke prabhuno AtmA niraMjana-nirAkAra che, tene AkAra-rUpa-raMga nathI, siddha bhagavAnanuM mokSamAM A svarUpa che; chatAM te svarUpane mUrti, AkArarUpe tame kema sthApita karo cho? AtmA svayaM cetana che ke jaDa che? to pachI cetana evA AtmAno vikAsa karavA jaDa evI mUrtinI upAsanA karavAnI zuM jarUra che? A vidhAnane tarkathI vicArazo to khabara paDaze. badhe syAdvAda daSTie samajo, apekSA yogya sthAne joDo to ja khabara paDaze. . adhyAtmanA kSetre syAdvAdanuM kevI rIte saMyojana thAya che te jovAnuM che. atyAre to jainomAM paNa ghaNA mUrtipUjAne khoTI kahe che. navA vicArakomAM AvuM kahenArA ane mAnanArA ghaNA che. paramAtmA hRdayamAM che, to maMdiramAM javAnI zuM jarUra? "AtmA paramAtmA che A badhI vAto apekSAe sAcI che. paraMtu AmAM eTaluM ja jovAnuM rahe che ke apekSA barAbara joDAya to ja A vAto satya banaze, jo UMdhI apekSA joDAya to asatya thaze. have apekSA sAcI kaI rIte jovAnI? zrAvake pratidina pUjA, darzana dvArA AtmakalyANa karavuM joIe. sAdhue paNa prabhudarzanavaMdana-bhaktithI caityavaMdana Adi bhAvapUjA karavI joIe tevAM vidhAno che ane e karyA sivAya ame paccakhkhANa paNa na pALIe. ame paNa pratimAnI bhakti jIvanamAM karIe chIe, paNa tamArA jevI dravyapUjA karatA nathI, bhAvapUjA karIe chIe. zrAvaka karatAM sAdhunI bhUmikA UMcI hovA chatAM prabhudarzananI jarUriyAta amAre paNa che, to pachI tamArA mATe to prabhupUjAbhakti anivArya kahevAze. prabhunA mahAzrAvako AnaMda, kAmadeva Adi trikALa pUjA karatA hatA, bhakti-upAsanA karatA hatA. temAM jIraNa zeTha, bharata cakravartI Adi paNa upAsanA karatA hatA. kumArapALa rAjA 1400 koTyAdhipati zrAvako sAthe bapore pUjA karavA nIkaLatA hatA. samakita pAmelA, tattvane samajelA paNa dararoja pUjA-darzana karatA hatA ane teo mUrtinAM ja pUjA-darzana-bhakti karatA hatA. ja * * A ja sa # # # # # # # # # # # # # # # # 84 anekAMtavAda Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to AnI sAme virodha karanArA kahe che ke "A mUrti to jaDa che. paramAtmA cetana che, niraMjana-nirAkAra che. to pachI upAsanA jaDanI hoya? paramAtmAno AtmA sAthe abheda karavAno che, ane tenA dvArA svayaM paramAtmA banavAnuM che, mATe AtmAmAM ja prabhunuM dhyAna karo to paramAtmadazA pamAya; paraMtu khAlI bahAra mUrtinI pUjA karavAthI zuM vaLaze?" AvI dalIlo teo kare che. have AnI sAme amArI dalIla che ke, jene jaDanI asara che tene mATe jaDaevI pratimA niyamA hitakArI che. hA, mUrtipUjA ekAnta jarUrI che tevuM zAstra nathI kahetuM, eTale ke jeo jaDanA nimittathI mukta che, tevA AtmAne jaDa mUrtinI bhakti-upAsanA-pUjA-vaMdananI jarUra nathI; paraMtu jaDanI asara thatI hoya tyAM sudhI A mUrtinI upAsanA jarUrI che. tame TI.vI.mAM dazya-citra juo cho to tenI tamane asara thAya che ke nahIM? tame jaDanA nimittanI asarathI mukta cho kharA? tamane covIse kalAka jaDanI asara cAlu ja che. jema mIThAI jaDa che chatAM tene jovA mAtrathI moMmAM pANI chUTe che.ne? TI.vI. paNa jaDa che, chatAM tenI mAnasa upara keTalI asara thAya che! pAMce IndriyonA bAhya bhogo jaDa che, chatAM tamane nimitta maLyuM nathI ne tamArA bhAvo badalAya che. tame AkheAkhA jaDanI asara nIce ja cho. jenA mana upara vikRta nimittonI asara thAya tene nirvikArI evA AkAranI mUrtinI) asara thaze ja. tethI tene nirvikArI evA AkAranI mUrtinI) bhakti, upAsanA, vaMdana niyamA hitakArI che. paraMtu UMcI bhUmikAe pahoMcelA mahAtmAone jaDanI asara nathI, temane darzana-vaMdana karavAnI jarUra nathI: bAhubalIjI bAra mahinA kAussagga dhyAnamAM rahyA tyAre zuM darzana karavA gayA hatA? teo covIsa kalAka dhyAnamAM hatA. tema zrIkRSNanA bhAI baLadeva jaMgalamAM rahetA. gocarI mATe ja gAmamAM Ave. zuM teo roja darzana-caityavaMdana karatA hatA? jaMgalamAM daherAsara hoya tevo niyama nathI. paraMtu emane kazAnI jarUra nathI. dIkSA lIdhA pachI UMcI bhUmikAmAM hovAthI darzana-pUjana-vaMdana karavAnI jarUra nathI. je AtmAo bAhya nimittothI para che teone anukULa-pratikULa dRzyothI kAMI thavAnuM nathI. jo tame paNa A bhUmikAmAM AvI gayA ho, ane sarva vAtAvaraNathI anAsakta thaI gayA ho, to tamAre paNa A badhuM kazuM ja karavAnI jarUra nathI. paraMtu jyAM sudhI A stara nathI AvyuM tyAM sudhI to mUrtinAM darzana, vaMdana, pUjana, bhakti, upAsanA badhuM ja karavAnI jarUra che. bhagavAna nirAkAra che paNa buddhi svayaM nirAkArane pakaDI na zake tyAM sudhI to, zuddha AkAra dvArA ja nirAkAra evA AtmasvarUpanuM darzana karavAnuM che. nirAlaMbana dhyAnamAM gayelA mahAmunio darzana-pUjana karavA AvatA nathI. tame paNa A dhyAnamAM jatA ho to tamAre paNa mUrtinAM darzana-pUjana-bhakti-upAsanAnI AvazyakatA nathI. + ja = * * * * * * * * * * * anekAMtavAda * * * * * * * * * * * * * * 85 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA - lAlasAne khalAsa karI nAMkhI hoya tene tapanI zI jarUra ? * sAhebajI - tame nakkI kaI rIte karazo ke lAlasAne khalAsa karI nAMkhI che? tame kahezo ke amArAmAM Asakti nathI; hA, bhoga bhogavIe chIe, paNa lAlasA nathI, paraMtu mane tamArI parIkSA karavA dezo? bolavuM badhuM saheluM che. tame jo lAlasA toDI hoya to tamane zAbAzI ApIe. paraMtu tamane koI eka TAMkaNI khose to zuM thAya? tamane jo tamArA dehanI mamatA na hoya to asara thAya kharI? tamane jo khAvAnI Asakti tUTI gaI hoya to tamArA bhANAmAM badhI vastumAM thoDI thoDI lImaDAnI caTaNI nAMkhI daIe to zuM karazo? aMdaramAM A guNo pAmyAno purAvo zuM? tame kaho eTale mAnI levAnuM? tIrthakarane sAdhanAkALamAM jevA guNo hatA tevA guNo tamArAmAM che? jenAmAM saMpUrNa Asakti nathI te vitarAga kahevAya, ane temane tapanI jarUra nathI. kevaLIne karma hoya to khAya che. temane tapanuM karma hoya to tapa kare. paraMtu temane tapa karavAnI jarUriyAta nathI. paraMtu haju to atyAre tamArAmAM AsaktinA DhagalA khaDakelA che. . lAlasA paNa kaI levAnI Avaze? pAMca indriyonA bhoga-upabhoganI lAlasA levAnI che. badhA rAganuM mULa kendra zarIra che. sauthI vadhAre lAlasA A zarIra para hoya che. atyAre tamArA zarIrane kAMI thAya to tamane asara kharI? atyAre je plega roganI vAta cAle che te sAMbhaLIne badhA kevA bhaDakyA che? ane A jo ApaNe tyAM thAya to zuM thAya? jene mRtyuno bhaya nathI tene jIvavAno moha nathI, jene jIvanamAM pratikULatA, anukULatA Ave to paNa kAMI asara na thAya tevA AtmAonI A badhI vAto che. mATe vyavahAru bano. have AgaLa. jinapUjA apekSAe Avazyaka che, jinapUjA apekSAe binajarUrI che. nirAkArane to nirAkAra dhyAnathI ja pAmI zakAya, A vAta sAcI, paNa je A bhUmikAe pahoMcyA nathI tene to pratidina darzana-vaMdana-upAsanA karavAthI ja tenuM hita thaze. adazyaatisUkSma evA paramAtmatattvane AkAranA DhAMcAmAM mUkIne upasthita karavAnuM che. A rIte paramatattvane yAda karavA mATe mUrti ja mukhya AlaMbana che. mUrti jevuM bIjuM koI amogha sAdhana nathI. jinazAsananI mUrtinI A vAta che, jyAre anya dharmonI mUrti kAMI nirvikAritAnuM bhAna karAvI zake tema nathI. ApaNA prabhunI mUrti to nirAkAranuM sAkArapaNe dhyAna karavA utkRSTa AlaMbana che. tethI atyAre ApaNAthI A bhUmikAmAM teno tyAga karAya nahi. ja jaya ja che sa ka ka ma ma ja ra ja sa ja jo A kAma 86 * * * anekAMtavAda Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA - AvI paththaranI mUrtithI dhyAna dharI AtmA paramAtmapadane pAmI zake kharo? sAhebajI:- hA, cokkasa paramAtma svarUpane pAmI zakAya. anaMtA anaMta AtmAo A ja mUrtinA AlaMbanathI paramAtmA banyA che. haju anaMtA anaMta AtmAo A ja mUrti dvArA paramAtmA banaze ane banI rahyA che. paramAtmAnuM sAcuM dhyAna karavA mATe A ja sAdhana che. kAMI hoTala, sinemA, thieTaromAM vItarAganuM dhyAna thaze? tamane TI.vI. jotAM vikArI bhAvo kema thAya che? AlaMbana vikArI che mATe. atyAre tamAruM stara zuM che? tame nimitta, vAtAvaraNane paravaza cho. AnI sAme koI nakArano dAvo karI zake kharo? tamane jevA vAtAvaraNamAM mUkIe tevA bhAvo tamane thAya che. jo tamane vikArI vAtAvaraNamAM mUkIe to tamArI hAlata zuM thAya? mATe ja bhagavAne AjJA karI che ke sArA vAtAvaraNamAM rahevuM, sArAM AlaMbano levAM. A jagatamAM nirvikArI evA paramAtmAnuM dhyAna karavA prazamarasa jharatI mUrti jevuM bIjuM koI sAruM AlaMbana che? ApaNe to kalyANa karavA sAthe ja saMbaMdha che. prazAMtatA, saumyatA, vikArazUnyatA, dhIragaMbhIratA AMkho dvArA jharatAM lAge, tevI temanI mudrA che, bhale te jaDa hoya. tame je pratimA bharAvo cho temAM kyAMya sIdhA bhagavAna AvIne besI jAya che tevuM zAstramAM kahyuM nathI. mahAvIra prabhu to mokSe gayA che. temano AtmA siddhazilA para che. sabhA:- to prANapratiSThA kema karAve che? sAhebajI:-te eka prakArano adhyAropa che. ApaNA dharmAcAryo paramAtmA sAthe samApatti laIne potAnA ja AtmAnI mUrtimAM pratiSThA kare che. temAM kAMI bhagavAnano AtmA sIdho UtarI Avato nathI. A badhI susaMgata-tarkabaddha vAto che. temAM bhagavAnanI cetanA sthApita thatI nathI. teo to mokSamAM ja rame che, mahAle che. te kAMI doDIne ahIM thoDA Avaze! paNa ApaNe mUrtine sAkSAta bhagavAna mAnIne pUjIe chIe, te ApaNA hita mATe pUjIe chIe. ajugatA vicAro karavAthI doSa lAge che. mUrti para ke tIrtha para Aphata Ave tyAre rakSaNa tamAre karavAnuM ke bhagavAna karaze? bhagavAnanI cetanA mUrtimAM che ja nahIM mATe tamAre ja karavAnuM che. sabhA - dilane maMdira banAvI temAM ja ApaNe prabhune sthApita karIne bhajIe to? sAhebajI:- A tame je bolyA, te vAta to bahu ja sarasa che. pratiSThA karIne prabhune padharAvI do. barAbara. have huM tamane pUchuM ke maMdira eTale zuM? maMdira eTale pavitra jagA. tenA * * * * * * * * * anekAMtavAda * * * * * * * * * # # # # # # # # # # # 87 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNue aNu pavitra hoya. temAM karAtI dareka kriyAnA bhAvo pavitra hoya. have tamArA manamAM eka paNa azubha bhAva nathI Avato, tevuM tame hRdayapUrvaka kahI zakazo kharA? manamAM AvuM pavitra vAtAvaraNa taiyAra karyuM che kharuM? ke pachI hRdayamAM cAre bAju ukaraDo ja rAkhyo che? A to tamAre tyAM pelA maMdiramAM javuM nathI, javAno kaMTALo che, vAMdho che, mATe A vAkya sarasa rIte goThavI dIdhuM che. A badhI UThAM bhaNAvavAnI vAto che. amArA A zabdo AkarA che, paNa so e so TakA sAcA che. tame jIvanamAM kahI zakazo ke amArA prANa jAya to paNa eka kharAba vicAra Avato nathI, evuM mana ame keLavyuM che? game te nimitta Ave to paNa kharAba vicAra to Avato ja nathI? mATe tamane jaDanI asara nathI ne? ane jo game tevA nimittamAM eka paNa kharAba bhAva nathI Avato to pachI to amArI vAta ja AvI. ane AvA mANase to maMdiramAM javAnI jarUra nathI. zuM atyAre tame saMpUrNa samabhAvamAM magna cho? badhA viSaya-kaSAyanA bhAvothI mukta cho? saMsAranI eka paNa vikRti aDatI nathIne? je jIvanmukta che te svayaM bhagavAna che. teno AtmA paramAtmA che. sabhA:- aMtaranI vizuddhi eTale dharma? sAhebajI - aMtaranI vizuddhi lAvazo kaI rIte ?-hoTalamAM jazo eTale Avaze? kezIno ramatAM Avaze? tame kahezo ke sAheba! amAre je karavuM hoya te karIe paNa manathI cokhkhA rahIe chIe. tamAre khAvuM-pIvuM-haravuM-pharavuM badhuM ja karavAnuM, paNa temAM aMtarathI aLagA rahevAnuM, tevuM tamArA jIvanamAM bane che kharuM? ke pachI A to AtmavaMcanA che? tame tamArA AtmAne ja Thago cho. tame tamArA AtmAne pUcho ke je karo cho tenI asara che ke nahIM? moTaramAM pharanArane pUchuM ke bhAI tamane atyAre moTaramAM pharavA chatAM paNa Asakti nathI ne? atyAre tamane eka kalAka unALAnA tApamAM ughADA page calAvIe to khabara paDe ke tamArI anAsakti kevI che. sabhA - sAhebajI, A haoNlamAM sAMje bapore nATako thAya che, to tenA paramANunI ApaNA mana upara atyAre asara thAya kharI? sAhebajI:-cokkasa kare. A pavitra sthAno to nathI ja. eTalA mATe to bhUtakALamAM mahAjana (zrAvako) moTAM moTAM dharmasthAnako rAkhatA hatA, ke jeno prasaMge upayoga karI zakAya. paNa tame upAzrayo sAMkaDA banAvo cho, mATe AvA sthAnomAM amAre pravacana ApavA AvavuM * * * * * * * * # # # # # # # # # # # # # # * * * , anekAMtavAda 88 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDe che. chatAM jayAM vAtAvaraNa pavitra nathI tyAM tame dharmanuM vAtAvaraNa UbhuM karo to kAMI dharma apavitra thavAno nathI. dharma kAMI abhaDAya nahi. lagnavADImAM dharmanuM kAma thAya paNa daherAsaraupAzrayamAM lagna na thAya. apavitratAthI vAsita jagAmAM pavitra vastu thAya paNa pavitramAM apavitra na thAya. sabhA - dharma nathI abhaDAto to zuM vAMdho ? upAzrayo ApI zakAya kharA? sAhebajI:-paraMtu daherAsara-upAzrayanuM vAtAvaraNa bagaDe che. dharma to zAzvata zuddha che paNa dharma karavA AvavuM che tene mATe dharmanA sthAnanuM zuddha vAtAvaraNa ja upayogI che. tene bagADAya nahi ne? na chUTake AvAM sthAnomAM (vADImAM) AvI kriyAo thAya, kAraNavazAta apavAdathI vADIo dharma karavA mATe upayogamAM laI zakAya, te zAstramAnya che, kAraNa ke dharma apavitra vAtAvaraNane paNa pavitra banAvavAmAM sahAya kare che. atyAre amuka moTA upAzrayo che. temAM tamAre bAre mahinA sAdhunI jarUra nathI. eTalA sIdhu paNa nathI, ane Ave to paNa tamAre to upAzrayanA eka khUNAmAM paDyA rahe. paryuSaNa patyAM eTale tamAre kAma patyuMne? moTA moTA upAzrayo khAlI rahe che. tamArA AvA vistAramAM upAzrayonI kiMmata keTalI thAya? atyAre tamAre tyAM navA vicArovALA bole che ke ATalI moTI milakta che to teno upayoga karI paisA UbhA karIe. sAmAjika rIte teno upayoga karIe to zuM vAMdho? Ama paNa ApaNA jainone lagna karavAmAM ghaNAne jagAnI agavaDa paDe che, to A upAzrayo ApIe', ane hA, AvuM ghaNA ThekANe zarU paNa thayuM che. paNa te khoTuM che.. sAmAjika satkAryo paNa jo dharmasthAnakomAM na thAya to pachI pApanA kAmanI to vAta ja kyAMthI karAya? ame ema kahIe ke kAraNavazAta vADImAM dharmanuM kAma thAya, eTale kaheze, "ApaNe pahelA Ane vADI tarIke banAvIe ane pachI upAzrayanA kAmamAM levAnI' AvA kutarko vAparIne je kAma kare che teone khabara che ke AmAM lAMbA gALe keTaluM nukasAna thaze? have AgaLa vicArIe. amane sAdhune paNa nimittanI asara thaI zake che. thAya ja tevo ekAnta nathI. kharAba nimittamAM amAre AvavuM nahi tevI prabhunI amane AzA che. mATe ja brahmacaryanI nava vADa mUkI ne? zuM kAma? ame evA mANaso chIe ke tarata ja vikAro UbhA thAya? paNa asara thavAnI saMbhAvanA che, mATe dUra rahevuM tevI AzA che. zuM pAMca rUpiyAnI noTa paDI haze, to joIne amAro lobha jAgaze? chatAM amAre paisAne aDavAnuM nahi ne?pachI to pAse rAkhavAnI vAta ja kyAM? kyAMya paNa daravAjA khullA rAkhyA nathI. mATe ja _ * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * anekAMtavAda 89 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvA AcAro mUkyA che. je divase amane paNa nimittonI asara na thAya tevI amArI bhUmikA Avaze, tyAra pachI vAMdho nahi. te vakhatanA badhA AcAra judA haze. . koI strIne khabara na rahene jarA AgaLa AvI jAya, to ame AghA khasI jaIe ane kahIe paNa kharA ke jarA AghA rahejo. jyAre UMcI bhUmikAnA sAdhune strI bheTI jAya to paNa vAMdho nahi. mATe amAre azubha nimittothI dUra rahevAnuM che ane zubha nimittonAM AlaMbano levAnAM che; tethI ja maMdiramAM stuti-bhakti karavAnI vAta karI che. ApaNe tyAM kalpasUtramAM Ave che ke prabhu jayAre dIkSA le che, tyAre devatAo AvI prabhunA zarIre vilepana kare che, jenI khuzabu cha-cha mahinA sudhI rahe che. te sugaMdhathI AkarSAIne bhamarAo Ave, yuvAna strIo paNa Ave ane prabhunuM AvuM mohaka rUpa joInaeN AkarSAIne AliMgana Adi paNa Ape. tyAre prabhu to dhyAnamAM hoya. temane kAMI ja thAya nahi. kAraNa temanI bhUmikA UMcI che. bIjuM dRSTAMta rAmAyaNanuM che. rAma-lakSmaNa-sItA vanamAM pharI rahyAM che, tyAre traNe jaNAM jaMgalamAM pharatAM pharatAM eka pahADanI nIce taLeTImAM pahoMcyAM che. tyAM uparano kolAhala sAMbhaLe che, tethI kutUhalathI upara caDhe che. tyAM be mahAtmAo sAdhanA karI rahyA che. A traNe jaNAe vaMdana karyuM. tyAM kolAhalanuM kAraNa bhakto AvelA hatAM. atyAre badhA vikharAI gayA che. have tyAM A traNa jaNAM ja che. temane thAya che ke AvI sAdhanA karanAra mahAtmAnI bhakti karIe. mATe lakSmaNajIe tyAM kAMkarA-kAMTA kADhI upara mATI pAtharI. rAmacandrajI tenA upara sugaMdhI pANI chAMTe che. pachI suMdara phUlo lAvI tyAMnuM vAtAvaraNa maghamaghATavALuM karI dIdhuM. pachI A baMne jaNA vAjiMtro vagADe che ane sItAjI tyAM nRtya kare che. mahAtmA ardhakhullI AMkhe dhyAna karI rahyA che. paNa temane A vakhate kAMI thatuM nathI. jayAre amArI sAme strI nRtya kare to amArI zuM maryAdA Ave? kAM khasI javuM paDe kAM to nRtya baMdha karAvavuM paDe. paraMtu temane kAMI asara thavAnI nathI. kAraNa ke teo badhA nimittanI asarathI para che. teonI bhUmikA UMcI che. teo jaDanA AlaMbanathI para che. jyAre ApaNe satata nimittanI asarathI dabAyelA chIe. mATe ja sArAM AlaMbano levAnAM che. ane ApaNA mATe atyAre sArAmAM sAruM AlaMbana mUrti che. vizuddha AtmAnA ciMtana-manana mATe te sAdhana bane che. tethI apekSAe paramAtmA banavA mATe A mUrti amogha sAdhana che. mATe ApaNe pratidina darzana-vaMdana-pUjana karavAM ja joIe. ja ja ja che . * jai ja * * * * * # # # # ja 90 # # # # # # # anekAMtavAda Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA - A kALamAM dharmanuM mULa svarUpa pakaDavuM muzkela che ? sAhebajI - kema? tIrthaMkare kahelAM zAstro hAjara che. paramAtmAnI AjJA mujaba jIvanArA, upadeza ApanArA, cAritra pALanArA hAjara che. daherAsara, upAzrayo, dharmanAM dhAmo paNa hAjara che. to mULa svarUpe dharma pakaDavAmAM kyAM vAMdho che? paNa tamArI najara ja evI hoya ke daherAsaramAM-upAzrayamAM koNa khoTuM kare che? te ja tame zodhatA ho cho. doSone ja zodhavAnI tamArI vRtti hoya to zuM thAya? atyAre mULa svarUpe dharma karanArA hayAta che. zAsana hajI jIvatuM che. paraMtu jene samajavuM na hoya ane halakAne ja pakaDavuM hoya, jene sAcAmAM rasa ja na hoya, te to jyAM jaze tyAM UMdhuM ja zodhaze. hA, amuka TakA varga hoya che jene dharmanI sAcI samaja na hoya mATe bhUla karatA hoya che, paNa AnAthI badhAne kAMi bAkAta na karAya. atyAre sAco dharma karanArAM sAdhu-sAdhvIo hayAta che. teonuM jIvana ja tamane dharmano paricaya Ape tevuM hoya che. mATe ekAMte AvuM na bolAya. hA, atyAre kalikALa che. atyAre jaina dharmanI bolabAlA che ke anya dharmonI bolabAlA che? atyAre mithyAdharmo ja vadhAre phelAyelA che. jaina dharma laghumatImAM che, paNa sAco dharma nathI tema to na ja kahevAya. negeTIva eMgalathI jozo to tame jiMdagImAM dharma pAmavAnI rAha jotA ja rahI jazo. bAkI atyAre paNa bhagavAnanI AjJA mujabano dharma hayAta che. ' mULa muddA para AvIe. jinapUjAmAM anekAMtavAda samajo. apekSAe mUrtipUjA jarUrI che, apekSAe mUrtipUjA bInajarUrI che; mATe sApekSatA, syAdvAda thaze. paNa temAM ekAMtavAda pakaMDazo to zuM thaze? tethI pratyeka pravRttimAM syAdvAda dRSTithI vicAravAnuM che, nahitara saMyathI bahAra pheMkAI jazo. hareka dharmakriyA A apekSAe ucita che, A bhUmikAe ucita che; hareka dharmakriyA A apekSAe anucita che, A bhUmikAe anucita che. zAstrajJAna mATe paNa pU.A. zrIharibhadrasUrie yogadaSTi samuccaya graMthamAM upasaMhAra karatAM lakhyuM che ke A graMtha upayogI kone thaze? A graMthamAM yogazAstronA mAkhaNa tarIke lakhANa che. chatAM je jIvo UMcI bhUmikAmAM che temane mATe upayogI nathI, kAraNa ke jemane zAstrajJAnanuM phaLa maLI gayuM che temane mATe A graMtha nirupayogI che, temane AnAthI lAbha nathI. A jJAna meLavIne je sAdhavAnuM che te jeNe sAdhI lIdhuM che tevA jIvone AnI upayogitA nathI. yoganI sAtamI daSTimAM AvelA jIvone zAstrAdhyayananI jarUra nathI, pachI bhale te ochuM bhaNelo hoya paNa tene zAstranI jarUra nathI. # # # # # # # # # # kola ka ka ka ka ka ka ka ka ka ja eka ja # # # # # anekAMtavAda P-7 che ke 91 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA - mAlatuSamunine bhaNavAnI jarUra hatI ? sAhebajI - mAlatuSamunine bhaNavAnI jarUra