Page Text
________________
કોઇ સિદ્ધાંત છે જ નહિ. તે તો ઇશ્વરકતૃત્વવાદ માનનાર દર્શનોનો સિદ્ધાંત છે, જેનું ખંડન આપણા પૂર્વાચાર્યોએ સચોટ રીતે કરેલ છે. જૈનધર્મ પ્રમાણે તો પરમાત્મા ત્રિકાળજ્ઞાની છે. ભૂત-ભવિષ્ય-વર્તમાન બધું જ જોઇ શકે છે, પરંતુ તેમના જોવાના કારણે તે તે ઘટના બને છે તેવું ન કહી શકાય.
સભા ઃ- મરીચિના માટે શું થયેલું ?
સાહેબજી :- હા, ભરત મહારાજાએ પૂછ્યું કે આ પર્ષદામાં કોઈ જીવ ખરો કે જે તીર્થંકર થવાનો હોય ? પ્રભુએ જવાબ આપ્યો “હા, ચોક્કસ છે, તારો જ પુત્ર ચોવીસમો તીર્થંકર થવાનો છે.” હવે આ વાત બનવામાં અસંખ્ય ભવનો ગાળો છે, એક કોટાકોટી સાગરોપમનો વચમાં સમય બાકી છે, છતાં પ્રભુએ કહી દીધું માટે નક્કી જ હતું ને ? એટલે ભવિષ્ય નક્કી છે, તેમ તમારા બધાના મનમાં ઠસી ગયું છે. તેથી અબાધા કાળ પ્રમાણે કર્મ ઉદયમાં આવશે તેમ અસર થશે એવી તમારી માન્યતા ઘડાઇ ગઇ છે. જે પ્રમાણે જ્ઞાનીના જ્ઞાનમાં છે તેમ થશે; અથવા ભવિતવ્યતા જેમ છે તેમ થશે; માટે ભાવિ નિયંત જ છે. જે કાળે જે રીતે બનવાનું છે તે જ રીતે બનશે, તે નિયત છે, માટે ભવિષ્ય ચોક્કસ છે. બસ, તમે આવું જ વિચારો છો ને ? પરંતુ મારે તમને એમ કહેવું છે કે તમે ભગવાનનાં ચરિત્રો હર વર્ષે સાંભળો છો, પણ તેના મર્મને બરાબર પકડતા નથી.
ભગવાને દીક્ષા લીધી પછી ગોશાળો તેમનો પહેલો શિષ્ય બન્યો છે, પણ તે ગળે પડેલો શિષ્ય છે. તે ભગવાન સાથે વર્ષો સુધી રહે છે. એક વખત એવી ઘટના બની કે તેનાથી તેણે નવો સિદ્ધાંત સ્થાપ્યો છે. ગોશાળો મહાબુદ્ધિશાળી, પુણ્યશાળી છે. તેમાં બન્યું એવું કે પ્રભુ મહાવીર સાથે તે વિહાર કરતો હતો. ભગવાને આને શિષ્ય તરીકે સ્વીકાર્યો નથી, પણ “ચમત્કારને નમસ્કાર” એ ન્યાયથી તે શિષ્ય બનેલો છે. પ્રભુ સાથે જ રહે છે. હવે સાથે વિહાર કરતી વખતે એક વખત રસ્તામાં એક નાનું તલનું છોડવું ઊગેલું જુએ છે. ત્યારે તેને ભગવાનનું જ્ઞાન સચોટ છે કે નહિ, તે ભવિષ્યવેત્તા છે કે તેમની પોતાની કોઈ શક્તિ છે, તેને ચકાસણી કરવી છે. તેથી તલના છોડમાં શિંગ ઊગેલી છે, તે જોઈ પ્રભુને પૂછે છે કે “આ ઝાડ ઊગશે છે કે નહિ ? અને તેમાં તલના જીવ કેટલા જનમશે ?’” આ બે પ્રશ્નો પૂછ્યા. અહીંયાં આશય શું છે ? જો પ્રભુ એમ કહે કે ઊગવાના છે, તો હમણાં ઉખેડી નાંખું. અને નથી ઊગવાના એમ કહે તો ચોકી પહેરો રાખીને ઉગાડું. એટલે પ્રભુ જે પણ વિધાન કરે તેનાથી તેને ઊંધું જ કરવું છે.
તેની
ભવિષ્ય નિશ્ચિત છે કે અનિશ્ચિત છે તેનો તેને નિર્ણય કરવો છે. તે બહુ જ બુદ્ધિશાળી
*
૬૨
****
અનેકાંતવાદ
| SR No. | 005869 |
| Book Title | Anekantvad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Yughbhushanvijay |
| Publisher | Gitarth Ganga |
| Publication Year | 2001 |
| Total Pages | 160 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 14 MB |