Page Text
________________
હિંસામાં પાપ જ બંધાય એ વિધાન મિથ્યા એકાંતવાદ: - હવે, હિંસાથી પાપ બંધાય જ? તો જવાબમાં હિંસાથી પાપ અપેક્ષાએ બંધાય અને અપેક્ષાએ ન બંધાય. તેમાં જો હિંસા કરતી વખતે અપ્રશસ્ત ભાવ હોય તો પાપ અવશ્ય બંધાય, અને પ્રશસ્ત ભાવ હોય તો પાપ ન બંધાય. પરંતુ એમને એમ નિરપેક્ષપણે બોલીએ કે હિંસા કરીએ એટલે પાપ જ, હિંસામાં કોઈ દિવસ પ્રભુનો ધર્મ હોય જ નહિ; આવું નિરપેક્ષ વિધાન મિથ્યા એકાન્તવાદ થશે. “પાપ છે તે પાપ જ ગણાય, અધર્મનાં સાધન અધર્મનાં જ ગણાય આ મિથ્યા એકાન્તવાદનાં વિધાનો છે, કેમ કે અપેક્ષાએ અધર્મનાં સાધનો પણ ધર્મનાં સાધન બની શકે છે અને ધર્મનાં સાધનો પણ અધર્મનાં સાધનો બની શકે છે. -
ગેરલાયક જીવને ધર્મનું સ્થાન પણ અધર્મનું સાધન છેઃ ' ,
વ્યવહારનયની દષ્ટિએ દહેરાસર ધર્મનું સ્થાનક છે. ત્યાંના પવિત્ર વાતાવરણમાં આવી જીવો આરાધના કરે છે, શુભ ભાવો કરે છે, માટે તે આરાધનાનું સાધન છે. પણ ઘણા જીવો એવા હોય છે કે દહેરાસરમાં આવીને પણ ઘોર પાપ કરતા હોય છે. તો તેઓ માટે ધર્મનું સાધન અધર્મનું સાધન બની ગયું. ત્યાં આવી ષ, આશાતા કરે તો અધર્મનું સાધન બન્યું. જે બધા ટુરિસ્ટો આવે છે તેમને પણ પાપનું સાધન બને છે. તેઓ કઈ રીતે આવે છે? આર્ટ-કલા જોવા તથા પોતાની ઇન્દ્રિયોને તૃપ્ત કરવા આવતા હોય છે. તેમને કાંઇ પરમાત્માના ગુણો સાથે, આરાધના સાથે લેવાદેવા ખરી? તેથી તેઓને માટે પાપનું સાધન બનશે. તેથી બધાને દહેરાસર ધર્મનું સાધન બને તેવું એકાન્ત નથી. લાયક જીવોને અપેક્ષાએ દહેરાસર ધર્મનું સાધન અને ગેરલાયક જીવોને અપેક્ષાએ દહેરાસર અધર્મનું સાધન છે. અહીંયાં નિરપેક્ષપણે બોલો તો શું થાય? ધર્મસ્થાનકો, તીર્થસ્થાનકો તે કાંઇ હરવા-ફરવા માટેનાં સ્થાનો છે? કે તે ઉપાસનાનાં સ્થાનો છે? અહીંયાં પવિત્ર વાતાવરણ મળે, ભાવોમાં પવિત્રતા આવે તે માટે ધર્મસ્થાનકો ઊભાં કર્યા છે. તમારી ઇન્દ્રિયોને કંટાળો આવે એટલે મજા લેવા થોડાં બનાવ્યાં છે? જો જૈન થઈને આબુ-દેલવાડાના દહેરાસરમાં કલાની દષ્ટિએ જાઓ અને ઇન્દ્રિયોને તૃપ્ત કરો, તો કેવી વાત કહેવાય? ધર્મસ્થાનકોમાં કલાનો વિરોધ નથી, રાજાના રાજમહેલ કરતાં પણ દહેરાસરો આલીશાન બનાવવાં જોઈએ, પણ તેમાં દૃષ્ટિ શું હોય?
તમે રાણકપુર જાઓ ત્યારે એમ થાય ખરું કે બનાવનારે આમાં કેટલું દ્રવ્ય તે વખતે વાપર્યું હશે? પ્રભુ પ્રત્યે તેમની કેવી ભક્તિ હશે? તેમાં તેમણે કેવાં તન-મન અને ધન રેડ્યાં હશે? તેઓ પોતાના માટે મહેલો ન્હોતા બંધાવી શકતા? વસ્તુપાળે પોતાના માટે આવો એક
જ સ જ સ જ ન - અનેકાંતવાદ
જે
ક & *
*
ટ ક
ક
ક ક
& જ
ક
ક ક
ક ક
ક સ
જ
જ
૭૬
| SR No. | 005869 |
| Book Title | Anekantvad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Yughbhushanvijay |
| Publisher | Gitarth Ganga |
| Publication Year | 2001 |
| Total Pages | 160 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 14 MB |