hatI ke nahi teno saMbaMdha AnI sAthe nathI. kharekhara to mAlatuSamunine bhaNavAnI jarUra hatI, paNa zaktinA abhAve teo bhaNI zakyA nahotA. sabhA - dIkSA prasaMge, pratiSThA, caityaparipATi Adi prasaMgamAM jatAM moDuM thavAthI pUjA rahI jAya to zuM karavuM? jinapUjA karavI ke AvA prasaMgomAM javuM? sAhebajI -bIje ThekANe paNa jyAM sagavaDa maLe tyAM karI levAnI sAmAnya rIte UMcA dharmanA kArya khAtara nIcA dharmano bhoga apAya, paNa nIcA dharmanA kArya khAtara UMcA dharmano. tyAga na karAya. nIcalI kakSAnA anuSThAnane gauNa karI zakAya, paNa upalA anuSThAnane gauNa na karAya. paraMtu kayA avasare karyuM anuSThAna UMcuM ane kayuM anuSThAna gauNa karI zakAya, tenI pAkI samaja joIe. avasare sAmAnya dharma paNa UMco banI jAya che. jema ke svAdhyAya amArA mATe khAsa kahyo che, paNa sAdhunI mAMdagI vakhate vaiyAvaccanA avasare svAdhyAya karavA bese to zuM ucita gaNAya? mATe avasare mukhya dharma gauNa bane che. sAmAyikatamAre mATe UMcuM anuSThAna che ane tenAthI pUjA nIcuM anuSThAna che. paraMtu pUjAnA avasare sAmAyika karo to khoTuM che ane sAmAyikanA samaye pUjA karo to doSa che. cha AvazyakamAM sAmAyika Ave che, paraMtu je avasare je ucita hoya te karavAnuM che. sabhA - pUjA sAme jinavANI choDAya? sAhebajI:-pUjA ane jinavANI baMne dainika kartavya che. je jinavANI sAMbhaLe che te ja zrAvaka che. mATe baMne Avazyaka kartavyamAM Avaze. jinapUjA e jinavANImAM sAMbhaLela upadezanuM AcaraNa che. jinapUjAmAM kharA bhAva kevI rIte lAvavA? tenI kharI vidhi zuM che? kevI rIte ArAdhanAmAM AgaLa vadhavuM? tenuM kharuM svarUpa zuM? A badhuM jinavANImAMthI maLaze ane pachI tenuM AcaraNa jinapUjAmAM thaze. paraMtu pUjAno khAlI amala kare ane samaje nahito kema cAle? mATe jinavANI paNa jarUrI che ane jinapUjA paNa jarUrI che. tamAre vyavahAramAM paNa bhaNyA vagara dhaMdho na karI zakAya ne? ane bhaNI-gaNIne ghare besI raho to cAle kharuM? bhaNyAnuM phaLa to vyavasAyathI ja maLaze ne? paNa tenA mATe bhaNatara paNa jarUrI che. mATe bemAMthI eka paNa kaTa opha na karAya. mATe beu karavAmAM Ave che. paNa temAM samaya AgaLapAchaLa karI zakAya che. je ja sITa jhU 92. ha ha ha ha ha da la ka ka ka ka ka ka ka ka ka ka ka ka ka la sa & anekAMtavAda Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNI pratyeka dharmanI pravRttimAM, AcAramAM, vicAramAM anekAMtavAda che. amuka bhUmikA pachI zAstranuM adhyayana paNa nirupayogI che. prabhu dIkSA lIdhA pachI zAstranuM eka pAnuM paNa vAMcatA nathI. dIkSA vakhate vIra prabhune 11 aMganuM jJAna hatuM. jeTaluM bhaNyA che tenA karatAM kaI gaNuM bhaNavAnuM bAkI che. chatAM navuM kAMI bhaNatA nathI. bhagavAna tyAre sAdhaka che. chatAM tame kahezo ke e to bhagavAna che, mATe temane adhyayananI jarUra nathI. paraMtu bIjAo paNa je e bhUmikAne pahoMcelA sAdhuo che temane paNa adhyayana karavAnI jarUra nathI, paraMtu ApaNA mATe zAstra-adhyayana jarUrI che. Ama, zAstra-adhyayana apekSAe jarUrI che, zAstra-adhyayana apekSAe bInajarUrI che, paraMtu ApaNA mATe to zAstra-adhyayana khUba ja jarUrI che, hitakArI che. - apekSAe zAstra-adhyayana hitakArI che, apekSAe jinapUjA hitakArI che, tema apekSAe pratikramaNa hitakArI che. mahAtmAo cAritra pALe paNa pratikramaNa na kare tevuM paNa zAstramAM Ave che ne? prabhu mahAvIranA zAsanamAM sAdhu ja sthavirakalpI hoya to pratikramaNa temane niyata hoya ja. sthavirakalpa na hoya to niyata pratikramaNa kare paNa kharA ane na paNa kare. virakalpa ane jinakalpa Ama be bheda che. je gacchamAM rahetA hoya te sthavirakalpI sAdhu kahevAya che. jinakalpI samatAnI bhUmikAmAM rahelA hoya che. teonA AcAra-vicAra UMcA hoya che. gacchanI AjJAmAM jIvanArAne pratikramaNa niyata hoya che. mATe pratyeka dharmanI kriyAmAM, AcAramAM, vicAramAM, anekAMta vaNAyelo che. ApaNe chelle to AtmakalyANa karavAnuM che. je anuSThAnathI tamArA AtmAnuM kalyANa thAya tevuM anuSThAna karavAnuM che. sabhA:- sAmAyikamAM anekAMtavAda kaI rIte Avaze? - sAhebajI:- sAmAyikanI kriyA mATe pUcho cho ke tenA bhAva mATe pUcho cho? mokSamAM sAmAyikanI kriyA nathI paNa bhAvasAmAyika che. sAmAyika, samakita vagere badhA zuddha bhAvanA guNo che. zuddha bhAvanA guNone mokSamAM paNa choDavAnA nathI. mokSamAM sAthe laIne javAnA che. tyAM badhA guNo zAzvatA rahevAnA che. mokSamAM sAmAyika parAkASThAnuM che. siddha bhagavAna sadA sAmAyikamAM che. temane badhA pApono virAma che. temanAmAM samatA che ke viSamatA che? mokSamAM jatAM sodhana mUkavAnAM hoya, paNa sAdhya mUkavAnAM na hoya. jyAM sudhI sAdhya siddha na thAya tyAM sudhI sAdhana levAnAM che. tethI sAdhanomAM anekAMtavAda Avaze. dharma mAtra sAdhana che. mokSane sAdhya kahyo che. mokSane choDavAno nathI. zAzvata kALa jALavavAno che. dharma anuSThAno sAdhana che, tethI temanA svIkAra ane tyAgamAM anekAMta Avaze. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * anekAMtavAda 93 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mokSamAM paNa anekAMta che, te bIjI rIte vicAravAno Avaze. ahIMyAM judI dRSTie anekAMta che. dharma anuSThAno ekAMte karavAnAM nathI, paNa apekSAe karavAnAM che. sabhA :- siddhAMtamAM pheraphAra na thAya, paNa sAmAcArImAM pheraphAra thAya ? -- sAhebajI :- pahelAM siddhAMtano tame zuM artha karo cho ? sAmAcArI paNa Avazyaka anuSThAna che. jo AcArano artha siddhAMtanI bahAra karazo to pachI tamArA hisAbe AcAramAtra sAmAcArI banaze. paNa A artha khoTo che. siddhAMtamAM khAlI vAto na Ave, paraMtu mULabhUta AcAra paNa avazya pALavo evo niyama siddhAMta aMtargata samAI jAya che. uprAMta AcAramAtrane sAmAcArI kahezo to temAM mULabhUta AcAra paNa pheraphAra thai zake tevuM nakkI thaze. A to UMdhuM vetarI nAkhazo. muninAM pAMce mahAvrata che te siddhAMtamAM Avaze. to sAmAcArI kone kahevAze ? dA.ta. amuka vistAramAM sApa, vIMchI hoya tyAM sAdhue pATa upara ja sUvuM, paraMtu nIce sUvuM nahi tevo niyama kare, ane e ja vistAramAM lAMbA samaya sudhI vicaranAro samudAya hoya to, ghaNA kALa pachI te samudAyamAM A prathA sAmAcArI paraMparA jevI banI jAya. eTalA mAtrathI bIjA vistAramAM vicaranAra gacchane e sAmAcArI svIkAravAnI koI . AvazyakatA nathI. mATe badhe barAbara samajavA prayatna karo, nahitara goTALA UbhA karazo. sabhA H- suratamAM atyAre plega che. tenA kAraNe sAdhu vihAra karI zake kharA ? sAhebajI :- tyAM to apavAdamArga thayo, tene sAmAcArI na kahevAya. comAsAmAM vihAra kare te AcAraviruddha che, paraMtu kAraNe kare te apavAdamArga thaze. sAdhu pATa para na sUve, ane gacchanI paraMparAnA kAraNe sUve to apavAda na kahevAya paNa sAmAcArI kahevAya. sabhA H- mokSamAM anekAMtavAda kaI rIte ? sAhebajI :- mokSamAM siddhanA svarUpamAM tenA guNomAM anekAMtavAda samajavo che, to vicAro ke kaI rIte siddha bhagavaMta anaMta sukhane pAmelA che ? to vartamAnanI dRSTie anaMta sukhane pAmelA che, paNa bhUtakALamAM teo duHkhI hatA, mATe bhUtakALanI apekSAe teo duHkhI hatA tema kahevAze. siddha paramAtmA zAzvatA che. dravyamAtra zAzvata che. teonuM paryAyarUpe parivartana cAlu che. mokSamAM paNa paryAya badalAya che. chatAM temanI kakSA to eka ja rahevAnI che, te asiddha nathI banavAnA. dA.ta. jJAnano paryAya badalAya che. kAraNa ke jJeya badalAya to jJAnano paryAya ** 94 * * * * anekAMtavAda Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa badalAya; ane jJAna badalAya to jJAnathI thatuM AtmAnuM sukha paNa badalAze. tyAM pratikSaNa paryAyo badalAya che. jJAna-darzana-cAritranuM paNa A rIte parivartana thAya che. sabhA:- tyAM vRddhi-hAni thAya? sAhebajI - vRddhinahAni che. tyAM siddha paramAtmAmAM agurulaghuparyAyanI SasthAna hAnivRddhi che. A svarUpa bahu ja gaMbhIra che. mokSamAM padArthavijJAnanuM ciMtana jaTila che. dravyAnuyoganabhaNyA hoya tene A badhuM samajavuM muzkela che. mokSamAM agurulaghuparyAyanI vRddhihAni thayA ja kare che. eka kSaNe hAni che. bIjI kSaNe asaMkhya guNa hAni che. vaLI temAM trIjI kSaNe vRddhi thAya che. A sahajatAthI ja thAya che. mokSamAM amuka vastu zAzvata sthira paNa che. eTale ke mokSamAM paNa tripadI che. AkhA jagatanA sArarUpe tripadI che. mokSamAM pratikSaNa paryAya utpanna thAya che ane nAza thAya che, paNa dravyarUpe AtmA sthira che; mATe dravya-paryAyanI apekSA joDavAnI che. siddhanA jIvo bhoga kaI rIte kare che? potAnA AtmAnA guNono bhogavaTo kare che, paraMtu jaDa padArthono bhogavaTo teo nathI karatA. tame jaDa padArthono bhogavaTo karo cho, khAo cho, pIo cho, sugaMdha vagereno bhogavaTo karo cho, jyAre teo cetanAno bhogavaTo kare che. mATe tyAM apekSAe bhoga che, apekSAe abhoga che. sabhA - "kevalI patro dhammo dharma kevaLI AdhArita che? zAstra AdhArita nahi? sAhebajI - kevalIe kahelAM vacana te ja zAstra che. mATe "kevalI pannaro dho" e vAkya zAstrane apramANabhUta sthApita nathI karatuM, UlaTuM zAstra svayaM ja kevaLa prajJata hovAthI zAstramAM Alekhita vAtothI ja dharma siddha thaze. sabhA:- zAso to hamaNAM lakhAyAM ne? sAhebajI - prabhu mahAvIranA nirvANa pachI 980varSe zAstro lakhAyAM che. sabhA - zAstro lakhyAM koNe? sAhebajI:- zAstro lakhyAM game teNe, zrutakevalIe zAstro racyAM che. temAM je tattva che te pUrNajJAnIe kahyuM che, ane zabdadeha gaNadharoe Apyo che, ane tene jALavavA graMthAlekhana * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * anekAMtavAda * * 95 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryo Adie karyuM che. lakhanArAe potAnI vAta karI che ke jJAnIoe kahelI vAta karI che, tenI parIkSA karI zakAya che. lakhanArA prAmANika hatA teno purAvo e che ke temane jeTaluM yAda hatuM te lakhyuM che, ane teone jyAM vismRti thaI tyAM "tattva kevalIgamya" lakhyuM che. mATe A ja tattva che, A ja paraMparAthI sAMbhaLavA maLyuM che, tene ja satya tarIke svIkArI lo evo koI Agraha rAkhyA vagara, jyAM teo vacana nakkI na karI zakyA tyAM pramANikatAthI lakhyuM ke tattva kevalIgamya." A pramANikatAnI parAkASThA che ne ! mATe khoTI zaMkA-kuzaMkAo karyA vagara zAstro mATe taTastha abhiprAya bAMdho. sabhA - kevaLIne kevaLI ja oLakhI zake ? sAhebajI:-kevaLIne kevaLIjaoLakhI zake temajo ekAMta hoyato, kevaLIjapUrNa rIte bhagavAnane oLakhI zake, ane pahelAM bhagavAnane je oLakhIne sAdhanA kare te ja kvalI banI zake. eTale A to virodhAbhAsa Ubho thayo. tethI ahIMyAM paNa anekAMtavAdablAvavo paDaze. kevaLajJAnI ane zrutajJAnI sarakhA nathI. zrutajJAnImAM anaMtu ajJAna che, chatAM te kevaLIne zrutajJAnathI oLakhI zake che. hA, saMpUrNa rIte kevaLIne kevaLI oLakhI zake, pUrNajJAnIneM svayaM je pUrNa hoya te ja pUrNapaNe oLakhI zake che; zrutakevaLI paNa pUrNa rIte oLakhI zake, paraMtu AMzika rIte pUrNa jJAnIne oLakhI zakAya che, pUrNajJAnInAM vacana pAmI zakAya che, mATe apekSA joIze. - tethI apekSAe prabhune na oLakhI zakIe te barAbara. apekSAe zrutajJAnI ane kevaLajJAnI sarakhA che. 14pUrvadhara upadeza ApatA hoya ane kevaLI upadeza ApatA hoya, to beunI vANImAM zakti sarakhI hoya che. tethI nakkI na karI zakAya ke A 14 pUrvadhara che ke kevaLI che. beu tamArA mananA bhAva jANIne kahI Ape che, pUrvabhava-parabhava baMne kahI ApI zake che. ahIMyAM zratanA baLathI upadeza ApavAnI apekSAe beu sarakhA; paNa jJAnanI apekSAe jamIna-AsamAnano taphAvata Avaze. mATe badhe anekAMtavAda Avyo. pU. AnaMdaghanajIe gAyuM ke "he prabhu! sAmAnyathI paNa ApanuM darzana durlabha che, to pUrNadarzananI vAta ja kyAM karavI? e to tamArA jevo je thAya te ja ApanAM darzana pUrNatAthI karI zake. je mithyAtvamohanIyamAM gherAyelo che te sAmAnyathI paNa ApanAM darzana kyAMthI karI zake? jema AMdhaLo mANasa sUryanuM varNana na karI zake ane AMkhavALo paNa saMpUrNa rIte sUryanuM varNana na karI zake, enA mATe to sUrya pAse ja javuM paDe. mATe mithyAtvI kyAMthI ApanAM darzana karI zake? samakita AvyA pachI ja aMzathI paNa prabhudarzana karI zake che ane pUrNa rIte to ApanAM darzana karavA ApanA jevA ja thavuM paDe." ja ja ra ka ja ra ja sa ja sa ja ka ja ka ka ka ka ka ma ka ja * * * * * 6 anekAMtavAda Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tame badhA "potu vardhamAnAtha'mAM bolo cho "parokSaya tafthanAma'. mithyASTi mATe bhagavAna parokSa che, samyagdaSTi mATe pratyakSa che. sAcAM darzana karavAnI lAyakAta, adhikAra A bhUmikAvALAne ja che. gADha mithyAtvI roja prabhupUjA karato hoya to paNa tene bhagavAna parokSa che. guNanI apekSAe mithyAdaSTine prabhunI oLakha nathI. samakitanI bhUmikA AvI ene guNanI oLakha AvI. mATe samakitIne guNanI oLakha hovAnA kAraNe tene prabhu pratyakSa che. paraMtu samatinI bhUmikA paNa ati durlabha che. jo A nathI to prabhunAM sAcAM darzana kyAMthI thavAnAM? ane sakaLa vizeSatAthI pUrNa darzana to kyAMthI thavAnAM? jema AMkhano AMdhaLo hoya ane tene dArU pivaDAvyo hoya, tevAne nazAmAM lathaDiyAM khAtAM zuM ThekANAM rahevAnAM? tema jJAnAvaraNIyano aMdhApo che, ajJAnano aMdhApo che ane mithyAtvarUpI dArUno nazo bharyo che, tevAne ApanAM darzana karavA durlabhaja che. Avo AMdhaLo sUryanuM varNana-darzana kevI rIte karI zake? te pUnamanI rAtrInuM varNana paNa kevI rIte karI zake? mATe amArA mATe ApanuM darzana ane svarUpanuM ciMtana karavAnuM durlabha che. tame maMdiramAM jaIne bhagavAnanAM darzana karI Avo cho, te to bAhya darzana che. prabhunAM AMtarika darzana judAM che. hA, tamAro samaya thaI gayo che, mATe rAkhIe. ja ra ja sa ja sa sa ja sa na ja ja ja ja A yAnekAMtavAda Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 tA. 02-10-94, ravivAra. anaMta upakArI anaMta jJAnI zrI tIrthaMkara paramAtmAe jagatanA jIvamAtrane samyak prabodha karAvavA A dharmatIrthanI sthApanA karI che. mahApuruSonI dRSTie bIjA dharmonI pAse syAdvAda nathI, mATe ja badhe gUMcavADo Ubho thAya che; jyAre ApaNe syAdvAdanA kAraNe ja sAcAM tattvone jANI zakIe chIe. koI paNa jIvane svayaM ArAdhanA karavI hoya, teNe pUrNa sukhane meLavavuM hoya to tenA mATe javAbadAra tattvo kayAM, pAyAgata vAto kaMI, vagere jANavuM jarUrI che, ane tenA mATe syAdvAdane samajavo ati jarUrI che. tenA vagara mUMjhavaNa thaze. mATe ja itara dharmavALAne syAdvAda vagara sacoTa samAdhAna ApavAmAM muzkelI thAya che, jyAre ApaNe A ja kAraNe sacoTa javAba-samAdhAna ApI zakIe chIe. adhyAtmakSetre syAdvAda. nizcayanaya-vyavahAranayaH upAdAnavAda-nimittavAda. jema puchAya ke anaMtakALathI ApaNe duHkhamAM sabaDIe chIe tenuM kAraNa zuM ? to tenA javAba mATe ApaNI pAse adhyAtmanA kSetramAM nizcayanaya ane vyavahAranaya che. dA.ta. AtmA anaMta kALathI duHkhI kema che ? sukhI na thavAnuM kAraNa zuM? nizcayanaya kaheze ke AtmA pote ja temAM kAraNabhUta che. tamArAM sukha-duHkha tamArA hAthamAM ja che. je kAMI sukha-duHkhanI jIvanamAM hAramALA che te svayaMsarjita che, koI bIjAe UbhI karela nathI; chatAM ApaNe bIjAne nimitta mAnIe chIe. jema ke dhaMdhAmAM tamane takalIpha Ave to kaho ke bhAgIdAra lucco che. vaLI kahe che ke jIvanamAM sukha kevI rIte rahe ? kAraNa patnI kajiyALI che. je nimittathI duHkha UbhuM thAya tenA 52 ja javAbadArI mUko cho ne ? tyAre nizcayanaya kaheze ke A badhA abhiprAya khoTA che. koi paNa duHkhane mana para levuM ke na levuM te tamArA hAthanI vAta che. tame aMdarathI taiyAra raho to koInI tAkAta nathI ke tamane duHkhI karI zake. AnA mATe sArAmAM sAruM dRSTAMta bhagavAna mahAvIranuM Ave che. dIkSA lIdhA pachI prabhue sADA bAra varSa sudhI ghora tapasyA karI. temAM bAhya pariSaho ghaNA hatA, paraMtu tethI kAMI teo duHkhI nahotA thayA, pUrA sukhamAM mahAlatA hatA. sAcA * ** 98 anekAMtavAda Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arthamAM bhagavAnane koI duHkhI karI zakyuM che? tamArA duHkhanuM kAraNa tamane tamArI aMdara dekhAvuM joIe. tame tamArI nabaLAInA kAraNe duHkhI cho ane tamArI guNavattAnA kAraNe sukhI cho. te mATe tame bIjA koIne javAbadAra gaNo te tamArI khoTI bhramaNA che. duHkharasika jIva duHkhanAM nimittone ja grahaNa kare che.? nizcayanayathI AtmakalyANanA mArgamAM tamAruM kalyANa-akalyANa, sukha-duHkha, vikAsa ke adhogati karavI te tamArA hAthamAM che; tema dharma-adharma paNa tamArA puruSArtha para AdhArita che. nizcayanaya kaheze ke nimitto nahi paraMtu tamArI jAta ja gunegAra che, mATe upAdAnane sudhAro. jema vyavahAramAM paNa eka mANasa tamane gALa Ape, niMdA kare te vakhate tene grahaNa karavuM ke na karavuM te tamArA hAthanI vAta che. mananI zAMti koI bIjo UbhI karavA nahi Ave. tamArI zAMti-azAMti tame ja UbhI karI zako tema cho. nizcayanayathI AkhuM jagata duHkhI eTalA mATe che ke tene duHkhamAM ja rasa che ane sukhanI aruci che. AduHkhanI rasikatA kyAMthI AvI? kAraNa duHkha game che. sabhA - A virodhI vidhAna lAge che. sAhebajI:- paNa A vAta jIvanamAM vAstavika che. jema ke tame savArathI sAMja sudhImAM sukhanAM keTalAM nimittone grahaNa karo cho? ane duHkhanAM keTalAM nimittone vadhAvo cho ? tame tamArA jIvanamAM kone vadhAre mahattva Apo cho ? jema AkhA zarIramAM eka AMgaLI dAjhI hoya ke gUmaDuM thayuM hoya to jIva kyAM coMTe che? tamAruM dhyAna Akho divasa AkhA zarIramAM kyAM hoya? basa, te ja jagA para ne? jema phakta eka ja dADha duHkhatI hoya, ane bAkInA badhA dAMta sArA hoya, to paNa dADha duHkhe che teno vasavaso vadhAre ke bAkInA dAMta sArA che teno AnaMda vadhAre hoya ? koI tamArA manamAM UMcuMnIcuM karavA AvatuM nathI. AtmAmAM azAMti sarjavA koI AvatuM nathI. zAMti tamArA hAthamAM ja che, tamArI marajI upara che. akaLAmaNa tame pote ja UbhI karo cho. nimitta dvArA asara levI ke nA levI, te tamArA hAthanI vAta che. sabhA - dIkSA lIdhA pachI prabhu rakSaNanI vyavasthA pote rAkhIne jIve che? sAhebajI:- nA, bhagavAne potAnA zarIranI lezamAtra ciMtA karI nathI. nAno mANasa paNa temane herAna kare to paNa temane zAMti hatI. kAraNa ke aMdarathI temane koI duHkhI karI zake * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * anekAMtavAda 99 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tema nathI. jema ke indrasAmAnika saMgamadeve prabhune ghora upasarga karyA chatAM prabhune lagIre duHkha na thayuM. kema na thayuM? kAraNa ke temane duHkha joItuM na hatuM ane tamane duHkha joIe che. jema savArathI sAMja sudhI bilADI uMdarane tAkIne beThI hoya, tema tame saMsAramAM duHkhanAM nimittone tAkIne beThA ho cho. jarAka koI aNagamatuM bole, gALa Ape, apamAna kare te badhuM keTaluM yAda rAkho cho ? varSo sudhI koIe kareluM apamAna bhUlazo nahIM; jyAre jIvanamAM keTalAe tamane Adara Apyo, sAcavyA, te tamane yAda rahe che? nA, tamArAM dharmapatnI sAthe tamAruM dhAryuM na thayuM, tamArI mAMga pramANe teNe karyuM nahi ke be kaDavAM veNa kahyAM, to te tame kevuM yAda rAkho cho? paNa teNe tamane jiMdagImAM kevI rIte sAcavyA, Aja divasa sudhI zuM zuM tamArI sarabharA karI, te tame yAda nathI rAkhatA. tene tame pharaja mAno cho. tame duHkha pahelAM yAda karo cho, tene ja pakaDI rAkho cho, tene ja vAgoLo cho, ane teno saMgraha karo cho; eTale ke duHkhanAM ja nimittone jhIlo cho. A badhI to AtmAnI vikRti che. AtmAnI A ajJAnadazAnI vikRtithI jIva duHkhI thAya che. tame nimittane ja mahattva Apo cho tenA karatAM jAtane mahattva Apo. nimitto to gauNa che. jAtanuM ghaDatara karyuM haze to duniyA AkhI tamane duHkhI ke sukhI nahi karI zake. koInI. tAkAta nathI ke tamane mAnasika pIDA ApI zake. mATe ja bhagavAna aMdarathI pUrNa sukhane pAmyA. kAraNa ke teo duHkha levA taiyAra ja nahotA, jyAre ApaNane to du:khaja levuM che, sukha joItuM nathI. jema koI kahe "mAre dAjhavuM nathI ane AgamAM hAtha nAMkhyA kare" to tene mUrmo ke jUThAbolo ja kahevo paDe. jema koI kahe, baphAro thAya che eTale huMThaMDaka mATe taDakAmAM ke AganI bhaThThI pAse besuM, to tene tame zuM kahezo? ane tenA AvA vartanathI zuM nakkI thAya? te vAstavikamAM ThaMDaka ke zItaLatAno icchuka nathI. tame ja tamArA vartanathI zuM puravAra karo cho? zuM iccho cho? tamAruM valaNa kaI bAjunuM che? AkhA divasamAM duHkhanuM jeTalIvAra nimitta maLe teTalIvAra tene grahaNa karyA karo cho; mATe ja tame sukhanA icchuka nathI, paNa duHkhanA rasiyA cho. nizcayanayathI sukha-duHkha e AMtarika bhAva che; te cetananI anubhUtino ja ijAro che. tame sArA nimittanI asaralezo to sukha anAyAse maLavAnuM ja che; paraMtu tame jIvanamAM krodhanuM nimitta pakaDo cho ane kSamAnA nimittane avagaNo cho, mATe tame paNa taDakAnA rasiyA cho ane chAMyaDAnA rasiyA nathI tema kahI zakAya. tethI tamArA kalyANa ke akalyANamAM tame ja javAbadAra cho, temAM tamArI prakRti ja kAraNa che. cAre gatimAM navvANuM TakA jIvone prakRtinI ja vikRti che. jema gharamAM badhuM vyavasthita hoya, chatAM chApAmAM koI vastu sAthe saMbaMdha na hoya, te vAMcIne tamane keTaluM Tenzana UbhuM thAya che? AvI prakRtivALo sukhI thaI zake kharo? * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 100 anekAMtavAda Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duniyAnA game te cheDe tene mUko to paNa te duHkhI ja thavAno. mATe saMsAranA koI paNa kSetramAM, are devalokamAM devatAo sudhdhAM paNa, AnA ja kAraNe sukhI nathI. sabhA:- temAM devatAone Asakti kAraNa che ? sAhebajI :- Asakti hoya teTalA mAtrathI ulkApAta nathI macato. temane zArIrika dRSTie roga, hADamArI, ghaDapaNa nathI, tema ja managamatAM vimAno-apsarA Adi maLyAM che ane bhogo bhogavI zake tevuM zarIra che; chatAM potAnAthI UMcA devonI vastuo joIne aMdara IrSA pedA thAya che, lAya lAge che. A ja devalokanuM moTuM duHkha che. chatAM A devaloka paNa kAMI maphatamAM maLavAno nathI. zAstramAM devalokanAM varNana addabhuta rIte Ave che. sAMsArika jIvone A varNana sAMbhaLyA pachI ahIMyAM cena na paDe tevI tyAMnI vAto che. amuka devalokanAM varNana to tamArI buddhimAM paNa na bese. sabhA - thoDuM to varNana karo ne. sAhebajI - tyAMnAM bhautika sukho kevAM hoya tenI samajaNa tamane AvavAnI nathI, kAraNa tamArI buddhi khIlI nathI. mATe ja bAkInA devalokathI ajANa cho. nava raiveyaka, pAMca anuttara e utkRSTa bhautika sukhanAM sthAna che. UMcA devaloka kevA hoya ! tyAM parAkASThAnuM bhautika sukha hoya che. sAmAnya jIvo tyAM jaI zakatA nathI. UMcAmAM UMco dharma karelA jIvo ja tyAM jaI zake che. tyAM asaMkhya-asaMkhya varSonAM AyuSya hoya che. AkhI jiMdagI teo tyAM pathArImAMthI UThatA nathI. haratApharatA nathI, sukhazaiyAmAM ja paDyA rahe che. khorAkano koLiyo paNa temane levAno hoto nathI. A sthitinuM varNana tamane magajamAM bese tema che? sabhA - dhAMdhala-dhamAla vagara sukha na maLe tevuM mAnIe chIe. sAhebajI:-parasevo pADIne ja paisA maLe temAM majA AvatI hoya to, ghaNI mahenata ane dhAMdhala-dhamAla karavI paDe tyAre je dhanaprApti thAya tevI, huM tamane TekanIka batAvuM, to te tamane gamaze? nA, kema ke jIvanamAM vadhu parasevo pADo to vadhu sukha maLe tevuM nathI. tamane vagara mahenate paisA ke managamatAM bhoga-sukha maLatAM hoya, to mahenata-majUrI karavAnuM tame jarA paNa pasaMda karo tema nathI. dA.ta. 12 mahinAnI Avaka vagara mahenate koi ghare pahoMcADe to tame bajAramAM jAo kharA? vagara majUrIe badhuM maLI jatuM hoya to tame hAtha paNa halAvo tema nathI. paraMtu vartamAnamAM tamArI prakRtimAM evA vikAro che ke jethI ucca devalokanA * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * anekAMtavAda 101 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devatAonI jema tame zAMta rahI zako nahi. jyAre te devo pAMce indriyonA bhogo bhogavavA mATe parizrama karatA nathI, chatAM parAkASThAnAM bhautika sukho bhogave che. A ucca kakSAnA devo che. jema tamane gha2mAM kAzmIra dekhADe to kAzmIra jovA tyAM jAva kharA ? paraMtu tamane ghera beThAM beThAM unmAda karyA vagara cena paDe kharuM ? jo prakRtimAM vikAra hoya to devalokamAM paNa tamane cena na paDe. mATe UMcA devalokanAM bhautika sukho samajavA buddhi vikasAvavI paDe. have mULa muddA para AvIe. svayaM sukhI thavuM hoya to kharAba nimittone na pakaDavAM, paNa jene duHkhanA nimittanI asara che tene to duHkha duHkha ne duHkha ja che. baMgalAmAM rahenArA sukhI ke du:khI ? AmAM vyaktino svabhAva ja kAraNabhUta che. sukha-duHkha svayaMsarjita che. ApaNe ja nimittane pakaDIe ane ApaNe ja sukhI ne duHkhI thaIe chIe. A nizcayanayanI vAta che. tyAre vyavahAranaya kaheze ke sukhaduHkhanAM kAraNa bahAra ja che. te saMyogone sukha-duHkhanAM kAraNa mAne che. te bahAranAM nimittone mahattva Ape che. sukhaduHkhanI javAbadArI te bahAranAM nimitto para mUke che. ane A vAta paNa khoTI nathI. paraMtu ekalA nimittane paNa kAraNa na mAnI zakAya. mATe badhe syAdvAda Avaze. syAdvAda paraspara virodhI vAtono samanvaya karI Ape che. apekSAe AtmA svayaM potAnA kAraNe sukhI-duHkhI che, apekSAe AtmA nimittothI sukhI-duHkhI che. sabhA H- ame ajJAna chIe mATe duHkhI chIe. sAhebajI H- vyavahAranaya kahe che ajJAnatA nimittathI UbhI thAya che, jyAre nizcayanaya kahe che ajJAnatA tame jAte ja UbhI karI che. have zuM kahezo ? nizcayanaya kahe che ke kIDI kIDI ja kema banI ? kIDI potAnA puruSArthathI ja kIDI banI che. bIjA koIe ajJAna ApyuM nathI. A rIte badhe ja vyavahAranaya, nizcayanaya lAgu paDaze. A ja sudhI jIve UMdho ja puruSArtha karyo che. karma paNa eNe ja UbhAM karyAM che. badhAM aniSTa ke kalyANanuM mULa koNa ? tame pote ja cho. jaDanA baMdhanamAM phasAvuM ke na phasAvuM te tamArA hAthanI vAta che, tenI asara levI ke na levI te tamArA hAthanI vAta che. nizcayanaya to tamArI ja coTalI pakaDaze. karmane tame vaLago cho, karma tamane vaLagatuM nathI. jaDa pratye rAga-dveSa thAya tethI ja karma baMdhAya che, nirmohIne baMdha nathI. jIvamAtrane rAga-dveSathI ja karmabaMdha thAya che. samohIne karmabaMdha che. moha che tyAM sudhI karmano baMdha cAlu che. tamane jaDanuM AkarSaNa che mATe ja karmabaMdha cAlu che. tamane jaDanI ja ciMtA che, AtmA jaDane bhUlyo nathI, mATe ja karmane vaLagyo che. ** 102 anekAMtavAda Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA H- sarakhA nimittathI darekane sarakhI asara thAya ? sAhebajI :- nA, jema tamane koIe gALa ApI, to te vakhate tame duHkhI thayA, krodha karyo, temAM tamArAmAM aMdara rahelI prakRtinI vikRti ja krodhanuM kAraNa che. badhAne nimittanI asa2 thavI joIe tema nathI. tamAre nimittane pakaDavuM ke na pakaDavuM te tamArI marajInI vAta che. jo tame akaLAva nahi, to zAMta rahI zako cho. sarakhA nimittathI darekane sarakhI asara thAya tevuM nathI. mULamAM ja ajJAna che. nizcayanayanI vAtanI gerasamaja haze to tame adhyAtmanA kSetramAM sAco puruSArtha karI zakazo nahi ke jIvanamAM lakSyadRSTi pAmI zakazo nahi. tamArI khAmI tame joi nahi zako to sudhArI nahi zako; paNa ema lAge ke mAro AtmA ja khoTAM nimittone pakaDe che, to tame sudhAravAno prayatna karazo. jema sAco bAhoza vepArI dhaMdhAmAM nukasAna kare tyAre vicAre ke meM dhaMdhAmAM kyAM bhUla karI che, athavA bIjAe koIe kyAM khoTI salAha ApelI. duniyAmAM khoTI salAha ApanArA maLe, paNa te salAha levI ke na levI te to ApaNe ja nakkI karavAnuM che. mATe nizcayanaya kahe che ke, ApaNI khAmI pahelAM juo. jo khoTI salAha tame lezo to khoTAmAM kyAMya salavAI jazo. tame bIjAnI salAha apanAvI tyAre akkala hatI ke nahi ? bhUla koNe karI che ? tame nimittane pakaDo cho mATe ja herAna thAo cho. AvuM nizcayanaya kahe che. jema kUtaruM ajJAna che mATe duHkhI che. jIvamAtra svapuruSArthathI ja sukha-duHkhano adhikArI thAya che. AtmakalyANa mATe nizcayanaya jarUrI che. apekSAe baMne naya jarUrI che. baMne nayanuM mahattva potapotAnI jagyAe che. phakta nizcayanayano dRSTikoNa paNa na pakaDAya. jo nimittane choDI daIe to deva-gurudharmanI pUjA, teonuM sAMnidhya, sArAM AlaMbanonuM mahattva nahIM rahe. mATe baMne naya apekSAe samyak che. je kSetramAM je rIte ucita te rIte apekSA joDavAnI che. anekAMtavAdamAMthI ekAMtavAdamAM jatA na rahevAya tenuM dhyAna rAkhavAnuM che. jo AMdhaLo kahe paganI apekSAe hAthI thAMbhalA jevo che, to te apekSAe sAcuM ja che; paNa kahe hAthI thAMbhalA jevo ja che to te khoTuM. mATe baMne nayanuM AtmakalyANa mATe mahattva che. nizcayanaya kaheze upAdAna e ja AtmakalyANanuM sAdhana che, vyavahAranaya kaheze nimitta e ja AtmakalyANanuM sAdhana che. jema tame bahAra nIkaLyA ane suMdara vijAtIya strI tamane jovA maLI, ane tamane vikAra thayo; tamane manamAM je vikAra thayo, temAM kAraNa tamAruM mana nabaLuM che; manamAM vAsanA che, mATe tamane vikAra thayo. khAmI tamArA aMdaramAM ja che. strInuM rUpa ** anekAMtavAda 103 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vikAranuM kAraNa che ke tamAruM mana vikAranuM kAraNa che ? tyAre vyavahAranaya nimittane vikAranuM kAraNa mAne che, jyAre nizcayanaya kahe che, tamArA manamAM ja vikAra che; AvI asara mahAtmAone thatI nathI, kAraNa temane mananI nabaLAI nathI. duniyAmAM Dagale ne pagale saMpatti jovA maLe che. lobhiyAne saMpatti jotAM manamAM lobha jAge che, jyAre sAdhune saMpatti jotAM kazuM thatuM nathI. tene te dhULa ne DhephAM mAne che. mATe lobha manamAM ja che. pApa tamArA manamAM ja che. sabhA :- kaSAyo nIkaLI jAya pachI vyavahAranaya raheto nathI, paNa kaSAyo kADhavA kaI rIte ? sAhebajI :- manamAM nabaLAI, vAsanA, Asakti, kAma, krodha, irSAnAM bIja paDyAM che; mATe manane zAMta rAkhavA pahelAM to nimittothI dUra rahevuM joIe. vagara nimitte vikAro ochA thAya che, A pratyakSa anubhavanI vAta che. vikAravALuM mana zAMta rAkhavA sinemA, thieTara, vezyAlayathI dUra rahevuM joIe. nirvikArI banavuM hoya, vAsanAthI mukta thavuM hoya to pavitra vAtAvaraNamAM javuM paDe. Ama, nimitto javAbadAra che vyavahAranayanI dRSTie. baMne nayanI vAtamAM tathya che. baMneno samanvaya karaze to jIvanamAM sArI sAdhanA Avaze, mATe Dagale ne pagale syAdvAda eplAya karavo-joDavo paDaze. anekAMtavAdanI phakta thIyorITIkala (saiddhAMtika) vAto nathI, paNa jIvanamAM eplAya karavAnI ene upayojavAnI vAto che. nimittonI asara che, tema vyavahAranaya kahe che. bhalabhalA mahAtmAo nimittothI paDyA che. teone pachADavA-caDhAvavAnI tAkAta nimitta dharAve che. jema tIrthaMkara bhagavAna mahAvIranA AtmAne paNa nayasAranA bhavamAM sAdhu bhagavaMtanuM nimitte maLyuM tyAre dharma pAmyA. teonA AtmAnI, varSo pahelAM paNa, nimitta maLe to dharma pAme, evI sthiti hatI. AtmA lAyaka hato paNa te pahelAM samakita kema pragaTyuM nahi ? kAraNa nimitta nahotuM maLyuM mATe ne ? ane nimitta maLatAM ja samakita pAmI gayA. vagara nimitte kalyANa karanArA jUja kissAo che. eTale te rAjamArga nathI. tame jene meka-apa rUma kaho je AsaktinuM kAraNa che, paNa te bharata cakravartIne kevaLajJAnanuM sAdhana banyuM. je AsaktinuM nimitta che tene AtmAe yogyatAthI virAganuM nimitta banAvyuM che. jenA manamAM virakti che tenA mATe badhAM sAdhana virAganAM che. tene saMsAra paNa virAganuM sAdhana che. duniyAnA koI dharmamAM sAco syAdvAda nathI. jenAmAM A dRSTi che te vyakti satyAsatyanuM suMdara pRthakkaraNa karI zake che. 104 anekAMtavAda Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanamAM kharAba vastuno tyAga karo, jIvanamAM sArI vastuno svIkAra karo ema vyavahAranaya kahe che. khAvApIvAmAM, mitratAmAM vagere badhAmAM ja, vyavahAranaya kahe che ke saMyogo, nimitto badalo; paraMtu A vAtane ekAMte pakaDo to mithyAtvI banazo. gautamasvAmIne ahaMkAre ja tAryA, ema vyavahAranaya kaheze; jyAre samavasaraNamAM AvIne namra banyA, mATe ja taryA; tema azuddha nizcayanaya kahe che. mATe baMneno samanvaya karavo paDe. be page ja calAya. ekaluM upAdAna nathI, ekaluM nimitta paNa nathI. AtmakalyANanA mArgamAM syAdvAdane kAryAnvita karavAno che. nimittono paNa saMpUrNa inkAra na thaI zake. tIrthakaronA AtmAo, mahAtmAonA AtmAo paNa azubha nimittothI paDe che ane zubha nimittothI caDhe che. meghakumAranuM daSTAMta Ave che. temaNe UchaLatA vairAgyathI dIkSA lIdhI che, tyAre prabaLa vairAgya che. paNa rAtre teono saMthAro chello rahetAM, badhA mahAtmAonA paganI dhULa tenA para AvatAM bhAvamAM palaTo AvI gayo. teonA upAdAnamAM kAMI khAmI nathI, paNa nimitta maLatAM palaTo Avyo che. pachI prabhu hitopadezarUpe temane be vAkya kahe che ane bhAva palaTAI gayA. ahIMyAM vAkyo ja nimitta banyAM che. bhagavAne jo hitopadeza na Apyo hota to te AtmA cAritrathI bhraSTa thAta. Ama, baMne bAju satya che. mATe ja syAdvAda dRSTithI virodhAbhAsane samajatAM zIkho ane tene AtmakalyANanuM sAdhana banAvo. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * anekAMtavAda * * * 105 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 09-10-94, ravivAra, copATI. anaMta upakArI anaMta jJAnI zrI tIrthaMkara paramAtmA jagatanA jIvamAtranI anaMtakALanI pUrNa sukhanI tamannAne paripUrNa karavA dharmatIrthanI sthApanA kare che. - jJAnIonI daSTie jIvamAtranI aMtaranI abhilASA jo koI hoya to te pUrNa sukhane pAmavuM te ja che. pachI bhale jIvane bolatAM AvaDe ke na AvaDe, paNa parAkASThAnA sukhane te jhaMkhe che. te pAmavA mATe anekAntavAdanI dRSTine rAjamArga tarIke batAvI che. . have ApaNo AtmA pUrNa sukhanI icchA dharAve che, chatAM te kema pAmyo nathI? anaMtakALathI tene duHkha joItuM nathI, chatAM temAM ja kema sabaDe che? icchA mujaba duHkha nathI TaLatuM ane IcchA mujaba sukha nathI maLatuM, AmAM kAraNa zuM? jaina zAsanane pUchavAmAM Ave to syAdvAdanI daSTie be javAba Apaze. temAM nizcayanaya juduM kAraNa Apaze ane vyavahAranaya juduM kAraNa Apaze. vyavahAranaya kaheze, jIve dharmanAM AlaMbano lIdhAM nathI, AcaryA nathI, mATe ja jIva karmanA phaMdAmAM phasAyo che ane tethI ja jIva duHkhI che. tyAre nizcayanaya kaheze, AtmAe joIe tevo aMdaramAM puruSArtha karyo nathI. nizcayanayanI najara upAdAna para hoya che, vyavahAranayanI najara nimitta para hoya che. ApaNA zAstramAM nimittanI javAbadArI vyavahAranaya mUlavI Ape che, upAdAnanI javAbadArI nizcayanaya mUlavI Ape che. AtmAnuM sAruM thayuM ke kharAba thayuM temAM AtmA ja javAbadAra che. vikAsa karavA mATe ke patana thavA mATe javAbadArI potAnI ja che. mATe te badhe upAdAnane lakSyamAM laIne vAta karaze. nimittono jabaradasta prabhAva: vyavahAranaya kaheze AtmA sAro hoya paNa nimitta na maLe to kalyANa kyAMthI thAya? te nimittavAdanA samarthanamAM dalIlo Apaze. evA ghaNA AtmAo lAyaka che ke temane sArAM AlaMbana maLe, sadguruno yoga maLe to teo caDhI jAya. jema ArdrakumAra, bhavobhavanI sAdhanA karIne Avelo jIva hato, paraMtu sAthe bhUtakALamAM kAMIka virAdhanA karela, mATe anArya dezamAM janmelA hatA. ATha varSanI uMmare dIkSA laIne ArAdhanA karI zake tevuM temanuM upAdAna hatuM, * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 106 * , * * * * anekAMtavAda Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa yuvAna thayA tyAM sudhI dharma zuM, AtmakalyANano mArga zuM, teno kAMI ja khyAla temane hoto. kAraNa vAtAvaraNa viparIta hatuM. temane nimitta hotuM maLyuM. tIrthakaranA AtmA paNa nimitta ke AlaMbana vagara tIrthakara nAmakarma nathI bAMdhI zakatA. dhanA sArthavAhanI lAyakAta ghaNI hatI, paNa ghaNAM varSo sudhI temane dharma na maLyo, mATe tyAM sudhI temanAM varSo eLe gayAM. game teTalo lAyaka AtmA paNa jo sArAM nimitta na pAme to parivartana nathI lAvI zakatA. neminAthajInA bhAI rahanemine eka ja nimitta maLyuM ne mana caMcaLa thayuM ne? rAjImatIne nirvastra jotAM tarata ja mana caMcaLa thayuM. A nimitta na maLata to AtmasAdhanAmAM magna ja rahe tevA hatA. AthI nimittanI asara kevI che te vicArajo. AjanA jamAnAvAdanI asara taLe AvelA loko bole che ke vAtAvaraNa-nimitto mahattvanAM nathI, aMtaramAM hoya tema thAya; paNa te khoTuM che. tamArA kuTuMbomAM paheraveza, raheNIkaraNI khUba ja bagaDI rahyAM che. jo tamAre sAttvika banavuM hoya to kharAba vAtAvaraNathI dUra rahevuM ja joIe. amAre sAdhuoe paNa kharAba nimittothI dUra rahevuM joie. amArA mATe atyAre navA taiyAra thayelA loko zuM kahe che ke "A eka palAyanavAda che. gharabAra choDIne, strIthI dUra rahIne brahmacarya pALavuM temAM zuM moTI vAta che? paraMtu AvA saMsAranA raMgIlA vAtAvaraNamAM rahIne brahmacarya pALavuM te moTI vAta che. mATe A badhA bhAgeDuvRttivALA che. A palAyanavAda che." anya keTalAka saMto paNa upadezamAM kahe che, "pavitra banavA, brahmacarya pALavA gharabAra choDavAnI jarUra nathI." jo A niyama svIkAre to zuM saMta banI zakAya kharuM? tamAro zuM abhiprAya che? nakkIna banI zakAya ne? vyavahAranaya sAme dalIla kare che ke, nimitta tamArI sAme Ave ane asara na thAya te azakya vastu che. tamAre sApane hAthamAM laIne sApanA DaMkhathI dUra rahevuM saheluM che, ke tenAthI dUra rahIne DaMkhathI dUra rahevuM vadhAre saheluM ne sAruM che? paraMtu tamAre hisAbe sApane hAthamAM rAkhIne, te keraDe nahi te rIte rahevuM, temAM kharI nIDaratA che. hakIkatamAM dUra rahIne sApanA DaMkhathI dUra rahevuM saheluM che, paraMtu sApane khoLAmAM rAkhI tenA DaMkhathI dUra rahevuM duSkara che. tema jhera khAIne asarathI bacavuM saheluM, ke khAdhA vagara tenI asarathI dUra rahevuM saheluM? paNa jhera e to nimitta che, maravuM to karma para AdhArita che ema mAnI jheravALI vastunA akhatarA karavA tene moMmAM mUko kharA? na mUko, to kahe ke tuM Darapoka che. to tame kahezo tuM akhatarA kara, tuM anubhava kara, amAre nathI karavo. A badhAM paNa nimitto che. chatAM tyAM tame nimittone keTaluM mahattva Apo cho? evo niyama nathI ke sApa hAthamAM lo eTale karaDe ja. jema madArI sApane hAthamAM le che ne ? chatAM paNa tame akhatarA karo cho kharA? kAraNa tyAM tamArI trevaDa * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * anekAMtavAda P-8 * * * 107 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI. mATe ja sahelo upAya che ke nimittothI dUra rahIne brahmacarya pALavuM. jenAmAM kSamatA nathI AvI tevA jo pelA vikalpomAM jAya to ghaNuM jokhama che. mATe vyavahArano saMyogo, nimittothI jIvananuM ghaDatara thAya che; kalyANa-akalyANa, sukha-duHkha badhuM tenA AdhAre thAya che. mahApuruSo paNa sArA nimittanA prabhAve ja caDyA che ane mahApuruSo paDyA to paNa kharAba nimittothI paDyA che. zAlibhadra pAse zuM pahelethI kAMI vairAgyanI lAyakAta nahotI? zreNika ghare AvyA tyAre ja lAyakAta pedA thaI? nA, tevuM nathI. paraMtu ATalA divasa sudhI temane nimitta hotuM maLyuM, mATe ja saMsAranA bhogavilAsamAM khUMpelA hatA. tema rAmacandrajI paNa lAyaka hatA, chatAM lakSmaNajInuM mRtyu thayuM ne je asara thaI tevI asara pahelAM nhotI. tevI ja rIte anAthImuni paNa gharamAM hatA tyAre paNa teo lAyaka to hatA ja, chatAM mAMdA paDyA ane A nimitta maLatAM coTa lAgI ane je asara thaI temAM kAraNa A nimitta che. jo roga na Avyo hota to rAjapATa bhogavatA rahyA hota. AvA AvA AtmAone paNa asara nimittoe ja karI, mATe khAlI upAdAna pakaDIne besI raho to zuM kahevAya? syAdvAdano dRSTikoNa jANyo paNa tene eplAya na karo to zuM thAya? AtmAnI zuddhiazuddhi zene AbhArI che? ekalA nimitta ke ekalA upAdAnanuM pUMchaDuM na pakaDAya. syAdvAda vagara jIva sAdhanA karavA nIkaLe to paNa bhUlo ja paDe. mATe syAdvAda AtmakalyANanA mArgamAM anivArya che. ArAdhanAmAM AgaLa vadhavuM hoya to khAlI upAdAnathI cAle? khAlI nimittathI cAle? ke beuno samanvaya karavo paDaze? jIvanamAM beu daSTikoNa sthira karavA paDaze. * have tame kahezo ke koI game tevAM kapaDAM pahere paNa manamAM jo vikAra nathI to zuM thavAnuM? tamAruM mana vikArI che mATe ja tamArI tyAM najara jAya che. sabhA:- AmAM rajanIza zuM kahe che ke, maryAdA rAkhI che mATe ja vikAro vadhyA che. tenA para temaNe pustako paNa lakhyAM che. sAhebajI:- tamArA jevA vAMcavAvALA hoya to zuM thAya? temaNe lakhavAmAM to zuM bAkI rAkhyuM che? koI mANasa siddhAMta zuM sthApe che te jovAnuM, tenuM mUlyAMkana karavAnuM; te dharmanA praNetA kevA hatA te pachI vAta, paNa temaNe siddhAMta zuM sthApyo te jovAnuM. sabhA:- bhogamAMthI yogamAM avAya? sAhebajI:- Akho saMsAra anaMtakALathI bhoga bhogave che, to pachI Amano siddhAMta tyAM lagADIe to badhA kyAranA yogI thaI gayA hota. paraMtu tevuM nathI. samaju ane jJAnI hoya * # # # # # # # # # # # ka ka ka ka ka ka . ja ja ja 108 anekAMtavAda Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te jayogI banI zake che. mATe bhogane yoganuM sAdhana manAya nahi. nahitara atyAra sudhImAM to badhA bhogI yogI thaI gayA hoya. sabhA - bhoga bhogavelA hoya to yogamAM sthira thAya; sthUlibhadranI jema. sAhebajI:- to pachI neminAtha prabhujIne zuM kahezo? bhoga bhogavyA vagara teo yogamAM sthira thayA ne? sabhA:- sthUlibhadrajInuM to 84 covIsI sudhI nAma gavAze. sAhebajI - to pachI tene kAraNe tamArA hisAbe to neminAtha prabhujInuM brahmacaryanIcuM ne? paraMtu brahmacaryanI dRSTie mukti pAmelA badhAnAM utkRSTa brahmacarya kahevAya. sthUlibhadrajI jevo kisso 84 covIsI sudhI banavAno nathI, temanA jevA viparIta saMyogomAM rahIne kAmavijetA 84 covIsI sudhImAM koI thavAnA nathI. paraMtu tyAM sudhImAM bIjA ghaNA jIvo mokSe jaze; ane vItarAga banatAM pahelAM tamAma vikArone nirmULa karavA paDe che, mATe te badhA jIvo utkRSTa cAritra pALaze, ane aMtarathI sthUlibhadrajI jevuM utkRSTa brahmacarya pAmaze. paraMtu tamane to 84 covIsInI nAmanAM sAMbhaLatAM moTuM bharAI gayuM che. 84 covIsI sudhI A kisso banavAno nathI, mATe A vAta che. paraMtu brahmacaryanI dRSTie badhAnAM utkRSTa brahmacarya che, mATe bhoga bhogavelo hoya to ja yogamAM sthira rahe tevuM nathI. - kAdavamAM paDyA pachI kAdavamAMthI bahAra nIkaLavA karatAM pahelethI ja kAdavamAM na javuM te vadhAre sAruM che. paNa huM tamane ema pUchuM ke tame vyavahAranaya svIkAro cho kharA? ane jo svIkAratA ho to tame jyAM jyAM maryAdA, AhAra, vihAra, vAtAvaraNa badhAmAM cUkyA cho tenAthI tamane nukasAna thaI rahyuM che, tevuM mAno cho? vyavahAranayanI to badhI anubhavasiddha - vAto che. Aje tame eka mANasane nimitta Apo to zuM thAya? ane nimitta na Apo to zuM thAya? te vicArajo . . pradeza rAjA - nimittathI ekAvatArI thayAH ApaNe pradeza rAjAne vicArIe. teo eka naMbaranA nAstika che. deva-guru-dharmanI ThekaDI uDADe tevA che. paraMtu kezI gaNadharano saMyoga thayo ane zuM thayuM ? temano saMyoga karAvanAra temanA maMtrI che. je samyagdaSTi zrAvaka che. temane khabara che ke rAjAne dharma sAthe * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * anekAMtavAda * * * 109 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramo candramA che. paraMtu teo jANe che ke rAjA hRdayathI durjana nathI, temanAmAM lAyakAta che. mATe vicAre che ke Amane dharma pamADavo kaI rIte ? maMtrIne ciMtA thAya che ke teo Ama to deva-guru-dharmanI upekSAvALA che, mATe jo teo dharma nahi pAme to marIne narake jaze. A ciMtAthI teo kezI gaNadharane vaMdana karavA gayA tyAre badhI hakIkata kahe che ke, ApanA paricayamAM Ave to ja kAma thAya. mATe Apa e bAju vihAra karIne padhAro to badhuM goThavAya, teone ucita lAgyuM, mATe teo e bAju padhAryA. teo lokane upadeza-dezanA Ape che. paraMtu rAjAne guru pAse laI javA kaI rIte ? sIdhA laI javAya tema nathI. paraMtu pachIthI buddhi laDAvI teone laI jAya che ane eka dezanA sAMbhaLIne teomAM parivartana AvyuM. tethI teo bAravratadhArI zrAvaka thayA. temane dIkSA levI hatI paNa aMtarAyanA kAraNe teo dIkSA na laI zakyA. patnIe jhera ApeluM. marIne vaimAnika deva thayA. tyAM prabhubhaktiupAsanA kare che ane pachI bIjA bhavamAMthI mokSe jaze, eTale ekAvatArI thayA. Ama, keTalAya nAstikone nimitta maLatAM pAmI gayA. nimitto kevAM kAmo kare che te vicArajo. nimittothI saMskAronI jAgrati : sabhA H- pUrvabhavanA saMskArathI na thAya? sAhebajI :- cAlo pUrvabhavanA saMskAro laIe, paNa tenA pahelAM, tenA pahelAM, tenA pahelAM zuM ? kyAMka to nimitta Avaze ja. mATe tamArA gharanI baMdhabesatI vAto joDI nA do. jema dhanA sArthavAha bodhibIja pAmyA temAMya kaho ke pUrvabhavanA saMskAra che ? paraMtu kharo bhava to A pahelo ja che. saMskAra to kyAMthI Ave ? je janama jannamano sAdhaka che temAM pUraka tarIke saMskAra kAma kare che. game tevA sArA saMskAra hoya paNa jo nimitta na maLe to rakhaDatA rahe che. A bAbatamAM "upamiti bhavaprapaMca kathA'mAM vimalakumAra nAmanA rAjakumAranI vAta che, ke je pUrvabhavamAM saMyama pALIne AvelA che. deva thaIne pachI marIne rAjakumAra thayA che. je samrATane tyAM janmyA che, tyAM dharmanA saMskAra ke viziSTa vAtAvaraNa nathI. jaina dharmano koI paricaya nathI. emanA dharmanA paNa AcAravicAra nathI. AvA vAtAvaraNamAM rahelA chatAM rAjakumAramAM duSTatA, vikAro ke unmAda nathI. ATalA vaibhavamAM paNa teo zAMta che, chatAM temanAmAM dharmano koi bhAva nathI. atyAre tamAre tyAM yuvAnone saMskAramAM rAkhavA tamane keTaluM muzkela paDe che ? kharuMne ? jyAre A rAjakumAra raMgarAganA vAtAvaraNamAM paNa svabhAvathI ja saMskArI che. have A rAjakumAre eka vakhata jaMgalamAM jinamaMdira joyuM. tyAM darzana karavA gayA. Mi Mi Mi 110 anekAMtavAda Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vItarAganI mUrti jotAM asara thaI. dhArI-dhArIne jotAM UhApoha thayo. jethI jAtismaraNajJAna thayuM ane saMskAra jAgrata thayA. ATalA vakhata sudhI saMskAra AIDala(suSupta) paDyA rahyA, nimitta maLatAM samatine pAmyA. tema zreyAMsakumAra paNa saMskAravALA jIva che. AgalA bhavamAM tapa-tyAga-samakitanI ArAdhanA karI che. prabhu RSabhadeva sAthe dIkSA lai, saMyama pALI, ArAdhanA karI, marI, sarvArthasiddhamAM jaI AvelA jIva che. ahIMyAM zreyAMsakumAra tarIke janmyA pachI paNa lAkhkho varSa gayAM tyAM sudhI saMskAre zuM kAma karyuM? paNa zreyAMsakumAre eka vakhata prabhune gocarI levA jatAM joyA. bhagavAna RSabhadeva temanA dAdAnA dAdA che. temane cAritra avasthAmAM pahelI vakhata joyA che. bhagavAnanI cAla-mudrA-hAvabhAva-kriyArUpe vartana jotAM UhApoha thAya che. gRhasthanI cAla karatAM sAdhunI cAla, hAvabhAva judA paDe ane A to tIrthakara che. temanI to badhI AcaraNAmAM parAkASThA ja hoya. tethI ja zreyAMsakumArane UhApoha thAya che. eTale nimitta maLatAM saMskAra jAgrata thAya che. mATe kahevuM paDe ke nimitta vagara lAyakAta eLe jAya che. ArAdhaka banavA mATe nimittane pakaDavAM ja paDe. nimittane jo tame mAnatA ho to tamArI vicArasaraNI AkhI judI ja hoya. tame vAsanA-vikArone toDavA mATe jIvanamAM Dagale-pagale maryAdAne pALavAno Agraha rAkhyo che kharo? A yugamAM to jo tame maryAdAno Agraha rAkho to tame junavANI kahevAo ane jo tame maryAdAne toDo to sudharelA-phoravarDa kahevAo; mATe tame nimittavAdano asvIkAra ja karyo che ne? huM to mAnuM chuM ke 80% tame nimittavAdI cho ja nahIM! sabhA - nimitta sAdhana che, mATe gauNa che. - sAhebajIH- nimitta apekSAe sAdhana che ane upAdAna paNa apekSAe sAdhana che, beunuM phaLa te sAdhya che. ane jo A beune choDI do to zuM laTakatAM mokSe jazo? sAdhana apanAvyA vagara kevI rIte mokSe jazo? nimittane jIvanamAM jarA paNa gauNa na karAya ane je tene jIvanamAMthI kADhI mUke che, teo to mArga bhUlelA che. tame syAdvAdane nathI pakaDatA mATe beu kSetramAM bhUla karo cho. nimittavAdane jIvanamAM ThAMsIne bharavA jevo che, paNa sAthe upAdAnane bhUlI jaIe te paNa na cAle. sthUlibhadra-sanatakumAra-rAmacandrajI tathA tIrthakara jevA AtmAo paNa sArA nimittathI 'caDhyA che ane AvA AtmAone paNa kharAba nimittonI kharAba asara thAya che. jo ATalA uttama AtmAo paNa kharAba nimittothI paDI zakatA hoya to ApaNI to zuM vAta? mATe sArA-kharAba nimittone ochuM mahattva ApI avagaNanA na karAya. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * anekAMtavAda 111 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA - cAritramAM nimitta joIze? sAhebajI:-pratyeka dharma pAmavA nimitta joIze. vikAsa karavA, zraddhA keLavavA, badhAmAM nimitta joIze. vyAkhyAna e zuM che? nimitta ja che. tame upadeza grahaNa karavAnA nAmathI Avo cho ke ema ne ema Avo cho? upadeza e AlaMbana che. paraMtu tame tenI asara na lo to zuM thAya? kevala nizcayavAdI moDhA-mAthA vagaranA che, paNa sAthe tame ekalA vyavahAranayane pakaDo to paNa ame nA kahIzuM. syAdvAda e tamAma apekSAothI tamAma virodhI vAtono samanvaya che. ekAntavAdIne pUcho ke "upAdAnanuM zuM mahattva? nimittanuM zuM mahattva?" paraMtu teo apekSA lagADyA vagara nahi sthApita karI zake. jyAre ApaNe syAdvAdathI paraspara samanvaya karI zakIe. zAstramAM pradezI rAjAnuM daSTAMta Ave che te ApaNe joyuM. bhUtakALano nAstika evo te rAjA paNa nimittathI jIvanamAM TanIMga poMinTa pAmIne AgaLa vadhI gayAno A dAkhalo che, eTale sudhI ke teo sArA mahAtmA banyA che. jyAre upAdAnavAdI kaheze ke AtmA jo lAyaka hoya to badhuM thaI jAya, pachI tene nimitta ke AlaMbananI zI jarUra? Aja sudhI sArAM nimitto AtmAne anaMtIvAra maLyAM che. A manuSyabhava-dharma-jainazAsana anaMtIvAra jIva pAmyo che. are tIrthaMkarano meLApa paNa thayo che. teo samavasaraNamAM caturmukhe dezanA Ape tyAre ApaNe anaMtIvAra tyAM jaI AvyA chIe. have AnA jevuM uttama AlaMbana bIjuM kayuM hoI zake? chatAM paNa eLe gayuM ne? mATe vagara lAyakAte koI taravAnuM nathI. game teTalAM sArAM nimittono gaMja khaDako to paNa kAMI nahi. geralAyakane pahADa jeTalAM nimitto maLe to paNa kAMI thAya nahi. mATe mahattva upAdAnanuM ja che. jenA AtmAmAM vikAro nathI tene game tevAM nimitto maLe to paNa kAMI thatuM nathI. Ama juo to beunaya sAcA che. syAdvAda bane sAcA karI Ape che. - have ahIMyAM eka vyakti beThI che. tene eka jaNa kahe ke "A jJAnI che. bIjo kahe ke A ajJAnI che'; eka kahe ke gAMDo che, bIjo kahe DAhyo che. have tame ahIMyAM jo apekSA na joDo to beunAM kathana asatya thaI jAya, paraMtu jo apekSA joDo to beunAM kathana sAcAM Thare. mATe syAdvAda Avyo. ane duniyA syAdvAdane nathI pakaDatI mATe ja badhe mUMjhAya che. syAdvAda phakata AtmakalyANamAM ja nahi paNa badhAM kSetramAM lAgu paDaze. vyavahAranaya kahe che ke tame sukhI cho to tamAruM puNya, nimitto sArAM che mATe; tyAre nizcayanaya kaheze tamArA AtmAmAM sukhI thavAnI lAyakAta che, ene anurUpa guNasaMpatti ke # * * * * * 112 anekAMtavAda # # # # # # # # # * * * * * * * ka # * * * Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puruSArtha che, mATe tame sukhI cho. beunA abhiprAyo eka nathI thavAnA, sAmasAmAM ja rahevAnA che, chatAM paNa satya che; ane e ja jaina zAsananI khUbI che. mATe dareka kSetramAM syAdvAda eplAya karavAno che. zubha nimittothI jIvo caDhyA che; jevAM ke deva-guru-dharmanA AlaMbanothI. ane A vAta sAcI che ke A zAsanane pAmIne anaMtA tarI gayA che, te rIte A zAsanane pAmIne anaMtA DULyA paNa che. tethI nizcayanaya AtmAnI geralAyakAta ke lAyakAtane mukhya kAraNa mAne che, jyAre vyavahAranaya mAne che ke tamane zAsanarUpa nimitta maLyuM, paraMtu tene tame pakaDyuM nahi, paNa avagaNyuM. eTale ke zubha nimittanI avagaNanA karI ane azubha nimittane pakaDyuM mATe DULyA. nizcayanaya kaheze A zAsana pAmIne jeTalA caDhyA tenA karatAM anaMtA tULyA che. DUbelA pAchA upara AvIne A zAsanane pAmIne pharIvAra DUbI zake che, kAraNa ke bhavacakramAM anekavAra zAsanane pAmelA tenI ja AzAtanA karIne DUbI zake che, paraMtu je taryA che te pAchA saMsAramAM AvavAnA nathI. duniyAmAM maMdiro che, sAdhusaMto che. teonI AzAtanA karIne, upekSA karIne DUbanArA keTalAya che. teonI niMdA karanArA bole che ke "sAdhusaMsthA samAjane bojArUpa che, khAI pIne teo paDyA rahe che, pote mahenata kare nahi ane bIjAnA paise tAgaDA thAya che." Ama, saMtonI niMdA karIne pAchA DUbe che. sabhA:- nimittothI AtmA tarI zake tevuM ekAMte kahI zakAya? sAhebajI:-navvANa poInTanavANa TakAe vidhAna karI zakAya. Aja divasa sudhImAM jeTalA caMtyA che, temAM navANu TakA jIvo zubha nimittothI ja cahyA che. beThAM beThAM ciMtana karIne ApameLe dharma sUjhayo hoya tevA ochA hoya che, jema ke marudevA mAtA. hA, eTaluM kharuM ke koIkane najIvuM nimitta ke koIkane moTuM nimitta maLyuM hoya, paNa rAjamArga to A ja che. jema mAlapANI khAvA te vikAranuM sAdhana che, paraMtu koIkane vikAra na thAya te tenI lAyakAta upara che. mATe vyavahAranayane sAme rAkhIne A vidhAna che. nizcayanaya kahe che, jo bhAva sArA hoya to kharAba karma baMdhAtuM nathI. daherAsara jAo paNa jo bhAva sArA na hoya to koI artha nathI, bhAva sArA haze to ghare gaMgA che. vyavahAranaya kaheze ghera beThAM keTaluM mana sAruM raheze? mATe beu naya sAcA che. bannene bannenI apekSAthI vicArAya. " ghaNA kolejiyano pUche ke ghera beThAM bhagavAnane yAda karIe to zuM yAda karyAna kahevAya? sAme pUchIe ke tamane jenA pratye prema hoya tenuM moM jovAnuM mana thAya ke nahi? na juo tyAM ja sa ka la ka ka ka ka ka ka ka ka ka ka # # # # # # # # # # anesaMtavAda 113 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sudhI cena paDe kharuM ? kharekhara jo prema hoya to mana thayA vagara rahe ja nahi, tema jo derAsara javAnuM mana na thAya to temAM tamArI zraddhAnI khAmI che. kriyA e to aMdaramAM rahelA bhAvanI abhivyakti che. A rIte vyavahAranaya ane nizcayanayanI dalIlo samajo to sAco samanvaya thato jAya. AkhA jaina zAsananI vyavasthA A ja zailI upara che. teno pAyo A jaM che. AnA upara ja AkhI imArata caNAyelI che. vyavahAranaya kahe che eka bhagavAnanI pUjA karatAM je lAbha che, tenA karatAM tame dasa bhagavAnanI pUjA karo to vadhAre lAbha che. jyAre nizcayanaya kahe che eka bhagavAnanI pUjA karI eTale badhA arihaMtanI pUjA temAM AvI gaI, mATe sarakhuM phaLa che. ahIM paNa potapotAnI apekSAthI beya sAcAM che. sabhA H- pArzvanAtha bhagavAnane 'pArzva puruSAdAnIya' kahevAya? sAhebajI :- hA, pArzva puruSAdAnIya te to vizeSaNa che. puNyanI apekSAe, Adeya nAmakarmanI apekSAe tema kahevAya che. bAkI pArzvanAtha bhagavAna ane mahAvI2 prabhunA guNamAM koi phera nathI. beune arihaMta tarIke pUjavAnA che. have nizcayanaya kaheze, bhagavAnanA eka aMge tilaka karyuM temAM jo bhAva sAro haze to nave aMge pUjA karyAno lAbha che. eka phUla caDhAvo ane so phUla caDhAvo, paNa jo bahumAna sarakhuM haze to badhe lAbha sarakho che, ahIMyAM saMkhyAnI gaNatarI nathI. jyAre vyavahAranaya kaheze, 'eka phUla caDhAvo, dasa phUla caDhAvo, 100, 1000 phUla caDhAvo, temAM jema phUla vadhAre caDhAvo tema vadhAre lAbha maLaze.' have tamAre A bemAMthI zuM pakaDavuM che ? sabhA H- ekathI patatuM hoya to 100 phUla zuM kAma caDhAvavAM ? sAhebajI H- basa, to jamatI vakhate tamArA bhANAmAM eka vAnagI mukAvIe ane te paNa jarAka ja. tamAre tyAM lagna hoya to pAMca mANasa Ave to ullAsa ke 5000 Ave to vadhAre ullAsa ? vyavahAranaya to alpa saMkhyAthI alpa bhAva, adhika saMkhyAmAM adhika bhAva mAne che. prabhune eka phUla caDhAvo ne je bhAva Ave che te karatAM 1000 phula caDhAvo to vadhAre bhAva Ave che, jethI lAbha paNa vadhAre thAya che. sabhA H- kumArapALe to pAMca ja phUla caDhAvyAM ne ghaNo lAbha meLavyo. * sAhebajI :- kumArapALe pAMca phUla nahi paraMtu pAMca koDInAM phUla caDhAvyAM hatAM. tyAM = **** ** **** 114 anekAMtavAda Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaktino savAla che, saMkhyAno savAla nathI. temanI pAse pAMca koDInA dAnanI ja zakti hatI. bAkI temanI pAse zakti hoya to vipula saMkhyAmAM caDhAvavAnI bhAvanA hatI. beunayo sAmasAmA tarko kare che. eka kahe ekamAM lAbha che, bIjo kahe 100mAM vadhAre lAbha che. sabhA:- nizcayanayane lakSamAM rAkhIne vyavahAra karavAno che? sAhebajI- ema nahi, nizcayanayane lakSamAM rAkhavAno ane vyavahAranayane paNa lakSamAM rAkhavAno nizcayanayanuM sAdhana vyavahAra che, tema bolo to maMjUra che; vyavahAra dvArA nizcaya pAmI zakAya che. nizcayanayanI daSTine Adarza tarIke lakSamAM rAkhavAnI ane vyavahAranayanuM ja AcaraNa karavAnuM che, A khoTuM arthaghaTana che. mokSa pAmavAmAM nizcayanaya sAdhana che, vyavahAranaya paNa sAdhana che. AMtarika AcaraNarUpe nizcayanayanuM sthAna hRdayamAM che, bAhya AcaraNamAM vyavahAranayanuM sthAna che, mATe beunayane AcaraNamAM levAnA che. eka nayane AMtarika dRSTie, bIjA nayane bAhya dRSTie AcaraNamAM svIkAravAno che. vyavahAranaya kriyAne mAne che, nizcayanayabhAvane mAne che. mATe bannene pahelethI ja sAthe ja pakaDavAnA che. judI judI bhUmikA pramANe vyavahAranayane bAhya kriyArUpe svIkAravAno che. jo tame tamArI bhUmikA pramANe tene na pakaDo to doSa lAge. * upAdAnavAda-nimittavAdane tame jeTalA samajI zako te pramANe te AtmakalyANamAM khUba ja upayogI thaze. AtmakalyANa karavA mATe prAraMbhathI chelle sudhI te baMnene pakaDI rAkhavAnI vAta che. beumAMthI ekane pakaDo ane bIjAne na pakaDo to muzkelI thAya. 13mAM guNasthAnakamAM kevaLI paNa nizcayanaya, vyavahAranaya nathI mUkatA. mokSamArganI pahelI bhUmikAthI mAMDIne chellI bhUmikA sudhI A beu vAda levAnA che, mATe A mahAvAda che. nizcayanaya kahe che khAlI kapaDAM badalI levAthI sAdhu thavAtuM haze? jayAre vyavahAranaya kahe che, kapaDAM badale che ane AcAra pALe che mATe nakkI sAdhupaNuM kahevAze. nizcayanaya kaheze bhAva joIze. ahIM beu naya potapotAnI apekSAe sAcA che, khAlI ekane ja satya na kahevAya, * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * anekAMtavAda * * * 115 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) Aso vada-4, tA. 23-10-94, ravivAra, copATI. anaMta upakArI, anaMta jJAnI zrI tIrthaMkara paramAtmA jagatanA jIvamAtrane AtmakalyANanI sAdhanA mATe anivAryaevA tattvajJAnano prabodha karanArA dharmatIrthanI sthApanA kare che. A saMsArasAgara tarIne AtmakalyANa karavuM hoya, teNe tattvajJAnanA pAyArUpe anekAntavAdane svIkAravAno che. anekAntavAdane na svIkAre, athavA syAdvAdane dRSTirUpe na sthApita kare to tattvajJAnano pAyo UDI jAya che. kAraNa ke badhA tattvajJAnamAM pAyArUpe syAdvAda svIkAryo che. tenA vagara sAcuM tattvajJAna sthApita karI zakAya nahi. jene adhyAtmanA mArge javuM che tene khAlI AcAranI jarUra che tema nathI, paNa syAdvAdanI samaja-ruciM paNa jarUrI che. koIpaNa pravRttimAM syAdvAda na svIkArIe to cAle nahi. deha-AtmA-karma-mokSamAM syAdvAdadaSTi : dA.ta. AtmakalyANa karIne mokSe javuM che, to koI pUche ke mokSe kema javuM che? to AtmA che ane tene sukhI karavo che mATe mokSe javuM che. have tame AtmAne dehathI judo mAno cho ke bhego mAno cho? ane jo eka ja hoya to tame sAdhanA konA mATe karazo? kAraNa dehane to ahIMyAM khAka karIne javAnuM che. to pachI banne eka hovAnA kAraNe dehasAthe AtmA paNa baLI jaze, marI jaze, pachI mokSa kono karavAno? vaLI jo AtmA dehathI judo ja che, to tame mokSe kone mokalavAnA? kAraNa jo bhego hoya to tene chUTo pADavAno savAla Ave ne? chUTo ja che to pachI sAdhanAnI zI jarUra? eTale ekAnta deha-AtmA eka che, to paNa mokSasAdhanAnI jarUra nathI; ane ekAMte deha-AtmA judA che, to paNa mokSasAdhanAnI jarUra nathI. tethI tame anekAntavAda joDo to ja AtmakalyANanI sAdhanA karavAnI jarUrIyAta UbhI thAya. syAdvAda svIkAro to ja goTALA na thAya. jo AtmA dehathI judo hoya to dharma karavAnI jarUra nathI ane jo judo na hoya to paNa dharma karavAnI jarUra nathI. tamAre dharma karIne zuM meLavavuM che? mokSe javuM che. eTale dehathI ja ja 116 * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * anekAMtavAda Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmAne judo upalabdha karavAno. have jo AtmA dehathI judo ja hoya to sAdhanAnI zI jarUra che? ane eka che to deha sAthe AtmA paNa marI jaze, to pachI sAdhanA konA mATe karazo ? mATe khAlI Atma mAnavAthI AtmakalyANanI sAdhanA susaMgata thatI nathI; paNa sAthe syAdvAda svIkAro ke deha-AtmA apekSAe eka paNa che ane apekSAe judA paNa che, to ja AtmakalyANanI sAdhanA baMdhabesatI thAya. te ja rIte karma mAnIe to paNa te karma AtmA sAthe ekarUpa thayeluM che ke AtmAthI sarvathA aLaguM che ? jo ahIM paNa karma AtmA sAthe ekAMte ekarUpa thayeluM mAnIe, to sAdhanA karavAnI koi jarUrata nathI; kAraNa ke sarvathA ekarUpa karma game teTalI sAdhanA karo to paNa AtmAthI kadI vikhUTuM paDI zake ja nahIM; ane jo AtmA sarvathA karmathI aLago hoya, to paNa sAdhanAnI zI jarUra che ? kAraNa ke vagara sAdhanAe ja AtmA to karmathI sarvathAM alaga hovAthI nirmaLa ja che. mATe karmabaMdhanA svIkAramAM paNa syAdvAdano siddhAMta Avazyaka che. vyavahAranI bhASAmAM AtmA karmane parataMtra che. paNa jo ekAnte parataMtra che, to mokSanI sAdhanAnI jarUra nathI. kAraNa ke ekAnte AtmA karmane parataMtra che, to karma rAkhaze tema rahevuM paDaze, tethI AtmakalyANa mATe puruSArthanI jarUra nathI. paNa jo ema kahezo ke AtmA ekAnte karmathI svataMtra che, eTale AtmA parAdhIna nathI, tene karmanuM baMdhana nathI, to paNa puruSArtha karavAnI jarUra nathI. sabhA H- ekAnte jJAnamaya AtmAne AvaraNa kyAMthI lAgyuM ? sAhebajI :- atyAre AtmA ekAnte jJAnamaya kyAM che ? atyAre to AtmA ajJAnamaya che. paraMtu apekSAe AtmA jJAnamaya che, apekSAe AtmA ajJAnamaya che. mATe badhe anekAnta che. jaina philosophIne samaje to syAdvAda vagara eka DagaluM paNa bharAya nahi. jema ke vyavahAranayanI apekSAe karmabaMdha che, nizcayanayanI apekSAe karmabaMdha nathI. AnuM rahasya zuM ? dA.ta. eka kapaDuM che. je sapheda hatuM. dhULa lAgI eTale te meluM thaI gayuM. tyAre vyavahAranaya kaheze kapaDuM meluM thaI gayuM. kAraNa ke dhULarUpI mela lAgyo che. dhoLuM hatuM ne meluM thayuM che. arthAt tenA upara melarUpI baMdhana lAgyuM che. tyAre nizcayanaya kaheze kapaDuM ne vaLI meluM ? mela eTale dhULanAM rajakaNo-gaMdakInAM dravyo. zuM e dravyo kapaDAnI aMdara pesI gayAM ? kapaDuM eTale to tAMtaNAno jaththo ne ? melanAM dravyo zuM tAMtaNAmAM pesI gayAM ? ke pachI **** anekAMtavAda ** 117 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAMtaNAnAM rajakaNo melamAM gayAM? nA, e to ekabIjAnI khAlI najIka AvyAM che. paDakhe AvyAM che. to pachI tamane bhrama thayo ke kapaDuM meluM che. kharekhara to mela ane kapaDuM banne judAM che. jo judAM na hoya ane eka thaI gayAM hoya to ghaNI mahenata karazo, sAbu lagADazo to paNa judAM nahi thAya. tema karmanAM rajakaNo AtmAmAM gayAM nathI, khAlI bAjumAM AvIne rahyAM che, sahaavasthAna che, ekabIjAthI judAM ja che, phakta najIka AvIne rahyAM che, kAMI AtmAne coMTyAM nathI; mATe karmabaMdhanano savAla ja nathI. nizcayanayanI vAta paNa sAcI che. karma jo AtmAne mULathI coMTI gayuM hoya to lAkha upAya paNa chUTe nahi. mATe Dagale ne pagale syAdvAda Avaze. have jo AtmA ekAnta karmane parataMtra che ema mAno, to sAdhanAnI jarUra nathI; ane ekAnta AtmAne svataMtra mAno, to paNa sAdhanAnI jarUra nathI. ahIM ekAntavAdIne pUchIe ke AtmA ekAnta karmane parataMtra che? to dharmaArAdhanAnI nirarthakatA che, ane ekAnta svataMtra bolo to paNa dharmaArAdhanAnI upayogitA nathI. mATe ekAnta mAnanArane sAdhanAnI jarUra rahetI nathI. tethI apekSAe svataMtra che, apekSAe parataMtra che, evo anekAntavAda levo ja paDaze. nahitara pAyA vinAnA minArA caNavAnI vAto thaze; je mUrkhAonI vAto kahevAze. jo AtmA svabhAvathI ja karmane parataMtra hoya to tene chUTavAnI ciMtA nirarthaka che ane jo AtmA ekAMte svataMtra hoya to paNa chUTavAnI ciMtA karavAnI jarUra nathI. mATe apekSAe bolavuM paDe. sabhA - dharmanuM astitva hoya tyAM karma zuM karI zake? : sAhebajI:-pUrNadharmanuM astitva ke AMzika dharmanuM astitva? jayAM pUrNadharmanuM astitva che tyAM to karmanI majAla nathI ke kAMI asara pahoMcADI zake. paNa te to mokSamAM ja che. ahIMyAM to AMzika dharma ja che. mATe teTalA pramANamAM karmanI asara paNa che. ahIM pUrNa zabda lagADavA paNa apekSA joIze. jainazAsanamAM jeTalA AcAra-Adarzo che teno pAyo syAdvAda siddhAMta che. jema jIvanamAM Adarza tarIke hiMsA choDI ahiMsaka banavuM joIe, kSamAzIla banI krodhano tyAga kraravo joIe. eTale kSamA ane ahiMsAne Adarza tarIke batAvyA. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 118 * * anekAMtavAda Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmaparIkSAnA traNa mApadaMDa ane trIjA mApadaMDamAM syAdvAda dRSTi : -- dharmanI parIkSA mATenA traNa kramika mApadaMDo che. prathama mApadaMDa che Adarzo. je dharma anuyAyIvargane UMcA ane pavitra AdarzonI preraNA Ape che, te dharma prathama parIkSAmAM pAsa gaNAya che. duniyAnA ghaNA dharmo A prathama parIkSAmAM ja saMpUrNa nApAsa ke ardha nApAsa thAya che. dA.ta. pazcimanA dharmo, ke je upAsaka vargane hevana ke jannatamAM maLatAM bhautika bhogavilAsa ke vAsanApUrtinA aMtima lakSyathI ja sadAcAro pALavAnI preraNA kare che. vaidikadharma paNa ghaNe ThekANe svarga vagerenA lakSyabiMduthI ja hiMsaka yajJa-yAga Adi anuSThAnono upadeza Ape che, jemAM Adarzono ja viparyAsa che. jayAre jaina dharmamAM kevaLa AdhyAtmika lakSyabiMdu hovAthI nirvikArI AtmAnaMdane pAmavAnA AdarzathI ja sadAcAra ane sadguNapAlananI preraNA che. tethI sAcA sAdhakone unnata Adarzo pUrA pADavAmAM jainadharma aNizuddha saphaLa che. dharmaparIkSA mATeno bIjo mApadaMDa che, AcArasaMhitA. je dharma Adarzone anurUpa AcAramArgano upadeza Ape che teM dharma bIjI parIkSAmAM pAsa che. jema ke pUrNa ahiMsA ke pUrNa satya svarUpa mokSanA Adarzane pAmavA vartamAna jIvanamAM sUkSmamAM sUkSma hiMsAnA nivAraNapUrvakanI ahiMsaka AcArasaMhitAnuM mArgadarzana jainadharma Ape che, jyAre keTalAka dharmo hiMsApoSaka ane ahiMsAvirodhI AcArasaMhitAnI preraNA Ape che. to te Adarzaviruddha AcArasaMhitAne phelAvanArA hovAthI bIjI parIkSAmAM nApAsa che. duniyAnA lagabhaga tamAma dharmo A bIjI parIkSAmAM zatapratizata saphaLa to thatA ja nathI, paraMtu amuka dharmo amuka TakA ja saphaLa thAya che. jyAre dharmaparIkSA mATeno trIjo mApadaMDa to sauthI utkaTa che. koi paNa dharmane saMpUrNa aNizuddha sthApita karavA mATenI A kaDakamAM kaDaka kasoTI che, ane te che tenA siddhAMto. je dharmanA siddhAMto Adarza ane AcArasaMhitAne pIThabaLa pUruM pADanArA na hoya tote dharmaA trIjI parIkSAmAM nApAsa gaNAya che. dA.ta. koipaNa dharma game teTalo pavitra ahiMsAno Adarza upasAve ane tene saMpUrNa meca thAya-saMgata thAya tevI ahiMsaka jIvanapaddhativALI AcArasaMhitA darzAve, chatAM te dharmanA siddhAMto hiMsA ke ahiMsAnI padArthavijJAnanI dRSTie sAcI vyAkhyA ja sthApita na karI zake, te dharma saiddhAMtika dRSTie dharmaparIkSAnA A trIjA mApadaMDamAM niSphaLa samajavo. dharmaparIkSA mATenA A traNe mApadaMDa vaizvika staranA(yunivarsala sTAnDarDa) che, tema koinA vyaktigata dho2No para racAyelA nathI; mATe koipaNa taTastha vidvAna mANasa tene nakArI zake tema nathI. * anekAMtavAda Ju San 119 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have A trIjA mApadaMDathI ja dharmanuM mUlyAMkana karatI vakhate syAdvAda siddhAMtanI sAcI kiMmata samajAya che. kAraNa ke saiddhAMtika dRSTie hiMsA zuM ane ahiMsA zuM te ja jo nakkI na thAya to tame ahiMsA pALo ke na pALo teno koI matalaba nathI. narI bevakUphI sivAya kAMI nathI. siddhAMtanI daSTie vicArIe to jo ekAntavAda mAnazo to hiMsA eTale zuM? jIva mAravo eTale hiMsA. have AtmA mare ke AtmA amara? jo ekAtte AtmA amara hoya to pachI hiMsA konI? mATe hiMsA mAnavA mATe paNa anekAntavAda lAvavo paDaze. ekAntavAdamAM hiMsAnI sAcI vyAkhyA ja nakkI nathI thatI, to pachI AcAra pALo ke na pALo koI matalaba nathI. A to pAyA vinAnI ja vAto thAya che. mATe badhuM vicArI syAdvAda lagADavo paDaze. hajI vadhu vicAro ke jIva maryo eTale zuM? ekAMtavAdamAM eno AtmA to jevo che tevo ja rahe che. jo temAM koI pheraphAra na thAya to pachI maryo eTale zuM? ke na maryo toya zuM? sarakhuM ja che, eTale ahiMsA binajarUrI bane che. vaLI jo kharekhara AtmA maryo ema kahIe to pachI teno paraloka che ja nahi, to pachI ahiMsAnI zuM jarUra? hiMsAnA tyAganI jarUra zuM? mATe dravyArthikanayanI apekSAe AtmA marato nathI, ane paryAyArthikanayanI apekSAe AtmA mare che; Ama mAno to hiMsA-ahiMsAnI vyAkhyA tAttvika bane. mATe badhe ja apekSA Avaze. AtmA che tevo ja raheto hoya, marato na hoya to mAranAra mArato nathI ane maranAra marato nathI to to pachI nAstikone majhA paDI jAya. mATe apekSA levI ja paDaze. ekAtte AtmA mare che tema bolo to pachI zuM thAya? bephAma hiMsA thAya ne? tamane mAryA pachI jo tenuM phaLa maLavAnuM nathI to pachI mAravAmAM zuM vAMdho? tame maryA eTale kAma pUruM thayuM. eTale ekAnta mRtyune mAno to hiMsA-ahiMsAno savAla ja nathI ane jo ekAnta mRtyu nathI tema mAno to paNa hiMsA-ahiMsAno savAla nathI Avato. mATe AtmA apekSAe mare che, tethI hiMsAnuM pApa che; ane apekSAe AtmA nathI marato, mATe ahiMsA svarUpa dharma che. badhe tattvadaSTi Avaze. A badhuM nahIM samajo to tamane AtmakalyANanI ArAdhanA karavAmAM spaSTatA nahIM Ave. jainadharma sivAya duniyAno koipaNa dharma temanI pAse syAdvAdanAmano siddhAMta na hovAthI dharmaparIkSA mATenI A trIjI kasoTImAM eka Tako paNa mArka meLavI zake tema nathI. mATe pU. zrIharibhadrasUri vagere pUrvAcAryoe lakhyuM che ke, Adarzo ane AcArasaMhitAne anurUpa siddhAMto darzAvavAmAM duniyAnA tamAma dharmo saMpUrNaniSphaLa gayA che, je vAta temaNe tarkapUrvaka dAvA sAthe potAnA sAhityamAM vivaraNa karI che, ane te vAMcatAM amAruM paNa mastaka jainazAsana pratye apAra ahobhAvathI jhUkI jAya che. ja che ka ka sa ja sa je ja * * * * * * * * * * * * ja jaja ra 120 - anekAMtavAda Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmA baLavAna ke karma baLavAna ? : have prasaMge ghaNA bole che ke karma caDhI beThuM che, karma karAve tema karIe chIe; to te bAbatamAM paNa jaeNma AtmA svataMtra che, parataMtra che te vicAryuM, tevI rIte ja AtmA baLavAna ke karma baLavAna te vicAravuM. sabhA H- sau saunA sthAne baLavAna. sAhebajI :- amuka avasthAmAM AtmA baLavAna, amuka avasthAmAM karma baLavAna. mATe mArI vAta ja AvI. apekSAe karma baLavAna, apekSAe AtmA baLavAna. AmAM sAcuM zuM ? to beu sAcA che. jo karma ja baLavAna mAno to baLiyA sAme mAthuM bhiDAvavAnuM zuM kAma ? kAraNa saMgharSa ka2vAthI mAra ja paDaze. to pachI zAMtithI karma rAkhe tema ja rahevAnuM. mATe ekAnte karmane baLavAna mAno to karmanI sAme mAthuM nahi UMcakavAnuM tema nakkI thAya. jema Ubho thA, besI jA; evI karma je AjJA kare te kaMThapUtaLInI jema svIkAravAnI, karma jema rAkhe tema rahevAnuM; ane Ama, jo karmanI sAme saMgharSa ja nathI karavAno to pachI dharmanI jarUra ja zuM ? dharmasAdhanA zuM kAma batAvI che? dharma e ApaNane karmanI cuMgAlamAMthI-parataMtratAmAMthI choDAvavA mAMge che. paraMtu jo karma ja baLavAna hoya to pachI puruSArtha karavAno kyAM rahe che ? vaLI jo ekAnte AtmA baLavAna che ane karma nabaLuM ja che, to pachI karmanI paravA karavAnI zuM jarUra che ? pachI to tamAruM dhAryuM ja karavAnuM ne ? hamaNAM huM tamane kahuM ke AkAzamAM UDo, to zuM tame UDI zakazo ? ke nIce paDazo ? kAraNa ke tamArA AtmAmAM AkAzamAM UDavAnI zakti hovA chatAM tene karme ruMdhelI che ane te karma toDavA mATe hAlamAM tamAro AtmA nabaLo che. jema nepoliyananI DAyarImAM azakya jevo zabda nahoto, paNa chelle tene kevI khabara paDI che ? chelle tene jelanA saLiyA pAchaLa kUtarAnA moMe maravAnuM thayuM che. tenI AvI sthiti karmanI prabaLatAnA kAraNe ja AvI. mATe mArA mATe kaMI azakya nathI tevI rAI bharIne jo jIvo to na cAle. jIvanamAM karma paNa asara kare che. badhe tame saphaLa thai zakatA nathI, tethI ghaNI bAbatamAM karma baLavAna che ane tame nabaLA cho, te hakIkata che; ane ghaNI bAbatamAM tame sabaLA cho ane karma nabaLAM che, A paNa hakIkata che. mATe syAdvAda svIkAravo paDaze, ane to ja dharmasAdhanA lekhe lAgaze. AtmA-karma-puNya-pApa-paraloka A badhuM mAnya rAkhavuM hoya to anekAntavAda mAnavo ja paDaze. AdhyAtmika kSetramAM anekAntavAdane na samaje tene sAcA puruSArthanI dizA maLatI ** 121 * * * * * ** anekAMtavAda Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI. ekAnta karmane baLavAna mAnanArane ArAdhanA zuM kAma karavAnI teno koI javAba raheze nahi ane ekAtte AtmA baLavAna mAnanArane paNa sAdhanA karavAnI jarUrIyAta rahetI nathI, tethI sAdhanA nakAmI jaze. mATe badhe apekSA Avaze. navatattvamAMnuM eka tattva evuM nathI ke jemAM syAdvAda vaNelo na hoya. koIpaNa vyAkhyA, vivecana badhAmAM syAdvAdaSTi joIe ja. jaina zAsananA AcAra, siddhAMta, vicAra, pravRtti badhAmAM syAdvAda Avaze. jo tene kADhI lezo to badho sAra nIkaLI jaze. jema dehamAMthI prANa nIkaLI jAya pachI dehanI zuM kimata? gharanA mANaso paNa rAkhe kharA? prANa che tyAM sudhI ja tenI kiMmata che, tamArA mATe ke bIjAnA mATe. te ja rIte syAdvAda e jaina zAsananuM hArda che. syAdvAda apratima siddhAMta che, jenI tole koI na Ave. AnAthI ja jaina zAsana lokottara zAsana che. A syAdvAda na hota to zAsananI advitIyatA sthApita na thAta. tamane tIrthakaranA upakAranI advitIyatAno AnA dvArA khyAla Ave che? A siddhAMtanI mahApuruSoe gaurava sAthe be moDhe prazaMsA karI che. huM zarUAtamAM je zloka boluM chuM, te syAdvAdanI stutino adhikAra che. temAM syAdvAdanI judA judA pAsAthI stuti karI che, kaI kaI rIte tenI lokottaratA, tenI AgavI khUbIo Adi badhuM ja gahana rIte gUMcyuM che. AvA jJAnIne (pU.A. zrIsiddhasenadivAkarasUrijIne) paNa syAdvAdanuM gaurava hatuM. temAM mULa kAraNa siddhAMtaja evo che. ame paNa mahAvrato pALIe, tame paNa daherAsara-upAzraye jAo, badhI ja ArAdhanAnI pravRtti karo, paNa teno artha kyAM rahe? AtmA-mokSa-paraloka-puNya-pApa-karma badhuM ja mAno to ja artha rahe che. ane tene mAnavA mATe anekAntavAda svIkAravo ja paDe, nahitara photarAM khAMDavA jevuM kAma thaze. sabhA:- syAdvAda anAdithI che ? sAhebajI:-anAdithI che, paNa jANo nahiMto zuM lAbha? jemabadhA roganI davA jevI jaDIbuTTIo jaMgalamAM che, paNa tamAro roga maTe kyAre ? tame jANIne jaMgalamAMthI jaDIbuTTIo lAvIne upacAra karo to ja maTe ne? sabhA - bhagavAna kyAM syAdvAdanA sarjaka che ? temaNe to khAlI syAdvAdanA siddhAMtanuM darzana ja karAvyuM che ne? sAhebajI:- ame kyAM kahIe chIe ke teo syAdvAdanA sarjaka che? bodha karAvavo te paNa kAMI ocho upakAra che! te mahAna upakAra che. tamArI vartamAna duniyAmAM vijJAna kSetre * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 12 anekAMtavAda Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa je vizvamAM che te ja jaNAve che ne? AviSkAra eTale navasarjana che ke ajJAtanuM jJAna karAvavuM te che? vijJAne navuM sarjana kayAreya karyuM che? je che tenI jANakArI nahotI te jANakArI ja ApI che ne? chatAM tenI bolabAlA thAya che. tamArI sAmAnya bhautika tuccha vastuomAM koI vaijJAnika jarA navI TekanIka zodhI kADhe eTale abajo rUpiyA kamAI jAya che ne? AmAM navuM kAMI na hoya paNa loko jenAthI ajANa hatA tevI vastune jaNAvI che. jyAre A to vagara prayoge, vagara leboreTarIe, vagara kharca, ane koI vaLataranI AzA vagara traNa lokanuM tattvajJAna batAve che. tamArI ekapaNa zodha maphatamAM maLe che? to pachI AmanA upakAranI tole koNa Ave? tamane sarjananI ja kiMmata che ? jJAnanI kiMmata ja nathI? sAcuM mArgadarzana ApavuM te paNa ghaNuM muzkela che. jema ke tame jamyA tyArathI tamane jamADI-khavaDAvI-pIvaDAvI moTA karyA ane badhuM zIkhavADyuM, paNa tenI tamane kiMmata keTalI che? jo tamane jaMgalamAM mUkI dIdhA hota ane kaheta ke tamArI jAte ja badhI kaLA zodhI, taiyAra thaI, khAI pIne moTA thajo to zuM thAta? A saMsAranuM jJAna paNa tIrthakaroe ja ApyuM che ne? mATe teonA upakAranI tole koIno upakAra nathI. vartamAna duniyAmAM paNa sauthI moMghI vastu mArgadarzana che. tamArA vyavahArakSetramAM paNa sAmAnya jANakArI mATe karoDo rUpiyA cUkavo cho ne? DaoNkTara banelo paNa enI eka ja lAinamAM mAsTara hoya, chatAM tenI tamAre tyAM bolabAlA keTalI che? eka oparezananA lAkho rUpiyA paDAve che ane tame paNa lAinamAM UbhAM rahI niSNAta DaoNkTarone hoMze hoMze cUkavo cho. tema vakIla-jhaverI koI paNa hoya, paNa tenI mAsTarI kyAM sudhI? chatAM tamAre mana tenuM mahattva keTaluM badhuM? A to tamArA bhautika kSetramAM mArgadarzananI ATalI bolabAlA karo cho, jayAre tIrthakara bhagavAna to bhavobhavanuM mArgadarzana batAve che; tame kaI rIte paramAnaMdane pAmI zako, teno AkhoM rAjamArga khullo mUke che; have A upakAranI tole koIno upakAra Ave kharo? A to tamAruM mAthuM kevuM taiyAra thayuM che ke tame so rUpiyAnI noTa mUko ane salAha maLe to ja tamane te salAhanI kiMmata lAge. A kSetramAM ema ne ema maLe che, mATe ja kiMmata nathI ne? ane mAthAkUTa lAge che. paraMtu jo paisA cUkavIne meLavavAnuM hota to ja tamane kiMmata jaNAta. jema gAmaDAnA mANasane koI vastunI hIrA dvArA kiMmata batAvo to tene magajamAM nahi bese, paNa jo goLanA ravAnI kiMmatathI batAvo to magajamAM besI jaze. tema tame badhe paisAthI lilAma thAo tevA cho. have mULa muddA para AvIe. AtmA parataMtra ke svataMtra? teno javAba anyadharmI Apaze te khoTo Avaze. kAraNa syAdvAda temanI pAse nathI. jema ke bauddha-vaidika vagere paNa AtmAne * # # je * * * * * #ka o jo je ra zrI ja je ka da ka je ka ha # # # # # anekAMtavAda 123 P:: Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAne che. temane pUchIe ke AtmA baLavAna ? to kaheze hA, AtmA baLavAna che. have jo AtmA baLavAna che to pachI karmanA paMjAmAM te phasAyo kaI rIte ? ane jo kahe ke AtmA nabaLo, to pachI AtmA karmanA paMjAmAMthI chUTaze kai rIte ? A badhAno teo javAba ApI zakaze nahi. tame paNa vyavahAramAM jIvo cho kema ? kAraNa tame ekAntavAdI nathI. paNa dharmamAM tamAre gaDamathala bahu ja che ke karma haze tevuM thaze, ame paravaza chIe, karmane AdhIna chIe, ane A ekAnte mAnI lIdhuM che. mATe ja sAdhanAmAM AgaLa nathI vadhI zakatA. sabhA H- paNa sAdhanAthI kalyANa karI laIe to puNyanI zI jarUra ? sAhebajI :- tamAro AtmA nabaLo che, tethI tene sahAya mATe puNyakarmanI jarUra che. sabaLA evA AtmAne puNyakarmanI jarUra nathI, paNa AtmA saMpUrNa sabaLo to mokSamAM ja thaze. eTale atyAre sAdhanA karavA puNyakarmanI jarUra che. huM cetana tarIke svataMtra chuM, mATe sAdhanAviSayaka puruSArtha karavAno che; tema parataMtra paNa chuM, tethI sAdhanAmAM AgaLa vadhavA puNyakarma AdinI sahAya paNa joIze. eTale syAdvAda Avyo. AtmA mULathI kAMI nabaLo nathI, paNa apekSAe nabaLo che. AtmAnI keTalI svataMtratA che, kyAM puruSArtha karavAno che, teno khyAla hoya; ane jyAM AtmAnI parataMtratA che, tyAM paNa tene khabara paDe to te pramANamAM te puruSArtha karI zake; A mATe syAdvAdanI samaja pahelI joIze. badhe syAdvAda dRSTithI vicAravAnuM che. sabhA H- have vicArIne karazuM. sAhebajI :- ATalo samaya nathI karyuM, tenuM kAraNa zuM sabhA H- atyAra sudhI samajaNa nahotI. sAhebajI :- jo anekAntavAdane samajo to tattvane vicAratA thavAya ane tenA upara UhApoha karo eTale sUkSma tattvane paNa pakaDI zako. sAmAcArI prakaraNagraMthamAM pU. upAdhyAyajI mahArAje sAmAyikamAM paNa syAdvAda batAvyo che. sAmAyikamAM sAta naya batAvyA che. pUjAmAM paNa badhA nayo batAvyA che. are, eTale sudhI ke ahiMsAnI vyAkhyAmAM paNa sAta nayo batAvyA che. hiMsA konI, ahiMsA konI, hiMsAnI vyAkhyA zuM, ahiMsAnI vyAkhyA zuM, vagere batAvyuM che. Mi Mi Mi 124 anekAMtavAda Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA H- ATaluM jhINuM jhINuM kayAM magajamAM bese ? sAhebajI :- jo tamAre teno svAda levo hoya to jhINuM to samajavuM ja paDe. jema uMmaralAyaka vyakti hoya, jene dAMta na hovAnA kAraNe mamarAvIne ja khAya, tene svAda kevo Ave? adhakacaro ja Ave ne ? mATe pUro svAda levo hoya to cAvavuM ja paDe. tema jo samajavAnI zakti hoya to Ano svAda levA A karavuM ja paDe. jema jema tame UhApoha dvArA sUkSma tattvane pakaDatA jazo, tema anero svAda Avaze. naigamanayathI hiMsA : sabhA H- sAhebajI ! hiMsA-ahiMsA sAta nayathI batAvI che to eka nayathI to thoDuM samajAvo. sAhebajI :- ApaNe naigamanayathI vicArIe to hiMsA konI ? jIvanI ke ajIvanI ? to te kaheze jIvanI ja hiMsA thAya tevuM nathI, ajIvanI paNa hiMsA thAya che. evI koI vastu nathI ke jenI hiMsA na thAya. jaDa ane cetana bannenI hiMsA zakya che. sabhA H- kevI rIte thAya ?. sAhebajI H- tamane raste cAlatAM Tebala bhaTakAya to Tebala para gusso kevo Ave ? Tebalane pachADo ne ? hAthamAM Ave to ThokI paNa do ne ? pachI bhale tamane vAge. paNa tyAre gusso to Avyo ne ? jema nAno chokaro risAyo hoya tyAre Tebala toDI paNa nAMkhe ne ? tyAre bhAvathI ajIvahiMsA thai kahevAya. sabhA :- hiMsA to A vakhate potAnI thaI ne ? sAhebajI :- A vidhAnamAM nizcayanaya Avyo. jyAre naigamanayathI sajIva-nirjIva badhAnI hiMsA mAnI che. potAne je paNa ADuM Ave tenI upara Aveza Avaze, tamane patharo vAge to patharAne paNa pachADazo ne ? kUtarAne tame lAkaDI mAro to te lAkaDIne bacakAM bhare che. tenA para gusso Ave che tyAre tenI hiMsA karavAno, teno nAza karavAno ja bhAva hoya che. sabhA H- AmAM to irAdA vagaranI hiMsA Avaze ne ? sAhebajI :- tamAre tyAM atyAre pUtaLAdahana kare che, te zuM irAdA vagara kare che ? nAnAM anekAMtavAda ** 125 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chokarAM paNa viphare teTalI vAra ramakaDAM toDI nAMkhatAM hoya che. mATe vagara IrAde thAya tevuM nathI. pUtaLAne bALo to pApa lAge, paNa te vakhate jo te vyakti hAthamAM Ave to zuM karo? teno nAza karavAnI, khedAnamedAna karI nAMkhavAnI, IrAdApUrvakanI hiMsA hoya che. mATe jaDa ke cetana bannenI hiMsAmAM pApa lAge che. tethI naigamanA jaDa-cetana baMnenI hiMsA mAne che. have ekAtte ajIvanI hiMsA mAno to khoTI vAta che, paNa apekSAe ajIvanI hiMsA mAno to barAbara che. kema ke jene jIvana nathI tene to maravAno savAla ja kyAM Ave? mATe badhe badhA nayathI vicAra karo to kAna pakaDavA paDe tevuM tattva che. badhe tarko ApelA che. tamane maLela dharmamAM keTaluM bharyuM che! duniyAmAM kyAMya AvI carcAvicAraNA nathI. kyAMya nayavAdasyAdvAda nathI batAvyo. sabhA - anya darzana paNa kevaLajJAnane mAne che? sAhebajIH- hA, kevaLajJAna mAnavuM judI vastu che. paNa tene pUcho ke deha ane AtmA eka ke judA? to javAba ApI zakaze kharA? goTALA ja karaze. ' teo kevaLajJAna mAne, paNa temane pUcho ke tame pUrNajJAna mAno cho? ke apUrNa jJAna? apratipAti jJAna che ke pratipAti jJAna che? A badhuM sApekSatAthI vicAravuM paDaze. . AtmA ajJAnI ke jJAnI? jo jJAnI che to pachI jJAnIne jJAna meLavavAnuM ja kyAM rahyuM? ane jo AtmA ajJAnI che tema kahezo, to te Dobo ja che, to pachI tene jJAna kyAMthI AvavAnuM? te kevI rIte jJAna meLavI zakavAno? mATe badhe syAdvAda lagADavo paDaze. jyAre anyadarzana pAse A dRSTikoNa ja nathI. parama zAMti mATe mokSa meLavavAno che. paNa pahelo siddhAMta zuM? vagara sAdvAde mole javAnI jarUriyAta ja UbhI thatI nathI. eTale badhe kendrabiMdu tarIke syAdvAda ja Avaze. A tamArA magajamAM ThasI javuM joIe. paraMtu Akho syAdvAda AmAM AvI gayo che tema samajatA nahi. A siddhAMta bahuja gahana che, sarvavyApI che. abhuta vAto AmAM samAyelI che. A to tenA paricayanI vAto ja haju karI che. paraMtu AmAM paNa jo UhApoha karazo to AgaLa ghaNuM jANavAnuM mana thaze. syAdvAdanI vAto to varSo sudhI bolavA besIe to paNa tattva khUTe tema nathI. phIlosophInI daSTie jainazAsananuM A tattva badhAthI juduM paDe che. tene samajavA ghaNI buddhi-mahenata, UhApoha joIe. jeTalo rasa vizeSa keLavazo teTalo UhApoha karI syAdvAdane pakaDI zakazo. * * * * * * * * #ka #ha ke je eka strI ja ja * * 126 la ka ja ja na . aneoNMtara = Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ moTA bhAge atyAre A syAdvAda para je lakhAya che, bhaNAvAya che, temAM goTALA ja hoya che. kAraNa ke jaina dharmanA syAdvAdanI eka Tako paNa jANakArI teone hotI nathI. duniyAmAM kyAMya jovA na maLe tevo A siddhAMta che. teno mahimA apAra che. temAM ghaNI ja gahana vAto samAyelI che. ApaNe temAMthI zarUAtanI vAto para vicAra karI gayA chIe. nimitta-upAdAnamAMthI ekaluM nimitta svIkAro to zuM vAMdho? zuM muzkelI? ekaluM upAdana svIkAro to zuM vAMdho, zuM muzkelI? banneno samanvaya na karo to zuM thAya? vyavahArika daSTie syAdvAdanI upayogitA zuM? jarUriyAta zuM? AdhyAtmika dRSTie syAdvAdanI upayogitA zuM? jarUriyAta zuM? A badhuM samajavuM khUba hitakArI che. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * anevaMtavAda * * * * 127 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 11 ) : Aso vada - 10, tA 30-10-94, ravivAra, copATI. anaMta upakArI anaMta jJAnI zrI tIrthaMkara paramAtmA jagatanA jIvamAtrane syAdvAdarUpI mahAmahimAvaMta siddhAMtane darzAvavA dharmatIrthanI sthApanA kare che. jinavANI ke temAM vyApeluM tattva ke teno mahattvapUrNa siddhAMta jo koI hoya to te A syAdvAda ja che. tIrthaMkaranuM eka vacana evuM nathI ke je syAdvAdamaya na hoya. prabhunI tamAma AjJAo yathArtha rIte grahaNa karavAnuM sAdhana syAdvAdanI samajaNa ja che. jo A vAdane barAbara samajI zakIe, to jinavacanane ApaNe yogya nyAya ApI zakIe.. jJAna-kriyAmAM syAdvAdaH kriyAnayaH AtmakalyANa karavA mATe A siddhAMta anivArya che. ArAdhanA mATenA upAyomAMyogomAM pahelo puruSArtha zeno karavAno che? jJAna e mokSanuM sAdhana che, kriyA paNa mokSanuM sAdhana che. chatAM jJAnanuM mahattva vadhAre ke kriyAnuM mahattva vadhAre ?. sabhA:- jJAna hoya to kriyA barAbara thAya. . sAhebajI:- AmAM syAdvAda Avaze. vyavahAranaya kahe che, jJAna-jJAna zuM karo cho? tame game teTalAM thothAM bhaNIne UMdhA vaLI jazo, paNa kriyA karyA vagara ratIbhAra lAbha nathI. nizcayanaya kahe che, kriyA atyAra sudhI ghaNI karI, paNa vagara jJAne te badhI phoka(niSphaLa) thaI. baMne naya AvyA, eTale anekAntavAda Avaze. sabhAH- "jJAnI zvAsocchavAsamAM kare karmano che" sAhebajI - ahIMyAM paNa anekAntavAda samAyelo che. apekSAe kriyAnuM mahattva che, apekSAe jJAnanuM mahattva che. apekSAe kriyA AtmakalyANanuM sAdhana che, apekSAe jJAna AtmakalyANanuM sAdhana che. ja * * * * * * * * * * * * * * * * ka ja 128 : anekAMtavALa Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA - jJAna vagara kriyAnuM mahattva zuM? sAhebajI:- ekane paNa nirapekSapaNe pakaDe te jinazAsananI bahAra che. sabhA:- kriyA karavA mATe paNa vidhi mATenuM jJAna to joIe ne ? eTale jJAnanI jarUra to paDavAnI ne? sAhebajI:-vidhinuM jJAna na jANatI hoya te vyakti jo je jANanAra che tenI salAha mujaba cAle, to paNa kAma karI zake che. emAM eka svabhAvae joIe ke "mAre samyaphakriyA karavI che." jo A nirNaya hoya to cokkasa phaLa maLe che. mATe vyavahAranayanI vAta paNa khoTI nathI. mAre to eTaluM kahevuM che ke kriyAthI phaLa ke jJAnathI phaLa? tamane khorAka, pANI, khAvApIvAnuM badhuM ja jJAna ApIe, paNa pachI tamAre tenI koI kriyA karavAnI nahi, to zuM phaLa maLI jaze? graMthonA graMtho bharAya teTalI ame jANakArI ApIe, paNa pachI zuM? jIvananA koIpaNa kSetramAM kriyAthI phaLa ke jJAnathI phaLa? nAnuM bALaka janyuM tyAre dUdhanA guNadharmanI tene khabara hatI? dUdhamAM zakti che, poSaka tattvo che te zuM te jANato hato? chatAM teNe dUdha pIdhuM mATe ja jIvyo ne? jo tenuM te jJAna meLavavA rahyo hota to zuM thAta? sabhA:- bhaNe to vadhAre sAruM ne? sAhebajI:-tenI nA nathI, bhale koI bhaNe. paNa vagara jJAne kriyA kare to phaLa maLe ke nahi? UlaTuM, jJAna hoya ane jo kriyA na kare to phaLa na maLe, paNa jo kriyA kare ane jJAna na hoya to paNa phaLa maLe che. sabhA paNa alpaphaLa maLe ne? sAhebajI:- jJAna vagara dUdha pIdhuM toya pUruM phaLa maLyuM ne? jJAna vagara paNa zraddhA sAthe, vidhipUrvaka kriyA kare to lAbha che, Ama vyavahAranaya kahe che. jema tame DaoNkTara pAsethI davA lAvo cho, pachI tame tene paddhatisara khAo to sAjA thaI jAo cho ne? davA peTamAM jaIne zuM karaze tenI tamane khabara che? davAmAM zuM zuM dravyo che, tenI paNa tamane khabara che? chatAM tame sAjA thaI jAo cho ne? tene badale davAnuM tame badhuM jJAna meLavI Avo, paNa davA na lo to phaLa maLe kharuM? jama : * * * * * * * * * * * * * * * * * anekAMtavAda 129 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA :- A dezcaMta barAbara che. sAhebajI:- A to tamArI gharanI bAbatamAM che, paNa dharmanA kSetramAM paNa vyavahAranayane goThavavo paDe. atyAre ghaNA bole che ke gADariyA pravAhanI mAphaka dharma karAya che, to zuM phaLa maLe? paNa AvuM bolanArane vyavahAranayanI dalIlo khabara che kharI? vyavahAranaya to kaheze ke jJAna to bhADUtI paNa maLI zake che, jenAthI kAma thaI zake che; jyAre AcaraNa to jAte ja karavuM paDe che, mATe phaLa meLavavA kriyA karavI ja paDe che. sabhA:- to pachI AtmakalyANa karavuM hoya to temAM kriyAnuM ja mahattva che?kriyA e ja kharo dharma che ? sAhebajI - vyavahAranayanI apekSAe ema jarUra kahI zakAya che. AmAM tamAro vyavahAranaya zabda UDI gayo che. tame evA nizcayavAdI taiyAra thaI gayA cho ke badhe tame anekAntanA badale ekAntavAdamAM ghUsI gayA cho. samyaka kriyAnuM keTaluM sacoTa phaLa maLe che! jema bhUkhyo mANasa tene jo khorAkanI jANakArI haze, paNa pachI khAze to ja tene tRpti ane poSaNa maLaze ne? kema, tamArA hisAbe to AM barAbara ne? paNa UlaTAnuM jJAna game teTaluM haze chatAM khAvAnI kriyA nahi kare to tRpti ane poSaNa maLaze kharAM? tethI vyavahAranaye kriyA e ja kharo dharma che. atyAre ghaNA bole che ke mokSa zuM che? mokSamAM sukha zuM che? te badhAnI jANakArI nathI to pachI kriyA karavAthI zuM phaLa maLe? sabhA - paNa lakSma joIe ne? sAhebajI -dilhI javAnuM lakSya bAMdhIne ghare beTho raheto zuM te dilhI pahoMcaze kharo? hakIkatamAM cAle to pahoMce ke lakSya rAkhe to pahoMce? sabhA - paNa lakSya to joIe ja ne? sAhebajI:- lakSya bAMdho to huM kyAM nA pADuM chuM. paNa jo lakSya na bAMdhyuM hoya chatAM sIdhA raste cAle to pahoMce ne? paNa lakSya bAMdhIne beTho rahe to pahoMce kharo? tame kharA jJAnavAdI thaI gayA cho, paNa pAchuM bhaNavuM to nathI. vyavahAranayanI ekapaNa dalIla khoTI nathI. jJAnane mAM ja jana ja & zaka ka ka ja ka # # # # ja 130 # # # # 1 ' anekAMtavA Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmakalyANanuM sAdhana kahyuM che, paNa tame temAM kriyAne radabAtala karo cho je yogya nathI. ame ema nathI kahetA ke jJAna nakAmuM ja che. ame prasaMge jJAnanI vAta paNa karIe chIe. huM tamane atyAre mAtra kriyAnuM keTaluM mahattva che te samajAvuM chuM. vyavahAranayathI AtmakalyANa kriyAthI ja siddha thAya. sabhAH- ame sAmAyika karIe paNa tenA mATenuM jJAna na hoya to zuM phaLa maLe ? sAhebajI:- sAmAyika je rIte batAvyuM che te rIte tame jo karo, to bhale tenuM jJAna na hoya to paNa tenuM phaLa cokkasa maLaze. DaoNkTara je pramANe davA levAnuM kahe che te pramANe khAzo, to cokkasa sAjA thazo; tema vidhipUrvakanI kriyA joIe. tenAthI cokkasa AtmakalyANa thaze tema vyavahAranaya kahe che. sabhA - DaoNkTare je kIdhuM teTaluM to jJAna joIe ne? sAhebajI -eTaluM meLavyA pachI paNa jo davA levAnI kriyA na karo to sAjA thavAya? kriyA paNa vidhipUrvakanI na karo.to sAjA na thavAya. jema savAranA levAnI davA sAMje lo, sAMjanI savAre lo, khAdhA pahelAM levAnI davA khAdhA pachI lo ane khAdhA pachI levAnI davA khAdhA pahelAM lo, to sAjA na thavAya. . . jJAna to bhADUtI paNa maLI zake che, paNa kriyA karyA vagara to sAjA na ja thavAya. vakIlanI salAha mujaba kesane calAvo to mUkha paNa kesa jItI jAyane? kesa calAvavAnI kriyA karavI paDe. paNa pachI bhale te kAyadAno jANakAra na hoya to paNa kesa jItI jAya. tamAre saMsAramAM badhe kriyAnuM phaLa mAnavuM che, paNa ahIMyAM ja tamAre nathI mAnavuM. kriyAnuM mahattva nathI paNa jJAnathI ja kharuM phaLa maLe cheAvuM tame mAno, to apekSAe vyavahAranaya tame jIvanamAM svIkAryo nathI ema kahevuM paDaze. vyavahAranaya kahe che jJAna jJAna zuM karo cho? ajJAnI paNa keTalAya tarI gayA che ane jJAnane meLavIne paNa keTalAya DUbI gayA che. jema abhavi paNa ghaNAM zAstro bhaNe che, chatAM AtmakalyANanA mArgamAM ekaDo paNa nathI mAMDI zakato. sabhA - enuM kAraNa zuM? sAhebajI:-e (abhavi) sAcI kriyA nathI karato mATe. vyavahAranaya evuM nathI kaheto ke uTapaTAMga kriyA karo to paNa phaLa maLe. kriyA jematema karavAthI phaLa na maLe, to ekalA jJAnathI paNa phaLa nathI maLavAnuM. * eka eka ja sa ka la ka eka jela eka eka roka eka ja ka ka ka la ha ja eka eka ka ka ka oka aneoNMtavAda 131 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA:- mANatuSamuni vagara jJAne tarI gayA ne? ' sAhebajI - eTale ja vyavahAranaya kahe che ke ajJAnI tarI gayA che. AtmakalyANanA mArgamAM kriyAthI phaLa maLe che. mAtra jJAnathI phaLa maLyuM hoya tevo eka paNa dAkhalo nathI. mATe jene paNa pragati karavI hoya teNe kriyAne gauNa karAya nahi. tamArA jIvanamAM jeTalI kriyA vadhAre teTalo dharma vadhAre thayo kahevAya ane dharma vadhAre to phaLanI prApti paNa vadhAre thAya. sabhA:- saMsAramAM paNa evuM ja che ? sAhebajI:-hA cokkasa tame badhI lAInanuM jJAna meLavI lo ane ghare besI raho to phaLa maLe kharuM? jema abUjha vepArI che, te jANakAranI salAha mujaba leveca kare che to karoDo kamAya che. mATe ja kahuM chuM ke bhADUtI jJAna maLaze, paNa bhADUtI kriyA to nahi ja cAle. tethI jene ArAdhanA karavI hoya teNe kriyA karavI ja paDe. tema saMsAramAM paNa kriyA karyA vagara phaLanI prApti nathI. jeTalI kriyA vadhAre teTaluM phaLa vadhAre. vyavahAranaya kahe che ke kriyAthI ja phaLa maLe che, tenA mATe ja puruSArtha karavAno che. AcAra vagaranA korA jJAnathI kAMI thaze nahi tIrthakare bhagavAnanA zAsanamAM jeTalI paNa ArAdhanA che te tame vidhipUrvaka Acaro to cokkasa AgaLa vadhI zako cho, paraMtu manaphAve tevI kriyA paNa na cAle. - jema rasoI karavI hoya to masAlAnI peTamAM zuM asara thaze, te bhale tamena jANatA ho, paNa jo vidhipUrvaka rasoI banAvo to rasoI sarasa banaze. Ama to tame masAlAnA guNadha paNa jANatA nathI, jyAre bIjA bhAIne A badhAnA guNadharmo para graMthonA graMtho bharAya teTaluM jJAna hoya, paNa jo tenI rasoI karavAnI kriyA barAbara na hoya, to tenI banAvelI rasoI moMmAM jAya kharI? tamAre tyAM vyavahAramAM paNa thIarI karatAM prekTIkalanuM vadhAre mahattva che. vyavahAra e AcAra che. tamArI pAse game teTalI jANakArI hoya paNa kriyA jo barAbara nathI* to phaLa meLavI zakatA nathI. vepAramAM sAco sodo karyo to phaLa maLavAnuM che. samakriyA karI ane phaLa na maLe tevuM jagatamAM kyAreya banatuM nathI. tethI vyavahAranaya to kriyAne ja mahatva Ape che. sabhA:- zAlibhadra kyAM kriyA karavA gayA hatA? sAhebajI :- AgalA bhavanI vAta karo cho ne? # # # # # # # # # # # rAka rAMka ka ja roka ka ka ja ja najara anekAMta 132 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA H- hA. sAhebajI H- dAna karyuM e kriyA ja karI che ne. dAna kone kahevAya te khAlI sAMbhaLyuM ja nahIM, paNa temaNe dAna karyuM, tethI ja phaLa maLyuM che. khAlI vAto ja karI hota to phaLa na maLata. lakSyanI vAto karanArane pUcho ke lakSya bAMdhyA vagara paNa borIvalInI TrenamAM bese to borIvalI pahoMce ke nahi ? eka vakhata amAre vihAramAM ame jyAM hatA tyAM bAjumAM kAnajIsvAmIno moTo varga hato. tyAM teo badhA jijJAsAthI bhegA thayA pachI pUchyuM ke "pahelAM lakSya bAMdhavuM paDe, samyag lakSya ja joie, lakSya vagaranI kriyA zuM kAmanI ?' tyAre meM kahyuM ke koI mANasa lakSya bAMdhyA vagara bhUlathI paNa sAcA raste caDhI gayo ane cAlyA kare to sAcA ThekANe pahoMce ke nahi ? ane enI sAme lakSya bAMdhe paNa pachI cAle nahi ane paDyo rahe to zuM te pahoMce kharo ? sabhA H- mokSanuM lakSya to bAMdhavuM joIe ne ? sAhebajI H- mokSanuM lakSya bAMdhavuM tenI ame kyAM nA pADIe chIe ? paNa khAlI lakSya bAMdhIne besI rahe to zuM kAmanuM ? paraMtu lakSya vagara paNa sAcI kriyA karaze to pahoMcaze. mAnasika, vAcika ke kAyika kriyA to karavI ja paDe che. tamAco mAro eTale kAyika kriyA karI kahevAya, gALa dIdhI eTale vAcika kriyA karI kahevAya ane kyAMya paNa koIne mATe parezAna karavAnI bhAvanA karI te mAnasika kriyA kahevAya. A jagatamAM kayAMya paNa sakriya thaIne pravRtti ko to ja phaLa maLe che. jema kapaDAM dhovAnuM game teTaluM jJAna hoya, paNa kriyA na kare to kapaDAM cokhkhAM thaze? jyAre gAmaDAnI bAI jJAna vagara ema ne ema pravRtti karaze to paNa phaLa maLaze ne ? kAraNa teNe kapaDAM dhovAnI kriyA karI che. mATe tame A badhAM tattvo nahi samajo to kAMI thavAnuM nathI. atyAre ghaNo varga evuM bolanAra che ke, badhA atyAre gADariyA pravAhanI mAphaka dhArmika kriyA kare che. samajaNa vagara karelI AvI kriyAthI zuM lAbha thavAno che ? jo jJAna vagara ratIbhAra lAbha na thavAno hoya.to ame kAle ja badhuM baMdha karAvI daIe; paNa tevuM nathI. sabhA H- to pachI svAdhyAya kema karavAnuM kahe che ? sAhebajI :- svAdhyAya e paNa eka kriyA ja che. vyavahAranaya kaheze jJAna meLavavA paNa kriyA karavI ja paDaze. A dalIla tenI sAcI che. jema chokaro skUlamAM jAya che, Ave che, enAM e ja thothAM, e ja makAna, e ja skUlamAM jAya che, tyAM kahelI vAto vicAre che. **** anekAMtavAda Mi Mi 133 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e badhuM zuM che? kriyA ja che ne? jJAna mATe paNa pahelAM kriyA karavI paDaze. koI paNa vastunuM phaLa meLavavuM hoya to tenuM sAdhana kriyA ja che. tamAre phaLa joIe che ke khAlI vAto ja karavI che ?' sabhA:- mATe ja pahelAM AcAra, pachI upadeza. sAhebajI:- vyavahAranayanI paNa badhI vAto vajUdavALI che. bhale dharmanA kSetramAM jJAna nathI, samajaNa ochI che, lakSya paNa spaSTa nathI; paNa jo vidhipUrvakanI kriyA karaze to kalyANa nakkI che. paNa je vyakti game teTaluM jANe-vicAre thothAMnAM thothAM uthalAvI de, bhaNIne pAraMgata. thAya paNa jo kriyA na kare to ratIbhAra phaLa nathI maLatuM. magajamAM A badhI vAto Utare che? sabhA:- atyAra sudhI nahotI UtaratI. sAhebajI:- eTale tame tIrthaMkaranA zAsanano, syAdvAdano svAda meLavatA nahotA. tamane upavAsa mATenuM jJAna na hoya to paNa tame amArI pAse paccakhANa levA Avo to ame ApIe chIe. zuM jJAna hoya to ja te paccakhkhANa le? ame paccakhANamAM zuM bolIe chIe tenI tamane samajaNa che? ke pachI te vakhate mArA moM sAme ja jotA ho cho? huM te vakhate zAnI pratijJA ApuM chuM tenuM jJAna hoya che? jo jJAna vagara phaLa na maLatuM hoya to mAre kahevuM paDe ke pahelAM bhaNo, pachI paccakhkhANa levA Avajo. emane ema upavAsa karIne ratIbhAra lAbhana maLe, to zuM evA phaLa vagaranA upavAsa karAvavAmAM ame rAjI chIe? jo paccaSmANa anusAra kriyA kare to phaLa maLe che. tethI vyavahAranayanuM vidhAna satya che. sabhA - "prathama jJAnane pachI ahiMsA" te kevI rIte ? .. sAhebajI H- "prathama jJAna ne pachI ahiMsA" te kayA nayanuM vidhAna che? A vyavahAranayanuM vidhAna nathI. mATe ja badhe syAdvAda Avaze. koI pUche ke jJAnathI mokSa che? ke kriyAthI mokSa che? jJAna paheluM ke kriyA pahelI? jJAnanuM phaLa mokSa che? ke kriyAnuM phaLa mokSa che? tyAre ema kahI zakAya ke apekSAe kriyAthI. mokSa che, apekSAe jJAnathI mokSa che. eTale syAdvAda Avaze. vyavahAranaya kahe che, koI AtmA kriyA vagara mokSe javAno nathI, tyAre nizcayanaya kahe che vagara jJAne koIno mokSa thayo nathI. ahIM baMnenI apekSAo samajavI paDe. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 134 * * * * anekataes Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA - murudevA mAtAe kyAM kriyA karI hatI ? sAhebajI - huM sAme pUchuM chuM ke marudevA mAtAe kyAM jJAna paNa meLavyuM hatuM? zuM ema ne ema maphatamAM mokSa thaI gayo che? sabhA:- zuM A banI zake ? sAhebajI:- nA, kAMI na banI zake. temaNe paNa kriyA karI che. A saMsAranuM svarUpa A ja che, koI koInuM nathI. RSabha jevo dikaro, jenA guNonuM varNana na thaI zake tevuM che, chatAM teNe mArA eka divasa paNa khabaraaMtara pUchyA nathI, to pachI bIjAnI to zuM vAta?" Ama vicAratAM vicAratAM temane satya samajAyuM. tethI temaNe moha choDyo. eTale A kriyA temaNe karI ne? khAlI vAto nathI karI, amalamAM mUkyuM che. rAga kharAba che mATe moha choDyo. sauthI vadhAre rAga temane RSabhadeva para che. paraMtu teo khAlI A svarUpane jANIne besI rahyAM hota to kAMI thAta? paNa kriyA cAlu karI dIdhI che. sabhA:- temanI A mAnasika kriyA hatI mATe dekhAI nahi? sAhebajI - kAyAthI tame kriyA karo to ja kriyA karI kahevAya? manathI kriyA zuM na karAya? manathI tame namaskAra karo cho ne? : eka vakhata pU.siddhasena divAkarasUri mahArAja sAheba temanA ziSya parivAra sAthe jaI rahyA che. tyAM yogAnuyoga rAjA vikramAditya paNa jaI rahyo che. tene jaina dharmano paricaya nathI, paraMtu mahAkAlanA parama bhakta che. mahAkAla zivaliMga kahevAya che, tenA teo anuyAyI che. paraMtu rAjA tarIke badhI vAto temanI pAse AvatI hoya che. mATe temane khabara che ke jaino amArA bhagavAna sarvajJa che, ame badhA sarvajJanA vArasa chIe, ane amAro dharma pUrNa jJAnIe sthApelo che:" tema dAvo kare che. AvuM temane jANamAM hovAthI thayuM ke huM AmanI parIkSA karuM, ke jaino sarvajJanA kharA putro che ke nahi? - rAjA pote aMbADI para che. tyAM beThA beThA pote AcArya bhagavaMtane manathI namaskAra kare che, mAthuM paNa jhukAvatA nathI ane hAtha paNa joDatA nathI, koI jAtanA namaskAranA hAvabhAva batAvatA nathI. saMkalparUpe namaskAra karyo che, tyAre pU. zrI siddhasena divAkarasUrie hAtha UMco karIne dharmalAbha Apyo. ja sa na ka ra sa ka ka za sa ka & zrada ra sa * * * * * * * ja H ka ka ka & anekAMtavAda * * 135 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA:- jJAna thayuM ? sAhebajI - teo dazapUrvadhara zrutakevaLI che. tethI teone rAjAnA mAnasika saMkalpano khyAla AvI gayo che, eTale tarata ja dharmalAbhanA AzIrvAda ApyA che. tyAre rAjA pUche che ke "meM vaMdananI kriyA karI nathI, chatAM AzIrvAda kema ApyA?" tyAre temaNe kahyuM ke, "tame mAnasika kriyA karI che mATe AzIrvAda ApyA che." tyAre rAjAne lAgyuM ke "kharekhara A sarvajJaputra che." mATe manathI paNa kriyA karI zakAya che. UMghamAM AkhuM gAma pharI Avo cho ne? mATe mAnasika kriyA paNa thaI zake che. - vyavahAranayanuM sUtra che ke "kriyAthI ja phaLa che." kriyA karaze to ja nakkI phaLa maLaze. mATe AtmakalyANamAM AgaLa vadhavuM hoya to kriyAne ja AcaravI joIe. sabhA:- bAhyakriyA karIne AMtarakriyAmAM AvavuM joIe? . . sAhebajIH- bAhyakriyA karI tyAre phaLa AvyuM che. mATe bAhyakriyA karavAthI phaLa Ave che tevo siddhAMta nakkI karavo paDe. atyAre bAhyakriyAnA keTalA bheda, temAM kayo bheda pakaDavAno, tenI vAto nathI; paraMtu kriyA vagara AtmakalyANamAM AgaLa vadhI zakAtuM nathI; te nakkI karavAnuM che. " A kSetramAM AvanAra game teTalo ajJAnI ke abUjha hoya, paNa ame tene ArAdhanAnI kriyA batAvIe chIe. kevaLa kriyA samyapha joIe, mithyA kriyA na cAle. jema DaoNkTara kahe ke A pramANe davA levAnI ane tame game tema lo to cAle kharuM? eka goLIthI sAruM lAge to kAMI 25 goLI na levAya ane lo to sAjA thavAnA badale mAMdA ja paDo ne? tyAre DaoNkTaranI koi javAbadArI kharI? samya kriyA karanAra ajJAnI hoya to paNa phaLa maLe che. mATe ja ame dharmanA kSetramAM koI ArAdhanA karavA Ave to kriyA batAvIe chIe, ane kahIe chIe ke jo A rIte karazo to nakkI AgaLa vadhaze. eka eka nayavAdane sAcI apekSAe pakaDo. A badhI vAta sAcI che tene khoTI kahevI te buddhino bagADa che. mATe ajJAnI paNa upavAsa, pratikramaNa, pUjA, sAmAyika jo vidhipUrvaka kare to lAbha ja che. temAM jeTalI avidhi hoya teTalo doSa che, paraMtu tame ema kaho ke A to chAra upara lIMpaNa barAbara che, to te vAta khoTI che. kAraNa ke jo vidhi mujabanI kriyA hoya to chAra upara lIMpaNa thavAnuM nathI. huM tamane pUchuM chuM ke tame ArAdhanA karavA mATe hAlamAM zuM pakaDyuM che? ka sa ka ka ka ja eka * * che , anekAMtavAda ka ja ka ka ka ka ka ka ka ja ka ka ka jai jai ja je ka ka 136 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA - kriyA cAlu che. sAhebajIH- tame keTalI kriyA karo cho? ane keTalI kriyA karI zako tema cho? be samaya pratikramaNa karI zako tema cho, chatAM tame karo cho kharA? tamane badhAne A kALamAM kriyAno rasa keTalo ghaTyo che? tattvanI vAtamAM haju pAMca-sAta jaNA paNa Ave, paraMtu kriyA karavAnI vAta Ave to pAMceya bhAgI jaze ne? tame AcArane dharmamAM anivAryapaNe mAno cho? jo te mAnatA ho to prasaMge kriyA vagara cAle kharuM? atyAre zaherathI jIvo cho ne? huM jAherAta karuM ke pratikramaNa karavA AvavAnuM che, to keTalA Ave? sabhA - be jaNA paNa Ave to ghaNuM che. e badhAmAM rasa nathI. sAhebajI:- tame ja tamAro mApadaMDa kADhyo? tamane ema che ke badhuM jANyuM eTale basa. temAM ja dharma AvI gayo. tame dharmamAM kriyAne mahattva ApyuM ja nathI. paNa saMsAramAM kriyAne mahattva na Apo to tamAre cAle? paraMtu ahIMyAM dharmanA kSetramAM A siddhAMta tamane gaLe nathI Utarato. ahIMyAM A kSetramAM eka kalAka ane tyAM saMsAramAM 23 kalAka Apo cho. sabhA:- nA sAheba, amArI javAbadArI che mATe tyAM vadhAre kriyA che. sAhebajI :- nA, tamane tyAM vadhAre rasa che mATe tyAM badhuM karo cho. tame to AkhI duniyAnI javAbadArI laI lo tema cho. atyAre tamAre evI javAbadArI nathI ke 23 kalAka tyAM ApavA paDe, paraMtu tamane dharmanA kSetramAM rasa nathI. bAkI vyavahAranayanI vAta so TakA sAcI che. nAnA bALakathI mAMDIne vayovRddha sudhI koIne paNa AtmakalyANa karavuM hoya to tene taravA mATe ArAdhanAno je mArga che, te kahyA mujaba vidhipUrvaka karo to cokkasa lAbha che. ciMtA karavAnI jarUra nathI. ame tene gADariyo pravAha ke aMdhazraddhA kahetA nathI. ame vyavahAranayasvIkArIe chIe mATe apekSAe kriyAne dharmamAM paheluM sthAna ApIe chIe. tenI badhI dalIlo sAMbhaLavA jevI che. vyavahAranaya kaheze, cAritra pALyA vagara koNa mokSe gayuM che? cAritra pALavuM e kriyA ja che. vagara cAritre mokSa thato nathI. pahelAM paNa kriyA che ane pachI paNa kriyA che. AtmakalyANanA mArgamAM chelle sudhI kriyA che. kevaLajJAnIne paNa yoganirodha karyA vagara mokSa thato nathI. 13mAM guNasthAnakamAMthI 14mA guNasthAnakamAM javA mATe mana-vacana-kAyAno nirodha karavo paDe che, te paNa kriyA ja che. mATe chelle sudhI kriyA karavI paDe che. evuM eka paNa guNasthAnaka nathI ke jemAM kriyA na hoya. dareka guNasthAnaka pAmavA mATe Ta Ta Ta ka ka ka ka ka ra Da Dha ta ka la ka ka ka ke je ka ka ka aa anekAMtavAda ka TUTa 137 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyArUpI puruSArtha karavo paDe che. kriyA e AtmakalyANa karavA mATe avicala sAdhana che. tame A vyavahAranI vAtone khoTI TheravI zako tema ho to amane dalIlo Apo. sabhA - taiyAra bhANuM khAvA maLe che ne ? sAhebajIH- chatAM khAvAnI kriyA hAthathI karI ne? jema rasoI taiyAra joItI hoya to rasoI banAvavAnI kriyA karavI paDe, tema jene khAvuM hoya teNe khAvAnI kriyA karavI paDe. jenuM phaLa joItuM hoya tene tenI kriyA karavI paDe. jema hoTalamAM dhaMdho karavA mAla banAvavo paDe ne? tene tenA mATe vAnagIrUpI phaLa joItuM hoya to tene rasoI banAvavAnI kriyA karavI paDe. tema peTa bharavuM hoyaM to tene khAvAnI kriyA karavI paDe che. rasoI banAvavAnuM jJAna na hoya to paNa khAo to tamAruM peTa bharAyane? paraMtu rasoInuM jJAna hoya paNa jo khAya nahi to peTa bharAya kharuM? mATe je phaLa joItuM hoya tenI kriyA karavI paDe che. kriyAvAda jabaradasta vAda che. tenI dalIlo jabbara che. te tenA dvArA satya siddhAMtanI sthApanA kare che, je mokSamArgamAM AdithI aMta sudhI phelAyelo che. sabhAH- je kriyA karavI hoya tenuM badhuM jANIe pachI kriyA karIe to barAbara ne? sAhebajI:- pratikramaNanAM badhAM sUtronA artha-bhAvArtha badhuM ja jANI laI pachI ja pratikramaNa karuM, AvuM haze to maratAM sudhI tame pratikramaNa karyA vagaranA rahezo. saMsAramAM badhe pahelAM kriyAne mahattva Apo cho. jo jJAnane paheluM mahattva ApyuM hota to kyAranAya marI gayA hota. janmyA tyAre khAvuM zuM tenuM bhAna hatuM? paraMtu jarUra paDI ne khAI lIdhuM tyAre jIvyA ne? kapaDAM paNa zuM kAma paheravAM? te kevI rIte bane che? tenA guNadharmo zuM? A badhuM jJAna meLavyA pachI kapaDAM paheryA hota to kayAranA ThaMDImAM thIjI gayA hota. paraMtu Aja divasa sudhI kriyAthIja jIvyA cho. tame jo badhe mAthuM mAravAnuM cAlu karyuM hota to jIvI zakata kharA? jema jheranathI khAtA mATe bacyA cho ne? paNa pahelAM jhera kevuM che te jANavuM che? tenA akhatarA karavA che? A badhI ; prakriyA karyA pachI ja huM jhera nakhAuM to bace? tame jIvanamAM Dagale ne pagale zuM rAkhyuM che? ghaNA kahe che A badhuM aMdhazraddhAthI che, gADariyo pravAha che. paNa tame saMsAramAM zuM rAkhyuM che? saMsAramAM A niyama lagADazo to khAI pI zakazo kharA? tame TrenamAM paNa nahIM besI zako. enjiniyara thazo pachI TrenamAM besazo, ke ema ne ema besazo to paNa pahoMcazo? vagara jJAne paNa jIvanamAM ghaNA lAbha meLavAya che, jivAya che. mAtra zarata eTalI ke kriyA paddhatisaranI joIe. ATaluM samajAvyA pachI have tamArA magajamAMthI kacaro nIkaLavo joIe. dharmanA kSetramAM mana phAve tevA siddhAMto laIne Avo cho. # # # # # # # # # # # ka ka ka ka da ka ja # # # # # # # ; no 138 anekAMta Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA :- AvuM badhuM ThasI gayuM che. sAhebajI :- chApAM-megejhino eTalAM badhAM vAMco cho ke Avo kacaro ja magajamAM bharAya. koI sAdhue ema kahyuM ke vagara jJAne kriyA nakAmI ? ane jo koI sAdhu evuM kahe to te ochuM bhaNelo che. sabhA H- jJAna vagara kriyA zuSka che. : sAhebajI H- baraphInA guNadharmo na jANo ane khAo to zuM svAda na Ave ? baraphInA mAsTara bano to ja teno svAda Ave ? baraphInA mAsTarane je svAda Ave te zuM gAmaDiyo khAya to tene svAda na Ave ? ajJAnI paNa jo vidhipUrvakanI kriyA kare to cokkasa svAda Ave. ajJAnI paNa jo cAritra pALe to phaLa maLavAnuM che. jema jANyA vagara jhera khAo to pIDA eTalI thAya, ane jANIne khAo to paNa eTalI ja pIDA thAya. jANIbUjIne jhera na khAo to paNa baco ane vagara jANe paNa jhera na khAo to baco ne ? mATe sarvatra kriyA sAthe phaLa che. je dharmanA kSetramAM kriyAne bhUle che tene pAyAnA siddhAMtonI samaja nathI, ane ekalo jJAnavAda pakaDe to paNa tene siddhAMtonI samaja nathI. A badhI kAna pakaDAve tevI vAto che. tame jJAnanA nAmathI kriyAne kema uDADI do.cho ? baraphInuM jJAna nahi hoya,ane khAya to phaLa nahi maLe, te vAta khoTI che. tenuM jJAna hoya ane khAya to paNa phaLa maLaze. jJAnane ame nakAmuM nathI kahetA. DaoNkTara pote paNa davA khAya to sAjo thAya che ne ? mATe jJAna meLavo to vAMdho nathI, paNa phaLa to kriyAthI ja maLaze. je AtmA kriyAnA mArge caDhyo tenuM AtmakalyANa nakkI che. kriyAne gauNa karavAnI nathI, paNa atizaya mahattva ApavAnI jarUra che. tame tamArI rIte vicArajo. homavarka karazo to vadhAre sAruM samajAze... atyAre ArAdhanA karanAra vargane gerasamaja ghaNI che. mATe vyavahAranayanI paNa vAto vicAravA jevI che. A dRSTikoNane bhUlavA jevo nathI. nahitara ekAMgI thazo. paraMtu sAthe ekalI kriyA paNa pakaDavAnI nathI. tenI dalIlo AgaLa ApIzuM. jJAnI cAritra le to lAbha maLe. vagara jJAne paNa cAritra laIne sAruM pALe to lAbha maLe che. jema mAtuSamunine be zabda paNa yAda rahetA nathI. A mahArAjanI buddhi ApaNA badhA karatAM ochI ne ? tame AvAM dasa vAkyone gokhI Apo ne ? temanI buddhi- samajaNa ochI hatI, chatAM cAritra sarasa pALyuM, to temanuM kalyANa thaI gayuM ne ? jema jANIne bhIMta sAthe mAthuM bhaTakAvo to vAge, ane vagara jANe mAthuM bhaTakAya to vAge nahi ? * * * * anekAMtavAda P-1, * 139 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA:- jorathI vAge. sAhebajI:-nA, tevo ekAnta nathI. jeTalI kriyA ochIvattI tenA upara ochuM-vadhAre phaLa maLaze. phaLano sIdho saMbaMdha kriyA sAthe che ke jJAna sAthe che? eka udAharaNa lAvo ke vagara kriyAe phaLa che. cUlAmAM jANIbUjIne hAtha nAkho to ja dAjho? ane vagara jANe hAtha nAMkho to na dAjho? sabhA - jayaNAthI cAle to pApa ochuM lAge? sAhebajIH- jayaNAnI kriyA karo to puNya baMdhAya che. zubha kriyA zubha phaLa Ape che. ajayaNAthI cAlo to pApa baMdhAya che. jene dharmamAM kriyA nathI phAvatI tene dharma nathI phAvato. have tamAre kaI kakSAmAM besavuM che? sabhA - jANakArI meLavo, dhyAna dhyAvo, bhAvanA bhAvo. sAhebajIH- AvuM vyavahAranaya kyAM kahe che? A nizcayanaya kahe che. jyAM je naya hoya tyAM tene pakaDavo paDe che. nizcayanayanI dalIlo AgaLa Avaze, je ApaNe AvatA vakhate laIzuM. A vyavahAranayathI kriyAnI samaja che. jayAre nizcayanaya to jJAnathI ja mokSa che ema kahe che. jaina zAsana nayavAdathI bharapUra che. nizcayanaya paNe khoTo nathI. badhA no . potapotAnI dalIlo karaze. chelle siddhAMta besADyo ke ekalA jJAnathI mokSa nathI, elI kriyAthI paNa mokSa nathI; mithyAkriyA, mithyAjJAna paNa AtmakalyANanuM sAdhana nathI. mATe ja lakhyuM ne ke "satha jJAnadiyAkhyA mokSa:' paNa temAM prazna thaze ke paheluM jJAna ke pahelI kriyA? A badhAnA javAbo AgaLa Avaze. tame yAdvAdamAM AgaLa vadhazo to badhI spaSTatA thaI jaze. jyAM jJAna pakaDavAnuM hoya tyAM kriyA pakaDo to bhUlo cho, tema jayAM kriyA pakaDavAnI. hoya tyAM jJAna pakaDo to bhUlo cho. mATe barAbara saMdarbhathI mokSano rAjamArga pakaDavAnI vAta, che. jIvanamAM syAdvAdanI daSTi nathI mATe ja kuTAo cho. sabhA :- AnA upara ja AvatI vakhate thoDuM lejo. sAhebajI - Ama to AgaLa ApaNe nizcayanayanI dalIlo levI che. kAraNa have ApaNI pAse ocho samaya che. paNa joIzuM, thoDuM vivecana AvatI vakhate vicArI laIzuM. rAmaka ja sa ja sa ja 140 sa ka ka da ka ja ra ja sa ka ka ka ka ja mana ja che paNa anekAMtavAda Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kArataka suda -4, tA. 6-11-94, ravivAra, copATI. anaMta upakArI anaMta jJAnI zrI tIrthaMkara paramAtmA jagatanA jIvamAtrane anekAntadaSTithI vyApa evA ArAdhanAnA mArgane ghoSita karanArA dharmatIrthanI sthApanA kare che. mahApuruSonI dRSTie jene paNa AtmakalyANano mArga pakaDavo hoya teNe syAdvAda siddhAMta pakaDavo anivArya che. tenAthI ja sAco AtmakalyANano mArga nizcita thaI zake che. anya dharmo temanA anuyAyIone mArga batAvatA hoya che, paNa tene spaSTa rIte samajAvavA mATe temanI pAse syAdvAda ke nayavAda nathI. - teone koI pUche ke AtmAnuM zreya karavAmAM IzvarakRpA kAraNa che ke sAdhanA kAraNa che? jo teo ema kahe ke AtmAnuM zreya karavAmAM IzvarakRpA ja kAraNa che, to pachI teone ema pUchIe ke to sAdhanA karavAnI zuM jarUra? ane jo ema kahe ke sAdhanA kAraNa che, to pachI IzvarakRpAnI zuM jarUra? jo bhUzvatkRpA vagara uddhAra thato hoya, to ekalA puruSArthathI kAma cAlI jAya. paNa kyAreya evuM banatuM nathI. mATe syAdvAda mUkavo ja paDe. apekSAe AtmakalyANa mATe IzvarakRpA kAraNa che, apekSAe sAdhanA kAraNa che. bhAgyathI vikAsa ke puruSArthathI vikAsa? temAM paNa ekAntavAdI javAba nahi ApI zake. koI paNa guNano vikAsa karavA mATe te guNanuM jJAna Avazyaka che ane te guNanI sAdhaka kriyAnuM paNa mahattva che. eTale prazna e thaze ke jJAna paheluM jarUrI ke kriyA pahelI jarUrI? jJAna ane kriyA A bannemAM vadhAre mahattva konuM? prathama AvazyakatA jJAnanI ke kriyAnI? syAdvAdathI vicAravAnuM Avaze. .. kriyAnaya : mokSamArgamAM zarUAtathI aMta sudhI kriyA anivArya che: have vyavahAranaya to kriyAne-AcArane mokSanuM sAdhana kahe che, jJAnane mokSanuM sAdhana nathI kaheto. Aja sudhI mokSe gayA che te badhAe kriyAnuM ja AlaMbana lIdhuM che. mATe prathama ApanAvavA lAyaka kriyA ja che, Ama vyavahAranaya kahe che; ane A vAta ApaNe AgaLa ja ya sa ha ka ka ja rola ka ka ra sa la cha ja ja & ja roya jo anekAMtavAda ja ja 141 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ joI gayA ke, Dagale ne pagale phaLasiddhi meLavavI hoya tene kriyA ja sAdhana che, tenA vagara AtmakalyANa thaI zakatuM nathI. vagara kriyAe phaLasiddhi pamAtI nathI. nAnAmAM nAnI vastumAM jema ke cokhkhAM kapaDAM, bhojana ke dhanaprApti, badhAmAM kriyA vagara siddhi maLatI nathI. jema khorAkanuM jJAna hoya teTalA mAtrathI peTa bharAI jatuM nathI, khAvAnI kriyA karo to ja svAda maLe ane peTa bharAya. jema kerInuM bhale tamane jJAna nathI paNa momAM mUkzo to svAda maLaze. bhale jJAna na hoya paNa kriyA karavAthI svAda to Avaze. phaLa mATe kriyAnI ja jarUra che. ArogyanA niyamona pALavAthI DaoNkTara paNa mAMdA paDe chene? enI sAme jJAna meLavyA vagara koI mANasa sArA DaoNkTaranI salAha laIne ArogyanA niyamo pALe to sAjo rahe ne? mATe. vagara jJAne kriyA karo to phaLa maLe, paNa kriyA vagara jJAna game teTaluM hoya to paNa phaLa maLe nahi. tamAre vyavahAramAM Dagale ne pagale phaLa joItuM hoya to AcArane apanAvavo paDe. sabhA - paNa kiyA karatAM jJAna joIze ne ? sAhebajI:-nA, gAmaDAmAM ghaNA evA abUjha hoya che ke jemaNe pahelavAna kevI rIte banAya tenuM jJAna meLavyuM nathI. teo kAMI boDIbilDaranuM sAyansa bhaNyA nathI hotA, chatAM zrama karIne kevA tagaDA rahetA hoya che! tema nAno TeNiyo hoya tene roganuM jJAna hoya? chatAM mAe davA pAI, to sAjo thaI gayo ne? jo te vakhate te jJAna meLavavA rahyo hota to marI jAta ne? tame janmyA tyArathI pahelI kriyA ja karI che. kriyAnA pratApe ja jIvyA cho. zuM khavAya tenI khabara nahotI, chatAM khAvAnuM cAlu rAkhyuM mATe jIvatA rahyA ne? mATe badhe kriyAthI AgaLa vadhyA cho. jo kriyAne neve mUkIne jJAnanuM pUMchaDuM pakaDyuM hota to trizaMkunI jema rahyA hota. tamArA bhANAmAM je paNa vAnagI Ave che tenI zuM asaro, tenA zuM guNadharmo e badhAnuM jJAna meLavyA pachI ja khAvuM, evuM vicArazo to tame kyAre khAI zakzo? mATe tame badhe kriyAthI ja calAvo cho. jo pahelAM jJAnane mUkyuM hota to vikAsa sAdhI zakta nahi. vyavahAranayane svIkAryA sivAya satyane pakaDI na zakAya. jaina zAsanano eke naya evo nathI ke jenI upekSA karIne tame sAmAnya vyavahAru jIvanamArgamAM paNa samyapha phaLane prApta karI zako. jema kapaDAM kaI rIte bane? tenA guNadharmo zuM? tenA phAyadA zuM? te badhuM jANyA pachI ja paheravAnuM nakkI karo to kyAranA ThaMDImAM marI gayA hota. nAnapaNamAM mAe paherAvyuM te paherI lIdhuM ne? ke jJAna meLavavA rahyA? phaLa meLavavAnuM sIdhuM sAdhana kriyA che, jJAna pradhAna sAdhana * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 142 * * * * * * , anekAMtavAda Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI. jJAna pachI maLaze to cAlaze, vaheluM-moDuM maLaze to cAlaze. A janiyama saMsAramAM che. saMsAramAM kriyA-AcAra pradhAna che, jJAna pradhAna nathI. jJAna gauNa che. tamArI jIvanazailI A rIte ja cAle che. T.V. jotAM AT.V. zuM cIja che? te kevI rIte banyuM? tenA lAbha-nuksAna zuM? te badhuM jANIne jovA beso cho? tame badhe jJAnanI paravA karI che? sabhA:- zAstramAM to "prathama jJAna ne pachI ahiMsAkahI che. sAhebajI - zAstramAM Apela A sUtra ahIMyAM nahi lAgu paDe. vyavahAranaya nA pADaze. te to kaheze "mAra: prathama gharSa." jaina zAsanamAM syAdvAda hovAnA kAraNe je nayanI vAta Ave tyAre tenI sacoTa dalIlo hoya ja. jo prathama jJAna ane pachI dayA karavAnI Ave to zuM thAya? zAnA mATe dayA pALavAnI che te bALakane khabara nathI. chatAM ApaNe nAnapaNathI dayA karavAnuM zikhavADIe chIe. pahelAM jJAna pachI ahiMsA kahenAra nizcayanayanI to AkhI vAta ja judI che. pahelAM vyavahAranaya magajamAM barAbara ThasI javo joIe. atyAre ghaNo varga ema bole che ke dharmanA kSetramAM loko vicArIne samajaNapUrvaka dharmakriyA karatA nathI, khAlI gADariyo pravAha che. temanI dRSTie jJAna vagaranI kriyAnI koI kiMmata nathI. temaNe jo A siddhAMta bAMdhavo hoya to saMsAramAM paNa prathama jJAna meLavavuM paDe, pachI kriyA karavI paDe. - nAnapaNamAM jhADe gayA tyAre vicAra karIne gayAM hatA? te vakhate dareka kriyAmAM jJAna vagara phaLa meLavI lIdhuM. pachI moTA thayA tyAre khabara paDI ke kabajiyAta thAya tyAre zuM nukasAna thAya. paNa te pahelAM to kriyA karI lIdhI ane phaLa meLavI lIdhuM. badhA kSetramAM A ja Avaze. mATe vagara samajuM paNa kriyA kare to phaLa maLe che. vaijJAniko paNa ghaNe ThekANe samajyA vagara kriyA karatA hoya che ane phaLa meLavatA hoya che. teone temanA kSetramAM jJAna hoya paNa bIjA kSetramAM jJAna nathI hotuM, chatAM paNa khAya che, pIe che, moTaramAM bese che. A kriyA karatAM pahelAM teonI pAse badhuM jJAna hotuM nathI. jo tamAro siddhAMta mAnIe to TrenamAM besatAM pahelAM Trena viSe badhuM jJAna joIe. zuM khAtarI ke Trena tamAre jayAM javuM che tyAM pahoMcADavAnI zakti dharAve che ke nahIM? te nakkI karIne pachI beso cho? paraMtu kriyAnuM phaLa pratyakSa che. pitAnI AMgaLI pakaDIne nAnuM bALaka TrenamAM beseto dilhI pahoMce ne? kriyAnuM badhe pratyakSa phaLa che. dharmanA kSetramAM vidhimujabanI kriyA karIeto cokkasa phaLa maLe che. tethI * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * anekAMtavAda * * 143 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna vagara kriyA karo to phaLa na ja maLe tevuM bole te mithyAdaSTi che. mATe dharmanA kSetramAM phaLa joItuM hoya to kriyAmukAya nahIM. je AtmA kriyAne AtmakalyANa mATe anivAryasamajato nathI te AtmA bhIMta bhUle che. korA nizcayavAdI pAyAvihIna ciMtana karanArA che. pahelAM vyavahAranayano pAke pAye svIkAra karavAno che. mokSamArgamAM zarUAtathI aMta sudhI kriyA che. dareka bhUmikAmAM vikAsa karavA mATe kriyA jarUrI che. jJAna-jJAnanI phakta vAto karo cho. pUrNajJAna pAmI gayA pachI paNa kevalIno mokSana thayo. kAraNa ke hajI karma khapAvavAnI kriyA nathI karI. cAra karmane khapAvavA yoganirodhanI kriyA bAkI che. mATe jJAna AvyA chatAM hajI phaLa nathI maLyuM, kAraNa AcaraNa hajI bAkI che. jeTalI kriyA bAkI che, teTaluM AcaraNa bAkI ja che. mATe koI paNa guNa pAmavo hoya to kriyA karavI jarUrI che. sabhA - gAyane pANI pIvaDAvavuM hatuM to DozIe gAyane pANImAM DubADI. ahIMyAM zuM kahevAze? sAhebajI:- A to teNe manaphAve tevI kriyA karI kahevAya. jo pANI pivaDAvavAnI kriyA barAbara goThavI hota to A prazna na Avata. paNa teNe to pANI pivaDAvavAne badale DubADavAnI kriyA karI che. mATe sAcI kriyA nathI karI. sabhA - ajJAnatAne kAraNe Ama thayuM? ' . sAhebajI -nA, kriyA jakhoTI karI. bhale abUjha hoya paNa kriyA jo sAcI karI hota to phaLa maLata. vyavahAranaya evuM nathI kaheto ke tame khoTI kriyA karo ane tamane sAcuM phaLa maLe. mATe mAro kahevAno muddo samajo. jJAna vagara paNa sAcI kriyA karo to phaLa maLe ja. jema tame mAMdA paDo tyAre DaoNkTaranA kahyA mujaba davA paddhatisara karo to sAjA thaI jAo ne? sabhA - sAcI kriyA kaI te paNa jANavuM to paDe ne? sAhebajIH- tame bebhAna ho ane davA moMmAM mUke to sAjA thAo ke nahi? bhADatI jJAna maLe che to paNa kalyANa thaI jAya che. mATe kriyA karatAM pahelAM jJAnanI ekAnta jarUra nathI. gurunizrAe ArAdhanA karo evuM ame kahIe chIe. kriyA kevI rIte karavI tenuM ame # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # 144 # # #ma anekAMtavAda Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgadarzana ApIe chIe. paNa dharma anuSThAnanuM paripUrNa jJAna te kAMI na jANyuM hoya to paNa phaLa maLe che. kriyA karanAra, vagara jJAne ArAdhanA kare che ane phaLa meLave che. upavAsanuM paccakhkhANa letAM pahelAM te mATenuM badhuM jJAna meLavIne pachI paccakhkhANa lo cho ? ajJAnI AtmAnI pAse paNa ame tapa-tyAga-saMyama karAvIe chIe. amArI pAse koIpaNa Ave to kahIe ke AtmakalyANa mATe dharma karo. tenA mATe darzana-pUjA-tapa-tyAga-saMyama badhuM batAvIe chIe. paraMtu sAmAyikazuM, pUjA zuM, vItarAganuM svarUpa zuM, A badhAmAM pahelAM tattva jANI lo, pachI ja kriyA karo, to temAM ja tenI AkhI jiMdagI pUrI thaI jAya, ane dharma karavAno abharAI upara ja rahe. mATe jJAnavAdIne pUchuM chuM ke maryA pachI dharma karavAno che? jJAna vagaranI kriyA phogaTa hoya to tame zuM navarA cho ke tamane goMdhI rAkhavA ane kriyA karAvIe chIe? jo amArA kahyA pramANe kriyA karazo to cokkasa lAbha maLaze ja. paraMtu kriyA karavAmAM jo avaLacaMDAI karo to emAM amArI javAbadArI nathI. bhagavAnanI AjJA mujaba kriyA karo to nakkI phaLa maLe che. sabhA - AvuM to Aje ja sAMbhaLavA maLyuM. sAhebajIH- paraMtu A badhuM zAstramAM che ja, bhale tame ochuM jANatA ho, paNa jJAnInA kahyA pramANe kriyA karazo to phaLa maLaze. paNa jJAna nathI to kriyAzuM kAmanI tevuM manAya nahi. sabhA - tame je kriyA karAvo cho te tamArA jJAnanA AdhAre kriyA karAvAya che. sAhebajI - hA, paNa zuM mAruM jJAna tamArAmAM pesI jAya che? tame DaoNkTaranA jJAnanA kAraNe ja davA laIne sAjA thAo cho ne? mArgadarzanamAM kyAMya mAruM jJAna tamArAmAM AvI gayuM? tame mArA mArgadarzana pramANe mAtra kriyA karI che. tene jJAna maLI gayuM tema nA kahevAya. nahitara mAruM jJAna tamArAmAM saMkrAnta thaI gayuM kahevAya. dardI jJAna vagara kriyA kare che. dA.ta. sAro DaoNkTara che. tene tenA viSayamAM "e' greDanuM jJAna che. rASTrIya stare tenI AkhI jiMdagInI kArakirdI che. evA DaoNkTaranI davA lenAra dardI AkhI jiMdagI Dobo rahyo ane DaoNkTara evo ne evo jJAnI rahyo. tenA mArgadarzana mujaba sAravAra karavAthI dardI kAMI DaoNkTara banI jato nathI. ahIMyAM pezanTa jJAna meLavyuM che ke kriyA karI che? phakta kriyA karI che ane phaLa meLavyuM che. A pratyakSa vastu che. mArgadarzanamAM sIdhuM jJAnanuM AdAnapradAna * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * anekAMtavAda 145 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI. mArgadarzana e sAcI kriyAnuM anusaraNa che. AnAthI jJAnane vadhu mahattva nathI maLatuM. "mArA prathama ghaH" ema vyavahAranaya kahe che. pahelAM kriyA karatAM karatAM pachI jJAna meLavatA javAya che. dharmanA kSetramAM koI Aveto ame kAMI sIdhA temane zAstra gokhavA besADIe chIe? kahIe ke tuM darzana kara, vaMdana kara, pUjA-bhakti kara. AnAthI jo koI kyAreka sadguru pAse Avato raheze to jJAna pAmI zakyuM. jJAna joItuM hoya to paNa pahelAM kriyA karavI paDe che. skUlamAM jAo cho, Tayuzana lo cho, A badhI kriyA ja karo cho ne? ghare beThAM jJAna maLaze? mATe jJAnanA kSetramAM paNa pahelI bolabAlA kriyAnI ja che. DaoNkTaranuM jJAna levA mATe paNa bhaNavArUpa kriyA karavI paDe che. mATe magajamAMthI UMdho tamAro kacaro kADhI nAMkho. dharmano pAyo ja kriyA che. vyavahAranaya pAse sarvatrakriyAmArgane sthApita karI zakIe tevI sacoTa dalIlo che. jJAna-kriyAmAM syAdvAdaH jJAnanayaH have tenI sAme nizcayanaya kaheze A vAta khoTI che. kharekhara kriyAnuM mahattva nahi, jJAnanuM mahattva che. AtmakalyANanA mArgamAM jJAnathI ja uddhAra thAya che. mokSa paNa jJAnathI ja thAya che. ajJAnI kadI taryo nathI, taravAno nathI. mATe jJAnI banyA vagara chUTako nathI. nizcayanayanI dalIlo sAMbhaLavA jevI che, apekSAe nizcayanaya paNa sAco che. ' vyavahAranaya kahe che kriyA e ja AtmakalyANanuM sAdhana che, nizcayanaya kahe che jJAna e ja AtmakalyANanuM sAdhana che. nizcayanaya kaheze kriyA karI karIne UMdhA vaLI gayA chatAM paNa taryA nathI. anaMtIvAra dharmanI ArAdhanA karI paNa sAcuM jJAna nahotuM, mATe ja saMsAramAM rakhaDIe chIe. saMsAranA kSetramAM paNa vagara jJAne kriyA karo to zuM thAya ? dA.ta. kapaDAM dhotAM na AvaDatuM hoya ane dhovA besADe to zuM kare? kapaDAM ja phADI nAMkhe ne? vagara jJAne kriyA karavA jAya to zuM thAya? tevI rIte rasoI banAvavAnI badhI sAmagrI, sagavaDa Apo ane kaho ke rasoI banAvI nAMkha. paNa jo rasoI banAvatAM na AvaDatuM hoya to zuM banAve? kadI na cAkhI hoya tevI vAnagI navI banAve ne? jema dhaMdhAmAM samajaNa na hoya to mUDI khoI nAkhe ke kamAIne ghare Ave? mATe vagara jJAne cAle kharuM? jJAna vagaranI kriyA viparIta phaLa Ape che. paraMtu kharI kriyA karavI hoya, sAcuM phaLa meLavavuM hoya to jJAna vagara cAle nahi. ajJAnathI kriyA karIne bhavo eLe gayA * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * anekAMtavAda 146 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya evA seMkaDo dAkhalA che. bese che magajamAM? hajI AgaLa vadhIne nizcayanaya dalIla karaze ke mokSa e jJAnanI ja parAkASThA che. jJAnano pUrNa vikAsa tenuM nAma ja mola. vagara kriyAe jJAnIo moze pahoMcI gayA che. kevaLajJAnIno mokSa hajI kema nathI thayo, kAraNa hajI jJAna adhUruM che. temane AtmAno pUrNa anubhava karavAno hajI bAkI che. kevaLIne jJAna ja khUTyuM che. jo jJAna hoya to vagara kriyAe AgaLa vadhAya che. tamArA saMsAranA kSetramAM paNa menejaro cembaramAM besI rahe ane buddhi vAparIne bIjA pAse kriyA karAve ane phaLa pote meLavI le che. mATe jJAna pAmyA vagara ThekANuM nahi paDe. majUro kriyA vadhAre kare che. paTAvALA vagere paNa savArathI sAMja sudhI majUrI kare che. DaoNkTaro, niSNAto ophisamAM besIne magaja doDAve che ane phaLa buddhithI meLave che. magaja kasanArane phaLa vadhAre maLe che, sAMja sudhImAM 25, 50 hajAra meLavI le che, jyAre majUrI karanArane zuM maLe che? sabhA:- magaja doDAvIne phaLa meLave temAM paNa mAnasika kriyA to AvI ne? sAhebajI:-mAnasika kriyAne kriyA kahetA ho to nizcayanaya kaheze ke mAnasika kriyA e jJAna che. manano vyApAra e ja jJAna che. phaLa jJAnathI maLyuM che, kriyAthI phaLa meLavavAnI vAta nathI. A sabhA - ahIMyAM puNya kAma karI jAya? sAhebajI:-puNyatamAruM ghera gayuM. atyAre puNyanI vAta nathI. jJAna-kriyAmAM phaLadAyI koNa? puNya jaDa che. vagara jJAne puchyuM kAma karyuM hoya evo dAkhalo Apo. phakta bhautika kSetramAM ja jJAnanI bolabAlA che tevuM nathI, dhArmika kSetramAM paNa jJAnanI bolabAlA che. dharma ane jJAnane abheda che. jema jJAnano vikAsa tema dharmanI vRddhi thatI jAya che. jJAnathI ja AgaLanA phaLanI prApti thAya che. pratikramaNa varSo sudhI karyA karo paNa temAM je bhA che te svayaM jJAna che. bhAva vagaranI kriyA phaLadAyI nathI thavAnI. tamane bemAMthI konI dalIla khoTI lAge che? jJAna paNa meLavyA vagara na cAle. sabhA - jJAna-kriyA sikkAnI be bAju che. * * * * * * * * * * * * * * * * anekAMtavAda * * * * * * * * 147 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAhebajI:- hA, ema bolavuM hoya to samanvaya karo to ja bolI zakAya. ekanayathI na ja bolI zakAya. samyaguM jJAnakriyAthI mokSaH sabhA - jJAnakriyAkhyAm pokSa: sAhebajIH- A adhUruM sUtra che. evA keTalAya AtmA jJAna-kriyAne apanAvyA chatAM ThanaThana gopAla rahyA. jema vepAra mATe tenI jANakArI mATe ghaNI uthalapAthala karI. tyAM vepAramAM paNa ghaNuM ghaNuM karyuM, chatAM emanA ema rahyA. kAMI phAyado na thayo.. sabhA - | jJAnaziyAm pokSa: sAhebajI:- hA, ema bolavuM joIe. mithyAjJAna ane mithyAkriyA maLe to havA khAtA raho. paraMtu baMne samyapha lAvo to 100%phaLa maLe. tamArA jIvanamAM jeTalA TakA samyapha jJAna ane samyapha kriyA che, teTalA TakA phaLa maLe che. samyaphajJAna paNa ekaluM nahi ane samyaka kriyA paNa ekalI nahi. ApaNe ekAMgI nathI banavuM. sarvAgI banavuM te ja anekAntanuM lakSaNa che. samyaphakriyA karatA jAo ane samyapha jJAnaprAptino puruSArtha paNa jArI rAkho, to ja sAco vikAsa thaze. ArAdhanA karavA AvanAra ekaluM kriyAnuM pUMchaDuM pakaDe te na cAle. koI kahe ke, "tame kahezo tema AkhI jiMdagI AcAra pALIza" to paNa tenuM kalyANa nahi thAya ane bIjo kaheze "mane badhuM tattva samajAvI do, pachI kriyA karuM" to maratAM sudhI kriyA nathI karI zakavAno. AtmakalyANanA mArgamAM vikAsa karavA mATe banne svIkAravAnA che. zrAvake pratidina darzana, pUjA, vyAkhyAna zravaNa, tapa-tyAga Adi karavAM joIe. e karo to ArAdhanA che; paNa tenA . mATe badhuM jANyA pachI kare tevo bhAva nahi rAkhavAno, paNa kriyA karatA javAnuM ane sAthe sAthe badhI kriyAnuM jJAna, tattva, samajaNa meLavatA javAnuM. bhagavAnanI pUjA zuM kAma karavAnI? vItarAgatA zuM che? te jANavAnI paNa jarUra che. paNa A badhuM jANo tyAM sudhI kriyA karavAnI rAha jovAnI nathI, paraMtu zarUAtathI ja kriyA karatA rahIne sAthe jJAna vadhAravuM joIe, nahitara ekAMgI kahevAzo. kriyA karavAnI Ave ane 148 aneoNMtavAda Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUga caDe to paNa te ekAMgI che. Avo moTo varga che. prabhudarzana-pUjA karanAra che, temane prabhune jANavAnI jarUra nathI lAgatI. ghaNA tapa karanArane paNa ema ja lAge che ke tapathI amArAM badhAM karma khapI jaze. ekAMta kriyAvAdIne samajaNa sAthe levAdevA nathI. temaNe to kriyA karI eTale dharma thaI gayo ane kriyA karI eTale phaLa maLI javAnuM che, tema ja mAnI lIdhuM che. sabhA - pANI DhoLIe ane dararoja vityA retyiA teAi, viMtyi bolIe chIe teno matalaba zuM? sAhebajI - A bole ane jIvana vyavahAramAM pANI DhoLe to zuM te nAlAyaka thaI jAya? bhagavAnanA zrAvaka pANI DhoLavAmAM upayoga rAkhe ja, mATe ema na bolAya. jevuM jJAna AvyuM ane tarata AcaraNamAM Ave, te nizcayanayanI vAta che. mATe tame nizcayavAdI thaI gayA ema kahevAya. samajaNa AvyA pachI jo tyAga na thayo, to eTalA mAtrathI vyaktine geralAyaka jo gaNatA ho, to samyaphadaSTi zrAvaka ane bhAvasAdhu paNa nAlAyaka Tharaze. kema ke AvA AtmAo paNa jIvanamAM jeTaluM samaje che, teTaluM pUrNapaNe jIvanamAM AcarI zakatA nathI. mATe AmAM vyavahAranaya ane nizcayanaya banne lAgu paDaze. - nizcayanaya kaheze jJAnanuM phaLa zuM? to AcaraNa". vyavahAranaya kaheze jJAnanuM phaLa zuM? to "zraddhA'. zraddhA na Ave tevuM jJAna phogaTa che, tema vyavahAranaya kaheze; ane AcaraNa na Ave to jJAna bojArUpa che, tema nizcayanaya kaheze, ane tame jo nizcayanayanI vAta pakaDo to samyakradRSTi paNa nAlAyaka Tharaze; ane gautama svAmI jevA paNa nAlAyaka thaI jaze. gautama svAmI zuM nahotA jANatA ke rAga kharAba che? temanI pAse 14 pUrvanuM jJAna che. sabhA zuM temane AvaraNa naDyuM che ? sAhebajI - nA, temane potAne khabara che ke kaSAyanA tyAgathI mukti che, kaSAyanA sevanathI mukti nathI. jJAna ghaNuM che, paNa amalamAM nathI. rAga kharAba che te teo jANe che chatAM prabhu pratyeno rAgachoDatA nathI, to zuM emanuM jJAna kharAba? mATe nizcayanaya ekalona pakaDo. zuM tamAre badhAne DIgreDa karavA che? jo AcaraNa vagaranuM jJAna phogaTa hoya to dIkSA lIdhI ane pachI kevaLajJAna na thayuM to tyAM sudhInuM jJAna phogaTa che tema kahevAze. bhagavAnane kaSAya choDatAM * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * eka * * * * * * anekAMtavAda ja 149 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 / / varSa lAgyAM. mATe ekAMgI nizcayavAdI nahi thavAnuM. jJAna jo tamArAmAM sAcI zraddhAM jagADe to te sAcuM jJAna che, hitakArI che, AtmakalyANanuM sAdhana che. vyavahAranaya kaheze jJAnastha taM zraddhA, nizcayanaya kaheze jJAnasya patna virutiH. A jIva che tema jANyuM to temAM zraddhA thavI joIe. vanaspatimAM jIva che tema jANyuM, paNa tenuM phaLa zuM ? jhADane toDatAM jo kaMI hRdayamAM asara na thAya to e jANyAnI kiMmata zuM ? zraddhA khoTuM kAma karatAM khacakATa pedA kare, ane sAcuM kAma karavAnI preraNA kare; ahitakArI pratye sUga kare, ane hitakArI pratye ruci kare. 'egiMdiyA, beIMdiyA' roja bole paNa pANI DhoLatAM jo khacakATa na thAya, to tenA jJAnanI kiMmata nathI; ane jo pANI vAparatAM aphasosa thato hoya to zraddhA che. jJAnanA phaLamAM nizcayanaya ane vyavahAranaya banne Ave che. jagatamAM koI vAta evI nathI ke jemAM nizcayanaya ane vyavahAranaya eplAya na karI zakAya. mAtra bannenA eMgala judA che, chatAM banne satya che. ane baMne yogya rIte eplAya karavAnA che. 'navakAra'mAM paNa ekalo vyavahAranaya nathI, ekalo nizcayanaya nathI. emAM jo ekalA vyavahAranayane mUko to muzkelI thAya ane nizcayanaya paNa jo ekalo mUko to muzkelI thAya. 'navakAra'mAM rahelA paMcaparameSThI paNa vyavahAranaya ane nizcayanayanA samanvayathI pUjya che. nizcayanayathI 'AtmA so paramAtmA' to pachI paMcaparameSThIne pUjavAnI zuM jarUra ? kIDI-kUtarA-bilADI badhAne page lAgo. kAraNa badhA ziva che. jo badhA paramAtmA, to amukane ja page lAgavAno bheda kema thayo ? bheda kema rAkhyo ? arihaMtane zuM kAma page lAgavAnuM ? tyAre vyavahAranaya kaheze, ghaNA AtmA atyAre guMDA badamAza che, durAtmA che. AtmA bhale hoya, paNa durAtmA hoya tene page na lagAya. guNo vagara namaskAra na thAya. eTale jene guNa pragaTyA che te ja pUjya, bIjA nahi. vyavahAranaya kaheze ke sAdhunAM kapaDAM hoya teTalA mAtrathI temane page lagAya che, tyAre nizcayanaya kaheze ke phakata kapaDAMvALo nahi paNa bhAvasAdhu joIe. tethI dharma vyavahAranaya ane nizcayanayaoN baMnethI che. badhe anekAntavAda bharelo che. vyavahAranaya kaheze, prathama kriyA pachI jJAna; nizcayanayathI paheluM jJAna pachI kriyA. vyavahAranayathI kriyA mokSanuM sAdhana che, nizcayanayathI jJAna mokSanuM sAdhana che. beThuM magajamAM ? A ** 150 anekAMtavAda Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bannene apanAvyA vagara mokSamArgamAM caDhI na zakAya. khAlI kriyAnuM pUMchaDuM pakaDo to na cAle ane khAlI jJAnanuM pUMchaDuM pakaDo to paNa na cAle. A rIte AtmakalyANanA mArgamAM paNa pratipada anekAntavAdano samanvaya anivArya ane abAdhita che. tIrthakaronA zAsanamAM sarvanayanI apekSAothI samanvita tattvamArga e ja AdhAra che. syAdvAdanI vyApakatA ane vizALatA sarvatomukhI hovAthI, evuM nahi samajavuM ke ATalA vivecanamAM syAdvAdano bodha samagratAthI samAveza thAya che. A to prAthamika paricaya ApavA pUrato prayatna che ke je dvArA zrotAone jinazAsananI advitIyatA ane amApa gaMbhIratAno Acho khyAla Ave. samAsa * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * anekAMtavAda * * * 151 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gItArtha gaMgA thI prakAzita graMtho yogaviMzikA zabdazaH vivacena adhyAtmaupaniSat prakaraNa zabdazaH vivecana zrAvakanA bAravratonAM vikalpo yogadRSTi samuccaya sadgati tamArA hAthamAM ! karmavAda karNikA darzanAcAra zAsanasthApanA anekAntavAda praznottarI cittavRtti cAlo, mokSanuM sAcuM svarUpa samajIe Azrava ane anubaMdha manovijaya ane Atmazuddhi bhAgavatI pravrajyA paricaya viMzativiMzikA zabdazaH vivecana pUrvArdha adhyAtmamataparIkSA zabdazaH vivecana bhAga-1 ArAdhaka virAdhaka caturthaMgI zabdazaH vivecana viMzativiMzikA zabdazaH vivecana uttarArdha adhyAtmamataparIkSA zabdazaH vivecana bhAga-2 bhAvadharma (praNidhAna) * 152 vivecaka pravINabhAi motA pravINabhAi motA yugabhUSaNavijayajI ma.sA. yugabhUSaNavijayajI ma.sA. yugabhUSaNavijayajI ma.sA. yugabhUSaNavijayajI ma.sA. yugabhUSaNavijayajI ma.sA. yugabhUSaNavijayjI ma.sA. yugabhUSaNavijayajI ma.sA. yugabhUSaNavijayajI ma.sA. yugabhUSaNavijayajI ma.sA. yugabhUSaNavijayajI ma.sA. sva. mohajitavijayajI ma.sA. yugabhUSaNavijayajI ma.sA. yugabhUSaNavijayajI ma.sA. pravINabhAi motA pravINabhAi motA pravINabhAi motA pravINabhAi motA pravINabhAi motA yugabhUSaNavijayajI ma.sA. anekAMtavAda Page #159 -------------------------------------------------------------------------- Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa.pU. gaNivarya zrI yugabhUSaNavijayajI ma. sA.nAM vyAkhyAnanAM pustako (1) cAlo ! mokSanuM sAcuM svarUpa samajIe (2) manovijJAna (3) anukaMpAdAna (4) supAtradAna (5) yogaviMzikA bhAga-1 (6) yogaviMzikA bhAga-2 gItArtha gaMgAnA prakAzita graMtho vivecaka yogaviMzikA zabdazaH vivecana paMDita praviNabhAI mAtA (2) . adhyAtma upaniSat prakaraNa zabdazaH vivecana paMDita praviNabhAI motA, zrAvakanAM bAravratonAM vikalpo gaNivarya yugabhUSaNavijayajI ma.sA. (4) yogadraSTi samuccaya gaNivarya yugabhUSaNavijayajI ma.sA. sadgati tamArA hAthamAM ! gaNivarya yugabhUSaNavijayajI ma.sA. karmavAda karNikA gaNivarya yugabhUSaNavijayajI ma.sA. darzanAcAra gaNivarya yugabhUSaNavijayajI ma.sA. (8) zAsana sthApanA gaNivarya yugabhUSaNavijayajI ma.sA. (9) anekAntavAda gaNivarya yugabhuSaNavijayajI ma.sA. (10) praznottarI gaNivarya yugabhUSaNavijayajI ma.sA. (11) cittavRtti gaNivarya yugabhUSaNavijayajI ma.sA. L: prakAzaka : 5, jainamaracanTa sosAyaTI, pAlaDI, amadAvAda - 380 007 phona : 660 49 11 : mudraka : sUryA oNphaseTa AMbalIgAma, seTelAITa-bopala roDa, amadAvAda-58.